t.c. sosyal gÜvenl İk kurumu baŞ Ğ - coe.int · yönetim kurulu bir karar organı olup, kurumun...
TRANSCRIPT
1
T.C.SOSYAL GÜVENLİK KURUMU
BAŞKANLIĞI
2
�Kurumsal Yapı
�Kurumun Organları
�Kurumun G örevleri
�Sosyal G üvenlik Reformuna Genel Bakı ş
SUNUM PLANI
3
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
KURUMSAL YAPI
4
5
16/05/2006 tarihli ve 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı kurulmuş ve üç sosyal güvenlik kurumu tek tek ççatatıı altında birleştirilmiştir.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU
6
� Kamu tüzel kişiliğini haizdir.� İdari ve mali açıdan özerktir.� Kurum Kanununda bulunmayan hükümler için
özel hukuk hükümlerine tabidir.� ÇSGB’nin ilgili kuruluşudur.� Sayıştay denetimine tabidir.� Merkezi Ankara’dır.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU
7
KURUMUN ORGANLARI
Kurum organları, 5502 sayılı Kanunun 4 üncümaddesine göre;� Genel Kurul,� Yönetim Kurulu, � Başkanlık olarak belirlenmiştir.
8
SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNUN GÖREVLERİ
5502 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine göre;
�Sosyal güvenlik politikalarını uygulamak, geliştirmek,�Sosyal güvenliğe ilişkin konularda uluslararasıgelişmeleri izlemek, � Uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmaktır.
9
GENEL KURUL
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının veya görevlendireceği bir yetkilinin başkanlığında; �Kamu kurum ve kuruluşlarından 12 temsilci,�İş ve/veya Sosyal Güvenlik Hukuku alanında 2 öğretim üyesi, �Sosyal Güvenlik Kurumu yöneticilerinden 8 temsilci,�Sosyal taraflardan temsilciler;
� İşveren sendikalarından 9 � İşçi sendikalarından 9 � Kamu görevlileri sendikalarından 9� Kendi nam ve hesabına çalışanlarından 9 � Kurumdan aylık veya gelir almakta olanların temsilcilerinden 9
�Kanunla kurulu kamu kurumu niteliğindeki en üst meslek kuruluşlarından birer temsilciden oluşur ve üç yılda bir kez toplanır.
10
YÖNETİM KURULUNUN OLUŞUMU
Yönetim Kurulu bir karar organı olup, Kurumun en yüksek karar, yetki ve sorumluluğunu taşır. Yönetim Kurulu; �Kurum Başkanı, �Kurum Başkan Yardımcısı, �Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını temsilen bir üye,�Maliye Bakanlığını temsilen bir üye, �Hazine Müsteşarlığını temsilen bir üye, �Sosyal taraflardan beş üye, (İşverenler, İşçiler, Bağımsız Çalışanlar,
Emekliler ve Memurlar) olmak üzere 10 10 üüyeden yeden oluşur.
Başkan ve başkan yardımcısı dışındaki Yönetim Kurulu üyelerinin görev süresi üç yıldır.
Başkan ve başkan yardımcısı dışındaki atama ile gelen Yönetim Kurulu üyelerinin kurumları ile ilişiği kesilir.
11
YÖNETİM KURULU
� Kurum Başkanı, Yönetim Kurulunun da başkanıdır.
� Yönetim Kuruluna, Başkanın bulunmadığı hallerde Başkana vekâlet eden kişi başkanlık eder.
� Yönetim Kurulu üyesi başkan yardımcısının bulunmadığıhallerde, Başkan tarafından görevlendirilen başkan yardımcısıYönetim Kuruluna katılır.
12
� Sosyal sigorta ve genel sağlık primleri, idari para cezaları, gecikme cezaları ve zamları ile katılım payları,
� Primlere Devlet katkısı,� Taşınır ve taşınmaz gelirleri,� Primsiz ödemeler karşılığı merkezi yönetim bütçesinden
ödemeler,� Bağışlar,� Prim ve diğer gelirlerin değerlendirilmesinden gelirler,� Diğer gelirler
KURUM GEL İRLERİ
13
� Gelir, aylık ve ödenekler,� GSS kapsamında yapılacak giderler,� Primsiz ödemeler kapsamındaki sigortalı ve hak
sahiplerine ödenecek aylık, tazminat ve diğer ödemeler,� Genel yönetim giderleri,� Faiz giderleri,� Eğitim, araştırma ve danışmanlık hizmet giderleri,� Diğer giderler
KURUM GİDERLERİ
� 14
SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMI VE AKTİF/PASİF ORANINDAK İ
DEĞİŞİM
YILLAR 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Ekim
Aktif Sigortalı 12.805.488 13.408.486 14.378.921 15.019.378 15.299.798 15.101.920 16.061.619
Pasif Sigortalı 7.174.648 7.504.453 7.913.724 8.279.444 8.746.703 9.173.895 9.447.424
Bağımlılar 30.109.280 31.423.261 32.330.398 33.070.537 33.227.265 34.045.154 34.757.413
Aktif/Pasif Oranı 1,93 1,92 1,95 1,95 1,87 1,78 1,83
Sosyal GüvenlikKapsamındaki
Nüfus50.138.617 52.391.314 54.667.326 56.423.907 57.338.454 58.651.467 60.266.455
15
BÜTÇE
2008 -2009 ve 2010 BÜTÇELERİ MİLYON TL
2008 2009 2010 2011
Gelirler 67.257 78.073 76.551 107.135
Prim Gelirleri 54.546 54.579 60.432 75.813
Diğer Gelirler 12.711 23.494 26.445 31.302
Giderler 93.159 106.775 118.653 137.740
Emekli Ayl ıklar ı 59.137 68.604 75.524 92.079
Sağlık Giderleri 25.346 28.811 32.754 33.349
Diğer Giderler 8.677 9.361 10.376 12.312
Açık 25.902 28.702 31.776 30.605
BütçeTransferleri 35.016 52.600 57.694 62.434
16
PERSONEL DURUMU
Kurumumuz; merkez ve taşra teşkilatında 24.266 personel ile hizmet sunmaktadır.
(*) Aralık 2010 tarihi itibariyle
PERSONEL SAYISI
TEŞKİLAT MEMURSÖZLEŞMEL
İİŞÇİ TOPLAM
MERKEZ TEŞKİLATI 4.761 115 27 4903
TAŞRA TEŞKİLATI 18.574 649 140 19.363
TOPLAM(*) 23.335 764 167 24.266
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
SOSYAL GÜVENLİK REFORMUNA GENEL BAKI Ş
� 18
NORMLAR
T.C. EMEKL İ SANDIĞI
SOSYAL SİGORTALAR
KURUMU
BAĞ - KUR
Kurulu ş Yasası
8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanun
-9.7.1945 tarihli ve 4792 sayılı Kanun - 06/08/2003 tarihli ve 4958,
2.9.1971 tarihli ve 1479 sayılı Kanun
Hizmet Yasası
8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanun
- 17.7.1964 tarihli ve 506, sayılı Kanun
2.9.1971 tarihli ve 1479 sayılı Kanun
Kapsamdaki Nüfus Grubu
657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ve Diğer Yasalara Tabi Çalışan Devlet Memurları
Hizmet akdine göre ücretle
Çalışanlar
1479 ve 2926 sayılı Kanunlara göre kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar
Uygulanan
Sigorta Kolları
- İşkazaları (Vazife Malullüğü) - Hastalık (Emekli, Dul ve Yetimler) - Malullük - Yaşlılık - Ölüm
-İşkazaları Meslek Hastalıkları - Hastalık - Analık - Malullük - Yaşlılık - Ölüm - İşsizlik
- Hastalık (Sağlık Sigortası) - Malullük - Yaşlılık - Ölüm
ESKİ SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ
19
REFORUMUN GEREKÇELERİ
� NÜFUS YAPISINDAKİ DEĞİŞİM; GENÇ BİR NÜFUZA SAHİBİZ FAKAT HIZLA YAŞLANIYORUZ
� AKTİF/PASİF ORANI, ÇALIŞABİLİR NÜFUSUN YAŞLI NÜFUSA ORANIYLA UYUMLU DEĞİL
� HER HİZMET YILI İÇİN HAK EDİLEN EMEKLİ AYLIĞI BAĞLAMA ORANI YÜKSEK
� EMEKLİLİKTE GEÇEN SÜRE, ÇALIŞMA SÜRESİNDEN DAHA UZUN
20
SOSYAL GÜVENLİK REFORMUNUN AMACI
Bu temel parametrelerde yapılan değişiklikler ile sosyal güvenlik açıklarının uzun vadede kapanması (50 yıllık süreç) ve aktüeryal dengelerin sağlanması ile tüm vatandaşlar için eşit, standart ve kaliteli hizmet üretimi amaçlanmıştır.
� 21
1 : Yeni kurumsal yapının olu şturulması,
(5502 Sayılı Kanun 20.05.2006/26173 T.S. R.G. Yayımlanm ıştır.)
2 : Tek bir emeklilik sigortası sisteminin kurulması,
(5510 Sayılı Kanun 08.05.2008/26870 T.S. R.G. Yayımlanm ıştır.)
3 : Genel sa ğlık sigortası sisteminin olu şturulması,
SOSYAL GÜVENLİK REFORMUNUN 4 ANA B İLEŞENİ
� 22
ANA PARAMETRELERDE YAPILAN ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER
�Yaş
�Prim Ödeme Gün Sayısı
�Aylık Bağlama Oranı
�Güncelleme Katsayısı
� 23
EMEKLİLİK YAŞI İLE İLGİLİDÜZENLEME
� 08/09/1999 tarihinden önce ilk defa i şe giren sigortalılar 4447 sayılı Kanunun kademeli geçi ş hükümlerinde öngörülen ya şın tamamlandı ğı tarihte emeklilik hakkınıelde edeceklerdir.
� 4447 sayılı Kanuna göre 08/09/1999 tarihinden sonra ilk defa işe giren kadın sigortalılar 58, erkek sigortalılar i se 60 yaşında emekli olacaklardır.
� 5510 sayılı Kanunda mevcut çalı şanların emeklilik ya şıkonusunda herhangi bir de ğişiklik yapılmam ıştır.
REFORMLA GETİRİLEN KADEMELİ YAŞ ARTIŞI
YIL
Emeklilik Yaşı
BAYAN ERKEK
01.01.2036-31.12.2037 59 61
01.01.2038-31.12.2039 60 62
01.01.2040-31.12.2041 61 63
01.01.2042-31.12.2043 62 64
01.01.2044-31.12.2045 63 65
01.01.2046-31.12.2047 64 65
01.01.2048 Tarihinden itibaren 65 65
� 25
YAŞLILIK AYLIĞI ALMA ŞARTLARI
Emeklilik Koşulları SSK BK (1479) ES
İlk Kurulduğunda 25 Yıl + 5000 Gün + 60 Yaş
15 Yıl + 5400 Gün + 55-60 Yaş
30 Yıl + 10800 Gün + 50 Yaş
2000 Öncesi 20-25 Yıl + 5000 Gün 20-25 Yıl + 7200-9000 Gün
20-25 Yıl + 7200-9000 Gün
2000 Sonrası 25 Yıl + 7000 Gün + 58-60 Yaş
25 Yıl + 9000 Gün + 58-60 Yaş
25 Yıl + 9000 Gün + 58-60 Yaş
Yeni Yasa ile4/a 7200 Gün +65 Yaş (Erkeklerde 2046 Bayanlarda 2048)
4/b ve 4/c 9000 Gün + 65 Yaş (Erkeklerde 2046 Bayanlarda 2048)
� 26
AYLIK BAĞLAMA ORANI
Eski Sistem 5510 sayılı Kanun
SSK
BK
İlk on yıl için % 3,5, sonraki on beş yıl için % 2, sonraki yıllar için % 1
( 25 yıl için ortalama % 2.6) Yeni dönemde halen sistem içinde Kanunun yürürlük tarihinde henüz 3600 günü doldurmamış sigortalılar için 3600 günün kalan her 360 günüiçin %3 (Son Gün 29.04.2008),
İlk kez çalışmaya başlayanlarda her yıl için % 2.0
ES
Yüzde elli baz üzerine her yıl için % 1 ilave
( 25 yıl için ortalama % 3)
� 27
GÜNCELLEME KATSAYISI
Eski Sistem 5510 sayılı Yasa
SSK
Kazancın ait olduğu yıldan itibaren aylık tahsis talep tarihine kadar TÜFE *
GSYİH kadar
- Mevcut kamu çalışanları için son aylık,
- Kanunun yürürlük tarihinden sonra göreve başlayan ilk defa kamu görevlileri ile 4 (a) ve 4 (b) kapsamındaki sigortalılar için TÜFE + %30 GSYİH
BK
Kazancın ait olduğu yıldan itibaren aylık tahsis talep tarihine kadar TÜFE *
GSYİH kadar
ES En son maaşına göre
� 28
SOSYAL SİGORTALARDAN SAĞLANAN YARDIMLAR
KISA VADEL İ
� Geçici İş Göremezlik Ödeneği
� Sürekli İş Göremezlik Geliri
� Ölüm Geliri
� Evlenme Ödene ği
� Cenaze Ödeneği
� Emzirme Ödene ği
UZUN VADELİ
� Malullük Aylığı� Yaşlılık Aylığı� Ölüm Aylığı� Yaşlılık Toptan Ödemesi� Ölüm Toptan Ödemesi� Evlenme Ödeneği� Cenaze Ödeneği
� 29
PRİM ORANLARI
Sigortalı Payı(%)
İşveren (%)
Toplam
Malullük, Ya şlılık ve Ölüm 9 11 20
Kısa Vadeli Sigorta Kolları - 1 - 6,5 1 - 6,5
Genel Sağlık Sigortası 5 7,5 12,5
Sadece GSS 12 - 12
İsteğe Bağlı Sigorta 32 -- 32
Çıraklar ve Ö ğrenciler - 1 1
Kendi Nam ve HesabınaÇalışanlar ( 4/b )
33,5 - 39 33,5 - 39
Borçlanmalar 32 32
� 30
GENEL SAĞLIK S İGORTASI
Kapsamdaki Kişiler
Kapsanan Sağlık Hizmetleri
� Türkiye’de ikamet eden Türk Vatandaşları
� Vatansızlar ve Sığınmacılar
� Türkiye’de ikamet eden ve başka bir ülke mevzuatına göre sosyal güvenlik kapsamında bulunmayan yabancılar
� Genel Sağlık Sigortalısı olarak prim ödeyenler ve bunların bağımlıları
İstisnalar: 18 yaşını doldurmamış kişiler,tıbben başkasının bakımına muhtaç kişiler,acil haller, iş kazası ve meslek hastalığı halleri,bildirimi zorunlu olan bulaşıcı hastalıkların tedavisi ,madde bağımlılığını önlemeye yönelik kişisel koruyucu sağlık hizmetleri,analık,afet, savaş, grev ve lokavt durumları
�Ki iye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri
� Kötü madde bağımlığını önlemeye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri
� Hastalık durumunda ayaktan ve yatarak tedavi hizmetleri
� Analık durumunda ayaktan ve yatarak tedavi hizmetleri
� Belirli di tedavileri
� Kanunla belirlenen ko ullar altında yardımcı üreme yöntemleri
31
SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİ-I
5510 Sayılı Kanun Öncesi Hizmet Akdine Tabi
Çalışanlardan sigorta primine esas
kazançlarının %30 oran ında Bağımsız
çalışanlardan %10 oran ında sosyal g üvenlik
destek pirimi alınmaktayd ı. Memur Emeklileri
için Sand ıkla ili şkilendirilenlerin aylıkları
kesiliyordu.
� 32
SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİ-II
Son yapılan düzenleme ile;
� Bağ-Kur a tabi çalışan emeklilerin, Aylıklarının %15’i üzerinden
prim ödemesi,(kademeli geçiş düzenlenmiş olup %12’den
başlayarak her yıl için 1 puan artacaktır)
� SSK’ya tabi çalışan emeklilerin: %30 + %1 ilâ %6,5 Kısa Vadeli
Sigorta Primi ödemesi
� Yürürlük tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlar emekli olduktan
sonra SSK’ya tabi çalışacakların emekli aylığının tamamen
kesilmesi öngörülmüştür,
33
� Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce kamu görevlisi olanlara 5434 sayılı Kanunun uygulanmasına devam edilecektir
� Bu Kanundan sonra kamu görevlisi olanların aylık bağlama şartları, aylıklarının hesabı, güncelleme katsayısı, aylık ba ğlama oranı, alınacak prim bakımından SSK ve Bağ-Kur sigortalılarının tabi oldu ğu hükümlere tabi olacaktır.
KAMU GÖREVLİLERİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER
� 34
EMZİRME, EVLENME VE CENAZE ÖDENEĞİ
SSK Bağ-Kur Emekli Sandığı 5510 S.Kanun
Emzirme Ödeneği
Kapsam
Bir defa için 50YTL
Sigortalı ile sigortalı olmayan eşe
YOK YOK
Bir defa için SGK Yönetim Kurulu Teklifi Bakan Onayı
ile Belirlenecek
(4-c hariç)
Sigortalı ile sigortalı olmayan eşe, aylık ve gelir alanlar ile
bunların sigortasız eşine
Evlenme Ödeneği
Kapsam
2 Yıllık Yetim Aylığı Tutarı
(Kız çocuklara)
YOK
1 Yıllık Yetim, Dul AylığıTutarı
(kız çocuklara, dul eş, anne)
Yetim Kız çocuklarına 2 Yıllık Yetim Aylığı Tutarı
(kız çocuk)
Cenaze Ödeneği 247 YTL 247 YTLAylık kadar,
en az 919 YTL
Bir defa için SGK Yönetim Kurulu Teklifi Bakan Onayı
ile Belirlenecek
� 35
YURT DIŞINA GÖTÜRÜLEN TÜRK İŞÇİLERİ
� Mevcut uygulamada sosyal güvenlik sözle şmesi imzalanmam ış ülkelere götürülen Türk i şçileri için % 25 oranında topluluk sigortası veya iste ğe bağlı sigorta primi alınmaktadır.
� Bu Kanunla, bunlar sadece kısa vadeli ve genel sa ğlık sigortası kapsam ında zorunlu tutulmu ş, dilerlerse iste ğe bağlı sigortaya devam etmeleri sa ğlanm ıştır. Prim oranları% 13,5 ila % 19’a dü şürülerek bu i şverenlerin prim yüküazaltılm ıştır.
� 36
YURT DIŞI HİZMET BORÇLANMASI
� Eski uygulamada bir gün için 3,5 dolar kar şılığı prim alınmakta idi.
� Bu Kanunla günlük borçlanma bedeli, sigortalının prime esas kazancın alt ve üst sınırı arasında seçeceği tutarın % 32’si olarak belirlenmi ştir.
� Borçlanmaya esas kazancın alt sınırını farklı bir miktarda belirlemeye Bakanlar Kuruluna yetki verilmi ştir.
� 37
PRİMSİZ ÖDEMELER
Kapsamdaki Ki şiler
Sağlanan Hizmetler
�65 Yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz ve kimsesiz kişiler ile sakatlar� Gaziler ve hak sahipleri � Şehitler ve hak sahipleri � Uçuş ve dalış hizmetlerinde çalışanlara ödenen tazminatlar� Başarılı sporcular�Yabancı memleketlerde görev yapan Türk asıllı ve yabancıuyruklu öğretmenler
� Aylık ve sağlık hizmetleri
� 38
SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİİMZALANAN ÜLKELER
ÜLKE ADI İMZA TAR İHİ YÜRÜRLÜK TARİHİ
KAPSAMI (SİGORTA KOLU)
UZUN VADEGENEL SAĞLIK
SİGORTASI 01. İNGİLTERE 09.09.1959 01.06.1961 �
02. F.ALMANYA 30.04.1964 01.11.1965 � �
03. HOLLANDA 05.04.1966 01.02.1968 � �
04. BELÇİKA 04.07.1966 01.05.1968 � �
05. AVUSTURYA 12.10.1966 01.10.1969 � �
06. İSVİÇRE 01.05.1969 01.01.1972 �
07. FRANSA 20.01.1972 01.08.1973 � �
08. DANİMARKA 22.01.1976 01.02.1978 �
09. İSVEÇ 30.06.1978 01.05.1981 �
10. NORVEÇ 20.07.1978 01.06.1981 �
11. LİBYA 13.09.1984 01.09.1985 �
12. K.K.T.C 09.03.1987 01.12.1988 � �
13. MAKEDONYA 06.07.1998 01.07.2000 � �
14. AZERBAYCAN 17.07.1998 09.08.2001 � �
15. ROMANYA 06.07.1999 01.03.2003 � �
16. GÜRCİSTAN 11.12.1998 20.11.2003 �
17. BOSNA-HERSEK 27.05.2003 01.09.2004 � �
18. KANADA 19.06.1998 01.01.2005 �
19. KEBEK 15.10.1998 01.01.2005 �
20.ÇEK CUMHURİYETİ 28.06.2001 01.01.2005 � �
21. ARNAVUTLUK 15.07.1998 01.02.2005 � �
22. LÜKSEMBURG 08.12.2004 01.06.2006
� 39
SOSYAL GÜVENLİK REFORMU YASALARI
Norm ve standart birliğini sağlayan, genel sağlık sigortasınıda kapsayan 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu tüm hükümleri ile 1 EK1 EK İİM 2008 M 2008 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
� 40
TEŞEKKÜR EDERİM
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU