GEZ‹

74

Hepinize merhaba. Bu benim Farmagazin’deki dördüncüyaz›m. Alt› ay önce bu sürece bafllarken bu kadar keyifalaca¤›m› tahmin etmiyordum. Benim kadar gezmeyi sevenbirinin en çok hay›fland›¤› fley, hayat›n temposundangezdiklerini, gördüklerini yazamamak ve y›llar sonra bunlar›nunutulmaya yüz tutmas›d›r. Böyle prestijli bir dergideyazmak, dolay›s›yla hat›ralar›m›n kayd›n› tutmak, bir debunlar› sizlerle paylaflmak benim için bir flans. Bununyan›nda, art›k eminim ki kimseyle paylaflmayacak da olsam,yazmak çok iyi hissettiriyor bana, size de öneririm.

Bu kez, hayat›m›n en flafl›rt›c›, en “baflka”, en “dünyadanuzak” ve en çok akl›mda kalan seyahatinden detaylar›sizlerle paylaflaca¤›m. Temmuz 2006’da iki haftal›k bir geziiçin Tanzanya’ya ve Zanzibar’a gitmifltik. Bu say›da sadeceTanzanya bölümünü konuflal›m istiyorum, sonraki say›lardanbirinde de Zanzibar’› konu ederiz. Asl›nda bu sefer birseyahat yaz›s›ndan çok, bir foto-hikaye olacak san›r›m…

Yazar: Dr. Sertaç Do¤anayPazarlama ve Sat›fl Profesyoneli‹laç ve Sa¤l›k Sektörü

Hayal ÜlkeTanzanyaFoto¤raflar: Dr. Sertaç Do¤anay / ‹kbal Do¤anay

Temmuz 2009; evlilik, tan›flmay›ldönümü, do¤um günüolmayanlar için bir fley ifade

etmeyebilir. Futbol hastalar›ysa butarihi de¤ilse bile, bu tarihte oynanan2006 Dünya Kupas› final maç›n›unutamazlar. Hani flu ‹talya-Fransaaras›nda geçen ve yaflayan efsaneZidane’›n son dakikalarda olmayacakbir flekilde rakibine kafa at›p, k›rm›z›kartla oyun d›fl› kalmas›na sahne olanmaç. ‹flte biz tam da o günTanzanya’ya, Arusha flehrine vard›k.Kalaca¤›m›z otel de bu flehirdeydi.Gitmeden önce dersimizi iyi çal›flm›fl,Tanzanya’y› yutmufl olmam›zara¤men, hava karard›¤›nda etraf›n nedurumda olaca¤›n› hiçdüflünmemifltik. Evet, tam bir karanl›k!Yaklafl›k yar›m saatlik havaalan› – oteltransferi boyunca üstelik de anayoldangitmemize ra¤men sadece birkaçaraç, birkaç da yap› gördük. Yolboyunca neredeyse hiç yolayd›nlatmas› yoktu. Kendimize belki

75

de ilk defa “ne iflimiz var burada?”diye sordu¤umuz gün, o gündü. Otelevard›¤›m›zda, otantizm konusundatek kelime edilmeyecek kadar yöreyeuygun, dekorasyonu fl›k bir yerlekarfl›laflt›k. Buraya kadar her fleyyolundayd›. Ben, her ne olursa olsun,dünyan›n bir ucunda da olsam, o finaliizlemeyi kafama koymufltum amaotelde bir tane bile televizyon yoktu!Otelin iflletmecisinden bizi televizyonuolan bir otele yönlendirmesini istedikve neyse ki böyle bir yer bulduk.Gitti¤imiz otelde, dekoderin ar›zas›giderilene kadar yar›m saat geçse dekarfl›laflt›¤›m›z çok uluslu gruplaberaber maç› izledik ve tatilimize bumacerayla bafllad›k.

Çok k›sa:Tanzanya, Do¤u Afrika’da yer al›yor.Ünlü Kilimanjaro Da¤›’na ev sahipli¤iyap›yor. Tanzanya; kifli bafl› gayri safiyurtiçi has›la (GSY‹H) s›ralamas›nda,180 ülke aras›nda sondan ikinci

s›rada. Bir baflka deyiflle; dünyan›nen fakir birkaç ülkesinden biri.Ülkedeki insanlar›n ço¤u ya iflsiz, yada dönemlik ifllerle hayatlar›n›kazan›yorlar. Kendi giyeceklerini veyiyeceklerini üretip bunlar› takasederek hayat›n› sürdüren pek çokinsan var. Hijyenik koflullar tahminedilemeyecek kadar kötü. Turizmamaçl› kurulan ve “safari lodge” tabiredilen otellerde ise genelde hijyen

Tarangire / Ceylan Sürüsü

9

konusunda sorun yaflanm›yor. Sadecebir otelin resepsiyonunda otele giriflyaparken, “babunlara dikkat etmenizirica ediyoruz, balkon kap›s›n› mutlakakilitleyin, yoksa içeri giripyiyeceklerinizi ya da di¤er eflyalar›n›z›çalabilirler” uyar›s› bizi birazflafl›rtm›flt›. Safari, Swahili dilinde“gezmek” anlam›na geliyor. Filmlerdegördü¤ümüz, vahfli hayvan av› yasad›fl› bir faaliyet. Burada sadece zebra,

ceylan, yaban öküzü gibi soyutükenme tehlikesi alt›nda olmayanhayvanlar, kontrollü olarak avlat›l›yor.

2006 y›l›nda bu maceraya kararverdi¤imizde, bu bölgeye henüzpaket tur düzenlenmiyordu.Muhtemelen kimsenin akl›nagelmiyordu bu kadar uzak, belki birazriskli, ya da ad›n› bile duymad›¤› biryere gitmek. E¤er iyi bir NationalGeographic izleyicisi ve okuruysan›z,san›r›m Tanzanya, Kenya veBotswana, görmekten büyük hazalaca¤›n›z üç ülkedir. Bu üç ülke,dünyan›n vahfli hayat aç›s›ndan enfazla türünü bar›nd›ran topraklar›nasahip. Turu organize ederkeninternetten uzun bir araflt›rma yapt›k.Zanzibar dahil 15 günlük bir seyahatolaca¤› için uçak saatlerine kadardetayl› bir plan gerekiyordu. Afrika’da3 ila 20 günlük turlar düzenleyen pekçok firma var. Bunlardan birinde karark›ld›k ve yaz›flma, ödeme, transfer

gibi detaylar› halletmesi için kifliyeözel tur düzenleyen bir yerli flirketletemas kurduk. Belli bir komisyonalarak turun tamam›n› paket olarakbize teslim ettiler. Afrika’da faaliyetgösteren tur flirketleri ve otellerinbüyük bölümü Hintlilerin elinde. Bizorganizasyondan çok memnunkald›k, çünkü çok dakik, çok özenlibir yerel firmaya denk geldik.

K›saca plan›m›z› flöyle yapt›k: Arusha(1 gün), Lake Manyara (1,5 gün),Tarangire (1,5 gün), Serengeti (2gün), Ngorongoro (2 gün). Arushaharicindekiler, “Ulusal Park”statüsündeki bölgelerdi. Ulusal parkdeyince pek çok insan hayvanatbahçesi benzeri bir yer olarakalg›l›yor, oysa Tanzanya’n›nyüzölçümünün üçte birinden fazlas›ulusal park. Örne¤in; en ünlü“belgesel y›ld›z›” Serengeti (Swahilidilinde uçsuz bucaks›z anlam›nageliyor) 14.763 km2’lik bir alana

GEZ‹

76

Lake Manyara / Aslan Ailesi

77

yay›lm›fl. Ulusal park, s›n›rlar› içindeve belli bir mesafeden yak›n›ndainsan yerleflimine izin verilmeyen,vahfli yaflam›n koruma alt›nda oldu¤ubölge anlam›nda kullan›l›yor. Birdahaki sefere b›rakt›¤›m›z aktivite ise,hiç t›rman›fl tecrübesi olmayanlar›nbile kat›labilece¤i 3-4 günlükKilimanjaro t›rman›fl›. Fikri bileheyecanland›r›yor!

Geçti¤imiz y›l, Çin hükümetininSerengeti’nin en önemli ve elde¤memifl kuzey k›sm›ndan bir otoyol geçirmek için Tanzanyahükümetiyle görüfltü¤ü tüm dünyabas›n›na yans›m›flt›. Bunun amac›,Çin’in güneydeki Victoria Gölü’ne vedolay›s›yla cep telefonu yap›m›ndakullan›lan minerallere daha kolayeriflim. Bu konuyla ilgili bilgi sahibiolmak ve desteklemek için flunlara birbakabilirsiniz: www.saveserengeti.orgveya facebook üzerinden “Stop theSerengeti Highway” sayfas›.

5 BüyükDerler ki, Afrika’ya safariye gidiyorsan,bu 5 büyük hayvan› görmedendönme! Aslan, fil, leopar, gergedanve Afrika mandas›, iflte bu 5 büyükhayvan. Biz, sadece iki gergedan, birleopar ve say›s›n› hat›rlamad›¤›m›zkadar aslan, fil, Afrika Mandas›gördük. Black Rhino denen siyahgergedanlar›n soyu maaleseftükenmek üzere, leopar say›s› dagittikçe azal›yor.

7 günlük safari boyunca tam43 hayvan türünü gözleyebildik.Yan›m›zda götürdü¤ümüz kitap,Afrika’da en s›k görülen 150 dolay›ndahayvan›n foto¤raf ve tan›t›mlar›n›içeriyordu. Gördüklerimizin hepsinide kitab›n üzerine iflaretledik. Elbettepek çok yeni fley gördük, ö¤rendikama beni en çok flafl›rtanlardan biri,dev kar›nca yuvalar›yd›. Rehberimizinanlatt›¤›na göre, tüm sistem kraliçekar›ncay› korumaya ve rahat ettirmeye

yönelikmifl. Hava ›s›nd›¤›nda, yuvahavalans›n diye üst taraftaki topra¤›aç›yorlar, so¤udu¤undaysa kapat›-yorlarm›fl. Müthifl bir organizasyon!

Gezinin tamam›nda en çoketkilendi¤imiz ise, do¤an›n müthifldengesiydi. fiöyle özetleyebiliriz:

Hiçbir hayvan, yat›r›m amac›yla,biriktirmek için, zevk için bir baflka

Serengeti / Büyük Göç (Zebra ve Yaban Öküzleri)

�

hayvan› öldürmüyor. Tek dertlerihayatta kalmak ve soylar›n›sürdürmek, bunun için debeslenmeleri, savaflmalar› gerekiyor.

Her hayvan›n bir rolü ve görevivar; akbabalar›n temizlik göreviniüstlenip, bulafl›c› hastal›klar›nyay›lmas›n› nas›l engelledikleriniö¤rendi¤imizde, bu hayvanlara bilebak›fl›m›z de¤iflti.

Ot oburlar›n her biri; zebra,yaban öküzü, ceylan türleri, farkl› boyotlar› tüketiyor, dolay›s›yla aralar›ndabir rekabet söz konusu olmuyor.

Asla: Afrika’da safariye ç›k›yorsan›zilk bilmeniz gereken flu: Bulundu¤u-nuz arac›n içindeyken vahflihayvanlar sizi bir canl› gibi alg›lam›yorve sald›rmaya niyetlenmiyor. fiimdiyekadar, herhangi bir flekilde kendisinikorkutucu, rahats›z edici birdavran›flta bulunulmad›kça, arac›niçindeki bir insana sald›ran birhayvana rastlanmam›fl. Di¤er dikkatedilecek fley de hayvanlar›nsald›rganlaflmas›na sebep olacakflekilde yüksek sesle konuflmamak.

Maymuna benzeyen babunlarçok güçlü ve tehlikeli hayvanlar veflakalaflmaktan pek haz etmiyorlar.Yemek vermek, laf atmak kesinlikle

çok tehlikeli.*Hijyen, k›tan›n genelinde ciddi birsorun oldu¤u için mutlaka kapa¤›kapal› flifle suyu için.

Mutlaka:

Tanzanya’ya vard›¤›n›zda ülkeyegirerken kontrol edildi¤inden,sar›humma afl›s›n› olup, karnesiniyan›n›zda götürmeniz zorunlu.‹stanbul’da Karaköy’de bulunanHudutlar ve Sahiller Sa¤l›k GenelMüdürlü¤ü bu hizmeti ücretsiz olarakveriyor. Ayr›ca web sitelerinde de buyolculukta çok iflinize yarayacakbilgiler var. http://www.hssgm.gov.tr/

Bunun haricinde zorunlu olmasada iki önemli konu daha var: Biritetanoz afl›s›, di¤eri de s›tma tabletitabir edilen ilaç. Tetanoz afl›s› faydal›çünkü o bölgede nelerle karfl›lafla-ca¤›n›z› bilemezsiniz. S›tma tableti2006 y›l›nda Türkiye’de eczanelerde

GEZ‹

78

Ngorongoro / Akbabalar

�

�

�

�

�

�

sat›lm›yordu ama kaçak getiren yerler

vard›. Bunun da en s›k yan etkilerin-

den biri gece kabuslar›. Bu konuda

bir doktor ile görüflmeniz uygun olur.

Evet, Afrika s›cak bir k›ta. Yaln›z,

gecelerin özellikle yüksek kesimlerde

8-10 dereceye kadar düfltü¤ünü bilip,

buna göre kal›n k›yafetler götürün.

Sinek, böcek ›s›r›¤›, basit

yaralanmalara ilk müdahale için, s›rt

çantan›zda antihistaminik, kolonyal›

mendil, ka¤›t mendil türü fleyler

bulundurun. Sineklerden korunmak

için sinek kovucu sprey al›n. El

temizleme jeli çok iflinize yar›yor.

Benim gibi ne bulsam yerim

diyenlerden de¤ilseniz, yan›n›zda

bisküvi, kuruyemifl türü fleyler

götürün.

Sizde yoksa bir arkadafl›n›zdan

ödünç al›n ama mutlaka çok kaliteli

bir foto¤raf makinesi ile gidin.

Muhtemelen hayatta bir defa

gidece¤iniz için, çekmedi¤iniz her

foto¤raf için hay›flanacaks›n›z.

THY yaklafl›k 1 y›ld›r Dar es Salaam

kentine direkt uçufl düzenliyor. Birkaç

tur firmas› da tur düzenliyor. Afrika, tek

bafl›na gezilecek bir yer de¤il, buna

izin de verilmiyor. Yani araç kiralay›p

Serengeti’de safari yapamazs›n›z.

Yan›n›zda lisansl› rehber olmas› zorunlu.

Yani her flekilde bir tur flirketiyle bu ifli

gerçeklefltireceksiniz. Bu aflamada,

turun olabildi¤ince az koflturmal›

olmas›na dikkat etmenizi öneririm.

1 haftada 5 bölge gezdirmeyi vaat

79

Serengeti / Büyük Göç

�

�

�

fiaflk›nl›k:Bundan alt› sene önce, Afrika’da ›ss›z bir yolda, s›rt›nda birkumafl parças›, aya¤› ç›plak olan bir Masai yerlisinin elindene olmas› sizce çok ironik olurdu? Cevap: Cep telefonu! E¤erhala dijital pazarlama, sosyal medya kültürü konusunu ciddiyealmayan varsa, bir daha düflünsün derim.

edenler asl›nda hiçbir fley görmemenizi

vaat ediyorlar. 1 haftada 3 bölge,

bu iflin tad›n› ç›karmak için ideali.

Serengeti ve Ngorongoro bana

kal›rsa olmazsa olmazlar.

Ngorongoro Krateri, Afrika’da

en fazla canl› türünü bar›nd›ran

bölge. Bunun sebebi de birkaç milyony›l önce bir yanarda¤›n patlamas›ylaortaya ç›km›fl olmas›. Bu krater,tencereye benzer bir oluflum. Yanikapal› bir sistem.

E¤er buradan uçay›m, önceden

yaz›fl›p, rezervasyon yap›p, oradaki

bir flirketle iflimi göreyim diyorsan›z

GEZ‹

80

Ngorongoro / Su Ayg›rlar›

Simba Safaris firmas›n› rahatl›kla sizeönerebilirim, biz çok memnunkalm›flt›k. Bir safari arac›nda 6 kifliberaber seyahat ediyor, bundandolay› farkl› ülkelerden tan›mad›¤›n›zkiflilerle bir hafta geçirmekdurumunda kalabilirsiniz.

Bir sonraki yaz›da görüflmek üzere.