TÜBİTAK PROJESİ HAZIRLAMAPROF. DR. AHMET DURAN

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ, FEN FAKÜLTESİ

Hayal gücü bilgiden daha önemlidir. Çünkü bilgi sınırlıyken, hayal

gücü tüm dünyayı kapsar.

Albert Einstein

Fırat -2012

PROGRAM

Konu: Proje hazırlama

Alt Başlıklar

Proje nedir?

TÜBİTAK destekli proje tipleri.

Proje bileşenleri: başlık, özet, amaç, konu ve kapsamı, literatür, özgün değer, yöntem, araştırma olanakları, çalışma takvimi, başarı ölçütleri ve B planı, projenin yönetim düzeni ve iş tanımları, bütçe ve gerekçesi.

Başarılı projelerde ön hazırlık, özenli hazırlık ve sürecin kullanımı.

Proje hazırlamada dikkat edilecek noktalar.

Proje yönetiminde roller ve başarı.

PROJE

Tanım 1: Proje nedir?

Belirli bir amacı gerçekleştirebilmek için

ne, nerede, ne zaman, niçin, nasıl (5N),

kim, kime ve kaç paraya (3K)

yapılacaktır soru ve cevaplarının organize

edildiği fikirler ve uygulama sürecidir.

Tanım 2: Proje nedir?

Önceden belirlenmiş sonuçlara ulaşabilmek için organize edilmiş faaliyetler zinciridir.

Araştırma Projesi

Başlangıcı ve sonu belirli bir sürede,

tanımlı amaç ve hedeflere sahip,

değişim oluşturan,

planlanan uygulama adımlarıyla çeşitli çıktıların eldeedildiği,

belirlenmiş bir bütçeyle yürütülen,

bir çalışma sürecidir.

Genel proje süreci

Belirli bir amacı gerçekleştirebilmek için öngörülen ve aşamalardan oluşan bir işlemler dizisidir.

Bu aşamalar;

Proje fikrinin oluşumu

İnceleme

Planlama

Finansman temini

Uygulama

Değerlendirme

Proje hazırlama

Proje yönetimi

PROJE ÇEŞİTLERİ

Etüt projeleri

Yeni yatırım projeleri

İdame ve yenileme projeleri

Tamamlama ve darboğaz projeleri

Modernizasyon projeleri

Teknik yardım projeleri

Araştırma-geliştirme (Ar-Ge) projeleri

Sosyal Bilimlerde Ar-Ge Nedir?

Ar-Ge: İnsan, kültür ve toplumun bilgisinden

oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bu

dağarcığın yeni uygulamalar tasarlamak üzere

kullanılması için sistematik temelde yürütülen

yaratıcı çalışmalardır.

Ar-Ge Türleri

Temel Araştırma

Uygulamalı Araştırma

Deneysel Geliştirme

Temel Araştırma: Görünürde herhangi bir özeluygulaması veya kullanımı bulunmayan, öncelikle olgu vegözlemlenebilir gerçeklerin temellerine ait yeni bilgileredinmek için yürütülen deneysel ya da teorik çalışmalardır.

Örnekler:

1- Ekonomik koşullar ile sosyal gelişme arasındaki nedenselilişkinin incelenmesi.

2- Yetişkin ve çocuklardaki okuma işleminin insanların görselsisteminin sözcük, resim ve şemalar gibi sembollerdenbilgi elde etmek için nasıl çalıştığının incelenmesi.

3. Aruz vezninin bilgisayarla çözümlenmesi (desteklenmiştir).

Diğer örnekler (desteklenen projeler):

Konya ve çevresinin tarih köprüleri ve su değirmenleri(Selçuk Üniv. Remzi Duran).

Maden arama faaliyetlerinde alternatif bir araç olarak

'Tarih': Osmanlı Döneminde Balıkesir'de Madencilik

(1839-1923).

Yerellik, kurumsallık ve aile ekseninde cumhuriyet

dönemi sözlü tarih projesi.

Türk Masal Tiplerinin (TTV) revizyonu ve genişletilmiş

baskısı için Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı-

Boratav Arşivindeki malzemenin analizi.

Uygulamalı Araştırma: Temel araştırma gibi

yeni bilgi elde etme amacıyla yürütülen özgün

bir araştırmadır. Bununla birlikte, uygulamalı

araştırma öncelikle belirli bir pratik amaç veya

hedefe yöneliktir.

Örnek: Okuma işleminin, çocuk ve yetişkinlere

okumayı öğretmek için yeni bir yöntem

geliştirmek amacıyla incelenmesi.

Deneysel Geliştirme: Araştırma ve/veya pratik

deneyimden elde edilen mevcut bilgiden yararlanarak

yeni malzemeler, yeni ürünler ya da cihazlar üretmeye;

yeni süreçler, sistemler ve hizmetler tesis etmeye ya da

halen üretilmiş veya kurulmuş olanları önemli ölçüde

geliştirmeye yönelmiş sistemli çalışmadır.

Örnekler:

1- Büyük şehirlere olan kırsal göçü engellemek için bir mali

yardım programının geliştirilmesi ve test edilmesi.

2- Göçmen çocukları arasında özel bir okuma programının

geliştirilmesi ve test edilmesi.

Niçin Proje Desteği?

Çünkü proje desteği;

Bilime, toplumsal refaha ve ekonomiye katkı,

Bilimsel çalışmalarımızın belirli bir düzen içerisinde,sorumlulukların tanımlandığı bir ekip ile yürütülebilmesinive çok ortakla çalışabilme düzeni,

Bilimsel çalışmalarımız için gerekli maddi fon,

Yapılacak olan bilimsel değerlendirmenin, olası hata veeksikliklerin bilimsel panel tarafından önceden ortayaçıkarılması,

Bilimsel ve teknolojik (makale, ürün, patent) çıktılarınoluşması,

Ar-Ge personeli yetiştirilmesine katkı,

Kurumsal ve bireysel teşvik imkanlarındanfaydalanabilme imkanları sağlar.

Şans ancak hazırlanmış fikirlere güler.Louis Pasteur

İstanbul-2012

Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Destek Grubunda

(SOBAG) Araştırma Projesi Niteliği Taşımayan Konular

Durum tespiti/veri toplama/rutin çalışma,

Klasik anlamdaki ansiklopedi, sözlük, envanter çalışmaları,

Kurum ve kuruluşların rutin olarak yapması gereken raporlamalar,

Yalnızca veri toplanması/derlenmesi/tercümesine dayanan çalışmalar,

Kitap derleme, çeviri, transkripsiyon, veritabanı, hizmet içi eğitim faaliyetleri, salt kazı, restorasyon ve restitüsyon projeleri,

Müzecilik çalışmaları, kentsel tasarım projeleri, aynen uyarlama, katalog, tanıtım vs.

TÜBİTAK tarafından desteklenen proje ve

programlar ALTI ana başlık altında toplanır.

Bunlar;

A- AKADEMİK

B- SANAYİ

C- KAMU

D- GİRİŞİMCİLİK

E- BİLİMSEL ETKİNLİK

F- BİLİM VE TOPLUM

A- AKADEMİK

1- ULUSAL DESTEK PROGRAMLARI

1001 - Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Prg.

1002 - Hızlı Destek Programı

1003 - Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı

1005 - Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programı (D.P.)

1007 - Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini D.P.

1010 - Evrensel Araştırmacı (EVRENA) Programı

1011 - Uluslararası Bilimsel Araştırma Projelerine Katılma Programı (UBAP)

1301 - Bilimsel ve Tekn. İşblğ. Ağları ve Platf. Kurma Girişimi Proj. (İŞBAP)

1505 - Üniversite-Sanayi İşbirliği Destek Programı

1008 - Patent Başvurusu Teşvik ve Destekleme Programı

1513 - Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Programı

3001 - Başlangıç Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı

3501 - Ulusal Genç Araştırmacı Kariyer Geliştirme Programı

1001 - Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Prog.

Bu programının amacı, yeni bilgiler üretilmesi, bilimselyorumların yapılması veya teknolojik problemlerin çözümlenmesiiçin bilimsel esaslara uygun olan projeler desteklemek.

Proje yürütücüsü olmak için Doktoranın tamamlanması gerekir.

PROJE SÜRESİ: En fazla 36 aydır.

2014 başvuruları (iki defa): 28 Mart, 26 Eylül

PROJE BÜTÇESİ

2014 yılı için, Araştırma projeleri destek üst limiti yıllık 120.000TL’dir. Üç yıllık 360.00 TL.’yi geçemez. Bu bütçede burslardahil, Proje Teşvik İkramiyesi (PTİ), Kurum hissesi ve yurtdışıaraştırmacı giderleri hariçtir.

İstenen burs miktarlarının toplamı aylık 4.800 TL’den fazlaolamaz. Makine-teçhizat taleplerinin toplam bütçe ile dengeliolması gözetilir. Altyapı oluşturmaya yönelik olan projelerdesteklenmez.

1002 - Hızlı Destek Programı

Hızlı Destek Programının amacı, üniversitelerde, araştırmahastanelerinde ve araştırma enstitülerinde / istasyonlarındayürütülecek acil, kısa süreli, küçük bütçeli araştırma ve geliştirmeprojelerine destek sağlamaktır.

Doktora yapanlarda yürütücü olabilir (yeni-2014).

PROJE SÜRESİ

En fazla 12 ay olabilir.

PROJE BÜTÇESİ

2014 yılı için, Hızlı Destek projeleri destek üst limiti (Burs dahil) yıllık30.000 TL’dir. İstenen burs miktarlarının toplamı aylık 900 TL’denfazla olamaz. Yürütücü ve araştırmacılara PTİ ödemesi yapılmaz.

1003 - Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı

PROGRAM HAKKINDA (TÜBİTAK çağrı konuları takip edilmeli. Çağrıdışı konularda proje verilemez)

Bu destek programının amacı, Ulusal Bilim Teknoloji ve Yenilik Stratejisiçerçevesinde öncelikli alanlarda sonuç odaklı Ar-Ge projelerinidesteklemek ve bu projeler arasında eşgüdüm sağlamaktır.

PROJE SÜRESİ: Küçük Ölçekli projelerin süresi en fazla 24 ay, Orta veBüyük Ölçekli projelerin süresi en fazla 36 aydır.

PROJE BÜTÇESİ 2014 yılı için, her üç ölçekte ayrı ayrı desteklenecek projeler için destek alt ve

üst limitleri (Burs dahil, Proje Teşvik İkramiyesi (PTİ), Kurum hissesi ve yurtdışıaraştırmacı giderleri hariç) aşağıdaki gibi belirlenmiştir.

Küçük Ölçekli projeler: 500.000 TL’ye kadar, Orta Ölçekliler: 500.001 - 1.000.000TL, Büyük Ölçekliler: 1.000.001 - 2.500.000 TL

Özel sektörün yer aldığı projelerde ilgili özel kuruluşa verilecek makine-teçhizatbedelinin % 50’si TÜBİTAK tarafından karşılanır.

PTİ üst limitleri: Proje yürütücüsü: 2.000 TL/ay -- Proje yöneticisi: 2.500 TL/ay --Araştırmacı: 1.000 TL/ay -- Danışman: 1.500 TL/yıl

1005 - Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programı

Programın amacı; ülkemizde ihtiyaç duyulan, teknolojik dışabağımlılığımızı azaltacak, ülkemizin rekabet gücünü artıracakyeni bir ürün/süreç/yöntem/model geliştirme amacına yönelikprojelerinin desteklenmesidir.

PROJE SÜRESİ

En fazla 18 aydır.

2014 başvurular: 28 Mart ve 26 Eylül

PROJE BÜTÇESİ

2014 yılı için, proje destek üst limiti (Burs dahil, Proje Teşvikİkramiyesi (PTİ), Kurum hissesi ve yurtdışı araştırmacıgiderleri hariç) 200.000 TL’dir. İstenen burs miktarlarınıntoplamı aylık 3.000 TL’den fazla olamaz. Makine-teçhizattaleplerinin toplam bütçe ile dengeli olması gözetilir.

1007 - Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini

Destekleme Programı

Çağrılı projelerdir.

TÜBİTAK, kamu kurumlarının Ar-Ge ile giderilebilecek ihtiyaçlarınınkarşılanması, sorunlarının çözüme kavuşturulması amacıyla destekler.

Bu projeler iki Araştırma Destek Grubu tarafından desteklenmektedir.Üniversiteler yürütücü kuruluş olabilir.

KAMAG -Kamu Araştırmaları Destek Grubu

SAVTAG -Savunma ve Güvenlik Teknolojileri Araştırma Destek Grubu

Program Revizyonu Kapsamında Yapılan Yenilikler

Proje başvuruları için çağrılı sisteme geçilmesi,

Proje yöneticisi, yürütücüsü kuruluşlar çağrı başvurularını doğrudan TÜBİTAK’ayapabilmesi,

3 farklı nitelikte proje yaklaşımı (Prototip, Model, Teknoloji Birikim Projesi)

İki aşamalı proje başvurusu (1. aşama: Çağrıya uygunluk, Ar-Ge Niteliği, Yapılabilirlik).

(2. aşama: Ar-Ge Niteliği, Yöntem, Yapılabilirlik, Bütçe).

İhtiyaç Başlıkları için Odak Grup Çalışmaları,

Proje değerlendirme süreçlerinde Müşteri Kurumun aktif katılımı,

Toplam bütçenin %5’i oranında Ar-Ge nitelikli hizmet alımı,

Katılımı teşvik için özel sektör koşullarında iyileştirmeler.

1010 - Evrensel Araştırmacı (EVRENA) Programı

05/01/2013 tarihi itibariyle 1010 kodlu EVRENAProgramı yürürlükten kaldırılmıştır. EVRENA programıkapsamında görev alan yurtdışı (evrensel)araştırmacılar, belirtilen tarihten itibaren ARDEBtarafından yürütülmekte olan 1001, 3501, 1003 ve 1011programları kapsamında proje ekibinde yeralabileceklerdir.

Yurtdışında ikamet eden yabancı/TC uyrukluaraştırmacılar, her ziyarette yol dahil 30 gün veya dahauzun sürelerle projede görev almak şartıyla, yasalyükümlülükleri projenin yürütüldüğü kuruluşa ait olmaküzere araştırmacı olarak görev alabilirler.

Gideceğiniz yeri bilmiyorsanız, vardığınız yerin önemi yoktur.

Peter F. Drucker

Erzincan-2000

1011 - Uluslararası Bilimsel Araştırma

Projelerine Katılma Programı (UBAP)

Amacı; bilim insanlarımızın bilimsel çalışmaları için yurtdışındagörevlendirilmesine destek sağlar. Doktorayı bitirme şartı vardır.Öğrenciler bursiyer olabilir.

Bu Programı’na yapılan başvurular 1001 panellerinde ele alınacak, ancak buprograma özgü değerlendirme boyutları ve kriterleri kullanılacaktır.

Yeni bilgiler üretilmesi, ülkemizin uluslararası pazarlardaki rekabet gücününartırılması amacı ile ileri teknoloji uygulamalarına yönelik projeleri önceliklialanlar çerçevesinde desteklemektir.

Ülkemizin uluslararası pazarlardaki rekabet gücünün artırılması amacı ile hertürlü ölçekteki işletmelerde ileri teknoloji uygulamalarına yönelik, birden fazlakurum, kuruluş, gerçek veya tüzel kişinin işbirliği ile yürütülen, araştırma,geliştirme ve/veya teknoloji transferi ve/veya adaptasyonu aşamaları ile bunlarınsonuçlarını ticari maksatla ürün, hizmet veya teknolojiye dönüştürme aşamasınıiçeren ve ortaklarından en az biri sonuçları ticari uygulamaya dönüştürecekbir kurum, kuruluş gerçek veya tüzel kişi olan projelere öncelik verilir.

PROJE SÜRESİ: En fazla 36 aydır.

PROJE BÜTÇESİ: 2014 yılı için, Araştırma projeleri destek üst limiti (Burs dahil,Proje Teşvik İkramiyesi (PTİ), Kurum hissesi ve yurtdışı araştırmacı giderlerihariç) yıllık 120.000 TL’dir. İstenen burs miktarlarının toplamı aylık 4.800 TL’denfazla olamaz.

1301 - Bilimsel ve Tekn. İşblğ. Ağları ve Platf.

Kurma Girişimi Proj. (İŞBAP)

Revize edilmektedir. Bu nedenle şu an için program kapsamında projeönerisi kabul edilmemektedir (2014, 19 Nisan)

Programın amacı: ulusal ve uluslararası kurum, kuruluş, birim vegruplar arasında temel bilimler, mühendislik, sağlık bilimleri, sosyalbilimler ve ilgili teknoloji dallarında, özellikle ülkemizin bilim ve teknolojiöngörüleri doğrultusunda gelişmesini sağlamak üzere, ilgili taraflararasında işbirliğini oluşturmak, artırmak ve bunların somut çıktılarayönelecek şekilde gelişmesini sağlamak üzere önerilecek işbirliğiağlarının ve platformların kurulmasını desteklemektir.

PROJE SÜRESİ: En fazla 36 aydır.

PROJE BÜTÇESİ: 2012 yılı için, Araştırma projeleri destek üst limitiyıllık 250.000 TL’dir.

1505 - Üniversite-Sanayi İşbirliği Destek Programı

Bu programla, üniversite /kamu araştırma merkez ve

enstitülerindeki bilgi birikimi ve teknolojinin, Türkiye’de yerleşik

ve proje sonuçlarını Türkiye’de uygulamayı taahhüt eden

kuruluşların ihtiyaçları doğrultusunda, ürüne ya da sürece

dönüştürülerek sanayiye aktarılması yoluyla ticarileştirilmesine

katkı sağlamak amaçlanmıştır.

Programın uygulama esaslarında; Müşteri Kuruluş olarak anılan

özel sektör kuruluşu ve Yürütücü Kuruluş olarak anılan

üniversite ya da kamu araştırma merkez ve enstitüsü bir

İşbirliği Sözleşmesi imzalayacaktır. Bu sözleşme çerçevesinde

Yürütücü Kuruluş tarafından yapılacak; yeni bir ürün üretilmesi,

mevcut bir ürünün geliştirilmesi, iyileştirilmesi, ürün kalitesi veya

standardının yükseltilmesi veya maliyet düşürücü nitelikte yeni

tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi projesi

TÜBİTAK ve Müşteri Kuruluş tarafından finanse edilecektir

1513 - Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Programı

Üniversite sanayi işbirliğinin gelişimine katkı sağlayacak,teknolojinin ticarileşme sürecini destekleyecek ve akademikaraştırmalara lojistik destek sağlayacak bir arayüz olanteknoloji transfer ofislerinin etkinliğinin artırılması veyaygınlaştırılmasını amaçlar.

Bu amaçla Teknoloji Transfer Ofislerinin proje esaslı olaraküniversitedeki bilginin ticarileştirilmesine katkı sağlayacakçeşitli faaliyetlerinin desteklenmesi amaçlanmaktadır.TÜBİTAK Teknoloji Transfer Ofisleri (TTO) DesteklemeProgramı ile üniversitelerdeki bilgi ve teknolojinin, uygulamayadönüştürülerek ticarileştirilmesi, üniversite ve özel sektörkuruluşları arasında işbirliği oluşturulması ve sanayinin ihtiyaçduyduğu bilgi ve teknolojinin üniversitede üretilmesinehedefleyen bir destek programdır. Türkiye’de 10 Üniversite,10 yıl süreyle desteklenmektedir.

3001 - Başlangıç Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı

Programın amacı, Ar-Ge projesi hazırlama ve yürütme kültürününyaygınlaşmasını sağlamak için, ARDEB tarafından desteklenenprojelerde yürütücü olarak görev almamış olan, üniversite, kamukurum/kuruluşu veya özel kuruluşlardaki araştırmacılarınsunacakları Ar-Ge projelerini destekler.

Doktor olma şartı vardır. Bir defa yürütücülük yapılır.

Sürekli açık projelerdendir.

Proje Süresi: En fazla 24 aydır.

Proje Bütçesi: 2014 yılı için, Başlangıç Ar-Ge Projeleri destek üstlimiti (Proje Teşvik İkramiyesi (PTİ) ve Kurum Hissesi hariç) yıllıkbütçe sınırlaması olmaksızın toplam 60.000 TL’dir.

Aylık 1.800 TL’ye kadar burs desteği sağlar.

Yurt içi/yurt dışı bilimsel toplantılara katılım/çalışma ziyareti amaçlıseyahatler için 10.000 TL, proje yayılım giderleri (Proje çıktılarınınilgili paydaşlar ve potansiyel yararlanıcılar ile paylaşılmasına yönelikyapılacak toplantı, çalıştay vb. çalışmalar) için 5.000 TL’ye kadardestek verilir.

Önce doğruyu bilmek gerekir, doğru bilinirse yanlış da bilinir, ama önce yanlış bilinirse doğruya ulaşılamaz. Farabi

Hisar’dan Boğaz-2009

3501 - Ulusal Genç Araştırmacı

Kariyer Geliştirme Programı

Bu Programının amacı; kariyerlerine yeni başlayan doktoralı genç biliminsanlarının çalışmalarını proje desteği vererek teşvik etmektir. Gençaraştırmacıların çalışmaları desteklenerek, hem genç bilim insanlarınınkariyerlerini araştırmacı ve eğitimci olarak en iyi şekilde sürdürmeleri, hemde bilimsel düzeyimizin geliştirilmesi ve bilimin ülke kalkınmasındaki rolününartırılması amacına yönelik bir programdır. Doktorasını halen çalıştığıkurumun dışında başka bir kurumda yapmış olması.

Başvuru tarihleri 1001 gibi.

PROJE SÜRESİ: En fazla 36 aydır.

PROJE BÜTÇESİ: 2014 yılı için, KARİYER projeleri destek üst limiti (Bursdahil, Proje Teşvik İkramiyesi (PTİ), Kurum hissesi ve yurtdışı araştırmacıgiderleri hariç) yıllık 75.000 TL’dir. (2 yıllık projeler için 150.000 TL., 3 yıllıkprojeler için 225.000 TL.). İstenen burs miktarlarının toplamı aylık 3.000TL’den fazla olamaz. Makine-teçhizat taleplerinin toplam bütçe ile dengeliolması gözetilir. Altyapı oluşturmaya yönelik olan projeler desteklenmez.

1001 tipi projeler ile 3501 tipi projeler

arasında ne fark vardır?

Her ikisi de panellerde değerlendirilir, süreleri aynı,bütçeleri farklıdır.

3501’de yürütücünün halen çalıştığı kurumun dışındakibir kurumda doktorasını yapmış olması ve doktoradiplomasını aldığı tarihten projenin verildiği tariharasında geçen sürenin beş yıldan daha az olmasıgerekir.

Her iki projelerin de değerlendirilmesinde aynı kriterlerölçü alınır.

1001 tipi projeler ile 1002 tipi projeler

arasında ne fark vardır?

1002 projeleri format olarak 1001 projelerine benzer.

1001 projeleri panellerde değerlendirilir, ancak 1002 projeleri değerlendirme daha çabuk olsun diye iki dış hakeme gönderilir.

1002 projelerinde telif yoktur, ancak sınırlı miktarda da olsa burs vardır.

1001 projelerinde süre 36 ay, bütçe 360.000 TL, 1002 projelerinde süre 12 ay ve bütçe 30.000 TL’dir.

2- ULUSLARARASI DESTEK PROGRAMLARI

1011 - Uluslararası Bilimsel Araştırma Projelerine

Katılma Programı (UBAP)

ERA-NET

Avrupa Birliği Çerçeve Programları kapsamında bir uygulama aracıolarak kullanılır, Avrupa Birliği üyesi ve Avrupa Birliği üyeliğineaday olan ülkelerde, ulusal ve bölgesel araştırma programlarıarasında koordinasyon sağlayarak, araştırma programlarının geliştirilipgüçlendirilmesini hedeflenmektedir. Bu hedefe ulaşılırken kullanılacakaksiyonlar;

COST (Bilimsel ve Teknik İşbirliği Alanında Avrupa İşbirliği)

COST (European Cooperation in Science and Technology), ulusal kaynaklarladesteklenmiş araştırma projelerinin Avrupa düzeyinde koordinasyonunusağlamak ve Avrupa bilim insanlarının ortak çalışmalarını desteklemekamacıyla kurulmuş olan bir organizasyondur. COST’un misyonu, Avrupalıaraştırmacılar arasında etkileşim ve işbirliğini destekleme;

COST ulusal olarak desteklenen araştırma projelerinin yürütücülerininAvrupa düzeyinde oluşturulmuş ağlara (aksiyonlara) dahil olmalarınısağlamaktadır. COST aksiyonlarının en temel özelliği sabit bir programınolmaması (bottom-up) ve istenirse katılımda bulunulmasıdır (flexibleparticipation).

3- KONUK ARAŞTIRMACI DESTEK PROGRAMLARI

2221 - Konuk veya Akademik İzinli (Sabbatical) Bilim

İnsanı Destekleme Programı

Bu program ile Yurt dışındaki üniversitelerde (en az doktoradereceli),

Yurt dışındaki kamu/özel araştırma kuruluşlarında (5 yıl sektördeneyimine sahip),

çalışmakta olan Türk/yabancı seçkin bilim insanlarının Türkiye’yegetirilerek kamu veya özel sektör kurum ve kuruluşlarındaAraştırma yapma,

Konferans/kongre/çalıştay düzenleme, seminer verme, Ders verme

Ortak proje yazma, vb. gibi her türlü akademik çalışma ve Ar-Gefaaliyetlerini gerçekleştirmesine destek verilmektedir.

Ayrıca, Akademik İzin Dönemini (sabbatical) Türkiye’de geçirmekisteyen bilim insanları da program kapsamında desteklenmektedir.

Başvurular, konuk bilim insanını davet eden ilgili bilim insanıtarafından yapılır.

2236 - Uluslararası Deneyimli Araştırmacı

Dolaşımı Destek Programı

Araştırmalarını yurt dışından sürdüren Türk ya da yabancıaraştırmacıların yurt içi araştırma ortamlarında çalışmayapmasına fırsat vermek,

Her milletten katılım imkânı,

Üniversite veya sanayi işbirliği ve katılımı,

Proje konusunun araştırmacı ve ev sahibi kuruluş/araştırmasıtarafından belirlenmesi,

20-24 ay (son çağrı 12 ay) destek sağlama imkânı,

Araştırmacının yaşam, seyahat giderlerinin karşılanması,

Araştırmacı için sosyal güvenlik ve sağlık sigortasınınsağlanması,

Araştırmacıya yürüteceği araştırmalarda kullanılmak üzerearaştırma fonu sağlanması,

B- SANAYİ1- ULUSAL DESTEK PROGRAMLARI

1512 - Girişimcilik Aşamalı Destek Programı

1301 - Bilimsel ve Tekn. İşblğ. Ağları ve Platf. Kurma Girişimi Proj. (İŞBAP)

1501 - TÜBİTAK Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı (P.D.P.)

1503 - Proje Pazarları Destekleme Programı

1507 - TÜBİTAK KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı

1511 - Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik P. D. P.

1601- Yenilik Girişimcilik Alanlarında Kapasite Artırılmasına Yönelik D.P.

1514- Girişim Sermayesi Destekleme Programı (GİSDEP)

1602 - TÜBİTAK Patent Destek Programı

1505 - Üniversite-Sanayi İşbirliği Destek Programı

1007 - Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini D.P.

1513 - Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Programı

2- ULUSLARARASI ORTAKLI DESTEK PROGRAMLARI

AB 7. Çerçeve Programı

1509 - TÜBİTAK Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Program

3- SANAYİ TEŞVİKLERİ

TC Maliye Bakanlığı Ar-Ge İndirimi

Yazana zahmet vermeyen yazı, okuyana da zevk vermez. S. Johnson

İtalya-Portofino-2013

C- KAMU

1- ULUSAL DESTEK PROGRAMLARI

1007 - Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini D.P.

1301 - Bilimsel ve Tekn. İşblğ. Ağları ve Platf. Kurma Girişimi Proj. (İŞBAP)

2- ULUSLARARASI DESTEK PROGRAMLARI

AB 7. Çerçeve Programı

D- GİRİŞİMCİLİK

1- ULUSAL DESTEK PROGRAMLARI

1512- Girişimcilik Aşamalı Destek Programı

2238- Girişimcilik ve Yenilikçilik Yarışmaları Programı

1601- Yenilik Girişimcilik Alanlarında Kapasite Artırılmasına Yönelik D.P.

2239- Girişimcilik ve Yenilikçilik Eğit. ve Araş. Faaliyetlerini Dest. Prog.

1514- Girişim Sermayesi Destekleme Programı

E- BİLİMSEL ETKİNLİK1- ETKİNLİK DÜZENLEME DESTEKLERİ

2217 - Lisansüstü Yaz Okulu ve Benzeri Diğer Etkinlikleri D.P.

2229 - Lisans ve Lisans Öncesi, Öğrt. ve Öğrc. Yönelik Bilimsel Etk. D.P.

2223-C - Çok Katılımlı Uluslararası Etkinlik Düzenleme Desteği

2223-D - İşbirliği ve Öncelikli Alanlarla İlgili Etkinlik Düzenleme Desteği

2237 - Proje Eğitimi Etkinliklerini Destekleme Programı

2223-B - Yurt İçi Bilimsel Etkinlik Düzenleme Desteği (Kongre, sempozyum, çalıştay, bilimsel etkinlik kursu)

2- ETKİNLİKLERE KATILMA DESTEKLERİ

2224 - Yurt Dışı Bilimsel Etkinliklere Katılma Desteği Programı (Kongre ve tez çalışmaları bu kapsamdadır, 1500 dolar).

2223-A - Yurt İçi Bilimsel Etkinliklere Katılım Desteği (Poster, bildiri desteği, 750 TL)

2231 - TÜBİTAK - Lindau Bilimsel Etkinliklere Katılma Desteği P.(Üstün başarılı öğrencilerin Nobel ödüllü toplantılara katılma desteği)

Konsorsiyum Oluşturma Amaçlı Seyahat Desteği

F- BİLİM VE TOPLUM

1- ULUSAL DESTEK PROGRAMLARI

5001 - Akademik e-Kitap Çağrısı

5002 - Akademik e-Ders Çağrısı

4003 - Bilim Merkezi Kurulması Destek Programı

4004 - Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları

4005 - Bilim ve Toplum Yenilikçi Eğitim Uygulamaları

4006 - TÜBİTAK Bilim Fuarları Destekleme Programı

2- ULUSLARARASI DESTEK PROGRAMLARI

AB 7. Çerçeve Programı

ARAŞTIRMA DESTEK PROGRAMLARI

BAŞKANLIĞI - ARDEB

GRUPLAR

Kimya ve Biyoloji Araştırma Destek Grubu - KBAG

Matematik ve Fizik Araştırma Destek Grubu - MFAG

Sağlık Bilimleri Araştırma Destek Grubu - SBAG

Elektrik, Elektronik ve Enformatik Araştırma Destek Grubu - EEEAG

Mühendislik Araştırma Destek Grubu - MAG

Çevre, Atmosfer, Yer ve Deniz Bilimleri Araştırma Destek Grubu - ÇAYDAG

Tarım, Ormancılık ve Veterinerlik Araştırma Destek Grubu - TOVAG

Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Destek Grubu - SOBAG

Savunma ve Güvenlik Teknolojileri Araştırma Destek Grubu - SAVTAG

Kamu Araştırmaları Destek Grubu - KAMAG

Eğitim, Tanıtım ve Program Değerlendirme Müdürlüğü - ETAP

Destek Programları Müdürlüğü - DPM

Mali Denetleme ve Sözleşmeler Müdürlüğü – MADES

İnsanlığın muhteşemliği düşüncelerinin gücünde yatar.

Pascal

Frankfurt-2013

Temel Bilimler

Bilgi ve teknolojinin Üretilerek, sonuçların hizmet

ve/veya ürüne dönüştürülmesi yoluyla topluma

kazandırılması AR-GE faaliyetlerini yürüten bilim

insanlarını desteklemektir.

PROJE BİLEŞENLERİ

Başlık,

Özet,

Amaç,

Konu ve kapsamı,

Literatür,

Özgün değer,

Yöntem,

Araştırma olanakları,

Çalışma takvimi,

Başarı ölçütleri ve B planı,

Projenin yönetim düzeni ve iş tanımları,

Bütçe ve gerekçesi.

Başlık

Bilgilendirici, kısa, özgün, doğru, tanımlayıcı olmalı,

Aşırı iddialı ve spekülatif olmamalı,

Gramer ve mantıksal hata olmamalı,

Proje Başlığı - Örnek

Türkiye meyan (Glycyrrhiza) cinsinin morfolojik, palinolojik,

sitotaksonomik, moleküler filogenetik kapsamda incelenmesi ve

glycyrrhizin üretiminde anahtar rolü olan β-amyrin 11-oksidaz

geninin moleküler analizi

Türkiye Zoegea, Crupina, Cnicus, Carthamus, Staehelina,

Amphoricarpos ve Cardopatium (Asteraceae) cinslerinin taksonomik

revizyonu

Türkiye Akşam yıldızı (Hesperis) cinsinin revizyonu

Morfolojik, AFLP ve sekansa (MatK ve ITS bölgelerine) dayalı

tekniklerle yabani korunga (Onobrychis) türlerinin filogenetik

ilişkisinin araştırılması

Özet

Konunun önemi, özgün değeri ve amacı yansıtmalıdır.

Araştırma/deney düzeni, metodoloji, beklenen sonuç ve etkilerini kapsamalı.

İngilizce Özet, Türkçe özetin birebir karşılığı olmalı.

Türkçe ve İngilizce dil kurallarına uygun yazılmalı.

Proje özetleri birer sayfayı geçmemeli.

Konuyu bütünüyle kapsamalı.

Örnek

Özet

İlk paragraf: Türkiye Asya kıtasında ve dünyada Apiaceae familyasının en yüksek tür

yoğunluğuna sahip ülkesidir. Bu familya ülkemizde yaklaşık 460 tür ile temsil

edilmektedir. Kereviz (Apiaceae) cinsi Asya, Avrupa ve Kuzey Afrika’da yayılış

gösteren yaklaşık 50 türü kapsar. Bu cinsin toprak altındaki yumruları patates gibi

besin kaynağı olarak tüketilmesi nedeniyle önemli ekonomik değere sahiptir.

İkinci paragraf: Kereviz cinsi Türkiye Florasında 11 taksonla (tür ve tür altı)

temsil edilir ve bunlardan yeterince bilinmeyen bir türün de betimi yapılmıştır.

Türkiye Florasının ek ciltlerinde ise bir yeni tür ile iki yeni kayıt bilgisi yer

almaktadır. 2006 yılında Türkiye Florasına ek olarak düzenlenen check listlerin

üçüncüsünde ise 7 takson bulunmaktadır. 2012 yılında basılan Türkiye Bitkileri

Listesi (Damarlı Bitkiler) kitabında bu cins 12 tür ve 18 takson ile temsil

edilmektedir. Bu kitabın basımından sonra K. allioides Türkiye için yeni bir tür

olarak yayınlanmıştır. Son literatür bilgilerine göre Kereviz cinsi ülkemizde 19

taksonla (tür ve tür altı) temsil edilmektedir. Son zamanlarda Kereviz cinsi

üzerine yapılan çalışmalardan, alttür ve varyete düzeyindeki sinonimler, yeni

taksonlar, kombinasyonlar, yeni statüler ve yeni kayıtların zayıf ayırıcı

karakterlere dayalı sınıflandırmayla, taksonomik problemlerin ve sistematik

pozisyonlarının tam olarak tanımlamasının mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.

Yalnızca Kereviz elegans türü ile ilgili son 20 yılda üç yeni kombinasyon, üç yeni

varyete, 5 yeni sinonim ile 2 yeni takson kaydının verilmiş olması, bu cins

üzerinde kapsamlı bir revizyon çalışmasının önceliğini göstermektedir.

Örnek

Özet devam

Bu proje ile Kereviz cinsinin Türkiye’de doğal olarak yetişen tüm taksonlarınınmorfolojik, mikromorfolojik, anatomik, karyotaksonomik, palinolojik ve molekülerçalışmalardan elde edilen verilere dayalı kapsamlı taksonomik revizyonununyapılması hedeflenmektedir. Kereviz cinsi, Apiaceae familyasının infrageneriktaksonomisinde morfolojik diagnostik (ayırıcı) karakterleri en zayıf olanlardan biridir.

Taksonomik problemlerin çözümü için morfolojik, mikromorfolojik, anatomik,sitotaksonomik, palinolojik karakterler yetersiz kalmakta ve bu cinsin heminfragenerik hem de infraspesifik sınıflandırmasında ileri düzeyde sistematikkarışıklık bulunmaktadır. Bu nedenle hem tür hem de türaltı düzeyde taksonlararasındaki filogenetik ilişkilerin belirlenmesi ve taksonomik problemlerinçözümünde çekirdek ile beraber kloroplastta yer alan çeşitli gen bölgelerininsekans dizilemelerinden (nrDNA ITS, cpDNA matK ve trnL-F bölgeleri) eldeedilecek verilerden yararlanılacaktır. Filogenetik çalışmalarda dış grup olarakliteratür çalışmalarından yakın olduğu anlaşılan ve benzer morfolojik özellikleresahip olan Maydanoz ve Havuç cinslerine ait türler kullanılacaktır. Sonuç olarakmoleküler çalışmalarda nrDNA ve cpDNA bölgelerinden elde edilecek sekansverilerinin hem tek bir gen bölgesi olarak hem de bütün gen bölgelerinin bir aradadeğerlendirilmesi ile belirlenecek filogenetik ilişkiler çok daha güçlü ve güvenilir birsınıflandırma yapılmasına yardımcı olacaktır.

Örnek

Özet devam

Bu çalışmada, Kereviz taksonlarının morfolojik betimlerinde ve ayrımında topraküstü organları ile birlikte toprakaltı kısımları da kullanılacaktır. Ayrıca taksonlarınayrıntılı polen özellikleri ışık ve elektron (SEM) mikroskobu çalışmaları ilebelirlenecektir. Türlerin meyve yüzeyleri taramalı elektron mikroskobu (SEM)aracılığı ile incelenecektir. Taksonların meyvelerinden mikrotom ile alınacak eninekesitler ile merikarp anatomileri karşılaştırılacaktır. Arazi çalışmaları kapsamındadoğal habitatlarından toplanacak tohumlar, laboratuvar ortamında çimlendirilerekkök uçlarından kromozom sayıları belirlenecektir. Türlerin kromozom morfolojileriGörüntü Analiz Sistemi (IAS) aracılığı ile tespit edilecek, idiogramları çizilecek vekaryogramları oluşturulacaktır. Nümerik taksonomi ile morfolojik, mikromorfolojik(polen ışık mikroskobu, meyve ve polen yüzeyi SEM), karyotaksonomik veanatomik karakter kullanılarak taksonların fenetik ilişki düzeylerini gösterenfenogramları oluşturulacaktır.

Kereviz cinsine ait taksonların daha kapsamlı betimleri yapılarak daha kullanışlıtayin anahtarı oluşturulacaktır. Türlerin aktüel populasyonları doğrultusunda IUCNtehlike kategorileri değerlendirilecektir. Sonuçta taksonomik durumu belirsizörnekler, birbirlerine çok yakın taksonlar ve geniş varyasyonlu türlerinmorfolojik, mikromorfolojik, anatomik ve karyotaksonomik verilere dayalınümerik taksonomi ile fenetik ilişki düzeyleri, moleküler veriler kullanılarakfilogenetik ağaçtaki konumları belirlenerek taksonomik problemlerininçözülmesi hedeflenmektedir.

Tekme yiyen köpeğin dişleri daha sivridir.

Tuz Gölü-2006

Anahtar Kelimeler

Anahtar kelimeler:

Literatürde taranabilen anahtar kelimeleri (Key Words)içermeli

Mümkünse başlıkta yer alan kelimeler kullanılmamalı,rakam ve yazı ile birleştirilmiş ya da tire ile birleştirilmişkelimeler kullanılmamalı,

Kelime grupları halinde anahtar kelimeler verilmemeli.

Zorunlu olmadıkça tüm harfler küçük yazılmalı

Örnek:

Anahtar Kelimeler: Kereviz, Umbelliferae, Sistematik,

Pyremidoptereae, Apioideae

Amaç

Projenin amacı/amaçları ve erişilmek istenen sonuçlar

net olarak belirtilmeli.

Proje konusunun önemi vurgulanmalı.

Amaç proje çıktıları ile ilişkilendirilmeli.

Çok uzun veya çok kısa olmamalı.

Başlık ve özgün değerle uyumlu olmalı.

AMAÇÖrnek:

………… Kereviz cinsinin araştırılması ülkemiz biyoçeşitliliğine,taksonomisine ve korolojisine önemli katkılar sağlayacaktır.

…. yapmış olduğumuz kapsamlı literatür araştırması sonucunda bucinsin tür ve türaltı seviyede önemli taksonomik problemleriçerdiği anlaşılmıştır. …..bu çalışmada klasik yöntemlere ilavetenson taksonomik yenilikler de (moleküler nrDNA ITS, cpDNA matK vetrnL-F bölgelerinin …) kullanılarak Kereviz cinsinin …. problemlerininçözülmesi hedeflenmektedir.

…… ekonomik değerleri ve ticari potansiyelleri de ortayakonulacaktır.

….. Yapılan literatür taraması sonucunda ortaya çıkan …..araştırılması hedeflenen Kereviz cinsine ait türlerin başlıcataksonomik problemleri şöyledir:

1- ……. İleri düzeyde taksonomik karışıklığa sahip bu grubun çokdaha kapsamlı sistematik araştırmalarla problemlerinin çözülmesigerekmektedir. Ayrıca tıbbi ve ekonomik açıdan değerli olan …..

12- ….. ilgili kapsamlı arazi çalışmasına ve Türkiye’deki varlığınındoğrulanmasına ihtiyaç vardır.

AMAÇ devam Bu çalışma ile Türkiye’de yayılış gösteren Kereviz cinsine ait

taksonların varyasyon sınırları … ile belirlenecektir. …. meyve… anatomilerinin incelenmesi, somatik kromozom sayılarınıntespit edilmesi, karyotip analizlerinin yapılması, idiyogramlar ilekromozom morfolojilerindeki farklılıkların ortaya konulması, …nümerik analiz sonuçları (… programları kullanılacak) vemoleküler … verilerin sistematik analiz programlarında (..PAUP) değerlendirilmesiyle taksonomik durumu belirsizörneklerdeki problemlerin çözülmesi, birbirlerine çok yakın ….türlerde filogenetik ilişki düzeylerinin ve taksonomikkonumlarının yeniden revize edilmesi, …, meyve ve polen …..elektron mikroskobu (SEM) ile incelenmesi, …. taksonomikdeğer taşıyan karakterlerin belirlenmesi, …. daha kapsamlıbetimlerinin yapılması, ….. daha kullanılışlı tayin anahtarınınhazırlanması hedeflenmektedir.

Kısaca farklı disiplinlerden elde edilecek taksonomik bilgilerdeğerlendirilerek, Türkiye Kereviz cinsine ait taksonlarınınmoleküler, karyotaksonomik, palinolojik, morfolojik, anatomik(meyve) çalışmalardan elde edilecek verilere dayalı filogenetikilişkilerini yansıtan kapsamlı bir revizyonunun yapılmasıamaçlanmaktadır.

Parmak bir şeyi işaret ediyorken, parmağa bakan ahmaktır.

Rize-Ovit-2013

KONU ve KAPSAM

Proje konusunun mevcut bilim ve teknolojideki yeri açıkça ortaya konulmalı.

Gerekli literatür taramasıyla desteklenerek net olarak anlatılmalı.

Amaç ile ilişkisi açıklanmalı.

Konuyla ilgili görsel materyallerden faydalanılmalı.

Gereksiz kitabi bilgi verilmemeli.

Konusu ve kapsamı net olarak tanımlanmalı.

Kapsam Bu proje kapsamında Kereviz türlerinin yumru, yaprak, …

çalışmalarıyla doğal habitatlarından toplanacaktır. Molekülerçalışmalar için örnekler silika jel … DNA izolasyonuyapılacaktır. …. ITS, matK ve trnL-F primerleri ile …..moleküler filogenisi ortaya konulacaktır.

…….Karyotaksonomik çalışmalar için …

.. polen taneleri ve ….. meyveler taramalı elektronmikroskobunda (SEM) incelenecektir. ….. morfometrikverilere dayalı kapsamlı betimleri yapılacak ve … dayalıfenetik dendogramları oluşturulacaktır. …. yenikombinasyonlar veya yeni taksonların tanımlamasıyapılacaktır. …. aktüel populasyonları çerçevesinde IUCNkategorileri belirlenecek. .. …. tohum bankalarınagönderilecektir.

Ekonomik değerlerinin öne çıkarılması çerçevesinde …… içinSelçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesiyle ortak çalışmayürütülmesi konusunda multidisipliner görüş birliğibulunmaktadır (Ziraat Fakültesiyle ortak yürüttüğümüz ikiTÜBİTAK ve bir BAP projesi bulunmaktadır).

(Not: Bu başlıklar genişletilerek açıklanmıştır)

Literatür Özeti

Konu hakkında ulusal ve uluslararası literatür taranarak özetlenmelive yapılacak çalışmanın literatüre ne katacağı son bölümdeaçıklanmalıdır.

Güncel literatüre yer verilmeli, etki faktörü yüksek dergilerden,önemli kitaplardan, varsa meta-analizlerden faydalanılmalıdır.

Literatür özeti ham liste biçiminde olmamalı, kısa bir literatür analiziverilmelidir.

Araştırma konusunun literatürdeki önemini ve doldurulması gerekenboşluğu ortaya koymalıdır.

Kaynaklarla metin ilişkilendirilmeli ve kaynak listesi metnin sonunaeklenmelidir.

Literatürde yapılan bütün bu çalışmalardan sonra sizin neyapacağımız ve literatüre göre yapılmayan ve orijinal, özgün değeriyüksek hangi araştırmayı hedeflediğiniz ve literatürde eksik olan veönceliği bulunan hangi çalışmaya araştıracağınız vurgulanmalıdır.

Literatür özeti projenin kapsamına göre 3-6 sayfa arasında olmasıöneriler.

Literatür listesinin de 2-3 sayfa arasında olması beklenir.

Literatür ÖzetiÖrnek:

….. Moleküler veriler, bu tür morfolojik karakterlerin Apioideae altfamilyasının monofiletik yapısını açıkladığını ve Apioideae’nınSaniculoideae alt familyasına kardeş grup olduğunudesteklemektedir (Literatür).

……..

… Fakat yazarlar bu gurubun açıkça bir sinapomorfiyledesteklenmediğini de not etmişlerdir.

………..

Bu çalışma ile ülkemizde yayılış gösteren tüm Kereviz cinsi taksonlarının karyotaksonomisininçalışılması hedeflenmektedir. Daha önce kromozom sayısı bilinmeyen 13 taksonun kromozomsayıları belirlenecek, karyogramları ve idiogramları oluşturulacaktır. Bu güne kadar yapılmamışolan bu çalışmalar yapılarak literatürdeki eksiklikler tamamlanacaktır.

… 14 Kereviz taksonu ile ilgili herhangi bir anatomik çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmakapsamında … tüm Kereviz türlerinin meyve anatomileri mikrotomdan alınacak kesitlere ….dayalı ayırıcı taksonomik karakterleri ilk defa belirlenmiş olacaktır.

20 Kereviz türünden 9’unun kotiledon sayısı bilinmemektedir. Bu çalışma kapsamında Kereviztürlerinin kotiledon sayılarının belirlenmesi, kotiledon sayısı ile kromozom sayıları arasında birilişkinin olup-olmadığı ve ayrıca taksonların kotiledon sayılarının, korolojilerinde belirleyici birkarakter olup-olmadığı araştırılarak, literatürdeki eksikliklerin tamamlanması ve orijinal bilgilerinüretilmesi hedeflenmiştir.

Bu proje ile …. Kereviz cinsi taksonlarını kapsayan daha detaylı nümerik bir çalışma ilk defayapılmış olacaktır.

Örnek

Literatür Özeti……………….

…. yakın ilişkili olarak görülmektedir. Ancak bu durum morfolojikveriler ile açıkça desteklenmemiştir (Literatür).

….gen bölgesi sekansları ile yapılan çalışma bu grubunsistematik durumu açısından yeterli bilgi sağlamamıştır(Literatür). ………………

…. Literatürde Kereviz cinsi ile ilgili cpDNA matK bölgesisekansına dayalı bir çalışma yer almamaktadır.

filogenetik çalışmalarda oldukça yaygın bir şekildekullanılmaktadır (Literatürler). … Literatürde Kereviz cinsi ileilgili cpDNA trnL-trnF bölgesi sekansına dayalı bir çalışma yeralmamaktadır.

….sistematik kategoriler dikkate alınmamıştır. Türkiye Kerevizcinsiyle ilgili en önemli sistematik problemler ….. olmasınarağmen, literatürde herhangi bir moleküler çalışmabulunmamaktadır. Bu proje kapsamında nrDNA ITS, cpDNAmatK ve trnL-F bölgelerinde yapılacak sekans dizilemelerinin,….. hem tür hem de türaltı sınıflandırılmasındaki taksonomikproblemlerin çözülmesine ve literatürdeki eksikliğingiderilmesine önemli katkılar sağlaması beklenmektedir.

Bir kadının yüzündeki ifade, sırtındaki elbiselerden daha mühimdir. – Amerikan Atasözü

Siverek-2011

Literatür

Referanslar http://www.tubitak.gov.tr/ardeb-kaynakcasayfasındaki açıklamalara uygun olarak verilmelidir.

Ahangarian et al. (2007). Molecular phylogeny of thetribe Hedysareae with special reference to Onobrychis(Fabaceae) as inferred from nrDNA ITS sequences, Iran.J. Bot. 13: 64–74.

Literatür “EK-1: KAYNAKLAR” olarak ayrı verilecektir.

ÖZGÜN DEĞER

Projenin özgünlüğünü oluşturan hususlar net açıklanmalı.

Proje konusunun çok iyi düşünülmesi ve alternatiflerin göz önüne

alınması.

Bilimsel ve teknolojik yetkinliğin çok iyi vurgulanması.

Yeni fikir, teknoloji, bilimsel yöntem veya kavramsal çerçevenin

geliştirilmesi.

İndekslere kayıtlı dergilerde yayımlanma potansiyelinin olması.

Patent alma potansiyeli.

Bilim ve teknolojideki deneysel yöntemlerdeki eksiklik ve hataların

ortaya konulması.

Mevcut bilim ve teknolojideki yerinin belirtilmesi ve gerekli literatür

taramasıyla desteklenmiş olması.

Proje yukarda belirtilen niteliklerden ne kadar fazlasını kapsarsa,

özgün değer yönünden o kadar güçlü olacaktır.

Özgün değer: Türkiye’de …. familyasına ait yumrulu bitkiler üzerine

taksonomik çalışma oldukça sınırlı ve farklı disiplinlerinbir arada kullanıldığı kapsamlı bir çalışma ise hiçyoktur.

Literatür bilgilerine göre günümüze kadar yapılmış olan… Kereviz cinsinin birçok taksonomik probleminçözülemediği ve kapsamlı bir revizyon çalışmasınıngerekliliği anlaşılmaktadır.

Bu proje kapsamında Kereviz cinsinin revizyonu,moleküler, karyotaksonomik, … gibi farklı alanlardanelde edilecek verilerle gerçekleştirilecek orijinal birçalışma niteliğinde olacaktır.

Kereviz cinsi ile ilişkili nrDNA ITS4-5 ve cpDNA matK,trnL-F sekans dizileme çalışmaları bulunmamaktadır.Bu çalışmalar Türkiye’de yayılış gösteren tümKereviz taksonları için ilk kez yapılacaktır.

Özgün değer: devam

13 taksonun kromozom sayıları ilk kez belirlenecek,

karyogramları ve idiogramları oluşturulacaktır. Bu

güne kadar yapılmamış olan bu çalışmalar yapılarak

önemli bir eksiklik giderilmiş olacaktır.

Türkiye’de yayılış gösteren 14 Kereviz taksonu ile

ilgili herhangi bir anatomik çalışma

bulunmamaktadır. Tüm Kereviz taksonlarının meyve

anatomilerine dayalı ayırıcı taksonomik karakterleri

ilk defa belirlenmiş olacaktır.

………nümerik bir çalışma ilk defa yapılmış olacaktır.

YÖNTEM

Araştırmanın tasarımı/yaklaşımları ile uyumlu olarak

incelenmek üzere seçilen parametreler sıralanmalıdır.

Amaç ve kapsamla uyumlu olması da gereken bu

parametrelerin incelenmesi için uygulanacak yöntem ile

kullanılacak materyal net bir biçimde tanımlanmalıdır.

Yapılacak ölçümler (ya da derlenecek veriler), kurulacak

ilişkiler ayrıntılı biçimde anlatılmalıdır.

Yöntem:

a- Morfolojik yöntem: Yapılacak arazi çalışmaları ile taksonlarınvaryasyon sınırlarını tespit etmek için farklı lokalite ve bölgelerdenmümkün olduğunca fazla örnek …. Arazi çalışmalarında habitatözellikleri ………..

b- Nümerik yöntem: Glycyrrhiza taksonları için taksonomik değertaşıyan kök, gövde, yaprak, çiçek durumu, çiçek ve meyveözelliklerini yansıtan ayırt edici karakterler ….. Her takson içinmorfolojik ve morfometrik karakterlerin ……….

c. Palinolojik yöntem: Palinolojik çalışmalarda ……….

d. Tohum Yüzeyinin İncelenmesi: Glycyrrhiza cinsine ait ………

e- Sitolojik yöntem: Tohumların en iyi hangi ………….

Yöntem:

f- Moleküler yöntem:

DNA Çalışmaları için: Arazi çalışmalarında toplanacak bitki örneklerisilika jel ortamında …….

Türkiye’de doğal olarak yetişen Glycyrrhiza cinsine ait farklılokalitelerden toplanan türlerin DNA’ları CTAB ….. ITS sekanslamaçalışmaları özellikle……………

Genomik DNA ve Toplam RNA İzolasyonu: Her izolasyonda toplam 100 mg yaprak materyali …

ISSR Amplifikasyonları: 15 farklı ISSR primeri ……

Primer sekansları

M1: 5’-AGCAGCAGCAGCAGCAGCG-3’

M2: 5`- ACCACCACCACCACCACCG -3`

M3: 5’-AGCAGCAGCAGCAGCAGCC-3’

…………………………….

Görüntüleme ve Analizler: PCR ürünleri etidyum

DNA Ekstraksiyonu, ITS (İç Transkribe Boşluklar) ve β-Amyrin 11 Oksidaz Amplifikasyonu ve Sekanslama

PROJE YÖNETİMİ, EKİP VE ARAŞTIRMA OLANAKLARI

PROJE YÖNETİMİ

Yönetim Düzeni:

İş Paketleri (İP), Görev dağılımı ve süreleri

Projede yer alacak başlıca iş paketleri,

Her bir iş paketinin kim/kimler tarafından ne kadarlık bir zaman

diliminde gerçekleştirileceği hakkındaki bilgiler İş-Zaman

Çizelgesi doldurularak verilmeli.

Her bir iş paketinde görev alacak personelin niteliği (yürütücü,

araştırmacı, danışman, bursiyer, yardımcı personel) belirtilmeli.

Gelişme ve sonuç raporu hazırlama aşamaları proje

çalışmalarına paralel olarak yürütülmeli ve ayrı bir iş paketi olarak

gösterilmemeli.

ARAŞTIRMA OLANAKLARI

Bu bölümde öneren kuruluşta var olup da projede kullanılacak olan

altyapı/ekipman olanakları belirtilmelidir.

Laboratuvarlarımızda var olan cihazlar: Bu proje Selçuk, Balıkesir ve NiğdeÜniversitelerinin Biyoloji Bölümlerinin ortak çalışmaları ile …. Projenin büyük birkısmı Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi, .. ……

….. Laboratuvarımızda bulunan makine ve teçhizatlar şunlardır: Sitogenetik vepalinolojik çalışmalar için Görüntü Analiz Sistemi attachmanlı araştırmamikroskobu (BX51), iki adet …… temel cihazlarımız mevcuttur. Molekülerçalışmalarda gerekli olan PCR cihazı, maksi, mini ve midi agaroz jelelektroforez sistemi, derin dondurucu, mikrodalga fırın, biyofotometre,mikrosantrifüj, Mini Spin Plus santrifüj, PH metre, shaker, hassas terazi, buzmakinesi, görüntüleme ve jel dokümantasyon sistemi …..

Laboratuvarımızda TÜBİTAK ve diğer kurumlar desteklenen projeler sistemli birşekilde yürütülmektedir. 2012 ve 2013 yıllarında tamamlanmış projeler;

1. Türkiye Serratula cinsinin (Asteraceae) moleküler filogenetik, palinolojik,sitogenetik ve taksonomik revizyonu” TÜBİTAK, Proje no: 105T355 (2012).

2. Türkiye Cicer (Fabaceae) cinsinin moleküler tabanli AFLP yöntemi ilefilogenetik revizyonu. TÜBİTAK, proje no: : 211T180 (2013).

İhtiyacımız olan cihazlar

Yukarıda belirtilen makine ve teçhizata ilave olarak iki farklı

cihaza ihtiyaç duyulmaktadır. Bunlar … cihazı ve otomatik

kumandaya sahip şaryolu ….

Gerekçe 1. Selçuk Üniversitesindeki Moleküler Araştırma

Laboratuvarında DNA tabanlı moleküler çalışmalar sistemli bir

şekilde yürütülmektedir. Ancak RNA tabanlı bir çalışma ilk kez

bu proje kapsamında yapılacaktır. Gen analizlerinin yürütülmesi,

bu alanda yaptığı çalışmalarla ”En Önemli Biyolojik

Araştırmalar” (Faculty of 1000 Biology) veritabanına girmiş olan

ve şu anda Balıkesir Üniversitesi’nde görev yapan ………..

tarafından gerçekleştirilecektir. RNA tabanlı çalışmaların sağlıklı

bir şekilde yürütülebilmesi için bütün makine ve teçhizat

bulunmasına rağmen sadece bu güne kadar hiç ihtiyaç

olmamış, ancak bundan sonra sıkça kullanacağımız … cihazı

gerekmektedir.

Gerekçe 2. Ne Selçuk Üniversitesinde ne de fakültemizde

“otomatik kumandaya sahip şaryolu kamera ……..

Afrika’da her sabah bir ceylan uyanır, en hızlı aslandan daha hızlı koşması

gerektiğini, yoksa öleceğini bilir. Afrika’da her sabah bir aslan uyanır, en yavaş

ceylandan daha hızlı koşması gerektiğini, yoksa aç kalacağını bilir. Aslan ya da

ceylan olmanızın bir önemi yoktur. Yeter ki güneş doğduğunda koşmak zorunda

olduğunuzu bilin. Afrika Atasözü

Ceylanpınar-2013

Projede Kullanılacak Mevcut Makine – Teçhizat Listesi (*)

Adı/Modeli Projede Kullanım Amacı

Eppendorf PCR/ Mastercycler

Gradient

ITS ve ISSR primerleriyle amplifikasyon yapmak

Eppendorf / Centrifuge 5804 DNA izolasyonu çalışmaları

MVE Lab/30 Devar Kabı Sitotaksonomi ve DNA izolasyonu çalışmaları

ThermoEC Elektroforez Sistemi DNA İzolasyonu çalışmaları

Multi-blok ısıtıcı DNA İzolasyonu çalışmaları

Vilber-Lourmat Jel Görüntüleme

Sistemi

DNA İzolasyonu çalışmaları

Eppendorf Pipet Takımı DNA İzolasyonu çalışmaları

Eppendorf Bio Fotometre DNA İzolasyonu çalışmaları

Arçelik Buzdolabı Sitotaksonomi ve Moleküler biyoloji çalışmaları

Etüv / Nüve N055 Sitotaksonomi çalışmaları

İnkibatör / Nüve FN 120 Sitotaksonomi ve Moleküler biyoloji çalışmaları

Olympus Işık Mikroskobu/Cx21-2

adet

Sitotaksonomi çalışmaları

PH metre DNA İzolasyonu çalışmaları

Olympus Işık Mikroskobu/Cx3 Sitotaksonomi çalışmaları

BsPro200 Image Analysis System Sitotaksonomi çalışmalarında Karyotip Analizleri yapmak

(*)Bu bölümde sadece, öneren kuruluşta var olup projede kullanılacak olan

makine-teçhizat belirtilmeli, proje bütçesinden talep edilenler yazılmamalıdır.

YAYGIN ETKİ

Projeden Beklenen Yaygın Etki

Proje başarıyla gerçekleştirildiği takdirde projeden elde

edilmesi öngörülen/beklenen yaygın etkilerinin

(bilimsel/akademik, ekonomik/ticari/sosyal, araştırmacı

yetiştirilmesi ve yeni projeler oluşturulması)

neler olabileceği diğer bir ifadeyle projeden ne gibi

çıktı, sonuç ve etkilerin elde edileceği kısa ve net

cümlelerle tabloda belirtilmelidir.

PROJEDEN BEKLENEN YAYGIN ETKİ TABLOSU

Örnek:

Yaygın Etki

TürleriProjede Öngörülen/Beklenen Çıktı, Sonuç ve Etkiler

Bilimsel

/Akademik

(Makale,

Bildiri,

Kitap)

Temel Bilimler kapsamında yapılan bu çalışma ile Türkiye

Kereviz cinsinin taksonomik durumu belirsiz örnekleri,

birbirlerine çok yakın ve geniş varyasyonlu türlerinin

morfolojik, mikromorfolojik, anatomik ve karyotaksonomik

verilere dayalı nümerik taksonomi ile fenetik ilişki düzeyleri,

moleküler veriler kullanılarak da filogenetik ağaçtaki

konumları belirlenerek taksonomik problemleri çözülmüş

olacaktır. Ayrıca bu proje kapsamında en az 4 adet SCI

makale üretilmesi planlanmaktadır. Yine bu çalışmadan elde

edilecek veriler, kongrelerde bildiri ve poster olarak

sunulacaktır.

Ekonomik/Ticari/

Sosyal

(Ürün, Prototip Ürün,

Patent, Faydalı Model,

Üretim İzni, Çeşit Tescili,

Spin-off/Start- up Şirket,

Görsel/İşitsel Arşiv,

Envanter/Veri

Tabanı/Belgeleme

Üretimi, Telife Konu Olan

Eser, medyada Yer Alma,

Fuar, Proje Pazarı,

Çalıştay, Eğitim vb.

Bilimsel Etkinlik, Proje

Sonuçlarını Kullanacak

Kurum/Kuruluş, vb. diğer

yaygın etkiler)

Kereviz cinsi taksonlarının yumruları hem çiğ hem pişmiş olarak

tüketilmesi nedeniyle ekonomik öneme sahiptir. Bu çalışmanın

Kereviz cinsi ıslahı ile ilgili çalışan diğer araştırıcılara önemli katkılar

sağlayacağı düşünülmektedir. Kereviz cinsi taksonları zengin bir

kimyasal içeriğe sahiptir. Sahip olduğu bu kimyasal içeriğin besin ve

ilaç hammaddesi olarak kullanılabilme potansiyeli mevcuttur. Bu

proje kapsamında olmamakla birlikte, daha önceden yaptığımız gibi

ekonomik değerlerinin öne çıkarılması çerçevesinde Ziraat Fakültesi,

Gıda Mühendisliği ve Tarla Bitkileri Bölümleriyle topladığımız fazla

materyaller üzerinden çalışmalar yürütülecektir.

Elde edilecek veriler Genetik Mühendisliği, Doku Kültürü, Bitki

Koruma, Bitkisel Üretim, Bitki Gen Kaynakları gibi farklı alanlarda

kullanılabilme potansiyeline sahiptir. Bu proje ile biyolojik özellikleri

ve önemleri hakkında bilgi bulunmayan Türkiye kereviz türlerin

durumları araştırılarak sürdürülebilir kalkınmamıza katkı

sağlayabilecek özellikleri ortaya konulacaktır.

Araştırmacı

Yetiştirilmesi ve Yeni

Proje Oluşturma

(Yüksek Lis./Doktora

Tezi, Ulusal/U.arası Yeni

Proje)

Proje önerisi kapsamında bir doktora (Uzman Mustafa Çelik) ve bir

Yüksek Lisans öğrencisine burs verilerek yetiştirilmesi

planlanmaktadır. Böylece ülkemizin ihtiyacı olan nitelikli araştırıcı

eksikliğinin giderilmesine katkıda bulunulacaktır.

PROJEDEN BEKLENEN YAYGIN ETKİ TABLOSU devamı

PROJE ÇIKTILARININ PAYLAŞIMI VE YAYILIMI

Proje faaliyetleri boyunca elde edilecek çıktıların ve

ulaşılacak sonuçların ilgili paydaşlara,

potansiyel kullanıcılara ulaştırılması,

yayılmasına yönelik yapılacak toplantı, çalıştay, eğitim,

web sitesi, vb.

faaliyetlerin tabloda belirtilmesi.

PROJE ÇIKTILARININ PAYLAŞIMI VE YAYILIMI TABLOSU

Faaliyet Türü

(Toplantı, Çalıştay, Eğitim,

Web sayfası vb.)

Paydaş / Potansiyel

Kullanıcılar

Faaliyetin Zamanı

ve Süresi

PROJE YÖNETİMİ, EKİP VE ARAŞTIRMA OLANAKLARI

PROJE YÖNETİMİ

Yönetim Düzeni: İş Paketleri (İP), Görev Dağılımı ve Süreleri

Projede yer alacak başlıca iş paketleri ve bunlar içinönerilen zamanlama, İş-Zaman Çizelgesi halindeverilmeli.

Ayrıca, projenin belli başlı aşamaları ve bunlardan herbirinin ne zaman gerçekleşeceği,

Bu aşamalarda görev alacak proje personeli ve iştanımları ek sayfa kullanılarak ayrıntılı olarak yazılmalı.

Personelin niteliği (yürütücü, araştırmacı, danışman vebursiyer) belirtilmeli.

Gelişme ve sonuç raporu hazırlama aşamaları projeçalışmalarına paralel olarak yürütülmeli ve ayrı bir işpaketi olarak gösterilmemeli.

İŞ-ZAMAN ÇİZELGESİ

İ.P

No

İş Paketi

Adı/Tanım

Kimler

Tarafından

yapılacağıAYLAR

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 1 2 3 4 5

1Makine ve

Teçhizat alımı …. X X X X X X

2 Arazi Çalışmaları …. X X X X X X X X X X X X X

3

Morfoloji ve

Nümerik

Çalışmalar…. X X X X X X X X X X X

4Sitotaksonomi

Çalışmaları …. X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X

5

Yapraklardan

genomik DNA

izolasyonu…. X X X X X X X X X X

6Gene has primer

tasarımı ve PCR …. X X X X X X

7PCR ürünlerinin

DNA dizilemesi … X X X X X X X X

8RT-PCR , PCR ve

dizileme, ISSR …. X X X X X X X X

BAŞARI ÖLÇÜTLERİ VE RİSK YÖNETİMİ

Projenin tam anlamıyla başarıya ulaşmış sayılabilmesiiçin İş-Zaman Çizelgesinde yer alan her bir ana işpaketinin hedefi,

Başarı ölçütü (ne ölçüde gerçekleşmesi gerektiği) veprojenin başarısındaki önem derecesi Başarı ÖlçütleriTablosu’nda belirtilmeli.

Sessizlik de bir çeşit konuşma sanatıdır.

Akseki-1998

BAŞARI ÖLÇÜTLERİ TABLOSU

İP No İş Paketi Hedefi

Başarı Ölçütü

(%, sayı, ifade,

vb.)

Projenin

Başarısındaki

Önemi (%)**

1

Güncel ve eksik literatürlerin taranması, herbaryumlarındaki bu

cinse ait örnekleri incelenmesi. Projede belirtilen malzeme ve

teçhizatın alınması, tür ve tür altı düzeyde tüm taksonların

öncelikle tip lokalitelerinden olmak üzere yeterince çiçekli ve

meyveli …..

10 10

2Herbaryum ziyaretlerini takiben, proje kapsamında yapılacak arazi

çalışmalarının planlama ….15 10

3 Çiçeklenme dönemi Haziran, .. ayları olan ….. 15 20

4

Araziden toplanmış örneklerden genomik DNA izolasyonunun

yapılması, β-amyrin 11-oksidaz genine has primer tasarımı

yapılması ve glycyrrhizin üretiminden sorumlu aday genlerden β-

amyrin 11-oksidazın taksonlar arası polimorfizmi …..

10 10

5 Morfolojik ve laboratuvar ortamında yapılacak ….. 10 10

6

Malzeme alımlarında gerekli işlemlerin yürütülmesi, arazi

çalışmalarına katılma, laboratuarda sitogenetik ve moleküler

çalışmaların yapılma ..

10 10

7 RNA çalışmalarında taze materyale …….. 20 20

8

Elde edilen verilerin analiz programlarında değerlendirilmesinde,

SEM ve sitogenetik çalışmaların yürütülmesine, sağlanan

sonuçlara göre Kereviz taksonlarının …..

10 10

Sütunların toplamı 100 olmalıdır.

Projenin başarısını olumsuz yönde etkileyebilecek riskler vebu risklerle karşılaşıldığında projenin başarıyla yürütülmesinisağlamak için alınacak tedbirler (B Planı) ilgili iş paketleribelirtilerek ana hatlarıyla aşağıdaki Risk YönetimiTablosu’nda ifade edilmeli.

Hangi işlemlerin, ne ölçüde gerçekleştirilmesi durumundaprojenin tam anlamıyla başarıya ulaşmış sayılabileceğibelirtilmeli.

Bu ölçütler açık olarak sıralanmalı; her birinin önem derecesiaçıklanmalı ve tümünün gerçekleştirilememesi durumunda,projenin başarı oranının belirlenmesine yardımcı olabilecekipuçları verilmeli.

Projenin önerildiği şekilde yürütülmesini önemli ölçüdeaksatacak öngörülmemiş gelişmelerle karşılaşılmasıdurumunda nelerin yapılacağı, yani başvurulacak "B Planı"ana hatlarıyla açıklanmalı.

RİSK YÖNETİMİ

İP

NoEn Önemli Risk(ler) B Planı

1

Morfoloji: Bu güne kadar yaptığımız projelerin

arazi çalışmalarındaki gözlemlerimiz ve

deneyimlerimize göre, üzerinde çalışmayı

planladığımız bitkilerin bütünüyle toplanamaması

durumu …. Belki de bir taksonun bulunamaması

veya materyallerinin yetersiz toplanması ….

Bu durumda bu taksonlara ait bitki örneklerinin farklı

herbaryumlarda incelenmesi, ödünç alınması veya botanikçilerin

kişisel koleksiyonlarından temin edilerek morfolojik çalışmaların

gerçekleştirilmesi B planı çerçevesinde planlanmaktadır. Morfolojik

çalışmalar açısından B planına gerek duyulmuş olsa dahi bu

projenin başarıya . …

3

Sitotaksonomi: Bitki örneklerinin tohumları

çimlendirilerek kök uçlarındaki metafaz

kromozomları sayılacak, karyotip ve idiyogramları

yapılacaktır. Araziden toplanacak tohumların

çimlendirilemeyebilir.

Dormansiyi kırmak için farklı yöntemler (soğuk veya sıcak şoku,

H2SO4 uygulaması, kırmızı ışık etkisi, MS ortamında büyütme,

gibberilik asit uygulama) ….

8Moleküler çalışmalarda DNA’ların izole

edilmesinde problem çıkması..

Farklı kitler (Omega Bio-Tek ve Qiagen DNA izolasyon kitleri)

ve CTAB metodunun modifiye edilmesi ile DNA’lar B planı

çerçevesinde izole edilecektir.

Ayrıca ön deneme olarak özel koleksiyonda yer alan

Kereviz sp. türünün yapraklarından (herbaryum

materyali) DNA izolasyonu yapılmıştır. DNA

konsantrasyonu 1200 µg/ml, saflık değeri (260/280 nm dalga

boylarına göre) 1.92 olarak ölçülmüştür. Elde edilen DNA

agaroz jelde görüntülenmiş ve yeterli parlaklığa sahip olduğu

tespit edilmiştir. Silikagel içinde bulunan örneklerin,

herbaryum örneklerine göre daha iyi korunması nedeniyle,

proje kapsamında yapacağımız moleküler çalışmalarda

kayda değer bir problemin olmayacağı anlaşılmaktadır.

RİSK YÖNETİMİ TABLOSU

Daha iyi olmaya çalışmayan iyi olarak ta kalamaz.

Oliver Cromwell

Viyana-2014