tanzİmat dÖnemİ tÜrk edebİyati
Embed Size (px)
DESCRIPTION
TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI. www.edebiyatogretmeni.net. XIX. yy. edebiyatımızın girişimler dönemidir. Roman, öykü, tiyatro alanlarında ilk örnekler verilmiş, şiirdeki başkaldırmalar divan şiirine ilgiyi azaltmıştı. Çıkmaya başlayan özel gazeteler roman, öykü - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
-
www.edebiyatogretmeni.net
-
XIX. yy. edebiyatmzn giriimler dnemidir. Roman, yk, tiyatro alanlarnda ilk rnekler verilmi, iirdeki bakaldrmalar divaniirine ilgiyi azaltmt. kmaya balayan zel gazeteler roman, ykyaymlyor, edebiyat adamlarnn tartmalarna yer veriyordu. Baz kesimler Namk Kemalin iire getirdii: zgrlk, vatan, hak, insan-lk, esaret gibi kavramlarda kendi sorunlarn, kendi isteklerini, kendi kiiliini bularak yeni edebiyat giriimlerine yanda oldu.
-
Tanzimat ile Divan Edebiyatnn KarlatrmasDivan iirindeki para gzellii yerine,Tanzimat iirinde btn gzellii nemsenmi.
2) Divan edebiyat yksek zmredeki insanlara hitap ederken, Tanzimat edebiyat halka seslenmi.
3) Divan iirinde l aruzdur, Tanzimatta ise aruzun yannda hece ls de kullanlm.
4) Divan nesrinde sz hnerleri gsterme,sanat kullanma esasken, Tanzimat nesrinde bir takm fikirleri halka ulatrmak halk bilgilendirmek ve eitmek esastr.
5) Divan edebiyatnda ak, arap, kadn, elence, hayali konular ilenirken; Tanzimat ede- biyatnda gerek yaam, tabiat, kiisel ac ve zdraplar, toplumsal konular ilenmitir.
6) Divan edebiyatnda kullanlmayan birok edebi tr Tanzimat edebiyatnda kullanlmaya balanm (roman, hikaye, tiyatro, sone, terza-rima, triyole, gazete)
7) Divan edebiyatnda dil ar ve sanatldr; Tanzimat edebiyatnda dil sadeletirilmi, halkn dili kullanlmtr.
-
Bu dnem edebiyatn iki blmde incelemek gerekirDnem:
Bu dneme inasi, Ziya, Namk Kemal okulu ad verilir.
Bu dnemin balca sanatlar: inasi, Ziya Paa, Namk Kemal, Ahmet Mithat, emsettin Sami, Ahmet Vefik Paa, Ali Suavi, Ahmet Cevdet Paa
Bu dnemde sanat toplum iindir gr benimsenmi.
Bu dnemde ama: Divan edebiyatn ykmak,yerine sosyal yaamla geni lde alakal inklap bir edebiyat getirmek.
Halka halk diliyle hitap etmek amacyla sade dile ve halk Trkesine nem vermek
Vatan sevgisi, millet duygusu, hrriyet ak, halk sevgisi gibi duygular halka a- lamak ve onlar bu yolda eitmek.
Gazete, roman, yk, makale, iir, tiyatro gibi yenilikleri Trk edebiyatna getirmek ve uygulamak.
-
iirde estetik gzellik deil ierik n plana kmtr.
Eski nazm ekilleriyle yeni kavram ve duygular ilemilerdir.
Bu dnem sanatlar ,edebiyatn yannda siyasetle de ilgilenmitir.
Ortaya konan eserler, taklit olduu iin teknik ynden zayftr.
Fransz edebiyat rnek alnmtr.
Bu dnem sanatlar genelde Romantizmin etkisindedir.
Eserlerde rastlantlara oka yer verilir.
Okuyucuyu bilgilendirmek iin olaylarn ak sk sk kesilir.
-
2. Dnem: Bu dneme Ekrem, Sezai, Hamit okulu ad verilir.
Bu dnemin sanatlar: Abdulhak Hamit Tahran, Recaizade Ekrem, Sami Paazade Sezai, Nabizade Nazm, Ebuziya Tevfik, Ali Bey
Bu dnemde sanat sanat iindir gr benimsenmi.
Siyasi ve toplumsal ideolojilerden uzak durmular.
Sanatta batllamay savunurlar
Eski edebiyata kar yeni edebiyat savunurlar.
I. Tanzimatlara gre bat edebiyatn edebiyatmzda daha da kkletirmiler.
deolojik grlerini aktif olarak deil, eserlerindeki kahramanlarla ilemiler.
Romanda realizmin tesiri iirde ise romantizmin tesiri grlr.
Dil ardr.
-
Gazetecilik eski ilevini yitirmi.
Tiyatro eserleri oynanmak iin deil okunmak iin yazlm.
iirde bireysel duygular anlatlm ve gzel olan her ey iire konu olmu.
Muallim Naci bu dnemde Divan edebiyatn savunan tek sanatdr.
-
Tanzimat Edebiyatnn Genel zellikleriDilin sadelemesi amalanm, zellikle tiyatro, an, mektup ve halka seslenen romanlarda bu ama bir lde gerekletirilmitir. Ancak sanatlar, eski alkan- lklarndan tamamen kurtulamadklar iin yabanc szck ve kurallardan bsbtn syrlamamlardr.
Divan edebiyatnn kulland iir, tarih ve mektup gibi trleri bat anlayna gre yenilemilerdir.
Makale, tiyatro, roman, hikaye, an gibi yeni trler kullanlmaya balanmtr.
Daha nce toplum sorunlaryla hi ilgisi bulunmayan sanat; toplumu dzeltmek, eitmek iin bir dava arac olarak kullanma anlayna ynelmilerdir.
Fransz edebiyatndan esinlenerek klasisizm, romantizm, realizm ve natralizm akmlarnn etkisinde eserler yaratlmtr.
6) Nesirde i kafiye (seci) braklm, anlatmda ss yerine, dnceleri halka ulatr- ma amac gdlerek yeni bir nesir yaratlmtr.
7) iirde hecenin rnekleri grlmekle birlikte aruzun kullanm devam etmitir.
-
8) Gnlk olaylar, duygu ve dnceler iire sokularak iirin konusu geniletilmitir.
Balangta yeni dnceler eski nazm biimleri iinde verilirken sonralar yeni biimler kullanlmtr.
10) iirde konu ve anlam btnl aranmtr.
11) Divan edebiyatndaki para gzellii anlaynn yerini btn gzellii almtr.
12) Roman ve hikayelerin konusu ya gnlk yaaytan ya da tarihten alnmtr.
13) Tiyatroda toplum sorunlar, gelenek, grenek, ocuk, aile, yaanlan olaylar ilen- mitir.
14) Eserlerde kahramanlar tek ynl ele alnm, iyiler dllendirilmi, ktler ceza- landrlmtr.
15) Roman ve yklerde olaylarn aknda rastlantlara ok yer verilmitir.
16) Romanlarn iinde konu dna klarak okuyucuya bilgi ve t vermekten ka- nlmamtr.
17) Yazarlar, eserlerinde kendi kiiliklerini gizlememitir.
-
18) Roman kahramanlar ou zaman bir grte ak olur.
19) Toplumsal olaylara yzeyden baklr.
20) Tanzimat romannda aile problemi byk yer tutar. Avrupa taklitilii nedeniyle aile iindeki sarslma ve kntler ilenir.(Araba Sevdas,ntibah)
21) Tiyatro bu dnemde Namk Kemalle balar. Ahmet Vefik Paann Molierden yapt evirilerle ileri bir sanat dzeyine ular.
22) Bu edebiyatn nesir sahasndaki en byk kazanc gazetedir.
23) Bu dnemdeki tiyatro eserleri sahnelenmeye uygun deildir.
24) Mizah ve hiciv anlay bu dnemde daha da gelimitir. Batl anlamdaki ilk mizah rnei bu dnemde verilir.
25) Trk edebiyatnda gerek edebi tenkit bu dnemde balamtr.
26) Bu dnemde roman teknii tam oturmamtr. Romanmzn emekleme dnemidir. Tasvirlerde ve kurguda kompozisyon bozukluu vardr.
27) Bu dnem yazarlarnda yaygn bir tasvir yapma alkanl vardr.
-
28) Kahramanlar st tabakadandr. 29) Olaylar stanbul ve evresinde geer.
30) lenen konular: Yanl batllama, alafrangalk zentisi, sarslan aile dzeni, kltrel yozlama, fakirlik, cariyelik, grc usul evlenme, cehalet ve tarihi konulardr.
-
TANZMATIN TRK EDEBYATINA KAZANDIRDII LKLERlk Gazeteler:
a) Takvim-i Vakayi ( lk Trk gazetesi)b) Ceride-i Havadis (Yar resmi gazete)c) Tercman- Ahval (inasi ve Agah Efendinin kard ilk zel Trk gazetesi)d) Tasvir-i Efkar (inasinin Namk Kemale devrettii ikinci zel Trk gazetesi)e) Hrriyet (Namk Kemal ve Ziya Paann yurt dnda kardklar ilk Trk gazetesi)f) Tercman- Hakikat
2) lk eviri Roman: Telemak; Yusuf Kamil Paa Fenelondan evirmitir.
3) lk Yerli Roman: Taauk- Talat ve Fitnat. emsettin Sami tarafndan yazlmtr, edebi deeri yoktur.
4) Bir Edebi Akm Etkisinde Yazlan lk Roman: ntibah; Namk Kemal tarafndan romantizme bal kalnarak yazlm bir sosyal romandr.
5) lk Realist Romanlar: Sergzet; Sami Paazade Sezai yazmtr. Araba Sevdas; Recaizade Mahmut Ekrem yazmtr.
6) lk Tiyatro Eseri: air Evlenmesi; inasi yazmtr.
-
7) lk Ky Roman: Karabibik; Nabizade Nazm yazmtr.
8) lk ykler: Kk eyler; Sami Paazade Sezai yazmtr. (Baslan ilk hikaye kitab) Letaif-i Rivayet; Ahmet Mithat Efendi yazmtr.( Yazlan ilk hikaye kitab)
9) lk Makale: inasi yazmtr.
10) lk iir evirileri: inasi tarafndan Franszcadan yaplmtr.
11) lk Noktalama aretleri: inasi tarafndan kullanlmtr.
12) Edebiyatmzda ilk tarihi roman: Namk Kemal'in "Cezmi" adl eseridir.
13) Edebiyatmzdaki ilk eletirmen: Namk Kemal'dir.
14) Trk Edebiyatndaki ilk polisiye roman: Esrar- Cinayet; Ahmet Mithat yazmtr.
-
Dnemin Sanatlar ve EserleriNAS Maliye retimi iin Fransaya devlet tarafndan ilk gnderilen renciler- dendir. Fakat inasi o dnemde edebiyatla ilgilenmi ve dnemin nl yazar airleriyle tanmtr. Yurda dndnde Agah Efendiyle 1860ta Tercman- Ahval gazetesini karmlardr.
inasi divan edebiyatndaki duygu kavramn bir yana itip akla ve man- ta yer verir.
Halk dilini kullanmay, bylece halk bilinlendirmeyi hedefler.
Ksa cmleli ,yeni grlerle rgl bir nesir yaps meydana getirmitir.
airlik yn pek gl olmayan inasi, edebiyatmza getirdii yeniliklerle tannr. Bu yenilikler unlardr: ilk tiyatro eserimiz olan air Evlenmesi (Bu eserde grc usulyle evlenme eletirilir.) Edebiyatmzda noktalama iaretlerini ilk defa kullanmtr. lk zel Trk gazetesi Tercman- Ahval karmtr. Ataszlerimizi Durub-u Emsal-i Osmaniye ad altnda derlemi. lk makaleyi yazd: Tercman- Ahval Mukaddimesi Dilde sadelemenin ncs olmutur.
-
iirlerini Mntehabat- Earm ad ile yaynlamtr.
iiri mecazlardan artp yalnlatrmaya alr.
Eek ile Tilki La Fontaineden etkilenerek yazd bir fabldr.
Bat iirini tantmak amacyla Fransz airlerinden eviriler yapmtr.
iirlerinde konu birliine ve btn gzelliine nem vermitir www.edebiyatogretmeni.net
-
NAMIK KEMAL nceleri klasik bir divan airi olan Kemal, inasi ile tantktan sonra Bat edebiyat ve Bat kaynakl fikirlerle ilgilenmeye balamtr.
Gr sesli vatan airi,dava ve sanat adamdr. Eserlerinde hrriyet, va- tan sevgisi, hak, kanun, adalet, ahlak konularn ilemitir.
Edebiyatmzda vatan ve hrriyet airi olarak bilinir.
Eski edebiyata kar olduu halde yeni dnce ve kavramlar yaymak amacyla yazd iirlerin ounda eskiye bal kalmtr
Namk Kemalde dier 1. Dnem Tanzimatlar gibi dilde sadelii benimser.
Yine dierleri gibi aruzun yannda az da olsa hece veznini kullanr.
iirimizin gelimesinde byk emei gemi bu yolda gerekten etkili olmutur. iirlerini toplum iin sanat anlayyla yazm toplumcu bir airdir.
Kendinden sonra gelen gen kuaklara yurtseverlik, zgrlk tutkularn yerletirmi.
Osmanl Tiyatrosunun modern bir tiyatro olmas iin aba gstermitir. Avrupada bu- lunduu yllarda tiyatro tryle ilgilenmi ve yurda dnnce bu tarzda eserler yazmtr.
-
Eletiri trnn ilk rneini Ziya Paann Harabatna karlk yazd Tahrib-i Harabat ve Takip adl eserleriyle vermitir. Onun tenkitlerinde iki nemli unsur bulunur: Biri; eski edebiyat ykmak, ikincisi; yeni bir edebiyat kurmak.
Ona gre edebiyat hayale, soyuta, ie kapanmla son vermeli; gerei, hayat, tabiat ilemelidir. Yeni edebiyat halka dnmeli, nfuzlu kimselere yaranacana onun dertlerini dinlemeli.
Eserlerinin tmnde romantizm egemendir.
ESERLER:Tiyatro: Vatan yahut Silistre, Zavall ocuk, Akif Bey, Glnihal, Celalettin Harzemah, KarabelaRoman: ntibah ( ilk edebi roman), Cezmi (ilk tarihi roman)Eletiri: Tahrib-i Harabat, TakipTarih, Biyografi: Kanije, Silistre Muhasaras, Osmanl Tarihi, Devr-i stila.
ZAVALLI OCUK: Sevmedikleriyle zorla evlendirilenlerin bahtszl ilenmi.
AKF BEY: Kocasna ihanet eden kadnn dram ilenmi.
GLNHAL: Bir sancak beyine kar halkn isyan anlatlr.
-
ZYA PAA Ziya Paa dier Tanzimatlar gibi toplumcudur, Fransz devriminin ilke- lerine baldr, eitimin gerekliliini savunur.
inasiyle balayan Bat edebiyat anlayn savunur. Ancak, eski iiri ven Harabat hazrlayacak kadar eski iire baldr. Bu yzden Namk Kemal tarafndan tenkit edilmitir. Doulu ya da Batl olmak konusunda karara varamamtr. Bu nedenle Harabatta Divan edebiyatn, iir ve na makalesinde yeni edebiyat savunur. Bu ztlklar sana- tna da yansm, tezatlar sanats olmutur.
Tanzimatlar arasnda eski iire en fazla bal kalanlardandr.
iirde dili sade deildir. Ancak nesir dili sadedir
Ziya Paa daha ok siyasi ve sosyal tenkit makaleleri yazmtr. Makalelerinde idareci- lere sava amtr.
iirlerinde tler ve felsefi temalar grlr.
Dier Tanzimatlar gibi gazetecilik yn kuvvetlidir.
-
ESERLER:
Tekib-i Bent (Dnemin sosyal bir eletirisidir. Badatl Ruhiye nazire olarak yazmtr.) Terci-i Bent (iir)
Zafername (mizah) ( Sadrazam Ali Paa aleyhinde yazlmtr.)
Harabat (Bu antolojide halk iirini ktlemi Divan iirini yceltmi.) iir ve na (Bu makalede gerek iirimizin halk iiri olduunu sylemi.)
Rya ( Trk edebiyatndaki ilk rportaj sayabiliriz.) Veraset Mektuplar ( makale)
Emil, Defter-i Amal ( j.j. Rausseaux dan eviri)
Ear- Ziya (iir)www.edebiyatogretmeni.net
-
AHMET MTHAT EFEND Tanzimat dneminde, halk iin roman anlayn balatan yazardr. Btn eserlerini halkn okuma zevkini gelitirmek iin yazmtr. Tanzimat edebiyatnda halkn dilini en iyi kullanan yazar odur.
Trk edebiyatnda en ok eser veren sanat olarak bilinir. Roman ve hikayelerini hibir teknik kaygs gtmeden yazmtr. Sras gelince olaylarn akn durdurup okuyucuya bilgi ve nasihat verir. Dier Tanzimatlar gibi siyasi konulara deinmemitir.
Bat medeniyetinin Trk toplumuyla badamayan ynlerini anlatmaya almtr. Avrupa hayranlarn eserlerinde zppe ve alafranga olarak eletirmitir.
Btn yaptlarn nesir trnde vermitir.
Her yaptnn sonunda bir kssada hisse vardr.
Eserlerinde bir eitici gibi halk her konuda bilgilendirmeyi ona klavuzluk etmeyi ama- lar.
-
ESERLER:
Hikayeleri: Letaif-i Rivayet(25 cilt). Edebiyatmzdaki ilk hikayeler.
Romanlar: Hasan Mellah, Hseyin Fellah, Dnyaya kinci Geli, Felatun Beyle Rakm Efendi, Pariste Bir Trk, Mahedat
Tiyatro: engi, erkez zdenleri, Siyavu, Ak Ba
Seyahat: Avrupada Bir Cevelan
FELATUN BEYLE RAKIM EFEND: Felatun Bey her ynyle bat hayran biridir. Ancak bat dncesini zevk ve sefa anlayyla zmsemitir. Rakm Efendi ise Felatunun tam tersi bir karakterdir.
-
AHMET VEFK PAA Trk tiyatrosuna ve dil almalarna nemli katklarda bulunmutur.
Moliereden yapt eviriler nemlidir.
Trkeyi olduka sade kullanm, toplumun adet, tre, mizah gcn eserlerine tamtr.
Tarih ve dil sahasnda nemli eseri Lehe-i OsmaniESERLER:Zor Nikah (Moliereden eviri)
Zoraki Tabip (Moliereden eviri)
Okumu Kadnlar (Moliereden eviri)
Secere-i Trki (Tarih)
Lehe-i Osmani (Dil)
www.edebiyatogretmeni.net
-
AL SUAV:
Hayret edilecek kadar geni bilgili ve inanlmayacak kadar da artc, Batl ve bazen iyice cretli, iyice sorumsuz grler sahibidir.
Trkiyede Merutiyet ve Laiklii ilk savunanlardan biridir.
Hkmete atan, Ali Paay yeren yazlarndan dolay Kastamonuya srlmtr.
Uygur alfabesinin ilk Trk yazs olduundan sz etmi.
Laiklii, Merutiyeti, Trkl savunan slami llere bal bir yazardr.
Trl konularda gazete ve risale (bror) yazlar, tercmeler, dini yorumlar, seyahat yazlar vardr.
SLEYMAN PAA:
Fikir adam ve Trk bir yazardr.
nemli ve nl eseri Tarih-i Alemdir. Bu eser Trk bir bakla yazlm ve kendi- sinden sonra gelen Trk yazarlar etkilemitir.
-
ABDLHAK HAMT TARHAN Tanzimat dneminin en byk ve en verimli airidir. Trk iirine geni ufuklar am; gnlk yaam, ak, vatan-millet sevgisi, lm ve metafizik zerine, sevin, mit ve tezatlardan, isyan ve feryat- lardan g alan epik, iir ve felsefi iirler yazd. Divan iirini sona erdiren sanatdr.
Yazd tiyatro eserleri sahnelenmeye elverili deildir.
iirlerinde orijinal bulular ve hayaller vardr. Ediplerimiz arasnda hayat corafyas en geni olan adamdr
iirin ekil ve ieriiyle istedii gibi oynanr sand iin edebiyatmzda ykc olduu kadar yapcdr.
Bat iirinin hemen btn biim ve trlerini hi ekinmeden denemi, arlk snrnda saylan bu giriimlerle yanklar, tepkiler uyandrm.
Ei Fatma Hanmn lmesi Hamidin iirine yepyeni ilhamlar getirmi. lm, Allah, kader, felsefi isyanlar gibi fiziktesi konular ilemeye balam. (Makber)
Namk Kemale bal kalm ama onun fikirlerini eserlerine pek tayamam. Toplumsal konular yerine bireysel aclar, tabiat ve kadn ilemi.
-
Tanzimatlar arasnda yalnzca Hamit belli bir alanda (iir) younlam.
Hamit nazmda u deiiklikleri yapm:1) Kurall nazm ekillerini (gazel, mesnevi) ykarak kuralsz nazm getirmi.2) Msralar kendi arasnda kafiyelemi
Dzgn bir Trke kullanamad iin syleyi zaaf vardr
Tiyatrolarn sahnelenmek iin deil, okunmak iin yazmtr. Tiyatrolarnda insanst glere yer vermitir.
ESERLER:
iirleri: Sahra (ilk pastoral iir), Kahbe, Makber, Belde, l, Halce, Garam (amlca da yaanm bir ak hikayesi), Baladan Bir Ses
Tiyatrolar: Sabr- Sebat, li Kz, Fitnen, Liberte, Eber, Nesteren
-
RECAZADE EKREM iir, hikaye ve tiyatro da yazan Ekremin en nemli yn: Teorici (nazariyat) ve romanc oluudur.
Ekremin teori alannda verdii en nl eseri Talim-i Edebiyattr. Bu eserdeki dnceler II. Tanzimat ve Servet-i Fnun devri iir ilke- lerini anlatmas ve Servet-i Fnunu kuracak gen airlere yol gster- mesi bakmndan nemlidir. Ekrem eski edebiyat karsnda yeni sanatn ilkelerini tespit eden nl tenkiti olmutur.
lk Tanzimatlarn toplumcu ilkelerine karlk, teki iirin savunmasn yapmtr.
Eskilerin gz iin kafiye anlayna kar kulak iin kafiye grn savunmutur.
iirlerinin ilhan taraf dk, hayaller olduka sk ve dnceler zayftr.
Her gzel ey iirdir ilkesini benimseyen sanat iirlerini sisli gz manzaralar, yaprak, iek, kelebek, mezarlklar, krlar ile doldurmutur.
Ar yeniliki ve ar romantik Ekremle ( yeni iiri destekler Zemzeme) Muallim Naci ( eski iiri destekler Demdeme) arasda kan eski-yeni tartmas mehurdur.
-
iirlerinde kiisel konular iler, toplumsal konulara deinmez.
Sanatyla deil, edebiyat hakknda ileri srd fikirleriyle n yapm ve edebiyat ev- relerinde STAD olarak anlmtr.
nce ok sevdii olu Nejatn daha sonra dier ocuklarnn lmesi zerine ektii aclar iirlerine de yansmtr. Bu yzden iirleri alamakldr.
Batllamann yanl anlalmasn eletirdii, ilk realist roman saylan eseri nldr.(Araba Sevdas)
ESERLER:iirleri: Name-i Seher, Zemzeme, Pejmrde, Nejat Ekrem, Yadigar- ebabRomanlar: Araba SevdasHikayeleri: Muhsin Bey, emsaTiyatrolar: ok Bilen ok Yanlr, Afife Anjelik, Vuslat
Talim-i Edebiyat (nemli eseri.) Edebiyat hakknda bilgi verirTakdir-i Elhan (Eletiri)
ZEMZEME: Yeni iiri destekleyen grlerini yazmtr.ARABA SEVDASI: Bilinsizce Baty taklit eden Bihruz Beyin dt haller anlatlr.
-
NABZADE NAZIM Tanzimatn ikinci dneminde yetien ve realist-natralist grleri hikayelerine en iyi uyarlam romanclarn en nemlilerindendir.
Karabibik bizde ilk ky romandr. Natralist-Gereki grle yazlan ve kylnn baz dertlerini anlatan bu eser Antalya civarnda gemektedir. Bu hikayenin nsznde u grleri ortaya atmtr: Hikaye, roman zeti gibidir. Hikayede doalla ve sadelie nem verilmeli, akla uyulmaldr. Bylece Realizmin ilkelerini belirlemitir.
Realizmi edebiyatmza en iyi ekilde o uyarlamtr. (Zehra)
Realizmin etkisiyle eserleri sade, gereki; kahramanlar ve konular gnlk hayattandr.
ESERLER:
Hikayeleri: Zavall Kz, Haspa, Bir Hatra, Karabibik, YadigarlarmRoman: Zehra (psikolojik tahlillere yer verir . Edebiyatmzn ilk tezli romandr. stanbul daki bir ailenin yaam konu edilir.)
KARABBK: Uzun hikaye biiminde yazlmtr. Realizmin baarl bir rneidir. Bu eser- de krsal kesim gereine ilk kez deinilir.
-
SAMPAAZADE SEZA Sergzet romanyla edebiyatmzda Realizmin ncs olmutur.
Namk Kemalin byleyici etkisi altnda yetien Sezai Bey kesin bir yenilik taraftardr
Esir bir kzn servenini konu alan dolaysyla ferdi hrriyeti ve insan haklarn savunan Sergzet romantizm ve realizm arasda bir kp- rdr. Trk edebiyatnda ilk edebi hikayeleri yazm bunlar Kk eyler ad altnda topla- mtr. Bu kitabn nszne baknca onun romantizmle realizm arasnda bocalad g- rlr.
Sevet-i Fnun yazarlarn slup bakmndan etkilemitir.
SERGZET: Bir paann olu ile bir cariyenin ak anlatlr. Artk kapanmak zere olan kleli cariyeli konak hayat anlatlr.
ESERLER:Roman: Sergzet Tiyatro: PirHikaye: Kk eyler Mektup-Sohbet: clal
-
EMSETTN SAM Tanzimat edebiyatnn dil alannda nemli eserler veren sanatsdr.
Franszcadan evirdii szlkler nemlidir.
En nemli eseri Kamus- Trki dir.
Dilin sadeletirilmesi hakkndaki fikirleri sonraki kuaa yol gster- mitir. Kutadgu Biligi Trkeye evirmitir.
Taauk- Talat ve Ftnat adl roman vardr.
TAAUK-I TALAT VE FITNAT: Babas ld iin annesi tarafndan bytlen Talat,pencereden grp ak olduu Fitnata daha yakn olabilmek iin kadn kyafetleri giyip kendini piyano hocas olarak kabul ettirmitir. Tm bunlar olurken Talatn annesi olun-daki garip davranlardan kukulanarak onu, dzelmesi iin, Sudanl bir kzla evlendirmekister. Talat bu istee iddetle kar km; ama Fitnat babasnn kendisini zengin biriyle evlendirme isteine fazla itiraz edememitir. Fitnat, evlendii gece sevgilisinden ayrlma-nn verdii zntyle kendini vurur. lmeden nce, evlendii adamn vaktiyle annesini terk eden babas olduunu renir. Bunun zerine Ftnatn babas da Talat da intihar eder.
-
MUALLM NAC Recaizade ile sanat hakknda girdii sert tartma onu yeni edebiyatn karsnda gstermitir.
Demdeme adl eserinde ne kadar eski iiri savunsa da aruzu Trkeye dierlerinden daha gzel uygulamtr.
Edebiyatmzda kyden bahseden ilk iir onundur. (Kyl Kzlarn arks)ESERLER: merin ocukluu (an)
EBUZZYA TEVFK: Uzun yllar yapt gazetecilik ile tannmtr. kard gazeteler ve buralardaki yazla- ryla Tanzimat edebiyatnn ve bu dnemin tannmasn salamtr.( Yeni Osmanllar Tarihi adl inceleme eseri)
Tasvir-i Efkar gazetesini gnll olarak karmtr.
Eserleri: Piyes: Ecel-i KazaAntoloji: Numune-i Edebiyat OsmaniyeNesir: Lgat-i Ebzziya, Yeni Osmanllar Tarihi
-
HAZIRLAYANTRK DL VE EDEBYATI RETMENSERDAR GLwww.edebiyatogretmeni.net