tedarik zinciri yönetimi uygulamalı referans...
TRANSCRIPT
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 1
Tedarik Zinciri Yönetimi
Uygulamalı Referans Modeli
PLANLAMA TEDARİK ÜRETİM TESLİM İADE
MO
DEL
E G
ENEL
BA
KIŞ
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 2
Tedarik Zinciri Yönetimi
Uygulamalı Referans Modeli
İçin
de
kile
r
İÇİNDEKİLER Bölüm 1
Proses Referans Modeli Nedir?
Bölüm 2
Modelin Kapsamı ve Yapısı
Bölüm 3
Modelin Uygulanması
o Kurgulanabilirlik Konsepti
o Modeli Kullanarak Modelleme
o İçerik Yönetimi
o Coğrafik Harita
o İp (Thread) Grafiği
o Proses Modelleri
Tedarik Zinciri Modeli; modern anlamda tedarik zinciri yönetim
sistemleri ve uygulamalarını kullanmak ve mevcut uygulamalarını
daha ileri taşımak isteyen tüm şirket ve organizasyonlara rehber
olabilecek bir üründür.
Modelin içeriği uygulamada uzun yıllardır kullanılıyor olmakla
birlikte; prosesler ve ölçütler en iyi uygulamalar ile desteklenir.
Teknolojinin tedarik zincirinde rol alan taraflar arasında iletişimini
güçlendirecek, tedarik zinciri yönetimi ve ilgili tedarik zinciri
geliştirme aktivitelerinin etkinliğini arttıracak bütünleşik yapıyı
destekleyecek bir omurgasının olması gerektiği de önemlidir.
Etkili bir tedarik zinciri yönetimi disiplinler arası bilgi ve tecrübe
aktarımı gerekli kılar. Tedarik Zinciri Yönetiminde ERP
uygulamaları ve bechmark süreçleri kritiktir.
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 3
Proses Referans Modeli Nedir?
Bölüm
Bir
Proses referans modelleri; iş proseslerinin yeniden yapılandırılması, kıyaslama
(benchmarking) ve proses ölçümü gibi belli başlı kavramların, birimler arası
koordinasyonu sağlamaya imkan verecek şekilde entegrasyonunu sağlar.
Prosesin mevcut
(as-is) durumunun
belirlenerek
gelecekte olması
istenen (to-be)
durumunun ortaya
çıkarılması.
Benzer işletmelerin
operasyonel
performansını
rakamlara dökerek
ait olunan sınıfın
en iyi sonuçlarını
baz ve hedef alacak
iç hedeflerin
belirlenmesi.
Ait olunan sınıfın
en iyi
performansını
gerçekleştirmeye
imkan tanıyacak
yönetim
uygulamaları ve
yazılım
çözümlerinin
tanımlanması.
Prosesin mevcut (as-is) durumunun belirlenerek
gelecekte olması istenen (to-be) durumunun
ortaya çıkarılması.
Benzer işletmelerin operasyonel performansını
rakamlara dökerek ait olunan sınıfın en iyi
sonuçlarını baz ve hedef alacak iç hedeflerin
belirlenmesi.
Ait olunan sınıfın en iyi performansını
gerçekleştirmeye imkan tanıyacak yönetim
uygulamaları ve yazılım çözümlerinin
tanımlanması.
İş Proseslerinin
Yeniden
Yapılandırılması
Kıyaslama
(Benchmarking)
En İyi
Uygulamalar
Analizi
Proses Referans Modeli
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 4
Bir Proses Referans Modelinde Bulunanlar:
Yönetim Proseslerinin standart tanımı,
Standart prosesler arasındaki ilişkilerin yapısı,
Proses performansını ölçmek için standart ölçütler (kriterler),
Sınıfının en iyi performansını sağlayacak yönetim uygulamaları,
Özellikler ve fonksyonelliğin standart uyumu.
Karmaşık Bir Yönetim Prosesi, Standart Proses
Referans Modeli Şekline İndirgendiğinde
(sadeleştirildiğinde):
Rekabet avantajı sağlamak için kararlı bir adım atılması,
Belirsizliğe yer vermeyecek şekilde tanımlama ve iletişim,
Ölçüm, yönetim ve kontrol,
Düzenlemeler ve özel amaçlara uygun yeniden düzenlemeler mümkün olmaktadır.
Proses Referans Modeli, Yönetimin
Elinde Güçlü Bir Araç Olmaktadır.
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 5
Modelin Yapısı ve Kapsamı
Bölüm
İKİ
MODEL aşağıdaki tüm hususları içermektedir:
Siparişin girişinden faturanın ödenmesine kadarki tüm müşteri etkileşimleri (işlemleri),
Tedarikçinizin tedarikçisinden, müşterinizin müşterisine kadar, malzeme, ticari mal, yedek
parça, seri üretim, yazılım vb. dahil olacak şekilde fiziksel malzeme ve hizmeti içeren tüm ürün
işlemleri,
Toplam talep anlayışından, tüm taleplerin teker teker yerine getirilmesi tamamlanana kadar
olan tüm pazar işlemleri.
Tedarikçinin Tedarikçi Şirketiniz Müşteri Müşterinin
Tedarikçisi (Dahili veya Harici) (Dahili veya Harici) Müşterisi
Herhangi bir modelin sınırları itinayla tanımlanmalıdır:
“Tedarikçinizin tedarikçisinden, müşterinizin müşterisine kadar!”
Üretim Teslim Temin
İade İade
Ürt Tsl Tmn
İade İade
Ürt Tsl Tmn
İad İad
Tmn
İade
Tsl
İad
Plan Plan
Plan
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 6
Model aşağıdaki gibi tüm iş proses veya aktivitelerini tanımlama
eğiliminde değildir:
o Satış ve Pazarlama (Talep Yaratma)
o Araştırma ve teknoloji geliştirme
o Ürün Geliştirme
o Dağıtım sonrası müşteri desteğinin bazı unsurları.
Ürün Geliştirme gibi modelin kapsamında olmayan proseslere bağlantılar yapılabilir ve bazıları
da Modelde belirtilebilir.
Model aşağıdaki hususları göz önünde bulundurmakla birlikte detaylı
olarak ele almaz:
o Eğitim,
o Kalite,
o Bilişim Teknolojileri (IT),
o Yönetim (Tedarik Zinciri Yönetimi hariç)
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 7
Modelinin Kapsamı
MODEL, 5 Belirgin Yönetim Prosesi Üzerine Kurulmuştur:
Arz/Talep Planlama ve Yönetimi
o Kaynaklarla ihtiyaçları dengeleyerek iade de dahil olmak üzere temin, üretim, teslim
süreçlerinin yerine getirilmesini içerecek şekilde tüm tedarik zinciri için planların
belirlenmesi ve koordinasyonunun gerçekleştirilmesi.
o İş yönetmelikleri, tedarik zinciri performansı, veri toplama, stok, sabit kıymetler,
nakliye, planlama konfigürasyonu, kanuni gereklilikler ve uygulamalar ile tedarik
zinciri risklerinin yönetimi.
o Tedarik Zinciri birim planının mali plana paralelliğinin sağlanması.
Stoklu, Siparişe Göre Üretilmiş, Siparişe Göre Tasarlanarak
Üretilmiş Ürünlerin Temini
o Teslimatın (Dağıtımın) planlanması; ürünlerin alınması, kontrolü, transferi ve
tedarikçi ödemelerinin teyidi.
o Siparişe göre tasarlanarak üretilmiş olanların dışındaki önceden belirlenmemiş
ürünlerde özelliklerin belirlenerek temin (tedarik) kaynağının seçilmesi.
o İş Yönetmeliklerinin yönetimi, tedarikçi performansının belirlenmesi ve verilerin
toplanması.
o Stok, sabit kıymetler, gelen ürün, tedarikçi ağı, ithalat/ihracat gereklilikleri, tedarikçi
sözleşmeleri ve tedarik zinciri temin risklerinin yönetimi.
Stok için, Siparişe Göre ve Siparişe Göre Tasarlanmış Üretimin
Gerçekleştirilmesi
o Üretim aktiviteleri, ürünün belirlenmesi, üretim ve testi, paketleme, ürünün
sınıflandırılması, ve teslime (dağıtıma) hazırlanmasının programlanması. Doğanın
korunması ile ilgili olarak bugün, üretimdeki atıkların uzaklaştırılması için özel olarak
geliştirilmiş prosesler vardır.
PLAN
TEMİN
ÜRETİM
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 8
o Siparişe göre tasarlanacak ürünler için tasarımın tamamlanması, yönetmelik,
performans, veri, yarı mamül, ekipman ve tesisler, nakliye, üretim ağı, üretimle ilgili
kanuni yükümlülükler ve tedarik zinciri üretim risklerinin yönetimi.
Stoklu, Siparişe Göre Üretilmiş, Siparişe Göre Tasarlanarak
Üretilmiş Ürünler için Sipariş, Depo, Nakliye ve Kurulumun
Yönetimi o Müşterinin taleplerinin alınmasından sevkiyatın planlanarak nakliyecinin seçilmesine
kadar olan tüm sipariş yönetimi aşamaları.
o Ürünlerin alınmasından yüklenmesi ve sevkiyatına kadar olan depo yönetimi.
o Gerek olması durumunda ürünlerin müşterinin şantiyesinde teslim alınıp kontrol
edilerek kurulumu.
o Müşteriye fatura kesilmesi.
o Teslimle ilgili yönetmelik, performans, bilgi, bitmiş ürün stokları, sabit kıymetler,
nakliye, ürün kullanım süresi, ithalat/ihracat gereklilikleri ve tedarik zinciri dağıtım
risklerinin yönetimi.
Hammaddelerin İadesi ve Bitmiş Ürünlerin İade Makbuzları o İade edilen kusurlu ürünlerin temininden itibaren tüm aşamalardaki ürün durumunun
belirlenmesi, kayıtlarının tutulması, ürün iade yetkilendirmesi talebi, ürün
sevkiyatının programlanması, kusurlu ürünün iadesi, teslimi onaylanmış ürünlerin
iadesi, iade makbuzlarının programlanması, ürünün alınması ve kusurlu ürünün
transferi.
o İadelerin temininden itibaren tüm bakım, tamir ve revizyon aşamaları – ürün
durumunun belirlenmesi, kayıtların tutulması, ürün iade yetkilendirme talebi, ürün
sevkiyatının ve tamir-bakım-revizyon ürününün iadesinin programlanması ve teslim,
onaylanmış ürün iadesi, iade makbuzunun programlanması, ürünün teslim alınması,
tamir-bakım-revizyon ürününün transferi.
o Fazla ürünlerin temininden itibaren tüm iade aşamaları - ürün durumunun
belirlenmesi, kayıtların tutulması, ürün iade yetkilendirme talebi, ürün sevkiyatının ve
fazla ürünün iadesinin programlanması ve teslim, onaylanmış ürün iadesi, iade
makbuzunun programlanması, ürünün teslim alınması, fazla ürünün transferi.
o İade yönetmelikleri, performans, veri toplama, iade stokları, sabit kıymetler, nakliye,
ağ konfigürasyonu, kanuni gereklilik ve uygulamalar, tedarik zinciri iade risklerinin
yönetimi.
TESLİM
İADE
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 9
Proses Referans Modeli, Klasik Proses
Analiz Modellerinden Farklıdır
Proses Analiz Modelleri, proses unsurlarından sadece belirli bir
konfigürasyonu yansıtacak şekilde geliştirilmişlerdir.
Seviye İçerik:
1
2
3
4
Proses Tipi
Proses
Kategorisi
Proses
Kategorisi
Proses Unsuru
Proses Unsuru
Aktiviteler
Aktiviteler
Dengeli bir yatay
(çapraz proses)ve dikey
(hiyerarşik) bakış
sunar.
(Yeniden)
düzenlenebilecek
şekilde tasarlanmıştır.
Benzer bir prosesin
birçok farklı
konfigürasyonunu
temsil etmek için
kullanılır.
Hiyerarşik Proses
Modellerini bir araya
getirir.
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 10
Modelde Üç Seviyeli Proses Detayı
Mevcuttur
Seviye
Ted
arik
Zin
ciri
Op
era
syo
nla
rı R
efe
ran
s M
od
eli
# Tanım Şematik Açıklama
1
Üst Düzey (Proses Tipleri)
Seviye 1, TZ operasyon referans modelinin kapsamını ve içeriğini tanımlar. Burada temel rekabet performans hedefleri belirlenir.
2
Konfigürasyon Seviyesi (Proses Kategorileri)
Bir firmanın TZ, çekirdek proses kategorilerinden 2. Seviyede “siparişe göre yapılandırılmış” olabilir. Firmalar operasyon stratejilerini, TZ için seçtikleri yapılanmaya göre gerçekleştirir.
3
Proses Unsuru Seviyesi (Proseslerin Analizi)
3. seviye, bir firmanın seçtiği pazarlarda rekabet gücünü tanımlar ve şunları içerir: * proses faktörleri tanımlamaları, * proses faktörleri girdi ve çıktıları, * proses performans ölçütleri, nitelikleri ve tanımları, * En iyi uygulamaların tanımları. Firmalar operasyon stratejilerinin ince ayarlarını Seviye 3’te yaparlar.
Kapsam dışı
4
Uygulama Seviyesi (Proses Unsurlarının Analizi)
Firmalar bu seviyede kendi organizasyon-larına özel TZ yönetimi gerçekleştirirler. Seviye 4 ve bunun altı, rekabet gücü kazanmak ve değişen iş koşullarına adapte olabilmek için spesifik uygulamaları tanımlar.
Plan
Tm
Ür
Ts
İade İade
P1.1: T.Z. gerekliliklerinin, önceliklerinin belirlenmesi.
P1.2: T.Z. kaynaklarının teşhisi, belirlenmesi, toplanması,
P1.3: T.Z. ihtiyaç ve kaynaklarının dengelenmesi
P1.4: T.Z. planlarının oluşturulması ve bildirilmesi
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 11
Proses Kategorileri
Bir Model prosesi ve bir proses tipi arasındaki ilişkiyle tanımlanır.
Uygulamada, Model konfigürasyon kılavuzundan kendi tedarik zinciri yapılanmalarına uygun proses
kategorileri seçilir.
Seviye 1 Proses Tanımları
Model, 5 temel yönetim prosesi üzerine kurulmuştur.
Model Prosesi Açıklamalar
Plan Temin, üretim, dağıtım gereksinimlerini en iyi karşılayacak şekilde aksiyon planı geliştirerek toplam arz ve talebi dengeleyen prosesler.
Temin Planlanan veya gerçek talebi karşılamak için mal ve hizmetlerin alınmasıyla ilgili prosesler.
Üretim Planlanan veya gerçek talebi karşılamak için ürünün bitmiş hale dönüşmesiyle ilgili prosesler.
Teslim Özellikle talep, nakliye ve dağıtım yönetimini içerecek şekilde, planlanan veya gerçek talebi karşılamak için bitmiş ürün ve hizmet sağlanmasıyla ilgili prosesler.
İade Herhangi bir sebeple geri gönderilen ürünlerin alınması veya geri gönderilmesi ile ilgili prosesler. Bu prosesler teslim sonrası müşteri desteğine uzanmaktadır.
Model Konfigürasyon Kılavuzu
Proses
Tipi
Plan
Uygulama
Kontrol
P1
EP
P2
S1-S3
ES
P3
M1-M3
EM
P4
D1-D4
ED
P5
S/DR1 –
S/DR3
ER
Proses
Kate-
gorisi
Plan Temin Üretim
Teslim İade
MODEL Prosesi
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 12
Seviye 2’de, Her Proses Tip Olarak Daha Detaylı Tanımlanabilir:
Model Proses Tipi Özellikleri
Planlama
Beklenen kaynakların, beklenen talep gereksinimlerini karşılamasını sağlayan prosestir. Planlama prosesleri:
Toplam “Arz/Talep”i dengeler
(Genellikle) düzenli, periyodik aralıklarla gerçekleşir.
Uygun planlama öngörüleriyle hareket eder.
Tedarik Zinciri tepki süresine katkıda bulunabilir.
Uygulama
Planlanan veya gerçek talep tarafından tetiklenen, fiziki malların durumunu değiştiren prosestir.
Genellikle şunları içerir: 1. Programlama, sıralama 2. Ürünün dönüştürülmesi ve/veya 3. Ürünün bir sonraki sürece taşınması
Siparişin tamamlanma döngü süresine etki edebilir.
Kontrol Planlama ve uygulama süreçlerinin dayandığı bilgi ve ilişkileri sağlayan, hazırlayan veya yöneten prosestir.
Her uygulama prosesinde, müşteri siparişlerini temsil eden ve karşılayan 3 farklı durum söz konusudur. İlgili ürün
veya hizmet tiplerini destekleyen farklı tedarik zinciri stratejileri vardır. Bu kategoriler aynı zamanda plan ve iade
proseslerini de etkiler.
Stoklu Ürün (S1, M1, D1)
Stok odaklıdır. (Plan)
Standart malzeme talepleri
Yüksek hizmet seviyesi, düşük geri dönüş
Örnek: Raftan alınan bir perakende klima.
Siparişe Göre Üretilen (S2, M2, D2)
Müşteri siparişi odaklıdır.
Ayarlanabilir malzemeler
Daha uzun geri dönüş zamanı
Örnek: Distribütör tarafından sipariş edilen özel renk ve özellik kombinasyonlarıyla üretilen bir araba.
Siparişe Göre Tasarlanan (S3, M3, D3, D4)
Müşteri gereksinimleri odaklıdır.
Yeni malzeme temini gerekir
En uzun teslim süresi, düşük hizmet seviyesi
Örnek: Özel malzeme ve özel bir tasarım kullanılarak, bir mimar ve bir mühendisin sizin için yeni bir mutfak
yaratması.
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 13
Model (Seviye-2)
PLAN
P1 Tedarik Zinciri Planı
P2 Temin Planı P3 Üretim Planı P4 Teslim Planı P5 İade Planı
TEMİN S1 Stoklu Ürün T.
ÜRETİM
TESLİM
S2 Siparişe Göre Ü.T.
S3 S.G.Tasarlanmış Ü.T.
M1 Stoğa Göre Ü.
M2 Siparişe Göre Ü.
M3 S.G.Tasarlanmış Ü.
D1 Stoklu Ürün T.
D2 Siparişli Ürün T.
D3 S.G.Tasarlanmış Ü.T.
D4 Perakende Ürün T.
TEMİN İADESİ
SR1 Kusurlu Ürün
İadesi
SR2 Tamir Bakım
Operasyonu (MRO)
Ürün İadesi
SR3 Fazla Ürün İadesi
TESLİM İADESİ
SR1 Kusurlu Ürün
İadesi
SR2 Tamir Bakım
Operasyonu (MRO)
Ürün İadesi
SR3 Fazla Ürün İadesi
Ted
arik
çile
r
Mü
şte
rile
r
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 14
Model (Seviye-3)
Seviye 2’deki tüm proses kategorileri için
detaylı proses faktörleri bilgisini sunar.
S1 Stoklu Ürün Temini
S1.2 Detay
Proses akışı
Girdi ve çıktılar
Girdilerin Temini
Çıktıların varış noktası
S1.1 Ürün Teslim
Programlanması
S1.2 Ürünün Alınması S1.3 Ürün Kontrolü S1.4 Ürün Transferi S1.5 Tedarikçi
Ödemesi Onayı
Programlanmış
Makbuzlar
Makbuz
Doğrulama
Makbuz
Doğrulama
Transfer
Ed. Ürün
*Ürün -
Tedarikçi
*Kusurlu Ürünler – DR1.4’ten: DR1 “Kusurlu İade Teslimi”ndeki
Kusurlu Ürünün Transferi
*Tamir- Bakım Operasyonu (MRO) Ürünleri – DR2.4’ten:
DR2“MRO Ürünü İade Teslimi”ndeki MRO Ürününün Transferi
*Fazla Ürünler- DR3.4’ten: DR3 “Fazla Ürün İade Teslimi”ndeki
Fazla Ürünün Transferi
Makbuz Doğrulama
*ES.2’ye: Teminin Sağlanmasında (ES) Tedarikçi Performans Değerlendirmesi
*ES.1’e: Teminin Sağlanmasında (ES) Temin İş Kurallarının (Normlarının) Yönetimi
*ES.6’ya: Teminin Sağlanmasında (ES) Gelen Ürün Yönetimi
*ED.8’e: Teslimin Sağlanmasında (ED) İhracat/İthalat Gereksinimlerinin Yönetimi
*ES.8’e: Teminin Sağlanmasında (ES) İhracat/İthalat Gereksinimlerinin Yönetimi
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 15
Modelinin Yapısı
Modelin başından sonuna standart bir notasyon kullanılmıştır:
P : Planlama
S : Temin
M : Üretim
D : Teslim (Dağıtım)
R : İade
SR : Temin İadesi (Satın Alınan Ürünlerin İadesi)
DR : Teslim İadesi (Müşteriden Alınan İade Ürünler)
Örneğin; “EP”de olduğu gibi başa “E” geliyorsa, bu planlama veya gerçekleştirmeyle ilgili bir kontrol
prosesidir. (EP: Planlama Kontrol) Seviye 1’deki tüm proseslerin ilgili kontrol prosesleri vardır.
Proses detayını gösteren şekilde de belirtildiği gibi modelde 3 seviyeli bir hiyerarşi vardır. Burada S1.2
için detaylı bir iş akış örneği bulunmaktadır. S1.2 seviye 3 proses faktörünü gösteren bir notasyondur. Bu
durumda bu bir temin faktörüdür (S: Seviye 1 Temin) ve stoklu ürün teminiyle ilgilidir (S1: Seviye 2 Stoklu
Ürün Temini) ve ürün alımına özeldir (S1.2: Seviye 3 Alınan Ürün Stoklu Ürün Temini). Diğer S1 prosesleri
burada seviye 2’ye kadar gösterilmiş olmalarına rağmen seviye 3 detayı sadece S1.2 için gösterilmiştir.
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 16
Örnekler
Model Seviye 3 Standart Proses Faktörleri Tanımı, Performans Proses Tablosu
Ürün Teslimlerinin Programlanması
Mevcut bir sözleşme veya satın alma siparişine istinaden bir ürünün münferit teslimlerinin
gerçekleştirilmesinin programlanması ve yönetimi. Ürünlerin serbest bırakılmaları için koşullar detaylı
temin planına (veya diğer tiplerdeki ürün çekme sistemlerine) göre belirlenir.
Performans Özellikleri Ölçüt
Tedarik Zinciri Güvenilirliği Tedarikçinin temrinindeki değişiklik yüzdesi
Tedarik Zinciri Hassasiyeti Değişikliklere tepki verme ortalama süresi, Tasarım değişiklikleri için ortalama gün sayısı, Ürün teslim sürelerinin programlanması, Program değişiklikleri için ortalama gün sayısı.
Tedarik Zinciri Çevikliği Tanımlanmamış
Tedarik Zinciri Maliyetleri Programlanmış ürün teslimlerinin maliyeti, Sevkiyat başına miktar.
Tedarik Zinciri Varlık Yönetimi Tanımlanmamış
En İyi Uygulamalar Açıklama
Toplu Teslim Mümkünse farklı ürünlerin toplu tesliminin tek bir sevkiyatla gerçekleştirilmesi
Seyrek Ürün Teslimi Ürün ihtiyaçlarını hassasiyetle belirleyerek sık sevkiyat ihtiyacının minimize edilmesi
Tedarikçilere ürün teslimi ihtiyacını bildirmede mekanik (Kanban) çekme uyarıları kullanılır
Elektronik Kanban desteği
Dış tedarikçi sistemlerine arayüz programlanarak tedarikçi tarafından yönetilen stoklar
VMI (Tedarikçi Yönetimli Envanter) anlaşmaları, tedarikçilerin stokları yönetmesine izin verir.
Çevrim zaman ve maliyetlerini azaltmak için EDI işlemlerini kullanmak
830, 850, 856 ve 862 işlemleri için EDI (Elektronik Veri Değişimi) arayüzü
Temin ve üretim prosesleri arasında güçlü bir senkronizasyon oluşmasına imkan verecek gelişmiş sevkiyat bildirimi
Dış tedarikçi sistemlerine arayüz programlayarak açık sipariş desteği
Kritik kalemlerin bulunurluğunu arttırırken, varlıkların ve döngü zamanının azaltılmasında kullanılan sevk anlaşmaları
Stok Sevkiyat Yönetimi
S1.1
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 17
Şirket İçindeki Tedarik Zinciri Yönetimi
Uygulamaları Seviye 4’te (ve aşağısında)
Gerçekleşir:
D1.1: Proses talep ve teklif
D1.2: Siparişin alınması, girilmesi ve onayı
D1.3: Siparişin konsolidasyonu
D1.4: Stok rezervi ve teslim tarihinin belirlenmesi
D1.5: Yükleme
D1.6: Sevkiyat güzergahının belirlenmesi
D1.7: Nakliyeci seçimi ve sevkiyatın fiyatlandırılması
D1.8: Ürünün temin veya üretimden alınması
D1.9: Ürünün toplanması
D1.10: Ürünün paketlenmesi
D1.11: Yükleme ve sevk dökümanlarının hazırlanması
D1.12: Ürün sevkiyatı
D1.13: Ürün kurulumu
D1.14: Ürünün müşteri tarafından teslim alınarak kontrolü
D1.15: Fatura
D1.7
D1.6
D1.5
D1.4
D1.3
D1.2
D1.1
Teminden
veya
Üretimden
D1.8
D1.9
D1.10
D1.11
D1 Stoklu
Ürün Teslimi
D1.12
D1.13
D1.14
D1.15
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 18
Görevler
Seviye 4
Seviye 5 Aktiviteler
Seviye 6
Proses Faktörü – D1.2
Siparişin
Alınması
Siparişin
Girilmesi
Kredi
Kontrolü
Kredi
Kontrolü
Görev – D1.2.3
Kredi Ekranına
Erişim
Kredi Uyg.
Kontrolü
Siparişin
Temizlenmesi
Muhasebeye
Danışma
Sonuçların Müşteriyle
Paylaşılması
1 Muhasebedeki müşteri temsilcisine danışma
2 Müşteri geçmişinin incelenmesi
3 Gerekiyorsa muhasebedeki temsilcinin ilave kredi
onayı için satış müdürüne danışması
4a Muhasebe temsilcisinin kredi işlemini kapaması
4a Muhasebe temsilcisinin kredi telebini reddi.
Seviye 3’ün altında her
proses faktörü, klasik
hiyerarşik proses
bileşenleriyle tanımlanır.
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 19
Performans Özellikleri ve seviye 1 Stratejik Ölçütleri
Seviye 1 stratejik ölçütleri, temel, yüksek seviyeli ölçülerdir ve MODEL prosesleriyle çakışabilir. Seviye 1
ölçütlerinin Model Seviye 1 prosesleriyle (Plan, Temin, Üretim, Teslim, İade) bağlantılı olması şart değildir.
Seviye 1 Ölçütleri
Performans Özellikleri
Müşteriyle İlgili Dahili
Güvenilirlik Hassasiyet Çeviklik Maliyet Varlıklar
Siparişin Eksiksiz Tamamlanması (RL.1.1) √
Siparişin Tamamlanma Süresi (RS.1.1) √
Üst Tedarik Zinciri Esnekliği (AG.1.1) √
Üst Tedarik Zinciri Adaptasyonu (AG.1.2) √
Alt Tedarik Zinciri Adaptasyonu (AG.1.3) √
Tedarik Zinciri Yönetim Maliyetleri (CO.1.1) √
Satılan Malın Maliyeti (CO.1.2) √
Nakit Döngü Süresi (AM.1.1) √
Tedarik Zinciri Sabit Kıymet Geliri (AM.1.2) √
İşletme Sermayesi Geliri (AM.1.3) √
Ölçütler, performans özelliklerine göre kullanılmaktadır. Seviye 1 Stratejik Ölçütleri, bunları uygulayan
kuruluşların, rekabetçi hedef pazarlarda hedefledikleri konumlandırma konusunda ne kadar başarılı
olduklarını ölçebilir. Proses faktörleri gibi modeldeki birçok ölçüt de hiyerarşiktir. Seviye 1 ölçütleri daha alt
seviyedeki hesaplardan türetilmiştir ve MODEL proseslerini çok yönlü olarak etkileyebilecek temel, yüksek
seviyeli ölçütlerdir. Daha düşük seviyelerdeki (Seviye 2 ve 3) hesaplamalar genellikle proseslerin daha dar
kapsamlı alt kümeleriyle bağıntılıdır. Seviye 1 ölçütleriyle bağıntılı seviye 2 ve 3 ölçütleri, ölçüler
bölümünde, “Ölçü Hiyerarşisi” kısmında yer almaktadır. Seviye 1’de olmayan ve plana göre performans
varyasyonlarının tespitinde kullanılan diğer ölçütler, açıklamaları ile ölçüler bölümünde belirtilmiştir.
Model ölçütleri performans özellikleriyle birlikte kullanılır. Performans özellikleri, tedarik zincirinin, rakip
stratejilerle diğer tedarik zincirlerine karşı analizini ve değerlendirilmesini sağlayan unsurlardır. Nasıl
kereste gibi bir fiziksel nesneyi tanımlarken yükseklik, genişlik, derinlik vb standart unsurlar kullanılıyorsa
tedarik zinciri için de standart unsurların tanımlanması gerekmektedir. Bu unsurlar olmazsa düşük maliyet
odaklı bir kuruluş ile güven ve performans konularında rekabet etmeyi seçen bir kuruluşun kıyaslanması son
derece zordur.
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 20
Modelde ölçüt kodlama sunulmuştur. Bu, tanımlamayı kolaylaştıracak, birbirine benzer ölçütlerin
karıştırılmasına engel olacaktır ve ölçütlerin performans özellikleri esasına dayandığı için özellikle kıyaslama
(benchmarking) yapmada son derece kullanışlıdır.
Ölçütler “XX.y.z” formatındadır. Burada XX; performans özellikleridir. Olası XX değerleri;
RL: Güvenilirlik
RS: Hassasiyet
AG: Çeviklik
CO: Maliyet
AM: Varlık (Kıymet) Yönetimi
y: ölçüt seviyesi
z: özgün bir sayı.
Örnekler: “Siparişi eksiksiz olarak yerine getirmek” için kod: RL.1.1’dir. Buradan Siparişi eksiksiz olarak
yerine getirmenin stratejik (seviye 1) güvenilirlik ölçütü olduğu anlaşılır. Seviye 2 (tanı ölçütü) için
RL.2.4:Kusursuz Durum örneği verilebilir. Seviye 3 tanı ölçütleri de aynı şekilde alfabetik sıralamaya göre
numara verilerek kodlanmıştır. Gelecekteki yeni ölçüt eklemeleri de basit bir şekilde sıra takip etmek
koşuluyla oluşturulacaktır. Seviye 3 (tanı ölçütü) için de CO.3.141: Direkt Malzeme Maliyeti örnek olarak
verilebilir.
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 21
Modelinin Uygulanması
Bölüm
ÜÇ
“Yapılandırılabilirlik” Kavramı
Bir tedarik zincirinin yapılandırılması şu şekildedir:
Plan bilgi kaynakları ve toplanma seviyeleri
Temin lokasyonlar ve ürünler
Üretim üretim yeri ve yöntemleri
Teslim kanallar, stok yerleşimi, ürünler
İade lokasyonlar ve yöntemler
Model, tedarik zinciri konfigürasyonunun (yapılandırılmasının) yönetim proses ve uygulamalarına etkisini çok net bir şekilde
yansıtmalıdır.
Her temel tedarik zinciri; “temin, üretim, teslim”in gerçekleştirilme
proseslerinin bir zinciridir.
Yapılandırılabilirlik
Plan Plan Plan Plan
Müşteri ve Tedarikçi Müşteri ve Tedarikçi Müşteri ve Tedarikçi
2 gerçekleşen 2 prosesin (temin-üretim-teslim) her kesişimi tedarik zincirinde bir “link”tir.
Gerçekleşen prosesler, malzeme ve/veya ürünlerin dönüşümünü veya nakliyesini sağlar.
Her proses, bir önceki prosesin müşterisi ve bir sonrakinin tedarikçisidir.
Planlama prosesleri müşteri-tedarikçi bağlantılarını yönetir.
Bu sebeple planlama prosesleri tedarik zincirini dengeler.
Her bağlantı için plan proses kategorisinin oluşumu gereklidir.
Üretim Teslim Temin
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 22
Modelleme
Modelleme Faktörleri: Neden Model?
İş İmkanları:
Strateji geliştirme,
Birleşme, devir, elden çıkarma (şirketler veya tedarik zincirleri için),
Proses optimizasyonu ve yeniden tasarım,
Standardizasyon, düzenleme ve yönetimin uyumu,
Yeni iş başlangıcı (şirket ve tedarik zinciri başlangıçları)
Kıyaslama (Benchmarking),
Proseslerde dış kaynak kullanımı (outsourcing).
Teknoloji Hizmetleri:
Yazılım uygulama (ERP, PLM, QC),
İş akışı ve hizmet odaklı mimari.
Model farklı model tiplerinin varlığını kabul eder. Her biri farklı bir amaca hizmet eder:
İş Kapsamı Grafiği: Bir proje veya organizasyon için kapsamın belirlenmesi.
Coğrafi (Fiziki) Harita: Coğrafi bağlamda malzeme akışını tanımlar. Düğüm, karmaşıklı ve
fazlalığı vurgular.
İp (Thread) Grafiği: Seviye 2 proses bağlantılarına odaklanmış malzeme akış grafiğidir. Yüksek
seviye karmaşıklığını ve fazlalığını tanımlar.
İş akışı ve Proses Modelleri: Seviye 3 veya ötesinde bilgi, malzeme ve iş akış grafiği. Bilgi, insan
(faktörü) ve sistem etkileşim konularını vurgular.
*Düğüm tedarik zincirinde mantıksal veya coğrafi birimleri temsil eder. (Örn.: Depo, fabrika, mağaza)
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 23
İş Kapsamı Grafiğinin Hazırlama Aşamaları
1. İş kapsamı grafiğinin yaratılması veya açılması.
2. İşletmenin veya projenin müşterilerinin tanımlanarak, bunların kapsam grafiğindeki müşteri sütununa
yazılması.
3. İşletmenin veya projenin anahtar düğüm noktalarının belirlenerek girişlerinin yapılması. Düğüm, tedarik
zincirindeki mantıksal veya fiziki (Örnek: Depo, fabrika, mağaza, yönetim binası vb.) birimleri
simgelemektedir.
4. İşletmenin veya projenin tedarikçilerinin belirlenerek girilmesi.
5. Opsiyonel olarak, malzeme ve/veya bilgi akışını yansıtacak düğüm noktalarının birleştirilmesi. Malzeme
ve bilgi akışını belirlemek için farklı renk ve/veya çizgiler kullanılmalıdır.
Örnek:
Mp3 A.Ş
Tedarikçiler mp3 A.Ş.
Müşteriler
Hizmet Sağlayıcılar
Flash A.Ş.
Batarya Ltd.Şti.
Bileşenler
Fabrika
mp3 Merkez (HQ)
Depo
Perakende A.Ş.
Malzeme ve Bilgi Akışı
Bilgi Akışı
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 24
Coğrafi (Fiziki) Harita Hazırlama Aşamaları:
1. Coğrafi durumun (haritanın) yaratılması
2. Haritada müşterilerin çizilerek isimlerinin belirtilmesi
a. Seviye 2 proseslerinin belirtilmesi
b. Haritada, müşterilerin seviye 2 proseslerinin listelenmesi
3. Müşteriden başlayarak haritadaki her düğüm için aşağıdaki adımların tekrarlanması:
a. Tüm tedarik düğümlerinin (malzemelerin geldiği yerlerin) belirlenmesi
b. Bu tedarik düğümlerinin haritaya çizilerek isimlendirilmesi
c. Seviye 2 proseslerinin belirtilmesi
d. Bunların haritadaki düğümlerde listelenmesi
e. Malzeme akışının (düğümleri birleştiren okların) çizilmesi.
4. Tüm tedarikçiler/düğümler dahil edilene kadar tekrar.
Örnek:
Russia
New Zealand
Papua-New Guinea
Australia
Philippines
Japan
Brunei
Taiwan
South Korea
North Korea
Indonesia
Malaysia
Vietnam
Cambodia
LaosMyanmar
Sri Lanka
Madagascar
India
Mongolia
China
Mozambique
South Africa
Malawi
Pakistan
Zimbabwe
Botswana
Kirgistan
Tadschikistan
Somalia
Afghanistan
Tanzania
Namibia
Sambia
Kenya
Dschibuti
Qatar
Yemen
Uganda
Ethiopia
Usbekistan
Angola
Turkmenistan
Eritrea
Iran
Zaire
Saudi-Arabia
Sudan
Iraq
Kazakhstan
Azerbaijan
Congo
Argentina
Jordan
Central Africa
Chile
Gabun
Israel
Syria
Lebanon
Georgia
Cameroon
Chad
Egypt
Cyprus
Nigeria
Turkey
Benin
Togo
Ghana
Libya
Greece
Niger
Bulgaria
Ivory Coast
Burkina Faso
Liberia
Ukraine
Serbia
Romania
Tunesia
Sierra Leone
Belarus
Mali
Guinea
Brazil
Hungaria
Algeria
Lithuania
Italy
Guinea-Bissau
Estonia
Latvia
SenegalGambia
Poland
Mauretania
Finnland
Bolivia
West Sahara
Germany
Marocco
Sweden
Denmark
Spain
France
Belgium
Netherlands
Portugal
Peru
Norway
French-Guayana
United Kingdom
Guyana
Ireland
Columbia
Ecuador
Venezuela
Trinidad
Panama
Puerto Rico
Costa Rica
Dominican RepublicHaiti
Nicaragua
Jamaica
Honduras
El Salvador
Iceland
Belize
Cuba
Mexico
USA
Greenland
Canada
NepalBhutan
Bangladesh
Thailand
Uruguay
Guatemala
Kuwait
Oman
United Arab Emirates
Lesotho
Swaziland
Burundi
Rwanda
Croatia Bosnia-Herzegovina
Austria
Switzerland
Luxemburg
Moldawia
Albania
Macedonia
Montenegro
Slovenia
Czech Republic
Slovakia
Armenia
Paraguay
Surinam
Merkez
P1, P2, D2, S2
Perakende AŞ
S1, P2
Batarya
Tedarikçisi
D1, P1, P4
Sürücü
Tedarikçisi
D1, P1, P4
MP3 Fabrikası
P3, S1, M1,
D1
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 25
MODEL İp (Thread) Grafiği Hazırlama Aşamaları:
1. Çizgi grafik taslağının yaratılması veya açılması
2. Coğrafi haritada her ilgili düğüm için aşağıdaki işlemlerin tekrarı:
a. Düğüm sınıfının (müşteri, tedarikçi vb.) belirlenmesi ve uygun sınıfta düğüm sütununun
yaratılması
b. Bu düğüm için sütunda listelenmiş her proses için bir ifade yaratılması (D2, M2, S1 vb.)
c. Bu düğüm sütununda listelenen her proses için proses sunumlarının yaratılması
d. Prosesle, önceki düğümün prosesinin bağlanması (Kısmi olarak, coğrafi haritadan alınacak
malzeme akış bilgisi kullanılarak)
3. Tüm ilgili düğümler yaratılana kadar tekrar
4. Opsiyonel olarak farklı renk/çizgi kullanılarak bilgi akışlarının eklenmesi.
Örnek:
Batarya
Tedarikçisi
Sürücü
Tedarikçisi
Mp3 AŞ
Merkez
Binası
Mp3 AŞ
Fabrika
Mp3 AŞ
Depo
Perakende
AŞ
Tedarikçiler Mp3 Şirketi Müşteriler
P1
P2 P4 P3 P2
S2
P4 S1 D1 M1
1
S1
D1 D1 S1
Tedarik Zinciri Yönetimi: Uygulamalı Referans Modeli Sayfa 26
Model Proses Modelleri (İş akışları) Hazırlama Aşamaları:
1. Genel tanımların temin edilmesi (Bu, insanların tanımladıklarıdır)
2. Bu genel tanımların Model proses numaralarına göre haritasının çıkartılması (standardizasyon)
3. Organizasyonel sınırları yansıtacak kulvarların yaratılması
4. Bu Model prosesleriyle iş akışlarının yaratılması
5. İş akışlarına, proses girdi-çıktılarını yansıtacak açıklamalar eklenmesi
6. Opsiyonel olarak diğer ilgili bilgilerin eklenmesi
Örnek:
S.S.:Satın alma siparişi; M.T.:Müşteri Talebi
S1.1: Ürün teslimlerinin programlanması
D2.2: Siparişin alınması, girilmesi, onaylanması
D2.3: Rezerv stok tarih hesaplama
S2.1: Ürün teslimlerinin programlanması
D1.2: Siparişin alınması, girilmesi, onaylanması
D1.3: Rezerv stok tarih hesaplama
Perakende A.Ş.
(Gebze) S1.1
Müşteri S.S. Teslim Taahhüdü
mp3
Merkez
(İstanbul) D2.2
M.T.
D2.3
M.T.
S2.1
Şirketler arası S.S.
mp3
Fabrika
(Aşkabat) D1.2
D1.3