teghare n tttit n ghorasan n sahl dagh addawlat n nijr...
TRANSCRIPT
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
1
Addawlat �n Nij�r Minit�r wan t�ttit �n cugas Assagawar �n jafon wan
tassagh �n gh�r addawlatten
(JICA)
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sah�l dagh
addawlat �n Nij�r (EDOS)
!lk�ttab n-as�lm�d n-�ssh�gh�l �n t�karkart
(Fanfo, mot�r, arak ab wan t�kse)
Edag wan gh�r addawlaten wan Jafon �d
aggamay �n masnat n-agayak (JIRCAS)
Y�tiwaktab
Akhmad Abubakar
Octob�r 2008
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
2
TANAMARAK
TANAMARAK ............................................................................... 3
I. !DD!LIL !D ARAT WINAS !TIWARA DAGH !LK!TAB .................. 4
II. ADABARA !S T!KARKART ........................................................ 4
2.1. T�karkart �d arakab �s t�kse ............................................... 4
2.1.1. Samalan �d igi n-�ssh�gh�l �s t�karkart ............................ 4
2.1.2. !kk�nni �n t�karkart ........................................................ 5
2.1.3. T�nfa �d iban t�nfa �n t�karkart ....................................... 6
2.1.4. Arakab �s t�kse ................................................................ 6
2.1.4.1. As�n�fr�n t�kse n-agam .......................................................... 7
2.1.4.2. Tam�d�nt n-�mudaran win t�karkart ..................................... 13
2.2. Mut�r wan agam n-aman ................................................... 13
2.2.1. Samalan �n mut�r wan agam n-aman ....................................... 14
2.2.2. Arat n-�ssh�gh�l wan amakno �n mut�r : .................................. 18
2.2.3. T�m�wit n-igi n-�ssh�gh�l �d mut�r wan agama man ................. 19
2.2.4. T�nfa �d iban t�nfa �n mut�r wan agama man .......................... 22
2.3. Fanfo wan awedum (Niya �d kokari).................................. 22
2.3.1. Samalan win niya �d kokari ..................................................... 22
2.3.2. *ssh�gh�l �n Niya �d kokari ..................................................... 23
2.3.3. Ak�nni �n Niya �d kokari ........................................................ 23
2.3.4. T�nfa �d iban t�nfa Niya �d kokari .......................................... 24
III. DOKITAN WIN ASSHISWI....................................................... 24
3.1. Ig�t ................................................................................... 24
3.2. T�nfa �d iban t�nfa n-asshiswi ........................................... 25
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
3
TANAMARAK
�lk ttab wa n-as lm d w r y km l t m witen n-igi t karkaren fell
nnughan nasan. W r s knan udu mawan k t nasan, fell-as warge ig t
n-edag megh igaci n- magyak.
�lk ttab wa y tiwaktab fell dd mulat n- magyakan n lambutan fell
ashici n masnat dagh t m wit n- ss gh l n lambutan.
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
4
I. !DD!LIL !D ARAT WINAS !TIWARA DAGH !LK!TAB
�dd lil n- lk tab w r camos ar t tt t n- ssh gh l wan lambutan, s
ashici n masnat n- magyakan win lambutan s t m wit tan t karkart
fell agaraw n t nfa tagg t.
Id ran win ahan lk tab wa:
• �magyakan ggarawan masnat tagg t dagh igi n- ssh gh l s
t karkart d ashiswi n lambutan;
• Agaraw n t nfa tan lambutan toca.
II. ADABARA !S T!KARKART
2.1. T�karkart �d arakab �s t�kse
2.1.1. Samalan �d igi n-�ssh�gh�l �s t�karkart
T karkart tamos arat yitiwaz dayan dagh amadal n Egadaz, t llat :
• 2 t gattawen cin akabal (t karkart k t n t) winas qqanat 2
t karkartnat cin maddornin iyyat s-affala, iyyan s eras;
• 2 t gattaxen n-eshik cin uduf n t karkart s-al qqam;
• 2 t gattawen cin uduf n t karkart s cis gwen;
• 1 t gg ttaw n-ashik z-agr t fell anu was sanat 2 t ggatawen cin
t karkart.
Edag n
t karkart
T g ttaw
Aga
Ashik n-akabal
Anu
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
5
Ak arat yiqqan s ighuran ( lmisal 50 n aghan
yamosan tawadak tawadak). T karkart tad w
fawda saga yillan udukat 40 har 50 litar ogar
tan fell as yilkan s t kse tan arakab n-aman.
Igi n-aga
Aga yilla edag iguz n-aman, taz ngh z, awiki
d shin ighuran iyyan wa m qq ran d wa
m dd ran. Aghan wa m qq ran yiqqan fell
taganze edag was t qqan aga, t ggaz fell
t karkart s-affala tokay har dagh tadist n
t kse dat tattab, agat ashik yilan udukad n
m t r 1 s t z gr t yi shasag-du aga d
tamaghla n-aman dagh aghalal.
Aghan wa m dd ran y qqan dagh taz ngh z
n-aga edag di ad naghalan aman dagh aghalal
kk n ifanghalan. �ssh gh l wa k n t w r ra
ar aw dum. Iyyan arat wa haddan iman n t as
taggu.
�kk ni n-aga d taz ngh z n t aw dum iyyan was taff t kse edag di as
tawagu, ssh gh l.
2.1.2. �kk�nni �n t�karkart
Aks d n t karkart d kk nni n t karkart lm sal :
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
6
Ash�gg�r aratan
wiyad dagh
adanan �n
t�karkart
Olagh Aks�d Tarrayan n-anakno
Asawad dagh
t karkart Tolagh T rza As mm ti
Asawad dagh aga W r t lla Aman gamadar Azamay megh as mm ti
Asawad dagh
tuksay
• Ma t fragh
• Ma t bdad
• W r tasohat
• A t fr gh
• A t bd d
• T raze (alwaq iyyan
s-t t gaz tamade
• S bd dad fell t ksay
• S tk rat
�sw dat dagh
ighuran
• W r lla
lahan
• Yiriza
• Yila lahan
�kk sat ighuran win
w r n-olegh
2.1.3. T�nfa �d iban t�nfa �n t�karkart
T nfawen n t karkart amosan :
• Ilalan n-igi t karkart ahan edag kul imagyakan fragan agaraw n-
ilalan fell igi t karkart.
• T karkart t frag igi summos elan 5;
• T freg asshiwi 0,50 har 0,75 n- kyar �d t karkart;
• W r tara aytedum win aggotnin fell asshiwi;
• W r tara ilalan win aggotnin (widi, isans, buji d wiyyad ilalan);
• Aga y frag igi n-awatey iyya.
T mkhacir iyyad tan iban masnat n-igi ssh gh l s t karkart megh iban
unun n t kse fell –as yitakkal alwaq.
2.1.4. Arakab �s t�kse
T karkart tamos arat was yirakab t kse. Yahor attagim lassafi g r t kse
ta t kkat arakab. As t kallam t kse ta t kkat arakab megh igi n-
ssh gh l, aw dum y- kkal alwasshi m qq ran. Dagh Nij r, aeakab wan
t kse tamos nnugh wa olaghan dagh ssh gh lan win lambutan:
• Imagyakan lambutan w r lan azruf;
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
7
• Ig t n-imagyakan dagh idaggan win maddornin d iban n-agaraw
n t nfa dagh edag;
• Imagyakan w r ggan teghare tolaghat.
Dagh nki aharay wan aghiwan (azgar, aja&, d mmos) amosan
aghorawa cighurad ciyyad fell ssh gh l n-amadal, agay d arakab n-
aman.
2.1.4.1. As�n�fr�n t�kse n-agam
1. Azgar:
a) Azgar yamos mudar wa yazaran wan arakab n t karkart. Dagh
amadal n-adar tan majiya, azgar wan azawagh, gudali megh d lli.
Fell arakab n t karkart, mudar yahor:
- �sahat, guzulan;
- �lan issan, yiniwan;
- �lan idaran sohatnin, win gozlolnin;
- �llan tadmar tolaghat yisanfass s-olugh.
- Yillan idaran olaghnin, d zadan gozlolnin win hossosnin;
- Y drar, yonan;
- Yillan 3 elan; t fragam m zdiyat n-elan n-azgar dagh isenan n t.
Azgar yamos mudar:
- Yillan cighurad;
- T ttay net w r t zuwat;
- Yitagu issh gh l olaghan solan;
- Yirakab s-ulugh; magyak yifrag adas yagu iff llida;
- �mos yiskha igi n-azrof wa yagg n dagh ssuk.
Azgar yila wiyyad lahan mosnin:
- W r ola d ayis megh aja&;
- W r yila masnat nk n ayis megh aja&;
- W r yila t kle t rmad, t trab nun n t zuwat.
Azgar n-arakab yahor d nun dagh alwaq :
- Yahor d-igi citgit d t say cibalan; awiyat mudar faw s sarwis
wan h rwan;
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
8
- Aziwat mudar gh r tallit iyyat har karadat elan 3; azat mudar
dat tam rt tan konakan; t tawagu dagh cik nden, megh t waghne
ciken; nk dat taraghla n-azni d zuf wan tetanes mos ssh gh l
yiga dagh tajargan, d ff r azz, mudar yahor d t sanfu n maraw
adan d summos, yahor d-agaraw n t ttay tolaghat, cik nden net ad
lk nat ammas dagh s disat cilil.
- Aga tas aghan dagh cinjaren fell arakab s ezigh z dagh ammas
n cinjaren egas agat nniyat fell ma t d sam cinjar-net: agat arat n
t zoli tadu t gmadat t msay fell skawan, s gliyatu, fell idaran megh
cizanaten n t zoli fell cimuzugen s finc;
- Sununat.
b) �ttaf n- mudar:
�mmos taram azzam megh igi n-ejwal n- mudar, qq ratu. �qqanet yita
wagu is:
- �qqan eghaf d is k wan zalgat s fus wan agh l d if nfanan s
ufus wan zalgat; qqan yahor d-igi dagh iri n- mudar. T fragam
eqqan n- eghaf n- mudar dagh ashik s aghan okkayan dagh iskawan;
- �qqa, dagh t m wit tan asara& t tawagu s wiyyad t m witan:
agat aghan d ff r skawan, aytedum sshin rakabar aghan ssshin
rakabar aghan s d ff r megh igi aghan fell idaran win dat s tasaga ta
taram; aghan rk batu s tasaga taz ng zt rk batat dagh alwaq
iyyan, awedum wan karadat y- tt f eghaf fell sinbugh n- mudar.
c) �mudar yahor d cunan harwa w r offer arakab n t karkart. Ghar
cunan, s lm dat-tu arakab n-ilalan. �ttawagu s mmuk wa:
- Akk s ff r kr k yadew d awal;
- Ayyat mudar har yasanfu d ff r ssh gh l;
Solan-solan mudar yirk b ilalan d oghan n t zoli. �ssh gh lan windi
ntawaggin summuk wa:
• Todra n- sshik (har karad 3 adan);
• T kle toghadat;
• �s mm tti n t kle t kle toghadat d t kle akkid ilaln;
• M rdiyat n-awal;
• M rdiyat solan-solan lmisalan;
• �lm dat I azgar abinbin;
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
9
• Agat ilalan winas lan zuk (todra n- sshik);
• Igi n-awal is d ff r;
• As lm d n-igi d ff r-d ff r d arakab n-azgar s dat s ifasan.
T fragam as lm d n-azgar wiyyad ssh gh l ,kan:
• Saglat izigran sshin;
• Arakab n-agayak (karadat 3 adan);
• Arakab n-amala,ke (karadat har kkoz adan);
• Arakab n-amalanke wan m qq ran.
�lm dat as iban n- ssh gh l itaw du t taw t I mudar samalan wiyyad.
T fragam ssh gh l d mudar dagh arakab n-amalanke ta m dd rat
dagh tamert tan iban ssh gh lan.
Arakab n-amalanke yila t m wit toghadat: agat aladab fell ulughat.
�mmos azgar iyyan, agat ssh gh l d ifida iri win ajad.
snatat t m witan n-ifillida n-azgar
Elan nun yaha gh r 3 har 4. Yitiwara agay I mudar t ttay s-ig t dagh
tam rt tan nun d im glan d t sanfit ta tolaghat. Awedum wa yikan
ssh gh l d mudar yahor d-assaghur nun. Agat azgar onanan d wa
w r onan.
�ssh gh lan winas hiran d-igi ghur unan dagh tallit iyyat (1)
Sangl
t m wit Ilalan
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
10
• Tarrayt tan tazarat igi n-uzuk ( sshin megh karad adan 2 har 3).
Fell as lm d I mudar agay n-ilalan – imudaran winas ewayan
ilalan ahoran d t wagne har sanatat 2awatan.
�zuk wan eqan n-azgar iyyan
�zuk n-arakab n- sshin izagran
• Tarrayt tan sanatat : as lm d n tekle : s lm dat I imudaran tekle
adewan : m sanun yaha dat imudaran dagh tasaga nasan fell
cilal. Yilali mudaran dagh tekle fell as wayan zuk, mos w r
lan zuk, agatasan ighunan agatasan d ff r iskawan.
2. Aja&
Cibudat n
t wagne
Joug en
bois
Edag n-
arakab
t buruk
kordolat
T buruk �n
t zoli
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
11
Aja& yaha edag kul dagh Nij r. Yitaway ilalan winas lan 50 har 100
kilogram. Arakab n-aja& yitiwazde dagh edag kul-yitawagu solan dagh
agayak, tam lt, agam n-aman.
Aja& yila t nfa:
• Omudar n-aghiwan;
• Etaf net w r zuwat;
• aja& yasohat dagh ssh gh l ;
• aja& yasohat dagh ssh gh l.
Aja& yilan lahan ghur arakab :
• sahat n t t lla dukad;
• t rmad as tadaz mos t gram t rmad;
• w r yara t rnawen megh bus.
Ifilida n-aja& lan :
• ilalan win iri amosan win ashik, iyyan megh eshin adewan;
• t rik tan ashik ahan buhu wa w r n-aha wala;
3. Ayis:
Yamos ntada mudar n-agay n-ilalan, mudar n m gg rgas.
Azrof net iyaggen. Yicinun as yilla karad (3) elan. Yilla t nfawen
aggotnin:
• �mudar yaran m sshis;
• Yilan t must, fell nkan misshis yare w llen w rge nken izigran
megh izdan;
• Asunun net tarmad as ottawagu;
• Yilla tt rud, yilla l mud, t rmad as llamad ssh gh l.
Ayis yilla iban t nfawen ntada:
• Yamos mudar l midan, yaran arat yaggen;
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
12
• T rmad as faray;
• T rmad as tadaz dagh ssh gh l
• Ghur inazzan n t yitawagu azrof.
Ayis yitawagu dagh ssh gh l fell amadal l m dan ghur anabal n
tawagozt.
Ayis yitawagu dagh ssh gh l d ilalan nka :
• Iskan wiyyad dagh iri megh sshin llanin eghat;
• Ifillida n-esshik d arat n t zoli t llat buhu wa w r n- lla wala.
4. Alam :
Alam w r rakub t karkart s-ig t kundaba ghur anu. Yamos mudar was
x r alegh, w r nunu s-ulugh w r lla zdiyat alwaq iyyan.
T nfawen d iban t nfawen t karkart n-izzigran, gganshan, izdan, d
mmas dagh sullum wa.
Izzigran !gganshan / Ayis Aja&&&& Alam
T�nfawen
• �ssh gh l olaghan
• �ssh gh l w r n- llan
iduz fell magyak
• Igin ssh gh l d
awdum iyyan da
ifillida was tawaggin
dagh edag
• Igi n- ssh gh lan
winas zuwen
• Tam din fususat
• W r lla azrof yaggin
nkan ayis megh
mmas
• Agaraw n-akh fell
t m durt n-aghiwan
• Igi n- ssh gh l d
ilalan win aggotnin.
• Ashunun tarmad
• Yilan masnat d
t mud
• Yilan t must
• Yilan turab dagh
aggay n-ilalan megh
anabal n tawagoz
megh agayak.
• �mudar n banan
• T rmad as cinun
• Yidrar yila ssh gh l
• W r lla azrof ghur
inazzan net
• Yaha dagh ehan kul
ghur aytedam win suf
• W r lla
l mud
• Yilla t must
• As t ghrada
ssh gh l
s r s t frega
inazan net
ghur
inasfawan
• Yirakab
t karkart
tast tawagu
dagh edag
kul.
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
13
Iban t�nfawen
Izzigran !gganshan / Ayis Aja&&&& Alam
• �tt rub dagh takle
eghas solan
• Cinun dagh alwaq
zagren yogar
gganshan d izdan
• Yila azrof ghur
inazan net
• Ilalan megh ifilida
knan
• W r lan l mud n
t rnawen
• W rge tam dan kul
a ttatu
• �ssh gh l zuwen
n- magyak (azzal
itraban)
• Ifususan ghur
ssh gh lan n
tawagoz w r lla
t nfa williyat as
daz.
• W r fasosa dagh
ssh gh l n cugas
• T rmad as farag
• W r ra abus n-ifillida
• W r lla wala as daz
• W r nun
t rmad
• W r lla
masnat
• Yila azrof
yagg n ghur
inazzan-net
• W rge dagh
edag kul a
yaha nkan
aja&
• Ifusu-san
dagh
ssh gh lan
n tawagoz
(agayak)
2.1.4.2. Tam�d�nt n-�mudaran win t�karkart
Ta: d nt ta tolaghat n- mudaran win t karkart taha t m wit n cumin.
�mudaran n t karkart w r g mmiyan t m d nt dagh suf. Dagh alwaq
wan konakan, tam d nt yille s-ig t egas kundaba as mudar yilla alwaq
n tam d nt (alwaq 8 awatan dagh lmisal). Dagh awelan w rtu t lla
tam d nt tolaghat. �magyak kundaba yigmay alunnuz I imudaran fell
ashici tettay. �tiwara igi n-alumuz dagh tam rt tan konakan, fell tam rt
tan wallan. T fragan asinsi lattan n tanzan, marmaso, agabal n-enale,
abora megh alkama, tulumt tan enale, alkama, megh abora. �tiwara
ashici tam d nt s gurya wan kada, megh abora fell ashici n cighurad.
2.2. Mut�r wan agam n-aman
T m wit tan mut r wan agam n-aman t ttawagu fell alwaq zagren,
mut r dagh cighurad nasan, dagh lkhisab n tesay widi d amakno net.
Yitiwara igi d- ssh gh l d akatab was yiwar lkadan mos w r t lla
awedum wa yikanan mut r.
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
14
2.2.1. Samalan �n mut�r wan agam n-aman
Mut r wan agam n-aman yilla aratan windi :
• T zomi tas t ttaf lallan n mut r;
• Fanfo wan aman as nta a rakaban aman dagh tiyo tan asugh l
n-aman;
• Mut r wan agam n-aman yila kart r, d kulbut r, d edag wan
adu, d edag wan solan, d edag n- kkas n- hu.
Assasshela wa ntini idaggan win mutar wan agam n-aman.
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
15
Eadg n-amni n tiyo
Tiyo n-asugh l n-aman
Asawad dagh tas 1
Asawad dagh tas 2
dagh affala
Asawad dagh tas 3
Asawad dagh tas 4
edag n-
edag n-adu
banile
Fanfo wan aman
buji
filtr wan
edag wn kulbut r
edag wan
edag n-asawad
n widi
alkad wan tiyo
wan esugh l
edag wan barile
edag n-
Filtre à air
Kart r
Edag n-adu
Edag n-aziziki
fanfo wan
Tiyo wan arakab
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
16
mut r wan agam n-aman yila ilalan ggan s juwin d cizabaten cin
t wane n tiyo d filtr wan arakab n-adu was itawagu dagh aman fell
azizd r nasan.
Juwin �d cizabaten fanfo wan aman
Agat ash gg r ghur affar n- ssh gh l.
a) Igi widi wan mut�r
Mut r yigamadu dagh edag n-ekk n n t egas w r lla widi. Agat widi
dagh mut r lk mat akatab was ha lkadan.
Agat ssh gh l d widi wa olaghan (SAE 30 d SAE 40) fell t hag t net
megh turut net. Tag wat as mm ti n widi wan mut r alwaq kul.
• S mm tti yat widi as iga awatan winas ktaban dagh alka&;
• S mm tti yat widi as ikus mut r d widi widida;
• Shuridat filtr harwa w r t gga s mm tti n widi;
• Shagarat widi alwaq kul.
b) Igi n-�ssans
• �mos ssans w r alegh, yahor a taggim masar fell azizd n n-
ssans;
• Agat aman dagh barile harwa w r off r mut r ssh gh l;
• Agharat alkad n mut r harwa w r off r ssh gh l.
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
17
c) Anakad ghur affar n-�ssh�gh�l �d mut�r :
• Harwa shar affar n- ssh gh l d ssh gh l d mut r yahor attagim
t m witan cin n-aggaz net fell ma y ksat d ssh gh l olaghan;
• Agat nn yat d temse fell widi wan ssans
• Ma t s rgam temse s-agaman mut r
• �nk dat I ssan fell ma yinghal ghur igi net
• �sw dat dagh widi wan mut r alwaq kul;
• �nk dat I :ut r ma yirkab talaq;
• Agat mut r sudukad n m t r iyyan (1).
d) Asink�r megh affar n-�ssh�gh�l
1. �swidat dagh ssan d widi wan mut r;
2. Edag wan allam n- ssan yahor d t m wit t ggat “o” wan t nagh l
t gga “on”;
3. Edag n-es bded t gga “M”;
4. Agat edag wan ashinci dagh t m wit “S”;
5. �sw dat dagh azzal n- ssan;
6. �qq nat ighuran win arakab;
7. Agat aman n barile wan fanfo harwa dat affar n- ssh gh l;
8. �rk bataghan n-affar n- ssh gh l n mut r.
e) T�m�wit tan t�naghay
• Agat edag wan t naghay dagh t m wit tan “I”;
• Agat fanfo wan ssan dagh t m wit tan “OFF” (aghafal);
• Agat edag wan aziziki n mut r dagh t m wit tan ‘OFF”;
• �kk sat idagan win arakab;
• D ff r ssh gh l, kk sat aman dagh barile.
f) Arat n-�ssh�gh�lan winas ahoran �d igi �jil kul
�ssh gh lan win lkamnin amosan farad fell iduz n mut r s-ulugh :
• Asawad dagh edag wan aziziki n mut r;
• �sw dat dagh edag wan ewat;
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
18
• �sw dat dagh edag wan aggay n- ssans;
• As offar mut r ssh gh l n- frag ash gg r n mut r mmos yiskha
megh w r yiskha;
• �sw dat dagh edag wan kanbon mmos w r tutaha t razay dagh
idagan wiyyad;
• Harwa ghur affar n- ssh gh l, sw dat dagh ig t n widi wan
mut r;
• �sw dat dagh edag wan agamad n- ssans, mmos w rtu taha
tajargan;
• �sw dat mmos win lla tabude yigamadu issans, aknatu t rmad
harwa w r off r mut r issh gh l ;
• �sw dat tolas mmos w r g m d widi dagh mut r, akniwat.
2.2.2. Arat n-�ssh�gh�l wan amakno �n mut�r :
Imaknan n mut r amosanin aratan winas w r zuwen, w r ahoran d-igi
dagh b ris.
a) !mmuk n-azizri �n widi wan mut�r
�ssh gh l di yitawagu as yikus mut r (fell as alwaq di widi azal)
�kk sat as h r n mut r alwaq di wan agamad n widi wa w r n-olegh.
b) As�tk�r �n widi wan mut�r
• �h r t edag wan widi as tk r d widi kundaba wadu d-edag net;
• Agat nn yat ma yiktatay widi fell as tawadu lahan, as yitkar yila
lahan tolas.
c) Ashur�d �n bujitan
• �kk sat buji dagh t m wit tan ikus;
• �sw dat tajargan tahat buji;
• Aknat buji as t fragh;
• Ghur igi buji farfartat t zzar;
• Farfarat buji s-ufus harwa w r tat tasoghalam.
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
19
d) Ashur�d �n filtr megh �manzaz n-�ssans
• �kk sat filtr, shur dat-u;
• �sw dat dagh juwin. �mmos w r gga lahan, as r za agat iyyan;
• Shur dat ilalan win hadatnin win filtr wan ssans;
e) Ashur�d �n filtr megh �manzaz n-�ssans
• �kk sat barile wan fanfo;
• Shur dat rue d edag wan bolut wan aman.
f)Alkad n-�kk�nni �n mut�r
!ssh�gh�lan Alwaq wan
yazaran 20 awa
Alwaken 50
awatan
Alwaken 300
awatan
Ikus n widi X* X
Ashur d n buji
Ashur d n filtr wan adu X**
Ashur d n filtr wan ssans X
Ashur d n fanfo wan aman X
Ash gg r d sas n kusatan X
Ak nni edag wan tukse X***
Ashishigdi sufaf X***
Ak nni n sufaf X***
!nn�yat :
* �ssh dat dagh edag way aha widi jil kul, egas as mm ti n widi
yahor d-igi 20 awatan n- ssh gh l.
** as offar mut r issh gh l dagh edag was adu, asawad n filtr yahor d
igi alwaq kul.
*** agat ssh gh l d awedum wa y kkanan mut r.
2.2.3. T�m�wit n-igi n-�ssh�gh�l �d mut�r wan agama man
Arat was ihar d igi
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
20
Ash�gg�r aratan
win mut�r wan
agama man
Olagh aksu&&&& T�m�witan n-ekk�nni
Fanfo w�r n-�sinf�s egas ozal
Tiyo n- sinf s W r yilla t razay Yiriza • Agat tiyo
• Agat irakan
wiyyad
Juwin win ettaf �lan-tan juwin
qqanan
W r t llan juwin
w r qq nan s-
ulugh
Agat, qq nat juwin
Ellan n fanfo wan
aman
Fanfo wan aman
yitkar d aman
Fanfo tan aman
w r t lla aman
�tkk rat fanfo s-aman
Edag n-arakab n-
adu
Yihar s-ulugh Allam megh w r
t n r aman • T han s-ulugh
• Shur dat
Tiyo n-arakab �tkar d-aman W r t tahan aman Barile tkar d-aman
Mut�r w�r olegh
Asawad dagh edag
wan issans
Edag olam yigan
t m wit “ON”
Edag yihar t m wit
“OFF”
Sugh mat edag s t m wit
tan aghafal “ON”
Ash gg r wan
sans
W er lla wala Yilla samalan
ggan dagh aman
d tajargan
�kk sat ssans dagh mut r
Asawad dagh edag Edag yigan
t m wit “ON”
Edag yigan
t m wit “OFF”
Agat “ON” dagh edag
Asawad dagh buji W r t lla widi fell
–as megh samalan
n tamse
T lla widi megh
samalan n tamse
Shur dat buji t zan, as w r
t sink r mut r, agat iyyat.
Asawad dagh
karburat r
Attakar s-ulugh Attakar Anay n-awedum wa
yikanan mut r
Ash gg r n-ilalan
win mut r
Olagh aksu& T m witan n-ekk nni
Asawad dagh widi
wan mut r
Widi wan mut r
olagh ogda
Widi wan mut r
ikawalan
�kk sat widi mmos
kawala sugh lat widi dagh
edag net wan yazaran
Asawad dagh edag
wan agay n mut r
Yilla t m wit
t ggat
W r lla t m wit
tolaghat
�gmiyat awedum wa
yikanin mut r
Mut�r yitagu yitazakat
Asawad dagh edag
wan ssans
Edag wan ssans
yigga “ON”
Edag yihar “OFF” Sugh lat edag wan ssans
dagh t m wit t ggat “ON”
Asawad dagh
ssans
�ssans w r lla
wala
�ssans y lla
tajargan d arat
aman
�kk sat ssans dagh mut r
Asawad dagh buji Buji w r t lla widi Buji t lla widi fell- Shur dat buji t zar mmos
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
21
fell-as as d idagan n
temse
w r t gga agat iyyat
�s nnat dagh adu - Olagh
- Iga
W r olegh Shur dat-tu s widi wan
mut r
�s nnat dagh filtr
wan issans
�ssans yitasadu
dagh karburat r
�ssans w r yici su
dagh karburat r
�kk sat filtr laz-lattu
suwutu tolas
�sw dat - tu Yaha muk n t W r yaha muk n t Agat – tu dagh t m wit tan
« OFF »
Ashur�d �n mut�r ilalan net
• D ff r ssh gh l, kk sat tajarghan tan widi;
• Shur dat mut r alwaq kul s-aman fell ikus n talaq;
• Shur dat ilalan nkan filtr wan adu d arat n- ssans, ayat-tu dagh
tufuk;
• �kk sat amadal dagh filtr w tat-tu fell arat iyyan solan-solan;
Dagh t�m�wit tan faw
• Awiyat mut r dagh edag was yahoz aman;
• �nk dat d t z gr t n mut r;
• Agat I tiyo k t net egas kf llat-tu;
• �sw dat date dag wa ttakasan tajargan;
• Agat nn yat d igi temse s-agama mut r;
• Agat nn yat fell ssans ma yinghal fell mut r ghur as tk r n t;
• �sw dat alwaq kul edag wa yiha widi;
• �nk dat d mut r ma yoggam talaq.
Agat nn yat fell igi n- ssh gh l d mut r wan agama man fell agaraw
n t nfa net. Arat wa yazara yamos anakad d edag n-aman d mut r
mos myt r yigaz edag olaghan fanfo kundaba yiga lan.
Ash�gg�r n-idagan n-agayak
!sahat �n mut�r HMT Igaci n-agayak
3,5 CV 8 har 9 m t r 1 ha
2 CV 8 har 9 m t r 0,5 ha
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
22
Edag n-igi n-aman
ghur offar
tiyo wan asugh l n-
�fus
Kusa wan Asshis
fuswan ighuz
�fus
tiyo wan t say n-
Anu
kalafe wan qqal
edag n- ttaf n
fanfo
2.2.4. T�nfa �d iban t�nfa �n mut�r wan agama man
T nfa n mut r wan agama man t fanaz alwaq n-igi n- ssh gh l t tafu
cighurad I magyak : ashisswi n-edag d afanaz n-alwaq n- ssh gh l.
Egas mut r wan agama man yila iban t nfa tan magyak wan m dd ran:
t z wat ghur inazzan net, tara ak nni alwaq kul tara azrof tolas wan
inazan n- ssans was w r t lla alwaq kul dagh suf.
2.3. Fanfo wan awedum (Niya �d kokari)
Dagh igaci fanfotan yile fanfo wan Niya d kokari was t lle dagh edag
kul.
2.3.1. Samalan win niya �d kokari
Fell affala fanfo, yahay tiyotan sshin iyyan wan agam n-aman wa
ghadan itaggin dagh aghalal n-aman.
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
23
2.3.2. *ssh�gh�l �n Niya �d kokari
a) Igi net dagh edag : igi net dagh edag NDK tara aratan nkan :
• Tiyo wan arakab;
• Tiyo wan asugh l;
• �sshin dagan;
• Alkad wan adan n mota megh bab r.
Tiyotan ahoran d t wagne dagh fanfocad
tw kk nan d alkad fell amagal n-agamad n-
adu.cEdag n-igi net yilla lm ghsud fell arakab
n-aman (8 har 9 m t r dagh ed r n-anu).
b) Asegti : Fanfo yahor d adakal n-aman fell igi n- ssh gh l d fiston d
arakab n-aman dagh anu. Agat so iyyan n-aman.
c) Arakab : As tofaram arakab, agat s-affala d s r s s- fus wan fanfo;
tiwara igi n- ssh gh n wa s sshin aytedum.
2.3.3. Ak�nni �n Niya �d kokari
Fanfo w r t tt gu
Ash�gg�r n-ilalan
win fanfo Olagh aksu&&&&
T�m�witan n-
�kk�nni
Fanfo w�r t�tt�gu
Asawaqd dagh
kalafe w r t kk l Alam d aghafal W r n- gh f l Shur dat kalafe
Asawad dagh
manometri
W r tiki 8 har 9
m t r
T z gr t 8 har 9
m t r ma tin ma tin
yokay
Sugh lat t z gr t
n tiyo 8 har 9
m t r
Asawad dagh tiyo
wan agam W r lla tabude T lle tabude �qq nat s alka&
Fanfo yihar
Asawad dagh
t zoliyawan
- han nnuk nasan
- W r lan t nfa
tagg t
Fanfo yihar
- gat widi dagh
t zoliyawan
- Agat wiyad
t zoliyawan
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
24
2.3.4. T�nfa �d iban t�nfa Niya �d kokari
�nfawen cin Niya d kokari :
• W r tara ssh gh l yagg n nkan mut r wan agam n-aman;
• W r t zuwat;
• Ilalan namakno n t lan-tu dagh idagam kul;
• Ilalan net w r tara cighurad ghur aga net;
• T shashu edag lan 0,25ha;
• W r t lla uzuk;
Iban t nfa net : Tara cighurad n-awedum
III. DOKITAN WIN ASSHISWI
3.1. Ig�t
�lan-tu dokitan win asshiswi s-ig t :
• Dokitan win tiyo �VC igi nasan w r iga harwa fell z wi n-ilalan
nasan, d igi nasan;
• Asshiwi wan tadaba, w r g t dagh idaggan;
• Dokitan win amadal;
• Asshiswi wan dokitan nta a yigg tan dagh idaggan fell-as w r
z zwat.
Doki wan asshiwi yahor d azlulugh; aman tazalan ghas nasan,
tt wara d-igicihun dagh dokitan n-aman mmos edag w r lla cihun.
Doki was ttawagu doki was ahan-tu doki was itawagu fell
Teghare �n t�ttit �n ghorasan �n Sahel dagh addawkat �n Nij�r (EDOS)
25
Fell as lm d, d ff r takkat d as kni wan muse , s lm dat aytedum
g rasan.
Ma t kshadam alwaq ghur as lm d wan imi agat ssh gh l wan fassan .
3.2. T�nfa �d iban t�nfa n-asshiswi
Asshiswi wa yilla t nfawen :
• Ak nni d aghan d kossa; lk mat nnugh n-edag;
• Asawad dagh aman fell as ahan dat t k.
�lan-tu iban t nfawen mmosan :
• Aghasad n-aman dagh edag was lla amadal;
• Tara asawad alwaq kul kul fell-as cifing la megh ifanghalan ma
tkaran arzin;
• Iguz megh agamad y l yifanaz t m wit n-edag ikus y l fawda.