t.c. saĞlik bakanliĞi türkiye halk sağlığı kurumu

T.C. Sağlık BakanlığıTürkiye Halk Sağlığı KurumuT.C. Sağlık BakanlığıTürkiye Halk Sağlığı Kurumu

TÜRKİYE’DE VEKTÖRLERLE BULAŞAN HASTALIKLAR İLE MÜCADELEDE POLİTİKALAR VE UYGULAMALAR

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞITürkiye Halk Sağlığı Kurumu

Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Daire Başkanlığı

T.C. Sağlık BakanlığıTürkiye Halk Sağlığı KurumuT.C. Sağlık BakanlığıTürkiye Halk Sağlığı Kurumu

Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Daire Başkanlığı Birimleri

• Viral Hemorajik Ateşler ve Riketsiyal Hastalıkların Kontrolü Birimi

• Sıtma ve Leishmaniasis Hastalıklarının Kontrolü Birimi

• Kuduz ve Kist Hidatik Hastalıklarının Kontrolü Birimi

• Gıda ile Bulaşan Zoonotik Hastalıkların Kontrolü Birimi

• Yeni ve Yeniden Önem Kazanan Zoonotik Hastalıkların Kontrolü Birimi

• Paraziter Hastalıkların Kontrolü Birimi

• Eğitim ve Sektörler arası İşbirliği Birimi

• İstatistik İzleme ve Değerlendirme Birimi

T.C. Sağlık BakanlığıTürkiye Halk Sağlığı Kurumu

Yürütülen Faaliyetler

Daire Başkanlığımız tarafından takip edilen hastalıklar ile ilgili epidemiyolojik /

bilimsel çalışmalar ve mevzuat geliştirilmesi çalışmaları yürütülmekte ve / veya

desteklenmekte

Hastalıklara dair kontrol programları hazırlanmakta ve yürütülmekte

Hastalıklarla ilgili salgınların kontrolüne ilişkin faaliyetler yürütülmekte

Hastalıkların vektörleriyle etkin ve bilimsel mücadele yöntemlerinin belirlenmesi

ve uygulanmasına yönelik çalışmalar koordine edilmekte

Faaliyet alanları ile ilgili ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği

yapılmakta ve gerektiğinde koordinasyon sağlanmakta ve/veya desteklenmekte

Faaliyet alanları ile ilgili eğitim, sempozyum, panel, çalıştay, seminer vs.

etkinlikleri düzenlenmekte ve/veya desteklenmekte ve düzenlenen ulusal ve

uluslararası etkinliklere katkı sağlanmaktadır


Kırım Kongo Kanamalı AteşiSağlık Bakanlığı Tarafından Yürütülen Çalışmalar• Eğitim çalışmaları

– Halk eğitimleri– Sağlık çalışanları eğitimleri

• Vaka takibi ve tedavi

• Kene mücadelesi çalışmalarının desteklenmesi

• Saha ziyaretleri

• Bilimsel çalışmaların desteklenmesi


KKKA Halk Eğitimleri

• KKKA halk eğitimleri bilim kurulu tavsiyeleri doğrultusunda belirlenen stratejilerle yürütülmektedir.

• Uygulama stratejileri yıllar itibariyle değişiklik gösterebilmektedir.


KKKA -Algoritmalar• Kene tutunması ile gelen kişilere yaklaşım ve vaka

yönetimi konusunda;

• Kene Tutunması İle Gelen Kişilere Yaklaşım

Algoritması,

• KKKA Vaka Yönetim Algoritması kullanılmaktadır.


KKKA Bilgi Sistemi• KKKA vakalarının bildiriminde ve takibinde KKKA Bilgi Sistemi

kullanılmaktadır. http://kkka.thsk.saglik.gov.tr/

http://kkka.thsk.saglik.gov.tr/


KKKA Referans Laboratuvarları• KKKA şüpheli vakaların numuneleri belirlenen esaslar

doğrultusunda referans laboratuvara ulaştırılmakta ve bu

laboratuvarlarda çalışılmaktadır.

• KKKA numunelerinin çalışıldığı 4 laboratuvar bulunmakta

olup iller kendileri için belirlenen referans laboratuvara

numuneleri göndermektedir.


Kene Mücadelesi - Hayvanlarda Ektoparaziter İlaç Uygulamaları

• Kene popülasyonunun kabul edilebilir bir seviyeye

indirilebilmesi için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

tarafından sığırlar başta olmak üzere çiftlik hayvanlarının

uygun ektoparaziter ilaçlarla ilaçlanması çalışmaları

sürdürülmekte ve Bakanlığımızca da bu çalışmalar

desteklenmektedir.


10

Sıtma Kontrolü: Hastalık yükünü halk sağlığı sorunu olmayacak seviyeye düşürmektir.

Eliminasyon: Hastalık insidansının bir ülkede, bir kıtada veya sınırlı bir coğrafik bölgede sıfıra indirilmesidir.

Sıtma hastalığının eliminasyonu ise bir ülkede, bir kıtada veya bir bölgede yerli sıtma vakalarının görülmemesidir. Buralarda sıtma vakası olabilir ancak bunlar diğer ülke ve bölgelerden gelen emporte vakalar şeklindedir.

TANIMLAR

Kaynak: Global Malaria Programme / Dünya Sağlık Örgütü


SITMA ELİMİNASYON PROGRAMI

11

Ülkemizde 2009 yılında Sıtma Eliminasyon Programı’na geçilmiştir.

Programın amacı:

2015 yılına kadar yerli sıtma bulaşını sona erdirmektir.


STRATEJİLER• Vakaların erken teşhisinin sağlanması (Aktif sürveyans-aktif

vaka bulma),• Tespit edilen vakaların uygun ve tam tedavisinin yapılmasının

sağlanması,• Vektör mücadelesi,• Sektörler arası işbirliği,• Sağlık personeli eğitimi,• Halka yönelik sağlık eğitimi

12


Aktif ve Pasif Sürveyans (vaka bulma) Laboratuvar Kalite Güvencesi Radikal tedaviSıtma vakalarının ve odakların epidemiyolojik araştırılması ve sınıflandırılmasıVaka raporlaması, bildirimi, merkezi kayıtRisk gruplarına kemoprofilaksiVeri toplama ve analiz

Sosyo-demografik durum analizi

(göç, ekonomik faaliyetler vb)

Olası sıtma risk bölgelerinin

belirlenmesi ve durumun

izlenmesi

Meteorolojik verilerin analizi

Entomolojik sürveyansSivrisinek saha araştırmaları yürütülmesi, desteklenmesiVektör kontrol yöntemleri saha araştırmaları İnşaat ve sulama faaliyetlerinin izlenmesiVektör mücadelesinin yapılmasıVektör kontrolü için gerekli mal, malzeme ve ekipmanın temini

DSÖ teknik destek

Vaka bulma ve vaka yönetimi

Sıtma durumu belirleyicilerinin izlenmesi

Sivrisinek izleme, kontrol, araştırma

Sınırötesi işbirliği

Sektörlerarası işbirliği Eğitim

STRATEJİLER


Yürütülen Faaliyetler • Aktif ve pasif sürveyans çalışmalarına devam

edilmektedir.• İllerde yürütülen vektör kontrol çalışmalarının takibi

yapılmaktadır.• Vektör mücadelesinin yürütülmesi için ihtiyaç duyulan

biyosidal ürün, cihaz ve ekipman temin edilerek illere dağıtımları yapılmaktadır

• Sıtma ve leishmaniasis hastalarının tedavisinde kullanılan ilaçları temin ve dağıtımları yapılmaktadır.

• Suriyeli misafirlerde sıtma ve leishmaniasis tarama çalışmalarına devam edilmektedir.


Tularemi / Batı Nil Virüsü (BNV Enfeksiyonu) / Hantavirüs Enfeksiyonu Yürütülen Faaliyetler

Vaka bazlı sürveyans çalışmaları Eğitim çalışmaları

Halk eğitimleri Sağlık çalışanları eğitimleri

Web tabanlı Tularemi Veri Toplama ve Değerlendirme Sisteminin İzlenmesi

Günlük ve haftalık takiplerin değerlendirilmesi

Vakanın kesinleşmesi durumunda filyasyon çalışmasının takibi

Salgınların zamanında tespit edilerek ilgili kurumlarla işbirliği içerisinde gerekli

müdahalelerin yapılmasının sağlanması Saha ziyaretleri

Konu ile ilgili bilimsel çalışma yapılması ve yapılan çalışmalara destek verilmesi 15


Eğitimler “Zoonotik Hastalıklar Hizmet İçi Eğitim Modülü” hazırlanmıştır. Bu modül kapsamında • 2012 yılında yapılan eğitimler sonucu 81 ilde toplam 325

eğitimci yetiştirilmiştir. • Halk Sağlığı Müdürlükleri tarafından bölgelerinde sorun olan zoonotik ve vektörel hastalıklarla ilgili halka yönelik toplu eğitimler yapılmaktadır. Bu eğitimler başta öğretmenler, din görevlileri, muhtarlar gibi toplum önderleri olmak üzere tüm halka yönelik yapılmaktadır. •Sağlık çalışanlarının ve halkın bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi amacıyla eğitimler verilmekte, afiş ve broşür gibi eğitim materyalleri hazırlanarak dağıtılmaktadır.

16


Tularemi Bilgi Sistemi• Tularemi vakalarının bildiriminde ve takibinde Tularemi Bilgi Sistemi

kullanılmaktadır. http://tularemi.thsk.saglik.gov.tr/

http://tularemi.thsk.saglik.gov.tr/


Tularemi Ulusal Referans Tanı Laboratuvarları ve Yetki Alanları

Uludağ Üniversitesi Tularemi ReferansTanı Laboratuvarı

Mikrobiyoloji Referans Lab D:BTularemi ReferansTanı Laboratuvarı

18


Bildirimi mecburi bulaşıcı hastalıklar içerisinde yer almaktadır.

Ülkemizde ilk BNV Enfeksiyonu 2010 yılında tespit edilmiştir.

Hastalığın belirlenmesini müteakip BNV Enfeksiyonu bilgi notu, vaka tanımları, algoritmalar hazırlanmış ve illere duyurulmuştur.

BNV Enfeksiyonu

19

t.c. saĞlik bakanliĞi türkiye halk sağlığı kurumu

Documents