1

1 Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü

nalizleri

Tanker Piyasaları

Ekim 2012

2

2 Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü

İçindekiler

Tanker Piyasaları

Navlun Piyasaları Baltic Dirty Tanker Index

Baltic Clean Tanker Index Ham Petrol Tanker Filosu

Petrol İthalatı

Piyasa Gelişmeleri Brent Petrol Fiyatları

Bunker Index Türk Boğazları Tanker Trafiği

Yeni İnşa Piyasası Gemi Söküm Piyasası

İkinci El Piyasası

3

3 Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü

Tanker piyasalarında yaşanan olumlu gelişmelere rağmen yakıt

fiyatlarında yaşanan artışlar kazançların seviyesini korumasına neden olmuştur.

Time Charter Oranları

$/Gün 2011 33. H 34. H 35. H 36. H 37. H 38. H 39. H Tonaj

VLCC 1 yıl TC 25.197 22.500 22.500 22.500 22.500 22.500 22.500 22.500 300k

3 yıl TC 31.681 27.000 27.000 27.000 27.000 27.000 27.000 27.000 300k

Suezmax 1 yıl TC 19.837 19.500 19.000 19.000 19.000 19.000 19.000 18.500 150k

3 yıl TC 23.830 22.000 22.000 22.000 22.000 22.000 22.000 22.000 150k

Aframax 1 yıl TC 15.707 14.000 14.000 13.500 13.500 13.500 13.500 14.000 105k

3 yıl TC 18.335 16.250 16.250 16.250 16.250 16.250 16.250 16.250 105k

Panamax 1 yıl TC 14.995 13.500 13.250 13.000 13.000 13.000 13.000 13.000 70k

3 yıl TC 16.263 14.500 14.500 14.500 14.500 14.500 14.500 14.500 70k

MR 1 yıl TC 13.918 13.500 13.250 13.250 13.000 13.000 13.000 13.000 45k

3 yıl TC 14.738 14.750 14.500 14.500 14.500 14.500 14.500 14.500 45k

Handysize 1 yıl TC 12.471 12.750 12.750 12.750 12.750 12.750 12.750 12.750 36k

3 yıl TC 13.412 13.750 13.750 13.750 13.750 13.750 13.750 13.750 36k

Kaynak: Intermodal

Eylül ayı boyunca VLCC tipi gemilerde genel olarak olumlu görünüm dikkat çekmiştir. Özellikle Ortadoğu ve Uzakdoğu’ya fikstürlerde artışlar

yaşanmış ve ay sonuna doğru Ortadoğu’dan Amerika’ya fikstürlerde düşüşler yaşanmıştır.

Suezmax tipi gemilerde Atlantik piyasasında düşüşler yaşanmış, kazançlar

operasyonel maliyetlerin altında kalmıştır.

Aframax tipi gemiler genel olarak ay boyunca dengeli bir görünüm

sergilemişlerdir.

4

4 Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü

Baltic Dirty Tanker Index

Kaynak: BalticExchange

Eylül ayı ürün taşıyan gemilerde istikrarsız ve inişli çıkışlı bir ay olmuştur. Ancak, özellikle benzin ve dizel yüklerde Amerika Trans Atlantik

bağlantılarında yaşanan artışlar endeksin Eylül ayı içerisinde özellikle ikinci yarısında kazanımlar sağlamıştır.

Baltic Clean Tanker Index

Kaynak: BalticExchange

5

5 Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü

Aşağıdaki grafikte görüldüğü üzere, son 5 yıl içerisinde özellikle VLCC ve

Suezmax tipi gemilerde filo içerisinde ciddi artışlar göze çarpmaktadır. Aframax gemi tiplerinde ise aşağı yönlü ve ılımlı bir seyir gözlenmektedir.

VLCC tipi gemilerde her ne kadar keskin artışlar yaşansa da, özellikle Asya’ya yapılan taşımalar bu segmenti tolere edebilmektedir. Aframax tipi

gemilerin yük taleplerinde yaşanan belirsizlikler, düşük olan filo büyümesinin göz ardı edilebilir olmasını sağlamaktadır. Suezmax tipi

gemiler ise filo artışıyla birlikte talepte yaşanan cansızlıkla yüzleşmek durumunda kalmıştır ve bu segmentte rekabet giderek artmaktadır.

Navlun piyasalarında derinleşen krizin etkisiyle gemi satışlarının yerini filo satışlarına bıraktığı görülmektedir. Nordic kimyasal tanker filosunun

işletmesi dahil Triton’un kontrolündeki bir şirkete 30 milyon $ karşılığında devrettiği, satılan filonun 37.000 DWT ile 73.000 DWT aralığında değişen 6

tankerden oluştuğu açıklanmıştır. Aynı dönemde, New York borsasına kayıtlı Teekay anonim şirketi de 7 ham petrol tankeri ve 6 adet ürün

tankerini yine borsaya kayıtlı Teekay Tankers şirketine 455 milyon $’a sattığı açıklanmıştır (www.pesemberotasi.com).

Tanker piyasasında yaşanan benzer durumun diğer segmentlerde de kendini göstererek, firmaların ana iş kolu harici taşımacılıktan çekilerek

kriz ortamında tasarruf etme yoluna gittikleri gözlenmektedir.

Ham Petrol Tanker Filosu (Yıllık Yüzde Değişim)

Kaynak: Poten

6

6 Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü

Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) beklentilerine göre, AB’nin 2015 yılıyla birlikte dünyanın en büyük petrol ithalatçısı konumundaki ABD’yi geçeceği

tahmin edilmektedir. Son yıllarda ABD ham petrol ithalatını düşürmekte ve bu durumun aksine Çin ve AB petrol ithalatını arttırmaktadır. 2035 yılıyla

birlikte Çin’in en büyük petrol ithalatçısı olması beklenmektedir.

Petrol İthalatı

Kaynak: IEA (Çin, Hindistan,AB,USA,Japan)

Piyasa Gelişmeleri

Eylül ayı içerisinde Cosco Group Çin tersanelerine 30 adet VLCC tipi gemi siparişi vermiştir. Cosco Group’un bu siparişlerinin detayında kendi

yüklerini taşımak istemesi olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, Cosco Group’un devlet kontrolünde bir şirket olması ve Çin hükümetinin kendi

ekonomisi ve özellikle gemi inşa sanayini geliştirmeye yönelik böyle bir karar aldığı değerlendirilmektedir.

Afrika’nın en büyük petrol üreticisi Nijerya Eylül ayında 1,84 MBPD (Million Barrels Per Day), Ekim ayında 2,05 MBPD, Kasım ayında ise 2,12 MBPD petrol satmayı planlamaktadır.

Japonya ham petrol, petrol ürünleri ve diğer enerji türlerinde, küresel ısınmanın sebep olduğu etkileri azaltabilmek için vergileri arttırmıştır.

Artan petrol fiyatlarının küresel ekonomi üzerindeki negatif etkilerinden endişe duyan Suudi Arabistan, yıl sonuna kadar petrol üretimini daha da

artırabileceğini belirtmiştir. Mevcut fiyatların çok yüksek olduğunu, fiyatların tekrar 100 $ seviyelerine gerilemesinden yana olduklarını

vurgulamışlardır.

7

7 Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü

Venezuela ve Hindistanlı rafinerici Reliance Industries günde 300.000 ile

400.000 varil ham petrol içeren 15 yıllık bir tedarik sözleşmesi imzalamıştır. Daha önceki sözleşme uyarınca, 2008 yılından beri günde

270.000 varil ham petrol teslimatı yapılmıştır.

Çin’in Ağustos ayı petrol talebi ve ürün ithalatı 22 ayın en düşük

seviyesine gelmiştir. Talep bir önceki aya göre %3,7 ve geçen yılın aynı dönemine göre %0,8 düşüşle 8,9 MBPD olmuştur. 2012 yılının ilk 8 ayında

talep yıllık değişimde %1,1 artışla ortalama 9,39 MBPD olmuştur.

Çin ham petrol fiyatlarındaki artışa bağlı olarak bir ay içinde ikinci kez yakıt fiyatlarında artışa gitmiştir.

Hindistan dizel yakıtlarda yapmış olduğu sübvansiyonları yıllık 34 milyar $’lık maliyeti nedeniyle kesmiştir. 14 Ağustos’tan itibaren dizel fiyatları

litre başına %14 artmıştır.

Meksika devlet petrol şirketi Pemex, Temmuz’daki 2,523 MBPD ham petrol

üretimine karşılık Ağustos’ta 2,550 MBPD ham petrol üretimi gerçekleştirmiştir. Bir önceki aya göre ham petrol ihracatında %19,9 artış

gösteren şirket, ihracatının büyük bir bölümünü Asyalı ülkelere yapmıştır.

Dünya Ticaret Örgütü (WTO) 2012 yılı için %3,7 olan küresel ticaret büyüme tahminini %2,5’e düşürmüştür.

Uluslararası Enerji Ajansı petrol piyasasının iyi ve yeterli bir arzının olduğunu ve Suudi Arabistan, Kanada ve ABD'den gelen ekstra ham

petrolle birlikte petrol piyasasının yeterli arz edilmiş olduğunu belirtmiştir.

Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler teker teker büyüme beklentilerini

aşağı çekmişlerdir. Özellikle, Avrupa Birliği bölgesinde yaşanan borç krizi ve siyasi belirsizlikler dünya büyümesini ve büyümeyle ilişkili olarak ticaret

hacmini etkilemektedir. Büyüme tarafında yaşanan olumsuz beklentiler, dünya ülkelerinin faiz indirim kararları almalarına, yeni teşvik paketleri açıklamalarına ve parasal genişleme yoluna gitmelerine neden olmaktadır.

Çin ve Japonya ile ilgili açıklanan dış ticaret verilerinde ihracattaki azalışın en çok Avrupa Birliği bölgesine olduğu gözlenmektedir.

Dış ticaret ve üretim rakamlarında yaşanan olumsuz gelişmeler enerji piyasasında kaygıyla izlenen gelişmelerdir.

Ayrıca, geniş ham petrol stokları ve mütevazi ürün stokları arasındaki gerilim, ılımlı petrol talebi ve Ortadoğu’ya yönelik güvenlik endişeleri,

sektörün önündeki belirsizliklerdir.

8

8 Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü

Brent Petrol Fiyatları

Kaynak: World Bank

Brent petrol fiyatlarında Eylül ayı başında ciddi artışlar olmuştur. Ay sonuna doğru Suudi Arabistan’ın piyasaya verdiği arz artışı haberi ve

Uluslararası Enerji Ajansı’ndan yapılan arz yönlü problemlerin olmadığı açıklamaları Brent petrolün Eylül ayını ortalama 112–113 $ seviyelerinde

kapatmasını sağlamıştır.

Ortadoğu’da yaşanan siyasi belirsizlikler ve güvenlik endişeleri, İran’a

uygulanan ambargo, Merkez Bankalarının parasal genişlemeye gitmeleri, Kuzey Denizi’ndeki periyodik bakımlar gibi sebeplerin petrol fiyatlarındaki

artışta rol oynadıkları düşünülmektedir.

Bunker Index ve Brent Petrol Fiyatları

Kaynak: World Bank, www.bunkerindex.com

9

9 Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü

Brent petrol fiyatlarında yaşanan gelişmelere paralel olarak Bunker fiyatlarında da özellikle Eylül ayı başında ciddi artışlar olmuştur. Ay sonuna

doğru Brent petrolde yaşanan gevşemeyle birlikte Bunker fiyatları da düşmüştür ancak, endeksin ay ortalaması Nisan ayından sonra en yüksek

değerini almıştır.

İstanbul Boğazı’ndan Geçen Tankerler

Gemi 2011 Gemi 2012 2012-Yük (Mt)

Ocak 785 761 10.515.799

Şubat 695 649 10.812.813

Mart 824 786 10.002.053

Nisan 797 839 11.837.603

Mayıs 815 774 11.050.069

Haziran 694 687 10.070.063

Temmuz 759 737 11.396.821

Ağustos 742 754 11.053.821

Eylül 716 743 10.145.102

Kaynak: DTGM

İstanbul Boğazı’ndan 2011 yılı ilk 9 ayında toplam 6.827 adet tanker geçişi olmuştur. 2012 yılı ilk 9 ayında ise bu rakam %1 azalışla 6.730 olmuş ve

bu tankerlerle toplam 96.884.144 Mt tehlikeli yük taşınmıştır.

Çanakkale Boğazı’ndan Geçen Tankerler

Gemi 2011 Gemi 2012 2012-Yük (Mt)

Ocak 758 805 13.541.382

Şubat 702 635 11.952.233

Mart 767 773 13.081.124

Nisan 790 856 13.801.719

Mayıs 766 776 13.050.050

Haziran 697 704 11.564.932

Temmuz 701 726 12.550.343

Ağustos 750 741 12.567.175

Eylül 666 725 11.276.917

Kaynak: DTGM

10

10 Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü

Çanakkale Boğazı’ndan 2011 yılı ilk 9 ayında toplam 6.597 adet tanker

geçişi olmuştur. 2012 yılı ilk 9 ayı sonunda bu rakam 6.741’e ulaşmıştır. Bu tankerlerle toplam 113.385.875 Mt tehlikeli yük taşınmıştır.

Yeni İnşa Fiyatları

Mil. $ 2010 2011 33. H 34. H 35. H 36. H 37. H 38. H 39. H Tonaj

VLCC 103 102 94,5 94,5 94,5 94,5 94,5 94,5 94,5 300k

Suezmax 66 64 57,5 57,5 57,5 57,5 57,5 57,5 57,5 150k

Aframax 55 54 48,5 48,5 48,5 48,5 48,5 48,5 48,5 110k

LR1 46 45 42 42 42 42 42 42 42 70k

MR 36 36 33,5 33,5 33,5 33,5 33,5 33,5 33,5 47k

Kaynak: Intermodal

Yeni inşa piyasalarında, navlun fiyatlarında uzun süredir yaşanan düşüşler ve istikrarsızlıklar sebebiyle durgunluk devam etmektedir. Eylül ayı

içerisinde siparişlerde 3 adet 2014 teslim tarihli tanker bulunmaktadır. Denizcilik sektöründe enerji fiyatları hayati önem arz etmektedir. Yeni tip makinalar, yeni tip dizaynlar ve yeni yakıt tipleri bu dönemde ön plana

çıkmaktadır. Yakıt fiyatlarının yüksek düzeylerde devam etmesi durumunda yeni tip eko-dizayn gemilerin geleceklerinin parlak olduğu

değerlendirilmektedir.

Yeni İnşa Siparişleri

DWT Tersane Teslim Fiyat (mil.$)

52.000 Kore 2014 33

51.000 Kore 2014 33

130.000 Samsung 2014 -

Kaynak: Shiptrade

Gemi söküm piyasalarında özellikle tonaj arzına bağlı olarak genel bir

düşüş eğilimi görülmektedir. Piyasa Eylül ayı boyunca volatil bir görünüm sergilemiştir. Bangladeş’te bankalarla yaşanan finansal problemler ve gemi

sahiplerinin Hindistan’dan daha düşük fiyatlara Çin’e söküme vermek istememesi, buna karşılık Pakistan’ın büyük tankerlere yönelmesi

piyasanın volatil olmasına neden olmuştur.

11

11 Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü

Gemi Söküm Fiyatları

$/LDT 2010 2011 33. H 34. H 35. H 36. H 37. H 38. H 39. H

Bangladeş 422 523 420 425 425 420 400 400 400

Hindistan 427 511 440 435 435 425 415 415 420

Pakistan 425 504 425 425 425 425 415 415 415

Çin 383 451 330 330 330 310 310 320 320

Kaynak: Intermodal

Son zamanlarda hurdaya ayrılan ve söküme giden tankerlerin yaşı 16’ya kadar düşmüştür. 15 yaşındaki tankerlerin ikinci el piyasasındaki fiyatları

söküm fiyatlarına yaklaşmıştır ve gemi sahipleri bu durumda kararsız kalmaktadırlar.

5 Yaşındaki Tankerlerin İkinci El Fiyatları

Mil. $ 35. H 36. H 37. H 38. H 39. H

VLCC 58 58 58 58 58

Suezmax 44 44 44 44 44

Aframax 27 27 27 27 27

Panamax 27 27 27 27 27

MR 23 23 23 23 23

Kaynak: Shiptrade

Sektörde yapılan anketlere göre birçok yatırımcının denizcilik sektörüne girmeye hevesli olduğu ve birçok gemi sahibinin filolarını genişletmek ve

fiyat farklarından yararlanma fırsatı olduğu bildirilmektedir.

İkinci el gemi satışlarında 90’lı yılların sonunda inşa edilenlerle birlikte

daha çok modern MR tipi tankerlerde özellikle batı kaynaklı trend devam etmektedir.

VLCC tipi gemilerde özellikle Yunan ve Uzakdoğu’lu alıcıların ilgisi ön plana çıkmaktadır.

LR1 ve Aframax tipi gemilerde 15 yaşa kadar çok canlı olmayan talepler

görülmüştür.

12

12 Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü

Raporlanan İkinci El Satışlar

İsim DWT İnşa Yılı Tersane Makine Cidar Fiyat (mil.$)

Samco Raven 301.653 1996 Japonya Sulzer Çift 25,6

La Madrina 299.700 1994 Danimarka MIT Çift 21

Tokachi 280.973 1999 Japonya Sulzer Çift 27

Avondean 45.948 2004 Japonya B&W Çift 15,5

Antignano 40.113 2002 Kore B&W Çift 14,5

Formosa Seven 35.657 1996 Japonya MIT Çift 9,4

Titan Venus 298.306 1995 Kore Sulzer Çift 25

Olympic Loyalty 303.184 1993 Japonya Sulzer Çift 25,5

Khorfakkan 105.304 2010 Japonya B&W Çift 33

Taiyoh III 95.666 1997 Japonya Sulzer Çift 8,5

FR8 Venture 74.065 2006 Çin B&W Çift

146 b

lok h

alin

de

FR8 Pride 74.035 2006 Çin B&W Çift

FR8 Reginamar 70.312 2004 Kore B&W Çift

FR8 Endurance 50.655 2007 Kore B&W Çift

FR8 Endeavor 50.546 2006 Kore Sulzer Çift

Stena FR8 1 46.846 2007 Kore B&W Çift

FR8 Fortitude 46.763 2007 Kore B&W Çift

Sunrise Hamansu 12.475 2008 Kore B&W Çift 12,2

Eskden 47.149 2003 Japonya B&W Çift 13,5

Avonden 45.948 2004 Japonya B&W Çift 14,25

Oakden 45.879 2004 Japonya B&W Çift 14,25

Cedar Galaxy 19.983 2005 Japonya MIT Çift 19

Sentosa Island 4.990 1985 İtalya Wartsila Çift 1,4

Yiomaral 299.085 1993 Kore Sulzer Çift 25,5

Crete 298.432 1995 Kore Sulzer Çift 27

Hellespont Trader 147.916 1996 Kore B&W Çift 11,7

Rainbow Quest 47.221 1999 Japonya B&W Çift 11,75

Samho Spinel 5.627 2008 Kore Hanshin Çift 7,8

Budi Jasa 12.000 2006 Çin B&W Çift 7,8

Kaynak: Shiptrade