ted okulları kütüphaneleri

OKULLARI KÜTÜPHANELERİOKULLARI KÜTÜPHANELERİ

http://library.tedankara.k12.tr

bilgiye giden yol ….

23 HAZİRAN 2008

Kamil ÇömlekçiTED Ankara KolejiKDM Müdürü[email protected]

mailto:[email protected]

OKULLARI KÜTÜPHANELERİOKULLARI KÜTÜPHANELERİbilgiye giden

yol ….İÇERİK

Okul Kütüphaneleri Yapı Standartlar TED Okulları Kütüphaneleri Değerlendirme Öneriler


yol ….Okul Kütüphanesi

Kullanıcılarının bilgiye olan gereksinimleri doğrultusunda; her türlü bilgiyi toplayan, önceden belirlenmiş bir takım yöntem ve teknikler ile onları düzenleyen ve hizmete sunan kurumlardır. Okullarda; öğrenci, öğretmen, çalışan ve velilere kütüphane hizmeti veren kurumlardır. Kütüphane ve Medya Merkezi(LMC, SLMC) olarak da adlandırılmaktadır. Kütüphane ve Bilgi Merkezi


yol ….

http://www.flickr.com/photos/42538191@N00/113222147/



yol ….Yapı

Misyon, Amaç, Politika Personel

BütçeUygun Yer

Otomasyon Koleksiyon


yol ….Misyon, Amaç, Politika

VizyonMisyonAmaç

İhtiyaçlarHedefler

PlanlamaProgram Uygulama Değerlen

dirmeGözdenGeçirme

KÜTÜPHANE VE BİLGİ MERKEZİ


yol ….Misyon, Amaç, Politika

Kütüphane ve

Bilgi Merkezi


yol ….Personel

Okul için bir bilgi rehberi, Program yöneticisi (planlama, bütçe, raporlama, değerlendirme, öğretmen ve öğrencilerle çalışan) Bilgi kılavuzu(koleksiyon geliştiren, bilgi ihtiyaçlarını belirleyen, bilgileri bulan, organize eden sunan) Teknoloji uzmanı(ihtiyaçları belirleyen, uygun e-materyaller seçebilen ve kullanıma sunan) Öğretmen ve öğrenenler arasında işbirliği kuran kişi(üretilen bilgi kaynaklarını öğrenenlere sunan)


yol ….Personel

1. Öğrenme ve Öğretmea. Öğretmenler ile birlikte çalışmakb. Öğrencilerle bire bir çalışmakc. Kullanım rehberleri hazırlamak

2. Bilgiye Erişim ve Dağıtımıa. Seçim ve sağlamab. Kataloglama ve sınıflamac. Ödünç verme, almad. Referans, Danışmae. Bilgi okuryazarlığı( bilgi arama, bulma, değerlendirme

sunma vs.)


yol ….Personel

3. Program Yönetimia. Bilgisayar okuryazarıb. Teknoloji(Bilgisayar, kütüphane otomasyonu)c. Online veri tabanları, seçimi kullanımı vs.d. Yazılım seçimleri ve yönetimie. Güncel duyuru hizmetlerif. Yönetim toplantıları, vs.

4. İşbirliğia. Kütüphane etkinliklerib. Materyal seçimic. Kütüphaneler arası işbirliği


yol ….Personel(Standartlar)Kullanıcı sayısı Personel – FTE (Minumum)

1-200 .20

201-400 .40

401-600 .60

601-800 .80

801-1000 1.00

1001-1200 1.20

1201-1400 1.40

1401-1600 1.60

1601-1800 1.80

1801-2000 2.00

.20 haftada 1 tam gün profesyonel kütüphaneci


yol ….Bütçe

Niçin bütçe? Gerekli mi ? Nasıl yönetilecek?


yol ….Bütçe

Öğrenci Başına Hesaplama

Kütüphane Minimum Maksimum1-5 Sınıf $16.45 $22.146-8 Sınıf $16.64 $24.26

9-13 Sınıf $26.69 $31.45

Genel olarak her bir öğrenci gelirinden %5 oranında kütüphane bütçesine aktarılıyor.


yol ….Koleksiyon

Referans Kaynakları Sözlükler, Ansiklopediler, Atlaslar, Rehberler

Kitaplar Romanlar, inceleme araştırma kitapları, resimli

kitaplar Süreli Yayınlar

Dergiler, yıllıklar, istatistikler vs. Görsel işitsel materyaller

Ses kasetleri, video, cd, dvd Elektronik yayınlar

Çevrimiçi veri tabanları(EbscoHost, Gale vs.)Öğrenci başına 10-15 kitap, ve her yıl toplam koleksiyonun %5 - %10 arttırılması


yol ….Otomasyon(Teknoloji)

Kütüphane yazılımı Standartlara uygun uzaktan erişilebilinen

Web sitesi E-kaynakların kullanımı, kütüphane hizmetlerinin

sunulması vs. Bilgisayar(Internet erişimli)

Her 400 kullanıcı için 10 bilgisayar Görsel işitsel yayınlar için

Video oynatıcı, kaset çalar, DVD, VCD, CD çalar Projeksiyon

Perde, tepe göz


yol ….Kütüphane Alanı

Amaca göre bir yer seçilmeli Her yerden kolayca erişilebilir olmalı Planlanan koleksiyonun büyüklüğüne ve verilecek

hizmetlere göre alan belirlenmeli Isı, ışık, nem, havalandırma gibi fiziksel ortam durumları

değerlendirilmeli Renkler, ses kontrolü, güvenlik durumları düşünülmeli Kütüphanede yapılacak aktivitelere göre alanlar

belirlenmeli


yol ….TED Okulları KütüphaneleriOkul Adı Kullanıcı Kütüphane Çalışan Bütçe(ytl) Alan(m²) Materyal Dergi Kullanım Sınıflama Otomasyon Bilgisayar

AFYON KOLEJİ 283 1 0 0 71 3440 30 0 Alfabetik Yok 0

ALANYA KOLEJİ 221 1 1 13000 80 2500 5 0 Dewey Yok 11

ALİAĞA KOLEJİ 398 1 1 5500 65 6000 5 786 Dewey Yok 4

ANTALYA KOLEJİ 983 1 1 14500 141.5 3491 5 552 Dewey yok 21

AYDIN KOLEJİ 443 1 0 2500 25 450 7 200 Yok Yok 1

BATMAN KOLEJİ 289 1 0 5000 60 940 20 0 Yok Yok 0

BURSA KOLEJİ 612 1 2 0 600 15000 36 1770 Dewey Destiny 6

EREĞLİ KOLEJİ 272 1 1 1020 52 2648 2 1272 Alfabetik Yok 0

GAZİANTEP KOLEJİ 204 1 1 0 120 2022 1 1500 yok yok 2

ISPARTA KOLEJİ 187 1 0 0 34 820 0 310 Yok Yok 0

KARABÜK KOLEJİ 284 1 2 0 48 3462 0 822 Dewey Yok 0

KONYA KOLEJİ 330 1 1 0 162 2562 0 285 Dewey Yok 1

MERSİN KOLEJİ 738 1 1 2100 70 5156 16 1279 Dewey Bilsa 4

POLATLI KOLEJİ 491 1 1 1250 350 6530 10 520 yok yok 0

SAMSUN KOLEJİ 403 1 1 2000 115 1000 3 0 Yok Yok 0

İSTANBUL KOLEJİ 1489 2 3 31500 321 21705 78 12982 Dewey Yordam 23

KAYSERİ KOLEJİ 1152 2 2 0 109 14070 5 14647 Dewey Bilsa 9

KDZ. EREĞLİ KOLEJİ 801 2 2 0 265 6570 30 7001 Dewey Yok 4

ANKARA KOLEJİ 6694 4 8 100000 1033 45743 93 41668 Dewey BLISS 41

MALATYA KOLEJİ 241 1 1 0 72 1500 0 650 demirbaş yok 0

ZONGULDAK KOLEJİ 619 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


yol ….TED Okulları Kütüphaneleri

TOPLAM: 17134



Kullanıcı ve Materyal(145609) Sayıları


yol ….Karşılaştırmalar( S=standart, G: şu andaki sayı)Kullanıcı Kütüphaneci(S) Kütüphaneci(G) Materyal(S) Materyal(G) Bütçe(S) Bütçe(G)

TED AFYON KOLEJİ 283 1 0 4245 3440 6792 0TED ALANYA KOLEJİ 221 1 1 3315 2500 5305 13000TED ALİAĞA KOLEJİ 398 1 0 5970 6000 9552 5500TED ANTALYA KOLEJİ 983 2 0 14745 3491 23592 14500TED AYDIN KOLEJİ 443 1 0 6645 450 10632 2500TED BATMAN KOLEJİ 289 1 0 4335 940 6936 5000TED BURSA KOLEJİ 612 1 1 9180 15000 14688 0

TED EREĞLİ KOLEJİ 272 1 0 4080 2648 6528 1020TED ISPARTA KOLEJİ 187 1 0 2805 820 4488 0

TED KARABÜK KOLEJİ 284 1 0 4260 3462 6816 0

TED KONYA KOLEJİ 330 1 0 4950 2562 7920 0

TED MERSİN KOLEJİ 738 1 0 11070 5156 17712 2100TED SAMSUN KOLEJİ 403 1 0 6045 1000 9672 2000TED İSTANBUL KOLEJİ 1489 2 3 22335 21705 35736 31500TED KAYSERİ KOLEJİ 1152 2 0 17280 14070 27648 0TED KDZ. EREĞLİ KOLEJİ 801 1 0 12015 6570 19224 0TED ANKARA KOLEJİ 6694 8 6 66940 45743 160656 100000TED GAZİANTEP KOLEJİ 204 1 0 3060 0 4896 0TED MALATYA KOLEJİ 241 1 0 3615 1500 5784 0

TED POLATLI KOLEJİ 491 1 0 7315 6350 11784 1250TED ZONGULDAK KOLEJİ 619 1 0 9285 0 14856 0


yol ….Karşılaştırmalar(Bütçe)


yol ….Karşılaştırmalar(materyal)


yol ….Karşılaştırmalar(personel)


yol ….Karşılaştırmalar(Diğer)

Sınıflama Sistemi 21 okuldan 20 okul ankete yanıt vermiş ve bunlardan 11 okul Dewey sınıflama sistemini kullanmaktadır.

Otomasyon Sistemi 21 okuldan 20 okul ankete yanıt vermiş ve bunlardan 5 okul otomasyon sistemine sahiptir. (Ankara, İstanbul, Bursa, Mersin, Kayseri)


yol ….Karşılaştırmalar(Diğer)

Bilgisayar 21 okuldan 20 okul ankete yanıt vermiş ve bunlardan 11 okul kütüphanesinde bilgisayar vardır.

TED AYDIN KOLEJİ 1TED KONYA KOLEJİ 1TED ALİAĞA KOLEJİ 4TED MERSİN KOLEJİ 4TED KDZ. EREĞLİ KOLEJİ 4TED BURSA KOLEJİ 6TED KAYSERİ KOLEJİ 9TED ALANYA KOLEJİ 11TED ANTALYA KOLEJİ 21TED İSTANBUL KOLEJİ 23TED ANKARA KOLEJİ 41


yol ….Genel Değerlendirme

Kütüphane; 1 tanesinde 4 kütüphane, 3 tanesinde 2 kütüphane, 16 tanesinde 1 kütüphane vardır.

Ankete yanıt veren 21 okuldan 20 okulda ;

Personel; 1 tanesinde 6 kütüphaneci, 1 tanesinde 3 kütüphaneci, 2 tanesinde 1 kütüphaneci vardır.


yol ….Genel Değerlendirme

Bütçe; 11 tanesinin bütçesi vardır.

Ankete yanıt veren 21 okuldan 20 okulda ;

Koleksiyon; Kütüphanelerin tamamında kitaplar bulunmaktadır. 15 kütüphane çeşitli dergilere abonedir. 11 kütüphane bu alanda MEB tarafından da zorunlu tutulan Dewey sınıflama sistemini kullanmaktadır. 2 kütüphanede materyaller alfabetik olarak, 1 kütüphanede de demirbaş numarasına göre raflarda sıralanmıştır.


yol ….Genel Değerlendirme Ankete yanıt veren 21 okuldan 20 okulda ;

Otomasyon; 5 kütüphanede otomasyon yazılımı bulunmaktadır. 15 okulda otomasyon sistemi olmadığı ve materyallerin defterlere yazılarak ödünç verildiği belirtilmiştir. 11 kütüphanenin içinde çeşitli sayılarda bilgisayar vardır. 3 kütüphanenin web sitesi vardır ve kaynaklara çevrimiçi olarak erişilmektedir.


yol ….Öneriler Kütüphane;

Her okulda en az bir kütüphanenin olması olumludur. Ancak kullanıcı sayıları ve kütüphanelerin kapladığı alanlar dünya standartları ile karşılaştırıldığında; İstanbul, Bursa, Ankara haricindeki diğer kütüphaneler ortalamanın altında kalmışlardır.Kütüphanelerin konumları ve fiziki koşulları bilinmediğinden bu alanda değerlendirme yapılmamıştır.Bununla ilgili olarak okulların; kütüphanelerin koleksiyon yapıları, verilecek hizmetler, yapılacak aktiviteler düşünülerek yeniden organize edilmeleri gereklidir.


yol ….Öneriler Personel;

4 kütüphane haricinde diğer kütüphanelerde profesyonel kütüphaneci bulunmamaktadır. Bu nedenle kütüphane hizmetlerinde profesyonel bir yaklaşım sergilenememekte ve yeterli düzeyde hizmet verilememektedir. Kütüphanelerin daha iyi hizmet verebilmesi ve belirtilen standartlarda işlemlerin yapılabilmesi için her kütüphanede en az tam zamanlı bir kütüphanecinin çalıştırılması gerekmektedir. Bu alanda Alanya, Ankara, Bursa ve İstanbul okullarındaki kütüphanelerde kütüphaneci bulunmaktadır.Konuyla ilgili olarak detaylı bilgiler Slayt 25’de bulunan grafikte verilmiştir


yol ….Öneriler Bütçe;

11 kütüphane haricinde diğer kütüphanelerin belirlenmiş bir bütçesi yoktur. Olan bütçelerde standartların altında kalmaktadır. Bu konuyla ilgili olarak ciddi çalışmaların yapılması gereklidir. Özellikle öğrenci gelirlerinden tüm okullar için belli bir miktar belirlenmeli ve bu belirlenen miktar ile kütüphane bütçeleri oluşturulmalıdır. Bunun soncunda koleksiyon geliştirme kriterleri belirlenerek, kütüphanelerin koleksiyonları zenginleştirilmelidir.


yol ….Öneriler Koleksiyon;

Genel olarak her kütüphanede kitaplardan oluşan bir koleksiyon olduğu görülmektedir. Ancak koleksiyon sayısı ile kullanıcı sayıları karşılaştırılmış Aliağa, Bursa, İstanbul ve Ankara haricinde kalan kütüphaneler standartların oldukça altında kalmışlardır. Koleksiyonların içeriğine yönelik bir araştırma yapılmadığından ve kütüphanelerin koleksiyon geliştirme konusundaki politikaları bilinmediğinden bu konu değerlendirilememiştir. Ayrıca Ankara hariç diğer kütüphanelerde abone olunan çevrimiçi veri tabanlarının olmadığı görülmüştür. Süreli yayın olarak da 14 kütüphane çeşitli sayılarda dergiye abonedir. Konuyla ilgili olarak içeriğe yönelik araştırmaların yapılıp koleksiyon sayılarının ihtiyaçlar doğrultusunda arttırılması ve çeşitlendirilmesi gereklidir.Konuyla ilgili olarak detaylı bilgiler Slayt 24’de bulunan grafikte verilmiştir


yol ….Öneriler Otomasyon;

Ankete yanıt veren kütüphanelerden sadece 5 tanesinde otomasyon sitemi vardır. Bunlardan 3 tanesi bu alandaki standartlara uygun ve uzaktan erişilip tarama yapılabilen sistemlerdir. Diğer ikisi ise standart dışı yazılımlardır. Bu konuda acil bir çalışma yapılıp otomasyon yazılımı olmayan kütüphanelerin bir an önce otomasyona geçirilmesi gerekmektedir. Bunun için merkezi bir sistem veya z39.50 destekli standartlara uygun açık kodlu veya ücretli yazılımlar seçilip kullanılmaya başlanmalıdır.Ayrıca her kütüphane kendisi için bir web sitesi hazırlamalı ve kullanıcılarının hizmetine sunmalıdır. İçinde bilgisayar bulunmayan kütüphanelerde uygun sayıda bilgisayar koyulmalı ve bunların İnternet erişimi sağlanmalıdır.


yol ….Sonuç

Değişen kullanıcı?Değişen bilgi kaynakları?Değişen kütüphaneci?Değişen kütüphane? Okuyan bir toplum?


yol ….




yol ….Sorular ?

TEŞEKKÜRLER

ted okulları kütüphaneleri

Documents