Teelttechnische aspecten haverteelt

Akkerbouwstudieclub Noord Limburg

November 2012 Ruud Timmer

n granen

Belangrijkste teeltmaatregelen haver

Zaaien Rassenkeuze N-Bemesting Onkruidbestrijding Groeiregulatie Ziektenbestrijding

Zaaien

Zaaitijdstip● Vroeg zaaien belangrijk (maart)

● haver rijpt laat af (ZG ZT HA)● opbrengst; haver meest gevoelig voor laat zaaien

Zaaizaadhoeveelheid● Zaaidichtheid ca. 300 zaden/m2 250 pl/m2● DKG van haver is ca. 40 (35-45)! 120 kg/ha

Rassenkeuze

Belangrijkste eigenschappen:● Opbrengst● Strostevigheid (legering)

Commercieel beschikbare rassen:● Gigant (Wiersum Plantbreeding)● Olympic (Wiersum Plantbreeding)● Dominik (IG Planzensucht, Agrifirm)

Rassenonderzoek

Proeven op klei (Lelystad) enzand (Rolde)2009-201210 rassen in3 herhalingen

Sinds 1995 geen officieel rassenonderzoek (CGO)

Gem korrelopbrengst (ton/ha) 2011-2012

klei rel zand rel

Husky 8.9 104 Buggy 7.4 113Flocke 8.9 104 Dominik 7.2 109Dominik 8.9 104 Scorpion 7.1 107Buggy 8.7 101 Husky 7.1 107Gigant 8.6 100 Flocke 6.9 104Olympic 8.1 95 Olympic 6.7 102Scorpion 7.8 91 Gigant 6.6 100Gem 8.5 7.0

Gem lengte en stevigheid 2011-2012

ras lengte ras stevigheid

Buggy 86 Buggy 8.5Dominik 118 Dominik 7.3Gigant 122 Flocke 7.3Olympic 125 Husky 7.3Scorpion 126 Olympic 7.1Flocke 126 Scorpion 7.0Husky 127 Gigant 6.6Astor 127 Astor 5.9Gambo 131 Gambo 5.4

N-bemesting

Effect op korrelopbrengst, lengte, stevigheid en korrelkwaliteit (eiwitgehalte, hlg, schot)

Advies N-gift:●1e gift: 100-Nmin (max. 80 kg N/ha)●2e gift: 0-40 kg N/ha (kort voor in aar komen)

N-gebruiksnorm (alle grondsoorten) 100 kg N/ha

Onkruidbestrijding

Chemische onkruidbestrijding vergelijkbaar met andere zomergranen.

● Zomergerst 17 middelen toegelaten● Zomertarwe 17 middelen toegelaten● Haver 15 middelen toegelaten● Veel gebruikte middelen zoals Ally, Starane, MCPA, MCPP,

Verigal D, Vega, Primus, Primstar, Artus, Basagran beschikbaar

Legering

Legering - groeiregulatie

Grootste bedreiging opbrengst en kwaliteit is legering● Kiezen voor kort en stevig ras● Voorzichtig met de N-bemesting● Pas eventueel groeiregulator toe

Toegelaten is Moddus 0.4 l/ha ● Tijdstip: niet te vroeg, tijdens stengelstrekking, 2e knoop

voelbaar

● (CCC beperkte werking en geen toelating)● (Medax Top geen toelating, werking?)

Ziektebestrijding

Haver minder ziektegevoelig dan andere granen Soms kan ziektebestrijding zelfs achterwege blijven Meest voorkomende schimmelziekte is meeldauw

● Soms roesten, bladvlekkenziekte, Fusarium Aantal toegelaten fungiciden is beperkt

● Winter- en zomertarwe (28), zomergerst (20), haver (4)● Toegelaten in haver zijn:

● Corbel (meeldauw)● Venture, Aviator, Skyway (roesten, bladvlekken)

Insectenbestrijding

Haver gevoelig voor gerstevergelingsvirus Virus overgedragen door bladluizen

● Roodbladigheid● Dwerggroei van geïnfecteerde planten opbrengstderving

Aantasting meestal aan beperkt aantal planten Bestrijding bladluizen met een pyrethroïde:

● o.a. Decis, Sumicidin, Karate Zeon

AaltjesAaltjesschema 2012

Versie: 03.048 Cysteaaltjes

Wortelknobbelaaltjes Wortellesieaaltjes Stengelaaltjes

Vrijlevende wortelaaltjes Virussen  

9-nov-12

Heterodera avenae

Havercysteaaltje

Meloidogyne naasi

Graswortelknobbelaaltje

Meloidogyne chitwoodi

Maïswortelknobbelaaltje

Meloidogyne fallax

Bedrieglijk maïswortelknobbelaaltje

Pratylenchus penetrans

Wortellesieaaltje

Pratylenchus crenatus

Graanwortellesieaaltje

Ditylenchus dipsaci

Stengelaaltje

Tylenchorhynchus dubius

Rotylenchus uniformis

Trichodorus primitivus

Trichodorus primitivus

Trichodorus similis

Trichodorus similis

Paratrichodorus pachydermus

Paratrichodorus pachydermus

Paratrichodorus teres

Paratrichodorus teres

Tabaksratelvirus

Tabaksratelvirus

   Z D ZA K Z D ZA Z D Z Z D ZA Z D ZA Z D ZA K Z Z Z D ZA Z D ZA Z D ZA Z D ZA Z D ZA  

Haver lll - ll ? lll lll ll lll ll ? ? ? ll ll Haver

Zomergerst lll lll l l ll lll - lll l ll ? lll ll ll S Zomergerst

                               

  Legenda Vermeerdering   Legenda Schade   Legenda Grondsoorten        

  ? volledig onbekend     Onbekend   D Dalgrond        

  AA actieve afname     geen   K Klei        

  - natuurlijke afname     weinig   Z Zand        

  l weinig     matig   ZA Zavel        

  ll matig     sterk                

  lll sterk                        

  R rasafhankelijk                        

  S serotype afhankelijk                        

  ? i ? enige informatie                        

Conclusies haverteelt

Zaaizaad, meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen zijn voorhanden teelt is goed uitvoerbaar

Op tijd zaaien en legering voorkomen CBS-cijfers: gem. opbrengst (NL) 5.5 ton/ha Proefveldopbrengsten laatste jaren 7-10 ton/ha op klei en

6-7.5 ton/ha Opbrengsten vergelijkbaar met zomergerst Teelt(kosten) vergelijkbaar met zomergerst Prijzen? Glutenvrij?