tefsiri i surës fatiha 1

7/31/2019 Tefsiri i surs Fatiha 1

1/24

1 MBUROJA.net

Me emrin e Allahut, Mshiruesit, Mshirbrsit

El Fatiha - Hapjasht shpallur n Meke

Pjesa e par

Kuptimi i El-Fatihas dhe emrat e saj

Kjo kaptin quhet El-Fatiha e q n gjuhn ton ka kuptimin Hapja e Librit, shtkaptina me t ciln fillojn lutjet-namazi. Nga shumica e dijetarve sht quajtur UmmAl-Kitab (Nna e Librit). N hadith autentik t transmetuar nga Tirmidhiu, i cili e ngritine shkalln sahih, Ebu Hurejra transmeton e thot se i Drguari i Allahut, Muhamedisalallahu alejhi we selem ka thn:

Elhamdulilahi-Rabbil-Aleminsht Nna e Kuranit, Nna e Librit dhe shtat ajetet eKuranit t lavdishm q prsriten (shtat ajetet e ksaj sureje prsriten n do rekat

gjat namazit).

Gjithashtu, sht quajtur edhe El-Hamd dhe Es-Salah, sepse Profeti salallahu alejhi weselem ka thn se Allahu ka thn:

: :

E kam ndar namazin ndrmjet Meje dhe robit Tim n dy gjysma. Kur robithot:Falnderimi i takon All-llahut, Zotit t Gjithsis! Allahu thot: Robi im m

lavdroi.

El-Fatiha sht quajtur edhe Salah, sepse t recituarit e saj sht kusht pr vlefshmrin enamazit. sht quajtur edhe Esh-Shifa (Shrimi).

Gjithashtu, quhet edhe Er-Rukjeh (shrim, mjet shrimi), sepse n Sahih ekziston rrfimi iEbu Seidit ku tregon historin e Sahabiut i cili i kndoi El-Fatihan udhheqsit t nj fisi

i cili ishte i helmuar. M von, i Drguari i Allahut tha sahabiut:

Nga e dite se ajo sht rukje?


2/24

2 MBUROJA.net

Ibn Abasi, Katade dhe Ebu-El Alij thon se El-Fatiha sht shpallur n Meke. Allahuthot:

M t vrtet, Ne u kemi dhuruar juve shtatshenMethani (shtat ajetet e kaptinsEl-Fatiha q prsriten)(15:87). Allahu e di m s miri.

Sa ajete ka El-Fatiha?

Nuk ka kurrfar mospajtimi se El-Fatiha ka shtat ajete.

Sipas shumics s lexuesve t Kufas, nj grupi t Sahabeve, tabiinve dhe nj numri

dijetarsh nga gjeneratat e suksesshme Bismilahi sht nj ajet i ndar n fillim t ksajkaptine pr t ciln do t bjm fjal serish, me lejen e Allahut, dhe tek Ai mbshtetemi.

Numri i shkronjave dhe fjalve n El-Fatiha

Dijetart thon se El-Fatiha prbehet prej njzetepes fjalve dhe njqindetrembdhjetshkronjave.

Arsyeja pse quhet Nna e Librit

N fillim t Librit t Tefsirit, n Sahihun e tij, Buhariu thot:Quhet Nna e Librit sepseme kt kaptin fillon Kurani dhe se namazi fillon me recitimin e saj.

sht then se quhet Umm-el Kitab, sepse prmban tr kuptimin e Kuranit.

Ibn Xheriri thot:Arabt e quajn gjithprfshirse do gj q prmban specifika t

fushave t ndryshme. Edhe flamurin q bashkon radht e ushtris ata e quajn Umm.

Ai gjithashtu ka thn: Meka sht quajtur Umm el-Kura (Nna e Qyteteve) sepse shtme i madhi dhe prijsi i t gjitha fshatrave. Gjithashtu thuhet se toka sht krijuar dukefilluar nga Meka.

M tej, imam Ahmedi shnon se Ebu Hurejre ka treguar pr Umm-el Kuran se kadgjuar Profetin duke thn:


3/24

3 MBUROJA.net

Ajo sht Umm el-Kur'an, shtat ajetet e Kuranit t Lavdishm q prsriten.

T njjtin hadith nga Ebu Hurejre e transmetojn Ebu Xhaferi dhe Muhamed Ibn Xherir

et Taberi.

Mirsit e El-Fatihas

Transmeton Imam Ahmed Ibn Hambeli nMusnedin e tij se Ebu Seid bin Mualla kathn: Isha duke u falur, kur m thirri Profeti, kshtu q nuk iu prgjigja, derisa embarova namazin. M pas, iu afrova atij dhe ai m tha:t pengoi ty t vije? A nuk kathn Allahu:

O ju q keni besuar! Prgjigjuni Allahut (duke iu bindur Atij) dhe t Drguarit t Tij

kur ai u thrret tek ajo q u jep jet. Pastaj tha:

Para se t largohesh nga kjo xhami, un do t t msoj suren m t vlefshme nKuran. Ai m mbante dorn dhe, kur po bhej gati t largohej nga xhamia, i thash:O I

Drguar i Allahut, ju that se do t m msoni suren m t madhe nga Kurani. Po,thaai.

Elhamdu lilahi Rabbil-`Alamin

Ajo sht shtatshja q prsritet dhe Kurani i Lavdishm q m sht dhn mua.''

Kt hadith e transmetojn edhe Buhariu, Ebu Davudi, En Nesai dhe Ibn Maxhe.

Gjithashtu, Imam Ahmedi transmeton nga Ebu Hurejre:I Drguari i Allahut doli jashtderisa Ubej bin Kab po falej dhe tha:O Ubej!!. Ubej nuk u prgjigj. Profeti srishthirri:O Ubej!. Ubej e shpejtoi namazin dhe m pas vajti tek i Drguari i Allahut duke ithn:Selam alejkum, ja Resulullah. Profeti i ktheu prshndetjen dhe e pyeti:O Ubej,


4/24

4 MBUROJA.net

t pengoi t m prgjigjeshe kur un t thirra?. Ai tha:O i Drguari i Allahut! Ishaduke falur namaz. Ai tha:A nuk ke lexuar n at q Allahu m shpalli mua

Prgjigjuni Allahut (duke iu bindur Atij) dhe t Drguarit t Tij kur ai u thrret tekajo q juve u jep jet.

Ai tha:Po, o i Drguari i Allahut! Nuk do ta prsris m kt.' Profeti tha:

A dshiron t t msoj nj sure e q si kjo nuk sht shpallur asgj n Teurat, Inxhill,Zebur dhe Furkan? Ai tha:Po, o i Drguari i Allahut. I Drguari i Allahut

tha:Shpresoj t mos dal nga kjo der gjersa ti ta msosh kt. Kabi thot:Derisa pofliste i Drguari i Allahut, m mbante dorn. Ndrkoh un ngadalsoja nga frika se aido t arrinte tek dera para se ne ta mbaronim bisedn. Kur arritm tek dera, i thash:O iDrguari i Allahut! Cila sht surja q m premtove t m msosh?Ai m pyeti:kalexon n namaz?Ubej thot Ia lexova atij Umm-el Kuran ndrsa i Drguari tha:

Pasha At n dorn e t Cilit sht shpirti im! Allahu kurr nuk ka zbritur n Teurat,

Inxhil, Zebur apo Furkan ndonj sure si kjo. Kto jan shtat ajetet q prsriten e q mjan dhn mua.

Trimidhiu thot se ky hadith sht hasen Sahih.

Ekziston edhe nj hadith i ngjashm rreth ksaj teme e q tregohet nga Enes bin Maliku,m tej Abdullahu, i biri i Imam Ahmedit, i cili shnon kt hadith nga Ebu Hurejre, ky

nga Ubei bin Kab, ku ai prmend nj hadith m t gjat, mirpo me fjal t njjta si ky.

Trimidhiu dhe En-Nasai e transmetojn kt hadith nga Ebu Hurejre, nga Ubei bin Kabi cili ka thn se i Drguari i Allahut ka thn:Allahu kurr nuk ka zbritur asgj tngjashme n Teurat apo Inxhill si ka zbritur Umm el- Kuran, jan shtat ajetet qprsritn dhe sht e ndar n dy pjes ndrmjet Allahut dhe robrve t Tij


5/24

5 MBUROJA.net

Kto fjal jan sipas transmetimit t En-Nesait. Tirmidhiu thot se hadithi sht HasenGharib.

Transmeton Imam Ahmedi se ibn Xhabiri ka thn:Shkova tek i Drguari i Allahut pasiai mori abdes dhe i thash:Paqja dhe Mshira e Allahut qoft mbi ty, o i Drguari i

Allahut!Ai nuk u prgjigj, kshtu q un serish i thash: Paqja dhe Mshira e Allahutqoft mbi ty, o i Drguari i Allahut!Ai ende nuk mu prgjigj, kshtu q un serish ithash: Paqja dhe Mshira e Allahut qoft mbi ty, o i Drguari i Allahut!Ai prap nukmu prgjigj. I Drguari u largua ndrsa un e ndiqja pas derisa ai arriti nvendqndrimin e tij. Un shkova n xhami dhe u ula aty i mrzitur dhe i dshpruar. IDrguari i Allahut doli pasi mori abdes dhe tha; Paqja dhe Mshira e Allahut qoft mbity! Paqja dhe Mshira e Allahut qoft mbi ty! Paqja dhe Mshira e Allahut qoft mbity!Pastaj tha:O Abdullah bin Xhabir! A t t njoftoj pr suren m t mir n Kuran?Un i thash, Po, o i Drguari i Allahut. Ai tha:Lexo: I tr falnderimi i takonAllahut, Zotit t gjithsisderisa ta prfundosh at. Ky hadith ka zinxhir t mir

transmetuesish.

Disa dijetar mbshteten n kt hadith si dshmi se disa ajete dhe kaptina kan mtepr mirsi se disa ajete apo kaptina t tjera.

Ve ksaj, n kapitullin pr mirsit e Kuranit, Buhariu transmeton se Ebu Seid ElHudriu ka thn: Njher ishim n udhtim kur erdhi nj shrbtore dhetha:Udhheqsi i ksaj zone sht helmuar dhe populli i saj jan larguar q ktej. A kandonj mjekues ndrmjet jush? Pastaj nj burr, njohurit e t cilit nuk na interesonin,shkoi pas saj. Ai i lexoi nj rukje dhe personi u shrua. Udhheqsi i dha atij si dhurattridhjet dele dhe ca qumsht. Kur ai u kthye, ne i tham: A di ndonj rukje t re, apo eke br kt edhe m hert. Ai tha: I lexova si rukje Umm Al-Kitab. Ne i tham: Mosbj asgj m tepr, derisa ta pyesim t Drguarin e Allahut. Kur u kthyem n Medine,ia prmendem kt t Drguarit dhe ai tha:

Atij q tha se sht rukje ndajani delet dhe m lini mua nj pjes.

Muslimi n Sahih dhe En-Nasai n Suneh transmetojn se Ibn Abasi ka thn: KurXhibrili ishte me t Drguarin e Allahut, dgjoi nj zhurm q vinte nga lart. E ngriti

shikimin drejt qiellit dhe tha: Kjo sht nj der n qiell q po hapet e q nuk shthapur kurr m pare gjer me tani. Nj melek zbriti nga ajo der, iu afrua Profetit dhetha: Pranoje lajmin e gzuar pr dy drita q t jan dhn ty e q nuk iu jan dhnasnj profeti para teje: Hapja e Librit (El-Fatiha) dhe tri ajetet e fundit t surs El- Bekare.Nuk do t lexosh asnj shkronj prej tyre e t mos kesh prfitim. Ky sht hadith imbledhur nga En-Nesai (El-Kubra 5:12) dhe Muslimi e mblodhi me fjal t njjta. (1:554)


6/24

6 MBUROJA.net

El-Fatiha dhe Namazi

Transmeton Muslimi nga Ebu Hurejra se i Drguari i Allahut ka thn:

Kushdo q fal ndonj namaz e n t nuk lexon Umm-el Kuran, namazi i tij ssht iplot. Ai e tha kt tri her.

Ebu Hurejre qe pyetur:Po kur rrim prapa imamit? Ai tha: Lexojeni n heshtje, sepsee kam dgjuar t Drguarin e Allahut duke thn:

::

::

::

: : :

::

- :

Allahu i Lartsuar ka thn: `E kam ndar namazin (El-Fatihan) n dy gjysma ndrmjetMeje dhe robit Tim dhe robi do ta fitoj at pr t ciln sht lutur. Nse ai thot:

Falnderimi i takon Allahut, Zotit t botve, Allahu thot: Robi Im m lavdroi'

Kur robi thot:

Mshiruesit, Mshirbrsit, Allahu thot: Robi Im m lartsoi

Kur Robi thot:


7/24

7 MBUROJA.net

Sunduesit t Dits s Gjykimit, Allahu thot: `Robi Im m lavdroi (i sht bindurMadhris Sime)'

Kur robi thot:

Vetm Ty t adhurojm dhe vetm prej Teje ndihm krkojm, Allahu thot: Kjosht ndrmjet Meje dhe robit Tim, dhe ai do ta fitoj at pr t ciln sht lutur.'

Kur robi thot:

-

Udhzona n rrugn e drejt, n rrugn e atyre q u ke dhuruar bekimin Tnd, jo nrrugn e atyre me t cilt je i hidhruar e as n t atyre q e humbn veten!, Allahuthot: `Kjo sht pr robin Tim dhe ai do ta kt at q e ka krkuar''

Kto jan fjalt e transmetuara nga En-Nesa'i, ndrsa Muslimi dhe En-Nesa'i shnojnhadithin me kto fjal: "Gjysma sht pr Mua dhe gjysma tjetr pr robin Tim, dhe robido ta kt at q e ka krkuar.''

Shpjegimi i ktij hadithi

N hadithin e fundit sht prmendur fjala Salah (namaz), q i referohet t recituarit tKuranit (n kt rast El-Fatiha), ashtu si thot Allahu n nj ajet tjetr Kuranor:

Dhe faluni jo m z t lart apo t ult, por zgjidhni nj rrug t mesme, e qnnkupton recitimin e Kuranit ashtu si thuhet n Sahihun e treguar nga Ibn Abasi.

Po ashtu n hadith, Allahu thot: "E kam ndar namazin n dy gjysma ndrmjet Mejedhe robit Tim dhe robi do ta fitoj at pr t ciln sht lutur.

M tej Allahu na sqaron ndarjen n t ciln prfshihet El-Fatiha, duke na e br t qartrndsin e recitimit t Kuranit gjat namazit e q sht nj prej shtyllave m trndsishme. Vreni se edhe pse fjala `salah' sht prdorur ktu, ajo nuk sht prdorurn kuptimin e plot, por m tepr sht prdorur si pik referimi n kuptimin e recitimit


8/24

8 MBUROJA.net

t Kuranit. Ngjashm fjala recitim-leximsht prdorur me kuptimin e lutjes-namazitashtu si shihet nga kjo thnie e Allahut:

Dhe lexoni Kuranin hert n agim. M t vrtet, leximi i Kuranit n agimin ehershm dshmohet gjithmon, duke iu referuar namazit t sabahut.

N t dy Sahihet thuhet se melaiket e nats dhe dits jan t pranishme gjat ktijnamazi.

Leximi i El-Fatihas sht i detyrueshm n do rekat t namazit

T gjitha kto fakte dshmojn pr domosdoshmrin e leximit t Kuranit (El-Fatihas)n do namaz, dhe pr kt rregull ekziston pajtueshmri n mes t dijetareve. Kt edshmon edhe hadithi q e prmendem m hert e ku thuhet:

Kushdo q fal namaz dhe n t nuk lexon Umm-el Kuran, namazi i tij ssht i plot

Po ashtu n t dy Sahihet transmetohet nga Ubadah bin es-Samit se i Drguari i Allahutka thn:

Nuk ka namaz pr kdo q nuk lexon Hapjen e Librit.

Transmetohet nga Ebu Hurejra n Sahihet e Ibn Kuzejmes dhe Ibn Hibanit se i DrguariAllahut ka thn:

Namazi gjat t cilit nuk lexohet Umm el-Kur'an, sht i pavlefshm.

Pr kt shtje ekzistojn edhe shum hadithe t tjera. Prandaj, leximi i Hapjes sKuranit gjat namazit nga imami dhe ata q falen pas tij sht i detyrueshm dhe at ndo rekat.


9/24

9 MBUROJA.net

Tefsiri i Istiadhes

Allahu thot:

-

Ti (Muhamed) tregohu i but (fal), urdhro pr t mir dhe largohu prej t

padijshmve (mos i dno ata). E nse t godet ndonj vesvese nga shejtani, ti krko

strehim tek Allahu, sepse vrtet Ai dgjon e di(7: 199-200)

- -

Dhe t keqen Ti ktheje me t mir. Ne e dim m s miri se far shpifin ata. Dhethuaj: O Zoti im, un mbrohem me ty prej cytjeve t djajve! Dhe mbshtetm tek Ti

q ata t mos m afrohen! (23:97-98)

- -

T keqen ktheje n mnyrn m t mire, se ather ai me t cilin kishit njfar

armiqsie, do t bhet mik i afrt. Mirpo, kt nuk mund ta arrij askush prej jush,

pos atyre q jan t durueshm, dhe nuk mund ta arrij kush tjetr pos atyre q kanvirtyte t larta. E nse ty t ngacmon djalli, ti krko mbrojtje prej Allahut, se vrtet

Ai sht dgjuesi, i Dijshmi!

Kto tri ajete jan ajetet e vetme q mbartin kt kuptim. Allahu ka urdhruar q ne tjemi armiq t but kundr njerzve, n mnyr q kjo butsi t na e kthej at n nj aleatdhe prkrahs. Ai gjithashtu urdhron q t krkojm mbrojtje nga armiku shejtan,sepse ai nuk zbutet, nse ne e trajtojm me mirsi dhe butsi. Shejtani krkonshkatrrimin e birit t Ademit si pasoj e ligsis s tij dhe urrejtjes q ka pasurgjithmon kundr babait t njerzimit, Ademit.

Allahu thot:

O Bijt e Ademit! Mos e lini shejtanin tu mashtroj ashtu si mashtroi etrit tuaj

(Ademin dhe Havn) (7:27),


10/24

10 MBUROJA.net

M t vrtet shejtani sht armik juaji, prandaj dijeni at pr armik. Ai i thrret

pasuesit e tij (Hizb) vetm pr ti br ata banues t zjarrit (35:6)

dhe

Vall, a n vend Timin do ta merrni at (Iblisin) dhe pasardhsit e tij pr miq, ndrsa

ata jan armiqt tuaj? Sa kmbim i keq dhe i shmtuar sht ai i dhalimunve

(politeisteve, keqbrsve, jobesimtarve etj) (18:50)

Djalli e siguroi Ademin se ai deshi vetm ta kshillonte, por n t vrtet ai e gnjeu at.Prandaj, shihni se si do t na trajtoj pasi u betua :

Pasha Madhrin Tnde, do ti shmang t gjith nga rruga e drejt, me prjashtim tatyre robrve Tu t zgjedhur q jan t sinqert (d.m.th besimtarve, t bindurve,

besimtarve t vrtet n besim e pastr Islam-Monoteizm (38:82-83)

Po ashtu Allahu thot:

-

Kur dshironi t lexoni Kuran, krkoni mbrojtjen e Allahut kundr djallit t

mallkuar. Vrtet, ai (shejtani) nuk ka kurrfar fuqie kundr atyre q besuan dhe q i

jan mbshtetur Zotit t tyre. Mbizotrimi i tij (i shejtanit) sht vetm mbi ata q e

prkrahin at dhe mbi ata t cilt shkaku i tij u bn idhujtar (16:98-100)

Krkimi i strehimit tek Allahu para leximit t Kuranit

Allahu thot:


11/24

11 MBUROJA.net

Kur t dshironi t lexoni Kuran, krkoni mbrojtjen e Allahut kundr djallit tmallkuar

Njjt me kt Allahu thot:

Kur t ngriheni pr t falur namazin, lani fytyrat dhe duart tuaja gjer n brryla

(5:6), q nnkupton para se t qndroni n namaz, ashtu si bhet e qart nga hadithet qkemi prmendur. Transmeton Imam Ahmedi se Ebu Seid El-Kudriu ka thn: Kur iDrguari i Allahut zgjohej natn pr t falur namaz, ai e fillonte namazin me tekbir

(duke thn Allahu Ekber) dhe pastaj falej

.

I tr falnderimi dhe lavdia t takojn ty, o Allah. I bekuar qoft emri yt, i lartsuarsht sundimi yt, nuk ka hyjni tjetr q meriton t adhurohet m t drejt prve Teje

Pastaj do ta thoshte kt tri her:

Nuk ka hyjni-Zot q meriton t adhurohet me t drejt prve Allahut.

Pastaj thoshte:

I mbshtetm Allahut, Dgjuesit, t Dishmit, nga shejtani i mallkuar, q t m ruaj ngashtrngimi, joshja n mendjemadhsi dhe n poezi.

Kt hadith e transmetojn katr grumbulluesit e Sunetit, pr t cilin Tirmidhiu thot sesht hadithi m i famshm rreth ksaj shtjeje.

Ebu Davudi dhe Ibn Maxhe transmetojn nga Xhubejr bin Mutim se e ka dgjuar

baban e tij duke thn:

Allahu sht m i Madhi, m t vrtet m i Madhi (tri her); I tr falnderimi dhelavdrimi i takon vetm Allahut (tri her); dhe e tr lavdia i takon Allahut ditn dhe


12/24

12 MBUROJA.net

natn (tri her). O Allah! Krkoj mbrojtje dhe strehim tek Ti nga djalli i mallkuar, ngahemzi, nefki dhe nefthi i tij.''

Amri thot se Hemz do t thot shtrngim (mbytje n munges t ajrit); Nefkh do tthot mendjemadhsi, dhe Nefth do t thot poezi.

Ibn Maxhe transmeton nga Ali bin el-Mundhiri, ky nga Ibn Fudajli, ky nga Ata bin Seidi,ky nga Ebu Abdurr-rrahaman es-Sulami, ky nga Ibn Mesudi se i Drguari i Allahut kathn:

O Allah! Krkoj strehim, mbshtetje tek Ti nga djalli i mallkuar, nga Hemzi, Nefkhi dheNefthi i tij.

Ai ka thn: Hemz do t thot vdekje, Nefkh do t thot mendjemadhsi, dhe Nefth do tthot poezi.''

Krkimi i strehimit tek Allahu, kur personi sht i zemruar

Transmeton El-Hafiz Ebu Jala Ahmed bin El-Muthani El-Mausili nMusnedin e tij seUbej bin Kab ka thn: Dy burra u grindn n prani t t Drguarit t Allahut dhehunda e njrit prej tyre u njt pr shkak t zemrimit t madh. Ather i Drguari i

Allahut tha:

:

Un di disa fjal t cilat, po ti thoshte ai, zemrimi i tij do ti largohej I mbshtetemAllahut nga djalli i mallkuar

Kt hadith e transmeton edhe En-Nesai n librin e tij El-Jewm wel Lejleh.

Buhariu transmeton nga Sulejman bin Suradi: Dy burra u grinden n pranin e profetitndrsa ne ishim ulur me t. Njri prej tyre mallkonte shokun dhe fytyra e tjetrit u skuqnga zemrimi. Profeti tha:

:

E di nj thnie t ciln, po ta thoshte ai, zemrimi i tij do ti largohej - I mbshtetemAllahut nga djalli i mallkuar. Ata i than atij burrit: A nuk e dgjon se far thot i

Drguari i Allahut?, Ai tha: Un nuk jam i marr''.


13/24

13 MBUROJA.net

Kt hadith e transmetojn edhe Muslimi, Davudi dhe En-Nesai.

Ka edhe shum hadithe t tjera rreth ksaj teme, t cilat mund t gjinden n librat elutjeve dhe virtyteve t t drejtve dhe bamirsve.

A sht Istiadhja e detyrueshme?

Shumica e dijetarve thon se leximi i Istiadhs (n namaz dhe lexim t Kuranit) sht irekomandueshm dhe jo i detyrueshm, prandaj mosleximi i saj nuk prbn ndonjmkat. Megjithat, Er-Raziu transmeton nga Ata bin Ebu Rebah se Istiadhja sht edetyrueshme n namaz dhe gjat leximit t Kuranit. Er-Raziu mbshtet thnien e Atasn baz t kuptimit t dukshm t ajetit

Prandaj, krkoni mbrojtje

Ai thot se ky ajet prmban n vete nj urdhr q duhet zbatuar. Po ashtu, Istiadhja shtlexuar nga profeti salallahu alejhi we selem. Ve ksaj, Istiadhja mbron nga e keqja eshejtanit, gj q sht e nevojshme. Rregulli thot se mnyrat e nevojshme pr t kryernj krkes fetare jan t detyrueshme vetvetiu. Dhe kur njeriu thot Krkoj mbrojtjen eAllahut nga djalli i mallkuar, ather kjo do ti mjaftoj atij.

Mirsit e Istiadhs

Istiadhja e pastron gojn nga fjalt e urryera q jan n t. Po ashtu e pastron gojn dhe eprgatit pr leximin e Kuranit. Pr me tepr Istiadhja e detyron njeriun t krkojmbrojtjen e Allahut dhe bn q njeriu t njoh fuqin e Allahut pr t br gjithka. N tnjjtn koh Istiadhja v n pah dobsin e robit, dobsin e tij dhe pafuqin pr taluftuar dhe prballuar armikun e tij t prbetuar, djallin, t cilin Allahu e ka krijuar dhesht ne gjendje q ta zmbraps dhe ta mund. Ndryshe nga armiku njeri, ky armik nuke pranon mirsin. Ne Kuran gjenden tri ajete q e konfirmojn ket fakt. Allahu thot:

M t vrtet, ti nuk ke kurrfar fuqie mbi robrit e Mi (d.m.th besimtareve t

vrtet n besimin e pastr Islam, n monoteizm). Mbrojtja e Zotit tnd sht e

mjaftueshme pr ta. (17:65)


14/24

14 MBUROJA.net

Duhet t theksojm ktu se besimtaret te cilt vriten nga armiku njeri, bhen dshmor,kurse ata t cilt bien viktim t armikut t brendshm-shejtanit bhen bandit.Besimtart te cilt munden nga armiku i hapt e q jan mosbesimtar, fitojn shprblim,ndrsa ata te cilt munden nga shejtani, fitojn nj mkat dhe largohen nga rruga edrejt. Meqense shejtani e sheh njeriun dhe njeriu nuk ka mundsi ta shoh at, sht e

nevojshme q njeriu t krkoj mbrojtje me At qe shejtani nuk mund ta shoh. Istiadhjasht afrim tek Allahu dhe krkim pr strehim nga do krijes djallzore.

do t thot Istiadhe?

Istiadhe do t thot Krkoj mbrojtjen e Allahut kundr djallit t mallkuar n mnyre qeai te mos me pengoj nga feja ime apo nga punt e ksaj bote, apo te me zmbraps ngaajo q Ai m ka urdhruar, apo t m mashtroj nga ajo q Allahu m ka ndaluar.

M t vrtet, Allahu sht ne gjendje qe ta parandaloj shejtanin t prek birin eAdemit. Kjo sht arsyeja pse Allahu na ka ln qe t jemi te bute me shejtanet prejnjerzve, ne mnyr qe natyra e bute ta beje at t shmanget nga e keqja ne te ciln shtprfshir.

Mirpo, Allahu na urdhron qe ne te krkojm mbrojtjen e Tij nga e keqja e shejtanit,sepse nse ai nuk pranon asgj dhe mirsia nuk ndikon ne te, ai sht shejtan i plote.Prandaj vetm Ai qe e ka krijuar shejtanin, sht ne gjendje ta ndaloj te keqen e tij. Kykuptim prsritet vetm tre here ne Kuran. Allahu thot:

Ti (Muhamed) tregohu i but (fal), urdhro pr t mir, dhe largohu prej t

padijshmve (mos i dno ata).(7:199) Kjo ka te beje me qenien njerzore.

Pastaj ne te njjtn sure Allahu thot:

E nse t godet ndonj vesvese nga shejtani, ti krko strehim tek Allahu, sepse vrtet

Ai dgjon e di(7: 200)

Dhe n suren El-Mu'minun,

- -


15/24

15 MBUROJA.net

Ti te keqen ktheje me te mire. Ne e dim me se miri se fare shpifin ata. Dhe thuaj: O

Zoti im, un mbrohem me Ty prej cytjeve te djajve!Dhe mbshtetem tek Ti qe ata te mos

me afrohen! (23:96-98)

Me tej Allahu thot:

- -

Nuk sht e barabarte e mira dhe e keqja. Prandaj te keqen ktheje me te mire, se

ather ai me te cilin keni ndonj armiqsi, do te behet mik i afrt. Mirpo, ket nuk

mund ta arrije askush, prve atyre te cilt jan te durueshm dhe qe kane virtyte te

larta. Dhe nse ty te ngacmon ndonj cytje nga djalli, ti krko mbrojtje prej Allahut.

Vrtet, Ai sht dgjuesi, i dijshmi (4:34-36)

Pse djalli quhet shejtan?

N gjuhn arabe, emri Shejtan ka prejardhje nga Shatana. Thuhet se emri Shejtan kaprejardhje nga Shata (n kuptimin letrar i djegur) sepse ai sht krijuar nga zjarri. Disadijetar thon se te dy kuptimet jan t sakta, edhepse kuptimi i par sht m binds.Sijbawajh (linguisti i famshm arab) thot, "Arabt thon, Kshtu dhe kshtu kaTashejtan,' kur ai bn ndonj vepr t keqe. Nse emri Shejtan ka prejardhje nga emri

Shata, ata do te thonin Tashajata (ne vend te Tashajtan) '' Se kndejmi del ne pah se emriShejtan ka prejardhje nga fjala qe ka kuptimin i larguar,i largt. Kjo sht arsyeja pse ataqe jan te rebeluar (djallzuar) quhen Shejtannga mesi i njerzve dhe xhinve.

Allau thot,

Dhe kshtu (sikurse edhe ty) do pejgamberi i bm armiq disa nga njerzit dhe nga

xhint e djallzuar, q me fjal t shklqyeshme, n mnyr t fsheht, nxit njri-

tjetrin n mashtrime (6:12)

Transmeton Imam Ahmedi nga Ebu Dherri se i Drguari i Allahut ka thn:


16/24


17/24

17 MBUROJA.net

(engjjt m t zgjedhur), pse gjuhen me shkndija nga t gjitha ant. Ata jan t

przn dhe do t ken nj dnim t prhershm. Prve atij q rrmben vrullshm,

po at e ndjek ylli q e djeg. (37:6-10)

Me tej Allahu thot:

- -

Ne n qiell kemi krijuar galaksione yjesh dhe at (qiellin) e kemi zbukuruar pr ata

q e shikojn me vmendje. Dhe at (qiellin) e kemi ruajtur prej do djalli t

mallkuar, prve atij q vjedh (prgjon) ka dgjohet, po edhe at e kap ylli i zjarrt

(e djeg).

Ekzistojn ajete te shumta me kuptim te njjt. Thuhet se Rraxhim do te thot person i cili

hedh apo bombardon gjrat, sepse shejtani hedh dyshim dhe mendime te kqija nemendjet dhe zemrat e njerzve. Kuptimi i pare sht me i njohur dhe me shume ipranuar.

Bismilahi sht ajeti i pare i El-Fatihas

Sahabet e fillonin leximin e Librit te Allahut me Bismil-lah:

1. Me emrin e Allahut, Mshiruesit, Meshireberesit.

Dijetaret pajtohen se Bismilah sht pjes e sures Neml (sureja 27).

Ata kane mospajtime se a ashte apo jo pjese e ndare nga do kaptine, a sht ajet apopjese e ndonj ajeti, prfshir do kaptine ku Bismilah paraqitet ne fillim te sures.

Ed-Darakutni transmeton nj hadith nga Ebu Hurejra qe mbshtet hadithin e IbnKuzejmes. Po ashtu thuhet se edhe Aliu, Ibn Abasi dhe te tjert kane mendim te njjt.

Mendimi se Bismilahi sht pjese e do kaptine, me prjashtim te kaptins se nnt tKuranit (Et-Teube) sht mendim i sahabve, Ibn Abasit, Ibn Umerit, Ibn Zubejrit, EbuHurejres dhe Aliut.


18/24


19/24

19 MBUROJA.net

namazin q sht me i prafrti me at t t Drguarit t Allahut. Darekutni, el-Khatibidhe Bejhekiu thon se ky sht hadith sahih.

N Sahihun e Buhariut transmetohet se Enes bin Maliku qe pyetur pr mnyrn e faljess t Drguarit dhe leximit te tij. Ai tha: Leximi i tij nuk ishte i ngutshm''. Pastaj u

tregoi atyre q e pyeten mnyrn e leximit duke zgjatur leximin e BismilahiRrahmaniRrahim.

NMusnedin e Imam Ahmedit, Sunenin e Ebu Dawudit, Sahihet e Ibn Hibbanit dheMustadrekun e Hakimit, transmetohet se Ummu Seleme ka thn: I Drguari i Allahutgjat leximit t Kuranit e kishte zakon q t lexonte secilin ajet ve e ve,

- - -

Me emrin e Allahut, Mshiruesit, Mshirbrsit,

Gjith falnderimet dhe lavdrimet jan pr Alllahun, Zotin e gjithsis

Mshiruesit, Mshirbrsit

Sunduesit t Dits s Gjykimit.''

Darekutni thot se zinxhiri i ktij transmetimi sht sahih. Imam Ebu `Abdullah Esh-Shafiu dhe Hakimi n Mustedrek, transmetojn se Muaviu printe n namaz n Medinedhe se ai nuk e lexoi Bismilahin me z. Muhaxhirt q ishin te pranishm, e kritikuan at.Kur ai priu n namazin tjetr, ai lexoi Bismilahun me z.

Hadithet e lart prmendura japin dshmi t mjaftueshme pr mendimin se Bismilahilexohet me z t lart. Ne nuk do te ndalemi shum n shpjegimin se cilat jan hadithe tedobta, pasi qe kjo nuk sht pun e jona.

T tjer than se Bismilahi nuk duhet t lexohet m z t lart gjat namazit, dhe kjo shtpraktika e ndrtuar nga katr kalift si dhe e Abdullah bin Mughafalit dhe disa prejtabiineve dhe brezave t mvonshm. sht edhe pikpamje e Mehdhebit te EbuHanifes, Thawarit, dhe Ahmed bin Hambelit.

Imam Maliku thot se Bismilahi nuk lexohet as me z, as pa z. Ky grup thnien e tyre embshtesin n pikpamjen e Imam Malikut, i cili transmeton hadithin nga Aishjaradiallahu anhu, e cili thot se i Drguari i Allahut e fillonte namazin me tekbir (AllahuEkber), dhe pastaj lexonte:


20/24

20 MBUROJA.net

Gjith falnderimit dhe lavdrimet jan pr Allahun, Zotin e Botve (Ibn Hatimi1:12).

Po ashtu n t dy Sahihet transmetohet se Enes bin Maliku ka thn: Jam falur pas tDrguarit t Allahut, Ebu Bekrit, Umerit, dhe Uthmanit, dhe ata e fillonin namazin me:

Gjith falnderimit dhe lavdrimet jan pr Allahun, Zotin e Botve

Muslimi shton, "Dhe ata nuk prmenden:

Me emrin e Allahut, Mshiruesit, Mshirbresit, as n fillim dhe as n fund t

leximit t Kuranit.

Njjt me kt transmetohet edhe n librat e Sunetit nga Abdullah bin Mughafal, Allahuqoft i knaqur me t.

Kto jan mendimet q kan pasur imamt e shquar. Dhe thniet e tyre jan t njjta mete cilat ata edhe pajtohen sa i prket leximit te Fatihas tek ai q falet me z apo nheshtje, se namazi i tij sht i rregullt.

Vlera e El-Fatihas

Imam Ahmedi transmeton nMusnedin e tij se nj njeri q kalronte pas profetit kathn: Kafsha e Profetit mori n thua dhe un thash Shejtani i mallkuar. Profeti tha:

: :::

Mos thuaj Shejtani i mallkuar, sepse nse i thua kto fjal, Shejtani bhet arrogant dhe

thot Me forcn time e bra t rrzohej. Kur t thuash Bismilah, shejtani bhet i vogl sanj miz.

En-Nesai transmeton n librin e tij El Jewm wel Lejleh, e po ashtu edhe Ibn Marduwxhehn Tefsirin e tij se Usman bin Umejri ka thn: Isha duke kalruar pas Profetit... dhe aiprmendi hadithin e msiprm. Profeti n kt transmetim tha:


21/24

21 MBUROJA.net

:

Mos i thuaj kto fjal, sepse shejtani pastaj rritet i madh sa nj shtpi. M mir thuajBismilah, sepse shejtani bhet i vogl sa nj miz

Ky sht bekimi i leximit t Besmeles.

Bismilahi rekomandohet para kryerjes s do vepre

T thnt e Besmeles sht e plqyeshme para fillimit te do vepre dhe pune. P. Sh.Besmelja sht e plqyeshme para fillimit t hutbes (fjalimit).

Besmelja rekomandohet para hyrjes n vendin t cilin njeriu dshiron ta liroj ngaarmiku dhe pr kt praktik ekziston nj hadith. Besmelja rekomandohet para marrjesabdes dhe para pastrimit. Imam Ahmedi dhe shkruesit e Sunenit transmetojn nga EbuHurejre, Said bin Zbejri dhe Ebu Seidi se i Drguari i Allahut ka thn:

Nuk ka bereqet-begati t vlefshme pr at q nuk ka prmendur emrin e Allahut n t.

Ky hadith sht hasen (i mire). Besmelja preferohet para ngrnies s ushqimit. Muslimi

transmeton n Sahihun e tij se i Drguari i Allahut i ka thn Umer ibnu Ebi Selemesndrsa ai ishte nn kujdesin e tij si fmij:

Thuaj Bismilah, ha me dorn tnde t djathte dhe ha nga ajo qe gjendet para teje (hapara vetes)

Disa nga dijetaret thon se t thnt e Besmeles para ngrnies se ushqimit sht edetyrueshme. Besmelja plqehet te thuhet edhe para marrdhnieve seksuale mes

bashkshortve (burr-grua). N t dy Sahihet transmetohet nga Ibn Abasi se i Drguari iAllahut ka thn:

:


22/24

22 MBUROJA.net

Nse secili prej jush, para se t ket marrdhnie seksuale me gruan e tij, thot: Meemrin e Allahut, o Zot, na e largo djallin nga ne dhe nga ajo me ka do t na furnizosh

(pasardhsit), nse sht e shkruar q ata t ken fmij, Shejtani nuk do t jet kurr ngjendje ta lndoj at fmij.

Kuptimi i fjals Allah

Allah sht emri i Zotit, t Lartit, Madhshtorit. Emri Allah sht prej emrave m tmdhenj t Allahut, sepse kur i referohemi cilsive t Allahut, e prmendim me ktemr. P.sh Allahu thot:

-

-

Ai sht Allahu dhe nuk ka zot tjetr qe meriton te adhurohet pos Tij. Vetm Ai e di

te fshehtn dhe te dukshmen. Ai sht Mshiruesi, Mshirberesi! Ai sht All-llahu

dhe nuk ka ka zot tjetr qe meriton te adhurohet prve Tij, Sundues i prgjithshm, i

pastr (prej t metave q i mvishen), Shptimtar (q i shpton njerzit prej

ndshkimit t padrejt), Sigurues (q i siguroi njerzit me premtimin e vet dhe

pejgambert me mrekulli), Mbikqyrs (q mbikqyr dhe prcjell do send), i

Plotfuqishm, Mbizotrues, i madhrishm, i lartsuar sht All-llahu nga ka i

shoqrojn! Ai sht All-llahu, Krijuesi, Shpiksi, Formsuesi. T tij jan emrat m tbukur. At (All-llahun) e madhron ka ka n qiej e n tok dhe Ai sht

ngadhnjyesi, i urti!

Allahu prmend disa nga emrat e Tij si veti t emrit t tij Allah. Allahu thot:

Dhe te gjithe emrat me te mire i takojne All-llahut, andaj At thirreni me ta (7:180)

dhe

Thuaj: Thrrisni: All-llah ose thrrisni Er Rrahman, me cilindo q ta thrrisni (me

kta dy emra), emrat e Tij jan m t bukurit. (17:110)


23/24

23 MBUROJA.net

Transmetohet n t dy Sahihet nga Ebu Hurejre se i Drguari i Allahut ka thn:

Allahu ka nntdhjetennt emra, njqind pa nj. Kushdo q i mson dhe i vepron n

pajtim me kuptimin e tyre, do t hyj n xhenet.

Kta emra jan prmendur n nj hadith t transmetuar nga Tirmidhiu dhe Ibn Maxhe,dhe n mes tyre ka disa dallime.

Kuptimi i Err-Rrahman dhe Err-Rrahim

Err-Rrahman dhe Err-Rrahim jan dy emra te prejardhur nga emri Err-Rrahman, por

Rrahman ka m tepr kuptime q i prshtaten mshirs sesa Err-Rrahim. Ekziston njthnie nga Ibn Xheriri q tregon pajtueshmri pr kt kuptim. Kurtubiu thot: Provase kta emra jan te prejardhur (nga Err-Rrahman) sht n hadithin i transmetuar ngaTirmidhiu dhe i cili thot sht sahih nga Abdurrahman bin Auf se i Drguari i Allahutka thn:

:

Allahu i Madhrishm ka thn: 'Un jam Err-Rrahman. Un kam krijuar Rrehem

(mitrn, d.mth lidhjet familjare) dhe kam nxjerr emrin e saj nga emri Im. Kushdo q iprmbahet atij, Un do ti mbaj lidhjet me t, dhe kushdo qe nuk i prmbahet atij, Un

do ti shkpus lidhjet me t.

Pastaj ai tha: "Ku sht nj tekst q tregon prejardhjen. M pas tha: ''Arabet e mohoninemrin Err-Rrahman pr shkak t padituris s tyre q kishin pr Allahun dhe Cilsit eTij.''

Kurtubi thot: "Sipas Ebu Ubejdes Err-Rrahman dhe Err-Rrahim kan t njjtin kuptimashtu si kan fjalt Nedmen dhe Nedim.

Ebu El Farisi thot: Err-Rrahman, emr ekskluziv i Allahut. Ky emr prmbledh do llojmshire q Allahu ka. Err-Rrahim sht ajo ka i forcon besimtart. Allahu thot:

Dhe Ai sht Rrahim (i Mshirshm ) ndaj besimtarve (33:43)


24/24

24 MBUROJA.net

Ibn Abasi pr Err-Rrahman dhe Err-Rrahim thot: Ata jan dy emra t but. Njri m ibut se tjetri (d.m.th njeri nnkupton mshir me tepr).'''

Vazhdon .......

Prktheu: Avni Xhemajli (Ebuensarij)

tefsiri i surës fatiha 1

Documents