tekstil endüstrisi için ortak bir kalite dili · pdf fileuster® statistics 3...

3

Tekstil endüstrisi için ortak bir kalite dili

Textile Technology / Ocak 2013 / ST-668

USTER® STATISTICS Uygulama Raporu

USTER® STATISTICS 2 (46)

TEKSTİL ENDÜSTRİSİ İÇİN ORTAK BİR KALİTE DİLİ

Editorial team Thomas Nasiou Gabriela Peters Review team Dr. Geoffrey Scott Richard Furter Sandra Meier © Copyright 2013 Uster Technologies AG. Tüm hakları saklıdır. Bu belgede yer alan tüm ve herhangi bir bilgi bağlayıcı değildir.Tedarikçi herhangi bir zamanda ürünlerini değiştirme hakkını saklı tutar. Bu belge ile ürünlerin özellikleri arasındaki olası uyumsuzluklardan kaynaklanan hasarlar için tedarikçi, herhangi bir sorumluluk almaz. veronesi\TT\Application Reports\USTER Statistics\ ST-668_Tekstil endüstrisi için ortak bir kalite dili



İçerik 1 Giriş ..................................................................................................................................... 5

1.1 İplik üreticileri için birden çok faydası .................................................................................... 6

1.2 Kalite dili ve maliyetlerin nasıl optimize edileceği .................................................................. 6

1.3 USTER® STATISTICS 2013’ de öne çıkanlar ....................................................................... 7

2 Tarihçe ................................................................................................................................ 8

3 USTER® STATISTICS’ in rolü ve önemi ........................................................................... 10

3.1 Kıyaslama kriterleri (Benchmarks) nelerdir? ....................................................................... 11

3.2 İplik üreticileri için faydaları ................................................................................................. 11

3.3 İplik kullanıcıları için faydaları ............................................................................................. 13

3.4 Makina üreticileri için faydaları ............................................................................................ 17

4 USTER® STATISTICS’ in yorumlanması – seviyeler ne anlama geliyor? ...................... 17

5 USTER® STATISTICS Yorumlaması – Tekstil uygulamaları açısından .......................... 18

5.1 İplik düzgünlüğü ve kumaş görünümü ................................................................................ 19

5.2 İplik tüylülüğü ve kumaş boncuklanması ............................................................................. 24

5.3 Sık görülen ince, kalın yer ve neps hataları ve kumaş görünümü ....................................... 25

5.4 Kısa elyaf içeriği ve penye telefi.......................................................................................... 27

5.5 İplik gerilme değerleri ve dokumadaki kopuşlar .................................................................. 28

6 USTER® STATISTICS yorumlanması – Farklı istatistik düzeyleri ve iplik fiyatı arasındaki ilişki ................................................................................................................. 31

7 Neden USTER® STATISTICS sadece USTER® cihazları için geçerlidir ......................... 35

8 USTER® STATISTICS ve ‘Toplam Test’ ........................................................................... 37

9 USTER® STATISTICS 2013 hakkında bazı gerçekler ...................................................... 38

9.1 USTER® STATISTICS 2013 nasıl oluşturuldu .................................................................... 38

9.2 USTER® STATISTICS 2013 ün kapsamı – Yeni olan ne var............................................... 39

9.2.1 USTER® CLASSIMAT 5 ..................................................................................................... 40

9.2.2 USTER® ZWEIGLE HL400 ................................................................................................. 41

9.2.3 Yeni iplik türleri ................................................................................................................... 42

9.2.4 Yeni iplik parametreleri ....................................................................................................... 42

9.2.5 Yeni materyaller ................................................................................................................. 43

9.2.6 Yeni bölümler ..................................................................................................................... 43

10 Sonuçlar ............................................................................................................................ 44



1 Giriş Eşsiz USTER® STATISTICS kalite kıyaslama kriterlerinin yeni sürümü, tekstil sektöründe USTER® hizmetinin uzun tarihini sürdürmektedir. Geçtiğimiz 55 yılda, USTER® STATISTICS tekstil sanayi genelinde efsanevi bir statü kazanmıştır – ve onların değeri, küreselleşmiş ticaret ortamında bugün ve gelecekte her zamankinden daha önemlidir. USTER® STATISTICS 2013, tüm üretim zinciri boyunca hassas kalite faktörlerini tanımlamak için ortak bir dil sağlayarak, tekstil firmaları için çok önemli bir başarı faktörü olarak karlarını irdeler. İplik üreticilerinin, alıcılarının ve perakendecilerinin tümü, ticaret için ve endüstri genelinde kalite geliştirme için temel olarak USTER® STATISTICS' e güvenir. İplikçiler daha iyi rekabet gücünü, maliyeti-optimize edilmiş kalite disiplinini ortaya koymak ve pahalıya mal olan şikayetlerden ve geri dönüşlerden kaçınmak için USTER® STATISTICS' e güvenebilir. USTER tarafından geliştirilen Toplam Test kavramının daha geniş çerçevesinde iplikçiler, sürdürülebilir iş artışı ve karlılık için USTER® STATISTICS kıyaslama kriterlerinin onların dünya trendleri ve standartları ile uyum halinde olduğunu garanti ettiğinden emin olarak plan yapabilirler.

Şek. 1 1964 yıllına ait %100 Pamuk, karde iplikler için USTER® STATISTICS

Şek. 2 2013 yıllına ait %100 Pamuk, karde iplikler için USTER® STATISTICS



1.1 İplik üreticileri için birden çok faydası İplik üreticileri USTER® STATISTICS' den çeşitli şekillerde faydalanabilir. Örneğin, USTER® STATISTICS – ister CD ister online versiyonu (www.uster.com) kullanılarak – ayrılmaz korelatif kalite parametrelerinin de yardımıyla, bir işletmenin kendi kalite hedeflerini belirlemesini kolaylaştırır. Aynı zamanda iplik işletmeleri, küresel en iyi uygulamalara karşı kendi iç performanslarını objektif olarak karşılaştırmaları gerekmektedir. USTER® STATISTICS yardımı ile, işletmeler performans eksikliklerini tespit edebilir ve üretim sürecinin optimizasyonu için anahtar performans göstergelerini kesin olarak saptayabilirler. USTER® STATISTICS’ in gerçek parametrelerle kanıtlanmış olarak tamamen objektif bir şekilde iplikleri tanımlamayı mümkün kılması nedeniyle, diğer bir başka avantajı da, bir iplik işletmesine rekabet gücünü geliştirmesi için olanak sağlamasıdır. USTER® ekipmanı üzerinde test edilmiş iplik kalitesi, USTER® STATISTICS ile doğrudan karşılaştırma sayesinde ispat edilebilir. Bu veriler, bir işletmeye şikayet halinde kullanılabilecek somut bir kalite tanımı sağlar. Bu işletmenin rekabetçi konumunu artıracaktır, yanı sıra pazarlama amaçları için cazip bir mesaj sağlayacaktır. 1.2 Kalite dili ve maliyetlerin nasıl optimize edileceği Küreselleşmenin son 20 yıl içinde, tekstil sektöründe ticaret kanallarını önemli ölçüde değiştirdiği açıktır. Birçok durumda, tedarikçiler ve alıcılar arası kişisel ilişkiler artık mevcut değildir. Bu tür iplik ve kumaş gibi ürünler genellikle spot (peşin) piyasalarda işlem gördüğünden, kalite için sağlam bir el sıkışmaya ya da malzemenin sadece deneylere dayanarak belirlenen tuşesine güvenilemez. Bu değişiklikler sıklıkla, giysiler veya diğer tekstil mallarının kalitesinde ciddi bozulmalara yol açmaktadır. USTER® STATISTICS tekstil tedarik zincirinin tüm üyelerinin ‘kalitenin küresel dili’ ni konuşmalarına izin verir – herhangi bir çeviri ihtiyacı olmadan ve herkes tarafından kolaylıkla anlaşılır bir şekilde. İplik üreticileri, kendi üretim süreçlerini kıyaslayabilirler, optimize edebilirler ve objektif olarak sattıkları malın kalitesini kanıtlayabilirler. İplik alıcıları, ipliğin işlenmesi sırasında ya da mamül kumaş görünümünde, satın aldıkları malda tam bir şeffaflığa ve beklentilerinin açık bir göstergesine sahip olabilirler. Perakendeciler, kendi spesifik ihtiyaçlarını tanımlayarak, kendi tedarik zincirinde teklif edilen fiyatlara göre maliyetleri optimize edebilirler, farklı tedarikçilerden gelen iplikleri karşılaştırabilirler ve farklı kalite grupları halinde sınıflandırabilirler.



1.3 USTER® STATISTICS 2013’ de öne çıkanlar Yeni USTER® STATISTICS 2013, özellikle üretici ve alıcılar tarafından ortak bir kalite dili olarak takdir edilecektir. Güncelleştirilmiş USTER® STATISTICS – USTER® ZWEIGLE HL400 tarafından ölçülerek saptanan S3 değeri gibi yeni parametreler, limit dışı değerler gibi yeni sınıflandırma standartları ve daha iyi hata algılama özellikleriyle (yakın zamanda piyasaya çıkan USTER® CLASSIMAT 5' e göre sınıflandırılmış) – yeni kriterler yaratacaktır. USTER® STATISTICS 2013' ün bir başka öne çıkan özelliği de, dünya üretiminin en iyi temsil biçimini yansıtmasıdır. Test edilen malzemenin genel coğrafi profili, fiili tekstil üretim durumuna uygun şekilde tasarlanmıştır. Böylece, USTER® STATISTICS 2013 her zamankinden daha yararlıdır. USTER® STATISTICS 2013, katlı iplikler için eklenen istatistikler dahil olmak üzere 82 bölümden oluşmaktadır. Elyaf işleme bölümü, daha fazla grafik ile genişletilmiştir. Yeni bir bölüm oluşturulmuştur – iplik işleme – kopslar ve bobinler arasındaki korelasyonları gösterir. 2013 sürümü, dokumacılara, örmecilere, iplik tüccarlarına ve perakendecilere ihtiyaç duydukları kalitenin özelliklerini belirlemek ve elde etmek için temel bir çerçeve olarak sunulmaya devam ederken, ham elyaftan şeride ve fitile oradan da nihai iplik ve ötesine giden tüm değer zinciri boyunca anahtar parametreleri karşılaştırmak için önemli bir araç olarak kalacaktır.

Şek. 3 Yeni USTER® CLASSIMAT 5

USTER® STATISTICS 2013, USTER web sitesinde, CD de ve her USTER®

laboratuvar cihazında mevcuttur.



Şek. 4 Yeni USTER® ZWEIGLE HL400

2 Tarihçe 1950'lere kadar, yaklaşık 150 yıl boyunca, tekstil sektöründe elyaf ve ipliklerin kalitesini ölçmek için sadece birkaç çok basit alet vardı. 1948 yılında ilk düzgünlük test cihazı tanıtımı, alanında bir devrim yarattı. Ölçülen ilk kalite parametresi (kütle diyagramı dışında) %U, bir iplik değişim yüzdesini temsil eden istatistiksel değer olmuştur. Bu rakam, iplik düzgünlüğünü anlamada çok yararlı olmuştur, çünkü pratikte işletmeye özgü bir kalite kontrol sistemi oluşturmuştur. Ama bir işletmenin kalite düzeyi ile başkasınınkini karşılaştırmak hala mümkün değildi. Tekstil sektöründe ilk kıyaslama kriterlerinin gelişmesine yol açan, işte bu ihtiyaç oldu. Standartlar için ilk şirket içi belge, 1949 yılında yazılmıştır ve düzgünlük test cihazı ile ölçülen düzgünlüğün tüm çeşitlerini kapsayan ilk tablolar, Alman tekstil dergisi Melliand tarafından 1957 yılında yayımlanmıştır. O dönemde, kıyaslama kriterleri USTER® STANDARDS olarak adlandırıldı ve kalite değerleri iyi-orta-kötü olarak sınıflandırıldı. Bu sınıflandırma herkes tarafından, özellikle de USTER® STANDARDS ' a göre 'kötü' kalite üreten işletmeler tarafından kabul edilmedi. USTER® konsepti değiştirmeye karar verdiği zaman, USTER® STATISTICS olarak adlandırılan grafiksel kıyaslama kriterleri oluşturuldu. Bu şekilde, her işletme kendi kalitesini başkalarıyla karşılaştırabilir ve kendi kalitesini iyi-orta-kötü gibi nitelikler olmadan kıyaslayabilirdi. Yeni formatta ilk yayın bugün olduğu gibi, nomogramlar ve yüzdelik dilimleri kullanarak, 1964 yılında oldu. USTER® STATISTICS’ in tüm bu yıllar boyunca mükemmel bir araç olduğu kanıtlanmıştır, çünkü sadece iplik işletmleri tarafından değil, aynı zamanda – tüm kalite özelliklerini anlamak ve tekstil değer zinciri boyunca teknik özellikler belirlemek isteyen – öğretmenler ve öğrenciler tarafından, araştırma kurumları tarafından, makina üreticileri tarafından, iplik tüccarları, örmeciler, dokumacılar ve perakendeciler tarafından da kullanılmıştır.



Şek. 5 USTER® STATISTICS sürümlerinin zaman çizelgesi



3 USTER® STATISTICS’ in rolü ve önemi Çıkışlarından sonraki takip eden yıllarda USTER® STATISTICS' in rolü – birçok nedenden dolayı ve farklı kullanıcılar için – değer katan bir araç olarak çok önemli olmuştur. Ancak, USTER® STATISTICS öncülerinin ruhu değişmemiştir: ‘Bir iplik işletmesinin kalite düzeyi ile bir başkasınınkini karşılaştırma’ hala bugüne kadar USTER® STATISTICS' in her sürümü için temel motivasyondur. Daha önce listelenen, iplik işletmelerini etkileyen tüm gelişmelerde, kalite kontrol anahtar bir rol oynamıştır: ilerleme her farklı iplik işletmesi ayarı ile her üretim aşamasında kalite ölçme ve karşılaştırma olmadan imkansız olacaktır. USTER® STATISTICS ana kullanıcıları; iplik üreticileri, iplik kullanıcıları ve makina üreticileridir. Özet olarak, her biri için USTER® STATISTICS rolü (Tablo 1):

İplik üreticileri için

− Eğirme işlemi Anahtar Performans Göstergelerini ayarlama

− Operasyonel mükemmelliğe ulaşma − Kaliteyi objektif olarak belirleme ve iletişim − Üretilen ve satılan ipliğin kalitesini garantileme

Tablo 1 Çeşitli kullanıcı grupları için USTER® STATISTICS’ in rolünün özeti

İplik kullanıcıları Için

− İhtiyaç duyulan kaliteyi belirleme (kalite profili) − Uygun kalitede iplikler seçme − İplik üreticilerinin portföyünü optimize etme − Doğru kalite için doğru fiyat ödeme

Makina üreticileri Için

− Üretim ve kalite hedeflerinin her ikisine de ulaşan iplik makinaları geliştirme

− Doğru iplik bileşenleri geliştirme − Uygun bakım planları geliştirme − Kalite ile bağlantılı üretkenlik

Bir çapraz-fonksiyon faydası olarak USTER® STATISTICS' in rolü bugün, yarın ve gelecekte, tekstil değer zinciri boyunca kritik bir konuya netlik getirmektir: İşlem gören ipliklerin kalite düzeyini değerlendirmenin ve anlamanın kabul edilebilir ve yaygın yolunu geliştirme. İlerleyen sayfalarda, her kullanıcı grubu için USTER® STATISTICS' in spesifik faydalarının ayrıntılı bir açıklaması bulunmaktadır.



3.1 Kıyaslama kriterleri (Benchmarks) nelerdir? Tanım olarak, kıyaslama kriterleri, kalite ya da performans düzeyini değerlendirmek için referans olarak kullanılan, standartlar veya standartlar kümesidir. Kıyaslama kriterleri, bir firmanın kendi deneyimlerinden, sektördeki diğer firmaların deneyimlerinden, ya da çevresel düzenlemeler gibi yasal gereksinimlerden alınmış olabilir. Hemen hemen her sektörde, kıyaslama kriterleri kurulmuş olup, bilinmektedir. 'En iyi uygulama kıyaslaması' veya 'proses kıyaslaması' olarak bilinen kavram stratejik yönetimde, genellikle karşılaştırma amacı için tanımlanan bir eş grup içinde, diğer şirketlerin proseslerinin en iyi uygulamaları ile ilgili olarak bir kuruluşun proseslerinin çeşitli yönlerinin performansını değerlendirmek için kullanılır. Bu daha sonra, genellikle performansının bazı yönlerini geliştirmek amacı ile, kuruluşun iyileştirmeler geliştirmesine veya spesifik en iyi uygulamalara geçmesine izin verir. Kıyaslama bir açık-bir kapalı bir olay olabilir, ancak genellikle kuruluşların uygulamalarını geliştirmek peşinde oldukları sürekli bir süreç olarak kabul edilir. Tekstilde, ve özellikle elyaftan-kumaşa uygulanan işlemler alanında, benzersiz USTER® STATISTICS dünyanın her yerinde üretilen tekstil malzemelerinin kalitesinin gerçekten kapsamlı bir araştırmasını temsil eder. USTER® STATISTICS’ in uzun geçmişi, 1957 yılındaki ilk USTER® STANDARD’' dan bu yana, tüm tekstil tedarik zinciri boyunca bir proses kıyaslama aracı olarak, yanı sıra tekstil malzemesinin kalite değerlendirmesi için de yetkili standartlar olarak kabul edilmiştir. 3.2 İplik üreticileri için faydaları İplik işletmeleri için, küresel en iyi uygulamalar karşısında objektif olarak şirket içi performanslarını karşılaştırmak çok önemlidir. USTER® STATISTICS sayesinde, iplik işletmesi performans boşluklarını tespit edebilir. Parametreler kolayca iplik eğirme proseslerinin optimizasyonu için anahtar performans göstergeleri olarak kullanılabilir. Geçtiğimiz 60 yılda üretilen ipliğin kalitesi, önemli ölçüde iyileşmiştir. Aşağıdaki grafik, bu iyileşmenin (Şek. 6) nasıl özellikte olduğunu göstermektedir.



Şek. 6 İplik kalitesinin uzun dönemdeki gelişimi

Aynı zamanda, üretkenlik açısından, üretilen iplik kg başına üretim pozisyonlarının sayısı önemli ölçüde azaltılmıştır. Bu, yüksek üretkenliği ve geliştirilmiş kaliteyi yönetim görevi, daha karmaşık hale gelmiştir ve aşağıdaki unsurlar tarafından sağlanmaktadır:

• İplik makinası teknolojisini geliştirmek

• Özellikle makina bakımda, daha iyi malzemelerin ve en iyi uygulamaların kullanılması

• Mevcut hammaddelerin en iyi şekilde seçilmesi ve kullanılması Yukarıdakilerin tümü, daha iyi kalite kontrol araçlarının ve sistemlerinin varlığı ve sürekli gelişimi sayesinde – uygun test yöntemlerinin varlığının, kabul görmüş kıyaslama kriterlerinin ve güvenilir iyileştirme uygulamalarının da yardımıyla mümkün olmuştur ve beklenen sonuçları doğurmuştur. Daha fazla bilgi ve detay USTER® NEWS BULLETIN No. 39’ da mevcuttur ('Bir iplik işletmesinde kalite yönetimi'). USTER® STATISTICS bu gelişmede önemli bir unsur olmuştur. USTER® STATISTICS ayrıca, işletme mükemmelliğine ulaşmada iplik işletmesine rehberlik etmek için de kullanılabilir. Bu sadece iplik eğirme işleminin ya da yapılan ürünlerin kalitesinin geliştirilmesi anlamına gelmez – aynı zamanda ortak maliyetleri dikkate almak ve diğer işletmelerin elde ettiklerindende öğrenmek anlamına gelir. İplik büküm katsayısı seçimi, optimum penye telefi ayarı ve iplikte kalan hatalar için ideal iplik temizleme limitlerinin belirlenmesi, iplik üretiminde kalite ve maliyetin her ikisini de son derece etkileyen tercihlerden sadece birkaçıdır (Şek. 7).



Şek. 7 Üretim proseslerine dayalı USTER® STATISTICS

İplik işletmesi için bir diğer faydası da, USTER® STATISTICS’ in işletmelere, ürettikleri ve sattıkları malın kalitesini objektif olarak ispat etmelerine olanak vermesinden bu yana, işletmenin rekabetçi konumundaki artıştır. İplik işletmeleri iplik kalite düzeylerini, USTER® ekipmanlarında test edildiği sürece, USTER® STATISTICS ile doğrudan karşılaştırma sayesinde kanıtlayabilirler. Bu veriler bir şikayet durumunda işletmelere objektif kalite gerçekleri sağlar. Günümüzde tüketiciler daha hassas ve iplik işletmeleri, yabanci elyaf kontaminasyonu, iplikte kalan rahatsız edici hatalar, barre efekti, çözgü kopuşları ve düzgün olmayan kumaş görünümü gibi daha zorlu kalite problemleriyle karşı karşıyadır. Bunlar, işletmelerdeki şikayetlerin sadece en sık rastlanan nedenlerinden bazılarıdır. Açıkçası, 'doğru kalite düzeyi' ni oluşturmak, üzerinde anlaşılmış ve kabul edilmiş bir referans olmadığı sürece, mümkün değildir. 3.3 İplik kullanıcıları için faydaları Daha öncede belirtildiği gibi, küreselleşme sayesinde endüstrideki değişiklikler dramatik olmuştur. Bu da, iplik ticaretinde tedarikçiler ve alıcılar arasındaki kişisel ilişkilerin genellikle artık varolmadığı anlamına gelmektedir. İyi tanınan ve bilinen herhangi bir tedarikçi iş dünyasında artık olmayabilir iken, üretim maliyetleri çok daha yüksektir. Moda hızla değişiyor ve hızlı servise ihtiyaç duyuluyor. Tekstil tedarik zincirinin her kademesinde, kalite maliyetleri artmış bulunmaktadır. Bu tür değişiklikler genellikle hazır giyim veya diğer tekstil mallarının kalitesinde önemli bozulmaya yol açmıştır. Alınan şikayetlerden dolayı veya memnun olmayan müşterilerin geri dönmemesi nedeniyle, bu durum, birçok perakendecinin kârlarına olumsuz yansımıştır. Artan kalite maliyetlerini ve ilgili etkilerini yönetmenin en etkili yollarından biri, iplikler veya kumaşlar için daha iyi kalite özellikleri sağlamaktır. Lider perakendeciler bu yolu izlemiştir ve şimdiden sonuçlarını görebilmektedir. USTER® STATISTICS, onların önemli kalite parametrelerine aşina olmasını sağlayarak, bu yaklaşımda çok önemli olmuştur, böylece neye ihtiyaç duyduklarını tam olarak belirleyebilirmektedirler.



Artan kalite maliyetleri sadece belirli bir ürün için yanlış iplik seçiminden kaynaklı değil, aynı zamanda ipliğin düşük performansından da kaynaklı olabilir. USTER® STATISTICS geleneksel olarak, saniyelere bağlı pahalı ek maliyetleri önlemek için, erken bir aşamada kumaş kalitesi tahmin etmek için kullanılır. Şek. 8, Şek. 9 ve Şek. 10 da, USTER® STATISTICS’ e dayalı kalite özellikleri kullanılarak önlenebilecek olan, kötü iplik kalitesine bağlı kumaş problemlerine sadece birkaç örnek verilmiştir.

Şek. 8 Yüksek tüylülüğe sahip ipliklerden yapılan boncuklanma problemi olan örme kumaşlar

Şek. 9 Yüksek CVm li ipliklerden yapılan örme kumaşlar

Bu örneklerin yanı sıra, insan gözüne rahatsız edici gelen birçok hata vardır. Daha fazla örnek USTER® NEWS BULLETIN No. 47 de bulunabilir (`Kumaş hatalarının kökenleri ve bunları azaltmak için yollar´). Üretilecek ürünün daha iyi özellikleri, bu tür hataları önlemek için kritik bir araçtır. Birçok perakendeci, sipariş edilen konfeksiyon ürününün mevcut sisteminin, sabit kalitede nihai ürünlerin üretimini garanti etmek için yeterli olmadığı sonucuna varmıştır. Tutarlılık sağlamak için, tedarik zincirlerindeki her bir prosesin ürününün özelliklerini belirlemeye başlamıştır.



Ancak, iplik kullanıcıları ister istemez kaliteyi iplik üreticileri ile aynı şekilde anlamayabilir, bu önemli bir iletişim boşluğu oluşturur.

Şek. 10 Yüksek oranda, sık görülen ince, kalın yer ve neps hataları olan ipliklerden yapılan örme kumaş simülasyonu

USTER® STATISTICS iplik üreticileri ile iplik kullanıcıları arasındaki boşluğu, onların herkes tarafından anlaşılabilir bir şekilde kalite hakkında konuşmalarını sağlayarak, doldurur. Bu uygulama artık yaygın olarak üreticiler, tüccarlar ve iplik kullanıcıları tarafından kabul edilmektedir. Şek. 11 Bir iplik kalite profili kurma prensibini göstermektedir.

Şek. 11 Bir iplik kalite profili prensibi

Birçok iplikçi, dokumacı, örmeci, ve perakendeci USTER® STATISTICS’ e dayalı, 'iplik kalite profilleri' denen alanlarda kalite gereksinimlerini formüle etmişlerdir. Deneyim, her uygulama için kalite düzeylerini uygun belirlemiştir. Tablo 2 bir dokuma ipliğinin detaylı teknik özelliklerini – iplik profili – göstermektedir. Kalite özellikleri, USTER® STATISTICS ile bağlantılıdır. Burada USTER® STATISTICS Yüzdelik (USPTM) sütunu, iplik dokuma için kullanılacak olduğundan, perakendecinin iplik mukavemeti ve iplik uzaması için daha yüksek gereksinimleri olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda bu örnekte, kullanılacağı proses nedeniyle, iplik için tüylülük ihtiyacının yüksek olması dikkate değerdir.



Tablo 2 Tipik bir iplik profili ekstresi. Bu spesifik örnek, belirli bir mamul üretimi için %100 penye pamuk ring dokuma ipliğini gösterir.

İplik profili, iplik üreticisi ile tartışma için ideal bir temel oluşturmaktadır. İplik profili, hem perakendecinin gereksinimlerini hem de iplik tedarikçisinin performansını araştırdıktan sonra, ayrıntılı olarak tanımlanmış olabilir. Profilin, uygulamanın ilk ya da ikinci yılından sonra gözden geçirilmesi gerekebilir. İplik kalitesini belirlemenin ve onu nihai ürünle bağdaştırmanın tüm süreci, otomatik olarak perakendeci veya iplik kullanıcı ile ilgili tedarikçi portföyünü optimize etmeye hizmet eder. Tüm iplik işletmeleri aynı kaliteyi sunmaz, ancak iplik profilleri ile her işletmeden gelen iplik, belirli mamuller için kullanıcı tarafından tayin edilebilir. Bu şeffaflık şu faydaları getirir:

• İplik tedarikçilerinin kolay yönetimi

• Iplikçilerin yanı sıra iplik kullanıcılarının uzmanlığını optimize etme

• Doğru iplik için doğru fiyat ödeme Bu son faktör, görünüşte basit olmasına rağmen, uygulamada aslında oldukça karmaşıktır. Perakendecilerin, aynı nihai ürünü üretmek için farklı tedarikçilerden, geniş bir kalite aralığı kullandıkları – ve tüm iplikler için aynı fiyat ödedikleri – çok sayıda durum olmuştur!

Material Cotton, 100%Spinning Technology ring, combed, cone, weavingCount (Ne) 48.0

Profile key ----Profile Quality Level 1A: New Style

Parameter Unit Description USP range Value range

Count Variation - USTER® TESTERCount deviation % +/-2.0CVcb % Coefficient of variation of count between 25% - 50% 1.0 - 1.4Mass Variation - USTER® TESTERCVm % Coefficient of variation of mass 25% - 50% 12.3 - 13.4Imperfections - USTER® TESTERThin -50% 1/1000m Thin places per 1000 m 25% - 30% 3 - 3Thick + 50% 1/1000m Thick places per 1000 m 25% - 30% 24 - 27Neps + 140% 1/1000m Neps per 1000 m 25% - 30% 324 - 350Neps + 200% 1/1000m Neps per 1000 m 25% - 30% 59 - 64Hairiness - USTER® TESTERH Hairiness 5% - 25% 3.8 - 4.2Diameter Variation - USTER® TESTERCV2D % Coefficient of variation 20% - 30% 13.4 - 13.8Tensile Properties - USTER® TENSORAPIDRH cN/tex Breaking tenacity 5% - 20% 24.6 - 26.8EH % Breaking elongation 5% - 20% 6.0 - 6.4Tensile Properties - USTER® TENSOJETRH cN/tex Breaking tenacity 5% - 20% 26.9 - 29.0EH % Breaking elongation 5% - 20% 5.7 - 6.1Twist Properties - USTER® ZWEIGLE TWIST TESTERTwist direction ZTm T/m Twist 5% - 10% 968 - 980CVTm % Coefficient of variation of twist 5% - 10% 2.5 - 2.7

Yarn Quality Profile



3.4 Makina üreticileri için faydaları Tekstil makinaları üreticileri, başından beri USTER® STATISTICS’ i kullanmaktadır. Makina teknolojisindeki parça ve sistemlerdeki yeni gelişmelerinin etkisini değerlendirmek için bir kriter olarak kullandılar. Üretkenlik ve verimlilik ile ilgili makina performansı kolaylıkla mutlak sayı olarak ifade edilir olmasına rağmen, kalite açısından performansı incelemek gerektiğinde USTER® STATISTICS kullanılır. USTER® STATISTICS’ in bir diğer kullanımı da, makina üreticileri makinalarının performansı için garanti vereceği zamandır. Genellikle, makina üreticisi ve iplik işletmesi arasındaki sözleşmede, USTER® STATISTICS’ in yüzdelik değerleri belirtilir. Bu makinanın tipine bağlı olacaktır: bu yüzden, örneğin yeni bir tarak makinası ile, şerit içindeki neps düzeyi garanti kriterlerinden biri olarak tanımlı olacaktır. Elyaf kullanımı için gerekli şartlar da uygulanabilir: örneğin, %25’ lik bir elyaf uzunluğu ve %25’ lik bir neps düzeyi ile tarak şeridinde %25 USPTM düzeyi garanti edilebilir. Makina üreticileri de, elbette ki rekabetçi bir ortamda faaliyet göstermektedir. Mevcut çok çeşitli hammadde, geniş bir yelpazede üretilen iplik tipleri, artan işletme hızları ve işletme maliyetlerini azaltmaya yönelik sürekli baskı, söz konusu etkenlerden sadece birkaçıdır. Yani, makina üreticileri sürekli, kendi makinalarının performansını hem üretim ve hem de kalite açısından artırmak için mücadele ediyor. USTER® STATISTICS, geleneksel olarak bu iyileştirmeleri göstermek için kullanılan bir araçtır. 4 USTER® STATISTICS’ in yorumlanması –

seviyeler ne anlama geliyor? Daha öncede belirtildiği gibi, USTER® STATISTICS’ in kalitenin farklı seviyelerini tanımlama yolu önceki sürümlerinden bu yana değişmiştir. İlk başta, iplik kalitesi iyi, orta ve kötü olmak üzere üç farklı grup halinde sınıflandırıldı . Bu sistem sanayi için kabul etmesi çok zordu, özellikle 'kötü' kalite üreten olarak sınıflandırılan iplik işletmeleri için – ve aslında adil olmayan bir sistem oldu. Bu da, şu anda kullanımda olan için sınıflandırma yöntemini değiştirmeye tetikleyici oldu. Bugün, yüzdelik eğrileri ile grafikler (başlangıçta nomogramlar olarak tanıtılan) kullanıyoruz. Bu grafiksel kümülatif frekans gösterimleri istatistiksel olarak ipliklerin belirli bir değerin hangi ölçüde altında veya üstünde (yüzde olarak, USTER® STATISTICS Yüzdelik veya USPTM olarak adlandırılır) olduğunu gösterir. Bu yöntem doğrudan iplik kalitesi düzeylerini tanımlamaz ancak kullanıcıların küresel bir referans değeri karşısında kendi kalitesini karşılaştırması için fırsat sunar .



%5 sınır çizgisi, iplik işletmelerinin %5’ i aynı veya daha iyi kalitede (ilgili kalite özelliği için) iplik üretiyor anlamına gelir. Aynısı diğer sınır çizgileri için de geçerlidir: %25, %50, %75 ve %95 de.

Şek. 12 USTER® STATISTICS grafiği

Yukarıdaki örnekte (Şek. 12), 20 tex (Ne 30), bir penye pamuk ipliği için, dünya üretiminin çoğunluğunun CVm değerinin %10.7 (%5 çizgisi) ve %14.1 (%95 çizgisi) arasında olduğunu görüyoruz. Yaygın olarak %50 sınırı olarak adlandırılan, %50 yüzdelik eğrisi, medyana karşılık gelir. Genel olarak medyan, bir veri setinde ölçümler artan düzende (veya azalan) sıralandığında ortadaki sayıdır. Yani, tüm gözlemlerin %50’ si bu değeri aşar ve kalan %50’ si de bu değerin altında bulunur. USTER® STATISTICS’ in çeşitli öğelerinin nasıl gezinileceğinin ve nasıl kullanılacağının ayrıntılı bir açıklaması, 'Kolay Kullanım Kılavuzu' adı altında, web sayfamızda veya CD sürümümüzde mevcuttur. 5 USTER® STATISTICS Yorumlaması – Tekstil

uygulamaları açısından Modern bir iplik işletmesinde iplik testleri üç ana nedenden dolayı yapılır. Öncelikle, bir kapalı devre kalite kontrol sistemi çerçevesinde, iplikçi son iplik kalitesini etkileyen hangi arızaların hangi proses aşamasında olduğunu belirlemek, onları ortadan kaldırmak için doğru önlemleri almak, ve daha fazla test ile sonuçların beklendiği gibi olduğundan emin olmak zorundadır. İkincisi, iplikçinin ipliğin örn. çözgü çekme, haşıllama, dokuma, örme gibi sonraki işlemlerde nasıl davranacağıyla ilgili önceden bilgisi olması gerekir.



Bu bilgi ile, eğirme sonrası işlemler buna göre adapte edilebilir ya da başarısızlık riski en aza indirilebilir veya ipliği işlemek için en uygun yöntem ve malzeme seçilebilir. Üçüncü olarak, mümkün olduğunca iplikçinin iplik test sonuçlarından, nihai kumaş yapısının nasıl görüneceğini belirlemesi gerekir. Sonraki iplik proses aşamalarının belirleyici etkisi nedeniyle, genel kuralların veya direktiflerin sınırlarını belirlemek imkansız olduğundan, üçüncü görev en zor olandır. Buna ek olarak, dokuma kumaş yapısı, atkı ve çözgü ipliği numarası, atkı sayısı, kopuş sayısı ve örme kumaş yapısı kumaş görünümünü etkileyen tüm değişkenlerdir. Benzer şekilde, boyama ve terbiye işlemleri de kumaş görünümü üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Bununla birlikte, bir ipliğin en önemli fiziksel özelliklerinin bazılarının test edilmesinin mamul kumaş görünümün yerinde bir göstergesini verebildiği kanıtlanmıştır. Örneğin, son derece düzgünsüz görünüme sahip bir iplik, en azından görünüş açısından, asla mükemmel bir kumaşla sonuçlanamaz. Takip eden sayfalar, farklı kalite düzeyleri ve farklı USTER® STATISTICS düzeyleri arasındaki ilişkiyi vurgulayarak pratik örnekler göstermektedir. Örnekler, bir iplik kalitesini yanı sıra işletme-içi hazırlık ürünleri ve nihai kalitesine etkilerini içermektedir. Her örnek için laboratuvar cihazları ile ölçülen gibi kalite verilerini içeren bir tablo bulunmaktadır ve USTER® STATISTICS değerleri USPTM 13 olarak gösterilmiştir. USPTM 13 = USTER® STATISTICS Percentile 2013 (Yüzdelik Dilimi 2013) Son olarak, bu ipliklerden yapılmış kumaşların nasıl görüneceğini gösteren resimler bulunmaktadır. 5.1 İplik düzgünlüğü ve kumaş görünümü Çeşitli çalışmalar ve denemeler, iplik düzgünlüğü ile kumaş görünümü bağlamak için bir çaba içinde yürütülmüştür. Belirtildiği gibi, iplik ve kumaş proseslerinin etkisi güçlüdür ve iplik kalitesine etki eden faktörlerde en önde gelir. Kumaş görünümü farklılıklarının temel nedenlerinin izini kaybetme riskini önlemek için, örme ya da dokuma makinalarından gelen herhangi bir etki hariç, burada yalnızca USTER® STATISTICS’ in farklı kalite düzeylerindeki ipliklerinin etkisi karşılaştırılmıştır. Kumaş görünümü etkileyen en önemli parametre iplik düzgünlüğüdür .Yeni USTER® STATISTICS’ de biz kumaş görünümü tahminini desteklemek ve güçlendirmek için normal CVm değerinin yanına daha uzun kesim uzunluklarında CVm değerleri de (1m, 3m ve 10m) ekledik.



Her durumda, %50 ya da daha düşük CVm ve çeşitli CVm kesim uzunluk değerlerine sahip iplikler için,%75 ve yukarısı değerlerle karşılaştırıldığında, USTER® STATISTICS düzeyi karakteristik olarak daha iyi bir görünüm sunar. Örnek 1

Şek. 13 16 tex (Ne 36) pamuk ipliğinden farklı kalitede örme kumaşlar.

Şek. 13 ve Tablo 3 teki örnekte, örme kumaşlar 16 tex (Ne 36) %100 pamuk ring ipliğinden yapılmıştır. Düzgünlüğü %30 USPTM civarında olan iplikten yapılan soldaki kumaş, düzgünlüğü %95 USPTM düzeyinde olan iplikten yapılan sağdaki kumaşa göre daha iyi görünüme sahiptir. Tablo 3 her iki ipliğin sayısal değerlerini ve onların USPTM değerlerini gösteriyor. Bu iki ipliğin CVm değerlerinin doğrudan karşılaştırılması, aralarında %18 oranında bir fark gösterir. Bu fark CVm için önemlidir ve bu fark kumaşlara, daha görünür ve transparan olarak yansır. USPTM STATISTICS değerleri, bu iki ipliğin önemli ölçüde kalite farklılıkları olduğunu açıkça göstermektedir.

CVm

[%]

CVm 1m [%]

CVm 3m [%]

CVm 10m [%]

İnce -50%

[1/km]

Kalın +50% [1/km]

Neps +200% [1/km]

H

Tablo 3 USTER® TESTER 5 kalite sonuçları – farklı CVm değerlerinde 16 tex (Ne 36) %100 pamuk ring ipliği.

İplik 1 12.6 3.1 2.3 1.9 1 33 72 5.2

USP13 30 15 20 25 5 30 52 25

İplik 2 14.9 3.7 2.9 2.2 19 148 149 4.9

USP13 95 53 55 40 >95 >95 93 15

İplik 1 İplik 2



Örnek 2

Şek. 14 20 tex (Ne 30) pamuk ipliğinden farklı kalitede örme kumaşlar.

Şek. 14 ve Tablo 4 teki örnekte, örme kumaşlar 20 tex (Ne 30) %100 pamuk ring ipliğinden yapılmıştır. Düzgünlüğü %50 USPTM civarında olan iplikten yapılan soldaki kumaş, düzgünlüğü %80 USPTM düzeyinde olan iplikten yapılan sağdaki kumaşa göre daha iyi görünüme sahiptir. Yine, USPTM teki büyük fark, üretilen gerçek kumaşların görünüş bakımından kalite farkını yansıtmıştır. Örnek 3 Aşağıdaki örnekler (Tablo 6), biri karde ve biri penye olmak üzere iki iplik seti içerir. Tüm iplikler süprem kumaş olarak örülmüştür ve görünüşleri değerlendirilmiştir. Bu örnekler çok karakteristiktir çünkü, gerçek piyasa şartlarını ve dokuma veya örme satınalma müdürlerinin karşılaştıkları zorlukları yansıtır.

CVm

[%]

CVm 1m [%]

CVm 3m [%]

CVm 10m [%]

İnce -50%

[1/km]

Kalın +50% [1/km]

Neps +200% [1/km]

H

Tablo 4 USTER® TESTER 5 kalite sonuçları – farklı CVm

değerlerinde 20 tex (Ne 30) %100 pamuk ring ipliği.

İplik 1 12.7 3.6 2.9 2.3 1 34 66 4.6

USP13 50 50 60 50 20 55 70 <5

İplik 2 13.9 4.8 3.9 2.9 4 69 89 4.8

USP13 80 >95 >95 95 60 90 80 5

İplik 1 İplik 2



30 tex (Ne 20), %100 pamuk, karde, örme, ring ipliği

15 tex (Ne 40), %100 pamuk, penye, örme, ring ipliği

Tablo 5 Farklı kalitelerdeki ipliklerden yapılmış örme kumaşlarının örnekleri. Sol taraftaki sütun 30 tex karde ring ipliği; sağ taraftaki sütun 15 tex penye ring iplikleri içindir. Her iki sütunda da iyiden kötüye kalite aralığı, yukarıdan başlayıp, aşağıya doğrudur.

CVm = 12.7% USP13 = 21%

CVm = 14.3% USP13 = 61%

CVm = 15.6% USP13 = 89%

CVm = 18.3% USP13 = >95%

CVm = 16.9% USP13 = >95%

CVm = 15.2% USP13 = 84%

CVm = 13.8% USP13 = 52%

CVm = 12.6% USP13 = 23%



İlk setteki kumaşlar 30 tex (Ne 20) %100 karde pamuk ring ipliğinden, ikinci setteki kumaşlar 15 tex (Ne 40) penye pamuk ring ipliğinden yapılmıştır. Bu testi kullanarak gerçekçi bir kıyaslama yapabilmek için, tek bir tip – süprem kumaş – için farklı dört tedarikçiden iplik satınaldıklarını düşünün. USTER® STATISTICS düzeylerinin kalite belirleme aracı olarak kullanımı, zaman ve risk kaybını azaltacak. Böylece istenen kumaş kalitesi ile satın alınan iplik kalitesi arasında bağlantı kurulabilir ve uygun karar ve fiyat ayarlamaları yapılabilir. Tüm örnekler için not Yukaridaki tüm durumlarda bahsedilen incelenmiş ve karşılaştırılmış iplikler, iplik düzgünlüğünden bağımsız şekilde, kumaş görünümünü etkileyebilecek periyodik varyasyonlara sahip değildi. Sonuçlar USTER® STATISTICS düzeyi, iplik kütle düzgünlüğü (CVm, CVm 1 m, CVm 3 m, CVm 10 m) karşılaştırıldığında, istenilen kumaş görünümünün güçlü bir belirleyicisidir. Pratikte, %50 civarı USPTM düzeyleri, periyodik hatalar hariç, kabul edilebilir kumaş görünümleriyle sonuçlanabilir. Kritik dokuma veya örme yapılar ile, bu sınırlama %25 düzeyine doğru kayar. Az kritik kumaş yapıları ile, %75 çizgisi etrafındaki iplik değerleri kabul edilebilir. Ancak iki tedarikçiden alınan %25 ile %75 malzemelerin karıştırılması da barré hatasına sebep olabilir. %75’ in üzerindeki seviyelere sahip iplikler ile, kumaş görünüm problemi riski fazladır. USTER® STATISTICS CVm düzeyi ve kumaş görünümü arasındaki güçlü bağlantı, belirleyicidir.



5.2 İplik tüylülüğü ve kumaş boncuklanması Takip eden örnekte faklı tüylülük seviyelerine sahip iki ipliği karşılaştırdık.

Şek. 15 Farklı tüylülük seviyelerindeki iki iplik örneği ve iplik levhası üzerindeki görünüşleri.

Şek. 16 Farklı tüylülüğe sahip ipliklerin farklı boncuklanması.

CVm % H sh S3 Tablo 6 USTER® TESTER 5 ve USTER® ZWEIGLE HL400 kalite sonuçları – farklı tüylülük değerlerinde 49 tex (Ne12) %100 pamuk OE rotor ipliği.

İplik 1 12.06 5.66 1.61 363

USP13 5 40 30 75

İplik 2 12.39 7.71 1.83 594

USP13 25 95 70 >95

İplik 1 İplik 2

İplik 1 İplik 2



Şek. 15 ve Tablo 6, %100 pamuk OE ve 49 tex (Ne12) numaraya sahip olan iki ipliği göstermektedir. Fakat iplik tüylülükleri arasında önemli fark vardır. İplik fotoğraflarından görüldüğü gibi, tüylülük farkı kolayca görülebilir. Bu durum bu ipliklerden yapılan kumaşlarda farklı boncuklanma derecesine neden olur. Şek. 16 farklı tüylülük düzeylerinde iki ipliğin oluşturduğu boncuklanmalara örnek göstermektedir. Ayrıca şunun üzerinde de durmalıyız ki, bunun gibi farklı tüylülüğe sahip ipliklerin karıştırılması kesinlikle kumaşta barré efekti yapar. Sonuç Şunu gördük ki tüylülük düzeyi %80 ve üzerinde olan iplikler, tüylülük düzeyi %40 ve altında olan ipliklere göre daha fazla boncuklanma oluşturma eğilimine sahiptirler. Ayrıca şunu belirtmekte yarar var ki, tüylülük düzeyi yüksek olan iplikler örme makinasınde daha fazla uçuntu yapmaya, duruşlar ve kopuşlarla makina performansını düşürmeye ve hatta kumaş hataları oluşturmaya meyillidirler. 5.3 Sık görülen ince, kalın yer ve neps hataları ve kumaş

görünümü Sık görülen ince, kalın yer ve neps hatalarıyla ilgili olarak farklı neps düzeylerinde ipliklerden yapılan dokuma kumaşları karşılaştırdık. Kumaş görünümünü oldukça etkilemesinden dolayı, dokuma kumaşlarda, iplik mukavetinden sonra en önemli parametre iplikteki neps düzeyidir. Örnek 1 Bu örnekte farklı düzeylerde sık görülen ince, kalın yer ve neps hatalarına sahip iki iplikten yapılmış kumaşları karşılaştırdık, İkisi de 10 tex (Ne60) ve %100 pamuktur.

Şek. 17 Farklı kalitedeki 10 tex (Ne60) %100 pamuk ipliklerden yapılan kumaş örnekleri. Yüksek neps düzeyine sahip iplik 2, kumaşın görüntüsüne doğrudan etki ederek, kumaşta küçük rahatsız edici noktalar oluşturup, nepsli kumaş denilen hataya neden olmuştur.

İplik 2 İplik 1



Örnek 2 Bu örnekte farklı düzeylerde sık görülen ince, kalın yer ve neps hatalarına sahip iki iplikten yapılmış kumaşları karşılaştırdık, İkisi de 7 tex (Ne80) ve %100 pamuktur.

Şek. 18 Farklı kalitedeki 7 tex (Ne 80) %100 pamuk ipliklerden yapılan kumaş örnekleri. Yüksek neps düzeyine sahip iplik 2, kumaşın görüntüsüne doğrudan etki ederek, kumaşta küçük rahatsız edici noktalar oluşturup, nepsli kumaş denilen hataya neden olmuştur.

Sonuç Neps için USTER® STATISTICS’ de %75 ve daha fazla düzeylerde olan ipliklerin kötü kumaş görüntüsüne meyilli olduklarını gördük. Bu problem ince ipliklerde ve kompakt ipliklerde, bu ipliklerin daha ince ve düzgün yapılarından dolayı daha da rahatsızlık vericidir.

CVm

[%]

CVm 1m [%]

CVm 3m [%]

CVm 10m [%]

İnce -50%

[1/km]

Kalın +50% [1/km]

Neps +200% [1/km]

Tablo 7 USTER® TESTER 5 kalite sonuçları – farklı düzeylerde sık görülen ince, kalın yer ve neps hatalarına sahip 10 tex (Ne60) %100 pamuk ring ipliği.

İplik 1 13.9 3.9 3.1 2.4 10 40 65

USP13 30 50 75 50 30 25 25

İplik 2 13.9 4.6 3.6 2.9 13 60 170

USP13 30 95 95 95 50 50 90

CVm

[%]

CVm 1m [%]

CVm 3m [%]

CVm 10m [%]

İnce -50%

[1/km]

Kalın +50% [1/km]

Neps +200% [1/km] Tablo 8

USTER® TESTER 5 kalite sonuçları – farklı düzeylerde sık görülen ince, kalın yer ve neps hatalarına sahip 7 tex (Ne80) %100 pamuk ring ipliği.

Yarn 1 14.3 3.6 2.6 2.1 23 51 87

USP13 30 25 45 30 30 5 26

Yarn 2 13.9 3.9 3.0 2.5 9 78 227

USP13 10 50 65 70 <5 25 90

İplik 2 İplik 1



Kumaş görüntüsü ve USTER® STATISTICS arasındaki bağlantı çok güçlüdür ve kumaş kalitesi anlamında kesinlikle farklı katagorilerdeki ipliklerin sınıflandırılması ve ayrılması için bir göstergedir. 5.4 Kısa elyaf içeriği ve penye telefi USTER® STATISTICS çeşitli pamuk proses aşamalarından şeritlerdeki kısa elyaf miktarının USTER® AFIS ile ölçülmesiyle elde edilen referans değerler içerir. Bu değerler iplik işletmeleri için çok önemlidir. Çünkü bu değerler penye ipliklerin eğirilmesinde en önemli maliyet ve kalite faktörüyle ilişkilidir: penye telefi. Penye şeridi içerisindeki kısa elyaf içeriğinin ölçümü ve bunun iplik ve kumaş kalitesi üzerindeki etkisi arasındaki bağlantı ile ilgili çeşitli çalışmalar ve denemeler yapılmıştır. Aşağıdaki denemede, kısa elyaf içeriği açısından USTER® STATISTICS’ in farklı düzeylerinden şeritlerden yapılan iplikleri inceledik. Bu ipliklerden sonuçta süprem kumaş örüldü. Kullanılan pamuğun mikroner değeri 4.2, elyaf mukavemeti 31cN/tex, uzunluk düzgünlüğü %82, elyaf uzunluğu 29,4mm ve gram daki neps sayısı 300 dür. Bu pamuk üç farklı penye telefi düzeylerinde tarandı ve üretilen şeritlerden 15tex (Ne40) iplik yapıldı. Test 1 Test 2 Test 3

Tablo 9 Üç farklı penye telefi düzeyleriyle üretilen şerit ve ipliklere ait USTER® AFIS ve USTER® TESTER 5 kalite sonuçları.

Penye telefi [%] 15.4 17.5 19.7

SFC(n) penye şeriti [%] 12.1 10.1 8.9

USP13 75 40 25

İplik CVm [%] 13 12.1 11.9

USP13 30 5 >5

İplik İnce -50% [/km] 0 0 0

USP13 >5 >5 >5

İplik Kalın +50% [/km] 38 21 16

USP13 25 >5 >5

İplik Neps +200% [/km] 124 93 86

USP13 75 55 50

Şek. 19 Farklı kalitelerdeki pamuk ipliğinden 15 tex (Ne 40) örülmüş kumaşlar

Test 1 Test 3 Test 2



Sonuç Yukarıdaki örnekte görüldüğü gibi, aynı hammaddenin aynı hatta farklı penye telefleri ile işlenmesi sonucunda üretilen penye şeritlerindeki kısa elyaf oranının farkından dolayı test 1 ve test 2 nin kumaş görünümleri daha kötüdür. Bununla birlikte aşırı penye telefi (test 3) şeritteki kısa elyaf oranında büyük bir değişiklik yapmamakta ve kumaş görüntüsünü geliştirmemektedir. Hatta bu örnekte ve birçok denemelerde görülmüştür ki, aşırı penye telefi daha kötü kumaşlara neden olmaktadır. Penyede aşırı telef uzaklaştırmanın sonuçları, ayrıca işletmeninin nihai performansını da etkilemektedir. Çünkü yüksek miktarda elyaf uzaklaştırmak üretim maliyetlerini de arttırmaktadır. 5.5 İplik gerilme değerleri ve dokumadaki kopuşlar İplik mukavemeti ve iplik uzamasının rolü bilinmektedir ve iyi belgelenmiştir. Fakat bazen mukavemet ve uzama varyasyonunu ve dokumadaki iplik kopuşlarıyla olan ilişkisini gözden kaçırırız. Dokumada iplik uzaması, ayrıca uzama varyasyon derecesi çok önemli bir iplik özelliğidir. Aklımızda tutmamız gerekir ki, en ideal haşıllama makina ayarlarında dahi, haşıllama işlemi sırasında ring pamuk ipliklerinde minimum %0.6 ve open-end ipliklerde %1.5 oranında uzama kaybı görülür. Geriye kalan uzama miktarı önemlidir. Çünkü dokuma sırasında her çözgü ipliği binin üzerinde uzama ve gevşeme hareketine karşı kopmadan dayanmak zorundadır. Kumaş konstrüksiyonuna bağlı olarak dokuma esnasında en yüksek uzama %2 veya daha fazlaya ulaşır. Çözgü kopuşlarını kabul edilebilir bir düzeyde tutmak için haşıl işleminden sonra kalan uzama miktarı %3 – 4 ün altında olmamalıdır. Şek. 20 ve Şek. 21 deki örnekler, ilk bakışta birbirine çok benzeyen– fakat aslında benzer olmayan – ipliklerin farklılıklarını ve ilerleyen proseslere olası etkisini gösterir. Örnek 1 Burada dokumacı tarafından farklı tedarikçilerden alınan iki ipliği karşılaştırıyoruz. İkisi de 20 tex (Ne 30) ve %100 pamuk penye ipliğidir.



Şek. 20 İki 20 tex (Ne 30) ipliğin USTER® TENSOJET sonuçlarının karşılaştırılması Birinci örnekte, iki iplik de mukavemet için benzer – fakat uzama için tamamen farklı değerler göstermektedir. İplik 2’ nin karşılaştıralabilir derecede düşük uzama değerinin yüksek uzama CV değerinin kombinasyonuyla, çok sayıda çözgü kopuş riskinden dolayı, dokumacı bu ipliği atkıda kullanmaya karar vermiştir. Performansdaki fark USPTM düzeylerine kesinlikle yansımaktadır. Bu spesifik örnekte %25 uzama seviyesi, %90 seviyesine göre çözgü performansı anlamında çok daha iyi davranış gösterecektir.



Örnek 2 Burada dokumacı tarafından farklı tedarikçilerden alınan iki ipliği karşılaştırıyoruz. İki iplik de 15tex (Ne40) %100 pamuk, penye, ring ipliğidir.

Şek. 21 İki 15 tex (Ne 40) ipliğin USTER® TENSOJET sonuçlarının karşılaştırılması Şek. 21 deki iplikler bir önceki örnekteki gibi aynı ilişkiyi gösterirler. Bu durumda, iplik daha incedir ve dokumada kullanılacağı farz edilmektedir. Performanstaki fark tam olarak USPTM düzeylerine yansımaktadır. Bu spesifik örnekte %34 uzama diliminin dokuma performansı, >%95 seviyesinden çok daha iyi davranış gösterecektir. Sonuç Yukarıdaki örnekler açıkca göstermiştir ki, uzama seviyeleri %25 istatistiklerinde olan iplikler, %95 bölgesinde olan ipliklere göre daha az kopuş riski taşımaktadır. Ayrıca USPTM düzeylerinin, ipliklerin farklı kullanım yerlerinin tayininde nihai rol alabileceğini göstermiştir – örneğin ipliğin çözgü veya atkı olarak kullanılması. Hatta haşıl ve çözgü hazırlama işlemlerinde, farklı makina tipleri ve hızlarında, ipliklerin performanslarını öngörebilirler.



İplik uzamasının, özellikle eğirme ve bobinlemedeki prose hızlarını, dolayısıyla üretim maliyetlerini büyük ölçüde etkilemesinden dolayı, bu bilgi iplik üreticileri için de oldukça önemlidir. 6 USTER® STATISTICS yorumlanması – Farklı

istatistik düzeyleri ve iplik fiyatı arasındaki ilişki Farklı USTER® STATISTICS düzeyleri ve iplik fiyatları arasındaki bağlantıyı kurmak kolay değldir. Bununla birlikte, konuyu aydınlatmak anlamında, genel yol gösterici kurallar oluşturabiliriz. İplik alıcıları için fiyat, iplik kalitesi kadar hatta bunun daha ötesinde önemli bir faktördür. USTER® STATISTICS’ de %5 düzgünsüzlük seviyesindeki bir ipliğin düşük (veya ‘uygun, adil’ bir fiyatla) sunulması iplikçinin doğru kalitedeki ve fiyattaki hammaddeyi kullandığını ve bunu rasyonel eğirme işlemleri ile eğirdiğini gösterir. USTER® STATISTICS’ de %5 düzgünsüzlük seviyesindeki bir ipliğin yüksek (veya ‘gerçekçi olmayan’) fiyatlarla satılması iplikçinin pahalı hammadde kullandığını gösterir. USTER® STATISTICS’ de %75 düzgünsüzlük seviyesindeki bir ipliğin düşük fiyatla teklifi iplikçinin orta veya belki de düşük kalitede pamuk (satın alırken pahalı yada ucuz olup olmadığına bakmaksızın) kullandığı veya bunu bir kalite hedefinden ziyade yüksek miktarda eğirme şeklinde işlediğini gösterir. Sonuçta USTER® STATISTICS seviyeleri ile iplik fiyatı arasında genel bağlamda bir ilişki vardır. Bu anlayış, karşılaştırmalar yaparken ve doğru ipliklerin seçiminde kritik noktadır. USTER® STATISTICS seviyeleri ve iplik fiyatı arasındaki ilişkiyi incelemenin bir başka yolu ise farklı USTER® STATISTICS düzeylerinde iplikleri işlerken ortaya çıkan maliyetlere bakmaktır. Takip eden paragraflar bunu gösteren bazı örnekler sunar. Örnek 1 – Dokumadaki kopuşların maliyeti İplik atkıda kullanıldığı zaman en yüksek mukavemet esas olarak atkı atma hızına bağlıdır. Mukavemet bağlantılı atkı kopuşları, en yüksek mukavemete maruz kalan ipliğin en zayıf noktasında gerçekleşir.



Mukavemet düzeyi, en yüksek gerilim ve iplik zayıf noktasının nerede örtüştüğü, mukavemet CV’ sine bağlıdır. Mukavemet CV si ne kadar düşük olursa zayıf nokta seviyesi de o kadar iyi olur. Bu da, gereken minimum mutlak mukavemet seviyesidir. Zayıf nokta seviyesinin bulunması için deneysel formül: Zayıf Nokta Seviyesi = ortalama mukavemet – (4.3 x iplik mukavemetinin standart sapması) Örneğin, eğer ipliğin mukavemeti 18 cN/tex ve mukavemetin standart sapması 1.6 ise Zayıf Nokta Seviyesi = 18 cN/tex – ( 4.3x1.6 ) = 11.1 cN/tex

Şek. 22 İplikdeki dokuma makinası yükü ile iplik kuvveti arasındaki ilişki.

Bu aynı zamanda şu anlama gelir. Mükemmel ortalama mukavemet değeri fakat çok yüksek mukavemet CV’ si olan bir iplik, düşük ortalama mukavemet fakat küçük mukavemet CV’ si olan iplikten büyük bir ihtimalle daha kötü performans gösterecektir. Örnek (Tablo 10) aynı iplik numarasından yapılan farklı mukavemet fakat benzer uzama değerleri gösteren iki ipliğin üretim maliyetleri üzerine etkisini götermektedir. Maliyet karşılaştırma vakası, takip eden artikele aittir.

Artikel Bir inçdeki iplik sayısı

Çözgü materyali Atkı materyali Tollam çözgü sayısı

Örgü yapısı

Tablo 10 Dokuma artikel detayları

Perkal 15.8 x 12.8 100% pamuk 16 tex (Ne 36)

100% pamuk 16 tex (Ne 36)

12916 1/1

Dokuma işletmesinin toplam 62 adet çift enli hava jetli dokuma makinası 600 rpm hızla yılda yaklaşık 5 milyon metre kumaş üretmektedir. Kullanılan iplik hem atkıda hem çözgüde 16 tex (Ne 36) %100 pamuktur.



Şek. 23 ve Şek. 24’ de görüldüğü gibi her iki iplik de benzer ortalama mukavamet ve uzamaya sahiptir. İplik 2, daha geniş bulut görüntüsüne sahiptir. Bu iplik 2’ nin mukavemet ve uzama varyasyonunun iplik 1’ e göre daha kötü olduğunu gösterir. 1 No’lu iplikte, 100000 atkı ipliği başına 4 çözgü kopması meydana geldi ve yine 100000 atkı ipliği başına 4 atkı kopması ile elde edilen verimlilik oranı 88,5% oldu. 2 No’lu iplikte, 100000 atkı ipliği başına 5 çözgü ve aynı sayıda atkı kopması meydana geldi, verimlilik 87% oldu. 1,5 % oranındaki verimlilik kaybının nedeni, bir fazla çözgü ipliğinin kopmasıdır.

Şek. 23 iplik 1 in kuvvet ve uzama noktalama dağılımı

Şek. 24 iplik 2 in kuvvet ve uzama noktalama dağılımı

Şek. 25 Farklı çözgü duruşlarının dokuma randımanına etkisi

Şek. 26 Farklı çözgü duruşlarının bir yılda makina başına işletim maliyetlerine etkisi

İplik 1

İplik 2



Tüm diğer maliyetlerin sabit olduğu kabulüyle, sadece çözgü kopuş maliyetleri değişken, makina başına yılda bir eksik duruş 2251 € tasarrruf sağlar. (100000 atkıda 4 duruş bir yılda makina başına 77727 € maliyete neden olur.100000 atkıda 5 duruş maliyeti 79977 €) Örnek 2 – Penye telefi Daha önceki kullanılan kısa elyaf miktarı ve penye telefi örneği, USTER® STATISTICS’ de penye şeritindeki kısa elyaf miktarı düşük ancak penye telefi farkı çok büyüktür (Tablo 9 test 2 ve test 3). Ayrıca üretilen iplikler benzer değerlerde ve kumaşların görünümü çok benzer. Bu iplikçi için, telefi adapte etmede bir ipucu olabilir. Takip eden maliyet modeline tüm işletme parametrelerini ekleyerek, bu spesifik işletme için, doğru karar vermemenin etkisi yılda 32000 USD den 49000 USD düzeyindedir.

Şek. 27 Verilen bir iplik işletmesine göre iki farklı penye telefi düzeyinin finansal etkisini hesaplamak için bir model.

Hesaplama gösteriyor ki, iplik işetmesinin bu artikeli çalışan kısmı (10000 iğ) yılda 32000 USD kâr edebilir. Bunu azaltılan penye telefinin üretim artışı olarak (Elbette daha az penye telefi satılmasıyla oluşan kaybı çıkararak) kullanılması ile yapar. Bazı durumlarda ve bazı iplik eğirme işletmelerininin düzeni ilave olarak şerit üretmeye uygun olmayabilir. Bu durumda kâr, aynı miktarda iplik üretirken pamuk hammadesinden tasarruf edilerek sağlanır. Bu spesifik örnek için yılda 50000 USD tasarruf yapılabilir. Pamuk fiyatlarının yüksek olduğu yıllarda bu, işletme için büyük bir tasarruftur.



7 Neden USTER® STATISTICS sadece USTER® cihazları için geçerlidir

Eğer tekstil test cihazları kıyaslama için kullanılırsa, bu cihazların ölçüm doğruluğunun kontrol altında tutulması çok önemlidir. Bunun için ortalama değerlerin olduğu kadar varyasyonunda kararlaştırılması gereklidir. Aksi halde kıyaslamalar kullanılamaz çünkü test sonuçlarının varyasyonu çok geniş olur. Test sistemleri üretildiği zaman, USTER ölçümlerin doğruluğunu ve hassasiyetini sıkı bir şekilde kontrol altında tutulabilmesi için birçok potansiyel varyasyonu güvence altına almak için aşağıda sıralanan işlemleri gerçekleştirmektedir:

• Son testin tutarlılığı, montaj hattı

• Sensörlerin varyasyonu ve sinyal değerlendirme systemi

• Kalibrasyon varyasyonu (kontrollü labaratuvarda yapılmış)

• Labaratuvardaki rutubet ve sıcaklık

• Ölçüm esnasında test materyali içerisindeki nem miktarı (test labaratuvarının standart koşullarına adapte edilmiş)

• Test mateyali içerisinde ve arasında kalite karakteristiklerinin varyasyonu

• Ana ölçüde kalite karakteristiklerinin takip edilebilirliği USTER® STATISTICS için; İsviçre Uster’ de ve Çin Suzhou’ daki test laboratuvarlarımızda, USTER® cihazlarımızda örnekler ölçülür. Tüm kalite karakteristikleri – düzgünsüzlük, sık görülen ince, kalın yer ve neps hataları, tüylülük, mukavemet, uzama, numara, vb. – laboratuvardaki rutubet düşerse azalır, yükselirse artar. Bu yüzden doğru ölçümler için laboratuvar koşullarının kontrol altında tutulması çok önemlidir. USTER in test laboratuvarlarındaki koşullar sürekli olarak kontrol edilmekte ve kalite karakteristikleri ana ölçü ile karşılaştırılır. Ölçüm cihazları uzun zaman boyunca aynı kalite değerlerini tedarik etmek zorundadır ve bunu cihazlarda nesilden nesile sağlamalıdırlar. Her cihazın üretimi geriye doğru ana ölçü ile takip edilebilir, USTER tarafından yıllarca güvenli bir şekilde tutulur. Bu aynı kalite karakteristiklerinin uzun süre garanti edilebilmesini güvence altına alır. USTER® STATISTICS bu referans rakamlarının baştan itibaren karşılaştırılmasına olanak sağlar. Bir şüphe halinde müşterinin labaratuvar sistemlerindeki kalite karakteristikleri bu ana ölçü ile karşılaştırılabilir. USTER® STATISTICS düzeyleri ile kalite, ve hatta maliyetler arasındaki güçlü bağlantıya değinilmişti. Bu şu anlama gelir: USTER® STATISTICS kullanmak isteyen bir kişi karşılaştırılan sonuçların sıkı toleranslar içerisinde olduğundan emin olmak ister. Aksi halde kıyaslamaların karşılaştırılması riske atılmış olur.



Uster Technologies kalite karakteristiklerindeki varyasyonu kontrol altında tutmak için çeşitli çabalar sarf eder. Uster Technologies ölçülen değerleri geriye doğru ana ölçülere doğru takip ederek kurulu USTER® labaratuvar sistemlerinin ortalama ve varyasyon değerlerini yıllarca kontrol altında tutabilmektedir. Diğer tedarikçilerin ölçüm cihazları, burada bahsedilen birçok koşulu sağlayamaz. Bu yüzden bu sistemlerin ölçümleri USTER® STATISTICS ile karşılaştırıldığında, değerlerdeki varyasyonlar çok yüksek ve USTER® STATISTICS kullanışsız olur. Uster Technoligies ‘in uzun tarihi nedeniyle, varyasyonları yönetmede çok önemli ve gerekli olan bir tecrübesi vardır. USTER üretim fabrikasından nihai müşteriye sevk edilen her cihaz veya sistem dar limitler içerisinde kalibre ve test edilir. Sonuçta sinyallerin sistematik ve tekrar edilebilir bir şekilde değerlendirilmesi yapılır. Bu detaylar belki önemsizmiş gibi görülebilir. Özellikle şu anki ‘bilgisayar çağında’. Ancak kesinlikle önemsiz değillerdir. Elyaf ve ipliklerin kalite karakteristiklerini ölçen diğer üreticilerin cihazları kısaca bu ön koşulları sağlayamazlar. İşte burada USTER® TESTER 5 ile (örnekte USTER) ile diğer üç farklı cihaz üreticisinin arasındaki karşılaştırma örneği. Üreticiler (A, B ve C bu örnekteki) ipliklerdeki kütle düzgünsüzlüğünü ölçüyor. Görev, 20 tex (Ne 30) %100 pamuk ipliğin düzgünsüzlüğünün ölçülmesidir.

Şek. 28 Farklı cihazlarda, 20 tex (Ne 30) %100 pamuk ipliğin kütle düzgünsüzlüğünün (CVm) ölçümü

Görüldüğü gibi diğer üreticiler de değerlerini USTER® STATISTICS ile karşılaştırmak isterlerse, değerler %20 den %60 kadar değişir. Bu değişkenlik düzeyinde kıyaslamaların kullanılması anlamsızdır. USTER değeri sadece %40 ve 45 arasında değişir, çok daha sıkı kontrol edilmiş bir varyasyon. Bu koşullar altında kıyaslamalar geçerlidir. Son ama aynı derecede önemli, USTER® STATISTICS’ in neden sadece USTER® cihazlarıyla geçerli olduğu. Çünkü eşsiz kalite parametrelerini cihazlarımız ölçmektedir.



Bu parametreleri üreten cihazlar:

• USTER® TENSOJET

• USTER® TESTER 5 (OI modülü, OM modülü)

• USTER® CLASSIMAT 5

• USTER® ZWEIGLE HL400

• USTER® AFIS

• USTER® HVI 8 USTER® STATISTICS ve ‘Toplam Test’ Günümüzün rekabetçi tekstil iş ortamında başarılı olabilmek için, şirketler artık sadace bir kaç temel kabiliyetlere güvenemezler. Gelişme ve sürdürülebilir sonuçlar başarmak için tüm operasyonel alanlarda üstün olmak zorundadırlar. Bu zaruri ihtiyaç, maliyetleri minimize etmek ve gerekli kaliteyi sürekli olarak başarmak arasındaki doğru dengeyi anlamaktır – ki bu iplik kalitesinin doğru kontrolüne dayanır.

Şek. 29 Toplam Test yaklaşımı USTER, laboratuvar testi, süreç izleme ve bilginin kombinasyonu ile bu rekabete karşı eşsiz bir yaklaşım geliştirdi. Bu yaklaşım Toplam Test olarak adlandırılır (Şek. 29) – ve bu tekstil işletmelerinin faaliyetlerini, kesin olmayan sonuçlardan öngörülebilir karlılıklara çevirmesine yardımcı olur. Üretim makinalarının ayarları, labaratuvarda USTER® cihazlarının ölçtüğü test örneklerinin onayı ile USTER® STATISTICS değerlerine göre yapılabilir. USTER® iplik temizleyicileri ile USTER® laboratuvar sistemleri arasındaki eşsiz kolerasyon ile iplik üretiminin %100 ü kontrol edilir.Bu üretimin sürekli olarak gerekli kalite limitleriyle karşılaştırılmasına izin verir. Bunu yaparken farklılıklar anlık olarak tespit edilir ve toplam üretim için kalite sürekliliği güvence altına alınmış olunur.



Toplam Test ve USTER® STATISTICS – zorunlu bir kombinasyondur. Çünkü standartlar USTER’in Toplam Test yaklaşımının can alıcı bir parçasıdır (Şek. 30.)

Şek. 30 USTER® STATISTICS ve USTER® cihazlarının kombinasyonu, elyaf ve iplik için, küresel olarak kabul edilmiş kıyaslama kriterlerini sunar.

Tekstillerde en büyük ve en maliyetli problemlerden biri istenen kalitenin hemen altında olan reklamasyonlardır. Araştırmalar göstermiştir ki tekstil tedarik zincirinde kaliteyle alakalı maliyetlerin toptancının toplam gelirlerinin (toptancılarla yapılan bazı tartışmalarda söylediklerine göre) %6 sına kadar ulaşmaktadır. USTER® STATISTICS kullanan iplik üreticileri, kalite hedefleri oluştururlar ve bunu nihai ürünlerinin kalite sertifikasyonu ve rakiplerine karşı performans kıyaslaması için yaparlar USTER® STATISTICS kullanıcılara ‘kalitenin küresel dili’ ni konuşma imkanı sağlar – ki bu hiçbir açıklama ve çeviri gerektirmez ve herkes tarafından kolayca anlaşılır. 9 USTER® STATISTICS 2013 hakkında bazı

gerçekler 9.1 USTER® STATISTICS 2013 nasıl oluşturuldu Uster Technologies sürekli olarak dünyanın her yerinden numuneler toplamakta ve her beş, altı yılda bir USTER® STATISTICS yayınlamaktadır. Numuneler İsviçre, Uster Technologies ve Çin (sadece Çinden toplanan örnekler), Suzhou laboratuvarlarında standart koşullarda ve katı test yönetmelikleriyle test edilmektedir. Elyaftan ipliğe binlerce örnek bu iki labaratuvarda test edilir. Test edilen elyaf, şerit, fitil ve iplikler sadece yüksek miktarda numune sayısına ulaştığında yeni bir bölüm açılır ve tüm parametreleri yayınlanır. Testten sonra ölçüm sonuçları veritabanına transfer edilir ve eşsiz bir veri analiz yazılımı yüzdelik eğrilerini hesaplar. Grafiklerin değerlendirilmesi İsviçredeki USTER şirket merkezindeki tecrübeli tekstil teknologları tarafından yapılır.



USTER® STATISTICS’ in bütün değerleri Uster technologies ‘in laboratuvar cihazlarınının kullanılmasıyla elde edilir ve sadece onların kombinasyonlarıyla geçerlidir. Bölüm 7 de açıklandığı gibi bu verilerin kararlılığı ve tekrar edilebilirliği sadece Uster Technologies in yaptığı laboratuvar cihazları tarafından garanti edilebilir. Şek. 31 da USTER® STATISTICS için ölçülen tüm örneklerin coğrafi dağılım kaynağı görüntülenmiştir.

Şek. 31 USTER® STATISTICS 2013 için ölçülen tüm örneklerin coğrafi dağılım kaynağı

Örneklerin büyük bir kısmı, %71 i Asya’dan geliyor. Bu dünya çapında kurulu olan iğ sayısı ile uyumludur. Bir önceki USTER® STATISTICS (2007 yayını) ile karşılaştırıldığında Asya’dan gelen örneklerin miktarı %20 artmıştır. Avrupa, Afrika & Orta Doğu ve Amerika kıtasından gelen rakamlar, bu bölgelerde kurulu olan iğ sayısını temsil eder. Yani örneklerin geldikleri yerler dünya pazarındaki Tekstil üretiminin durumunu gerçek bir şekilde yansıtır. 9.2 USTER® STATISTICS 2013 ün kapsamı – Yeni olan ne

var 1957 de, Uster Technologies pamuk ve yün için birkaç tablo yayınlamaya başladı. Geçen 55 yılda USTER içeriği 2200 grafiğe kadar genişletti – bunu hep, piyasada mevcut olan tüm materyaller için USTER® STATISTICS’ i sunma isteğiyle yaptı. Bugün 30’ dan fazla ana iplik türü sunulmaktadır. Geçen yıllar boyunca sadece bölüm sayılarında artış olmadı. Parametre sayıları da elyaf, şerit, fitil ve iplikler için 60’ a ulaştı.



USTER® STATISTICS 2013 ün öne çıkan noktaları USTER® CLASSIMAT 5 ve USTER® ZWEIGLE HL400 verilerinin dahil edilmesi ve katlı iplikler için istatistiklerin yayınlanmasıdır. USTER® CLASSIMAT 5 iplik hatalarını, yabancı elyafları, bitkisel maddeleri ölçüp sınıflandırırken, USTER® ZWEIGLE HL400 iplikten çıkmış liflerin uzunluklarını sınıflar ve ölçer. İki cihaz da kumaş görünümünün tayininde hayati önem taşır. 9.2.1 USTER® CLASSIMAT 5 CLASSIMAT® grafikleri için en büyük gereklilik iplik numaralarının ayırt edilmesidir. Bunun sonucunda USTER® CLASSIMAT 5 grafikleri için iplik numaraları için üç sınıfa ayrılmıştır. Üç sınıf şunlardır:

1. Kalın 30.1 tex den 50 tex e ( Ne 12- Ne 20) 2. Orta 15.1 tex den 30 tex e (Ne 20.1- Ne 40) 3. İnce ≤ 15 tex (> Ne 40) Daha önce bahsedildiği gibi yeni ve yenilikçi kalite parametreleri yayınlamak, Uster Technologies’ in amacıdır. Bu nedenle, ilk olarak, grafiklerde yabancı lifler bitkisel maddelerden ayrılmış olarak mevcuttur. Geleneksel sınıflandırma standartlarının yanında USTER® CLASSIMAT 5 tüm hata katagorileri için limit dışı değerlerin (istisnaların) ölçümünü sunar ve bunlar hakkında detaylı bilgiler verir. Limit dışı değerler (Şek. 32) neps, kısa kalın, uzun kalın ve ince yerler (NSLT), yabancı madde, polipropilen dahil sınıflandırılırlar ve düzgünsüzlük, sık görülen ince, kalın yer ve neps hataları, tüylülük ve kontaminasyon gibi anahtar kalite parametreleri. Tüm bu yeni parametreler USTER® STATISTICS 2013 de yayınlanmıştır. İlk defa, USTER® CLASSIMAT 5 periyodik hataların karakteristiklerini ve miktarını gösterir.

Şek. 32 USTER® CLASSIMAT 5 de limit dışı değerlerin özet tablosu



9.2.2 USTER® ZWEIGLE HL400 İplik tüylülüğü, tekstillerin geniş kullanım yeri aralığında, kumaş kalitesinin hemen hemen her konumunda, büyük bir etkiye sahiptir. Görünüm, boncuklanma ve kumaşın dayanıklılığı ve bununla birlikte verimlilik ve ileriki üretim operasyonlarının randımanı, tüylülük derecesine göre etkilenmektedir (Şek. 33). En son USTER® ZWEIGLE HL400 cihazı küresel olarak yayınlanmış ZWEIGLE® S3 tüylülük ölçümünü bir ileri düzeye taşımaktadır. Cihaz 400m/dk lık hızı ile önceki cihazdan sekiz kat daha hızlı çalışır ve geliştirilmiş hassasiyeti ile avantajlar sunar. %10 dan daha düşük cihaz varyasyonu ile Uster Technologies şimdi ilk defa USTER® ZWEIGLE HL400 ü kullanarak USTER® STATISTICS yayınlayabildi. Bu şu ana kadar bu ölçme prensibinde mümkün değildi.

Şek. 33 Bir tişörtte yüksek tüylülüğe sahip pamuk ipliği ve boncuklanma



9.2.3 Yeni iplik türleri Bazı tekstil uygulamaları için, katlı iplikler çok yaygındır. Biz bu ihtiyacı ve önemini fark ettik ve ilk defa katlı iplikler için USTER® STATISTICS grafiklerini yayınladık. Eklenen yeni iplik türleri:

• %100 pamuk, penye ve karde çift katlı ring iplikleri

• Kopslar ve bobinler için pamuk ve elastomer ipliklerden yapılmış özlü iplikler (geçici USTER® STATISTICS 2007 nin onaylanması)

• Hava-jetli iplikler: − 50/50%, 65/35% PES/CO − 100% CO − 100% PES

9.2.4 Yeni iplik parametreleri USTER® STATISTICS başlangıcından beri, CVm değerleri her zaman yayınlanmıştır. Kumaş görüntüsünü daha isabetli ön görebilmek için, iplik işletmesinin mümkün iyileştirmelerinin altını çizmek anlamında, CVm in uzun kesim uzunluklarını da ekledik. USTER® STATISTICS 2013 de, dünya çapındaki en iyi uygulamaların karşılaştırılmasına izin vermek için 1m, 3m, ve 10m kesim uzunlıklarını da ekledik. Aşağıdaki tablo eklenen yeni parametreleri gösterir: Cihaz Parametre USTER® TESTER 5 CVm 1m: 1 m lik kesim uzunluğu için değişim (varyasyon) katsayısı

CVm 3m: 3 m lik kesim uzunluğu için değişim katsayısı

CVm 10m: 10 m lik kesim uzunluğu için değişim katsayısı

CV FS: İnce yapı için değişim katsayısı

USTER® ZWEIGLE TWIST TESTER İnçteki büküm

USTER® ZWEIGLE HL400 100m’ deki S3 değeri (3 mm ve daha uzun olan sarkmış liflerin toplamı)

USTER® CLASSIMAT 5 Sınıflandırma parametreleri:

‒ Standart sınıflar için NSLT

‒ Genişletilmiş sınıflar için NSLT

‒ Koyu yabancı madde (FD) A1 + AA sınıfları dahil

‒ Bitkisel madde (VEG)

Limit dışı değer istatistikleri:

‒ Standart sınıflar NSLT

‒ Genişletilmiş sınıflar NSLT

‒ FD, VEG, PP

‒ CV,IP,H nin toplam etkilenmiş payı

‒ İplik gövdesi, FD ve VEG için yoğunluk alanı

Tablo 11



9.2.5 Yeni materyaller Yayınlanan yeni parametrelerin yanında, Uster Technologies içerdiği materyal aralığını da genişletmiştir. Viskozlar için yeni bölümler eklenmiştir. Modal, pamuk-viskoz, pamuk-modal, mikro-modal ve keten. Aşağıdaki liste ilave materyallerin listesini göstermektedir. Fitil için

• %100 CO, penye kompakt ipliği

• %100 PES, ring ipliği

• %100 CV, ring ipliği

• %65/35 PES/CO, ring ipliği İplikler için

• Kimyasal muamele görmüş elyaftan yapılmış keten iplikler, kasarlanmış veya kaynatılmış gibi (USTER® STATISTICS 2007 versiyon 4 de tanıtıldığı gibi)

• Yeni karışımlar: − %50/50, %60/40, %70/30, CO/CV., penye ring ipliği, kopslar &

bobinler − %50/50 PES/CO, penye ring ipliği, kopslar & bobinler − %40/60, %45/55 PES/CO, penye ring ipliği, kopslar & bobinler − %40/60, %45/55 PES/CO karde ring ipliği, kopslar

9.2.6 Yeni bölümler Uster Technologies, USTER® STATISTICS 1997 sürümünden başlayarak elyaf işleme verilerini yayınlamaktadır. Bu pamuk balyasından fitile, eğirme prosesi boyunca uzanan çeşitli kalite parametrelerini ihtiva eder. Uster Technologies, USTER® STATISTICS 2013 de, iplik işleme için yeni bölümler yayınlamıştır. Grafikler, kopstan bobine, iplik mukavemeti, tüylülüğü gibi spesifik parametrelerin kalite değişmelerini göstermektedir. Uster Technologies bobinleme hızının ve bobinleme makinası/kondisyonlarının kalite üzerine kesin olarak etki ettiğinin farkındadır. USTER’in amacı, iplikçiye kendi bobinleme işlemindeki kalite değişikliğini kıyaslatarak küresel sonuçlarla karşılaştırması ve geliştirme için bir alan olup olmadığına karar vermesi için yardımcı olmaktır. Pratik olarak, bu grafikler dünya çapındaki en iyi deneyimlerle yeni karşılaştırma imkanı sunuyor. Örneğin, kopstan bobine iplik tüylülüğünün artışı sadece iplğin yapısal karakteristiklerinden etkilenmez (büküm, sürtünme vb.) ayrıca bobinleme işleminin kalite düzeyine katkısının altını çizerek, nerede zorunlu gelişmeler gerekiyorsa buna önderlik eder.



10 Sonuçlar USTER® STATISTICS 1957’ den beri Tekstil endüstrisine hizmet etmiştir. Dünya çapında iplik kalite referansları sunmuştur. Bunun sonucunda her iplik işletmesi, makina üreticisi ve iplik kullanıcısı kendi verilerini küresel kıyaslamalarla karşılaştırabilirler. USTER® STATISTICS iplik üretim ve işletim sahasındaki tüm oyuncular tarafından yaygın bir şekilde kullanılır.

İplik üreticileri için

− Eğirme işlemi Anahtar Performans Göstergelerini ayarlama

− Operasyonel mükemmelliğe ulaşma − Kaliteyi objektif olarak belirleme ve iletişim − Üretilen ve satılan ipliğin kalitesini garantileme

Tablo 12 Farklı kullanıcı grupları için USTER® STATISTICS in rolünün özeti

İplik kullanıcıları için

− İhtiyaç duyulan kaliteyi belirleme (kalite profili) − Uygun kalitede iplikler seçme − İplik üreticilerinin portföyünü optimize etme − Doğru kalite için doğru fiyat ödeme

Makina üreticileri için

− Üretim ve kalite hedeflerinin her ikisine de ulaşan iplik makinaları geliştirme

− Doğru iplik bileşenleri geliştirme − Uygun bakım planları geliştirme − Kalite ile bağlantılı üretkenlik

Kalite ve maliyet arasında kaçınılamaz bir bağ vardır. Bu aynı zamanda USTER® STATISTICS kullanımıyla da ortaya çıkar. Farklı USTER® STATISTICS düzeylerinde ipliklerden üretilen kumaşların kalite düzeyleri birbirinden açıkça farklıdır. Bu durum, işlemede problemlere veya son değerde varyasyonlara götürür. Bu farklılıklar organizasyonun maliyetlerini ve karlılığını etkiler. USTER® STATISTICS iplik kalitesini tayin eden ve sınıflandıran tek tarafsız referansdır. İplik fiyatlarına ve dolaylı yoldan maliyetlere bağlılığı onları güçlü bir araç yapar. USTER® STATISTICS’ in yorumlanmasındaki hatalardan kaçınmak için, kullanıcılar kalite değerlerini sadece USTER®

cihazlarıyla karşılaştırmalıdırlar. USTER® STATISTICS’ in yeni 2013 sürümü, daha fazla iplik, daha fazla materyal ve daha fazla kalite parametresi sunmaktadır. USTER® STATISTICS tanıtımında öne çıkan nokta, yeni USTER® CLASSIMAT 5 e dayanarak, onun önderliğinde az rastlanan hataların sınıflandırılmasıdır.



Biz, gelecekte çok büyük bir iş olan numune toplama ve ölçmeye, USTER® STATISTICS’ e devam etmeye kararlıyız. Geçmişte harcadığımız aynı çabayı uygulayarak müşteri tabanımıza ve genel olarak tekstil endüstrisine hizmet etmeye devam edeceğiz. Motivasyonumuz USTER® STATISTICS’ in iplik ticaretindeki yeri doldurulamaz değeri yanında, iplik işletmelerinin gelişimini destekleyen bilgidir. Geçtiğimiz 55 yılda, USTER® STATISTICS tekstil sanayi genelinde efsanevi bir statü kazanmıştır – ve onların değeri, küreselleşmiş ticaret ortamında bugün ve gelecekte her zamankinden daha önemlidir.



Uster Technologies AG Sonnenbergstrasse 10 CH-8610 Uster / Switzerland Phone +41 43 366 36 36 Fax +41 43 366 36 37 www.uster.com

[email protected]

tekstil endüstrisi için ortak bir kalite dili · pdf fileuster® statistics 3...

Documents