tdm issue 36

VOLUME 8 ISSUE 36 OCTOBER • DECEMBER 2015 M A G A Z I N E

TH

AI D

EN

TA

L M

AG

AZ

INE

• VO

LU

ME

8 IS

SU

E 3

6 o

ct

ob

er

• DE

CE

MB

ER

20

15

MEDITHAI FAIR : MEDICAL INNOVATION

OF THAILAND FAIR

เมอทนตแพทยเอเซยแปซฟครวมกนปรบ… รบมอ NCD 2020

สงคม (ทนตแพทย)ดไมมขาย อยากไดมาชวยกน

THAI DENTAL MAGAZINE • 3

CONTENTSVOLUME 8 ISSUE 36OCTOBER - DECEMBER 2015

ทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ71 ลาดพราว 95 วงทองหลาง กรงเทพฯ 10310 โทร. 02-5394748 แฟกซ 02-5141100e-mail: [email protected]

เจาของ ทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ

ทปรกษา ทพ.อดเรก ศรวฒนาวงษาทพ.สชต พลทองศ.ทพ.ดร.ประสทธ ภวสนตทญ.ดร.ญาดา ชยบตร

บรรณาธการ ทญ.แพร จตตนนทน

กองบรรณาธการทพ.ปรญญา อมรเศรษฐชยทญ.อภญญา บญจำารสทพ.สธ สขสเดชทญ.ดวงตา อสสระพานชกจทญ.ธตมา วจตรจรลรงทพ.กตตธช มงคลศวะทญ.เดอน ปญจปยะกล ทพ.สมดลย หมนเพยรการทพ.อภสทธ อารยะเจรญชยทพ.บญชา เหลองอราม

ตดตอโฆษณาท

คณ ชตศกด สวรรณโมล 02-539-4748

06 ผงบท 08 กำาหนดการประชมปลายป10 FDI Thailand 201512 SDFDS 201514 ปชส.การเลอกตงทนตแพทยสภา18 ประชม Cariology NCD20 Airborne infection +dental clinic 26 NOAC30 ปชส ทม 33 ปชส.ทมทนตแพทยสภา 36 ทนตแพทยกาวหนา

บรรณาธการทญ. แพร จตตนนทน

42 ประชมทนตแพทยเอเซย แปซฟก 46 Inside out - Dental safety goal 52 MediThai ทใชเรองทนตกรรม 56 ทญ.วอลรส ทนตแพทยกองทพเรอ

62 ยอนหวนชวนคด

66 สมดล คณคา ชวต 68 Dent Dining - bico urban72 Dent Adirek -เครองหนงจากตาก74 Dent Adirek- เพอนนอง 76 คนทคณไมรวาใคร78 Dent away มหศจรรยเมองจน

ขอเชญชวนทานสมาชกทกทานใชสทธในการเลอกตงทนตแพทยสภา เรามารวมสรางวฒนธรรมความใสใจสงคมตามระบอบประชาธปไตย มาสรางตวอยางทดใหสงคมในฐานะวชาชพชนนำาวาพวกเรารบรและรกษาสทธเลอกตง และเลอกโดยการไตรตรอง มองประโยชนของสงคม ไมใชระบบอปถมภหรอเพอดแลผลประโยชนของกลมของฝายนะคะ ฉบบปลายปนเนอหาเรายงคงเขมขน เรองทสมพนธกบการทำางานของเราทงเรองการหยดหรอไมหยดยาตานการแขงตวของเลอด New oral anticoagulants (NOAC) การจดการระบบอากาศในคลนกเพอรองรบโรคตดตอทางเดนหายใจซงใกลตวเราเหลอเกน มาตามตดวทยาการ ตามการปรบตวของเชอโรคกนนะคะ และเพอใหทานทราบถงการปรบตวรบกระแสผสงอาย โรคเรอรงในอนาคต เราจงสรปเนอหาการประชมทนตแพทยนานาชาตวาดวยการรองรบ โรคไมตดเชอ การประชมกระบวนการเรยนการสอนทจะตองปรบมาตรฐานใหทดเทยมกนใน AEC มาใหทานทราบวามการเตรยมการรองรบอนาคตกนอยางไร บทความ MediThai เสนอความกาวหนาดานนวตกรรมการแพทยของไทยทนาสนใจ ในขณะเดยวกน ยอนหวนชวนคด เราภมใจนำาเสนอ อ.อศระ ยกตะนนทน สภาพบรษแหงวชาชพ ผมบทบาทสงในการกอตงคณะทนตแพทยมหดล ใหศษยไดระลกถงและหลายทานอานแลวจะไดแรงบนดาลใจ walking forward เดนหนารบไมสรางสรรควชาชพตอไปจากรนตอรนคะ และเรามเรองทนตแพทยวอลอแหงราชนาวไทย มาเปดเบองลกเบองหลงการทำางานทนตแพทยกองทพเรอตามปณธานทตงวา แมกกาซนนจะนำาเสนอขอมลใหทนตแพทยรจกกนและกนมากขน สวสดป 2558 อกไมนานพบกนใหมคะ

6 • THAI DENTAL MAGAZINE


MULTIDISCIPLINARY APPROACH IN DENTISTRY 2016

Socket Management : Philosophy and Clinical Application:อ.ทพ.ดร. ชยารพ สพรรณชาต

13.40 - 14.00 น.

งานวจย : ความฝน ...ความจรง :ผศ.ทพ. พรศษม รอดอนนต

14.20 - 14.40 น.

From Research to Clinical Practice : Optimal Adhesion in Root Canal Dentin :

Lotus 12

09.00 - 09.20 น. Forensic Odontology : Age Estimation in Thai Population : อ.ทญ.ดร. พสชา พทยพฒน09.20 - 09.40 น. Expression of IL-6 and IL-8 in Human Alveolar Bone Cells in Response to LPS : ผศ.ทญ. อนทรา วงศเยาวฟา10.20 - 10.40 น.กระบวนการมสวนรวมของชมชนมสลม ในการดแลสขภาพชองปากเดก 0-3 ป : กรณศกษาใน อ.ยะหรง จ.ปตตาน : ทญ. นารศา หมสหร10.40 - 11.00 น.Cellular Response of Periodontal Ligament Stem Cell to Nano-Thickness Hydroxyapatites : Role in Osteo-genic Differentiation : อ.ทญ.ดร. กลยภทร ตนศรรตนวงศ11.00 - 11.20 น.Cooperative Learning in Toothbrushing Instruction : อ.ทญ. วรณน ประพนธศลป11.40 - 12.00 น.The Influence of Substrate Stiffness on the Differentiation of Stem and Progenitor Cells from Dental Tissue : ทญ. เอศเธระ ประทปทองค�า13.40 - 14.00 น.ปวด Joint ปวดใจ :รศ.ทญ. มารศร ชยวรวทยกล14.00 - 14.20 น.รากจรง หรอรากเทยม เกบหรอปกให ไมหนกใจ : อ.ทญ.ดร. ใจแจม สวรรณเวลา

Lotus 11, 12


ระหวางวนท 19-22 กนยายน 2558 ประเทศไทยไดรบเกยรตเปนเจาภาพการประชมทนตแพทยทหารต�ารวจนานาชาต (Section of Defense Forces Dental Services , SDFDS) ในวาระเดยวกบทมงานประชมวชาการประจ�าป (Annual World Dental Congress) ขององคกรทนตแพทยนานาชาต (FDI) ทนตแพทยสมาคมรวมกบกรมแพทยของทกเหลาทพ และโรงพยาบาลต�ารวจ ไดรวมด�าเนนการจดประชมและเลยงตอนรบทนตแพทยทหารต�ารวจจากนานาประเทศอยางอบอน ณ พระราชวงพญาไท และ หอประชมกองทพเรอ


เกาะกระแส

โดย ทพ. วฒนะ ศรวฒนา

ทานๆ อาจไมทราบวา เบองหลงการประกอบวชาชพของทนตแพทยไทยทเปนทยอมรบในเวทโลกนนมทนตแพทยสภาท�าหนาทอยางแขงขน เฉพาะชวงสามปทผานมาน ทนตแพทยสภา ไดออกประกาศการโฆษณาของทนตแพทยใหพอดไมเกนเลยไป

เตรยมวชาชพเขาสการเปดเสรทางการคา โดยสภาสงตวแทน

ทนตแพทยไทยเขารวมประชมในเวทอาเซยน (The ASEAN Joint

Coordinating Committee on Dental Practitioners : AJCCD)

เพอก�าหนดกตกาในการเคลอนยายแรงงานทนตแพทย กบจ�านวน

ผลตทนตแพทยใหเหมาะสมกบความตองการของสงคม ผานการ

ก�าหนดทศทางการผลตเพมทนตแพทยและทนตแพทยฉพาะทาง

การรบรองปรญญาผทจบคณะทนตแพทยศาสตรจากตางประเทศ

รบรองมาตรฐานหลกสตรทนตแพทยของคณะทนตแพทยศาสตร

ทงในประเทศและตางประเทศ เพอคมครองผบรโภครบเรองท

หนวยงานตางๆ สอบถามเกยวกบทนตแพทย เชน ความเหมาะสม

ของการตดปายโฆษณา ปรกษาเรองการเหลาคาง การฉดโบทอกซ

พฒนามาตรฐานบรการตางๆ เชน Dental Safety Goals เพอ

รบรองมาตรฐานการท�างานทนตแพทยไทยใหมคณภาพ สราง

เกณฑประเมนระดบประเทศ


มารวมรบผดชอบตอวชาชพโดยเรมจากเราทกคน• อยากงวลวา 1 เสยงของเราจะไมมความหมาย ตามระบอบประชาธปไตยทวโลกกคนละเสยง• อยาเลอกเพราะรจก แตพจารณาเลอกคนหรอทมนน วาไปผลกดนสงดๆ ใหกบวชาชพไดจรง• มารวมกนสราง “ทนตแพทยสภาเพอวชาชพ เพอประชาชน” ดวยมอของเรากนครบ

ดแลวางกรอบสมรรถนะวชาชพทนตแพทย ทนตาภบาล นขนาดยงไมไดรวมงานคดจรรยาบรรณของทนตแพทยและงาน

ยบยอยอกมากมายนะครบ ทนตแพทยสภาไมใชเปนเพยงหนวยงาน

สอบสวนทนตแพทยทประพฤตตนนอกลนอกทาง หรอ ประเมนและ

รบรองความรความสามารถในการประกอบวชาชพทนตกรรมทท�า

หนาทสอบวดผลเพอรบใบประกอบวชาชพเทานนนะครบ

ทนตแพทยสภา มโครงสรางยอยภายในไดแก 1) ศ.ป.ท. ทท�าหนาท

สอบวดความรนกศกษาทนตแพทยและทนตแพทยจบตางประเทศ 2)

ราชวทยาลยทนตแพทยฯท�าหนาทสรางและพฒนาทนตแพทยเฉพาะ

ทาง 3) ศนยการศกษาตอเนองของทนตแพทยหรอ CDEC ทท�าหนาทสง

เสรมใหทนตแพทยไดเพมพนความรและทกษะในการประกอบวชาชพ

ซงจะไปพวงกบการตอใบประกอบวชาชพหรอ Relicense ในอนาคต

ดวย ประเดนส�าคญคอวากรรมการทเราเลอกตงเขาไปจะไปท�าหนาท

แทนพวกเราจะบรหารหนวยงานนอยางไร

ในป 2558 นมคณะทนตแพทยศาสตรเปดเพมอก 4 แหง ไดแก

มหาวทยาลยเวสเทรน กรงเทพ มหาวทยาลยแมฟาหลวง จงหวดเชยงราย

มหาวทยาลยพะเยา จงหวดพะเยา และ มหาวทยาลยเทคโนโลยสร

นาร จงหวดนครราชสมา ท�าใหเพมกรรมการโดยต�าแหนงอก 4 ทาน

ดงนนกรรมการโดยการเลอกตงจงเพมอก 4 ทานเทากน ท�าใหเราทก

คนสามารถใชสทธเลอกตงกรรมการเพมจาก 16 เปน 20 คน (ทานอาจ

เลอกไมครบ 20 คนได เลอกขาดบตรไมเสย แตเลอกเกน 20 คนบตร

เสยนะครบ)

ถาถามจะเลอกใครด ในความคดเหนสวนตวผมคงตองเลอกคน

หรอทมทนโยบายตรงใจทาน และพจารณานโยบายทประกาศไวดวย

วาไมใชนโยบายขายฝน เพราะเรองบางเรองอาจไมใชหนาทตรงของ

ทนตแพทยสภา แตตองอาศยความรวมมอกบหนวยงานอน ซงหาก

จะท�าใหเกดไดตองอาศยเวลาและความมงมนเปนอยางมาก ทาน

ประเมนศกยภาพทมวาจะมแรง จะเสยสละพอจะบรรลเปาหมาย

ตามทเสนอไดไหม สมยทเราตองเตรยมเขา AEC น หมดเวลา NATO

(No Action Talk Only) แลวครบ

กรรมการทนตแพทยสภาวาระท 7 (ชดปจจบน) จะหมดหนาทใน

เดอนมนาคมปหนา จงอยากใหทนตแพทยแตละทานพทกษสทธของ

ตนเอง เรมตงแตเชครายชอและทอยของตนเองเพอใชในการสงบตร

เลอกตงทางไปรษณยผานทางเวบไซตของทนตแพทยสภา ใบเลอก

ตงจะสงออกในชวงกลางเดอนธนวาคม 58 ทจะถงน และหมดเขตสง

บตรเลอกตงกลบคนทางไปรษณยเชนกนชวงตนกมภาพนธ 59 ปหนา

ทานมเวลาพจารณาใครครวญวาจะเลอกคนทรก พรรคทชอบ

นโยบายประมาณ 1 เดอนเศษ (กรณาอยาท�าบตรเลอกตงหายไปเสย

กอนนะครบ) วธการลงคะแนนในบตรนน รอฟงขาวจากคณะกรรมการ

สรรหาอกครงหนง ถาเปนเหมอนทผานมาจะใชวธระบายทบในวงกลม

หนารายชอผสมคร ทานอยาไปกาหรอตกถก รวมทงตองเซนในต�าแหนง

ทก�าหนดไวดวย ไมงนจะกลายเปนบตรเสยเลยนะครบ

ทายน จงขอเชญทนตแพทยทกทานไดใชสทธลงคะแนนเสยง

เลอกตงกรรมการทนตแพทยสภาวาระ 8

(พ.ศ. 2559 – 2563) ในชวงเดอน

ธนวาคม 2558 – มกราคม 2559 ทางไปรษณยเทานนครบ


โดย รองศาสตราจารย ทนตแพทย ดร. สรสณห รงสยานนท คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

เกาะกระแส

ปจจบนประชาชนเรมใหความสนใจและใสใจในการดแลสขภาพกนมากขน การขบเคลอนดานการดแลสขภาพของประชากรโลกมการตนตวและเปลยนทศในการท�างานของบคลากรทาง การแพทยรวมกน จากทเคยมการแบงงานกนดแลสขภาพผปวยแบบแยกสวนความช�านาญ มการผสานความรวมมอกนใน สหสาขา เพอเพมประสทธภาพและความส�าเรจทสงขนในการดแลสขภาพมากยงขน ชมรมวทยาการโรคฟนผแหงประเทศไทย ส�านกทนตสาธารณสข กรมอนามยกระทรวงสาธารณสข และส�านกงานกองทนสนบสนน การสรางเสรมสขภาพ (สสส.) รวมเปนเจาภาพจดงานประชมวชาการในหวขอเรอง “Asia-Pacific Conference on Oral Health 2020 towards NCD risk factor approach” เพอผลกดนใหเกดความรวมมอกนในระดบนานาชาตและเผยแพรความรดานวทยาการดแลสขภาพโดยเนนความเชอมโยงของสภาวะชองปากกบความเสยง

“Asia-Pacific Conference on Oral Health 2020 towards Non communicable diseases (NCD) risk factor approach”

ของการเกดโรคชนดทไมตดตอ สรางความรวมมอกนในการดแลผปวยรวมกนระหวางบคลากรทางการแพทย เมอวนท 3-4 สงหาคม 2558 ณ โรงแรมอนนตารา รเวอรไซด รสอรทแอนสปา กรงเทพ และเปนครงแรก ทองคกรทงสามไดแก องคการอนามยโลก (WHO) องคการความรวมมอดานงานวจยทางทนตแพทย (International Association of Dental Research: IADR) และ องคกรความรวมมอทางทนตแพทย (FDI World Dental Federation) ใหความส�าคญและสงผน�าในแตละองคกรมารวมบรรยายและประชมหารอใหเกดความรวมมอกนอยางจรงจง ในการประชมครงส�าคญครงน มบคลากรทางทนตกรรมจากหลายๆ ประเทศ มาจากองคกรทแตกตางบทบาทกนในแตละประเทศ ไดแก อาจารยทนตแพทยจากหลากหลายสถาบน นกวจยทางทนตกรรม นายกทนตแพทยสมาคม บคลากรจากสภาวชาชพ เจากระทรวงและผอ�านวยการส�านกทนตแพทย ผมบทบาทใน


เชงนโยบาย ทงดานการศกษาและทางการใหการรกษา รวมทงการวางแผนงานในระดบชาต มารวมกนหารอและมขอตกลงในการพฒนาและขบเคลอนกลยทธในการดแลทนตสขภาพของประชากรในประเทศของตนเอง มทนตแพทยทงจากภาครฐและเอกชน รวมทงจากประเทศไทยของผเขารวมประชมกวา 120 คน จาก หลายประเทศในทวปเอเชยแปซฟก ไดแก ไทย มาเลเซย ฟลปปนส ญปน ฮองกง อนโดนเซย ออสเตรเลย สงคโปร ฮองกง เกาหลใต เวยดนาม เปนตน โดยในแตละประเทศ ไดสงบทความรายงานความคบหนาในการด�าเนนงานดานทนตสขภาพของประเทศตนเองและแผนงานทก�าลงจะด�าเนนการ มาประกอบเปนเอกสารงานประชมในครงนดวย ในวนแรก Professor Lakshman Samaranayake คณบด คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยแหงรฐควนสแลนด เมองบรสเบน ประเทศออสเตรเลย และ อดตคณบด คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยฮองกง ผทรงคณวฒทางดานวชาการและงานวจยเปนประธานกจกรรมวชาการมงเนนใหเกดการแลกเปลยนหารอส�าหรบการดแลสขภาพในชองปาก โดยยดตามขอมลทางวทยาศาสตรการแพทยและหลกฐานทางการวจยทนตแพทยศาสตรทเชอถอได

อยางเตมทและมมตมมมองทตางจากการท�างานแยกสวนมาเปนท�างานรวมมอกนเปนภาพรวม ทายทสดของขอสรปในการประชมครงวนแรกนจะไดมบทความทางวชาการ เรองSelf- care towards Oral Health 2020 ใหไดตดตามอานกน ขอสรปทนาสนใจจากการประชมวนทสองเปนภาพรวมและนโยบายขององคกรระดบโลกสามองคกร ทมการผลกดนในประเดนทแตกตางกน คอ

วทยากรทหลากหลายไดน�าเสนอประเดนทตนเองใหความสนใจและมความถนดเชยวชาญ เรมตงแตการน�าเสนอการทบทวนเอกสารเกยวกบการดแลสขภาพชองปากตามหลกฐานทประจกษ การพฒนาระบบการใหทนตสขศกษาในกลมประชากร การประเมนสภาวะความเสยงรายบคคล ส�าหรบโรคเหงอกและปรทนตอกเสบ โรคฟนผ รวมทงการวเคราะหวจารณเพอหาขอตกลงรวมกนส�าหรบความส�าคญและความจ�าเปนในเรองการแปรงฟน การใชไหม ขดฟน รวมถงการใชน�ายาบวนปาก เปนตน สาระส�าคญทฝากไวทายการประชมหารอคอ แนวทางการดแลสขภาพสวนบคคลเพอใหมทนตสขภาพทด รวมทงน�าเสนอแนวคดเพอน�าไปปรบใชกบบรบททตางกนของแตละประเทศ เพอกระตนการดแลสขภาพของตนเอง ในฐานะบคลากรทางการแพทยสาขาหนงน ทนตแพทยจะปฏเสธไมไดวาสขภาพโดยรวมของคนไข ลวนสงผลตอกนทงสน ดงนนการท�างานเปนทมสขภาพจงตองชวยกน


องคการอนามยโลก Professor Hiroshi Ogawa เปนผแทนกลาวคอ ไดน�าเสนอภาพรวมของความส�าคญและสมพนธกนของปญหาสขภาพประชากรโลกกบการเกดโรคไมตดตอ รวมถงนโยบายระดบโลกทจะชวยกนผลกดนใหเกดสขภาพทดของประชากรโลก

องคกรความรวมมอทางทนตแพทย Professor Tin Chun Wong ประธานองคกรน�าเสนอถงความจ�าเปนและบทบาทของทนตแพทยในการท�างานรวมกนกบวชาชพอนเพอผลกดนใหประชากรโลกมสขภาพทด เราตองท�างานรวมกนไมแยกสวนเหมอนเดม

องคการความรวมมอดานงานวจย ทางทนตกรรมภาคพนเอเชยแปซฟก Professor Young Ku เปนผแทนน�าเสนอถงทศทางและการวจยทจะเขามาชวยใหการดแลผปวยเปนไปไดอยางยงยนและมประสทธภาพ

เราคงตองหนกลบมามองเรองระบบการศกษาของ ทนตแพทยศาสตร รวมทงกรอบความคดในการผลตทนตแพทยจากโรงเรยนทนตแพทยตางๆ ในประเดนทส�าคญน Professor Edward Lo ไดน�าเสนอประเดนการปรบรปแบบการเรยนการสอนในโรงเรยนทนตแพทยเสยใหม เพอใหทนตแพทยรนใหมมความเขาใจในเรองการท�างานรวมกนในสหสาขา รวมทงการวเคราะหระบบสขภาพและความเชอมโยงกนของโรคทางกายในระบบตางๆ ทสงผลตอกน ถอดบทเรยนจากทวปเอเชยของเราเองทมบรบทในการเรยนรรวมทงศาสตรทางการแพทยทอาจแตกตางจากโลกตะวนตก ถงเวลาแลวทเราจะปรบตวและปรบการเรยนในโรงเรยนทนตแพทยใหมความทนสมยและทนโลก

ทนตแพทยสมาคมแหงประเทศญปน Professor Kakuhiro Fukaiซงเปนผน�าในงานดานการดแลสขภาพส�าหรบผสงวยใน ประเทศญปนและเปนผอ�านวยการทนตแพทยสมาคมแหงประเทศญปน ไดน�าเสนอประเดนทนาสนใจถงกจกรรมทประเทศญปนไดด�าเนนการไปแลวมโครงการน�ารองและด�าเนนการไปแลวส�าหรบการดแลสขภาพในทกดาน โดยทนตแพทยเองไดมบทบาทส�าคญในการรองรบสงคมผสงวย เพราะประเดนดานการเปลยนมตของประชากรโลก โดยเฉพาะในประเทศทพฒนาแลวพบวาสดสวนของผสงวยในศตวรรษท 21 จะมเพมมากขนและเปนสงทเราในฐานะบคลากรทางการแพทยตองมสวนรวมอยางแนนอน


นพ.วชช เกษมทรพย และผศ.ทพ.ดร.สปรดา อดลยานนท

ทกรณาเลาประสบการณของการผลกดนวชาชพวทยาศาสตรสขภาพของไทยเรา ในการด�าเนนงานดานสขภาพในมมมองของโรคไมตดตอ โดยทานน�าเสนอถงแผนงาน รวมทงอปสรรคและปญหาส�าหรบการผลกดนนโยบายดานนของประเทศไทย อยางไรกตาม สงททานมงเนนคอความรวมมอและความเขาใจในบรบทสขภาพใหมนระหวางบคลากรทางวทยาศาสตรสขภาพสหสาขาทจะเดนหนารวมมอกนไปในทศทางเดยวกน

การประชมในวนสดทายแบงกลมผเขาประชมออกเปน 3 กลมตามสายงานทปฏบตงาน กลาวคอ แบงออกเปนกลมคนจากกระทรวงสาธารณสขในแตละประเทศ กลมทมาจากสถาบนและโรงเรยนทนตแพทย และกลมทมาจากทนตแพทยสมาคม ของหลายๆ ประเทศรวมทงทนตแพทยผปฏบตงานในภาคเอกชน

วตถประสงคของการหารอและประชมกลมยอยในวนนกคอการผลกดนและหาขอสรปรวมถงแผนงานขบเคลอนอยางเปนรปธรรมไปดวยกน ของงานดานทนตสขภาพทดของประชาชนภายใตบรบทของโรคไมตดตอ ความรวมมอระหวางวชาชพสขภาพและบรบทงานทเปนไปไดในแตละประเทศทหารอน�ารองรวมกน ทงนผลสรปเนนความเปนรปธรรม สามารถด�าเนนการไดจรงและตอเนองแบบยงยนมแบบแผนทยอมรบรวมกน ในทายทสดจะไดแผนงานเพอสานตอใหเกดงานทเปนรปธรรมมากขน โดยออกมาเปนAction Plan on Oral Health 2020 towards NCD risk factor approach in Asia Pacific ส�าหรบทานทใหความสนใจ จะไดตดตามขอมลขาวสารของกจกรรมทางวชาการชมรมวทยาการโรคฟนผแหงประเทศไทย รวมทงบทความทางวชาการดงทไดแจงไวใหแลวในวารสารระดบนานาชาตทางทนตกรรมในโอกาสตอๆ ไป


health tip

ในอดตทผานมาจะมงเนนไปทการปองกนการตดเชอทตดตอ

กนทางเลอดระหวางทนตบคลากรและผปวยโดยใชมาตรการทเรยก

วาUniversalPrecautionsดวยหลกคดทวาเลอดและของเหลว

ในรางกายทปนเปอนเลอดเปนสารตดเชอผปวยทเปนโรคตดตอ

ทางเลอดอาจไมทราบวาตนเองเปนโรคเนองจากไมมอาการแสดง

ของโรคหรอรวาเปนโรคแตไมตองการเปดเผยแนวทางปองกนก

จะมงเนนทการลดการสมผสกบเลอดโดยเฉพาะทางผวหนง โดย

การใชของมคมอยางระมดระวงไมใหถกของมคมบาดการใช

แผนยางกนน�าลายเพอปองกนการกระเดนของเลอดการลางมอ

การสวมอปกรณปองกนตนเอง (ถงมอแมสค แวนปองกน เสอ

กาวน) เมอพจารณาวธการแพรเชอของเชอจลนทรยเชอมโยงกบ

โดย ทญ.ศศธรสธนรกษ

มาตรการของUniversalPrecautionsในป1996CDC(Centers

forDiseaseControl andPreventionของสหรฐอเมรกา) ได

ขยายขอบเขตของมาตรการUniversalPrecautionsออกไปและ

ไดก�าหนดมาตรการใหมทเรยกวาStandard Precautions เพอ

ปองกนบคลากรทางสาธารณสขและผปวยจากการตดเชอทผานทาง

เลอดของเหลวในรางกายสารคดหลง(excretionandsecretion)

ดงนแลวมาตรการของStandardPrecautionsจะครอบคลมถง

การสมผสกบเลอดของเหลวในรางกายสารคดหลง(ยกเวนเหงอ)

ไมวาจะมเลอดปนหรอไมกตามผวหนงทฉกขาด(nonintactskin)

เยอบตางๆ(mucousmembrane)ซงในทางทนตกรรมมกจะถอวา

น�าลายเปนสารตดเชออยแลว

ภาพจาก http://www.nigwe.com

มาตรการควบคมการตดเชอทางทนตกรรม


Standard Precautions • การลางมอ

• การสวมอปกรณปองกนตนเอง

• การดแลและเตรยมเครองมอทน�ามาใชดแลผปวย

• การดแลพนผวและสงแวดลอม

• การฉดยาอยางปลอดภย

• การดแลสขอนามยทางเดนหายใจ

ดงนนในทางทนตกรรมจงไมมความแตกตางกนระหวางแนวทาง

ปฏบตของUniversalPrecautionsและStandardPrecautions

ซงเปนมาตรการพนฐานในการปองกนการตดเชอขณะใหการรกษา

ผปวยทกรายไมวาจะเปนโรคตดเชอหรอไมกตามแตส�าหรบผปวย

ทเปนโรคตดเชอหรอสงสยวาจะเปนโรคตดเชอกจะตองมมาตรการ

ปฏบตเพมเตมเพอใหการควบคมการตดเชอไดผลสมบรณ ไมวา

โรคนนๆจะตดตอกนทางการสมผส(contact)ทางละออง(droplet)

หรอทางอากาศ(airborne)กตามมาตรการทเพมเตมขนมานอก

เหนอจากStandardPrecautionsเรยกวาTransmission-based

Precautionsเมอน�าStandardPrecautionsมารวมกบTrans-

mission-basedPrecautionsรวมเรยกวาIsolate Precautions

ตวอยางของโรคทตดตอถงกนทางอากาศเชนวณโรคไขหวดใหญ

ไขหวดสายพนธใหมH5N1ซงโรคทตดตอกนทางอากาศไมวาจะ

ชนดใดกตามมาตรการหลกๆ ทตองปฏบตกไมคอยแตกตางกน

ดงนแลวกจะขอน�าเรองของวณโรคมาเปนตวอยางในการควบคม

และปองกนการแพรเชอ

วณโรค ในคลนกทนตกรรมการตดเชอทางอากาศมกเกดขนเมอระบบ

การถายเทอากาศไมดเชนการปลอยใหอากาศทปนเปอนหมนเวยน

กลบเขามาในระบบพบวาหลงจากทมเชอวณโรคทดอยาเกดขน

ปญหาในการรกษาและควบคมวณโรคมเพมขนการตดเชอวณโรค

ซงตดตอกนทางอากาศในคลนกทนตกรรมแมจะมความเสยงต�าแต

กมเอกสารยนยนวามแพรเชอจรง เชนในประเทศองกฤษพบวาม

ผปวยตดเชอวณโรคจากทนตแพทยนอกจากนยงมรายงานวาม

การตดเชอระหวางบคลากรดวยกนเอง และการตดเชอของทนต

บคลากรจากผปวยโดยเฉพาะทนตบคลากรทท�างานในโรงพยาบาล

ส�าหรบประเทศไทย ในเดอนมถนายน2557นพ.วนยสวสดวร

เลขาธการส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.)กลาว

วา“วณโรคนบเปนปญหาสาธารณสขของประเทศไทยจากรายงาน

ขององคการอนามยโลกป2555ประเทศไทยถกจดอยใน22ประเทศ

ทมจ�านวนผปวยวณโรคสงสดในโลกโดยพบผปวยวณโรครายใหม

80,000 รายตอป หรอ 119คนตอประชากรแสนคนแมวาแนว

โนมผปวยจะลดลงอยางตอเนองในชวง10ปปจจบนมผปวยขน

ทะเบยนรกษา60,000รายและอตรารกษาส�าเรจอยทรอยละ85

แตสถานการณวณโรคของไทยกยงนาเปนหวง ทงปญหาวณโรค

จากกลมประชากรขามชาต (ตางดาว)และปญหาการดอยาจาก

การกนยาทไมตอเนอง จงตองตดตามเฝาระวงสถานการณโรค

อยางใกลชด”ดงนแลวการตดเชอผานทางอากาศในคลนกทนต

กรรมจงนบเปนสงทพงตองสงวรระวงอยางยงและการทราบเกยว

กบการตดตอของวณโรคกจะชวยใหสามารถดแลผปวยเหลานได

อยางเหมาะสม

การตดตอวณโรคและโรคตดเชอทางอากาศตดตอถงกนไดจากการสดละอองฝอยทมเชอทเกดจากการไอ จามหรอพด

ของผปวย เชอวณโรคมขนาด1-5 ไมครอนสามารถลอยอยใน

อากาศไดเปนเวลาหลายชวโมง เมอผตดเชอสดละอองทมเชอ

วณโรคเขาไปเชอกจะไปฝงตวอยทถงลมภายในปอดหลงจากได

รบเชอ2-12สปดาหระบบภมคมกนของรางกายกจะท�างานเพอม

ใหเชอเหลานแพรขยายตอไปและการตดเชอวณโรคจะตองไดรบ

เชออยางนอย1-5baciliและประมาณรอยละ30ของผทสมผส

กบเชอจะตดเชอวณโรค โดยพบวารอยละ90จะเปนวณโรคแฝง

(latentTB)ซงตลอดชวชวตจะไมเปนวณโรครอยละ5หากไมได

รบการดแลรกษาวณโรคแฝงจะพฒนาไปเปนวณโรค(activeTB)

ภายในเวลา1-2ปและอกรอยละ5มกจะเปนวณโรคในระยะตอ

มาของชวตทเหลออยแมวาทงผทเปนวณโรคและวณโรคแฝงจะ

ถอวาเปนวณโรคแตการแพรเชอจะเกดจากผทเปนวณโรค(active

TB)เทานน

เชอวณโรคสามารถอยในรางกายผทเปนวณโรคแฝงไดนาน

หลายป โดยไมแสดงอาการของโรคหรออาการเจบปวยใดๆและ

ไมสามารถแพรเชอไปยงผอน แมผลการตรวจ tuberculin skin

test จะใหผลเปนบวกกตามวณโรคแฝงพรอมทจะพฒนาไปเปน

วณโรคไดตลอดชวงชวตทเหลออยหากรางกายออนแอลง โดยไม

สามารถท�านายไดวาจะเกดขนกบใครและเมอใดโดยปจจยเสยงท

จะท�าใหพฒนาไปเปนวณโรคในระยะตอมาไดแกระบบภมคมกน

ของรางกายออนแอลง โรคเบาหวาน โรคอวนการตดเชอHIV

โรคสราเรอรงการขาดอาหารเปนตน

วณโรคแฝง (latent TB)

ไมพบอาการแสดงของวณโรค

ไมรสกเจบปวย

ไมแพรเชอ

ใหผลบวกตอtuberculinskintest

ถาไมไดรบการรกษาอาจพฒนา

เปนวณโรคไดตลอดชวตทเหลออย

วณโรค (active TB)

รสกออนเพลยมเสมหะ เหงอ

ออกเวลากลางคน น�าหนกลด

เจบหนาอก

รสกไมสบาย

สามารถแพรเชอไปยงผอน

ใหผลบวกตอtuberculinskintest


อาการแสดง อาการแสดงของผทเปนวณโรคไดแกไอมเสมหะ(productive

cough)และไอตอเนองนานเกน3สปดาห มเหงอออกในเวลา

กลางคนรสกไมสบายและออนเพลยมไขและน�าหนกลดโดยไมม

สาเหตในผทตดเชอHIVหากไดรบเชอวณโรคจะท�าใหเปนวณโรค

หรอ active TB ไดรวดเรว ดงนนแมวาความเสยงทผใหบรการ

ทางการแพทยจะตดเชอวณโรคจะต�าแตในบางภาวะการณกอาจ

ท�าใหผใหการรกษาทางทนตกรรมมความเสยงทจะตดเชอวณโรค

ไดสง

การควบคมการตดเชอทตดตอทางอากาศ เนองจากแมสค(surgicalmask)ไมสามารถปองกนการสด

เอาเชอวณโรคหรอโรคทตดตอกนทางอากาศเขาสรางกายไดดง

นนมาตรการทเรยกวาStandardPrecautionsจงไมเพยงพอทจะ

ปองกนการตดเชอวณโรคไดจ�าเปนตองใชTransmission-based

PrecautionsรวมกบStandardPrecautionsเพอปองกนมใหเชอ

เขาสรางกายไดไมวาจะจากการสมผสทางละอองหรอทางอากาศ

ในการปองกนการแพรเชอวณโรคและโรคทตดตอทางอากาศจะตอง

ประกอบดวยมาตรการหลกๆ3ประการคอการบรหารจดการการ

ควบคมสงแวดลอมและการใชเครองปองกนตนเอง

การบรหารจดการ การควบคมการแพรเชอวณโรคทส�าคญไดแกการตรวจวนจฉย

ผทเปนวณโรคไดอยางรวดเรวทนทวงทและแยกผปวยออกจากผ

ปวยรายอนๆดงนแลวจงมความจ�าเปนอยางยงทผใหการรกษาจะ

ตองไดรบการฝกฝนอบรมใหทราบถงอาการและอาการแสดงของโรค

วณโรคเพอจะไดตรวจพบโรคไดเรวทนทวงทโดยในการซกประวตผ

ปวยทกครงควรมการสอบถามผปวยวาเคยเปนวณโรคหรอมอาการ

แสดงทเกยวเนองกบวณโรคหรอไมถามควรสงตอผปวยไปปรกษา

แพทยเพอวนจฉยโรคใหแนชดสวนการรกษาทางทนตกรรมควรตรวจ

ประเมนสภาพในชองปากเทานนการรกษาทไมจ�าเปนหรอไมฉกเฉน

ควรเลอนออกไปกอนจนกวาผปวยจะไดรบการยนยนจากแพทยวาไม

เปนวณโรคและควรใหผปวยสวมแมสคขณะทอยในคลนกแนะน�า

ใหปดปากและจมกดวยกระดาษทชชขณะไอหรอจามหลงจากทง

กระดาษทชชในถงขยะแลวควรใหผปวยลางมอใหสะอาด

สวนผใหบรการทางการแพทยทเปนวณโรคไมควรกลบเขา

ท�างานจนกวาจะไดรบการยนยนวาไมเปนวณโรคหรอหากไดรบ

การรกษากตองไดรบการยนยนจากแพทยวาไมอยในระยะแพรเชอ

การควบคมสงแวดลอม เปนขนตอนทมความจ�าเปนและส�าคญรองลงมาจากเรองของ

การจดการทกลาวมาแลวการลดการสมผสกบเชอสามารถท�าไดโดย

การควบคมวงแวดลอมอยางมประสทธภาพณจดเรมตนของการ

แพรเชอ(เชนการไอจามของผปวย)ทงนการควบคมแหลงแพรเชอ

ทส�าคญและไดผลด ไดแกการดกจบเชอทนททเชอถกแพรออกมา

โดยเฉพาะอยางยงในเวลาทผปวยไอจามหรอเมอมการท�าหตถการ

ทท�าใหเกดละอองฝอยใหกบผปวยทเปนวณโรคในระยะแพรเชอแต

หากไมทราบวาผปวยเปนวณโรคการควบคมแหลงแพรเชอยอมไม

เกดขนหรอไมมการปฏบตดงนนการการถายเทอากาศและการฟอก

อากาศกจะสามารถบรรเทาปญหาเหลานลงไดซงท�าไดหลายวธดง

ตอไปน

การใชเครองดดอากาศ (local exhaust ventilation) นบเปนวธทไดผลมากทสดในการก�าจดสงปนเปอนในอากาศ

ไมใหแพรกระจายออกไปอปกรณทใชอาจจะตดตงมากบหองหรอ

เปนอปกรณดดอากาศแยกตางหากกได ถาเปนอปกรณทแยกตาง

หากกควรวางอยใกลกบผปวยโดยใหผปวยหนเขาหาอปกรณและม

อตราการดดอากาศในบรเวณทผปวยหายใจ200ฟตตอนาทเพอให

แนใจวาสามารถดดจบละอองฝอยไดหากไมสามารถใหการรกษาท

ท�าใหเกดละอองฝอยโดยมเครองดดอากาศทมประสทธภาพตดตงอย

ไดกควรใหการรกษาในหองทมความดนเปนลบ(airborneinfection

isolation(AII)room)ซงอากาศสะอาดจากบรเวณใกลเคยงจะเคลอน

เขามาในหองการท�าใหเกดแรงดนเปนลบสามารถท�าไดโดยการดด

อากาศปรมาณมากในอตราเรวกวาปรมาตรอากาศทจะเคลอนเขาไป

ทดแทน

การจดระบบถายเทอากาศ

อตราการถายเทอากาศในหนงชวโมง(ACH-airchangerates)

ส�าหรบสถานพยาบาลทเหมาะสมแสดงไวในตารางซงไดแกอตราสวน


Room airflow patterns designed to provide mixing of air and prevent passage of air directly from the air supply to the exhaust

*Air should be exhausted to the outside (or through high-efficency particulate air [HEPA] filers, it recirculated

Air supply Air exhaust*

Air supply

Air exhaust* Air exhaust*

การควบคมทศทางการเคลอนท

ของอากาศภายในหอง ควรใหอากาศ

เคลอนจากบรเวณทสะอาดไปยงบรเวณท

สกปรกหรอสะอาดนอยกวาเชนใหอากาศ

เคลอนผานจากตวบคลากรผใหการรกษา

ไปยงแหลงก�าเนดเชอหรอผปวยแลวจงไป

ยงชองทางทอากาศออกบคลากรผใหการ

รกษาตองไมอยระหวางแหลงก�าเนดเชอและ

ชองทอากาศออกหรอจดใหอากาศเขาดาน

ทตรงขามกบผปวยและใหอากาศออกจาก

หองดานเดยวกบผปวยแตถาอากาศทเขา

มามอณหภมต�ากวาอณหภมหองกควรให

อากาศผานเขามาใกลกบฝาเพดานและออก

บรเวณทใกลกบพนแตทงนกตองระมดระวง

มใหมเฟอรนเจอรหรออปกรณใดๆมาขวาง

ทางออกทอยดานลางในกรณทมการเคลอน

ตวของอากาศทไมดพอหรอมอากาศนงอย

กบทเชนอากาศทผานเขามาเคลอนตวลด

ออกไปทางชองระบายอากาศทนทจะท�าให

การปนเปอนมการสะสมตวมากขนเรอยๆ

กควรใชพดลมตดเหนอฝาเพดานหรอวาง

ไวในหองเขาชวยเพอใหมการผสมกนของ

อากาศทมอยเดมกบอากาศทเคลอนเขามา

ใหมทมากพอหรอแกไขโดยท�าชองอากาศ

เขาและชองอากาศออกเพมขนอก

ปรมาตรอากาศทเคลอนเขาไปในหองในหนงนาท(Q)ตอปรมาตรของหอง(V)คณดวย60

หรอเขยนเปนสมการไดวา

ACH = (Q/V) X 60

ทศทางการเคลอนทของอากาศโดยทวไปในสถานพยาบาล ควรเคลอนจากท

ทมอากาศสะอาดหรอปนเปอนนอยไปยงททมการปนเปอนมาก เชนอากาศจากระเบยง

เคลอนไปยงหองทมแรงดนเปนลบ(AIIroom)เปนตน


(ภาพทจดแสดงมวตถประสงคเพยงเพอแสดงการสวมหนากากอนามยเทานน มไดจ�าลองมาจากสถานการณทใชงานจรง)

(ภาพท 1) ใหวางฝามอคลมไปบนสวนของหนากากอนามยทงหมด และสดหายใจออกมาแรงๆ เพอตรวจสอบดวามลมรวออกมาทางขอบของหนากากอนามยหรอไม

(ภาพท 2) ถามลมรวบรเวณดานขางของสนจมก ใหใชนวกดบรเวณแกนโลหะเพอใหหนากากอนามยแนบสนทกบสนจมกทงสองขางมากขน

(ภาพท 3) แตหากพบวามลมรวออกบรเวณดานขางและดานลางโดยรอบหนากากอนามย ใหปรบสายของหนากากอนามยเพอใหหนากากอนามยแนบชดกบใบหนามากยงขน

การฟอกอากาศ (Air-cleaning Methods) มอปกรณทน�ามาใชหลายวธดวยกน เชนHigh-Efficiency

ParticulateAir(HEPA)Filterซงเปนอปกรณทใชกรองอนภาคและ

เชอจากอากาศซงจะใชเมออากาศทปนเปอนจะมการหมนเวยนกลบ

เขาไปในหองใกลเคยงเรามกจะใชเมอระบบการถายเทอากาศทม

อยไมสามารถท�าใหมการถายเททดพอส�าหรบการวางต�าแหนงของ

เครองฟอกอากาศ(aircleaner)ทดทสดควรอยฝงเดยวกบผปวย

และใกลไปทางศรษะ(ดงรป)

อปกรณอกชนดหนงทน�ามาใชในการฟอกอากาศไดแกUVGI

(UltravioletGermicidalIrradiation)ซงเหมาะส�าหรบการฆาเชอ

ในอากาศทอยดานบนของหองหรอตดตงอปกรณในทอเพอฆาเชอ

ใหกบอากาศทจะตองหมนเวยนกลบเขามาในระบบอกหรอทจะ

ระบายออกไปภายนอกโดยใหอากาศไหลผานทอทตดตงอปกรณ

นท�าใหสามารถชวยเพมประสทธภาพในการถายเทอากาศได

สถานพยาบาลทตองใหบรการประชากรทเปนวณโรคจ�านวน

มากจ�าเปนตองมการจดระบบการถายเทอากาศโดยทวไปทดและ

ตองใชเครองฟอกอากาศรวมดวย

การสวมเครองปองกนตนเอง หากจ�าเปนตองใหการรกษาฉกเฉนทางทนตกรรมแกผปวย

ทเปนหรอสงสยวาจะเปนวณโรคควรเลอกใหการรกษาเปนราย

สดทายของวนและใหการรกษาในหองทมการถายเทอากาศทด

หรอหองทมความดนเปนลบ (AII room) โดยผใหการรกษาควร

สวมหนากากอนามยชนดN95(หรอสงกวา)ซงมประสทธภาพใน

การกรองจลนทรยขนาดไมเกน0.3ไมครอนไดอยางนอยรอยละ

95และตองตรวจสอบประสทธภาพการแนบของหนากากอนามย

กบใบหนากอนการใชงานทกครงเพอใหแนใจวาอากาศทสดหายใจ

เขาไปผานการกรองแลวทงหมด

การทดสอบความแนบของหนากากอนามย N95รปแสดงแผนผงการวางต�าแหนงเครองฟอกอากาศ ในคลนก

ทนตกรรม กรอบสเหลยมสเทาเปนขอบเขตบรเวณทใหการ

รกษาทางทนตกรรม แนวลกศรคอทศทางของการเคลอนท

ของอากาศจากเครองฟอกอากาศ จากประสบการณการ

ท�างานทางทนตกรรมของผวจยพบวาหากเครองฟอกอากาศ

อยหางจากพนทในการท�างาน 1 เมตรจะไมขดขวางการ

ท�างานของบคลากร ต�าแหนงท 1 และ 2 เปนต�าแหนงทขด

ขวางการท�างานของบคลากร ต�าแหนงทเหมาะสมของเครอง

ฟอกอากาศตองท�าใหอากาศเคลอนทผานผใหการรกษาเปน

อนดบแรก จากนนจงเคลอนผานแหลงแพรเชอ (ผปวย) จาก

นนจงเคลอนมาทเครองฟอกอากาศ และทดกวานนคอตอง

ปองกนไมใหละอองหรอละอองฝอยเขาถงหรอสมผสรางกาย

และ breathing zone ของผใหการรกษา จากภาพจ�าลองจะ

เหนวา ต�าแหนงท 2 4 และ 5 เครองฟอกอากาศจะสามารถ

ควบคมการกระจายตวของละอองและละอองฝอยทเกดขนได

ด และเมอน�ามาผนวกกบขอแนะน�าขางตน จะพบวาต�าแหนง

ทเปนรปดาวเปนต�าแหนงทดทสดในการวางเครองฟอกอากาศ

จาก J R Soc Interface. 2010 Jul 6;7(48):1105-18. doi:

10.1098/rsif.2009.0516. Epub 2009 Dec 23)


• ควรสวมหนากากอนามยN95กอนทจะเขาไปใหหองท

ใหการรกษาและถอดออกหลงจากออกจากหองทใหการรกษาแลว

ในการรกษาทคาดวาจะมละอองฝอยเกดขนผใหการรกษาควรสวม

เสอกาวนแวนปองกนเครองปองกนใบหนาและถงมอรวมดวย

•เมอผปวยออกจากหองไปแลวควรปลอยใหหองวางไวอยาง

นอย1ชวโมงโดยไมใหผใดเขาไปแตทงนกขนอยกบการถายเท

อากาศภายในหองดวย เพราะถามการถายเทอากาศไมด กอาจ

ตองใชเวลามากกวานนดงไดอธบายแลวขางตนในระหวางรอให

มการถายเทอากาศหากทนตบคลากรหรอเจาหนาทจ�าเปนตอง

เขาไปภายในหองทผานการใชงานไปแลวกจ�าเปนตองสวมเครอง

ปองกนตนเองและหนากากอนามยN95

•ภายหลงการรกษาควรท�าความสะอาดและฆาเชอบนพน

ผวใหทวสวนเครองมอทใชในการรกษาหากจะน�ากลบมาใหงาน

ใหมใหน�าไปท�าความสะอาดและฆาเชอตามปกต

•ผปวยทเปนวณโรคแฝง(latentTB)เปนผทมไดอยในภาวะ

ทจะแพรเชอดงนนจงสามารถใหการรกษาทางทนตกรรมไดตาม

ปกตเหมอนผปวยทวไปแตเนองจากผทมประวตวาเปนวณโรค

แฝงสามารถพฒนาไปเปนวณโรคเมอใดกได ดงนนกอนใหการ

รกษาควรตรวจสอบใหมนใจวาผปวยมไดเปนวณโรคในระยะตดตอ

สวนผปวยทเปนวณโรคทอยในระหวางรบการรกษาหากไดรบการ

ยนยนจากแพทยวาไมอยในระยะตดตอกสามารถใหการรกษาทาง

ทนตกรรมไดตามปกต

การประเมนความเสยง CDCของอเมรกาแนะน�าใหคลนกทนตกรรมท�าการประเมน

ความเสยงประจ�าปเกยวกบวณโรคดงน

1.การจดกลมตามระดบความเสยงโดยพจารณาจากจ�านวน

ผปวยวณโรคทเขามารบการรกษาในคลนกCDCก�าหนดวาหากม

จ�านวนผปวยทเปนวณโรคระยะตดตอเขามารบการรกษานอยกวา3

คนตอปใหจดอยในกลมคลนกทมความเสยงต�าถามผปวยวณโรค

มารบการรกษาจ�านวน3คนหรอมากกวาในระยะเวลา1ปทผาน

มาใหจดอยในกลมทมความเสยงปานกลางถาคลนกใดมประวตวา

เคยท�าใหผปวยเกดการตดเชอวณโรคจากการรกษาหรอเจาหนาท

คนหนงมการตดเชอวณโรคใหจดอยในกลมคลนกทมแนวโนมเกด

การตดเชอวณโรคเปนเวลาชวคราว(temporarily)

2.ควรมการประเมนสภาพของชมชนวามความเสยงตอการ

ตดเชอวณโรคมากนอยเพยงใด โดยอาจขอขอมลจ�านวนผตดเชอ

วณโรคในพนทนนๆจากเจาหนาทสาธารณสขการมผปวยวณโรค

ในชมชนมากมไดแปลวาคลนกทนตกรรมนนจะมความเสยงท�าให

เกดการตดเชอไดสง แตเปนตวชวยจดกลมระดบความเสยงของ

คลนกเองตางหากซงระดบความเสยงของคลนกนจะท�าใหคลนก

ทราบวาควรมการบรหารจดการในคลนกทนตกรรม การดแลสง

แวดลอมและการสวมเครองปองกนการตดเชอระบบทางเดนหายใจ

ในระดบใดการประเมนความเสยงเปนประจ�าทกปของคลนกจะเปน

เครองมอทชวยประเมนคณภาพในการควบคมการตดเชอวณโรค

ท�าใหสามารถประเมนไดวาควรมการพฒนามาตรการในสวนใด

เพมเตมอกบาง

คณะกรรมการของCDCไมแนะน�าใหเจาหนาทสาธารณสข

ทกคนฉดวคซนBCG(Bacille-calmette-Guerin)เพอปองกนการ

ตดเชอวณโรคแตแนะน�าใหบคลการในคลนกทนตกรรมทมแนวโนม

จะตองสมผสเกยวของและใชพนทรวมกนกบผทเปนวณโรคในระยะ

ตดตอท�าtwostepTST(tuberculinskintest)กอนเรมการท�างาน

ในสถานพยาบาลทมความเสยงต�าและทกๆ12เดอนส�าหรบสถาน

พยาบาลทมความเสยงปานกลาง และทก 8-10สปดาหส�าหรบ

สถานพยาบาลทมแนวโนมทจะเกดการตดเชอวณโรคจนกวาจะ

ปรากฏหลกฐานวาไมมการตดเชอในคลนกเกดขนอก จากการ

ด�าเนนการเชนนหากผลการทดสอบเปลยนจากลบเปนบวกยอม

แสดงวาเกดการตดเชอขนภายหลงการทดสอบครงลาสดในกลม

คลนกทมความเสยงต�าไมจ�าเปนตองท�าการตรวจเพมเตมใดๆอก

หลงจากการตรวจครงแรกแลวเวนแตจะพบวาไดไปสมผสกบเชอ

วณโรคอกภายหลงการทดสอบทไดผลเปนบวกผไดรบการทดสอบ

ควรปรกษาแพทยวาจ�าเปนตองไดรบการรกษาหรอไม

จากการทประเทศไทยถกจดอยในกลมทมผปวยวณโรคเปน

จ�านวนมากทสดในโลกประเทศหนงการใหการรกษาผปวยทางทนต

กรรมซงมกจะมการท�าใหเกดละอองฝอยทสามารถแพรกระจาย

ไปในอากาศยอมเปนความเสยงกบทงผใหและผรบการรกษาใน

การตดเชอเหลานดงนแลวการควบคมและปองกนโรคตดเชอทาง

อากาศจงนบวาเปนสงจ�าเปนส�าหรบคลนกและสถานพยาบาล

ทางทนตกรรมอยางหลกเลยงไมไดผเขยนจงหวงวาบทความขาง

ตนจะเปนประโยชนกบสมาชกทอานทกทานไมมากกนอยนะคะ

รายละเอยดสามารถอานเพมเตมไดจาก• Guidelines for Preventing the Transmission of Mycobacterium tuberculosis in Health-care setting, 2005 by CDC• CDC-2007 Isolation Precautions: Appendix A-HICPAC• หนงสอ การควบคมการตดเชอทางทนตกรรม ทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ• www.flpic.com/TB_air_exchange.pdf• www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20031985 (J R Soc Interface. 2010 Jul 6;7(48):1105-18. doi: 10.1098/rsif. 2009.0516. Epub 2009 Dec 23)


วชาการทนตกรรม

NOACs ยอมาจาก Novel oral anticoagulants หรอ New oralanticoagulants หรอ Non-vitamin K antagonist oral anticoagulants เปนกลมยาตานการแขงตวของเลอดชนดรบประทานกลมใหม ทไดรบการพฒนาใหใชแทนยากลม vitamin K antagonists (เชน Warfarin) และ กลม Heparinoids

WarfarinทพวกเราคนเคยนนเปนยาทไดรบความนยมเพราะเปนยาเมดทานสะดวกตางจากHeparinทณขณะนยงคงมแตยาฉดอยางไรกตามWarfarinมtherapeuticwindowแคบนนคอถาใหยามากไปกเปนพษมปญหาเลอดออกใหนอยไปกไมไดผลคาดการณผลการรกษาไมไดแนนอนตองคอยเจาะเลอดmonitorINRอยเรอยๆแถมยงมdrug-drugหรอdrug-foodinteractionมากมาย

โดยอ.ดร.ทญ.มทนาเกษตระทตคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตร


NOACเปนยากลมใหมทออกฤทธแบบเฉพาะเจาะจงกวามากแบงเปน2กลมใหญคอ

1.Directthrombininhibitorไดแกยา “Dabigatran” ใชเพอปองกนVenousthromboembolism(VTE)ในผปวยpost-or-thopaedicsurgeryและปองกนthromboembolism(strokeในผปวยAtrialfibrillation) 2. Factor Xa inhibitor ไดแก “Apixaban” และ “Rivaroxaban” โดยยาทง2ตวนใชปองกนthromboembolism(strokeในผปวยAtrial fibrillation)สวนRivaroxabanยงใชในการรกษาDeepVeinThrombosis(DVT)และปองกนrecurrentDVTหรอpulmonaryembolismไดอกดวย ณปจจบนยากลมนเรมมคนใชมากขนเรอยๆโดยเฉพาะในโรงเรยนแพทยและโรงพยาบาลเอกชนขนาดใหญเพราะนอกจากยาจะออกฤทธไดเฉพาะเจาะจงคาดการณผลการรกษาไดท�าใหไมตองคอยเจาะเลอดเพอmonitorผลเหมอนกบใชWarfarinแลว NOACยงเปนกลมยาทออกฤทธไดเรว(Dabigatranมonset30นาทRivaroxaban1-4ชม.และApixaban3ชม.)หมดฤทธและถกขบออกจากรางกายกเรวกวาWarfarin(Dabigatran1doseมhalf-life14ชวโมงRivaroxabanและApixaban9ชม.ในคนทไมไดมsevererenalimpairment) ถงแมNOACมราคาแพง(แตใชสทธประกนสขภาพขาราชการเบกได)สาเหตทส�าคญกวาทท�าใหยาNOACยงไมเปนทนยมแพรหลายในโรงพยาบาลอนๆนนอาจเปนเพราะวาณปจจบนantidoteของNOACยงอยในขนทดลองวจยนนคอตอนนยงไมมยาหรอสารทสามารถreverseฤทธของยาไดโดยตรง(ในขณะทWarfarinมVitaminK เปนantidote)อยางไรกตามถงแมไมม antidoteโดยตรงแตหากมปญหาภาวะเลอดออกทควบคมไมไดดวยlocalmeasuresในผทไดรบยาNOACนนกยงสามารถแกไขไดดวยวธทางออมอนๆ

หลกการตดสนใจดแลรกษาทางทนตกรรมในผปวยทไดรบยาNOACนนใชหลกการเดยวกบผปวยทไดรบยาWarfarinนนคอตองชงน�าหนกระหวางความเสยงภาวะหลอดเลอดอดตน(Riskofthromboembolism)กบความเสยงภาวะเลอดออก(Bleedingrisk) วาหตถการเรา invasiveแคไหนกอนทจะตดสนใจรวมกบแพทยและผปวยวาจะหยดยากอนการรกษาทนตกรรมหรอไม ซงโดยทวไปแลวผลทเกดจากภาวะหลอดเลอดอดตนนนรนแรงและฉบพลนตองการความรวดเรวในการรกษาเพอไมใหเกดความพการหรออนตรายถงแกชวตในขณะทภาวะเลอดออกนนมวธการจดการทงทางlocalและsystemicไดหลายวธโดยทวไปแลวการรกษาทางทนตกรรมถอวามความเสยงภาวะเลอดออกต�าถงปานกลางถกจดไวในกลมเดยวกบการผาตดมะเรงผวหนงการฉดระงบปวดเขาไปในขอกระดกและการลอกตอกระจก(cataractremoval) Guidelinesของหลายประเทศเชนอเมรกาแคนาดาออสเตรเลย

องกฤษเนเธอรแลนด เขยนไวตรงกนวาไมตองหยดยา NOAC ในกรณดงตอไปน •การฉดยาชา(ใหใชยาทมvasoconstrictor เสมอถาไมมcontraindicationอนๆ) •การขดหนปนเกลารากฟน(คอยๆท�าทละquadrant) •การตรวจวดperiodontalpocketแบบซละ6ต�าแหนง •DirectและIndirectrestorationทมขอบใตเหงอก •การรกษารากฟน •การถอนฟน(simpleextraction)ไมเกน3ซหรอใชเวลาไมเกน45นาท •Incisionanddrainageจากภายในชองปาก หลกการโดยทวไปคอการท�าหตถการใหtraumaนอยทสดเทาทจะเปนไปไดใหใชlocalhemostaticmeasuresไดแกการกด(mechanicalpressure)ใชhaemostaticagentsเชนGelfoamหรอSurgicelเยบแผลและใชน�ายาบวนปากtranexamicacidและอยานดใหมารบการรกษาหากผปวยเพงทานยาไป 2-4 ชวโมง เพราะเปนชวงทยาก�าลงออกฤทธสงสดแตกไมควรนดชวงเยนหรอค�าเพราะหากมbleedingcomplicationผปวยจะไดกลบมาหาทนตแพทยไดอย ประเภทของหตถการทguidelinesแตละประเทศเขยนไวตางกนยงไมมขอสรปกลางไดแกflapsurgeryการปกimplantไมเกน3ต�าแหนงapexresectionและalveoloplastyโดยDier-menและคณะ(2013)แนะน�าวาไมตองหยดยาแตTheanและAlberghini(2015)แนะน�าใหหยดยากอนท�าหตถการทงนเสนอใหผอานพจารณาจากปจจยอนๆทงสภาพภายในชองปากและความเสยงThromboembolismรวมกบแพทยประจ�าตวของผปวยตอไป ในกรณทไมไดหยดยา NOAC แลวมภาวะเลอดออกหลงการท�าหตถการชนดทไมสามารถควบคมไดดวยlocalmeasuresนนใหหยดยาNOACหลงหตถการจนกวาจะควบคมภาวะเลอดออกไดขอดของNOACเมอเทยบกบWarfarinคอมhalf-lifeต�า(เดยวยากหมดฤทธ)อาจใหทานoralcharcoal(ยาเมดคารบอน)ใหไปดดซบยาไมใหออกฤทธรวมดวย เลวรายทสดหากมภาวะเลอดออกในระดบทเปนอนตรายมากๆเพราะผปวยมการท�างานของไตทผดปกตรนแรงขบยาไดชามากประกอบกบการรกษาทางทนตกรรมเปนหตถการทinvasiveมาก เชนการถอนฟนหลายซรวมกบการควกถงหนองการผาตดขากรรไกรฯลฯแพทยกจะรกษาระดบของเหลวในรางกายไวใหไดจนกวายาจะหมดฤทธใหFreshfrozenplasmaใหProthrombincomplexconcentrateใหTranexamicacidใหFactorVIIaหรอพจารณาท�าhaemodialysisซงการรกษาจะตางกนขนอยกบวาเปนNOACตวยาใดซงผเขยนขอไมลงรายละเอยดในบทความนหากเกดภาวะฉกเฉนใหตดตอ hematologistหรอทมงานทเกยวของในระดบตตยภมตอไป


อางอง 1. van Diermen DE1, van der Waal I, Hoogstraten J. Management recommendations for invasive dental treatment in patients using oral antithrombotic medication, including novel oral anticoagulants. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol. 2013 Dec;116(6):709-16. doi: 10.1016/j.oooo.2013.07.026. Epub 2013 Oct 11. 2. David Thean and Mario Alberghini. Anticoagulant therapy and its impact on dental patients: a review.Australian Dental Journal. DOI: 10.1111/adj.12344 Accepted Article (Accepted, unedited articles published online and citable. The final edited and typeset version of record will appear in future.) 3. Breik O1, Cheng A, Sambrook P, Goss A. Protocol in managing oral surgical patients taking dabigatran. Aust Dent J. 2014 Sep;59(3):296-301;

ในทางกลบกนถาผปวยไมไดมความเสยง Thrombo-embolism สง (เชนไมเคยstrokeหรอมpulmonaryemboliมากอน)หรอถาการรกษาทางทนตกรรมเปนการรกษาทจ�าเปนและมความเสยงทเลอดจะออกมาก เขน การผาตดทเกยวของกบกระดกขากรรไกรการถอนฟนทตองกรอกระดกการถอนฟนทใชเวลานานการถอนฟนเกน3ซกสามารถหยดยา NOAC ไดโดยจะใหหยดยากอน

•ไมควรใหยาแกปวดชนดNSAIDหรอCOX2inhibitorsในคนไขทไดรบNOAC •ใหยาsingledoseantibioticprophylaxisไดหากจ�าเปนไมตองปรบdoseยา •ไมใหใชMiconazoleเนองจากมdrug-druginteraction

Take home messages •ใชหลกการเดมคอชงน�าหนกความเสยงจากthrombo- embolismกบภาวะเลอดออก •ตดสนใจรวมกบแพทยและผปวย •ซกประวตใหรอบคอบถถวนและไมตองกงวลจนเกนไป •ตดตามการศกษาวจยและcasereportsรวมทงงานวจย เพอคนหาantidoteของNOACตอไป

1 บทความของ Diermen จาก The Netherland ตพมพเดอนธนวาคม ค.ศ. 2013 แตเปนผลการทบทวนวรรณกรรมนานาชาตทไดท�าการคนหาอยางเปนระบบ เมอวนท 28 ตลาคม ค.ศ. 2012 โดย guideline ทเสนอเปนไปตามการประเมนระดบความนาเชอถอของหลกฐานวชาการ (level of evidence) โดยไดรวบรวมค�าแนะน�าจากทงหมด 32 บทความทผานการคดเลอกคณภาพแลว ในขณะทบทความของ Thean และ Alberghini (2015) จาก Australia เปนงานทบทวนวรรณกรรมทใหมกวา รวบรวมการศกษาของปค.ศ. 2014 หลายบทความทไมมในงานของ Diermen แตเปนการทบทวนวรรณกรรมไมไดผานการสบคนอยางเปนระบบและเนนการศกษาภายใน Australia มากกวา

ท�าหตถการ1-5วนผเขยนguidelinesในแตละประเทศนนระบจ�านวนวนทใหหยดยากอนหตถการตางกนไปแนะน�าวาใหconsultแพทยประจ�าตวของผปวยเพอพจารณาเปนรายๆไปเพราะจ�านวนวนในการหยดยานนขนอยกบการท�างานของไตอายและน�าหนกของผปวยดวย ซงแพทยจะตรวจสอบคาCreatinineClearance(CrCl)กอนตดสนใจและหากหยดยากอนท�าหตถการ ใหเรมยาNOACไดใหมอกครง24-48ชวโมงหลงหตถการจะสงเกตไดวาเนองจากonsetของNOACใชเวลาไมกชวโมงหากตองหยดยาจรงๆ เพราะจ�าเปน ผปวยสามารถเรมยาไดใหมและยาออกฤทธไดอยางเรวเรวกวาWarfarinเมอเทยบแลวการหยดยาNOACจงดเหมอนมความเสยงต�ากวาการหยดยาWarfarin ซงใชเวลาถง72-96ชวโมงกวาจะมpeakanticoagulationeffect หลกการส�าคญอนๆไดแก •ทนตแพทยไมตองขอคา INRกอนท�าหตถการ เพราะคา INR ไมสามารถบอกอะไรไดในกรณน (not sensitive to theanti-coagulanteffect) •มหนงการศกษาของBreikและคณะ(2014)ทแนะน�าใหเชคคาPartialThromboplastinTime(aPTT)ประกอบการตดสนใจในกรณทผปวยไดรบยาDabigatranแตBreikกเขยนไววาไมจ�าเปนและตองแปลผลทางออมเพราะaPTTบอกไดเพยงวามยาDabigatranในกระแสเลอดมากหรอนอยเทานน Breik ระบวาthrombinclottingtime(TT)และserumDabigatranlevelเปนการตรวจทตรงกวาแตไมคอยมใหตรวจนอกจากเปนโรงพยาบาลตตยภมอาจสงตรวจไดและมประโยชนหากมภาวะเลอดออกหลงการท�าหตถการแตไมจ�าเปนกอนการท�าหตถการ


สวสดครบเพอนทนตแพทยทกทาน

ผมในนามของผสมครกลม“ทนตแพทยแนวใหม”เลขท41–55ผสมครรบการเลอกตงเปนกรรมการทนตแพทยสภาวาระท8ซงจะมการเลอกตงในเดอนกมภาพนธ2559ทจะถงนขอถอโอกาสแนะน�าผสมครของกลมและชแจงแนวคดและการท�างานของทมของเราครบ กลม “ทนตแพทยแนวใหม” ประกอบดวยทนตแพทยจากหลายภาคสวน ทงจากคณะทนตแพทยศาสตรหลายคณะ กระทรวงสาธารณสข กระทรวงกลาโหม กระทรวงมหาดไทย จนถงจากภาคเอกชนจากหลายภมภาคของประเทศ ผสมครแตละทานตางมความร ความช�านาญ และประสบการณในวชาชพทแตกตางกน ซงเปนจดแขงทสามารถเชอมโยงความคดเหนและความตองการอนหลากหลายของเพอนสมาชกหลากหลายสาขาทวทกภมภาคผานทางตวแทนของทานทอยในกลมเราเพอขบเคลอนการท�างานของสภาใหเกดประโยชนสงสดของพวกเราทนตแพทย ซงเราเชอวาการพฒนาทนตแพทยสภา ใหมความเขมแขง เปนทศรทธาและพงไดของพนองทนตแพทยทกทาน จะเปนจดเรมตนเลก ๆ ทยงใหญตอการสรางความกาวหนาและพฒนาวชาชพของเรา ทนตแพทยสภากอตงขนเพอก�ากบดแลการประกอบวชาชพทนตกรรมผานตวแทนของทานเพอใหสมาชกสามารถประกอบวชาชพไดอยางมนคงและมมาตรฐานเพอสขภาพชองปากทดของประชาชน ใหความคมครองทงทนตแพทยและผปวยทรบบรการใหไดประโยชนรวม มความเคารพใหเกยรตซงกนและกน ซงการประกอบวชาชพของทนตแพทยนอกจากจะตองด�าเนนงานภายใต พรบ.วชาชพทนตกรรมแลว ยงมกฎหมายอกหลายฉบบทเกยวของซงหลายทานอาจจะไมทราบ ดงนนทนตแพทยสภาจงควรมบทบาทเชงรกในแงการเผยแพรความรดานกฎหมายทเกยวของเพอใหสมาชกทราบ เปนการปองกนความผดพลาดอนจะน�าไปสการฟองรองเปนคดความ สงหนงทเปนระบบปองกนทนตแพทยทเขมแขงคอการสรางระบบบนทกเวชระเบยนทเปนมาตรฐานระดบประเทศ (National Dental Record System) เพอจดบนทกขอมลของผปวยตงแตเรมตนของการมาขอรบบรการของผปวยเพอเปนหลกฐานทางกระบวนการทางกฎหมายทส�าคญ รวมทงหากเกดเรองรองเรยนขน ทนตแพทยสภาจะตองมบทบาทเขามาไกลเกลยระงบคด ซงเราเชอวาคดสวนใหญสามารถเจรจาไกลเกลยไดท�าใหลดขนตอนการพจารณาอนเปนประโยชนตอทกฝาย และหากไมสามารถ ไกลเกลยได กระบวนการสอบสวนพจารณาเรองตางๆ กควรด�าเนนไปอยางรวดเรว มมาตรฐาน ใหความเปนธรรมทงกบทนตแพทยและผรองเรยน ทนตแพทยสภาจ�าเปนตองมบทบาทส�าคญในแงการน�าเสนอนโยบายระดบประเทศ ทไดจากการรวบรวมจดท�าฐานขอมลทเกยวของสการวเคราะหเพอเปนขอมลทนาเชอถอ และน�าไปสแผนแมบทของทนตแพทยสภา รวมทงน�าฐานขอมลและแผนแมบทดงกลาวมาใชเพอการอางองของผบรหารนโยบายระดบประเทศตอทศทางและนโยบายระบบทนตสาธารณสขแหงชาต การจดระบบการใหบรการทนตสขภาพ (Dental service delivery system) เมอประเทศไทยเขาสสงคมผสงวย การก�าหนดอตราสวนทเหมาะสมระหวางจ�านวนทนตแพทยกบประชากร รวมทงการก�าหนดนโยบายปกปองสทธและเตรยมความพรอมของทนตแพทยเราในป 2559 ทจะถง ซงมการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทอนญาตใหมการเคลอนยายการประกอบวชาชพในหลายสาขาอยางเสร ดงนนทนตแพทยสภาตองก�าหนดมาตรฐานการใหบรการ การรบรองหลกสตร การศกษาตอเนอง และการใหการสนบสนนเพอพฒนาสมาคมวชาชพเฉพาะทางตางๆ ใหมความทนสมย แขงแกรง เพอรองรบการเปลยนแปลงดงกลาว และทส�าคญยงคอใหสภาเปนกลไกส�าคญในการผลกดนใหวงการทนตแพทยของไทยเปนยอมรบในระดบสากลและเปนผน�าในภมภาค ผมเชอวาดวยความร ความช�านาญ ประสบการณกระกอบกบความตงใจจรงผสมครทกคนในกลมทจะท�าหนาทเปนตวแทนของทานอยางดทสดทจะขบเคลอนใหสภาวชาชพของเรามความเขมแขง เปนเสาหลกทพงของประเทศเพอใหคนไทยมสขภาพชองปากทด สามารถธ�ารงบทบาทในการดแลวชาชพไดอยางครบถวน และรบมอกบโลกาภวฒนทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวครบเพอประโยชนของเราและประชาชน ผมขอฝากทกทานพจารณาเลอกผสมครของกลม“ทนตแพทยแนวใหม”เปนผแทนท�างานใหทานในสภา

ขอบคณจากใจจรงทนตแพทยสมชาย เศรษฐศรสมบต ตวแทนกลม “ทนตแพทยแนวใหม”


รศ.นพ.ทพ.สมชายเศรษฐศรสมบตหวหนาภาควชาศลยศาสตร คณะทนตแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยนายกสมาคมทนตกรรมรากเทยมแหงประเทศไทย ป 2552 - 2555กรรมการทนตแทพยสภา (2555 – 2558)

พ.ต.ท.ทพ.พจนารถพมประกอบศรอดตทนตแพทยประจ�าโรงพยาบาลต�ารวจศลยแพทยชองปากและแมกซลโลเฟเชยล รพ.ต�ารวจหวหนาแผนกทนตกรรม รพ.ปยะเวทอาจารยพเศษ แผนกศลยกรรมชองปาก คณะทนตแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยคลนกเอกชน

พ.อ.ทพ.ธนกฤตนพคณวจยศลยแพทยชองปากและแมกซลโลเฟเชยลประจ�ากองทพบกแผนกทนตกรรม โรงพยาบาลคาย ธนะรชต ชวยราชการกองทนตกรรมโรงพยาบาลพระมงกฎเกลาทปรกษางานทนตกรรมรากเทยมแผนกทนตกรรมโรงพยาบาลจฬาลงกรณสภากาชาดไทยและสถาบนประสาทวทยา กรรมการฝายกจกรรมพเศษสมาคมทนตกรรมรากเทยมแหงประเทศไทย 2552 - ปจจบน

44ทพ.ประดษฐอครเอกจตตคลนกเอกชน กรรมการสมาคมทนตกรรมรากเทยมแหงประเทศไทย 2552 – ปจจบน

รศ.ทพ.ทองนารถค�าใจอาจารยประจ�าภาควชาศลยศาสตรชองปากและแมกซลโลเฟเชยล คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหมอดตคณบดคณะทนตแพทยศาสตร เชยงใหมอดตกรรมการทนตแพทยสภา

รศ.ทพ.ดร.อาทพนธพมพขาวข�าอาจารยประจ�าภาควชาศลยศาสตร คณะทนตแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยอดตผชวยคณบดฝายวเทศนสมพนธ (พ.ศ.2545-2546)อดตกรรมการฝายวชาการ ทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ อดตกรรมการฝายทะเบยน สมาคมศลยศาสตรและแมกซโลเฟเชยลแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภอดตรองคณบดฝายวางแผนพฒนาและเทคโนโลยสารสนเทศ (พ.ศ. 2551-2554) ผชวยอธการบด (พ.ศ. 2557-ปจจบน)

พ.อ.ทพ.สเมธเจยมศรมงคลศลยแพทยชองปากและแมกซลโลเฟเชยลประจ�าโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา แผนกทนตกรรม โรงพยาบาลพระมงกฎเกลากรรมการสมาคมทนตกรรมรากเทยมแหงประเทศไทย 2552 - 2557

ผศ.ทพ.ดร.ยสนนทจนทรเวคนอาจารยประจ�าภาควชาศลยศาสตรชองปากและแมกซลโลเฟเชยล คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหมรองคณบดฝายบรหาร คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลย ธรรมศาสตร 2555 – 2558คณะอนกรรมการฝกอบรม และ สอบสาขาศลยศาสตรชองปาก และ แมกซลโลเฟเชยลสาราณยกร สมาคมศลยศาสตรชองปาก และแมกซลโลเฟเชยลแหงประเทศไทยฯ

ผศ.ทพ.ดร.อนพนธสทธโชคชยวฒอาจารยประจ�าคณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร รองอธการบด ฝายกจการนสต มหาวทยาลยนเรศวรคณะกรรมการดานการแพทยรเจนเนอเรทฟและเซลลบ�าบด กระทรวงสาธารณสข อดตผชวยคณบดฝายวางแผนพฒนา และ เทคโนโลยสารสนเทศ อดตกรรมการฝายวชาการทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯอดตผชวยอธการบด มหาวทยาลย นเรศวร


ศ.ทพ.ดร.พสธาธญญะกจไพศาลอาจารยประจ�าภาควชากายวภาคศาสตร คณะทนตแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยประธานหลกสตรสหสาขาทนตชววสดศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยประธานชมรมทนตชววสดแหงประเทศไทย (2555 – 2558)President, Southeast Asian Division, International Association for Dental Research (IADR) (2011-2013)President, Asia-Pacific Region, International Association for Dental Research (IADR) (2013-2014)

ทพญ.สโรชรตนปตวงศต�าแหนงทนตแพทยเชยวชาญ กลมงานทนตกรรม สถาบนประสาทวทยา กระทรวงสาธารณสขประธานคณะกรรมการประชาสมพนธ สถาบนประสาทวทยาประธานคณะกรรมการพฒนาคณภาพบรการการมสวนรวมของประชาชน สถาบนประสาทวทยา

น.ท.ทพญ.อจฉราปานแดงคลนกทนตแพทยพรอมใจกรรมการชมรมคลนกทนตแพทยเอกชนไทยกรรมการโรตาร ภาค 3350

รศ.นพ.ธงชยนนทนรานนทหวหนาภาควชาศลยศาสตร คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร (2546 – 2549)นายกส�ารองสมาคมศลยศาสตรชองปากและแมกซลโลเฟเชยลฯ พ.ศ. 2559ประธานโครงการความรวมมอการรกษาผปวยปากแหวงเพดานโหวภาคใต คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทรกรรมการศนยรกษาผปวยปากแหวงเพดานโหว กระโหลกศรษะ และ ใบหนา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทรAbstract Editor of International Journal of Oral & Maxillofacial Surgery/ คณะกรรมการดานการแพทยรเจนเนอเรทฟและเซลลบ�าบด กระทรวงสาธารณสข

ทพ.อทยวรรณกาญจนกามลรองคณบด คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยแมฟาหลวงประธานอนกรรมการฝกอบรมและสอบวฒบตร อนมตบตร สาขาทนตสาธารณสข ราชวทยาลยทนตแพทยแหงประเทศไทย (2556 - ปจจบน)กรรมการบรหารราชวทยาลยทนตแพทยแหงประเทศไทย(2556 - ปจจบน)นายกสมาคมพลเมองเหนอเพอเสรมสรางพลงชมชน

ศ.ทพ.ณฐเมศรวงศสรฉตรอาจารยประจ�าภาควชาศลยศาสตรชองปากและแมกซลโลเฟเชยล คณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลย มหดล


“ผสมผสานเพอการเปลยนแปลง เลอก 2-21 ยกทมเขาไปสรางการเปลยนแปลง”

ขอสมานสานสรางมาตรฐานขอท�างานหนนเสรมเพมสาขาปลกจรรยาบรรณทนตแพทยสภาใหประชาทวถงกบทนตภบาลสงเสรมใหเรยนรตลอดชพจะเรงรบจดวางทางประสานเรารวมจากหลากหลายภาคหนวยงานมาสมานใหเกดศรทวคณ

Well-Mixed Teamเราฝนวา......

ทนตแพทยกบคนไขจะเขาใจกนมากขน การฟองรองจะลดลงอยางมาก

เราเชอวา การรองเรยนของผปวยนน มไมนอยเกดจาก

ความไมเขาใจกน สอสารไมตรงกน คาดหวงไมตรงกน

เราอยากท�าความเขาใจกบทนตแพทย และผปวย

เราอยากสรางระบบกลนกรองทเปนกลางเพอท�าความเขาใจ

สงผปวยทรองเรยน สงทผปวยตองการ

เราจะ “เปลยน” บทบาททนตแพทยสภาจากเดมทรอใหเกดกรณ

รองเรยนทนตแพทยขนมากอน ไปเปน จรรยาบรรณเชงรก

เพมภมคมกนใหทนตแพทย

เพอการเปลยนแปลง

เลอก Well-Mixed Team หมายเลข 2-21


Well-Mixed Team เราฝนวา.............. คลนกทนตกรรม ทงภาครฐและ

เอกชนมมาตรฐานการบรการ เราเชอวา ทนตแพทยทกคนอยากท�างานในคลนก

ทมมาตรฐานการบรการทด เราจะพฒนา Dental Safety Goal

รบรองมาตรฐานกลางคลนกทนตกรรมของไทย

(Thai Dental Clinic Accreditation : TDCA )

ใหเหมาะกบบรบทไทย คกนไปกบการเปด

บรการเสร ASEAN

เลอกอนาคต

เลอก Well-Mixed Team

หมายเลข 2-21

Well-Mixed Team เราฝนวา..................คนไขเคสยากและซบซอนจะพบทนตแพทยเฉพาะทางไดงาย เราเชอวา ทนตแพทยไทยสนใจศกษาตอสาขาเฉพาะทาง

จ�านวนมาก

เราเชอวา ทนตแพทยเฉพาะทางทมอยในปจจบนไมเพยง

พอตอความตองการของประชาชน

เราจะท�าฉากทศนในอนาคตทางทนตกรรม (Thai Dental

Scenario) กบสถาบนการศกษา กระทรวงสาธารณสข คลนก

เอกชน และผเกยวของทงหมด ฯลฯ เพอสรางภาพอนาคตรวม

กน ก�าหนดทศทางของประเทศไทยเรองการผลตเเละการกระ

จายทนตแพทยเฉพาะทางสาขาตางๆ

เราจะ “เปลยน” บทบาททนตแพทยสภาจากเดมทเปน

หนวยงานตงรบ รบรองผลตทนตแพทยเฉพาะทาง ไปเปนหนวย

งานเชงรก ทก�าหนดทศทางการผลตใหตรงกบความตองการของ

ประเทศ

เพอการเปลยนแปลง



Well-Mixed Team เราฝนวา.................. ประเทศไทยควรมกระบวนการพสจนเอกลกษณบคคล

ทางทนตกรรมทมประสทธภาพ เตรยมพรอมรบมอภยพบตใดๆ ทจะเกดขน

เราเชอวา ถามเหตการณภยพบตใหญๆ เชนสนาม เราจะม

ฐานขอมลทดทจะพสจนเอกลกษณตวบคคล และสงรางผประสบ

ภยใหญาตไดอยางรวดเรว เราจะพฒนาฐานขอมลทนตกรรมของ

ผปวยใหเปน ฐานขอมลทนตกรรมประเทศไทย (Thai Dental Data

Based System: TDDB) เพอใชพสจนเอกลกษณตวบคคล

รวมถงใชวางแผนพฒนาทางดานทนตกรรมอนๆ

เลอกอนาคต


ผสมผสานเพอการเปลยนแปลง Well-Mixed Team ประกอบดวย ทนตแพทยรน

อาวโสไปจนถงทนตแพทยจบใหมเพยงปเดยว เปนทนตแพทย

จากหนวยงานองคกรตางๆ ทวประเทศ ไมวาจะเปนส�านกงาน

หลกประกนสขภาพแหงชาต(สปสช.) ส�านกทนตสาธารณสข

กรมอนามย สถาบนธญญารกษ ชมรมทนตสาธารณสขภธร

ชมรมทนตแพทยโรงพยาบาลชมชน สมาคมศลยศาสตรแหง

ประเทศไทย โรงพยาบาลต�ารวจ, โรงพยาบาลคายทหาร

โรงพยาบาลต�ารวจ ภาคเอกชน องคกรเอกชนทไมแสวงหา

ก�าไร คณะทนตแพทยศาสตรจากทง จฬาฯ มหดล เชยงใหม

ธรรมศาสตร และมหาวทยาลยพะเยา

ทมทนตแพทยของเรามประสบการณการท�างานใน

ทนตแพทยสภาในหลายๆ ดาน มประสบการณการท�างานใน

ราชวทยาลยทนตแพทยศาสตรแหงประเทศไทย ทนตแพทย

ทเปนหวหนาทม Dental Safety Goal ทนตแพทยทมความ

ช�านาญในเรองหลกสตร Competency-based ทนตแพทยท

มงมนท�าเรองแผนพฒนาก�าลงคนทางทนตกรรม ทนตแพทย

นกประชาสมพนธ ทนตแพทยทเปนนกบรหารและพฒนา

ในมหาวทยาลย ทนตแพทยทเปนคนรนใหมทอยากเหนการ

เปลยนแปลง

เราเชอมนวา สวนผสมของทนตแพทยในทมสามารถ

สรางใหฝนของวชาชพทนตแพทยเปนจรงได สามารถเปลยนแปลง

บทบาทของทนตแพทยสภาใหกาวหนาได ถาเราไดรบเลอกเขา

มาในทนตแพทยสภาเพยงพอ

อยากเหนฝนเหลานเปนจรงมารวมกนสรางฝนเลอก

Well-MixedTeamกนนะครบ

http://fbl.Well mixed team


ลดการรองเรยนและฟองรองโดยตงศนยไกลเกลย และกองทนชวยเหลอทนตแพทยชวยคดอาญา

เพมความกาวหนาวชาชพโดยเรงรดและผลกดนใหมทพ.เชยวชาญส�าหรบทกต�าแหนง และสรางศนยพฒนาการศกษาตอของทนตแพทย ใหไดศกษาตอระดบผเชยวชาญและกระจายทวประเทศอยางเปนธรรม

พฒนาคณภาพบรการตามแนวทาง dental safety goal ใหครอบคลมคลนกทงภาครฐและเอกชน

เชอมโยงและสรางสามคคในวชาชพ โดยสรางความเขาใจและตอบขอสงสยระหวางสภากบสมาชกผาน social network ทกรปแบบ รวบรวมทนตแพทยทมประสบการณสงจากกระทรวงสาธารณสข บางทานเปนขาราชการเกษยณหมาดๆ มความสามารถเพยบพรอมและมเวลาเพยงพอทจะมาด�าเนนนโยบาย หลายทานเปนขาราชการระดบเชยวชาญมทกษะในการท�างานสง เราจะน�าประสบการณการประสานงานราชการมาประยกตกบการท�างานสภา ท�าใหเกดผลตามนโยบายทตงไว กรรมการของเรามตวแทนจากแตละภมภาค และแตละระดบสถานท�างาน ทงส�านกงานสาธารณสขจงหวด โรงพยาบาลประจ�าจงหวด โรงพยาบาลชมชน

หมายเลข 23 ทพ.สมชาย กจสนาโยธน โรงพยาบาลสโขทย

หมายเลข 24 ทพ.สรไชย เตยวอนนต โรงพยาบาลควนขนน พทลง

หมายเลข 25 ทพ.มน เหมอนชาต ส�านกงานสาธารณสขจงหวดขอนแกน

หมายเลข 26 ทพ.สรยน จรตนกร โรงพยาบาลพจตร

หมายเลข 27 ทพญ.สณ วงศวงคาเทพ ส�านกทนตสาธารณสข กรมอนามย

หมายเลข 28 ทพญ.พชราลกษณ เถอนนาด โรงพยาบาลบานฝาง ขอนแกน

หมายเลข 29 ทพญ.สวรรณา สมถวล ส�านกงานสาธารณสขจงหวดสระบร

หมายเลข 30 ทพ.ประจกษ จรยพงศไพบลย โรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห

หมายเลข 31 ทพ.พงศภทร มหาทมะรตน โรงพยาบาลควนโดน สตล

หมายเลข 32 ทพ.วรชย เจรญสวรรค โรงพยาบาลล�าปาง(เกษยณ)

หมายเลข 33 ทพ.อนโรจน เลกเจรญสข ส�านกงานสาธารณสขจงหวดปราจนบร

หมายเลข 34 ทพ.ธนะศกด เชงสนตสข โรงพยาบาลขอนแกน

หมายเลข 35 ทพ.สถาพร จนทร ส�านกงานสาธารณสขจงหวดฉะเชงเทรา(เกษยณ)

หมายเลข 36 ทพ.อ�านาจ ลขตกลธนพร โรงพยาบาลชลบร

หมายเลข 37 ทพ.วฒนะ ศรวฒนา โรงพยาบาลมหาสารคาม

หมายเลข 38 ทพญ.สมาล อรณรตนดลก ส�านกงานสาธารณสขจงหวดนนทบร


โดย อาจารยทนตแพทย ดร ณฐวธ แกวสทธา

การประชมระดบนานาชาตทส�าคญงานหนงส�าหรบวชาชพ

ทนตแพทยในภาคพนเอเซยแปซฟก คอ การประชม SEAADE

และ IADR SEA division ซงเมอปทผานมา ประเทศไทยเพงไดรบ

เกยรตเปนเจาภาพ และไดจดงานไดอยางนาประทบใจกบผเขารวม

ประชมอยางมาก ส�าหรบในป 2015 นประเทศอนโดนเซยไดรบเกย

รตเปนเจาภาพจดการประชม และไดเลอกเมองบาหล เมองทอง

เทยวทสวยงามทสดของประเทศเปนสถานทจดการประชมครงน

ส�าหรบการประชม SEAADE 2015 จดตอเนองเปนครง

ท 26 แลว ซง Theme ของการประชมในปน คอ ‘advanced in

innovations in dental education:current concept’ ซงการประชม

ครงนกไดมคณาจารยและผบรหารคณะทนตแพทยตางๆ ในภาค

พนเอเซยแปซฟกเขารวมประชมประมาณ 200 คน ซงเนอหาการ

ประชมจะเนนการน�าเสนอเกยวการจดการเรยนการสอนของคณะ

ทนตแพทย นอกจากจะไดรบฟงความรจาก Keynote ตางๆ ทมา

บรรยายประสบการณการจดการเรยนการสอนทนตแพทยศาสตร

ในหวขอตางๆ แลว ในการประชมครงน ยงมการจด Workshop

พเศษ ส�าหรบผบรหารคณะทนตแพทยในภาคพนเอเซยแปซฟค

ในการเรมการวาง สมรรถนะหลกรวมของคณะทนตแพทยในภาค

พนเอเซยแปซฟด (Core competency) ซงถงแมจะยงไมเสรจสน

ในการประชมครงน กถอเปนจดเรมตนทดในการด�าเนนการเรองน

รวมกนตอไปในอนาคต

ส�าหรบ Keynote ทส�าคญและถอเปนไฮไลทการประชม เชน


หวขอ ‘Building a world class school of dentistry : The

Hong Kong Experience’

บรรยายโดย Prof. Lakshman P Samaranayake อดตคณบด

คณะทนตแพทยศาตร มหาวทยาลยฮองกง ซงไดเลาบทเรยนและ

วธการบรหารและจดการเรยนการสอน โดยเนนกระบวนการสอน

ทใหความส�าคญกบผเรยน และเปดหลกสตรหลงปรญญา และ

หลกสตรนานาชาต ซงสามารถประสบความส�าเรจอยางสง จนท�าให

University of Hongkong เปนคณะทนตแพทยทไดรบความนยม

เปนอนดบ 2 ของโลก ใน University World Class Ranking

หวขอ ‘Objective structured clinical examination for

competence assessment’

บรรยายโดย Dr Chun Hung Chu ซงเนอหาการบรรยาย

จะท�าใหเกดเขาใจความส�าคญของการวดสมรรถนะการเรยน โดย

ใชการสอบ OSCE ถอเปนอกหนงหวขอทมความนาสนใจ เพราะ

ประเทศไทยกจะน�าเอาระบบ OSCE นมาใชสอบเพอขนทะเบยน

เปนผประกอบวชาชพทนตกรรมในระยะเวลาอนไกลน

หวขอ ‘Dental Education in

super-aging society in Japan’

บรรยายโดย Prof. Moriyama

Dean of faculty of Dentistry,

TMDU, JAPAN วทยากรไดอธบาย

ความเปนมาของงานทนตกรรม

ผสงอาย โดยเกดจากการประชม

หาปญหาโดยการมสวนรวมของ

ตวแทนมหาวทยาลยในอาเซยน

ไดมาเปนการพฒนาการเรยน

การสอนตามเทรนของงานทนต

กรรมในอนาคต ซง ทนตกรรม

ส�าหรบผสงอาย เปนสงจ�าเปน

และมความส�าคญในสงคมญปน

เนองจากเปนสงคมผสงอาย และ

มความจ�าเปนดานการจดการงบ

ประมาณดานสขภาพของประเทศ

โดยสถานการณในประเทศ

ญปน ขณะนเปนสงคมผสงอาย

แลว โดยคนญปนมอายไขเฉลย 81.7 ป มอตราการเกดลดลงอยาง

ตอเนอง ระบบบรการสขภาพ และสาธารณสขดมาก แตมสญญา

นวาตองลงทนดานสขภาพสงขน เพราะคนตายนอยลง ซงจดแขง

ของประเทศญปน คอ ประชากรม Health literacy อยในเกณฑท

สงมาก เมอเทยบระดบโลก ในดานทนตกรรม พบวา ม campaign

80/20 ใหคนอาย 80 ป มฟนครบ 20 ซ ซงประสบความส�าเรจ

พอสมควร ซงงานทนตกรรมทเกยวของ ตองประกอบจากศาสตร

หลายแขนง ทง ทนตกรรมบรณะ ทนตกรรมประดษฐ วนจฉยโรค

ชองปาก ซงตองมลกษณะการบรณาการใหมความเชอมโยงในมต

ดานคณภาพชวตของผสงอายดวย


เพยงพอ ถาจะมกจะเปนแค GP ซงแสดงถงความไมเทาเทยมกน

ของระบบสขภาพในภาพรวมระหวางเขตเมองและชนบท ผบรรยาย

ไดเสนอแนะทางออก ใหมการทดแทนทนตแพทย GP ในพนท

หางไกลดวย ดวย oral health care worker หรอ highly trained

clinical dental specialist และเสนอแนะใหปรบระบบการจดการ

เรยนการสอนใหเนนไปท ปญหาสงคมและการเมอง รวมถง ระบบ

ความเทาเทยมทางสขภาพในภาพรวมในหลกสตร ตลอดจนหาทาง

ผลตทนตบคลากรประเภทอนทสามารถท�างานดแลประชาชนใน

พนทหางไกลเพอใหเกดความเปนธรรมของระบบสขภาพ

หวขอ ‘Role of Dental School in Educating Non-Dental

Health Professional’

บรรยายโดย Prof. Edward Lo เปนเรองทนาสนใจอกเรอง

หนง โดยในปจจบนเทรน ของ โรค NCD (non communicable

disease) ก�าลงไดรบความสนใจทวโลกซงปจจบน ทงค�าจ�ากด

ความ การนยามโลก กมการเปลยนแปลงไปอยางมาก และมความ

สมพนธกนสขภาพชองปาก กมความสมพนธ กบสขภาพรางกาย

ทวไป งานสอนนสตนกศกษาทนตแพทย จงตองพยายามมองเรอง

ในชองปากใหเชอมโยงกบสขภาพรางกาย และการท�างานและการ

สอน อาจไมไดจ�ากดหรอเจาะจงวา หมอฟน จ�าเปนตองสอนเทานน

บคลากรในสาขาอนสามารถชวยเชอม และเตมเตมการจดการเรยน

การสอนใหมประสทธภาพมากขนได

ทงน บทเรยนจากฮองกง ม พยาบาล หมอ หมอแผนจน

เภสชกร มากมาย กวาทนตแพทย การจดการเรยนการสอน โดยม

การดงองคความรจากสาขาอน มาชวยกนสอน กอาจท�าใหแกปญหา

การขาดแคลนบคลากร และท�าใหเหนความเชอมโยงระหวางงานใน

ชองปาก กบสขภาพองครวม หรอแมกระทงถง มอบองคความรดง

กลาว ใหบคคลอนทไมใชหมอฟน เพอชวยกนดแลสขภาพชองปาก

ในภาพรวม ทงนขอมลในฮองกง พบวา 80% ของเดกอายต�ากวา

5 ป ในฮองกงไมเคยพบหมอฟน แตปญหาฟนผในวยดงกลาวกม

ปญหาสงมาก หมอฟนในฮองกงกมนอย ดงนน การแกปญหา โดย

มอบอ�านาจการดแลเรองดงกลาวไปยง พยาบาล หมอ เจาหนาท

ทดแลในสถานรบเลยงเดก กอาจเปนอกทางเลอก ทสามารถท�าได

ซงงานทเหมาะสมคอ งานสรางเสรมสขภาพ ขอเสนอแนะจาก Prof

Lo ในการจะท�างานสรางเสรมสขภาพชองปกใหประสบความส�าเรจ

อาจตองสอนเภสชกร พยาบาล หรอแมกระทงหมอ ใหสามารถดแล

สขภาพชองปาก รวมไปกบดแลสขภาพในองครวมได

อกเรองทนาสนใจ จากประสบการณจากเดนมารค Prof. Lane

Schou บรรยายเรอง ‘Inequilities in Oral Health; challenges,

probability and the role of Dental Education’ วทยากรใหขอมล

ทนาสนใจในเรองความไมเทาเทยมของระบบทนตสขภาพ จาก

ประสบการณของเดนมารคซงเปน issue ทส�าคญ แตกลบไมม

การเรยนในหลกสตร ไมวาจะลกษณะ รายวชา หรอ หวขอยอย

ในชนบท ยงขาดแคลนผใหบรการ เปนผลมาจากทนตแพทยไม

ส�าหรบ การประชม 29th Annual Scientific

Meeting International Association for Dental

Research ซงจดตอจากการประชม SEAADE 2015

เปนการประชมทเนนเรองงานวจย การน�าเสนอการ

วจยใน Field ตางๆ ของทนตแพทย ซงจะมงาน

ประชมดงกลาวทก Region ส�าหรบในอาเซยน จด

ตอเนองเปนครงท 29 แลว ส�าหรบ Theme งานใน

ปน คอ ‘Improving quality of life through dental

research’ งานนดคกคกกวา เพราะ มผเขารวมและ

มาน�าเสนองานวจย มากกวา 500 คน ชวงเวลาทนารก คอ ตอน

เปดงาน ประธาน LOC และประธาน SEADDE มาตฆองเปดงาน

(ไดบรรยากาศของการประชมในเอเซยดแท...ออ) ส�าหรบหวขอ

การบรรยายทถอเปนไฮไลทของการประชมครงน เชน

Prof. Marc W. Heft ซงเปน IADR president บรรยาย เรอง

‘Declines in oral health and functioning with aging:Pervasive

but variable’ เปนเรองทนาสนใจส�าหรบโจทยวจยทก�าลงนยมใน


ตอนนซงจากสถานการณปจจบน ทวโลกจะเขาสการเปลยนแปลง

ทางประชากร โดยจะเปนสงคมผสงอาย คนเกดนอยลง แตตายชา

ลง และจากขอมลดเหมอนวา ผหญงจะมอายยนยาวกวาผชายมาก

ขนเรอยๆ โดยเฉพาะกลมประเทศทพฒนาแลว

ทงน การทประชากรโลกเขาสสงคมผสงอาย ท�าใหเราตองม

พนธะรวมกนในการวจย โจทยวจยใหมๆ เชน จะใหคนแกเหลานน

อยอยางมความสข และมสขภาพชองปากทดไดอยางไร จะเขาใจ

กระบวนการการเสอมถอยของอวยวะตางๆ ของผสงวย โรคทาง

ระบบทมผลตอการดแลจดการผปวยในกลมสงอาย ซงถงแมวา

กระบวนการชรา จะเปนเรองกระบวนการทางชวภาพอยางปกต แต

ความชรา ถอเปนปจจยเสยงตอปญหาอนามยชองปาก จากหลาย

สาเหต เชน ปรมาณการหลงของน�าลายทนอยลง การรบรสนอยลง

และโรคทางระบบทพบมากในวยสงอาย

นอกจากเรองดงกลาวแลว การท�าความเขาใจผสงสย ซงม

ความซบซอนในเรองตางๆ การเขาใจปจจยทางจตวทยาทเปนสาเหต

เชงพฤตกรรมของผสงอาย ท�าใหควรสนใจตวแปรทางพฤตกรรม

ศาสตรมากขนในหลายๆ ตวแปร เชน Percieve Need, Attitude,

Value, Belief ซงจากปจจยทงหมดแลว ปจจยทางชวสงคมคมตางๆ

เชน เศรษฐานะ การดแลจากครอบครว กมผลตอสขภาพชองปาก

ผสงวย

เรอง minimal intervention dentistry: a patient centered

approach to managing caries บรรยายโดย Dr. Hein C Ngo

ซงวทยากรทานน บรรยายไดอยางนาฟง เนอหาด และ capture

attention มาก เหมอนกบททานเคยมาบรรยายในเมองไทยในหลาย

ครงทผานมา

ซงนอกจากบรรยากาศการบรรยายในหองประชมแลว ยงม

การประกวดการน�าเสนอผลงานวจยทงในรปแบบการน�าเสนอ Oral

Presentation และ Poster presentation ซงทกประเทศตางมงาน

วจยทนาสนใจใน Field ตางๆมาน�าเสนออยางตกคก นอกจากน

แลวในบรเวณงานยงมการจดบทนทรรศการ เพอแสดงนวตกรรม

ทางทนตกรรมใหมๆ ซงไฮไลทของโซนน คงเปนเครอง SIMODENT

Dental Trainer เปนเทคโนโลยใหมส�าหรบการเรยนการสอนหตถการ

ในงานทนตกรรม ตอนลองเลนรสกเหมอนก�าลงเลนเกม wii แตเปน

wii ทเปนงานกรอฟน ม handpiece และซฟนสามมตเหมอนจง ท

เวลาลองกรอแลวได tactile sense เหมอนกรอ enamel, dentin

และแนนอนถาทะลโพลงประสาทฟนกจะรสกเหมอนหลนไปในชอง

วางจรงๆ ซงนอกจากนกยงมการออกบทของสถานศกษาเชน ของ

มหาวทยาลย TMDU ซงเอาเสอครยมาใหลอยใส เพอสมผสความ

เปนบณฑตจาก TMDU ดวย

งานเลยงยอมมวนเลกลา งานประชมดๆ ในบรรยากาศสบายๆ

สดโรแมนตกกจบดวยความประทบใจ เจาภาพจดงานไดอยางด พธ

เปด งานเลยงตอนรบ และพธปด มความยงใหญอลงกาล ประทบ

อยในความทรงจ�าของแขกรวมงานทกคน คราวหนาเจอกนใหมท

เวยดนาม กรงโฮจมนท ในงาน SEAADE 2016 :))


idea dent

เรมตน

ยอนไปเมอประมาณ7ปทแลวตงแตวนท 13ม.ค.2551

ผมเองไดมโอกาสด�าเนนการอภปราย เรองSafetySolutions in

DentalPracticeรวมกบรศ.ทพ.ทองนารถค�าใจและผศ.(พเศษ)

ทพ.ไพศาลกงวลกจในการประชมHANationalForumครงท9

วนนนไดมการถอดบทเรยนจากกรณการรกษาทางทนตกรรมทผ

ปวยไดรบอนตรายมายอนรอยเพอเรยนรรวมกนและชใหเหนวาการ

รกษาทปลอดภยควรท�าอยางไรซงพบวาเปนประโยชนอยางยง

จงเกดแนวคดกนวานาจะมการสอสารเรองแนวทางปฏบตท

ปลอดภยใหกบทนตบคลากรอยางเปนทางการโดยทนตแพทยสภา

อนจะท�าใหทนตบคลากรสวนใหญไดรบรในวงกวางและเกดการ

ปฏบตทปลอดภยมากขนและเสนอตอทนตแพทยสภาในสมยนน

น�าไปสการแตงตงอนกรรมการศกษาและพฒนามาตรฐานดาน

ความปลอดภยทางทนตกรรมขน เพอทบทวนสรปรวบรวมองค

ความรและแนวปฏบตทางทนตกรรมเพอความปลอดภยขนโดย

คาดหวงวาขอแนะน�าเหลานจะถกน�าไปศกษาเทยบเคยงและ

ประยกตใชตามบรบทของแตละสถานบรการ

โดย ทพ.ชมพลชมะโชต


นบวาเปนเกยรตอยางยง ทผมไดรบมอบหมายใหท�าหนาท

ประธานคณะอนกรรมการโดยมผศ.(พเศษ)ทพ.ไพศาลกงวลกจ

รศ.ทพ.ทองนารถค�าใจและทพ.อดเรกศรวฒนาวงษาเปนทปรกษา

รวมทงกรรมการอกหลายทานทลวนแลวแตมความรและประสบการณ

สงทงจากภาครฐและเอกชน ทกทานไดพยายามรวบรวมแนว

ปฏบตทด จากประสบการณการปฏบตจรงของทนตแพทย ทงใน

ฐานะผเชยวชาญเฉพาะทางและทนตแพทยทวไปทงทอยในภาค

รฐและภาคเอกชนเพอใหเกดความหลากหลายและใชปจจยทรอบ

ดานในการสรปขอเสนอแนะทคดวาเหมาะสมทสดน�ามาจดล�าดบ

ความส�าคญก�าหนดรายละเอยดการปฏบตใหสอดคลองกบความ

สะดวกและความเปนไปไดในการน�าไปปฏบต ในสถานบรการ

ทนตกรรมทกระดบสรปเปนเปาหมายและขอเสนอแนะแนวทาง

ปฏบตดานความปลอดภยการใหบรการทางทนตกรรมหรอDental

SafetyGoalsandSolutionsซงในวารสารทนตแพทยสภาฉบบ

เดอนพฤษภาคม-มถนายน2552ทนตแพทยสภาไดแจก(ราง)เปา

หมายและแนวทางปฏบตเพอความปลอดภยทางทนตกรรมหรอ

ThaiDentalSafetyGoalsandSolutions2009ไปใหกบสมาชก

และเพอใหมนใจวา (ราง)เปาหมายและแนวทางปฏบตเพอ

ความปลอดภยทางทนตกรรมนจะมความเปนไปไดในการปฏบต

อยางแทจรงทางอนกรรมการฯจงไดท�าโครงการประชาพจารณ

โดยน�า(ราง)ThaiDentalSafetyGoals&Solutions2009ไป

ทดลองใชในคลนกน�ารอง30แหงเพอประเมนความเหมาะสมใน

การปฎบต และเปดรบความคดเหนทางเวบไซตทนตแพทยสภา

นอกจากนไดน�าเสนอและสอบถามความเหนจากทนตแพทยผเขา

รวมฟงการบรรยายในการประชมวชาการทนตแพทยสมาคมปลาย

ป 2552และทดลองใช เพอศกษาความคดเหนจากทนตแพทย

และทนตบคลากรภาครฐในจงหวดรอยเอดและสรนทรอกดวย

ทงหมดนท�าใหผมและคณะอนกรรมการฯ ไดขอมลเชงประจกษ

จากการเกบขอมลการปฏบตจรง รวมทงขอคดเหนจากสมาชก

จ�านวนมากและสามารถไดน�าขอมลทไดน มาปรบปรงแนวทาง

ปฏบต ใหสอดคลองกบความเปนไปไดและมความเหมาะสมยงข

นจนกลายเปน“แนวทางปฏบตเพอความปลอดภยทางทนตกรรม

หรอThaiDentalSafetyGoals&Guidelines2010”ซงสาระ

ส�าคญผานการพจารณาเหนชอบในการประชมทนตแพทยสภา

เมอวนท 2กมภาพนธ2553จงนบไดวาขอเสนอแนะเพอความ

ปลอดภยฉบบนไดผานการปรบปรงและกลนกรองมาอยางถถวน

สามารถน�าไปประยกตโดยไมไดถอเปนขอบงคบวาตองปฏบตตาม

ทกประเดนโดยทางทนตแพทยสภากไดเผยแพรในเวบไซตและได

แจกหนงสอ“แนวทางปฏบตเพอความปลอดภยทางทนตกรรมหรอ

ThaiDentalSafetyGoals&Guidelines2010”ใหกบสมาชกทก

ทานไปพรอมกบวารสารทนตแพทยสภา


พฒนา

หลงจากทไดมการเผยแพรหนงสอเลมนออกไปผมกลองสอบ

ถามเพอนๆพๆนองๆทนตแพทยวาเคยเหนหนงสอเลมนบางไหม

ปรากฏวาถามไปสกสบคนผมกลบพบวามเพยง1หรอ2ทานเทานน

ทเคยเหนหรอเคยอานหนงสอเลมนนบวาเปนสดสวนทนอยมากน

ถาผมถามตอไปวาอานแลวน�าไปปฏบตบางหรอไม คงยงนอยลง

ไปใหญแตแลวกเหมอนฟามาโปรดเมอคณะท�างานสงเสรมการ

คมครองผบรโภคทางทนตกรรมและจรรยาบรรณของทนตแพทย

ทนตแพทยสภาไดเปด “โครงการคลนกทนตกรรมคณภาพ” เมอ

วนท28กรกฎาคม2554ในการประชมครงนไดน�าThaiDental

SafetyGoalsandGuidelines2010มาเปนเนอหาส�าคญโดย

มงหมายทจะสงเสรมใหมการน�าไปใชและปฏบตจรงในคลนกทนต

กรรมอยางแพรหลายมากยงขนโดยในระยะตนนนจะมงสงเสรม

ใหมการน�าไปปรบใชในคลนกทนตกรรมของโรงพยาบาลสงกดของ

ส�านกงานปลดกระทรวงสาธารณสขเปนเปาหมายหลก

ส�าหรบแนวทางการด�าเนนงานของโครงการน กคอการ

สงเสรมใหแตละจงหวดคดเลอกคลนกทนตกรรมในโรงพยาบาล

เขารวมโครงการอยางนอยโรงพยาบาลจงหวด1แหงโรงพยาบาล

ชมชน1แหงท�าการประเมนตนเองวามการน�าแนวทางปฏบตนไป

ปฏบตไดในระดบใดจดออนอยตรงไหนและใหท�าการปรบปรงเพอ

ปดจดออนนนจากนนใหทมเยยมส�ารวจระดบจงหวดเขาไปเยยม

ส�ารวจและสรางการเรยนรรวมกนสรปผลการเยยมสงกลบมายง

ทนตแพทยสภาจากการรวบรวมขอมลผลการด�าเนนการพบวาม

โรงพยาบาลเขารวมโครงการมากกวา170แหงและจากขอมลท

ไดรบบวกกบการสมเยยมส�ารวจโดยตวแทนของทนตแพทยสภา

พบวา“โครงการคลนกทนตกรรมคณภาพ”ในครงนประสบความ

ส�าเรจเปนอยางยงโรงพยาบาลตางๆไดน�าแนวทางปฏบตนไปใช

อยางจรงจงและไดเรยนรGoodPracticeของการน�าThaiDental

SafetyGoalsandGuideline2010ไปประยกตใชมากมายซง

ระดบคะแนนเฉลยการปฏบตไดตามGuidelinesของคลนกทนต

กรรมทกแหงอยท88%


ตอเนอง

ตอมาในป2557ไดมการจดตง

คณะท�างานศกษาและพฒนามาตรฐาน

ดานความปลอดภยทางทนตกรรม

เพอน�าขอมลทไดจากการประเมนผล

ซงเนอหาครอบคลมแนวทางปฏบตส�าคญทชวยให

เกดความปลอดภยตอผปวยและทนตบคลากรโดยSAFE

TRRICยอมาจากSafeTreatment,SafeRecord,Safe

RiskManagement,SafeInfectionControlและSafe

Communicationโดยเรมเผยแพรใหกบทนตบคลากรในป

2558นและใชเปนแนวปฏบตในการประเมนคลนกทนต

กรรมในโครงการคลนกทนตกรรมคณภาพ2558

ส�าหรบโครงการคลนกทนตกรรมคณภาพ2558น

นอกจากจะสงเสรมใหทกโรงพยาบาลในแตละจงหวด

ท�าการประเมนตนเองและรบการตรวจเยยมโดยทมผ

เยยมส�ารวจของแตละจงหวดแลวสงทเพมเตมขนมาคอ

การน�ารอง“การรบรองคณภาพทางทนตกรรม”โดยการ

ใหแตละเขตบรการสขภาพคดเลอกโรงพยาบาลทมการ

ด�าเนนการพฒนาตามแนวทางปฏบตSAFETRRICเพอ

รบการเยยมส�ารวจโดยผเยยมส�ารวจของทนตแพทยสภา

และน�าผลการประเมนเสนอตออนกรรมการจรรยาบรรณ

เพอพจารณาใหการรบรองคณภาพซงมอายการรบรอง3

ปและเมอถงป2559กจะมการสงเสรมใหคลนกทนตกรรม

ทกแหงทงภาครฐและเอกชนทมการพฒนาตามแนวทาง

ปฏบตSAFETRRICเขาสกระบวนการรบรองคณภาพทาง

ทนตกรรมโดยความสมครใจตอไปสวนจะเรมด�าเนนการ

เตมรปแบบเมอไรนน……..โปรดตดตามตอนตอไป

โครงการคลนกทนตกรรมคณภาพตลอดจนความรทางวชาการทเปนปจจบน

รวมทงน�าองคความรดานการบรหารความเสยงจากโครงการWHOPatient

SafetyCurriculumทสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาลด�าเนนการรวม

กบWHO ทจะสอดแทรกความรความเขาใจดานความปลอดภยในผปวย

เขาไปในหลกสตรการผลตทนตบคลากรมาทบทวนและปรบเนอหาของ

DentalSafetyGoalsandGuidelines2010ใหทนสมยและสอดคลอง

กบการปฏบตมากขนจนไดDentalSafetyGoalsandGuidelines2015

หรอชอยอวาSAFETRRIC


ประเทศไทยมงานวจยไมนอย นาเสยดายทมผลงานจ�านวนไมมาก ถกน�ามาตอยอดเปนผลตภณฑในเชงพาณชย สวนใหญกลบเกบขนหง ไมไดรบการสงเสรม รฐบาลเองกเหนปญหานและไดใหความส�าคญกบการสรางนวตกรรมและการน�านวตกรรมทผลตภายในประเทศไทยไดน�าไปใชงาน

นวตกรรม

กลางป2557มค�าสงตงคณะกรรมการพฒนาระบบนวตกรรมของประเทศ(คพน.)โดยมนายกรฐมนตรเปนประธานเพออ�านวยการขบเคลอนในภาพใหญและไดมการตงคณะท�างานขนมา4ดานไดแก1)ดานความมนคง2)ดานคมนาคม3)ดานเกษตรกรรม4)ดานการแพทยและสาธารณสขคณะท 4มเลขาธการสปสช.เปนประธาน คพน.ไดเสนอใหมการจดงานแสดงผลงานผลตภณฑและสงประดษฐดานการแพทยและสาธารณสขทเกดจากมนสมองของคนไทยโดยเชญผบรหารโรงพยาบาลทวประเทศเขาชมงานเพอเพมโอกาสพบปะเจรจาจบคธรกจระหวางผพฒนานวตกรรมดานการแพทยและสาธารณสขผผลตผใชงานจรงและเพอเพมประสทธภาพการใชจายงบประมาณดานสขภาพของประเทศ ทานนายกเหนชอบในหลกการและมอบหมายใหกระทรวงสาธารณสขรวมกบกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยส�านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย และส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตด�าเนนการจดงานตลาดนดนวตกรรมการแพทยไทย(MediThai:MedicalInnovationofThailandFair)เมอวนท18-20สงหาคม2558ณฮอลล9อาคารอมแพคฟอรมเมองทองธานโดยจะมาเปนประธานเปดและเยยมชมงานดานตนเอง ผมและทมงานส�านกเลขาธการสปสช.ไดรบมอบหมายใหรบผดชอบจดงานนใหบรรลวตถประสงค ภายใตการก�ากบดแลอยางใกลชดจากศ.นพ.รชตะรชตะนาวนรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข(ในขณะนน)

เรองทพ.อรรถพรลมปญญาเลศ


Dentiiscanเครองเอกซเรยฟนคอมพวเตอรสามมตเปนเครองเอกซเรยคอมพวเตอรส�าหรบงานทนตกรรมสามมตเครองแรกทผลตในประเทศไทยโดยนกวจยไทยภายใตความรวมมอของศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต(NECTiC)รวมกบศนยเทคโนโลยและวสดแหงชาต(MTEC)ใชรงสเอกซทมล�าแสงแบบทรงกรวยและตววดรงสแบบFlatPanelDirectorมปรมาณรงสต�าใกลเคยงกบเครองจากตางประเทศคณภาพของภาพดกวาภาพพาโนรามก(2D)ราคาถกกวาและตวเครองมขนาดเลกกวาเครองMedicalCTความละเอยดของภาพสง0.1-0.4มม.คณสมบตพนฐานทดเทยมกบเครองจากตางประเทศใชเวลา18วนาทเพอเกบขอมลอวยวะภายในชองปากออกมาเปนรปแบบสามมตผานการทดสอบความปลอดภยทางรงสโดยกรมวทยาศาสตรการแพทยกระทรวงสาธารณสขผานการทดสอบความปลอดภยทางไฟฟาอเลกทรอนกสโดยศนยทดสอบผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกส(PTEC)มประโยชนในงานทนตกรรมรากเทยมการวางแผนผาตดบรเวณชองปากการรกษาคลองรากฟนฯลฯราคาเพยงเครองละ6ลานบาทจบงานนจ�าหนายไปได3เครองทานใดสนใจตดตอไดทสวทช.ครบ

โจทยใหญทตองตใหแตกกคออะไรคอตวชวดความส�าเรจในการจดงานน คนทจะตอบโจทยนไดดทสดนาจะเปนผมสวนเกยวของทงหลายนกวจยตองการใหมผประกอบการน�าผลงานไปตอยอดเชงพาณชย ผประกอบการกตองการจะไดงานวจยทตอบโจทยความตองการของผใชสวนผใชกตองการผลตภณฑทมคณภาพไมดอยกวาตางประเทศในราคาทสมเหตผลและดวยเหตผลสดทายฝายรฐเองจงตองเขามาสนบสนนใหผประกอบการไทยสามารถแขงขนไดกบตางชาต ทงหมดนตองจดการใหแลวเสรจภายในหนงเดอน

จดเรมตนของการก�าหนดขอบเขตงานและเปนสวนททงยากและยง คอ “ผลงาน”ทจะน�ามาจดแสดง เพอใหเหนภาพไดชดเราจงแบงออกเปน3กลมคอตนน�ากลางน�าและปลายน�าตนน�าหมายถงแนวคดหรอPrototypeหรองานตนแบบกลางน�าหมายถงผลงานทอยในระหวางการคนควาและมความเปนไปไดทจะผลตในเชงอตสาหกรรมสวนปลายน�าหมายถงผลงานทวจยแลวเสรจและผลตออกมาในเชงพาณชยแลวซงไดรบความรวมมอจากหนวยงานภาครฐไมวาจะเปนส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต(วช.)สวทช.และหนวยงานทเกยวของเชนNECTECNANOTECMTECBIOTECหรอภาคเอกชนเชนสมาคมอตสาหกรรมเทคโนโลยเครองมอแพทยไทยรวมกนเสนอชอบรษท/หนวยงานทมผลงานดานการแพทยและสาธารณสขมาจ�านวนมากท�าใหตองตงเกณฑการคดเลอกเพอปองกนการไดเปรยบเสยเปรยบและเพอใหไดของจรงมาน�าเสนอ ผลงานหลายรายการนาสนใจมากผมจงขอเกบมาฝากทานสมาชกครบ

DentalPlatform เกาอท�าฟนผพการและผสงอาย เปนการตอยอดเทคโนโลยดานสมองกลฝงตวใหเปนวลแชรท�าฟน ชวยใหผพการและผสงอายเขารบบรการทนตกรรมโดยไมตองถกอมยายจากรถเขนของคนไข เพยงเลอนวลแชรเขาไปในแปนรองกสามารถรบบรการทนตกรรมไดเลยตอบโจทยผสงอาย ผพการและทนตแพทยไดอยางลงตว เปนผลงานของบรษทไทยเดนทอลอนเตอรเนชนแนลจ�ากดภายใตการบมเพาะอทยานวทยาศาสตรประเทศไทยส�านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาตรวมกบสถาบนทนตกรรมและศนยสรนธรเพอการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทยแหงชาตกรมการแพทยกระทรวงสาธารณสขนอกจากนยงไดรบรางวลนวตกรรมแหงชาตดานการออบแบบผลตภณฑป2557นอกจากจะมราคาไมแพงแลวยงดแลรกษางายสามารถซอมไดเองเนองจากมกลไกทไมซบซอน


อปกรณปดกนรรวทผนงกนหวใจหองลาง(VentricularSeptalDefectClosureDevice)ผลงานของศ.นพ.พรเทพ เลศทรพยเจรญศนยโรคหวใจคณะแพทยศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลยใชส�าหรบปดรรวทผนงกนหองหวใจหองลาง(VentricularSeptalDefect,VSD)ผานทางสายสวนหวใจซงเปนทางเลอกหนงในการรกษาแทนการผาตดหวใจสรางขนจากโครงลวดนทนอล(Nitinol:เปนโลหะผสมระหวางนเกล กบ ไทเทเนยม)ทถกสานและขนรปเปนจาน2จานประกบกนดวยแกนกลางและใยสงเคราะหโพลโพรไพลน (Polyoropylene) ไวภายในขดลวดและเคลอบดวยทองค�าขาว(Platinum)บนผวของอปกรณคณสมบตพเศษของนทนอลคอสามารถจดจ�ารปรางทก�าหนดไว(Shapememory)และมความยดหยนสง(Super-elasticity)โดยอปกรณจะมรปรางตางๆกนเพอใหเหมาะสมกบชนดและลกษณะกายวภาคของรรวทผนงกนหองหวใจปจจบนมการใชงานจรงในผปวยทมรรวทผนงกนหองหวใจหองลางแลวจ�านวนมากโดยใชเวลาในการใสไมนานผมไดมโอกาสสมผสอปกรณชนนแลวกทงในความยดหยนและการคนรปทส�าคญคอผปวยไดรบประโยชนอยางมากเพราะไมตองผาตดท�าใหฟนตวไดเรวและลดคาใชจายในการรกษาไดมาก

ทนอนลมปองกนแผลกดทบ ผลงานของโรงพยาลบาลเซกาจงหวดบงกาฬและกองทนฟนฟสมรรถภาพทจ�าเปนตอสขภาพระดบจงหวดบงกาฬ เปนผลงานทดเหมอนไมมอะไรแตมจดเดนทวตถดบ โดยผลตขนจากถงน�ายาลางไตทใชแลว เนองจากถงน�ายาลางไตผลตขนจากพลาสตกเกรดเอมความยดหยนสง รวมทงเหนยวทนทานตอการฉกขาดไดมากเมอท�าเปนทนอนลมจงนมและรองรบน�าหนกไดมากน�าไปใชปองกนการเกดแผลกดทบในผกลมผปวยระยะฟนฟผปวยตดเตยงผปวยสญเสยระบบประสาทจากการผาตดหรออบตเหตไดเปนอยางด ชวยใหประหยดคาใชจายทงภาครฐและครอบครวทนอนลมนผลตโดยกลมผพการผสงอายและผปวยเรอรงในพนทอ�าเภอเซกาชวยสงเสรมอาชพใน

MDentปนพลาสเตอรสตรยบยงเชอโรคเปนผลงานของคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดลรวมกบบรษทปนซเมนตไทย(SCG)พฒนาผลตภณฑดานทนตกรรมทไดมาตรฐานระดบสากลโดยมวตถประสงคเพอคณภาพชวตทดและรองรบสงคมผสงอายเกดเปนปนพลาสเตอรทมคณสมบตยบยงการแพรกระจายและมฤทธฆาเชอโรค(Anti-microbial)ไดในตวเองผลตจากวตถดบภายในประเทศและผานการตรวจสอบคณภาพตามขอก�าหนดมาตรฐานISO6873เปนวสถทมคณสมบตเทยบเทาผลตภณฑชนน�าจากตางประเทศปจจบนสามารถผลตไดในเชงพาณชยและมจ�าหนายแลวทงในและตางประเทศ

สารทดแทนกระดกเพอการสรางกระดกชนดHABone(HighlyPurifiedHydroxyapatite)มลกษณะเปนรพรน ขนาดมากกวา100 ไมครอนแตละรมลกษณะเชอมตอกน (InterconnectingPoreSystem)คณสมบตในการลอกแบบของไฮดรอกซเอปาไทตออกแบบเปนสารทดแทนกระดกทช�ารดเสยหายจากการบาดเจบหรอโรคกระดกและยงสามารถท�าใหเกดการสรางกระดกทเชอมตอกนได(Osteoconductive)วสดท�าจากNaturalOriginBovinebonederivedซงศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต ไดวจยและพฒนาทดสอบวสดโดยอางองมาตรฐานASTMF1581-95bอกทงยงไดผานการทดสอบความเขากนไดทางชวภาพ(BiologicalEvaluation)ตามมาตรฐานISO10993

นอกจากผลงานดานทนตกรรมแลวยงมผลงานทางการแพทยอนทนาสนใจอกหลายรายการเชน


ชมชนใหมรายไดเพมและยงลดจ�านวนขยะทเกดจากถงน�ายาลางไตลงไดอยางมากจ�าหนายเพยงใบละ790บาทเพยงวนแรกของการจดงานตลาดนดกสามารถจ�าหนายสนคาทเตรยมมาจนหมดและปจจบนยงอยในระหวางการผลตเพอสงใหกบผสงจองสนคาภายในงาน

B-Hive1 ระบบจดและล�าเลยงยาอตโนมต พฒนาขนโดยความรวมมอของสถาบนวทยาการหนยนตภาคสนามมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบรศนยความเปนเลศดานชววทยาศาสตร(TCELS)กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยและบรษทสพรมไฮทราจ�ากดเปนระบบทสามารถจดและบรรจยาแบบอตโนมตมระบบการคดแยกประเภทของรายการยาแตละชนดเชนยากลองยาเมดบรรจขวดชวยพฒนาระบบการบรหารจดการเกยวกบยาใหมความถกตองแมนย�าเชนระบบโลจสตกสยาการเกบยาคงคลงการจดหายากบการจดยาจายยาท�าใหแผนกเภสชกรรมและหนวยงานอนๆสามารถเพมความรวดเรวในการจายยาและชวยลดระยะเวลาในการรอคอยของผปวยสามารถโหลดยาไดครงละ1ลนชกลดเวลาการเตมยาลดตนทนคาบรหารจดการมฐานขอมลส�าหรบบนทกประวตการจายยาของผปวยแตละรายเพอตรวจสอบการใชยาของผปวยยอนหลงสามารถเชอมตอกบระบบHISไดทกระบบชวยลดปรมาณยาเหลอทงมลคานบ1,000ลานบาท/ปมการน�าไปใชจรงในโรงพยาบาลเอกชนและมแผนการตดตงในโรงเรยนแพทยขนาดใหญแลว

เครองส�าอางสารสกดยางพาราหรอครมยางพาราภายใตแบรนดPOSเปนผลตภณฑทผลตขนโดยมสารสกดยางพาราเปนสวนประกอบซงเปนผลงานวจยของมหาวทยาลยสงขลานครนทรมทงครมหนาขาวครมหนาใสครมกนแดดซรมบ�ารงผวเซรมบ�ารงผมฯลฯคณสมบตของสารสกดยางพารามสารตานกจกรรมการขนถายเมดสจากเซลลสรางเมดสไปยงเซลลผวจงท�าใหผวขาวขนเพราะเซลลผวมปรมาณเมดสนอยลงนอกจากนยงมสารแอนตออก

ซแดนท ชนดทสามารถท�าลายฤทธสารอนมลอสระของออกซเจนซงเปนสาเหตของการเสอมสภาพของเซลลผวหนงท�าใหเหยวยนและมรวรอยสามารถสงผลใหมการเพมขนของกจกรรมการสรางเมดสฟโอเมลานนซงเปนเมดสหลกส�าหรบผวชาวตะวนตก และการลดลงของกจกรรมการสรางเมดสยเมลานนซงเปนเมดสหลกของคนผวเอเชยและนโกรเปนผลตภณฑอกรายการหนงทมผสนใจเปนจ�านวนมาก

เครองชวยฟงส�าหรบผทมความบกพรองทางการไดยน รนP02-INTIMAผลงานของNECTECเปนเครองชวยฟงดจทลแบบกลองใชวงจรขยายแบบWideDynamicRangeเหมาะส�าหรบผทสญเสยการไดยนระดบปานกลางถงรนแรงมอปกรณส�าคญทท�าหนาทขยายและปรบแตงสญญาณเสยง โดยใชหนวยประเมนผลแบบDigital Signal Processorท�าใหไดสญญาณเสยงทมลกษณะเหมาะสมกบผปวย สามารถใชแบตเตอรแบบชารจไฟใหมไดชวยประหยดคาใชจายมโปรแกรมปรบแตงคาเครองชวยฟงภาษาไทยเพอสะดวกตอผใชงานไดรบเครองหมายมาตรฐานCEmarkและไดรบการสนบสนนจากส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต(สปสช.)ด�าเนนโครงการน�ารองใชกบผพการทางการไดยนในระบบหลกประกนสขภาพถวนหนาจ�านวน1,000 เครองชวยสนบสนนประเทศเพอใหเกดการพงพาตนเองจากผลงานทผลตโดยคนไทยหากสนใจสามารถสอบถามรายละเอยดเพมเตมไดทสายดวนสปสช.1330ไดตลอด24ชวโมง ขอมลผลตภณฑขางตนเปนเพยงสวนหนงจากผลตภณฑกวา500รายการจากExhibitor222รายมผลงทะเบยนเขารวมงานตลอด๓วนจากหนวยงานภาครฐเอกชนรฐวสาหกจนกลงทนนกวจยนกเรยนนกศกษาและประชาชนทวไปรวมทงชาวตางชาตจากค�าเชญของส�านกงานสงเสรมการลงทนจ�านวน5,687คนโดยมการตกลงซอขายกนภายในงานมลคากวา300ลานบาทซงนบวาเปนไปตามตวชวดททานรมว.ไดตงไวอยางเกนความคาดหมาย คนไทยไมแพชาตใดในโลกในเรองการประดษฐคดคน ถาเราชวยกนสงเสรมและสนบสนนผลตภณฑทเกดขนจากมนสมองของคนไทย กจะเปนก�าลงใจใหกบคนไทยดวยกนท�าใหมก�าลงทนส�าหรบคนควาผลตภณฑใหมๆ วนนงเรากจะยนไดบนขาของตวเองไมตองอาศยจมกใครหายใจอกตอไป


แนะนำ�หนวยง�น

โดย #TeamZeroplaque

“...หะเบสสมอพลน ออกสนดอนไปลดไปเกาะสชง จนกระทงกระโจมไฟเทยวหาขาศก มไดนกจะกลบมาในถงตายตายไป ตายใหแกชาตของเรา...”

(สวนหนงของเพลง “ดอกประด” หรอทนยมเรยกกนอกอยางวาเพลง

“หะเบสสมอพลน” เปนบทเพลงพระนพนธใน พลเรอเอก พระเจาบรมวงศเธอ

กรมหลวงชมพรเขตรอดมศกด เปนเพลงททหารเรอทกนายจ�าไดจนขนใจ)

เรอตรหญงวรรณนสาสน (วอล-อ) เลศนาวกลทนตแพทยใชทนสาว

วยวาวนสะดงตนขนมาจๆเพลงนกดงกกกองขนมาในหวกลบเสยงเครอง

บนแบบฟอกเกอรซงรองหงๆดวยความถตอเนองและถงแมวาเครองบนล�า

นจะดคอนขางอาวโสแตเครองปรบอากาศกยงคงท�าหนาทของมนไดอยาง

ดเยยมจนเธอผลอยหลบไปเมอไรกไมร เธอรบเชคสภาพตวเองปวดคอนด

หนอยเพราะลมเอาหมอนรถทวรมาน�าลายไมไหลยดโอเคหวงวาคงไมได

กรนจนรบกวนคนรอบขางนะแตกชางเถอะแคภาพพจนเสยนดหนอย เรา

เดนทางมานานแคไหนแลวนะหนงชวโมง?ไมสนานกวานนนะเกอบถงจด

หมายแลวมงปลายทางของเครองบนล�านคอสนามบนจงหวดนราธวาส...

(เปนครงแรกของวอล-อ)ชอจงหวดทไมใชจดหมายปลายทางของคนหลายๆ

คนชอจงหวดทพอแมฟงแลวไมสบายใจสดปลายดามขวานของสยามประเทศ

ซงมเหตการณไมสงบเกดขนเปนระยะๆตนเตนจงเลย


ภารกจของเธอและคณะในหนงอาทตยนบจากนคอการออก

หนวยทนตกรรมเคลอนท เพอดแลก�าลงพลทปฏบตงานในพนท

ดงกลาวและประชาชนทวไปในเขตใกลเคยงแมวากอนจะลงไป

ยงชายแดนอนหางไกลจะมโครงการเพอเตรยมความพรอมดาน

ทนตสขภาพของก�าลงพลทจะไปปฏบตราชการในพนท3จงหวด

ชายแดนภาคใตแลวกตามแตดวยเวลาทกระชนชดของการเตรยม

ภารกจแตละครงท�าใหการรกษาพยาบาลยงไมครอบคลมทกนาย

อยดภารกจนจงมขนเพอใหการดแลเหลาทหารเรอทกนายเปนไป

อยางสมบรณมากขนเปนการสรางขวญและก�าลงใจในนายทหาร

นาวกโยธนผเสยสละยอมอยไกลจากครอบครวและ...ในสวนหนง

ของภารกจคอการออกรถทนตกรรมเคลอนท ไปยงพนทเสยงภย

หวงวาชาวบานบรเวณรอบขางจะรสกเปนมตรกบทหารของเรา

มากขนอกนดกยงด เมอคดมาถงตรงนเธอกถอนหายใจ.. เมอไร

พนทนถงจะสงบสขเสยทนะ

ชวตเธอกเหมอนทนตแพทยทวไปศกษาหาความรจากรว

มหาวทยาลยจนจบครบหกปฝาฟนชวตนกเรยนทนตแพทยอนแสน

จะเขมขนจนผานมนมาไดหลงจากนนชะตาฟากลขตใหเธอไดมา

ใชทนในสงกดของกองทพเรอ“Joinnavytoseetheworld”สนะ

โลกใบแรกทเธอไดเหนหลงจากออกจากออมอกของพอแมและ

ครบาอาจารยคอแตนแตนอ�าเภอสตหบจ.ชลบร(โลเคชนด30

นาทจากพทยา)ปนเธอในฐานะทนตแพทยใชทนปท1ไดท�างานท

รพ.สมเดจพระนางเจาสรกตและเพอนๆรวมรนอก2คนท�างานท

รพ.อาภากรเกยรตวงศฐานทพเรอสตหบ

วอล-อคดวาประสบการณปแรกของทนตแพทยใชทนคอกาว

ใหญของชวตซงชางเตมไปดวยสสนความสนกสนานสดใหมมน

เปนกาวทถกตองบาง กาวทผดพลาดบางมเรองเลามากมายซง

คงจะบรรยายไวทตรงนไมหมดแนนอนนบเปนโชคดอยางยงท

แมจะไมมอาจารยทานมาคอยชแนะแนวทางตางๆแลวกยงมรน

พทนตแพทยคอยดแลและใหค�าแนะน�าตางๆลกษณะงานกยงไม

แปลกแตกตางไปจากเพอนๆ ทอยโรงพยาบาลตตยภมโดยทวไป


มากนกแตปหนานแหละทเธอและเพอนๆจะตองไปปฏบตงานใน

พนทภาคใตทโรงพยาบาลฐานทพเรอสงขลาและเพอนทนตแพทย

อกคนทฐานทพเรอพงงาเธอคดวาชวตในพนทหางไกลบาน(แต

ใกลแหลงทองเทยว)และไมมรนพทนตแพทยStaffคอยปกปอง

จะใหประสบการณชวตกบเธอไดมากมายอยางทคาดไมถงเลย

ทเดยว

เธอสบทราบมาวาทนตแพทยในราชการของกองทพเรอตอน

นมทงหมด50นายพยาบาลทนตกรรม50นายสวนหนงปฏบต

งานอยในเขตกรงเทพและปรมณฑลไดแกรพ.สมเดจพระปนเกลาฯ,

รพ.ทหารเรอกรงเทพ(บางนา)รพ.โรงเรยนนายเรอสมทรปราการ,

รพ.ปอมพระจลจอมเกลา ฐานทพเรอกรงเทพและมนายทหาร

พยาบาลประจ�าอยในหนวยแพทยกองทพเรอในพนท อ.สตหบ

จ.ชลบรจนทบรตราดหนวยแพทยในพนทจงหวดนราธวาสและ

หนวยยอยไดแกหนวยเรอรกษาการตามล�าแมน�าโขงจ.นครพนม

เมอยอนอดตกลบไปหนวยงานทนตกรรมของกองทพเรอ

เรมตนตงแตปพ.ศ. 2476 โดยเปนแผนกทนตกรรม สงกดกอง

เสนารกษราชนาวกรมแพทยทหารเรอมสถานทปฏบตอยภายใน

โรงพยาบาลทหารเรอกรงเทพ รมคลองมอญ เขตบางกอกใหญ

ในปจจบนโรงพยาบาลตตยภมของกรมแพทยทหารเรอมอย

2 แหง ตวเธอเองคนเคยกบรพ.สมเดจพระนางเจาสรกต ซงตง

อยใน อ.สตหบ จ.ชลบร อกโรงพยาบาลหนงคอโรงพยาบาล

สมเดจพระปนเกลาตงอยในกรงเทพมหานครนเอง (ใกลวงเวยน

ใหญ)ทงสองโรงพยาบาลนนอกจากใหบรการดานทนตกรรมแก

ผปวยทวไปแลวหนวยทนตกรรมยงมบทบาทส�าคญในการดแล

ผปวยรวมกบสหวชาชพตางๆ เชนการดแลผปวยโรคเบาหวาน

โรคไต โรคหวใจ โรคเลอด ผปวยปากแหวางเพดานโหว

เดกออทสตก ฯลฯสงผลใหผปวยเหลานมสขภาพชองปากและ

คณภาพชวตทดเธอรสกวาทนตแพทยสามารถท�างานทมบทบาท

และหนาทตางๆและมความส�าคญมากกวาทตวเองคดทเดยว


ชวงเวลาหนงปของการใชทนทผานมาเธอรสกประหลาดใจทได

พบเจอรนพรวมคณะทเรยนตอเฉพาะทางดานศลยศาสตรชองปาก

แวะเวยนมาทโรงพยาบาลเรอยๆจนตระหนกได(ถงความไฮโซ)ใน

ภายหลงวาหนวยทนตกรรมในโรงพยาบาลหลกของกองทพเรอเปน

สถานทฝกอบรมและดงานของทนตแพทยจากสถาบนการศกษาชน

น�าของประเทศโดยไดสงนกศกษาทนตแพทยชนปท6ทนตแพทย

หลงปรญญาหลกสตรศลยกรรมชองปากและทนตแพทยประจ�าบาน

สาขาศลยกรรมชองปากและแมกซลโลเฟเชยลมาฝกอบรมเปนประจ�า

ทกปเพราะเรามขดความสามารถพเศษคองานศลยกรรมชองปาก

และแมกซลโลเฟเชยล(Oral&Maxillofacialsurgery)เชนการ

รกษาผปวยบาดเจบบรเวณใบหนาและขากรรไกร (Maxillofacial

trauma)การผาตดแกไขความผดปกตของใบหนาขากรรไกรและ

การสบฟน(Orthognathicsurgery)โดยเฉพาะอยางยงการรกษา

ผปวยทมปญหาเรองการหายของแผลในผปวยมะเรงซงเคยไดรบ

รงสรกษาบรเวณชองปากกระดกขากรรไกรและล�าคอ(Radiation

tissueinjury&Osteoradionecrosis)โดยพล.ร.ท.ตตยบนนาค

เปนผบกเบกงานในดานนเปนแหงแรกในประเทศไทยการดแลผ

ปวยกลมนตองอาศยการท�างานรวมกนเปนทมของศลยแพทยชอง

ปากและแมกซลโลเฟเชยลแพทยเวชศาสตรความดนบรรยากาศ

สงและบคลากรทางการแพทยสาขาตางๆในโรงพยาบาลซงศนย

เวชศาสตรความดนบรรยากาศสงของกองทพเรอไดรบการรบรอง

คณภาพจากUndersea&HyperbaricMedicalSociety(UHMS)

ความช�านาญเหลาน สงผลให โรงพยาบาลหลกของกองทพเรอ

ไดรบความเชอถอและไววางใจจากผปวย เปนหนวยรบการสงตอ

ผปวยเหลานจากสถานพยาบาลทงในภาครฐและเอกชนทวประเทศ

เชยวนะไมธรรมดาใชไหมละ

ประสบการณการฝกทหารในหลกสตรพลเรอนกลาโหมซง

ตองกนนอนทโรงเรยนนายเรอเปนเวลา 1 เดอนท�าใหวอล-อรวา

ความเปนอยของทหารหรอนกเรยนทหารมขอจ�ากดอะไรบางและ

เธอกเหนควรเปนอยางยงทก�าลงพลทจะออกปฏบตราชการหรอ

แมแตนกเรยนทหารเองควรไดรบการดแลและเตรยมพรอมดาน

ทนตกรรม เพอปองกนปญหาทจะเกดในอนาคตหรอเรยกวาการ

ตดไฟแตตนลมกใช โชคดทมทนตแพทยทหารเรอ นกเรยนทหาร

และพลทหารทไดรบการเกณฑเขามาในกองทพเรอ จงไดรบการ

ดแลอยางทวถง เหลาก�าลงพลประจ�าการ ก�าลงพลทสนธก�าลง

กอนเดนทางไปราชการ ก�าลงพลในเรอรบหลวงทจะออกปฏบต

งานในทะเลเปนเวลานาน จงไดรบการเตรยมความพรอมของ

สขภาพชองปากและในขณะทเรอเขาฝงก�าลงพลกไดรบการดแล

หรอแมแตบางคราวเมอมราชการของเรอรบขนาดใหญ (เรอรบ

หลวงจกรนฤเบศรและเรอรบหลวงอางทอง)กตองการทนตแพทย

หรอพยาบาลทนตกรรมรวมออกปฏบตการทางทหารในอนาคตน


เรอตรหญงทนตแพทยหญงวอล-อนาจะไดมโอกาสปฏบตงานบน

เรอรบหลวงขนาดใหญของราชนาวไทยมากขนคราวนละเธอคงม

เรองราวเกๆไวเลาไดตราบจนชวลกชวหลานเลยละสวนตอนนกยง

ไมอะไรมากแคขดหนปนบนเรอกคงจะพออพรปอวดเพอนๆไดอย

ละมงและเปนหนวยทหารเดยวทท�าไดดวยสนะ

และกไมใชแคนนนะทนตแพทยและพยาบาลทนตกรรมยง

มโอกาสเขารวมการฝกCobraGoldและKaratในการใหบรการ

ทางการแพทยภาคสนามรวมกบก�าลงพลสายแพทยของตางประเทศ

เพอสรางเสรมทกษะและประสบการณในการสนบสนนภารกจทาง

ทหารนอกทตงปกตดวยละ

นอกจากนยงมภารกจทภาคภมใจอกประการคอการจดใหม

บรการทนตกรรมเพอถวายเปนพระราชกศลในโอกาสส�าคญเชน

วนเฉลมพระชนมพรรษาวนทนตสาธารณสขและ โครงการทนต

รกษซงเปนโครงการเฉลมพระเกยรตทจดท�าใหกบผปวยรงสรกษา

เชนเดยวกบทขาวอยในนาปลาอยในน�าทกหนวยงานราชการ

ยอมมวสยทศนศนยทนตกรรมกรมแพทยทหารเรอกมวสยทศนคอ

“เปนองคกรทนตกรรมทมคณภาพและไดมาตรฐาน” ซง วอล-อ

กเชอวาทนตแพทยทหารเรอทกนายลวนปฏบตงานดวยหวใจใน

การไปใหถงจดมงหมายดงกลาวคดเพลนๆแปบเดยวกไดเวลาท

เครองบนจะลงจอดแลวเมอลอแตะรนเวยกไดเวลาปฏบตภารกจ

เพอชาตแลวสนะการปฏบตงานในฐานะทนตแพทยทหารเรอเปน

เรองนาภมใจอยางยงเพราะ“ในขณะทเรารกษาฟนเรากไดรกษา

ชาตดวย”แตพอมาคดดจรงๆแลวภารกจเพอชาตของเธอคงไม

ไดเรมตนณตอนนหรอแคเพยงอาทตยนเทานนแตมนหมายถง

ตลอดเวลาทผานมาและอกตลอดไปทเธอใหการดแลรกษาคนไข

ทกคนอยางดทสดอยางเตมความสามารถไมวาคนนนเคาจะเปน

ทหารเรอครอบครวทหารเรอนกเรยนทหารพลทหารหรอแมแต

คนไทยทกคนในประเทศน


ยอนทวนหวลคด

เสนทางชวต ศาสตราจารยเกยรตคณทนตแพทยอศระยกตะนนทหรอทรจกดในหมทนตแพทยอาวโสและมกเรยกตดปากวาทานอาจารยอศระหรออาจารยหมออศเกดเมอวนท4พฤศจกายน2461และถงแกกรรมเมอวนท16สงหาคม2537รวมอาย76ปทานเปนคนกรงเทพฯ(พระโขนง)โดยก�าเนดทานเปนบตรของพระพนจธนากรและนางทรพยยกตะนนทไดสมรสกบทนตแพทยหญงขนบพนธยกตะนนท อาจารยจบการศกษาทนตแพทยศาสตรบณฑตมหาวทยาลยแพทยศาสตรรนท1จากจฬาลงกรณมหาวทยาลยในปพ.ศ.2487โดยสอบไดเปนทหนงของรนและไดรบรางวลเหรยญทองจากนนไดบรรจท�างานในต�าแหนงอาจารยแผนกทนตกรรมหตถการคณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยแพทยศาสตร หลงจากททานไดปฏบตราชการในต�าแหนงอาจารยอยระยะหนงทานไดมโอกาสไปศกษาเพมเตมณประเทศองกฤษและสหรฐอเมรกาส�าเรจไดรบปรญญาD.M.D.และM.S.D.จากมหาวทยาลยแคลฟอรเนยและอลาบามาในปพ.ศ.2495และ2499ตามล�าดบและกลบมาท�างานตามเดมในปพ.ศ.2503ในต�าแหนงหวหนาแผนกทนตกรรมหตถการ

ศาสตราจารยคลนกเกยรตคณพนโททพ.เศวตทศนบรรจงเลาวา “อาจารยอศระเปนตวอยางของบคคลทมความเปนครอยางสง ทานไดทมเทก�าลงกาย ก�าลงความคด และความสามารถผลกดนใหแผนกทนตกรรมหตถการ มความเจรญกาวหนา” ท�าใหในระยะเวลาไมนาน แผนกทนตกรรมหตถการ ไดแยกออกเปนแผนกใหมอก 3 แผนก คอ แผนกปรทนตวทยา แผนกเวชศาสตรชองปากแผนกทนตกรรมส�าหรบเดกดวยความสามารถและความเสยสละอยางไมรจกเหนดเหนอยของทานท�าใหทานไดรบปรญญาทนตแพทยศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกดจากมหาวทยาลยแพทยศาสตรในเวลาตอมา” ในชวงปพ.ศ.2511-2512ไดมการจดตงคณะทนตแพทยศาสตรเพมขนอก1คณะสงกดในมหาวทยาลยแพทยศาสตรโดยคณะทนตแพทยศาสตรคณะท1จะโอนไปสงกดจฬาลงกรณมหาวทยาลยสวนคณะทตงใหมเตรยมไวเพอโอนไปสงกดมหาวทยาลยมหดล(มหาวทยาลยแพทยศาสตรเดม)คณะทนตแพทยศาสตรทตงขนใหมนอาจารยอศระไดรบแตงตงเปนคณบด และนนเปนจดเรมตนของอาจารยอศระกบภาระอนหนกหนวง ยงใหญ และทาทายเพอพฒนาสถาบนการศกษาทนตแพทยศาสตรทส�าคญสถาบนหนงในปจจบนในประเทศไทย

โดยอ.ดร.ทพ.ขจรเกยรตเจนบดนทรเออเฟอภาพโดย หนวยโสตทศนศกษาและคณเจษฎาสบายผปฏบตงานวทยาศาสตรการแพทยภาควชากายวภาคศาสตรคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดล


อาจารยหมออศ คณบดผเปยมความสามารถ การกอตงคณะทนตแพทยศาสตรขนใหมนน ในระยะเรมแรกมความล�าบาก และอปสรรคมาก เรมตงแตการหา สถานทตงคณะ การจดท�าหลกสตร การจดหาอาจารย การขออตราก�าลง เปนตน ซงเปนงานหนก และทาทาย โดยเฉพาะในยคประชาธปไตยเฟองฟ การท�างานตางๆ เปนไปดวยความยากล�าบาก ทานสามารถแกไขสถานการณตางๆ ใหลลวงไปได ทานมงมนบากบน เพอสรางคณะทนตแพทยศาสตรใหเปนปกแผนมความเจรญทดเทยมกบสถาบนทนตแพทยอนๆ โดยไมยอทอทานฟนฝาอปสรรคตางๆและประสบผลส�าเรจอยางดเยยมและไดสรางผลงานมากมายท�าใหคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดลมความเจรญกาวหนาเปนทยอมรบทงในประเทศและตางประเทศ ดานอาคารสถานทในตอนเรมตนของการกอตงคณะทนตแพทยศาสตรแหงน มอาคาร 5 ชนทตองใชเวลาปรบปรงนานพอสมควรกอนเปดใชงานได จากนนทานอาจารยอศระไดของบประมาณจากทางราชการมาสรางอาคาร5ชนอก1หลงและของบประมาณตอเตมอาคารหลงแรกจาก5ชนเปน8ชน คณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดลในระยะเรมแรกรบนกศกษารนแรกจ�านวน8คนและในปตอมาเพมเปน30คนและ60คนตามล�าดบ ยนตและเกาอท�าฟนในระยะเรมแรกมประมาณ10ชดและเพมขนเปนประมาณ20ชด ในปตอๆมาเมอมอาคารเพมขนทางคณะฯ รบนกศกษาเพมขน และทานจงของบประมาณจดหายนตและเกาอท�าฟนเพมขนตามสมควรใหพอเหมาะกบจ�านวนนกศกษา

นกการศกษาผมองการณไกล นอกจากการบรหารจดการเรองงบประมาณและสถานทการท�างานของคณะฯอาจารยอศระไมไดละเลยสวนของนกศกษาทนตแพทยซงเปรยบเสมอนสมาชกทส�าคญทสดในครอบครวในเรองหลกสตรการเรยนการสอนส�าหรบนกศกษาทนตแพทยนนอาจารยใหความสนใจเปนอยางมากไดน�าเอาระบบการเรยนการสอนแบบบรณาการ(Integrated)เขามาใชในคณะทนตแพทยศาสตรแหงนเปนแหงแรกแมวาในตอนแรกๆ จะมอปสรรคอยบางกตามแตดวยความสามารถของทานท�าใหแกไขอปสรรคเหลานนใหลลวง

ไปไดดวยดทางดานการปฏบตงานในคลนกของนกศกษาไดน�าเอาระบบคลนกทนตกรรมมาใชซงด�าเนนการไดผลดเชนกน การจดการเรยนการสอนในคณะทนตแพทยศาสตรซงเปนคณะใหมไมใชเรองงายแตทานอาจารยไดแสดงความอจฉรยะเปนเลศในฐานะผน�าปราชญทางการศกษาทนตแพทยศาสตรทานเปนทงบรมคร ผบงคบบญชา เปนครทมความรจรง ถายทอดเกง และเปนนกวชาการทแสวงหาความรใหม ๆ อยตลอดเวลา เปนผบงคบบญชาทด เสยสละ รกษาผลประโยชนสวนรวมมากกวาสวนตน และพวกพอง ปากกบใจตรงกน ทมเทก�าลงกายใจ และสตปญญาใหคณะเสมอมา นอกจากหลกสตรทนตแพทยศาสตรบณฑตแลว ทานใหความสนใจหลกสตรหลงปรญญาโดยไดกระตนใหภาควชาตางๆ เปดการสอนในหลกสตรหลงปรญญาขน แมวาขณะนนคณะทนตแพทยศาสตรเรมเปดใหมความพรอมในดานตางๆยงไมสมบรณนกแตกลบเปนทนาภาคภมใจทแตละภาควชาสามารถเปดหลกสตรหลงปรญญาไดตามแผนทางดานการวจยอาจารยมผลงานวจยของทานหลายเรองและไดใหความสนใจในโครงการวจยของคณะ โดยตงกรรมการวจยขนเพอด�าเนนการวจยใหกาวหนากวางขวางยงขนสนบสนนการท�างานวจยของเหลาคณาจารยในคณะทนตแพทยศาสตรเพราะทานเลงเหนวาการเรยนการสอนทจะมประสทธภาพตอนกศกษาทนตแพทย อนสงผลประโยชนในการรกษาผปวย เปนไปไมไดเลยถาขาดพนฐานอนเขมแขงของงานวจย ไมเพยงแตหลกสตรทางทนตแพทยหลกสตรต�ากวาปรญญาเปนอกโครงการหนงทเรมจดท�าขนเปนครงแรกของประเทศไทยในยคสมยททานอาจารยอศระเปนคณบด คอหลกสตรผชวยทนตแพทย และหลกสตรชางทนตกรรม ทงสองหลกสตรนเปดรบนกศกษาเขาเรยนตงแตป พ.ศ. 2515ท�าใหเกดอาชพใหมทไดมาตรฐานและมความส�าคญหลกสตรทงสองผลตบคลากรทรวมอยในทมงานของทนตแพทยมสวนท�าใหทนตแพทยท�างานไดคลองตวยงขนการสรางหลกสตรทงสองนขนเนองจากทานอาจารยเลงเหนวาการท�างานของทนตแพทยทด และมประสทธภาพ ซง สงผลตอคณภาพชวตทดของผปวย ไมไดขนอยกบทนตแพทยเพยงผเดยว ผชวยทนตแพทย และชางทนตกรรมถอเปนบคลากรทมความส�าคญไมแพกน ศาสตราจารยเกยรตคณทนตแพทยอศระยกตะนนทเปนอาจารยทนตแพทยทานหนงทประสบความส�าเรจอยางดยงทงในชวตสวนตวและในชวตราชการทานอาจารยไดรบต�าแหนงสงขนเปนล�าดบ ทงทางวชาการและผบรหารทานอาจารยไดเปนศาสตราจารยทมความช�านาญพเศษ เปนคณบดคณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดลตดตอกนถง 14ป และยงมต�าแหนงเปนคณบดคณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกนอกต�าแหนงหนง เคยเปนนายกทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทย เปนกรรมการในคณะกรรมการตางๆอกมากมายอกทงยงไดรบปรญญาวทยาลยปองกนราชอาณาจกรและไดรบเครองราชอสรยาภรณสงขนมาตามล�าดบจนกระทงถงสายสะพาย


รวม3สายคอปฐถมาภรณมงกฎไทยประถมาภรณชางเผอกและมหาวชรมงกฎอกดวย

อาจารยหมออศ สดยอดผบงคบบญชา ศาสตราจารยคลนกเกยรตคณทพญ.ยาหยศรเฉลมศลปบรรเลงเลาวา “อาจารยอศระมความโดดเดนทงในการเรยนการเปนอาจารยเปนทงเพอนรวมงานทเปนกนเองและหวหนาทมความเอาใจใสลกนองเปนอยางด ไมวาจะในระดบใดๆสงทอาจารยเพอนรวมงานอาจารยรนนองทกทานกลาวเปนเสยงเดยวกนคอความเปนคนรบผดชอบในหนาทตรงตอเวลาและมการประพฤตตนเปนตวอยางทดแกผนอยใหปฏบตตาม ทานจะมาท�างานทคณะฯตงแตเชา เพอตรวจตราอาคารสถานททานอาจารยจะเดนตรวจตราตามภาควชาตางๆ ถอคตวาผทเปนหวหนาควรเอาใจใสลกนองในแตละวนลกนองไปไหนหวหนาควรจะรทานใหความเปนกนเองแกผรวมงานทกทานบอยครงทจะมานงรบประทานอาหาร พดคยกบอาจารย และทกทายบคลากรในคณะถามสารทกขสขดบแมกระทงเจาหนาทท�าความสะอาดและเจาหนาทรกษาความปลอดภยจงไมนาแปลกใจวาผใตบงคบบญชาทกระดบชนตางรบรถงความรกเอาใจใสของทานไดเปนอยางด”

สงเสรมความกาวหนาของผใตบงคบบญชา อาจารยอศระใหการสนบสนนผใตบงคบบญชาขอต�าแหนงทางวชาการ โดยเอาตวอยางของเอกสารทมการคดกรองอยางดของคณะแพทยศาสตรมาแนะน�าใหขบวนการทกอยางในการขอต�าแหนงวชาการของอาจารยในคณะฯผานไปดวยความราบรน ทานผลกดนใหอาจารยรนใหมในสมยนนไดไปศกษาตอดงานตางประเทศเพอน�าเอาประสบการณความรความสามารถมาใชพฒนาคณะทนตแพทยศาสตรและเปนประโยชนตอการเรยนการสอนของนกศกษาทนตแพทย ทานไดมโอกาสเดนทางไปประเทศ

ตางๆ ทงในยโรปอเมรกาตลอดจนเอเชยหลายประเทศหลายครงทงในสวนทเปนหนาทราชการและในฐานะสวนตวท�าใหทานเอง

มประสบการณเกยวกบกจการทนตแพทยของประเทศตางๆและวถชวตของผคนในประเทศเหลานนเปนอยางดซงดวยเหตนทานอาจารยเลงเหนความส�าคญและเปดโอกาสใหอาจารยทานๆอนมประสบการณเฉกเชนเดยวกนทานอาจารยมแนวความคดวาการไดออกไปดโลกกวาง จะน�าพามาซงแนวความคดทท�าใหเรามองโลกไดแตกตางออกไป น�าไปสการพฒนาและปรบปรงแหลงทรพยากรทเรามอยใหดยงขน โดยเหนประโยชนแกนกศกษาทนตแพทย และผปวยเปนทตง

อาจารยหมออศ สภาพบรษนกประชาธปไตย ในขณะททานอาจารยอศระด�ารงต�าแหนงคณบดทานจะใหเกยรตนกศกษาและผใตบงคบบญชาเทาเทยมกนทานเปดโอกาสใหทกคนเขาพบเพอปรกษาเรองการเรยนการงานและชวตสวนตวทานคอยเนนย�าวา การเปนขาราชการจะตองมระเบยบวนยซอสตยสจรตและตองตรงตอเวลาอาจารยจะตองเปน instructor ไมใชเปน inspector ตองเปนผคอยใหค�าปรกษา และแนะน�านกศกษา ไมใชจบผด ทานอาจารยอศระเอาใจใสตอการเรยนการสอนเปนผบงคบบญชาทมคณธรรมและโอบออมอาร ทานอาจารยอศระเปนผบรหารทใจกวางและมวสยทศนกวางไกลทานอาจารยเปดโอกาสใหอาจารยรนใหมเสนอความคดเหน และท�าการลองพฒนารปแบบการเรยนการสอน และเรยนรไปดวยกน ไมปดกน ไมใชความคดเหนสวนตวเปนหลก คณสมบตดงกลาวถอวามความส�าคญอยางยงตอการพฒนาบคลากรในระยะยาว ซงจะน�าพาคณะฯ ไปสการพฒนาทดขนโดยไรขอสงสยในชวตสวนตวของทานอาจารยอศระอาจารยเปนสภาพบรษนาเคารพนบถอจากการบอกเลาของอาจารยอาวโสทก


ทานตางพดเปนเสยงเดยวกนวา ทานอาจารยเปนบคคลทโอบออมอาร แตมจดยนของการท�างานทท�าใหทกคนตองเกรงขาม คณลกษณะอกประการทโดดเดนส�าหรบทานอาจารยอศระคอการแตงตวทมเอกลกษณ เปนทประทบใจแกบคคลทพบเหน เสอเชตรดเรยบ กางเกงผาขายาว ผกหกระตาย และถอไปป ทานอาจารยมกจะกลาวเสมอวาในฐานะอาจารยและทนตแพทยเราควรตองท�าตวใหไดรบความเคารพนบถอจากนกศกษาและผปวยอาจารยเปนผมความเปนระเบยบอยางสมเหตสมผลไมเครงครดอยางไรเหตผลแตเปยมไปดวยความโอบออมอาร

อาจารยหมออศ สภาพบรษแหงความเปนคร ทานอาจารยอศระยกตะนนททมเททงความตงใจและเวลาใหนกศกษาอยางเตมททงการสอนในชนเรยนหองปฏบตการและคลนกทนตกรรมทานอาจารยมาถงคณะกอนเวลาราชการและกลบหลงเวลาราชการเปนประจ�าเสมอมาจงท�าใหนกศกษาไดรบการอบรมสงสอนภายใตการดแลของทานอาจารยอยางใกลชดทานอาจารยจะถายทอดประสบการณตรงของทานในการเรยนการสอนแกนกศกษา ท�าใหนกศกษามความมนใจในการเรยนร และปฏบตงานในวชาของทาน ยกตวอยางเชน ในการตรวจงานรกษาโรคเหงอกของนกศกษา ทานอาจารยจะมการจดวางเครองมอชดตรวจ และขดหนปนอยางเปนระเบยบเรยบรอย สะอาด หยบใชไดงาย เปนตวอยางแกนกศกษาทนตแพทย เพอน�าไปใชตดตวจนเปนนสยในอนาคต ทานใหความสนทสนมเปนกนเองและใหก�าลงใจแกนกศกษาในการเรยนอาจารยมกจะเชญนกศกษาไปรวมทานขาวทบานเพอใชเวลาพดคยสงสรรคนอกเหนอจากเวลาเรยนทคณะฯและแมวานกศกษาจะส�าเรจการศกษาไปแลวอาจารยยงคงตดตามความกาวหนาของนกศกษาตลอดมา เปนแบบอยางทดของอาจารยทนตแพทยโดยแท อาจารยเปนผทมสวนส�าคญอยางยงทานหนงในการบกเบกสรางความเจรญกาวหนาทงในดานวชาการทนตแพทยและวชาชพทนตกรรมในประเทศไทยจนท�าใหวชาชพทนตกรรมไดรบการยกยอง เชอถอ เปนทยอมรบ เปนวชาชพทมความส�าคญและมความตองการอยางสงในปจจบน สงหนงทนาประทบใจทสดไมใชเพยงแตครงททานอาจารยมชวตอยแตเมอครงทานจากไปทานอาจารยมความตงใจทจะอทศรางใหแกโรงพยาบาลศรราช จากนนไดเปลยนเปนอทศ

โครงกระดกแทน เมอทางศรราชไดรบศพไปแลวจงท�าใหเหลอเปนกระดกแลวประกอบตดตอกนใหเปนโครงกระดกของทานอาจารยอศระทงชดใหแกนกศกษารนหลงไดศกษาซงในปจจบนโครงกระดกของทานไดตงอยทหองปฏบตการมหกายวภาคศาสตรภาควชากายวภาคศาสตร คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดลพระคณครงนนบวาใหญหลวงยงนกส�าหรบธรรมทานททานใหไวทงตอนททานมชวตอยและลาจากโลกนไปแลว มเรองเลาทไมเชอกไมควรลบหลเกยวกบโครงกระดกของทานอาจารยอศระจากศาสตราจารยคลนกเกยรตคณทพ.กตตสพนธวณชทานเลาดวยความประทบใจเกยวกบฝมอการท�าฟนปลอมบนและลางใหโครงกระดกของทานอาจารยอศระ โดยทานเลาวาเคยสญญาทจะท�าฟนปลอมใหทานอาจารยอศระเมอครงมชวตอย แตไมมโอกาสประจวบเหมาะจนกระทงทานอาจารยอศระถงแกกรรมและไดมาเขาฝนอาจารยกตตเพอเตอนเรองฟนปลอมนอกจากนอาจารยกตตยงเลาเกรดเลกนอยเกยวกบทานอาจารยอศระทมของโปรดคอออยควนถาน�าออยควนไปไหวสกการะโครงกระดกของทานอาจารยอศระอธษฐานหรอขอพรกระดกมอดานซายของโครงกระดกทานอาจารยอศระจะแกวงและขยบเพอตอบรบของทพวกเราน�าไปสกการะ ผมเกดไมทนอาจารยอศระดงนนผมจงเขยนบทนจากการสมภาษณอาจารยอาวโสหลายๆทานไมวาจะเปนศาสตราจารยคลนกเกยรตคณพนโททพ.เศวตทศนบรรจงศาสตราจารยคลนกเกยรตคณทพญ.ยาหยศรเฉลมศลปบรรเลงศาสตราจารยคลนกเกยรตคณทพ.กตตสพนธวณชทเคยเปนเพอนรวมงานหรอลกศษยของทานอาจารยสงทผมสมผสไดทกครงในการสมภาษณคอแววตาและอารมณความรสกของอาจารยทกทานในการใหสมภาษณแสดงใหเหนความเคารพศรทธาในตวอาจารยอศระเปนอยางมากท�าใหผมซาบซงถงคณความดและความเสยสละอยางใหญหลวงของทานอาจารยอศระทไดสงสมไวใหพวกเราคนรนหลงอาจารยไดท�าประโยชนใหคณะและวงการวชาชพอยางมากมายยงรจกทานมากยงขนเปนแรงบนดาลใจใหผมในการเปนอาจารยทดสมกบทเปนศษยจากสถาบนททานกอตงและเมออานถงตอนนทานผอานคงคดเหมอนผมวาพวกเราคงจะปฏเสธไมไดวาศาสตราจารยเกยรตคณทนตแพทย อศระ ยกตะนนท คอ สภาพบรษแหงวงการทนตแพทยไทย


สมดล คณคา ชวต

โดย ทพ.สมดลย หมนเพยรการ

บทเพลง ลมหายใจของความคดถง ในกรนคอนเสรต รอยเพลงรกทหายไป เรมดงกอง ดงลมทพดพาความรสกตางๆในลนชกของความทรงจ�าใหหวนแจมชดขนมา ราวกบมใครมากดปมเพลย ใหมนดงขนอกครง จาก สงเลกๆ ทเรยกวา ‘เทป’


……….

กวาหกชวโมงทนงชม รองตาม และลกขนเตนอยางเอมใจ

เหมอนฟงเทปมวนยาวทรอยเรยงหนงรอยบทเพลงเขาไวดวยกน

บางเพลงท�าใหคดถงวนทเรากอดคอรองไหกบเพอนในวนจบการ

ศกษา เพลงนทเคยใชจบแฟนคนแรก หรอนงรองไหไปกบเพลงนน

ในวนทอกหก

ตอนเปนเดกนกเรยน ผมถกหามไมใหดโทรทศนชวงโรงเรยน

เปดเทอม ความบนเทงทพอจะหาไดในตอนนน คอการฟงเพลง

เทป จงเปนเหมอนกลองใบนอยทบรรจความสขเอาไวอยาง

พเศษ

นบตงแตเรมแกะพลาสตกทหมอยออก เปดกลอง หยบมวน

เทปใสเขาไปในวทย จนเสยงเพลงเรมดงขน พรอมกบปกเทปทถก

คลออกอยางบรรจง

หลายคนคงมความสขไมนอย กบการละเลยดกบสงตางๆ

บนปกเทป ตงแตภาพศลปนหนาปก รวมไปถงเครดตคนท�างาน

เบองหลงแตละบทเพลง อกดานของปกเทปมกเปนเนอเพลงและ

ชอผแตงทถกอานอยางละเอยด พรอมกบแอบลนอยในใจวา เพลง

ความหมายโดนๆ ทชอบ จะใชปลายปากกาของนกแตงเพลงคน

โปรดหรอเปลา

“เนอเพลงสมยกอนลกซงกนใจไมเหมอนเพลงสมยน”

ถาใครสกคนลองไดพดแบบน กแปลวาเขาคนนนคงผานชวงชวต

มาหลายฤดกาล

เพลงในคอนเสรตคนนนตอกย�าใหผมรสกเชนนนจรงๆ ดนตร

และค�ารองทพอดกบทวงท�านอง วธการรองทไมตองอาศยเสนเสยง

และเทคนคการรองขนเทพเพอรองตาม

การฟงเทป แมจะดเนบชา แตยงชา..กลบยงท�าใหเราชดกบ

ทกรายละเอยดของบทเพลง ความเรยบงายเหลานเองเปนพลงท

ท�าใหแตละเพลงผนกแนนเปนสวนหนงของความทรงจ�า

……….

ทกบทเพลงในคอนเสรต เปนเพลงเดนทเปนซกเนเจอร หรอ

เพลงจ�า ของนกรองแตละคน บนเวท ท�าใหเรานกถงเพลงเดยวกน

นในยามทมนถกกรอฟงซ�าแลวซ�าเลา จนเสนเสยงในเนอเทปเพลง

นนชกเรมเพยน ซ�ารายบางทเนอเทปเขาไปพนกบลกยางดานลาง

ยงดงกลบยงสาวเนอเทปใหยาวยวยออกมา เนอเทปทถกดงให

หลดมาไดมกยนย จนเสยงเพลงทอนนนสะดดตดขด เหมอนคนตด

อาง และถาใจรอน ออกแรงดงมากเกนไปจนเนอเทปขาด กจบกน

อดฟง…

พอเอาเทปทไมคอยไดฟงนานๆ กลบมาฟงใหม เสยงรองกลบ

ยานคาง หลายบานจงเกบเทปไวในตเยน เพราะกลวเทปยด เคย

ทราบมาวา กอนจะมการจดเกบแบบดจตอล มวนเทปมาสเตอรของ

ศลปนแกรมมทกอลบม จะถกจดเกบไวในหองทควบคมอณหภมไว

อยางเหมาะสม ทกวนจะมการเอาเทปแตละมวน ออกมาเปดวอรม

ไว ไมใหเนอเทปหยอนคลอยเสยหาย

ไมตางกบทกษะ ความฝน หรอความสมพนธบางอยางในชวต

ทหากกระหน�าใชจนสดโตง อาจกระทบท�าใหอกหลายจงหวะใน

ชวตยนย ไมราบรน ขณะทบางสงซงเคยถกทงรางไปนาน อาจถง

คราวตองหยบมาปดฝน

……….

เสนหอยางหนงทหาไมไดจากการฟงเพลงผาน iTunes หรอ

YouTube คอ ศลปะแหงการรอยเรยงเพลง ใหพอดในพนทอนจ�ากด

ดวยเนอเทปเพยงสองหนา

เพลงหนา A ทถอเปนหนาหลก เพลงเดนๆ ของอลบมจะถก

จดไวล�าดบตนๆ ทงเพลงทรอจะดงภายหลง ไวหนา B ซงบางครง

อาจเพราะกวาเพลงเดนทคายเทปโหมโปรโมทอยกได

ถาใครเคยอดเพลงลงเทป ความสนกของการรอยเรยงจะอยท

คณจะจดสรรเพลงแตละหนาอยางไร ใหลงพอดกบความยาวมวน

เทป เพลงสดทายจบลงพอดไมขาดตอนหรอไมเหลอพนททงวาง

ตอนทายจนกลายเปนเสยงเงยบอยนานกวาจะกลบขนหนาใหม

การรอยเรยงจดล�าดบความส�าคญ ของภาระหนาท งานอดเรก

หรอความฝนทคางคาบนเสนทางชวต กคงไมตางกบล�าดบของเพลง

ทถกเรยงรอยลงบนเสนเสยงในมวนเทปอยางลงตว

ไฮไลทอนโดดเดนทหาไมไดจากการวถการฟงแบบอน นนคอ

‘การกรอเทป’

ไมวาจะกรอผานเครองเลน หรอเอาดนสอเสยบเขาไปในรแลว

หมนอยางเมามน เวลาทตองการเปลยนเพลงทฟงจากเพลงแรกไป

ฟงเพลงอนอยางรวดเรว แตกยงชากวามากเมอเทยบกบสมยนท

สามารถเปลยนเพลงไดแทบจะทนทเพยงปลายนวสมผส

การกรอเทป สะทอนใหเหนถงความงดงามของการรอคอย

ไมมสงใดในชวตทจะไดมาโดยงาย หลายอยางตองอาศยการ

ฝกฝน หมนเตมเหตปจจยดๆใหเพมพนจงจะเหนผลจากสงนน

อดทนและรอคอยจนเนอเทปของชวตกรอผานไปถงเพลงใหม

ทตองการ

……….

“กลบมาเถดวนวาน..วนวานยงหวานอย”

แมวนวานจะไมอาจหวนมา แตความสขจากเพลงเหลานน

ยงไมเคยจางหาย

เมอกลบถงบาน ผมเหลอบไปเหนเทปตลบหนงวางอย ตอน

หยบเทปมวนนนออกจากตลบอกครงผมรสกแทบไมตางกนกบครง

แรกทแกะหอพลาสตกแลวหยบมนออกมา

ผมลงเลอยชวขณะ กอนจะหยบเทปนนใสในเครองเลน

กดปมเพลย...เสยงเพลงแรกหนา A ดงขนอกครง


dent dining

รานนมเรองเลา ยอนไปเมอหลายสบปกอนเดกชายตวนอยทชอนพคณทพโกมทเฝามองจบจองจกรยานอยคนหนงทจอดตงโชวอยในรานซงชวนใหเดกนอยจนตนาการวาไดขและนนท�าใหเขาเกบเงนวนละหาบาทสบบาทเทาทม เพอทจะซอจกรยานคนนทมราคา1,400บาทในตอนนนใหได แตทายทสดความฝนกตองสลาย เพราะเจาสองลอคนงามไดถกขายไปเสยแลว… “ตอนยงเดกผมอยากไดจกรยานมาก กเกบเงนซอแตสดทายจกรยานทอยากได กถกขายไปกอนทผมจะเกบเงนครบจนเรยนในระดบมธยมผมกมจกรยานขจรงๆ กบเขาสกท ผมขจกรยานมาตลอดจนเรยนมหาวทยาลยกใชจกรยาน เรยนจบเปนอาจารยผมกขจกรยานไปท�างานทกวนสโมงเยนเลกงานกขจกรยานไปชมสวนชมนกชมไมเปนการออกก�าลงกายไปในตวซงในชวงนนไมมใครเขาขกนหรอกมแตผมนแหละทใชจกรยานเปนพาหนะและออกก�าลงกาย”คณนพคณทพโกมทอดตอาจารยสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบงเจาของรานBICOUrbanBicycle&Cafe@THESCENEทาวนอนทาวนบอกเลาถงเรองราวในวยเดกอยางเฮฮา


“ผมสอนหนงสออยประมาณ12ปออกจากราชการมากมาเปดProductionHouse รบผลตรายการโทรทศน อยประมาณ10ป เรากเหนวายงมอะไรอกหลายๆอยางทอยากท�า กคดวามโมเดลธรกจอะไรสกอยางไหมทท�าใหเราไดท�าอะไรทหลากหลายมากขน และในเรองของอนาคตสามารถทจะสรางความยงยนใหเกดขนไดคอเรายงเปดรานนานลกคายงสะสมเยอะโดยไมเหมอนกบงานอนๆพองานเสรจจบตองหาใหมกเลยเรมมองตวเองวาชอบอะไรซงนอกจากจกรยานทตองขทกวนขาดไมไดยงมอกสงหนงทผมคลงไคลมากทสดขอใชค�าวาเสพตดนนคอกาแฟเพราะไมมวนไหนทผมไมดมเลยจดประกายใหผมเปดรานกาแฟทขายจกรยานเปดรานจกรยานทขายกาแฟทชอbicoขนมา” นคงเปนเรองสนกของคอกาแฟและคนทรกจกรยานมากทสดเลยสนะค�าตอบคอใชเพราะแคกาวเทาเขามาในbico เรารสกไดถงความแปลกใหมในคอนเซปต ทไมเหมอนใครและคงไมมใครเหมอนรบประกนถงความฟน!100%เตมการนต


“ทbicoเราพยายามลดความปนแบรนดใหนอยเราจะไมมค�าวาbicoตวใหญๆเปนปายไฟอะไรขนาดนนผมไมอยากใหทนเปนIndustrialททกอยางถกปมออกมาเหมอนกนหมดอยางชนลางฝาผนงตกแตงดวยอฐใหอารมณดบๆเทๆตดกบเกาอหลากดไซนทไมซ�าแบบกนคอคณอยากจะนงเกาอตวนเพราะมดไซนแตอกคนอยากจะนงเกาอทเอนหลงไดกเลอกไดตามสบายเลยชนสองกดอบอนสบายๆ ใหอารมณสนกแตหนกแนนดวยบนไดวนท�าจากเหลกเลนลวดลายเพดานสขาวทดโลงโปรงสบายตาตดกบสของเกาอไมแบบมพนกพง ใหคณนงหอยขาจบกาแฟไปอานหนงสอไปดจกรยานไปสบายอารมณ เพราะฉะนนการเขามาในรานทกคนจะรสกรแลกซและผอนคลายวางตวสบายๆเปนตวของตวเองคอผมขอฉกกรอบความจ�าเจตดความเปนระบบระเบยบออกไปไมจ�าเปนตองเปนอะไรทFormalสดๆอยางบางรานเปะทกอยางถายรปสวยแตเรากลบไมรสกถงความสบายอาจจะตองเกกนดๆแตพอดผมไมใชคนทขเกกสกเทาไหร รานกเลยสะทอนความเปนตวตนออกมาในแบบสบายๆลกคาเขามาเรากดแลเหมอนเพอนมาบานเพอนมากกวา” “เราเปนคนรกโลกไหมผมเปนนะ”นคงเปนนยามทคณนพคณทพโกมทบอกกบเราและเราอยากบอกกบคณใหคดตามเชอเถอะวาคณตองไดอะไร “ลกคาทเขามาจะเปนลกคาทเขามาทานกาแฟมาดจกรยานแลวพฒนามาเปนคนรจกมาเปนเพอนหรอเปนกลมเพอนทรจกกนอยแลวมาแลกเปลยนความคดเหนคยกนทงเรองกาแฟ ทงเรองจกรยานไดซงกาแฟของทางรานผมคดสรรคณภาพจากเมลดกาแฟดทวโลกเปนเมลดกาแฟแบบควออนทตางจากเมลดกาแฟควเขมทวไปเพราะยงคงรสชาตแทๆของกาแฟแตละสายพนธเอาไวอยางเมลดกาแฟethiopia yirgacheffe kongaจากเอธโอเปยบรสทธมากหอมเหมอนดอกไมระคนกลนใบมะกรดออนๆกลมกลอมไดรสชาตของความเปรยวความขมออนๆและความหวานเจอทปลายลน ละมนละไมแนะน�าใหทานคกบขนมUpsideDownCakeขนมแบบโฮมเมดฝมอคณแมผมรบรองวาอรอยและหาทานไดทนทเดยวครบนอกจากนลาสดเรายงไดเมลดกาแฟสายพนธดจากแมค�าปองทปลกในปาในธรรมชาตสายพนธดการปลกดกระบวนการผลตกอนมาถงรานเราด ซงกาแฟทรานดมแลวชวยตานอนมลอสระชวยเรองระบบล�าไส ชวยตานแบคทเรยในชองปาก โดยชงดมไดไมตองปรงแตงรสใดๆแคกาแฟกบน�าสะอาดทรานใชน�าสะอาดจากเครองกรองรเวรสออสโมซสแมกระทงน�าแขงทใชเสรฟผมไมไดใชน�าแขงจากโรงน�าแขงทวไปแตเปนน�าแขงทผมท�าเองจากเครองท�าน�าแขงทสะอาดและปลอดภย”


“ท bicoจะไมมแกวแบบเทคโฮมกลบบานครบจงมองไดสองแงคอหนงโลกนไมมอะไรฟรแตลกคาเขาใจวาการไดแกวถอกลบบานเปนของฟร เปลาไมใชครบ เพราะรานเขาไดบวกตนทนกบราคาทคณตองจายไปพรอมกบแกวใบนนแลวตางหากเพราะรานกาแฟดๆจะใสแกวทสวยงามแกวใบนนมราคาเกอบ10บาทใน10บาทคณท�าอะไรไดบางถาเทยบกบกาแฟแกวละ100คดเปน10%เลยนะซงใน10%นนเราสามารถน�าเงนทคณตองจายไปเลอกซอเมลดกาแฟดๆ ใหคณดมดกวาไหม เพราะคณกคงไมอยากดมไวนดๆ ในแกวกระดาษกาแฟกเหมอนกนครบ เพราะฉะนนกาแฟในรานbicoมคณภาพดกไมควรอยในแกวกระดาษแบบนนซงอก10นาทตอมากจะกลายเปนขยะใหเราตองจดการกาแฟทนจงเลอกเสรฟในโหลแกวคณภาพBallDrinkingMasonทเกบรสชาตรกษาอณหภมไดดและแกวกาแฟทคณจบดมโรงงานทผลตเกดขนมาในสมยกรงรตนโกสนทรครบ”

ส�าหรบคนรกจกรยานทbicoเขาขายประสบการณขายความรบผดชอบทมาพรอมกบความรกมตรภาพทเปนรปธรรมไมใชแคขายจกรยานขายกาแฟหรอแคขายเทรนดเพราะbicoจะแนะน�าใหคณรจกกบจกรยานไดมากกวาทคณคดใหคณฉลาดคดวาตองเลอกจกรยานแบบไหนขจกรยานอยางไรใหปลอดภยและขอยางไรใหไดในเรองของสขภาพถาจกรยานเสยกซอมใหมอะไหลคณภาพทส�าคญหากคณหอบเงนมาคณชอบคนไหนคณลองข ทดสอบไดทลานจกรยานขนาดใหญหนารานถาชอบถาใชคอยจายเงนแลวนงชลลจบกาแฟทไมใชแคกาแฟธรรมดาเพราะรานกาแฟทวไปลางโซจกรยานใหคณไมไดและถาคณไปลางโซทรานจกรยานกคงไมมกาแฟดๆ ใหคณดม!... ตดตามความเคลอนไหวของbicoไดทwww.facebook.com/bicocafe


Dent Adirek

โปกๆๆ....เสยงคอนไมกระทบเหลก ดงฝาความเงยบขนมาในชวงเวลาดกสงด

“แม!ท�ำไรอยหนวกหนะ”เสยงเจำลกตวดตะโกนถำมมำจำกหอง

ขำงๆท�ำใหหมอปอมตองละมอจำกสงทก�ำลงท�ำอยแลวตอบไปวำ

“รแลวรแลวจะเลกท�ำแลว”โธเอยกวำพยำยำมไมใหเสยงดง

มำกแลวนะเลยตองเลกกนพอด

เพรำะควำมทชอบมำนงท�ำงำนอดเรกตอนค�ำๆมดๆทคนในบำน

เคำหลบกนหมดแลวนละเลยท�ำใหตองยำยหองออกมำนอนอยคนเดยว

เพอจะไดท�ำงำนไดสะดวกขน(ไมใชเพรำะนอนกรนเสยงดงแลวถกไล

ออกมำนะคะ)เพรำะตองท�ำงำนทโรงพยำบำลและทคลนกเกอบทกวน

เลยเหลอเวลำทพอจะใชมำท�ำอะไรจกๆ จกๆแบบทชอบเฉพำะตอน

กลำงคนแตบำงครงปอมกหอบเอำอปกรณตดตวไปท�ำฆำเวลำตอน

รอเคสคนไขดวยคะ

แนะน�ำกนนะคะฉบบนเรำสมภำษณทญ.ธนรตนกรนทรำทนตหรอ

หมอปอมคะจบจำกเชยงใหมท�ำงำนทโรงพยำบำลสมเดจพระเจำตำกสน

มหำรำชจ.ตำกและเปดคลนกสวนตวพวงดวยสถำนะคณแมลกสอง

และเธอยงเปรยวมงำนอดเรกคอกำรท�ำเครองหนงจวคะ

หมอปอมสนใจงำนHandmadeมำแตไหนแตไร แตไมคอยม

ใครรเพรำะหนำตำกบบคลคอำจดไมใช(นเปนควำมเหนของหมอปอม

นะคะแตทนตแพทยจงหวดตำกเขำรกนทงจงหวดตอนเรยนหมอปอมก

เปนเดกกจกรรมท�ำพวกงำนคำยอำสำและงำนสโมสรนกศกษำมำกกวำ

จะมำแนวกำรฝมอซงเพงจะมำเรมท�ำจรงจงตอนเรยนจบลองฝกท�ำมำ


หลำยประเภทแลวทงงำนปนดนญปนวำดภำพงำนผำพวกท�ำ

กระเปำตดเสอ

ส�ำหรบงำนเครองหนง เรมท�ำเมอ 2ปทแลว เพรำะเหนรป

รองเทำจวทท�ำดวยหนงจำกเวปไซตตำงประเทศพอเหนครงแรก

แบบวำเฮย!นำรกมำกอยำกไดสดๆแตไมมใครท�ำขำยเลยหมอ

ปอมเลยลองตำมหำหนงสอหรอเวบไซตทสอนท�ำงำนหนงจวกไป

เจอหนงสอชอ“miniatureofleather”เลยรบสอยมำทนททงทเปน

หนงสอภำษำญปนคะอำนไมออกเลยสกตว(รองไหหนกมำก)แต

ดวยควำมพำกเพยร “ปอมดจำกรปกพอจะเขำใจวธท�ำไดครำวๆ

คะ”จำกนนกท�ำไกชวนลกกบสำมใหไปเทยวเชยงใหมกนแตจรงๆ

แลวหลอกใหไปรอปอมซออปกรณท�ำเครองหนงแถวๆถนนทำแพ

ซะหลำยชวโมงโดนบนจนหชำเลยคะ

อปกรณหลกๆทใชในงำนนไดแกคอนไมสอมตอกพลำสตก

รองส�ำหรบตอกตวเจำะหนงตวตอกหนเขมเยบดำยเทยนปำกกำ

เขยนหนง กำวยำงและกพวกเศษหนงตำงๆทเขำชงกโลขำย

“ซงมนเปนขอดของกำรท�ำเครองหนงจวนะคะ เพรำะรำคำจะถก

กวำหนงทงผนมำก”หมอปอมบอกอยำงรำเรง(แคคดวำดรปแลว

ท�ำไดกamazingเธอแลว)พอไดของครบกเรมลงมอท�ำทนทแตก

ตองหำขอมลเพมเตมจำกInternetในเรองวธกำรเยบดวย

งำนชนแรกๆทท�ำกเปนพวกรองเทำบทอนเลกๆเอำไปท�ำเปน

พวงกญแจท�ำเปนสรอยคอใสไปท�ำงำนคะเสยงตอบรบด

มำกมแตคนชอบชกเรมสนกท�ำรองเทำจวหลำยแบบมำก

ขนพอเรมช�ำนำญ“ปอมกเอำควำมรเกำทมเกยวกบงำน

เยบผำงำนปนมำผสมผสำนกบงำนท�ำเครองหนงออกมำ

เปนเครองประดบทท�ำจำกหนงและดนญปนกบพวกกระเปำหนง

ทใชผำเปนสวนประกอบคะ”แตปญหำคอ เรำไมมจกรทจะเยบ

พวกหนงหนำๆไดตองเยบมออยำงเดยวท�ำใหท�ำงำนไดชำและ

เจบนวมำกๆ“เสมอนหนงท�ำงำนEndoตอเนองซก10เคสเลย”

เรมตนโดยอำศยดแพทเทรนส�ำเรจรปจำกในหนงสอเปนหลก

พอตอๆมำกเรมจะหดแกะแบบจำกของจรงหรอจำกรปภำพโดย

สรำงแพทเทรนจำกกระดำษแขงซงพอฝกท�ำบอยๆกจะมองภำพ

ออกคะวำงำนแตละแบบควรวำงแพทเทรนยงไงในอนำคตถำม

เวลำวำงพอหมอปอมกอำจจะไปเรยนท�ำเครองหนงอยำงจรงจง

เพรำะจะไดท�ำงำนทซบซอนไดหรออำจไปเรยนงำนไมเพมเตมจะ

ไดท�ำงำนไมประกอบกบหนงท�ำเปนเฟอรนเจอรเทๆใชเองบำง

“กำรไดเหนผลงำนทส�ำเรจขนดวยมอของเรำเอง ไดน�ำมำ

ใชไดมอบมนใหกบคนทชนชอบมนท�ำใหเรำรสกดคะมนเหมอน

เปนกำรผอนคลำยควำมเครยดจำกงำนประจ�ำ งำนพวกนท�ำแลว

สนกและยงชวยฝกควำมคดสรำงสรรคดวยเพรำะเวลำเรำเหนแผน

หนงแตละสแตละtextureเรำกจะเรมคดแลวละวำจะเปลยนมน

เปนอะไรไดบำง”

“สวนตวคดวาคนทเปนทนตแพทยไดกนาจะม Sense

ในเรองการท�างานประดษฐอยบางนะ เพราะงานของเรา

หลายอยางกตองใชฝมอในเชงชางท�ามนขนมา แลวเดยวนก

หาความรตางๆ ไดงายมาก เครองมอ วตถดบกสามารถสงซอ

ไดทาง internet เพราะฉะนน ถาคดจะท�าอะไรซกอยาง มนก

ท�าไดทนท ขอแคใหลองไดเรมลงมอ อยามวแตรอคะ” หมอ

ปอมทงทายใหก�าลงใจเราทกคน

แหลงขายหนงสอสอนท�าเครองหนงwww.kateclub.comwww.facebook.com/เฮงหลอปกรณแหลงขำยอปกรณท�ำเครองหนงwww.leathermanfriend.com


Dent Adirek

ในวรรณกรรมเดกแสนสนกกองโลกทหนอนหนงสอทกคนยงคงความประทบใจในเจาชายนอย“THELITTLEPRINCE”หรอ“LePetitPrince”ซงเปนนวนยายทมชอเสยงมากทสดของAntoinedeSaint-Exuperyนกเขยนชาวฝรงเศสไงละคะ..หนงในหนอนหนงสอนนคอคณหมอเบธ..ทนตแพทยหญงสนนท สงหทองperiodontist แหงโรงพยาบาลสวรรคประชารกษจ.นครสวรรค..คณหมอไดถายทอดจนตนาการและความรกความหลงใหลในเจาชายนอยมาในตกตาแหงจนตนาการในบทสมภาษณครงหนงมาแลวแตในฉบบนคณหมอขอพาพวกเราเดนเขาไปสรานหนงสอแหงความฝนของคณหมอกนคะ

ความทวาคณหมอจบมานานหลายปไดรกษาคนไขทกชวงอายโดยเฉพาะไดดแลรกษาคนไขเดกดอยโอกาส เดกพฒนาการชา เดกภมคมกนบกพรองตางๆโดยคณหมอไดท�ากจกรรมเพอชวยเหลอเดกๆเหลานนไดแกโครงการชางนอย วาดฝนปนรก ..โครงการนองใบโพธ พรมไทร ซงมการจดพาเดกๆดอยโอกาสเหลานนไปเทยวในททไมเคยไดไป เชนไปทะเลจดทนการศกษาจดระดมทนกลมเพอนนอกวงการทเปนคนชอบเยบปก ถกรอยชวยกนถกตกตาใหเปนของขวญเดก..หรอประมลเปนรายไดเพอเดกๆดอยโอกาสเหลานน...ทกลาวมาขางตนกเลยมแนวคดทจะแปลงความฝน

โดยจกจกจงจง

สวสดคะ พบกนอกแลวนะคะ ใน Dent Adirek ฉบบน จะพาไปพบกบ รานหนงสอบนดาวดวงหนงชอ B612


ความสขมาท�ารานหนงสอนเพอเปนธรกจอะไรสกอยางทไมตองการหาก�าไรอยากท�าใหเดกๆรกการอานรวมถงผใหญดวย...เลยเปนการจดประกายทคดจะเปดรานหนงสอขนมา..อยากใหครอบครวพอแมและลกมกจกรรมทท�ารวมกนคะ

ทแรกคณหมอกะวาจะตงชอรานวา BeTotoro ซงเปนชอตวการตนตวหนงทชอบมากในหนงสอTotoro(คณหมอกประดษฐเจาตวนตวโตๆไวหนารานดวย)..แตพอดมเพอนเปนนกเขยนอสระเจาของรานหนงสอBooktopiaชวยแนะน�าวานาจะตงชอรานนวาB612จากนวนยายเจาชายนอยทกลาวขางตนคะ รานนมเอกลกษณ มจดเดนในความนารกของรปลกษณไอเดยการออกแบบสสนของรานแบบ...ไมใชรานหนงสอหรอรานกาแฟธรรมดาคณหมอเบธลงทนประดษฐออกแบบรานเองกวาจะเสรจใชเวลานานประมาณครงปแตโชคดมากกกก..ทมพชายเปนวศวกรใจดนารกชวยเปนธระจดแจงตกแตงรานใหเหมอนใจฝนเลยคะเลยไดฤกษเปดรานเมอวนท1ตลาคม2557ทผานมาซงคณหมอจะทมเทใจใหรานนรานเดยว.....คดวาไมคดจะมสาขาหรอแฟรนไชสคณหมอคดวามนดเปนธรกจเกนไปคะ

จรงๆ รานB612นอกจากจะมหนงสอสนกๆนาอานหลากหลายแขนงแลวกยงมเครองดมหอมกรนเชนกาแฟและเครองดมรอน-เยนตางๆขนมเคกคกกอรอยๆ..แลวยงมตกตานารกๆมากมายเยอะแยะตวเลกตวนอยประดบประดาโชวหลากหลายจรงๆไมไดจะขายแตลกคาหลายคนขอซอออนหลายๆทกอดใจออนขายใหไมได....อนาคตวางแผนไววาหลงเกษยณจะเปดสอนตกตาท�ามอแบบเปนWorkshopหรอใหรานเปนทพบปะประชมกลมกจกรรมชวยเหลอเดกหรอการกศลตางๆ..

ทแนๆไมเปดรานท�าฟนอยางแนนอนเพราะถามรานหนงสอและอยอยางพอเพยงกอยไดแลวคะ....แถมคณหมอแอบบนดวยวานงท�าฟนนานๆมนกปวดหลงดวย.. หลายคนมาเทยวทรานB612 กชอบมาถายรปทหนารานกนคะ..ทแรกดนกวารานอยทญปนซะอกนะคะ. ..บรรยากาศสดยอดมากๆ....จรงๆแลวรานตงอยท 37-39ถ. อรรถกว อ.เมองจ.นครสวรรคคะหรอสามารถเยยมกจกรรมตางๆชมทางfbกไดนะคะ.คณหมอเบธฝากบอกวายนดตอนรบทกทานคะ...


คนทคณไมรวาใคร

พายกอตว “ครพาย”หรอชอจรง ณฐศกด ทาวอดม ปจจบนอาย 29 ป เปนชาวจงหวดเชยงใหม วนทครเกดนน เปนวนทมพายเขา ฝนตกหนก ไฟฟาดบทวเมองเชยงใหม โรงพยาบาลกไมมไฟฟาส�ารอง จ�าเปนตองใชไฟปนเพอท�าคลอด คณพอและคณแมจงตงชอวา “พาย” ในวยเดก ครพายมความซน และ “ไฮเปอรแอกทฟ” อยมาก ชอบเดนชนขาวของตกเปนประจ�า ชอบกดปลายปากกา เวลาเขยนหนงสอกกดหนก เขม สมาธสน อารมณรนแรง พดเรว และขลม นอกจากนยงมโรคประจ�าตวคอเปนลมชกกบไมเกรน คณพอจงพาไปวายน�า เพอหวงใหสขภาพแขงแรง ท�าใหเดกชายพายคนพบความสามารถทซอนอยในตวเอง ในทสดจงไดเขาแขงขนในระดบกฬาแหงชาตและเยาวชนแหงชาต เมออาย 19 ป ขณะทก�าลงศกษาทมหาวทยาลยเชยงใหม ครพายกไดเรมสอนวายน�า เนองจากตองการหารายไดระหวางเรยน หลงจากทเรมสอนไดประมาณ 1 ป ครกไดพบกบ “นองโฟน” เดกออทสตกวย 6 ขวบ ซงคณแมนองพามาเพอใหเรยนวายน�า เดกคนนไดเปลยนชวตของครไปตลอดกาล

เรอง ทพ.อภสทธ อารยะเจรญชย ภาพประกอบจาก www.facebook.com/krupayu

ในแตละป มเดกไทยจมน�าเสยชวตประมาณ 1,500 คน หรอเฉลยวนละ 4 คน เปนตวเลขทมากกวาจ�านวนเดกทเสยชวตจากการจราจรทางบกถง 2 เทา ส�าหรบเดกธรรมดาเวลาจมน�า หากวายน�าไมเปน การชวยเหลอตวเองกนบวาล�าบากแลว และจะเกดอะไรขนหากเหตการณนเกดขนกบเดกพการ หหนวก ตาบอด หรอเปนออทสตก สงเหลานเปนแรงบนดาลใจใหกบ ครหนมจากจงหวดเชยงใหม รเรมท�าสงดๆ เพอเดกดอยโอกาสและเดกพการกลมตางๆ

พายโหมกระหน�า ในการสอนนองโฟนวนแรก เปนการสอนทเหนอยทสดของครพาย เนองจากนองพดไมรเรอง และไมเขาใจทครสอน แตหลงจากนนเพยง 2 วน นองโฟนกลบสามารถลอยตวไดในน�าลก และถดมา 2 สปดาห นองกสามารถวายทาฟรสไตลได ตามมาดวย ทากรรเชยง ผเสอ และกบ ในเวลาเพยง 3 เดอน ความมหศจรรยยงไมหมดเพยงแคน หลงจากทไดเรยนวายน�า นองโฟนกสามารถพดไดชดขน และพดเปนประโยคไดมากขน ยงไมรวมความพเศษทสามารถจ�ายหอโทรศพทมอถอ และหมายเลขทางหลวงไดอยางแมนย�า เหตการณเหลานท�าใหครพายไดรถง ความ “พเศษ” ของ เดก “พเศษ” อยางนองโฟน ครพายจงไดศกษาเรองราวของเดกออทสตกอยางจรงจง และพบวาการวายน�าเปนเครองมอในการพฒนาเดกกลมนทางออม โดยสามารถกระตนพฒนาการทางดานรางกาย อารมณและสงคม บวกกบการทครไดหวนนกถงตวเองในวยเดกซงมลกษณะไมตางจากนองโฟน ท�าใหครยงมนใจวาการวายน�าสามารถชวยเดกเหลานได ครพายจงเรมตนท�าโครงการสอนวายน�าใหเดกกลมพเศษขน โดยไดรบการสนบสนนเปนเงนบรจาคจากผปกครอง หลงจากท�าโครงการส�าหรบเดกพเศษไดระยะหนง ครพายกเรมมความคดวา เดกพการกเปนเดกอกกลมหนงทมความเสยงตอการจมน�า โดยเฉพาะเดกหหนวกทไมสามารถตะโกนขอความ


ชวยเหลอได ดวยความคดเชนน ท�าใหคร “คดใหญ” ไปจากเดม คอท�าโครงการสอนวายน�าใหเดกหหนวก ทงๆทครไมมความรเรองภาษามอเลย ครพายมงมนเรยนภาษามอดวยตวเองกวา 1 ป โดยมครผสอนเปนคนหหนวกทมาขายของทถนนคนเดน (ครตองชวยเขาขายของเพอแลกกบการเรยนภาษามอ) จากนนจงตระเวนไปยงหนวยงานตางๆ เพอน�าเสนอโครงการ แตทกแหงปฏเสธทจะสนบสนน เนองจากครเปนเพยงนกศกษาทไมมใครรจก ไมไดมาจากองคกรใดๆ แตนนไมไดท�าใหครยอทอ หากแตกลบสรางพลงใหครมความมงมนมากกวาเดม

จากความคดดของนกศกษาธรรมดาคนหนงทอยากชวยเหลอเพอนมนษยผดอยโอกาสในสงคม มาถงวนน สงทเขาพยายามท�ากมคนมองเหนและชวยกนขบเคลอนสงคมและเปลยนโลกทไมเทาเทยมใบนใหนาอยมากขน นบเปน “สงพเศษ” ทมอบให “คนพเศษ” อยางแทจรง

• ฟงสนทรพจนของครพาย ซงไดรบคดเลอกใหเปน 1 ใน 20 ผสรางแรงบนดาลใจใหสงคม บนเวท Ignite Thailand ปลกพลงบวก เปลยนประเทศไทย ท https://www.youtube.com/watch?v=sLXdZWRn58k • ชมบทสมภาษณของครพาย ในรายการขาวขนรบอรณ ออกอากาศทางเนชนทว ไดทาง https://www.youtube.com/watch?v=KoJAtqozpDg • เรองราวชวตจรงของครพาย ไดถกน�ามาสรางเปนภาพยนตรโทรทศน เรอง ลมหายใจใตน�า ออกอากาศทางไทยพบเอส สามารถชมไดทาง https://www.youtube.com/watch?v=-j0EDYDhRxYk (ตอนท 1) และhttps://www.youtube.com/watch?v=ILwn2YcJ7h8 (ตอนท 2) • ตดตามความเคลอนไหวของครพายและกจกรรมดๆ ไดทาง http://www.krupayuswim.com/ และ https://www.facebook.com/krupayu หากตองการบรจาคหรอใหการสนบสนนโครงการสามารถตดตอไดทางนเชนกน

ในทสดครกไดรบแรงสนบสนนจากผปกครองของเดกทมาเรยนวายน�า ครน�าเงนทไดจากการบรจาคไปซออปกรณตางๆ และด�าเนนโครงการดวยตนเอง โดยมเดกหหนวกจากโรงเรยนโสตศกษา อนสารสนทรฯ (โรงเรยนสอนคนหหนวกประจ�าจงหวดเชยงใหม) จ�านวน 40 คนเขารวมเรยนในปแรก และครกภมใจอยางมากเมอเหนเดกทงหมดสามารถวายน�าและชวยเหลอตนเองได

ทองฟาหลงพายสงบ ถงแมจะวายมาไกลแลว แตครพายกรสกวาตวเองยงไปไมถงฝง ท�าใหครมโครงการเพมเตมขนอกนนคอ โครงการ “สระวายน�าเดนได” ดวยการสอนวายน�าฟรแกเดกดอยโอกาสและเดกพการในถนทรกนดาร เดกเหลานไมมโอกาสไดเรยนวายน�า ครพายกไดมอบโอกาสใหพวกเขาดวยการยกสระวายน�าไปสอนถงทโดยไมมคาใชจาย โครงการนไดรบการชวยเหลอและผลกดนจากผสนบสนนหลายรายทงในและตางประเทศ ท�าใหเกดสระวายน�าแบบถอดประกอบไดขนาด 5x10 เมตร โดยในปแรกท�าการสอนใน 3 โรงเรยนในจงหวดเชยงใหม ล�าปาง และนาน ซงเปนโรงเรยนทอยในพนทหางไกลและเปนภเขาสง เดกเหลานลวนเปนเดกพเศษทมความบกพรองทางสตปญญาและทางการไดยน โดยการสอนแตละครงใชเวลา 2 สปดาห โดยมครพายและครอาสาซงรวมถงอดตนกกฬาวายน�าทมชาตระดบเหรยญทองซเกมส มาชวยสอนและสรางแรงบนดาลใจใหกบเดกๆ


dental away

โดย ทพ.ดร.ธงชย วชรโรจนไพศาล

เลขาธการมลนธเครอขายพฒนาศกยภาพผน�าการสรางสขภาวะ

เมอเดอนทแลวผมมประสบการณสองเรองทเกยวกบเมองจน คอไดมโอกาสไปเรยนมวยบตงสนๆ 2 วนจากอาจารยมวยจนทเดนทางมาเมองไทย และอกเรองคอผมไดเดนทางไปชมความมหศจรรยของธรรมชาตทจวจายโกว ซงทง 2 เรองผมคดวาเปนมหศจรรยเมองจน

“ยนจนจวงใหได 2 ชวโมง” หลงจากไดฝกมวยบตงมาตลอด 2 วน ผมจ�ากระบวนการเคลอนไหวแตละขนตอนไดไมแมนมากนก อาจารยจางซานไดพดภาษาจนผานพกอลฟทชวยแปลใหฟงวา ถาจ�าทาใดๆ ไมได ใหยนจนจวงอยางเดยว โดยใหเรมจากยนนงๆ 10 นาทแลวคอยๆ เพมไปเรอยๆ จนยนไดตอเนอง 2 ชวโมง ถาฝกไดแลวจะฝกมวยชดไหนๆ กงายดายขน


ศาสตรของมวยจน อยทพนฐานของ “ขา” ไมวาจะเคลอนไหว ออกทาทางใดๆ ขาตองแขงแรง จะใชตอกรกบคตอสกตองมฐานของขาทแขงแรง

มาลองฝกยนจนจวงกนนะครบ เรมจากการยนทเทาทงสองขางขนานกน มชวงหางกนเทากบหวไหล ยอเขาลงเลกนอย ไมใหหวเขายนเกนปลายเทา ตงมอวางเปนวงกลม เหมอนอมลกบอลขนาดใหญ ปลายนวมอทงซายขวามาจรดกนตรงกลาง ระดบของแขนไมสงหรอต�าเกนไป อยระดบใกลๆ กบหวไหล มอเบาสบายไมเกรง หลงตงตรงใหพลงธรรมชาตสงผานมาจากกงกลางศรษะมาทตรงกลางสะดอ ตามองตรงไปขางหนาไกลๆ เมอฝกไดระดบหนงแลวหาจดใกลๆ ปลายนวมอแทน อาจเปนตนไม ใบไมทมสเขยว

ในขณะทยนอาจปรบระดบแขนขนลง วงกวางแคบได จนไดจดทเหมาะสมกบตนเอง เมอยนจนจวงไดสก 5-10 นาท จะมความรสกรอนทฝามอ ใหเพมเวลาไปเรอยๆ แลวคอยสงเกตความรสกและพลงชทเกดขนภายในรางกายของตนเอง

ดงนนสถานทตองเลอกสถานทมพลงธรรมชาต อากาศบรสทธถายเทไดด ไมมขยะ ไมมกลนเหมน ไมมเสยงรบกวน ไมรอนหรอหนาวจนเกนไป เพราะวา พลงชของเราจะเชอมโยงและดงพลงจากธรรมชาตเขามา

อาจารยจาง เลาใหฟงวา ทส�านกมวยตางๆ ในบตงมการเปดสอนหลายๆ วชา วชาทผมสนใจและสอบถามรายละเอยดคอ วชาตวเบา อาจารยจางเลาถงวธการฝกฝนวา ใชเวลาไมเกน 2 ปจะมวชาตวเบาเดนขนก�าแพงทสง 6 เมตรได คนทเรยนวชานจะตองเปนลกศษยในส�านกทรนสยใจคอกนแลววาจะไมน�าเอาวชานไปใชในทางทผด

วชาตวเบาเรมจากการใหขดหลมตนๆ สกฟตหนง กระโดดขนลงหลมนทกวน วนละหลายรอยครง แลวเพมความลกของหลมใหลกไปเรอยๆ เพมทละหนงฟต จนได

ความลกทสงกวาความสงของนกเรยน ใครทสง 1.70 เมตรกจะตองโดดขนลงหลมทลก 2 เมตรได จากนนตองฝกวงขนก�าแพงทสง 2-3 เมตร วงขนไป

บนก�าแพงและวงลง ฝกทกวนและเพมความสงไปเรอยๆ จนกระทงสามารถวงขนก�าแพงทสง 6 เมตรได

ทานทสนใจฝกมวยจนทส�านกบตง เดนทางไปทเขาอตง (Wudang Shan) ของมณฑลหเปย ทนนมหลายส�านกให

เลอก ตอนนเดนทางไปไมยากครบ ลงเครองบนทเมองอฮน แลวตอรถไฟไปทสถาน หลกสตรมใหเลอกเปนสปดาห หรอจะอยเปนเดอนๆ กไดครบ คาใชจายโดยประมาณจะเปน 30,000 บาทตอเดอน รวมทพกและอาหาร ส�าหรบทพกกจะเหมอนคายลกเสอ พกรวม หองน�ารวม หรอพกแยกหองน�าเดยว อาหารเชาเปนแบบโรงอาหารรวม เปนอาหารจนพนถนจรงๆ เนนผดผกน�ามนทวม รสชาตจดๆ ถาไปชากจะหมด เวลาไปเรยนทนน กจะตนขนมาฝกรอบเชา และ รอบบาย สวนรอบดกนนในหลกสตรระยะสนกจะไมบงคบใหตองมาฝกอก เวลาฝกมวยจะตองฝกใหคลองในแตละทา ฝกซ�า ไปซ�ามา อาจเรยนหลายสปดาหแลวยงไมกาวหนากได เพราะฝกยงไมคลอง รปแบบโรงเรยนโดยทวไปกจะ จดหลกสตรใหตามความตองการทจะเรยน จะเรยนมวยชดไหน เรยนกระบ หรอ พด และมเวลาเรยนเทาไรกสปดาห กจะจดครสอนใหประจ�าตว ครมวยคนหนงจะสอนนกเรยนหลายคน สอนทาเสรจกใหฝกแลวยายไปสอนอกคน ถาเปนหลกสตรพนฐานกจะไดครรนหนมๆ มาสอน แตถาฝกขนสงกจะไดครรนระดบอาจารย จนถาคาระวะน�าชาเปนลกศษยส�านกนจรงๆ กจะเปนระดบปรมาจารยมาสอน ซงการคาระวะน�าชารบเปนลกศษยจะเปนเรองทใหญมาก ปรมาจารยกตองแนใจวาลกศษยคนนใชได และลกศษยกแนใจวาจะไมเปลยนไปฝกมวยกบส�านกอนๆ อก

มวยจนทงส�านกบตง เสาหลน ไทช หรอมวยส�านกตางๆ ถอเปนมรดกตกทอดทส�าคญของวฒนธรรมจนทสะสมและถายทอดมาเปนพนป ถอเปนสงมหศจรรยทอธบายไมได ตองลองมาฝกฝนดเองจงจะรบรไดวา พลงชทไหลเวยนในรางกายเปนอยางไร สขภาพและความแขงแรงของรางกายเปลยนแปลงไปอยางไร


การฝกมวยเพอเดนพลงช คลายๆ กบการปฎบตธรรม ถาไมลงมอท�ากไมมทางเหนผล ถงแมลงมอท�าแตไมตอเนอง หรอไมมครอาจารยทคอยแนะน�า กอาจไมเหนผลเชนกน

“ทะเลสาบหลากสสนเปนของแทหรอเปลา?” ณ วนาททลงจากรถโดยสารและเดนไปพบทะเลสาบสฟา สเขยว สเหลอง สสม ในทะเลสาบของหบเขาจวจายโกว ผมแทบไมเชอสายตาวา นเปนความมหศจรรยของธรรมชาตจรงๆ หรอเปนของปลอม ผมนกถงเรอง ของท�าเลยนแบบจากจน ไมวาจะเปน ไขปลอม ขาวสารปลอม ฯลฯ ผมสงสยวา ทางจนใสสลงในทะเลสาบหรอเปลา เพราะวาสสรรมนสวยงามมาก จนยากจะเชอวาเปนของจรง

แมผมจะเหนจากรปภาพททางบรษททวรสงมาใหกอนเดนทางแลว ในใจผมคดวา รปทถายมาจากการตกแตงภาพหรอใชฟลเตอรสท�าใหสมนเดนชดขน แตพอมาเหนกบสองตาจรงๆ ยอมรบเลยวา สวยงามมากเกนกวาทจะบรรยาย มค�ากลาวในภาษาจนทแปลเปนองกฤษวา “Once you have seen Jiuzhai Valley, there is no need to see any other water” ตรงกบความรสกของผมจรงๆครบวา ถามาเหนทนแลวไมมความจ�าเปนใดๆ ทจะตองไปเหนทะเลสาบอนใดในโลกอก

จวจายโกวไดรบประกาศเปนมรดกโลกตงแตปพ.ศ. 2535 ซงแปลวาคงมกรรมการมาตรวจสอบวาเปนธรรมชาตจรงๆ แน ดงนนค�าถามตอไปคอ เพราะอะไรถงจะเกดสสนตางๆ ได สอบถามจากไกดจนกไมไดค�าตอบ แตไดค�าตอบจากอาจารยกวา

สงมหศจรรยนมาจาก “เชอโรค” ทเรามกจะมองเปนผราย รวมกบ “แรธาต” ทอยในน�า บวกกบแสงแดดและอณหภมของน�าทท�าใหเกดการสะทอนแสงสตางๆ เขาตาเรา ทจวจายโกวภเขาสวนใหญจะเปนภเขาหนปน ทประกอบดวยแคลเซยมคารบอเนต ในทะเลสาบจะมแคลเซยมคารบอเนตละลายและตกตะกอนอย ซงดวยความเปนดางของหนปนจงท�าใหน�าในทะเลสาบใส เปนกระจก ยงตอนทลมสงบ น�าไมกระเพอม กจะไดภาพทนาประทบใจอยางยง

มจดชมวว ทะเลสาบและน�าตกมากมายหลายแหง ซงตองเดนทางโดยรถบสของอทยาน หากไปทวรกบบรษทกจะใชรถบสเลกของอทยานทเหมาเฉพาะกลม ตองท�าใจไวกอนเลกๆ วา คนเยอะมาก ในแตละวนจะมคนจนและชาวตางชาตมาเทยวทนนบหมนคน ควรอรถบสจะยาวมากและในแตละจดชมววถายรปกจะมแตคนเตมไปหมด แนะน�าใหใชเวลาเทยวในจวจายโกว 2 วนจงจะดมด�ากบธรรมชาตไดเตมท

ในพนทใกลเคยงกนกบจวจายโกว ยงมอทยานหวงหลง (มงกรเหลอง) อกแหงหนงทนาสนใจมาก ทเรยกวามงกรเหลองเพราะวา


มแนวหนคารสท (Kast) หรอหนทสะสมแคลเซยมสเหลองทมขนาดใหญและสมบรณระดบตนๆของโลก แผเปนเสนบรเวณหบเขาระยะทางประมาณ 4 กม. มแองน�าสตางๆ ลดหลนกนเปนชนๆ แองน�าทสวยทสดอยบนยอดเขา ถามองจากมมบน จะเหมอนกบมงกรเหลองทองทอดตวสลบลายคดเคยวอยทามกลางแมกไมสเขยว แองน�าทเปนชนๆ กดเหมอนเกลดของมงกร และมงกรเหลองทองตวนก�าลงเหนขนสยอดเขาทมหมะปกคลมอย

ส�าหรบนกทองเทยวมทางขน 2 ทางคอ เดนขนและลง รวมระยะทาง 9 กม. ระหวางเดนขนแตละชนจะไดชมววของ แนวหน สเหลองและแองน�าทเปนชนๆ แตอาจเดนไปไมถงจดไฮไลทคอ แองน�าทอยบนสด เพราะวาทความสง 4,000-5,000 เมตรจากระดบน�าทะเล อากาศจะเบาบางมาก เดนไดไมกกาวกจะเหนอยไดงาย ตองเดนชาๆ มสถานออกซเจนใหแวะเตมออกซเจนไดเปนระยะๆ หรอจะซอออกซเจนกระปองกได

อกทางหนงคอการนงกระเชาขนไปทยอดเขาแลวเดนลงเพยงขาเดยว ซงจะไดชมแองน�าทเปนไฮไลท แตขอดอยคอ จดจอดกระเชาหางจากแองน�า 1 กโลเมตร ตองเดนทางราบทไมมววใหชม และอาจจะมปญหาอาการปวยจากรางกายทปรบตวไมไดกบภาวะทมออกซเจนนอยในทสง (Altitude Sickness) ได

ตามประสาของคนชอบตงค�าถาม ผมสงสยวา ท�าไมจงม แองน�าสตางๆ เกดขนลดหลนกนเปนชนๆ จากเวบไซดของจวจายโกว เขยนไววา เมอน�าไหลลงมาจากภเขาเปนทางกจะเกดการสะสมของหนปนทขอบๆ เมอน�าบางสวนถกบลอคกจะเกดเปนวงอางคลายเขอน และเกดวงอางเปนขนบนไดตอเนองกนไป สงเหลานใชเวลาในการสะสมและเกดเปนหลายๆ พนป

ใครทยงไมเคยไปเทยวจวจายโกว ถาคดจะประหยดงบประมาณอาจจะตองรบนะครบเพราะวาคาเขาอทยานอาจแพงขนกได ใน 4 ปทผานมา คาเขาชมอทยานทงสองแหง ปรบเพมจากเดมทเกบ 110 หยวนไปเปน 220 หยวน (1,300 บาท) แตถาจะรอใหรถไฟความเรวสงจากเมองเฉงตไปเมองทใกลๆ จวจายโกวสรางเสรจ กจะลดระยะเวลาในการเดนทางไดมาก ทผมเดนทางโดยรถบสตองใชเวลานงรถทงวนเกอบ 10 ชวโมงในระยะทาง 330 กโลเมตร หากเดนทางโดยรถไฟความเรวสงกจะใชเวลาไมเกน 2 ชวโมงเทานน


ค�ำพดสดทำย

จากสตฟ จอบ ผมประสบความส�าเรจอยางมากในดานธรกจ หรออาจกลาววาชวตผมเปน

ตวอยางทเดนชดของความส�าเรจแตนอกจากการท�างานแลว ผมไมไดมความสขนก

เพราะในทสด ความร�ารวยกกลายเปนสงเดยวทผมมในขณะน ผมก�าลงนอนปวยอย

บนเตยงและพยามยามร�าลกถงชวตของผมทผานมา ผมพบวาความร�ารวยทผมเคย

ภมใจ กลบไมมคาอะไรเลยในชวงสดทายทผมก�าลงจะตาย

ในความมด ผมมองเหนเพยงแสงสเขยวและเสยงของเครองชวยหายใจ ซงท�าให

ผมรวาความตายใกลเขามาแลวตอนนผมเพงตระหนกวา เมอเราร�ารวยพอแลว เรา

ควรหนไปใสใจกบเรองอนๆ บาง ซงอาจเปนสงอนๆ ทส�าคญ เชน งานศลป ทเราเคย

ใฝฝนในตอนเดกๆ การไมยอมหยดสรางความร�ารวย จะท�าใหตองมชวตเหมอนทผม

เปนพระเจาไดมอบความรกไวในหวใจของมนษยทกคน ซงไมสามารถซอหาไดดวย

เงน เมอผมตาย ผมเอาความร�ารวยไปดวยไมได สงทผมจะน�าตดตวไปคอความทรง

จ�าเกยวกบความรกเทานน ซงเปนความร�ารวยทแทจรงและจะเปนแสงน�าทางใหกบ

เราตอไป

ความรกจะตดตามเราไปไดทกท เพราะมนอยในหวใจและในมอของเราเอง

เตยงทแพงทสดในโลกกคอเตยงผปวยคณสามารถจางคนมาขบรถให มาท�างาน

หาเงนให แตไมมใครมาปวยแทนคณได สงของใดๆ ทหายไป เราอาจหาพบได แต

เราเอาชวตทเสยไปกลบคนมาไมไดเมอเราเขาไปอยในหองผาตด เราจะตระหนกได

วา เราใสใจสขภาพของตวเองนอยเกนไปแตเรามกจะรตวเมอสายเกนไปเสมอ

จงใหความรกกบครอบครวกบคนรกและเพอนๆหมนดแลสขภาพของ

ตวเองและใสใจคนรอบขางใหมากๆ

ขอขอบคณภาพจาก Bruja/Pacific CoastNews.com,hug.hu.com

tdm issue 36

Documents