tăng cường năng lực quản lý Điều dưỡng
TRANSCRIPT
-
1
B Y T
CC QUN L KHM CHA BNH D N TNG CNG CHT LNG NGUN
NHN LC TRONG KHM CHA BNH
TI LIU O TO
H NI, THNG 9 NM 2012
TNG CNG NNG LC QUN L IU DNG
-
2
B Y T
CC QUN L KHM, CHA BNH
TI LIU O TO
H NI, THNG 9 NM 2012
TNG CNG NNG LC QUN L IU DNG
-
3
CH BIN
PGS.TS Lng Ngc Khu
ThS. Phm c Mc
THAM GIA BIN SON
ThS. Phm c Mc
TS. Trn Quang Huy
TS. Ph Nguyt Thanh
ThS. Phm Thu H
ThS. o Thnh
ThS. Thi Th Kim Nga
DCKI. Phan Cnh Chng
TH K BIN SON
ThS. Bi Quc Vng
-
4
-
5
LI NI U
iu dng trng (DT) trong h thng khm cha bnh bao gm:
DT S Y t, DT bnh vin, DT khi v cc DT khoa. Hin nay c nc
c tnh c 15000 DT. iu tra ca Cc Qun l khm cha bnh v Hi
iu dng Vit Nam cho thy c ti gn 40% cc DT ng nhim c
la chn t cc iu dng vin gii v chuyn mn nhng cha c o to
v qun l iu dng. Mt s trng phng iu dng v DT khoa
c hc cc lp qun l iu dng trc y nhng nay c ch qun l bnh
vin v cc quy nh trong Quy ch bnh vin c nhiu thay i nn a s
iu dng trng cha cp nht kin thc v k nng.
trin khai thc hin Thng t s 07/2011/TT-BYT v cng tc iu
dng trong chm sc ngi bnh c hiu qu, p ng yu cu i mi v hi
nhp trong lnh vc iu dng hin nay, mt trong nhng gii php thit yu
l chun ho trnh DT bnh vin v iu dng trng khoa. V vy, BYT
ban hnh Chng trnh v Ti liu tng cng nng lc qun l iu dng,
ti vn bn s 6520/BYT-K2T ngy 27 thng 9 nm 2012, y l Ti liu o
to c bn cho tt c cc DT khoa v iu dng trng bnh vin.
Trn c s Ti liu qun l iu dng c bn do B Y t ban hnh, hc
tp kinh nghim o to iu dng trng ca cc nc v cp nht cc
kin thc v cc k nng cho iu dng trng, trong khun kh D n hp
tc gia B Y t (Cc Qun l khm, cha bnh) v JICA v pht trin ngun
nhn lc khm cha bnh, B Y t ban hnh Ti liu o to tng cng nng
lc qun l iu dng. Ti liu c s tham gia bin son ca Hi iu dng
Vit Nam.
Mc tiu kha hc nhm chun b cho ngi DT c nng lc tham gia
xy dng chnh sch, iu hnh chm sc ngi bnh, tham gia nghin cu v
ging dy cho iu dng c hiu qu. Hc vin sau khi hon thnh kho hc
ny c th tr thnh ging vin dy hc mn qun l iu dng.
Ban bin son
ThS. Phm c Mc
-
6
MC LC
Bi 1: Phong cch lnh o v qun l ca iu dng trng 8
Bi 2: Nhng phm cht lnh o v qun l hiu qu 22
Bi 3: Qun l da vo kt qu 32
Bi 4: K nng gii quyt vn 56
Bi 5: Lp k hoch cng tc iu dng bnh vin 65
Bi 6: nh gi cng tc iu dng bnh vin 75
Bi 7: Qun l nhn lc 89
Bi 8: Qun l thit b - y dng c - vt t y t tiu hao 99
Bi 9: Chng trnh hnh ng quc gia v tng cng cng tc iu
dng, h sinh t nay n nm 2020
106
Bi 10: Hng dn cng tc iu dng chm sc ngi bnh trong
cc bnh vin
119
Bi 11: Chun cht lng chm sc ngi bnh trong cc bnh vin
v phng php nh gi cht lng chm sc ngi bnh
126
Bi 12: An ton ngi bnh: hin trng v gii php 142
Bi 13: Qun l o to lin tc 157
Bi 14: c im hc tp ca ngi ln 165
Bi 15: Cc k thut dy hc tch cc 169
Bi 16: Lng gi nh gi hc tp 179
Bi 17: i cng v giao tip 191
Bi 18: Chun o c ngh nghip ca iu dng vin Vit Nam 205
Bi 19: Vai tr nghin cu iu dng v thc hnh da vo bng
chng
214
Bi 20: Xy dng cng v bo co nghin cu khoa hc 224
p n 238
-
7
DANH MC CC T VIT TT
BYT B Y t
BV Bnh vin
BN Bnh nhn
BVSK Bo v sc khe
CBYT Cn b y t
CSNB Chm sc ngi bnh
CSSK Chm sc sc khe
CSYT C s y t
DV iu dng vin
DT iu dng trng
HSV
KCB
H sinh vin
Khm bnh cha bnh
NCD Nghin cu iu dng
NLYT Nhn lc y t
NVYT Nhn vin y t
NXB Nh xut bn
TTB Trang thit b
VTYT Vt t y t
-
8
BI 1
CC PHONG CCH LNH O V QUN L
MC TIU
Sau khi hc xong bi ny, hc vin c kh nng:
1. Phn bit c s ging nhau v khc nhau gia qun l v lnh o
2. Phn tch c cc phong cch qun l v lnh o hiu qu
3. Lin h phong cch qun l v lnh o ca bn thn hin nay v
nhn ra nhng vn hn ch cn i mi.
4. Trnh by c vai tr ca iu dng trng trong bi cnh i
mi.
NI DUNG
I. KHI NIM V QUN L V LNH O
1.1. Cc khi nim v qun l
Qun l l g? cu hi m bt c ngi hc qun l no cng mun l gii.
Khi nim qun l c tnh a ngha, c s khc bit gia ngha rng v ngha hp
v c s nhn thc khc nhau theo thi i, x hi, ngh nghip nn cho n nay
vn cha c mt nh ngha thng nht v qun l. Cc trng phi qun l hc
a ra nhng nh ngha v qun l nh sau:
Henri Fayol (1841-1925): Qun l l d bo, lp k hoch, t chc, ch o,
iu phi v kim sot To manage is to forcast and to plan, to organize, to
command, to co-ordinate and to control.
Mary Parker Follet (1868-1933): Qun l l ngh thut lm cho cc cng vic
c thc hin bi mi ngi Management is getting things done through
people.
Harold Koontz (1909-1984): Qun l l mt ngh thut lm cho mi cng
vic c thc hin thng qua cc nhm ngi trong mt t chc chnh thc
Management is the art of getting things done through and with people in
formally organized groups.
Qun l l s tc ng ca i tng qun l ln khch th qun l nhm t
c mc tiu t ra trong iu kin bin ng ca mi trng.
Quy trnh qun l bao gm: (1) Lp k hoch quyt nh nhng g cn phi
lm ngy hm nay, tun ti, thng ti, nm ti, nm nm nm tip theo; vic xc
http://en.wikipedia.org/wiki/Henri_Fayol
-
9
nh ng cc mc tiu ca t chc c vai tr c bit quan trng, n nh hng
v chi phi hot ng ca ton b h thng; nu mc tiu ng s to ng lc
pht trin, ngc li mc tiu sai s dn n tht bi; (2) T chc thc hin xc
nh m hnh t chc, m t cng vic, phn cng cng vic thch hp, o to
nhn lc; xc nh cc hot ng, tin cng vic v iu chnh ngun lc
t c mc tiu ra; (3) Kim tra, gim st tin so vi k hoch v nh
gi kt qu thc hin.
Trong giai on hin nay, chng ta cn c nhn thc mi hn v ngi qun
l thng thng v ngi qun l hiu qu. T thc tin, c th a ra cc tiu
ch nh gi mt ngi qun l hiu qu nh sau:
a) i mi v ci tin lin tc: lm cho n v tr thnh t chc ng u
trong lnh vc hot ng, lun ly khch hng lm trung tm v lun tm cch
tha mn cc nhu cu ngy cng tng ca khch hng.
b) Xy dng c mt t chc hot ng hiu qu: Trch nhim ca ngi
qun l l lm cho c h thng t chc hot ng hiu qu ch khng phi ch c
bn thn nh qun l lm vic hiu qu, t s cao trch nhim xy dng h
thng v trnh quan nim tuyt i ha vai tr c nhn trong t chc.
c) Hi ha li ch ca bn thn vi li ch ca t chc v li ch ca nhn
vin: Vic sp xp th t u tin ca cc li ch trn ca cc nh qun l to
nn s khc bit gia cc nh qun l khi phi ng u gii quyt cc cng
vic c lin quan n li ch.
d) o to v pht trin ngun nhn lc: Nh qun l phi bit o to v s
dng con ngi to ra gi tr sc lao ng ngy cng cao, to mi trng
mi nhn vin u c c hi pht trin. s dng nhn vin hiu qu, ngi
qun l cn nhn dng c cc giai on pht trin ca mi nhn vin trong t
chc ca mnh v tc ng thch hp vo mi giai on pht trin ca mi nhn
vin.
1.2 Khi nim v lnh o
Theo Warren Bannis, tc gi cun sch ni ting Nhng ngi lnh o The
Leaders c ti hn 850 nh ngha khc nhau v lnh o v c nhiu cng
trnh nghin cu nh gi v lnh o nhng vn cha i ti mt s thng nht
lnh o l g.
Lnh o l qu trnh to nh hng ti nhng ngi khc h tin, i
theo v lm theo cch thc m ngi lnh o ra.
Theo Ken Blanchard, cha kha lnh o thnh cng ngy nay l nh
hng ca ngi lnh o ti nhng ngi khc, ch khng phi quyn lc t
-
10
ci gh. Nu bn mun lnh o ngi khc, bn khng th ch s dng quyn
lc t ci gh ca mnh.
Trong mt x hi vn minh, cng ngy quyn lc do chc v, a v em li
cng gim. X hi cng pht trin bc cng cao, quyn lc n thun do chc
v em li cng t i v lnh o cng phi ch n qun chng m mnh mun
tp hp hoc di mnh hn.
Ngi lnh o phi a ra mc tiu, tm nhn v l ngi ra ng li
cho t chc ca mnh, chp nhn nhng thch thc v nhn nhn nhng con
ng ngi khc n trnh l mt c hi cho mt li th cnh tranh v sn sng
ph v nhng ro cn, nhng nguyn tc c hu t n thnh cng.
Ngi lnh o tp trung vo con ngi, to dng lng trung thnh ca
nhn vin, ng vin, to cm hng cho ngi khc, chp hnh l vic lm t
nguyn v ngi lnh o khng th ch giao vic m khng truyn cm hng
cho ngi tha hnh. Ngoi ra, mt khc bit quan trng gia lnh o v qun
l l ch trong khi ngi qun l lm vic theo ng cch m php lut quy
nh th ngi lnh o lm ng vic v xc nh cch lm ng, ng li
ng.
Ngi lnh o hiu qu l ngi xc nh c cc trng tm hot ng v
tp trung vo 7 nhim v di y:
- Thit lp tm nhn cho t chc
- Tp hp v ng vin ton b nhn vin
- Xy dng chin lc pht trin cho t chc
- Ra quyt nh ng lc
- Lnh o thc hin nhng s i mi trong t chc
- To dng mi trng lm vic lnh mnh
Th k 21 l th k ca ton cu ha, hi nhp kinh t quc t, nhiu bin
ng ton cu, s cnh tranh gay gt, s tin b nhanh chng ca khoa hc k
thut, s a dng, lin kt cht ch v a vn ho.
Ngnh y t v bnh vin khng ngoi l trong xu hng chung ca thi i,
v vy, iu dng trng l nhng ngi qun l hot ng chm sc ngi
bnh cng b tc ng ca nhng thay i c bn ngoi ngnh y t v bn trong
ngnh y t. Do iu dng trng phi chun b cho mnh hnh trang
n nhn nhng thay i v lm ch c s thay i.
http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=X%C3%A3_h%E1%BB%99i_v%C4%83n_minh&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A9c_v%E1%BB%A5&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%8Ba_v%E1%BB%8B&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Qu%E1%BA%A7n_ch%C3%BAng&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tr%E1%BB%8Dng_t%C3%A2m_c%C3%B4ng_vi%E1%BB%87c&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tr%E1%BB%8Dng_t%C3%A2m_c%C3%B4ng_vi%E1%BB%87c&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=T%E1%BA%A7m_nh%C3%ACn&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/wiki/Chi%E1%BA%BFn_l%C6%B0%E1%BB%A3chttp://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ra_quy%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BB%8Bnh&action=edit&redlink=1
-
11
II. PHN LOI CC M HNH QUN L V LNH O
Vo nhng nm 1940, cc nh nghin cu i hc Ohio ca M tin
hnh mt lot cc cuc iu tra trong cc t chc. Mc ch ca cc cuc iu
tra ny nhm phn loi cc hnh vi ca cc nh qun l v lnh o theo mc
quan tm n cng vic v quan tm n con ngi.
2.1 M hnh ly con ngi l trung tm
M hnh qun l v lnh o ch trng ti con ngi c c trng ni bt l
i x da trn s tn trng laaxnh nhau, gim n mc ti thiu vic s dng
quyn lc p buc nhn vin di quyn. Nhng hnh vi in hnh ca nh
lnh o ly con ngi lm trung tm l:
- To mi trng lm vic thn thin.
- Thc y ng c lm vic.
- Thc y thc lm vic theo nhm.
- Quan tm n li ch ca mi nhn vin.
- Gip nhn vin gii quyt nhng vn ring t ca h.
- i x vi nhn vin mt cch thn thin v gn gi.
- Khen thng kp thi nhng nhn vin hon thnh tt cng vic.
Phong cch lnh o ny em li s hi lng cao cho nhn vin, to s hp
tc v lm tng ng lc thc y nhn vin v lm gim t l phn nn, b vic.
2.2 M hnh ly sn phm lm trung tm
Phong cch lnh o ny da trn c s nhng gi thuyt X. Nhng hnh vi
in hnh ca nh lnh o ly sn phm/cng vic lm trung tm, bao gm:
- Thit lp cc tiu chun cng vic.
- Phn cng nhn vin m nhim tng cng vic c th.
- Cung cp phng tin theo yu cu ca cng vic.
- a ra quy trnh cng vic.
- Kim tra, gim st kt qu thc hin.
III. PHN LOI PHONG CCH QUN L V LNH O
3.1. Phong cch qun l v lnh o c on
a) c im phong cch lnh o c on
-
12
c im ca ngi lnh o c on l tp trung quyn lc vo mt
ngi trong vic thit lp mc tiu, ra quyt nh da trn nh hng c nhn,
thng tin mt chiu, gim st cht ch v khen thng, k lut nghim minh.
Phong cch qun l c on c biu hin c th nh sau:
- Thit lp mc tiu: Nh qun l thng thit lp cc mc tiu ngn hn vi
nhn vin, chng hn Mc tiu ca anh trong thng ny l hon chnh h s
bnh n. Khi mc tiu c xc nh r rng v thi gian cng c n
nh, th ngi nhn vin bit r nh qun l mong ch anh ta iu g. Cc
mc tiu v thi hn thng l ng lc thc y nhn vin.
- Cch thc ra quyt nh: Ngi lnh o c phong cch c on thng
ni vi nhn vin di quyn By gi ti mun anh dng ngay nhng vic
ang lm v gip chun b mt phng hp chiu nay tip khch. Khi ny
sinh vn cn gii quyt, nh lnh o t mnh a ra quyt nh v hng
dn c th v cch lm th no ci tin cng vic tt hn.
- Cch thc ch o: iu hnh nhn vin phi lm nhng g ngi lnh o
mun v hon thnh cng vic theo nh hng c ngi lnh o a ra.
Ngi qun l a ra ch th, bin php quyt on v ch o nghim ngt i
vi cp di. Phong cch qun l ny cho php nhn vin bit nhng g h cn
phi lm, h s lm nh th no v lc no cc nhim v phi hon thnh.
- Thng tin qun l: Thng tin mt chiu t trn xung v gii hn vic ra
quyt nh cp cao nht, khng cho php nhn vin trc tip tham gia vo
qu trnh ra quyt nh. Thng thng, ngi lnh o ni v nhn vin lng
nghe. Cch giao tip ca nh qun l ngn gn, nhn vin bit chnh xc h
phi lm g. Khi mun nhn thng tin phn hi t nhn vin, h thng ch t
mt cu hi Anh hiu cn phi lm g cha?.
- Kim sot thc hin v cung cp thng tin phn hi: Thit lp cc khu
kim sot nht nh iu khin qu trnh thc hin cng vic. Cch a
mnh lnh ca h thng l: Hy quay tr li gp ti vo lc 11 gi tra v
bo co tm tt nhng cng vic m anh lm xong.
- Khen thng v ghi nhn cng vic: Ngi lnh o cm thy hi lng khi
nhn vin di quyn lm ng theo s hng dn ca mnh. H thng ni
Cng vic rt tuyt vi, anh lm chnh xc nhng g m ti ni vi anh,
l cu ni th hin thi hi lng ca ngi qun l i vi nhn vin.
b) u im ca phong cch lnh o c on
- Pht huy tnh hiu lc ca nh qun l.
-
13
- Hiu sut cng vic cao khi c mt ngi qun l.
- To n np k lut cao trong t chc khi c mt ngi qun l.
c) Nhc im
- Khng kh lm vic lun cng thng v lo s nh hng n kt qu cng
vic.
- Hiu qu lm vic khng cao do nhn vin khng cm phc ngi lnh
o dn n lm vic khng ht tm.
- Cc quyt nh qun l mang tnh ch quan duy ch nn tnh kh thi
cng vic khng cao.
- Tnh nng ng, sng to ca cp di b km hm.
- Ngi lnh o d ny sinh tm l chuyn quyn, hch dch, nh hng
khng tt n t chc.
- Nhn vin l i tng ph thuc
d) Khi no cn p dng phong cch lnh o-qun l c on
Phong cch ny ch nn gii hn v p dng trong nhng iu kin v hon
cnh thch hp nh: t chc mi hnh thnh, cha i vo n nh n np hot
ng. Mt t chc ang trong tnh trng tr tr, thiu k lut, tnh t gic ca
nhn vin. Cng vic cn gii quyt mang tnh cp bch. Trnh nhn vin
thp, cha c kinh nghim, cp trn cha tin tng cp di.
3.2. Phong cch qun l v lnh o dn ch
a) c im ca phong cch lnh o dn ch
- Cch thc giao tip: Giao tip hai chiu l quy tc ca cc nh lnh o dn
ch. H i xung quanh bn v to cho mi ngi c c hi trao i kin ca
mnh. Nh qun l s dnh rt nhiu thi gian t cu hi v lng nghe. H
cng hi thoi vi nhn vin v chia s cc kin ca mnh trong qu trnh tho
lun. Nhng nh lnh o theo phong cch dn ch thng tn dng thi gian
tho lun cc vn quan trng ca t chc i vi nhn vin. Ngi lnh o
ng vai tr nh l mt nhn t m bo cho cc cuc tho lun i ng hng
v tt c mi nhn vin u c c hi gp kin.
- Thit lp mc tiu: Ngi qun l thng ni: Hoa, bn ngh mc tiu
chuyn mn ca chng ta nn thit lp cho qu ti l g?. Nh lnh o bit
kt hp nhng kin thc, tng ca tng nhn vin a ra mc tiu cho t
chc.
- Ra quyt nh: Ngi lnh o thng a ra u bi: Chng ta ang gp
vn kh khn v vic thc hin tim an ton, bn ngh chng ta nn lm nh
-
14
th no?. Quyt nh ch c a ra sau khi c s cng tc v phi hp ca
nhn vin. C ngi lnh o v nhn vin u ng vai tr ch ng, tch cc
trong vic xc nh vn , nh gi s la chn v ra quyt nh.
- Kim sot vic thc hin v cung cp thng tin: Ngi lnh o v nhn
vin cng kim sot qu trnh thc hin v tho lun xem cn phi tin hnh
nhng hnh ng no khc. Cng vic s t c kt qu tt nht khi c hai
bn cng ci m v c nhng iu chnh khi thy cn thit.
- Khen thng v ghi nhn cng lao: Ngi lnh o thng ni: Hoa, ch
c mt gii php rt tt cho cng vic. Ngi lnh o ghi nhn nhng
thnh qu ng gp ca cc nhn vin trong cuc tho lun, xy dng tng
cng vi ngi khc v gi m ra nhng tng mi.
b) u im ca phong cch lnh o dn ch
u im ca phong cch dn ch l n cho php khai thc nhng sng kin,
kinh nghim ca nhng ngi di quyn, ca tp th. T , n to ra mt
s tho mn ln cho ngi di quyn v to ra c cm gic v c chp
nhn v c tham gia. Ngi lao ng cm thy tha mn v h c thc
hin nhng cng vic do chnh h ra, thm ch c tham gia nh gi kt
qu cng vic.
c) Nhc im
Nhc im ca phong cch dn ch l qu trnh tn km thi gian. Trong
rt nhiu trng hp, vic bn bc ko di m khng i ti c quyt nh
trong khi thi gian gii quyt nhim v khng cho php ko di.
C th ni, phong cch lnh o dn ch khng c nhc im ln m m l
thch thc i vi ngi qun l v lnh o, i hi h phi dnh thi gian
thng tin, trao i, lng nghe kin xut t cp di v t qun chng
nhn dn.
Nhng iu khc bit quan trng gialnh o dn ch v m dn l ch
ngi lnh o dn ch va phi bit lng nghe, li va phi quyt on khng
nh mt thi c. Thc t chng minh rng c nhiu cch ngi qun l v
lnh o thnh cng nhng m dn hoc c gng lm hi lng mi ngi l con
ng i n tht bi. V vy, ngi lnh o cn gn l lun vi thc tin, khng
quan liu, c on, nhng cng khng theo ui qun chng v phi l ngi
dm chu trch nhim c vi cp trn, cp di v ngi dn v hiu qu cng
vic, sn sng thc hin ph bnh v t ph bnh.
-
15
d) p dng phong cch lnh o dn ch
Phong cch lnh o dn ch c bit thch hp khi cn cu tr li cho cc vn
nh: Mc tiu ca chng ta l g?; Tiu chun cht lng chng ta cn l
g?; Tin trnh thc hin cng vic nn tin hnh nh th no?; Ai nn lm
cng vic ny, v.v... Phong cch lnh o dn ch c hiu qu v n khuyn
khch mi nhn vin bc l chnh kin ring v t tin ni ra quan im ring ca
mnh.
Phong cch lnh o dn ch p dng tt nht nhng ni quy m t chc c
tnh chuyn mn ha cao, n nh hot ng. Nhn vin lm vic theo n np, c
tnh k lut cao. Nh lnh o c kh nng iu hnh v kim sot tt.
3.3. Phong cch qun l v lnh o y quyn
y quyn l vic lm cn thit v l mt trong nhng tiu chun quan trng
ca ngi lnh o thnh cng. y quyn khng phi l giao vic m mnh
khng thch lm cho ngi khc.
a) c im
Nhng nh lnh o s dng phong cch ny thng gii thch hoc a ra
nhng yu cu cng vic cn c thc hin v khi no phi hon thnh cng
vic . Cn cch thc lm th giao quyn do ngi nhn vin quyt nh.
- Cch thc giao tip: i vi nhng cng vic cn thc hin, cc giao tip
c th ch l mt chiu. V d: Thanh, anh hy tho lun vi cc thnh vin
trong nhm xy dng k hoch hot ng ca nhm v bo co cho ti bit
vo u tun sau. Trong trng hp khc li l hai chiu: Thanh, ti mun
trao i vi anh v mt s trng tm cng tc ca n v v anh gip ti xy
dng k hoch hot ng qu hai ca c quan, ng thi bo co cho ti vo
cui tun sau.
- Thit lp mc tiu: Mc tiu c th c ngi lnh o thit lp ngay
hoc c th y quyn cho cng s xut. Tht bi trong s giao ph cng vic
c th do nhn vin khng hiu kin ca ngi lnh o hoc khng t tin
vo chnh s giao ph .
- Ra quyt nh: Quyt nh thc hin nhim v c y quyn cho cp
di v cp di c quyn chn la nhng phng cch thch hp t c
kt qu mong i. Ngi lnh o phi tip tc duy tr s y quyn khi nhn
vin khng mun t mnh nhn ly trch nhim ra quyt nh v tm cch tr
li quyn ra quyt nh cho ngi lnh o.
-
16
- Kim sot qu trnh thc hin v cung cp thng tin: Ngi lnh o y
quyn thng ni: Ti mun trong vng mt tun, anh phi hon thnh
cng ca n ci tin m hnh chm sc ngi bnh v bo co kt qu cho
ti bit. Ngi lnh o y quyn thng quyt nh cch thc kim sot cng
vic, s ln kim sot ph thuc vo tnh cht u tin ca nhim v v ngi
thc hin. Cung cp thng tin phn hi l trch nhim ca nhn vin.
- Khen thng v ghi nhn kt qu: Ngi lnh o khen thng v ghi
nhn nhng ai chng minh c kh nng lm vic mt cch c lp. Ngi
lnh o theo phong cch ny thng ni: Hng, bn vt qua rt nhiu
kh khn hon thnh cng vic, bn tm ra c cch gii quyt cng
vic rt tt. Tht tuyt vi!.
b) Li ch ca y quyn
- Cng vic hiu qu v hiu sut cao
- Mi nhn vin u c c hi pht trin nng lc
- Ngi qun l c thi gian t duy vic ln
- y quyn gip gia tng cht lng cc quyt nh.
c) Yu t cn tr ngi qun l y quyn
- Ngi qun l s nh hng ti li ch c nh.
- Ngi qun l cho rng t lm s nhanh hn, tt hn.
- Ngi qun l phi gnh trch nhim nu nhn vin lm sai.
- Nhn vin thiu kinh nghim.
- Nhn vin thiu trung thnh.
d) p dng
Phong cch lnh o y quyn thch hp nht khi nhn vin l ngi hiu
bit, c k nng v ng lc hon thnh cng vic. Nhng nhn vin c
kinh nghim s khng cn ngi lnh o ch dn h phi lm nh th no, h
t la chn cch thc thc hin cng vic.
4. CC TRCH NHIM CA IU DNG TRNG
H thng iu dng trng ca ngnh y t Vit Nam c chia thnh 4
cp nh sau: iu dng trng khoa, iu dng trng bnh vin (trng
phng), iu dng trng s y t (ph phng nghip v y) v iu dng
trng B Y t (Phng iu dng - Tit ch, Cc Qun l khm cha bnh).
mt s bnh vin ln cn c chc v ph phng iu dng v iu dng
trng khi. Ti liu ny tp trung vo vai tr iu dng trng khoa. iu
dng trng khoa c ba trch nhim chnh l qun l chm sc ngi bnh,
qun l nhn vin v qun l khoa phng.
-
17
4.1. Trch nhim i vi ngi bnh
iu dng trng khoa l ngi chu trch nhim t chc thc hin cng
tc chm sc, phc v ngi bnh tng khoa. qun l chm sc ngi
bnh hiu qu, hot ng ca ngi iu dng trng cn tp trung vo ch
o v qun l cng tc qun l chm sc ngi bnh bao gm:
- Nm c tnh trng bnh v tm l ca tng ngi bnh trong khoa.
- T chc cng tc chm sc p ng cc nhu cu ca ngi bnh.
- T chc thc hin c hiu qu cc ch nh iu tr ca thy thuc.
- Bo m cc k thut iu dng c tun th bi mi nhn vin.
- Bo m cc quy ch, quy nh chuyn mn c tun th nghim tc.
Cng tc ch o chm sc ngi bnh ca iu dng trng phi da
trn nguyn ly ngi bnh lm trung tm, cc hot ng ca iu dng hng
ngy phi hng vo vic p ng nhu cu ca ngi bnh v bo m cho
ngi bnh c chm sc an ton, cht lng, hiu qu v hi lng.
4.2. Trch nhim i vi nhn vin
- Gio dc v xy dng mi trng lm vic c o c v ng x chuyn
nghip cho mi nhn vin di quyn.
- Phn cng cng vic ph hp vi kh nng ca tng c nhn: Mt cng
vic qu d s dn n cm gic nhm chn v thi xem nh cng vic. Tri
li, mt cng vic qu kh vt kh nng li lm cho nhn vin mt t tin v
khng vui vi cng vic. Mt cng vic l tng s th thch c nhn v mang
li cho c nhn cm gic hng phn khi t c thnh cng trong cng vic.
- o to v to iu kin cho mi nhn vin c hc tp nng cao trnh
chuyn mn v k nng tay ngh thnh tho.
- nh gi vic hon thnh nhim v v cch thc hin cng vic ca tng
c nhn. y l mt trong nhng nhim v quan trng ca iu dng trng.
- Bo v mi c nhn trong t chc trc ngi khc, thm tr trc chnh
bn thn h. Hn ch cc li ni lm tn thng n danh d ca nhn vin,
bo v cc c nhn trong nhm trc nhng ch trch t bn ngoi.
4.3. Trch nhim i vi khoa-bnh vin
iu dng trng l ngi qun l khoa, phng cn phi thc hin tt cc
trch nhim sau y:
- Qun l chuyn mn: Bo m cho cc quy ch, cc chnh sch, cc quy
trnh chuyn mn c mi ngi tun th. Gim ti thiu cc khc bit trong
vic thc hin cc quy trnh k thut chuyn mn.
-
18
- Qun l nhn lc: Bo m cho cc ngun lc ca khoa, phng c s
dng hiu qu, ng mc ch.
- Qun l c s h tng, trang thit b, vt t tiu hao: Bo m cc ngun
lc c s dng ng mc ch v hiu qu.
- Qun l mi trng lm vic: Bo m cho khoa, phng lun sch p,
gn gng; bo m an ton cho ngi bnh v nhn vin y t.
- Qun l y c v vn ha phc v: To dng mi trng chm sc phc
v ngi bnh c vn ha v c y c, cc cn b y t ly ngi bnh lm
trung tm v hp tc gip ln nhau bo m phc v ngi bnh tt nht.
hon thnh nhim v nng n v lun c p lc i mi i hi iu
dng trng phi c k nng gii quyt tt nhng mu thun lun din ra
hng ngy ni lm vic, l:
Mu thun v vai tr: Khi nhng g m nhn vin mong i bn vai tr ny
li i lp vi nhng g m ngi khc mong i bn vai tr khc. iu ny
thng mang n s kh x cho bn v rt kh dung ha, nht l khi chng li
xung t vi nhau.
Mu thun v s khng tng thch trong vai tr: Khi nhng nhn vin c
nhng mong i khc nhau bn th xut hin s khng tng thch trong vai
tr. V d: Cc thnh vin trong nhm mong mun bn l ngi cp trn d
tnh, trong khi cp trn ca bn th li mun bn cng rn v khng khoan
nhng vi cp di. Bn kh c th tha mn ht tt c nhng mun khc
nhau, nht l khi chng khc bit qu nhiu. S khng tng thch trong vai tr
cng c th xy ra khi nhng tiu chun v mc ch ca ring bn khng
thng nht vi nhng tiu chun v mc ch ca t chc; hoc hnh nh m
bn hnh dung v bn thn khng trng hp vi hnh nh m ngi khc ngh
v bn. gim cng thng do s xung t hay s khng tng thch trong vai
tr, bn cn tun theo nhng quy tc bn t ra v ng cho php mnh ri vo
tnh trng tha hip. Lun l chnh mnh, nhng ngi khc dn s hiu bn
qua chnh cch th hin ca bn.
Mu thun v tnh trng "qu ti": Phi m trch qu nhiu vai tr c th dn
n tnh trng qu ti, y l mt dng ca s xung t trong vai tr. Bn c th
quyt nh mc u tin, bng cch nh gi tm quan trng ca mi cng vic,
y thc mt s cng vic cho ngi khc hoc trao i vi cp trn gim bt mt
s nhim v ca bn.
Mu thun v tnh trng "thiu ti": iu ny xy ra khi mt c nhn cm
thy h c th m nhn nhiu vai tr hn hoc mt vi vai tr ln hn. Vic
-
19
"thiu ti" cng s gy ra tnh trng cng thng bi v n s nh hng n hnh
nh c nhn. Mt ngi s cm thy khng c tin cy, khng c tn trng
v khng c nh gi ng mc khi phi lm nhng vic m h cm thy
qu thp so vi nng lc ca mnh.
5. KT LUN
Qun l v Lnh o ang din ra mt qu trnh i mi nhanh chng, i
hi ngi qun l v lnh o ni chung, iu dng trng ni ring phi d
bo c nhng thay i ang din ra v nm bt c nhng c hi lm
ch vic thay i.
Bnh vin l mt x hi thu nh, nhiu gim c, trng ph cc khoa
phng v iu dng trng phi va l ngi lnh o gii v ngi qun l
gii. L iu dng trng bn cn xc nh r v tr quan trng ca mnh trong
vic i mi phng thc v nng cao cht lng chm sc, phi kin tr v
quyt tm i mi lm thay i cht lng chm sc ngi bnh v khng nh
v th ca chuyn ngnh iu dng trong x hi.
iu dng trng phi thc hin c hiu qu ba ngha v i vi ngi
bnh, i vi t chc v i vi nhn vin iu dng, h sinh.
TI LIU THAM KHO
1. B Y t. Qun l iu dng - Ti liu hun luyn iu dng trng khoa.
Nh xut bn Y hc, 2004.
2. Dee Ann Gilies. Nursing Management - A system Approach, 2nd edition.W.B.
Saunders.
3. Department of Health Philippines. Hospital Nurrsing service administration Manual
4. Eleanor J., Sullivan and Philip J. Decker. Effective Leadership and Management in
Nursing, 4th edition. Addison Wesley.
5. Nguyn Hi Sn. Qun tr hc - NXB Thng k.
6. Michael E. Gerber. Emyth tr thnh ngi qun l hiu qu. Nh xut bn Lao
ng - x hi.
7. Mariene Caroelli. Cc k nng lnh o dnh cho nh qun tr. Nh xut bn Thng
k, 2004.
-
20
CU HI LNG GI
Cu 1. Hy xc nh cu ng v cu sai di y:
TT Cu hi ng Sai
Cu 1 Ngi lnh o thng ni n t qun
l nhiu nht.
Cu 2 Ngi lnh o s nht l thiu cp
trn ng h mnh.
Cu 3 Ngi lnh o l nhng ngi c nng
khiu bm sinh, ch khng phi do rn
luyn.
Cu 4 Nh lnh o gii khng a ra quyt
nh da theo cm tnh m da trn l tr?
Cu 5 Nh qun l v nh lnh o lm cc vic
ging nhau.
Cu 6 c im ca nhng lnh o gii l
ging nhau, bt k quy m t chc ln
hay nh.
Cu 7 iu hnh cng vic c quan khng
ging vi iu hnh mt gia nh.
Cu 8 Ngi lnh o hiu qu l ngi c kh
nng thit lp tm nhn cho s pht trin
ca t chc.
Cu 9. Qun l v lnh o:
A. Ging nhau v u tc ng vo con ngi
B. Khc nhau cch thc tc tc ng vo con ngi
C. Ging nhau v u tc ng vo con ngi nhng khc nhau cch
thc tc ng
D. Tt c u sai
Cu 10. Ngi lnh o hiu qu l ngi
A. y quyn cng vic
B. Qun l c hiu qu cc ngun lc
C. S dng con ngi c hiu qu
D. Lin tc i mi, lm cho c h thng hot ng hiu qu v bit hi
ha li ch c nhn, t chc v li ch ca nhn vin
Cu 11. Cc trch nhim ca ngi iu dng trng bao gm
A. Vi ngi bnh v t chc
-
21
B. Vi ngi bnh v nhn vin
C. Vi t chc v nhn vin
D. Vi ngi bnh, vi t chc v vi nhn vin
Cu 12. Phn loi cc phong cch lnh o da vo cc c im:
A. Cch thit lp mc tiu
B. Cch thc ra quyt nh
C. Cch gim st
D. C A, B v C
Cu 13. Ngi lnh o ly con ngi lm trung tm thng l ngi
lnh o theo phong cch dn ch
A. ng
B. Sai
Cu 14. Ngi lnh o ly sn phm lm trung tm thng l ngi
lnh o c thin hng theo phong cch c on
A. ng
B. Sai
Cu 15. Phong cch lnh o c on s to c mi trng lm vic
on kt v mang li hiu qu cng vic cao
A. ng B. Sai
Cu 16. iu dng trng cn thc thi phong cch lnh o c on
duy tr cc quy ch chuyn mn ni lm vic
A. ng B. Sai
Cu 17. Cu ni sau y Chng ta ang gp nhiu kh khn v vic
thc hin tim an ton, bn ngh chng ta nn lm nh th no ? l cu ni
hay gp ngi c phong cch lnh o:
A. c on, ly sn phm lm trung tm
B. y quyn
C. Dn ch, ly con ngi lm trung tm
D. Tt c u ng
-
22
BI 2
PHM CHT THIT YU CA NGI
IU DNG TRNG
MC TIU
1. Phn tch c 10 phm cht thit yu ca ngi Ddiefu dng trng.
2. Trnh by c nhng phm cht khng ph hp vi ngi lnh o,
qun l.
3. Lin h thc t nhng phm cht thit yu ca ngi iu dng trng
hin nay.
NI DUNG
1. M U
Trong x hi v cng nh trong hot ng ca cc t chc lun cao
nhng ngi c kh nng qun l v lnh o, ai cng u m c c mt
ngi lnh o vi y nhng phm cht thit yu m h mong i.
Nhng phm cht thit yu ca ngi qun l v lnh o ca ngi iu
dng trng c cng phm cht tng t nh nhng ngi lnh o ca cc
lnh vc khc, song c mang nhng c th ngh nghip ca iu dng, l
mt ngh va mang tnh khoa hc, tnh chuyn nghip v tnh cht ca mt
ngnh dch v cng cng lnh vc chm sc sc khe lun phi thch thc vi
nhng mong i ngy cng cao ca nhn dn.
Nhng phm cht thit yu ca ngi lnh o ni chung, ngi iu dng
trng ni ring bao gm cc ni dung di y:
2. NHNG PHM CHT DN N THNH CNG
2.1. C tm nhn
Tm nhn l s tuyn b v hng pht trin trong tng lai ca mt t
chc. Tm nhn gip ngi lnh o v cc thnh vin trong t chc a ra l
trnh pht trin ca t chc trong tng lai, a ra mc tiu chung cho cc
thnh vin trong t chc phn u v nh hng cho vic a ra cc quyt
nh u tin u t v ngun lc. Ngi ta cho rng tm nhn t l thun vi
ti sn ca mt ngi. Ngi qun l v lnh o phi c t duy di hn
xy dng cho t chc ca mnh mt tm nhn hng vo tng lai. Qu trnh
xy dng tm nhn tri qua ba bc c bn:
-
23
- Phn tch mi trng: im mnh, im yu, c hi v thch thc.
- Pht trin tm nhn: Hng pht trin a ra tm nhn chin lc mang
tnh bao qut, dm thc hin nhng i mi.
- Truyn t tm nhn: Lm cho mi nhn vin hiu v tm nhn ca t chc,
to cho nhn vin nim tin v v cam kt phn u t c tm nhn ca t
chc.
Ngi qun l v lnh o mt t chc phi l ngi xc nh tm nhn, bo
v tm nhn, truyn t chin lc pht trin cc cp ca t chc, coi kh
khn l c hi, khuyn khch tng sng to v truyn nhit huyt cho nhn
vin to nng lng cho s i mi v bin iu tr ngi thch thc thnh
c hi.
Cn c vo phn tch nhng im mnh, im yu, nhng c hi v
thch thc Hi iu dng Vit Nam trong K hoch chin lc pht trin
Hi a ra tm nhn nh sau n nm 2015 Hi iu dng Vit Nam
tr thnh t chc chuyn nghip trong vn ng chnh sch, o to nng
cao nng lc hi vin v pht trin cc chun thc hnh ngh iu
dng ti Vit Nam. Nhng thnh tu t c trong nhng nm qua
khng nh Hi iu dng Vit Nam xc nh tm nhn ng n v
tm nhn ny ng gp quan trng vo vic xc nh hng i vi nhng
u tin m Hi iu dng Vit Nam ang n lc thc hin.
2.2 i mi
Ngi iu dng trng hiu qu phi l ngi i mi (Innovator):
ngi c t tng i mi l ngi c s hiu bit v hin trng, ngi c
tm nhn, c kh nng a ra nhng tng sng to v quan trng hn ht
l ngi c th khch l nhng ngi xung quanh thc hin nhng ci cch
bin tng thnh hin thc. Ngi iu dng trng hiu qu phi l
ngi c kht vng i mi, to dng c mi trng vn ha i mi
thc y mi nhn vin mnh dn a ra cc tng sng to v ch quyt
tm bin tng thnh cc n i mi.
Trong bi cnh chung ca Ngnh iu dng hin nay, c hng lot cc
vn t ra ang ch i ch quyt tm ca ngi iu dng trng
nh: i mi t duy v vai tr ca ngi iu dng, i mi phng thc
o to iu dng, phng thc phn cng chm sc ngi bnh, phng
thc thc thi chc nng ch ng ca ngi iu dng, i mi cch thc
giao tip ng x vi ngi bnh v,v.. y l nhng vn ht sc c bn
-
24
tng cng cht lng chm sc ngi bnh v tng cng hnh nh ca
ngi iu dng Vit Nam.
2.3. T tin
T tin l mt trong nhng phm cht dn n thnh cng. Mt ngi lnh
o mun thnh cng th phi tin tng vo nhng g mnh lm, phi tin tng
vo nhng g mnh ku gi ngi khc lm v phi c lp trng vng vng
trong cc quyt nh ca mnh.
T tin hnh thnh t s tng tri, qua thi gian di rn luyn nhng k nng
trong cng vic, tch ly vn kin thc rng cng vi s thng minh sn c.
Nhng phm cht thiu t tin, bi quan, tht vng, khng lm ch c bn
thn khng ph hp vi ngi Ngi iu dng trng. Trong giai on
hin nay, ngi iu dng trng t tin l ngi c cc c tnh sau y:
- V tm l ngh nghip: Khc phc tm l t ti ngh nghip v vt ln
trn cc nh kin lc hu.
- V hc tp: C ch hc tp vn ln, c ch tin th trong ngh nghip.
- V cng vic: Nng ng, dm ngh, dm lm, dm chu trch nhim v
khi nhn th c gng hon thnh tt.
- Trong giao tip: Bnh tnh, ch ng, mnh dn by t quan im, chnh
kin, dng cm bo v l phi.
2.4. Quyt on
Ngi lnh o phi lun thc v s mnh ch huy ca mnh, s mnh i
din cho t chc v phi lm cho nhng ngi di quyn tn trng v chp
nhn quyn ca mnh. i khi, ngi lnh o cng cn nhn tm mt cht
trong vic sa thi, k lut nhn vin nu nh hnh ng ca anh ta gy tn hi
ln n li ch ca t chc. L ngi iu dng trng mi nhn vin lun
trng ch ngi lnh o a ra nhng quyt nh kp thi. S c n, nhn
nhng trong cch a ra quyt nh c th dn bn n nhng sai lm khi
to tin l xu dn n vic lm mt i ci uy trong v th l ngi lnh o.
Ngi iu dng trng quyt on l ngi a ra cc quyt nh qun l
ca ring mnh nhng bit tn trng kin ca tp th. Mun vy, ngi iu
dng trng phi bit cch xc nh vn , phn tch cc gii php, cn nhc
cc yu t v li ch, chi ph v cc yu t tc ng khc trc khi a ra cc
quyt nh gii quyt cc vn . iu dng trng phi tch ly kin thc
-
25
trong mi trng t chc, rt kinh nghim t nhng sai lm v lin tc hc tp
cp nht kin thc v k nng gii quyt vn trong thc tin.
2.5. Gii chuyn mn
L ngi iu dng trng, bn lun c hai vai tr rt quan trng bn cn
phi thc thi hng ngy, l vai tr ca mt ngi qun l v vai tr chuyn
mn. Hai vai tr ny c quan h mt thit vi nhau, b sung cho nhau. Khi bn
l ngi qun l cc thnh vin trong nhm cn bn nh hng v dn dt; h
cn c nim tin l bn c kh nng nh hng chnh xc, ch o hp l v
iu phi hiu qu cc hot ng mang li kt qu tt nht. Nu bn va l
ngi qun l v va l mt chuyn gia ch thc cc thnh vin trong nhm s
ngng m nng lc chuyn mn ca bn, h s t nim tin vo kh nng ch
o, iu hnh ca bn.
c nng lc chuyn mn gii, iu dng trng cn cp nht thng
tin mi nht, thng tin tng qut v ngnh ngh ca mnh cng nh thng tin
lin quan n nhng cng vic c th mnh ang lm. Nn kho lo gii
thiu vi cp di, ng nghip v cp trn v kinh nghim lm vic lin
quan n cng vic ca mnh khi giao tip vi ng nghip. Nn ch bo v
hnh nh ca mnh, nu c yu cu hp tc trong nhng vic c kh nng
thnh cng thp, bn nn phn tch v a ra kin ti sao khng nn thc
hin, thay v tham gia mt cch v iu kin hnh nh v danh ting ca
bn b nh hng.
2.6. S dng nhn lc hiu qu
S dng nhn vin hiu qu l qu trnh thc hin cc hot ng tip nhn,
o to, s dng v pht trin ngun nhn lc nhm thc hin c hiu qu
mc tiu ca t chc, ng thi p ng cc mc tiu mong i ca c nhn
ngi lao ng trong t chc.
Thu ht ngi c kh nng: Thc t, trong giai on hin nay tri thc quan
trng hn tin v cng ngh, ngi c ti, c nng lc quan trng hn ngn
sch hay cng ngh. V vy, ngi gii, c nng lc c nhiu la chn vic lm
v tm n nhng t chc c uy tn v c mc thu nhp cao.
Quy t nhn vin: Mi t chc, mun thnh cng phi quy t mi nhn vin,
phi to nn sc mnh ca s on kt, l mt nguyn l kinh in. Ngi
qun l v lnh o quy t nhn vin bng cch tm h, khm ph h, tip n
h, chn h, hun luyn h, s dng h, mn yu h v tn vinh h.
-
26
Pht hin v bi dng ngi c nng lc: Sn sng b tr, giao nhim v
v to iu kin cho nhn vin c bit l ngi c nng lc c thng
xuyn hc tp, nghin cu, tham gia hi tho khoa hc pht trin.
Phn cng nhim v cho nhn vin ph hp: t ra nhng yu cu v giao
nhim v mang tnh thch thc cho nhn vin, to cm gic h l ngi quan
trng, khng bao gi c php to ra khng kh nhn ri trong t chc v iu
ny s lm mt ch lm vic ca nhn vin. Nu ngi qun l v lnh o
khng bit b tr nhn vin v t chc cng vic ph hp s ph v trnh
vn minh ca qun l lao ng v vn ho t chc.
Chn ngi cng tc dm ni s tht: Ngi qun l v lnh o thnh
cng phi l ngi bit lng nghe v chp nhn nhng quan im khc mnh
c thm cc thng tin trong qu trnh a ra cc quyt nh qun l.
nh gi cao nhn vin: Mt khi nhn vin c nh gi ng, h s sn
sng ng gp cng sc vo mc tiu chung ca t chc v c th to ra sn
phm cht lng cao hn, mang li nhng gi tr thng d, mang li uy tn v
thng hiu cho t chc.
2.7. Hi ha li ch
Chp nhn thit thi l mt yu cu cao v l mt yu cu thit yu i vi
ngi lnh o. iu dng trng (head nurse) cng ng thi l ngi ch
ng u trong i ng iu dng, h sinh (sister) v l ngi qun gia
(matron) phi thc s l tm gng tt v o c ngh nghip, v tinh thn
tp th, khng li dng ngi bnh, khng thu vn c nhn th mi tr thnh
ngi iu dng trng thc s hiu qu v c sc nh hng ti cc nhn
vin khc.
2.8. Giao tip hiu qu
K nng ni: Ni ngn gn, khc trit, chnh xc, c kh nng trnh by
quan im v truyn t thng tin mt cch r rng, hiu qu. iu dng
trng phi bit trnh by mt cch lu lot, nhy cm vi nhng quan tm ca
ngi khc v bit a thng tin lm gii ta cng thng v tinh thn ca ngi
bnh, gia nh ngi bnh v ng nghip.
K nng nghe: Bit lng nghe l iu khng d i vi nh qun l ni
chung v iu dng trng ni ring. Lng nghe kin tn thnh th d, vic
lng nghe kin tri ngc kh hn, thm ch c ngi va nghe mt kin
tri ngc cm thy kh chu, nhng trong khng t trng hp, kin tri
ngc, kin thuc v thiu s li l kin ng. V vy, iu dng trng
-
27
phi khc phc yu t tm l, gt b "ci ti", bnh tm lng nghe kin tri
ngc, cng khng c phn bit i x vi ngi a ra kin tri ngc.
iu dng trng cn phi c c tnh kin nhn v khng vi vng bc l
bn thn, nhiu khi im lng cng l mt phm cht ln.
K nng vit: L iu dng trng, bn cn c k nng vn bn nh cch
vit mt cng vn giao dch, cch vit mt bo co, cch vit mt bin bn
cuc hp va ng th thc quy nh va c ni dung ph hp v cch trnh
by sng sa, thuyt phc.
2.9. Cng bng
iu dng trng l ngi phn cng cng vic, ngi nhn xt nh gi
nhn vin, ngi thng a ra cc xut v cc c hi hc tp v thng tin ca
mi nhn vin. V vy, iu dng trng lun lun trong tm quan st ca mi
nhn vin v s cng bng. S cng bng ca ngi iu dng trng s to ra
s on kt ni b v s to ra ng c phn u cho mi nhn vin trong t chc.
S cng bng ca iu dng trng c th hin nhiu nht qua cc hot ng
sau y:
- Phn cng cng vic mt cch cng bng: Vic phn cng cng vic ca
iu dng trng phi bo m hai nguyn tc c bn: mt l ph hp vi nng
lc chuyn mn ca mi c nhn trong tng thi k v hai l lun phin, lun
chuyn nhn vin gia cc cng vic. Vic thc hin hai nguyn tc ny va bo
m an ton cho ngi bnh v va to cho nhn vin c cc c hi nh nhau
trong vic thc thi cng vic.
- Nhn nhn n lc ca mi nhn vin mt cch cng bng: iu dng
trng khng nn tnh cm ring t xen k vo cng vic, dn n d dng
vi mt s ngi v kht khe vi mt s ngi khc. tr thnh ngi qun l
cng bng, iu dng trng cn c tm lng lng, khng nh kin v
gip nhn vin c c hi khc phc thiu st. Nu ai c n lc trong cng
vic, trong hc tp th bn hy khen ngi h, ng duy tr nhng nh kin c
nhn.
- Khen v ch mt cch cng bng: Nghim tc v i hi cao nhn vin
khng ng ngha vi bt b hay hch sch nhn vin. Hy khen thng nhn
vin khi h xng ng c khen. Ngc li, khi pht cng phi mang tnh xy
dng, khng nn mng m. Cnh co nn bt u t khen ngi, sau ch cho
nhn vin bit khuyt im ca h. Nu khen thng v k lut thiu cng
bng, cha xc ng th s gy ra s phn cm ca nhn vin. Ph bnh nhn
-
28
vin cng khai trc tp th ch p dng trong nhng trng hp khi cc bin
php khc khng mang li hiu qu.
- To cho nhn vin cc c hi hc tp, thng tin cng bng: Bt c nhn
vin no trong t chc cng mong mun c hc tp nng cao trnh , mong
mun c tng lng v mong mun c bt vo cc v tr cng vic
qun l v lnh o trong khoa v chnh mong mun to nn ng c phn
u tin b. V vy, iu dng trng cn quan tm n cc nguyn vng
ca cc c nhn v b tr cng vic hp l va duy tr c cng vic chm
sc ngi bnh, va pht trin c nng lc nhn vin v va to ng c
phn u cho mi nhn vin trong khoa v trong bnh vin.
2.10. Lch s
Lch s l s tn trng bn thn v tn trng ngi khc, l c im ca
mt ngi c gio dc. Lch s c th hin ra bn ngoi l nhng hnh thc
l php do con ngi trong x hi thit lp v cng nhn, nhm i x vi nhau
mt cch tn trng v lm cho cuc sng cng ng thm thn thin. Chn
thnh l ci bn trong con ngi. Lch s phi gn vi chn thnh, nu lch s
m thiu chn thnh th ch l ci v. i vi ngi iu dng trng, lch
s c th hin cc kha cnh di y:
Mnh lnh iu hnh lch s: Nhng mnh lnh c a ra trong t chc
c tnh lch s thng mang li hiu qu cao hn l mnh lnh thiu s tn
trng ngi khc. Con ngi, bao gi cng c xu hng chng li s th bo -
mt tnh cht tri ngc vi lch thip v t nh. Nu ngi lnh o khng
cm ha c nhn vin bng s lch thip, t nh th s phi s dng h sch
"v lc". Mt nh qun l tt phi l ngi lun c thi ng mc v bit
cch ng vin cp di bng nhng li khen ngi trung thc v lch s, ch
khng ch trch hay phn nn. Mt nh qun l tt lun th hin mi quan tm
thc s n ngi khc bng vic to cho nhn vin cm gic chnh h mi l
ngi quan trng.
Cu ni lch s: Cu cho hi lun thng trc trn ming khi gp g, tip
xc vi ngi bnh, ngi nh ngi bnh, km theo ci u v n ci thn
thin. Li cm n by t lng bit n ngi gip mnh v li p li
khi nhn li cm n. Xin li khi lm phin, va chm vi ngi khc; nh li
xin li, ta s ha gii tnh nng ny, s tc gin ca ngi khc v p li li
xin li Khng sao u, ch ng c n, cn nhn. Lun lun dng cu ni
lm n, xin php, xin vui lng m u cho mt yu cu, mt li ngh
gip . Nh cu ni ny, ngi khc s vui lng v sn sng dnh thi gian,
-
29
tm dng cng vic gip . Ngoi ra, khi nhn v gi in thoi cn cho
hi l php, ni r rng, ngn gn, nhc v t my nh nhng, khng ni qu
to, khng ni trng khng.
Phong cch lch s: Phong cch lch s c th hin qua cch nhn, cch
i, cch ng, cch ngi, gng mt, nh mt m ngi lnh o th hin
thng qua cc hot ng hng ngy.
Trang phc lch s v ph hp: Trang phc phn nh nhn cch, chc v,
ngh nghip ca mt ngi. iu dng trng l ngi iu dng chuyn
nghip cn nu tm gng v s dng ng phc chuyn mn trong y t.
Nguyn tc cn bn khi s dng ng phc l s sch s, gn gng, ph hp
chc v, hp thi, hp cnh, hp vc dng mu da. Giy, dp, guc, trang
sc, trang im ph hp vi cng vic chm sc ngi bnh.
3. NHNG PHM CHT KHNG PH HP
1. Kiu cng, c on, bo th.
2. Bi quan, phin toi.
3. Khng bit dng ngi, khng khoan dung, sng cch bit.
4. a nghi, thay i kin nh chong chng.
5. m m, lc lng trong nhng chuyn vn vt.
6. Ni mt ng lm mt no.
7. Dn thn na vi xng pha gip ngi thng trn.
8. Lm vic ty tin, theo cm hng, khng c k hoch.
9. ch k, lo danh li bn thn, s ngi khc hn mnh.
10. Trng cy vo quyn th.
4. KT LUN
Mi phm cht lnh o hiu qu c trnh by trn l nhng phm
cht thit yu ngi lnh o thnh cng. c c nhng phm cht thit
yu ni trn, mi chng ta phi ly lm chun mc phn u, rn luyn
v tu dng trong sut qu trnh hc tp v lm vic.
Ngi iu dng trng l ngi ch, ngi ng u ca iu dng vin
v l ngi qun l cn nu tm gng v cc phm cht lnh o hiu qu.
Khc phc nhng hn ch ca bn thn v phi bit loi tr nhng phm cht
lnh o, qun l khng ph hp xng ng vi vai tr l ngi iu dng
ng u v l ngi lnh o h thng iu dng ca n v./.
-
30
CU HI LNG GI
Cu 1. T nh gi v phm cht lnh o ca bn thn
Bn hy nh du (x) vo mt ct tng ng t nh gi phm cht
lnh o ca bn thn trc khi tham d kha hc v NNG CAO NNG
LC QUN L IU DNG. Mi phm cht c nh gi bng thang
im chia thnh 5 mc : 1 = rt yu; 2 = yu; 3 = trung bnh; 4 = tt; 5 =
rt tt.
Cc phm cht Phn loi
1 2 3 4 5
1. Tm nhn
2. i mi
3. T tin
4. Quyt on
5. Chuyn mn gii
6. S dng nhn lc hiu qu
7. Hi ha li ch
8. Giao tip hiu qu
9. Cng bng
10. Lch thip
Cu 2. Chn cu tr li ng nht
A. Ba bc c bn ca qu trnh xy dng tm nhn l: Phn tch mi
trng, xy dng tm nhn, t chc thc hin tm nhn
B. Xy dng tm nhn, ph bin tm nhn, thc hin tm nhn
C. Phn tch mi trng, xy dng tm nhn v truyn t tm nhn.
Cu 3. Ngi lnh o lm vic cng ngy cng c nhiu p lc v cng
c nhiu cng vic phi gii quyt l du hiu tt
A. ng
B. Sai
Cu 4. Nng lc chuyn mn l yu t quan trng nht quyt nh s
thnh cng ca ngi lnh o.
A. ng
B. Sai
-
31
Cu 5. Lnh o khng nn s dng nhng nhn vin hay a ra cc
kin khc vi quan im ring ca mnh.
A. ng
B. Sai
Cu 6. Kim tra cht ch l bin php quan trng nht thc y nhn
vin lm vic tt
A. ng
B. Sai
Cu 7. Ngi lnh o lun lun phi ni, phi gii thch nh hng
nhn vin nhiu hn nghe.
A. ng
B. Sai
Cu 8. Nhng mnh lnh c tnh lch thip c hiu qu cao hn nhng
mnh lnh c tnh th bo coi thng cp di.
A. ng
B. Sai
-
32
BI 3
QUN L DA VO KT QU
(Results Based Management-RBM)
MC TIU
Sau khi hc xong ch ny, hc vin c kh nng:
1. Nu c khi nim qun l da vo kt qu.
2. Phn bit c mt s thut ng quan trng lin quan n phng php
qun l da vo kt qu.
3. Phn tch c s chui kt qu.
4. Xy dng c cc tiu ch o lng kt qu t c.
5. p dng c phng php qun l da vo kt qu lp k hoch
cng tc ti n v.
NI DUNG
M u
Qun l l mt qu trnh t lc lp k hoch, n khi trin khai k hoch v
cui cng l nh gi kt qu t c. Ti liu ny khng vit v qun l ni
chung cng nh qun l l g hay cc phng php qun l. Chng ti tp
trung ni k v mt phng php tip cn qun l mi m gn y v ang
c nhiu t chc quc t nh CIDA, UNDP, UNICEF, p dng hiu qu
trong vic lp k hoch, thc hin v nh gi nhng kt qu t c. Vic p
dng cch tip cn tin tin ny cng c y ban Nhn dn Thnh ph H
Ch Minh thc hin th im ti mt s t chc chnh quyn ca Thnh ph nh
S Ti chnh, S Y t,Tht ng mng l Hi iu dng Vit Nam vi s
gip ca cc chuyn gia Canada tip cn v p dng c hiu qu phng
php qun l tin tin ny - l phng php qun l da vo kt qu. Trong
nhng nm gn y, Hi iu dng t chc c mt s kha tp hun
cho iu dng trng cc S Y t, cc bnh vin tip cn vi phng php
qun l mi ny v nhn c nhiu phn hi tch cc v tnh tin ch, khoa
hc v ht sc logic trong lp k hoch, t chc trin khai thc hin v nh
gi kt qu cui cng t c. Nhiu bnh vin p dng mt phn hoc
ton b phng php ny trong cng tc qun l c bit l trong lp k hoch
v nh gi qu trnh thc hin em li hiu qu bt ng. im mu cht
ca phng php ny l thay v chng ta quan tm n nhng hot ng
c trin khai, ngun lc, bng vic quan tm n Kt qu v nhng tc
-
33
ng do vic thc hin cc hot ng em li. Nh chng ta bit khng
phi chng ta c thc hin mt s vic no , thm ch u t mt ngun lc
rt tn km no l sau chng ta s t c kt qu m chng ta k vng.
i khi chng ta cng khng dm chc chn rng liu phi l kt qu
chng ta mong i hay cha? V chng ta c cn u t thm hay rt bt
ngun lc thc hin cc cng vic hay khng?... Bn cnh trong thi
i ngy nay, chng ta lun bn rn vi nhiu vic th chun b vit cc bo
co cng vic qu di dng cng tiu tn nhiu thi gian ca chng ta. Vy nn
lm th no c c mt k hoch y , chi tit v c bit l mt bo co
cng vic ca qu, ca nm thm ch l 5 nm m chng ta ch cn dng vi
trang giy. Tt c nhng vn va nu ln lt s c tr li trong ni dung
ch ny.
Qun l da vo kt qu l g?
Qun l da vo kt qu l mt cch tip cn tham gia v linh hot qun
l d n hoc k hoch cng tc ca mt b phn, mt n v, n nhn mnh
vo cc kt qu t c. Tnh tham gia ca phng php ny th hin ch
yu cu ngi thc hin k hoch cng cn tham gia trong sut qu trnh bn
k hoch c d tho, xy dng v hon chnh. iu ny s gip cho ngi
thc hin nm vng v hiu r nh ca bn k hoch thc hin mt cch
hiu qu nht. Mt li khuyn c a ra y l tt c cc thnh vin thc
hin k hoch sau ny t nht cng c tham gia vo mt phn hoc ton b
bn k hoch ca b phn, n v. S linh hot ca bn k hoch ny c th
hin ch l trong qu trnh thc hin c b phn, n v c gng trin khai
cc hot ng sao cho t c kt qu mong i m khng b cng nhc v
cc hot ng hay ni cch khc l cc hot ng trong bn k hoch c th
thay i nhm hng ti kt qu mong i mt cch nhanh nht v thc t nht
vi hon cnh thc hin bn k hoch ca b phn hay n v mnh. Thay v
quan tm n u vo v cc hot ng ca d n hay bn k hoch (Nhng g
bn s lm), RBM i hi bn tp trung vo cc thnh vin ca b phn, n v
hay cc i tc cng lm vic v cui cng l nhng thay i thc s (kt qu)
m d n hay bn k hoch s to ra.
Ti sao p dng m hnh qun l da vo kt qu?
- Tnh chnh xc v logic cao: V kt qu ch thc s t c t mi quan
h nhn - qu. Tc l ch nhng hot ng g chng ta t chc thc hin ph
hp th s em li kt qu nht nh no . Chng ta cn khng nh rng
khng c mt s thn k l kt qu t n. Tuy nhin vic nh gi cc mc
kt qu t c l ht sc quan trng trong tng giai on ca bn k hoch,
-
34
n th hin s logic ca bn k hoch v s c trnh by phn sau ca ti
liu ny.
- Thun li trong vic xc nh kt qu thc s t c tng thi k:
Trong qu trnh thc hin bn k hoch, vic chng ta phn chia ra cc giai
on thc hin cc hot ng hay ni cch khc l s u tin cho mt s
hot ng giai on nht nh no l ht sc quan trng. Trn c s ,
chng ta s xem xt, nh gi xem kt qu t c mc no nh
hng cho kt qu trung hn hay tc ng lu di ca vic thc hin hon
chnh bn k hoch.
- D r sot k hoch iu chnh (nu cn): Bn k hoch c xy
dng theo phng php ny ht sc ngn gn nhng li rt chi tit ch ra nhng
vic cn lm nhm t c kt qu mong i. Cc hot ng nhm hng
ti kt qu cng nh cc tiu ch o lng kt qu t c cc mc
khc nhau cng ht sc c th. Do trong qu trnh thc hin k hoch,
chng ta hon ton c th kim sot, so snh, i chiu nhng g c thc
hin, nhng g cn tip tc thc y trin khai v thm ch c nhng hot ng
no l khng cn thit trong bi cnh thc t ca b phn, n v.
- Rt ngn thi gian lm bo co kt qu: Vic phi c cc bo co qu
di dng nhng thng tin li khng c ng trong thc t gy ra khng t
nhng phin toi, chn nn thm ch l cn cm thy kh chu. Nhng tht may
mn l phng php ny c th gip ngi vit bo co c ng, tp trung vo
nhng g thc s chng ta thc hin v thc hin phi hng n kt qu
mong i ban u t ra mt cch thc s. Bn cnh vic thit k mu
bo co v lp k hoch c nhiu im tng ng v i khi song song nn
ngi vit, ngi c rt thun tin trong vic so snh, i chiu cng nh suy
ngm v mc t c ca bn k hoch hay ni cch khc l kt qu thc
s t c l g.
Mt s thut ng trong bi:
1. u vo (Inputs).
2. Kt qu ngn hn - u ra (Outputs).
3. Kt qu trung hn (Outcomes).
4. Hot ng (Activities).
5. Kt qu ni chung (Results).
6. Tiu ch (Indicators): nh lng (quantitative) & nh tnh (qualitative).
7. Tc ng (Impacts).
-
35
1. u vo (Inputs)
u vo l ngun lc ca t chc hay c nhn ng gp trc tip vo thc
hin k hoch/d n. u vo bao gm Nhn lc, Vt lc, Ti lc v Thi gian
chun b v thc hin i n hon thnh k hoch ra.
1.1. Nhn lc (Manpower): Nhn lc bao gm ton b cc c nhn, cn
b k thut, chuyn gia, tham gia ng gp vo vic trin khai k hoch. Cc
c nhn ny c th ng gp trc tip hoc gin tip vo vic trin khai k
hoch. Nhng ngi ng gp trc tip vo vic trin khai k hoch l nhng
ngi c giao nhim v thc hin k hoch nh cn b chng trnh, cn b
k thut, Nhng ngi tham gia gin tip vo thc hin k hoch nh cc
nh qun l, xy dng chnh sch, i tng ny c tc ng vo s thnh
cng ca vic trin khai k hoch thng qua vic ch o, qun l v iu hnh
nhm/c nhn trin khai k hoch. Tuy nhin trong qu trnh trin khai k
hoch, ngi c giao nhim v trc tip thc hin cc hot ng ca k
hoch nn xc nh r mc tham gia v ng gp ca tng c nhn hay
chuyn gia thun tin trong vic thc hin k hoch m khng qu mt
nhiu thi gian. Vic xy dng k hoch cho mt chng trnh hay mt d n
nn c xc nh ngay t ban u, tuy nhin nu chng ta s dng phng
php qun l da vo kt qu th vic iu chnh k hoch v nhn lc gip
cho trin khai cng vic hiu qu hn cng l vic lm c khuyn khch.
Chng ta cn cn c vo iu kin thc t ti b phn, n v vo thi im
thc hin k hoch c quyt nh ph hp, min sao vic iu chnh ny
khng xa ri kt qu mong i ban u. C th ni s linh hot ca phng
php ny c th hin ngay t nhng bc u tin trong vic xy dng k
hoch.
1.2. Vt lc (Material): L ton b nhng phng tin, trang thit b phc
v cho vic trin khai k hoch c thnh cng. Vt lc c th c chia
thnh 3 nhm: nhm th nht lin quan n phng tin trang thit b vn
phng nh my vi tnh, my chiu projector, my in, phc v mt phn hoc
ton b vic trin khai k hoch; nhm th hai bao gm cc phng tin phc
v trc tip cho vic thc hin k hoch nh xe tim, phng tin chm sc, ti
liu o to, v nhm th ba l cc loi phng tin khc c th gi l vn
phng phm nh giy photocopy, bt vit, bng dnh, ko, ghim giy, Tuy
nhin, trong mi k hoch li c nhng phng tin c th ring cn cho vic
trin khai k hoch ny nhng li khng cn thit phi c khi chng ta thc
hin mt k hoch khc. Do vy, ngi lp k hoch cn xc nh u tin v
nhng loi vt lc no thc s cn cho vic thc hin k hoch m bo vn
-
36
t c kt qu mong i m khng qu tn km. Vic xc nh cc vt lc
nu trn cng cn c thc hin ngay t nhng bc u tin ca qu trnh
lp k hoch v sau cng s c iu chnh nu cn. Vt lc c th c
b phn, n v cung cp nhng cng c th n t s ti tr, h tr ca cc c
nhn, t chc. Ngi chu trch nhim thc hin k hoch cng cn lu n
mt s phng tin c h tr t cc c nhn, t chc l phc v cho mc
ch qung co, qung b sn phm ca h m cha chc c tc dng g cho
vic gp phn thnh cng ca cc hot ng mnh ang trin khai. Do vy,
chng ta cng cn cn nhc cn thn v vn ny, i khi n cn em li
nhng phin toi. V d, nhng nm 1990, nhiu hng sn xut thuc l rt
ho hng ti tr cho cc hot ng, s kin th thao hay hi tri ca cc trng
trung hc c s. Thng qua cc s kin h qung b cho sn phm ca
cng ty ht sc thnh cng, mc d khng thy mt bao thuc l no c bn
hoc c biu tng ti trng hc. Nhng tt c nhng chic c ln, bn gh,
phng bt, c in hnh nhng bao thuc l v logo ca cng ty trng rt bt
mt. Khng ni th chng ta cng bit l hu qu khng lng cho cc em hc
sinh trong nhng nm sau ny.
1.3. Ti lc/Ti chnh (Money): Ti chnh l mt trong nhng yu t then
cht gp phn vo s thnh cng hay tht bi ca vic lp k hoch v thc
hin mt k hoch no . Ngun ti chnh y c hiu l ton b nhng
ng gp trc tip hay gin tip cho vic trin khai k hoch. Ngun ti chnh
trc tip l tin mt hoc sc c a vo thc hin k hoch vi tnh
thanh khon cao. Bn cnh , ngun ti chnh gin tip i khi cng rt quan
trng cho s thnh cng ca vic trin khai mt k hoch no . V d,
Trung ng Hi mi i biu cc Tnh/Hi tham d mt kha tp hun no
, nhng v Trung ng Hi khng th lo chi ph i li cho i biu m ch
lo c ging vin, ti liu, ch thi, th lc ngun kinh ph gin tip c
th c hiu l ngun kinh ph m i biu t b ra lo vic i li hoc i
biu xin c kinh ph i li t c quan ch qun (Bnh vin, S Y t,
Trng,) tham d lp tp hun . Chng ta s thy c tm quan
trng ca vic d on ngun kinh ph gin tip ng gp vo thc hin k
hoch quan trng nh th no khi chng ta mi 50 i biu tham d kha tp
hun no , nhng ch v Ban t chc/hay kinh ph trc tip ca D
n/Chng trnh khng lo c chi ph i li cho i biu, do ch c
s i biu n d. Chnh v vy, ngi lp k hoch cn d on trc v
ngun kinh ph gin tip m cc c nhn/t chc c th ng gp vo vic
thc hin k hoch. Tuy nhin, cng cn nhn mnh rng chng ta khng nn
da qu nhiu vo ngun kinh ph gin tip , m ngi lp k hoch c th
-
37
d on trc mt/mt s ngun kinh ph c th huy ng c cho vic thc
hin d n. Trn thc t c nhiu chng trnh/d n khi lp k hoch c t
kinh ph, nhng trong qu trnh trin khai li huy ng c s tham gia ca
nhiu t chc/c nhn v ngun kinh ph ny c hiu l ngun kinh ph
tim nng ng gp trc tip vo vic trin khai k hoch.
1.4. Thi gian (Time): Vi bt c k hoch no th yu t thi gian cng
lun c xem xt. Thi gian c tnh t lc chng ta chun b k hoch cho
n thc hin xong k hoch v t c kt qu mong i. Thng th vi
nhng kt qu mong i nh th s c thi gian ngn hn v ngc li vi
nhng kt qu mong i ln hn th thi gian chun b v thc hin cng di
hn. Tuy nhin cng c nhng ngoi l khi c nhng yu t bt ng tc ng
vo qu trnh thc hin k hoch. V d, chng ta t ra kt qu mong i l
sau 6 thng ton b iu dng trng ca Bnh vin c th s dng thnh
tho tin hc vn phng th c th rt kh thi. Nhng nu cng vi vn trn
nhng chng ta m rng phm vi tc ng ra ton Tnh th khng d dng g
cho vic thc hin k hoch ny m c th phi ko di thi gian ln 1 hay 2
nm, thm ch l 3-5 nm. Tuy nhin cng c yu t ngoi lai tch cc tc ng
vo qu trnh trin khai k hoch ny, v d nh c mt s trng lp ngu nhin
l S Y t cng c k hoch trin khai D n o to nng cao trnh tin hc
cho cn b y t ca ton Tnh vi ngun lc rt di do th chng ta c th
nhn c hi ny lng ghp k hoch ca chng ta vo, v c th ch trong
mt thi gian ngn k hoch c thc hin thnh cng vi kt qu mong
i t c tht tuyt vi.
Tm li: Trong qu trnh lp mt k hoch no , chng ta cn xem xt
k lng ngun lc chng ta sn c, ngun lc tim nng ng gp trc tip
vo vic trin khai k hoch v cng ng qun nhng ngun lc gin tip nh
phn tch trn. V ch khi c s cn nhc v xem xt k lng n u vo
th chng ta mi c th c c mt k hoch kh thi, tc l khng qu hoi
bo hay qu nh b khi phi s dng qu nhiu u vo. Chng ta c th ghi
nh khi chng ta chun b u vo cho mt bn k hoch hoc mt d n bng
cng thc di y:
2. Hot ng (Activities)
Hot ng l tt c nhng g lin quan n s iu phi, t chc thc hin
k hoch ra nhm hng ti kt qu mong i. Chng ta thng quan
3M + 1T
-
38
tm n nhng hot ng g c thc hin v i khi nhm ln rng khi
thc hin xong hot ng coi nh l trin khai xong cng vic, mc d
rt c th vn cha t c kt qu mong i. Vic t chc c my kha
tp hun, my hi tho, hi ngh, ch l cc hot ng c hon thnh,
cn kt qu t c hay cha th thc cht y l cha xc nh chnh
xc c. Lu rng chng ta rt c th nhm ln gia hot ng hon
thnh v kt qu. V d, Tnh Hi A mun to nng lc nghin cu iu
dng cho i ng iu dng trng ca Tnh do vy Tnh Hi t chc
02 kha tp hun nhm trang b kin thc v k nng cn thit lm nghin
cu cho i ng iu dng trng ny. V mt l thuyt th sau 02 kha tp
hun ny nng lc v nghin cu iu dng ca i ng iu dng trng
c th s c ci thin r rt nu cc kha tp hun ny m bo c cht
lng. Tuy nhin, cng c th sau 02 kha tp hun ny m khng to c
nng lc cn thit cho i ng iu dng trng l v ni dung tp hun
cha ph hp, ging vin cha tt, b tr chng trnh v phn b thi gian
trong chng trnh l thuyt v lm vic nhm cha ph hp, Vy nn rt
c th sau khi hon thnh 02 kha tp hun ngha l hot ng c
hon thnh nhng cha c c kt qu g hoc mc kt qu t c
khng tng xng vi s u t ca bnh vin gy lng ph ngun lc.
t c kt qu th chng ta dng cc hot ng bin mong mun
ca chng ta thnh hin thc. C th c c mt kt qu no , chng ta
phi s dng nhiu hot ng. V d nh xy dng c K hoch hot
ng ca Tnh Hi cho nm tip theo, chng ta cn t chc hp Ban chp hnh
xin kin, t chc xy dng k hoch, gi i xin kin ca Ban chp
hnh/Ban thng v Tnh Hi, hp thng nht k hoch v cui cng l ph
duyt v thng qua k hoch. Tt c cc vic nu trn ch nhm c c bn k
hoch hot ng nm ca Tnh Hi. C th khng nh rng nu cui cng m
bn k hoch nm khng c ph duyt cho Tnh Hi hot ng th coi
nh cha c kt qu g, mc d trc chng ta mt kh nhiu cng sc
thm ch c chi ph xy dng k hoch .
Vic xy dng cc hot ng cn cn c vo kt qu mong i chng ta t
ra. Do vy cn cn nhc xem xy dng bao nhiu hot ng th sau khi
chng ta thc hin tt cc hot ng th s t c kt qu mong i. Nu
chng ta xy dng qu nhiu hot ng khng cn thit th va tn km m li
cha chc hiu qu, ngc li nu chng ta xy dng t hot ng th cha
chc sau khi thc hin xong cc hot ng t c kt qu mong i.
Rt kh c th ni bao nhiu hot ng th cho mi kt qu mong i.
Chng ta cn cn c vo thc tin cng vic v quy trnh gii quyt cng vic
-
39
theo quy nh, tuy nhin ch l cc hot ng, chng ta s ni ti kt qu
mong i phn tip theo.
3. Kt qu (Results)
Qun l da vo kt qu bt u t giai on lp k hoch v din ra lin tc
sut d n. giai on lp k hoch, bn cn xc nh r mc ch ca d n v
cc kt qu mong i ca d n. nh ngha v o lng cc tiu ch thc hin l
mt phn quan trng ca m hnh Qun l da vo kt qu. D liu tiu ch thc
hin c bn c thu thp trc khi d n bt u, do bn c th c cc tng
v thc trng vn /t chc trc khi d n bt u. Sau cc tiu ch thc hin
ny c o lng nhiu ln trong sut d n m bo d n hng ti cc kt
qu mong i. Nu d n khng theo ng quy trnh c t ra th bn nn
iu chnh qu trnh thc hin. Cc bo co nn c s so snh cc kt qu thc t
vi k hoch v c phn tch cc yu t gip d n thnh cng hoc kh khn
trong qu trnh thc hin d n/k hoch.
Kt qu c nh ngha: Kt qu l nhng thay i c th m t c hoc
o lng c t mi quan h nhn - qu (Theo C quan pht trin quc t
Canada - CIDA)1
Nhng thng tin c bn v Kt qu
mt mc no , Qun l da vo kt qu l qu trnh t gii thch
mt cch ph hp nhng vic chng ta thc hin cng nh nhng kt qu
thc s t c. RBM yu cu chng ta thit k v kim tra cc d n, tp
trung vo nhng thay i c th t c trong sut thi gian d n v
chnh l Kt qu t c.
Thi gian t c Kt qu c th l ngn hn, trung hn hoc di
hn, c th c m t trong bng di y:
Kt qu Thi gian t c
Ngn hn (u ra) 1 nm
Trung hn 2 - 4 nm
Di hn (tc ng) 5 nm tr ln
Trong mt s trng hp, mc d thi gian thc hin ngn nhng kt qu
cho nhng tc ng x hi rng ln. V d khi c s cam kt ca h thng
chnh tr v cc nh lnh o cp cao. Tuy nhin, thng thng th t c
mt kt qu no , chng ta cn c thi gian v nhng n lc nht nh ca c
-
40
nhn, t chc thng qua vic trin khai cng vic, h tr v n lc t ni ti t
chc cng nh s h tr t bn ngoi.
Kt qu ngn hn l kt qu ban u c c sau mt hoc mt s hot
ng c thc hin hiu qu. Kt qu ngn hn (outputs) l kt qu chng ta
mong mun t c (v d: tng cng nng lc nghin cu cho hi vin), n
khng phi l nhng hot ng c hon thnh (v d 10 lp tp hun v
nghin cu iu dng c t chc). Vic t chc 10 lp tp hun nhm
mc tiu t n kt qu tng cng nng lc nghin cu cho cc iu dng
vin hi vin ca bnh vin bn.
Kt qu trung hn l giai on trung gian ca chui kt qu, l s tch ly
cc kt qu ngn hn v tc ng n kt qu di hn ca bn k hoch. Kt
qu ngn hn c tch lu hnh thnh nn kt qu trung hn (outcomes).
Kt qu trung hn (outcomes) c phm vi rng nhm vo cc lnh vc chnh
ca t chc, trong khi kt qu ngn hn (outputs) gii quyt cc vn c
th hn.
Kt qu di hn hay ni cch khc chnh l tc ng cui cng ca bn k
hoch/d n s c ly tch trn c s cc kt qu ngn hn v trung hn
t c giai on trc .
Cch tip cn phng php Qun l da vo kt qu mang tnh logic v ly
tch. l, cc kt qu ngn hn (outputs) s dn ti cc kt qu trung hn
(outcomes) mt cch logic thng qua vic thc hin mt s hot ng ph hp
v hiu qu. Sau cng l ly tch thnh nhng thay i di hn dn n nhng
tc ng cc mc khc nhau (impacts). Tc ng y c th l tc ng
ca c mt bn k hoch/d n tng th, cng c th ch l tc ng thnh phn
theo lnh vc sau khi thc hin bn k hoch. Do vy, nh gi kt qu t
c chng ta cn phn nh rt r mc t c ca tng loi kt qu cng
nh phm vi tc ng ca n.
Chng ta nn nh rng Kt qu c th:
Xut hin trong mt thi gian ngn hoc mt mt thi gian di (vi nm)
nhn ra mt cch thc th;
c a ra trong khi xy dng k hoch hoc c th chng ta khng bit
trc;
m tnh hoc dng tnh (Chng ta mong mun kt qu dng tnh!);
Phm vi tc ng mc c nhn, nhm, c quan/t chc hoc rng
ln hn l c x hi.
Kt qu khng phi l nhng hot ng hon thnh. Cc hot ng l
-
41
khi lng cng vic cn thc hin v nu thc hin mt cch hiu qu n s
dn n cc mc kt qu ngn hn (output), ri dn dn tch ly thnh kt
qu trung hn (outcome) v kt qu trung hn ny li tch ly mt cch logic
to ra nhng tc ng (impact) nht nh no n c nhn, t chc hay mt
cng ng rng ln. S ly tch to thnh kt qu cc mc khc nhau l
ht sc logic hay ni cch khc mang tnh cht nhn - qu. Tc l ch nhng
hot ng chng ta can thip, thc y th mi c th hnh thnh kt qu, ch
kt qu khng t nhin n. Cc hot ng ca d n nn c xc nh da
vo nhng kt qu m bn mong mun t c khi xy dng k hoch. Cc
hot ng c th iu chnh mt cch linh hot nu thc s cn thit m
bo cho d n t c cc kt qu ra trong bn k hoch.
Bn nn nh rng tuyn ngn v Kt qu phi ch ra c nhng thay
i v hnh vi hoc thc trng. V d:
Hot ng Kt qu
Cc hi tho v nhn thc cho thanh
nin trnh phi nhim vi cn bnh
th k HIV/AIDS.
S dng bao cao su tng.
Gim s ca mc mi HIV/AIDS.
Ci t mt phn mm mi v tp
hun cho nhn vin v qun l c s
d liu
Tng cng s sn c ca cc d
liu thng k chnh xc.
Ci thin kh nng phn tch d liu
v vit bo co.
Chui kt qu l g?
Chui kt qu thng dng ch s lin kt logic gia kt qu ngn hn,
kt qu trung hn v kt qu di hn. Cc kt qu mi mc thng i cng
nhau, dn n cc kt qu mc tip sau (thng t c mc
mong i cao hn). Cc kt qu ny l nhng mong i chng ta mong mun
t c khi bt u xy dng k hoch.
Cc chuyn gia khuyn rng, ngi lp k hoch cn hnh dung ngay v s
chui kt qu ngay t khi tin hnh lp k hoch c mt ci nhn tng
qut v di hn v nhng g s xy ra trong tng lai. S di y ch ra s
lin kt gia u vo (inputs), hot ng (activities) v chui cc kt qu mi
mc .
-
42
u vo
Ngun
lc
Cc
hot
ng
Kt qu
ngn hn
Kt
qu
trung
hn
Tc
ng
Nhn lc,
ti chnh,
phng
tin,...
iu phi,
h tr k
thut, o
to, tp
hun, hi
tho, hi
ngh,...
Kt qu hnh
thnh mt
cch logic
sau khi trin
khai cc
hot ng
(ngn hn)
Kt qu
c hnh
thnh do s
kt hp ca
nhiu kt
qu ngn
hn (trung
hn)
Kt qu
c hnh
thnh do s
kt hp ca
nhiu kt
qu ngn &
trung hn
(di hn )
Inputs
Resources Activities Outputs Outcomes
Impacts
Nh vy, sau khi chng ta trin khai mt hoc mt s hot ng c
hiu qu th sau chng ta s bt u t c kt qu mc u
tin, l kt qu ngn hn; tp hp nhiu kt qu ngn hn s ly tch
thnh kt qu trung hn v cui cng l to ra tc ng no . y s l
mong i cui cng ca bn k hoch chng ta xy dng.
S 1: Chui Kt qu
Mt s li hay gp khi s dng RBM
- Nhm ln gia hot ng hon thnh v kt qu
- Lin kt m h v cc mc khc nhau ca kt qu
- ra kt qu qu k vng so vi thc t
- Cc tiu ch nh lng qu nhiu so vi tiu ch nh tnh
- Bo co da vo hot ng hn l vo kt qu
-
43
4. Phn bit chui kt qu
Khi xy dng k hoch, i khi chng ta thng kh khn trong vic xc
nh cc kt qu t c l kt qu ngn hn, trung hn hay tc ng. S
di y ch ra cc yu t gip chng ta cn nhc trong vic xc nh kt qu
t c mc no.
Phn bit cc kt qu
Xem xt: Kt qu ngn
hn (OUTPUT)
Kt qu trung hn
(OUTCOME)
Tc ng
(IMPACT)
Thi gian
t Kt
qu
Ngn hn Trung hn/
Kt thc d n (5
nm)
Di hn
Loi Kt qu Thay i c
nhn
Thay i t chc Thay i x hi rng
ln
Ai b tc ng C th, thng
nhm nh/t
chc i tc
Cc t chc i tc,
cc nhm v t
chc khc trong
cng ng
X hi/khu vc hoc
quc gia
Mc n
lc
Thng n lc
t
N lc nhiu hn
hoc n lc trong
mt thi gian di
hn
Nhiu n lc
Chi ph Thng chi ph
nh
Chi ph ln hn Chi ph ln nht
5. Phn bit hot ng v kt qu ngn hn
Chng ta cn lu rng Hot ng hon thnh khng c ngha l chng
ta c c u ra (Output) hay t c Kt qu ngn hn. Bng di y
m t r hn s khc nhau gia Hot ng hon thnh v Kt qu.
Hot ng Cu hi v Kt qu Kt qu
- T chc 2 kha
tp hun v nghin
cu iu dng cho
DV ca Bnh vin
Hot ng ny
nhm t Kt qu
g?
- 40% DV ca Bnh vin thc
hin c cc nghin cu khoa hc
c bn.
-
44
- T chc 02 hi
tho chuyn v
chm sc ton din
Sau khi t chc 02
hi tho chuyn
ny th Kt qu t
c l g?
- 100% cc khoa im ca BV thc
hin ng nhng quy nh v chm
sc ton din.
- T l % ngi bnh ti cc khoa
im hi lng vi dch v chm
sc tng t 70% ln 85%.
- T chc c 01
Hi ngh NCD
cp Bnh vin
Kt qu sau hot
ng ny l g?
- Vai tr ca ngi D trong lnh
vc NC ca BV c tng ln r
rt (kho st)
- C 05 khuyn co t cc ti
NC ca D c p dng trong
thc hnh.
Nh vy, nu theo cch bo co cng vic trc y, chng ta thng bo
co cc hot ng g c hon thnh trong qu, nm. Tuy nhin vi cch
tip cn theo phng php Qun l da vo Kt qu th chng ta cn quan tm
nhiu hn n vn pha sau cc hot ng c thc hin - ngha l sau
khi cc hot ng c trin khai ng k hoch ri, th n em li hiu qu
hay kt qu g. Chng ta cn tr li cu hi Ai b tc ng? S lng/T l %
i tng c hng li? Sn phm ca hot ng l g?... Nu chng ta
ch dng vic bo co rng c bao nhiu hot ng c hon thnh th
cha th ni l c kt qu hay cha. Cng cn ni thm rng, vic xc nh
kt qu y cn cn c vo nhng c s vng chc, tin cy. V d bit
c c bao nhiu DT c kh nng thc hin c cc ti nghin cu khoa
hc, chng ta c nhiu cch thu thp thng tin, chng hn nh chng ta yu
cu mi DT chn mt vn nghin cu v tin hnh nghin cu t u nm,
n gia hoc cui nm chng ta nh gi kt qu. Mt v d khc v s hi
lng ca ngi bnh - trong trng hp ny nht thit chng ta phi c iu tra.
6. Phn bit Tiu ch v Kt qu
Ni v th t, th chng ta a ra mong mun v kt qu mong i trc,
sau chng ta mi tin hnh xy dng cc ch tiu o lng mc t
c kt qu n u. Nh vy ch tiu l cng c o lng kt qu, ngha
l ch tiu khc vi kt qu. Kt qu biu th s thay i so vi trng thi ban
u. Trong khi ch tiu lun l mt hng s hoc mt phm tr c th o
lng c hay nh gi, nhn bit c. o lng c mt kt qu,
-
45
chng ta thng xy dng 1-3 ch tiu, cng c khi nhiu hn nu thc s cn
thit. Trong mt s trng hp c bit th ch tiu trng vi kt qu (thng l
kt qu ngn hn) lc ch cn 1 ch tiu c th o lng c 1 kt qu
t c mc no . V d, chng ta xy dng ch tiu 90% nhn vin
vn phng s dng thnh tho cc phn mm tin hc vn phng trc nm
2010. Kt qu ngn hn t c trong trng hp ny l 90% nhn vin vn
phng s dng thnh tho tin hc vn phng. Tuy nhin mc tiu ca ngi
qun l khng ch dng li vic cc nhn vin vn phng s dng thnh tho
tin hc vn phng m h mong i cao hn, tc l vn gii quyt cng vic
lin quan n tin hc vn phng s nhanh v hiu qu hn, qua t nhiu tc
ng n hiu qu lm vic ca n v - v s l kt qu trung hoc di hn.
o lng c kt qu trung hoc di hn ny, chng ta chc chn phi c
mt vi tiu ch o lng. Mt ln na cn nhc li rng Tiu ch khc vi
Kt qu.
7. Tiu ch (Indicators)
Tiu ch l mc mong mun cn t c ca mt cng vic no .
Ch tiu dng o lng xem chng ta c kt qu hay cha, hay mc
t kt qu ca chng ta n u. Trong a s cc trng hp, ch tiu cn
c xy dng rt c th c th d dng o lng c xem chng ta t
c ch tiu ra hay cha. Ch tiu c phn ra 2 loi Ch tiu nh lng
& Ch tiu nh tnh.
7.1. Phn loi tiu ch
Tiu ch nh lng: Tiu ch nh lng c th hin bng nhng con
s c th, t l phn trm, tn s, t sut. N c th cn ong o m c. V
d:
+ 85% DT ca Bnh vin c hc v Qun l iu dng
+ 50% DV c trnh cao ng v i hc
+ T l NKBV
-
46
t c kt qu n u cn c vo ch tiu m chng ta a ra.
Tiu ch nh tnh: Khng th hin bng mt i lng hay con s m thay
vo l nhng thay i ca qu trnh m chng ta c th nhn thy c hoc
nhn bit c s thay i . S thay i ny c th l v nhn thc, phm vi,
phm cht,... ca s vic, hin tng no . V d s hi lng ca ngi bnh
v cc dch v y t l mt ch tiu nh tnh. Chng ta khng d dng g c th
cn ong o m c s hi lng ca ngi bnh, tuy nhin nh gi c
mc hi lng ca h ra sao th chng ta c th s dng cc ch tiu nh tnh
o lng bng cch phn ra cc mc hi lng t thp n cao, hay t
mc 1 n mc 5 ty chng ta nh ngha v mc .
Chng ta cng c th dng cc Tiu ch qu trnh th hin qu trnh
thc hin din ra nh th no nu khng th o lng c th c kt qu thc
t. Hy m bo rng bn khng a ra cc ch tiu m bn khng th o lng
c hoc bn s phi tn nhiu thi gian, chi ph v cng sc thu thp d
liu. Ngha l bn nn xy dng cc ch tiu kh thi.
7.2. Mt s c tnh c bn ca tiu ch
(1) Tnh gi tr: Tiu ch c o lng qu trnh chng ta t n kt
qu mong i hay khng. Khi m ch tiu a ra khng th o lng c liu
chng ta t c kt qu mt mc no th ch tiu c th c
coi l khng c gi tr v cn c xem xt sa i nhm tng tnh gi tr
ca ch tiu.
(2) Tnh tin cy: Tiu ch m khi chng ta thu thp s liu ng nh ch
tiu ra th m bo c tin cy ca ngun s liu cung cp. Nu t
c iu ny ngha l ch tiu ny m bo tin cy o lng kt qu
mong i.
(3) Tnh linh hot: Khi kt qu thay i th tiu ch cng d dng c
iu chnh theo. V trong qu trnh trin khai k hoch theo phng php
RBM rt c th kt qu mong i cng s c iu chnh cho ph hp vi
tnh hnh thc t ca t chc, n v.
(4) Tnh n gin: Tiu ch c th d dng c o lng thng qua cc
ngun d liu khng qu kh khn thu thp, x l.
(5) Tin ch: Nhng thng tin cung cp cho tiu ch thun tin cho vic ra
mt quyt nh no . Bn cnh c c nhng thng tin cho ch tiu
phi m bo thun tin cho nhng ngi tham gia thu nhn thng tin hay s
liu cho ch tiu .
(6) Tnh kh thi: Chng ta khng nn xy dng nhng tiu ch qu hoi
-
47
bo, ngha l cn xy dng nhng tiu ch m t chc, n v ca mnh d dng
v thun tin trong vic thu thp thng tin cho tiu ch. m bo rng vic thu
thp v x l thng tin cho tiu ch khng qu tn km, kh khn, hay mt
nhiu thi gian.
7.3. Mt s lu khi xy dng tiu ch:
* Khng s dng cc t nh Tng, Ci thin, Nng cao,... v nhng
t ny dng xy dng Kt qu mong i.
* Xy dng tiu ch sao cho phi th hin c s tin b dn dn, ch ra
qu trnh lin tc t c Kt qu.
* Tiu ch C, Khng cng c chp nhn ch ra s hon thnh
mt cng vic no .
* Trong mt s Kt qu mong i ra, chng ta cng c th s dng s cn
b c o to sau mt kha tp hun no , nhng cn m bo rng s thay
i trong kin thc, k nng,... ca h l c th o lng hay nh gi c mt
cch chc chn.
8. u im ca phng php Qun l da vo Kt qu
RBM linh hot. Bn c th iu chnh cc hot ng t c kt qu
mong i v nng cao cht lng ca kt qu. Hoc nu bn thy kt qu ngn
hn no khng thc s phn nh nhng g t c, bn c th sa tuyn b
v kt qu thc s th hin nhng g t c. Tuy nhin khi chun b cc
bo co gia k (na nm) hoc bo co hng nm, bn nn gii thch v phn
tch nhng kt qu t c. Ngha l khi p dng phng php qun l ny,
chng ta khng nht thit phi c suy ngh cng nhc v kt qu mong i cng
nh cc hot ng m chng ta xy dng. Khi m hon cnh thc s thay i,
khng thun li hoc thm ch cn tr qu trnh thc hin t c kt qu
mong i th chng ta c th iu chnh tuyn ngn v kt qu v c nhng bng
chng cng nh s gii thch thu o v vic thay i .
RBM gim bo co di dng. Bo co m t thc hin k hoch khi p
dng theo phng php qun l ny, chng ta ch yu tp trung vo kt qu g
t c v t c mc no. Thay v a ra chi tit bn t chc 10
hi tho trong mt nm, bo co ca bn nn tp trung vo nhng hnh
ng/vic lm c thc hin nh l kt qu sau cc hi tho ny. RBM cng
a ra nhng phn tch cc yu t thnh cng v kh khn nh hng ti vic
thc hin. Tt nhin l vic thc hin cc hot ng cng quan trng, nhng
khng cn thit lit k qu chi tit cc hot ng thc hin, thc hin u,
bao nhiu ngi tham d, chi ph ht bao nhiu, m quan trng hn l sau
-
48
nhng s kin th chng ta v s t c kt qu g?
Khung RBM a ra s hiu bit v thng nht chung ca cc i tc. Khi
bn chp thun s dng khung RBM, tc l bn c mt ci nhn tng th
v d n. Bn s so snh vi k hoch bn vch ra khi bn lm bo co, so
snh kt qu thc t t c vi nhng k hoch c vch ra. Khung
RBM cng cho php bn c nhng ghi ch phn cui khi c s thay i cn
b d n hoc i tc.
9. Cc bc p dng Qun l da vo Kt qu (RBM)
Khi p dng ln u phng php Qun l da vo kt qu bn cn c k
ti liu hiu r cc thut ng lin quan n Qun l da trn Kt qu v ch
phn Chui kt qu v kt qu trung hn, kt qu ngn hn. lp k hoch
theo phng php Qun l da vo kt qu cn tin hnh theo cc bc sau:
Bc 1: Phc tho khung lp k hoch
Khung qun l da vo kt qu (xem Ph lc 1 trang 50) bao gm cc ni
dung sau:
- Xc nh cc lnh vc hot ng: V d cc lnh vc ca cng tc iu
dng bnh vin c th gm cc lnh vc chnh nh sau:
+ Lnh vc 1: Cc hng dn, quy dnh c hon thin v cp nht
+ Lnh vc 2: Ngi bnh c chm sc an ton v hiu qu
+ Lnh vc 3: H thng iu dng trng c cng c v hot ng
hiu qu.
+ Lnh vc 4: Tng cng nng lc nhn vin
- Xc nh cc kt qu trung hn v cc ch s
- Xc nh cc kt qu ngn hn cho tng kt qu trung hn v ch s
- Xc nh cc hot ng cho tng kt qu ngn hn.
Bc 2: Kt qu trung hn (Outcomes) v kt qu ngn hn (Outputs)
- Bn hy bt u vi kt qu trung hn. V d trong lnh vc 1 ngi
bnh c chm sc an ton v hiu qu bn c th a ra mt s kt qu
trung hn, mt trong cc kt qu trung hn c th t ra l: Gim nhim khun
bnh vin t 5% ngi bnh nhp vin (2012) xung
-
49
n. Ghi cc kt qu trung hn bn mong mun t c vo thch hp vo
khung lp k hoch ti Ph lc 1.
- Sau bn hy xc nh cc kt qu ngn hn cn c t c tng
kt qu trung hn. V d t c kt qu trung hn gim t l NKBV xung
-
50
PH LC 1
MU LP K HOCH CNG TC IU DNG BNH VIN
(Theo phng php Qun l da vo Kt qu)
Lnh vc 1: Cc chnh sch, hng dn, quy dnh v cng tc iu
dng trong CSNB c hon thin v cp nht
Cc Kt qu trung hn (2-4 nm) Tiu ch o lng Kt qu
trung hn
1) ................................................ ............................................
2) ................................................ ............................................
Kt qu ngn
hn/u ra
Tiu ch o lng Hot ng
1) 1.1
1.2
-
-
2) 2.1
2.2
-
-
Lnh vc 2: Ngi bnh c cung cp dch v chm sc an ton, hiu
qu trong mi trng c y c ngh nghip
Cc Kt qu trung hn (2-4 nm) Tiu ch o lng Kt qu trung
hn
1) .............................................. .............................................
..............................................
2) .............................................. ..............................................
..............................................
Kt qu ngn
hn/u ra
Tiu ch o lng Hot ng
1) 1.1
1.2
-
-
-
51
Lnh vc 3: H thng iu dng trng c cng c v hot ng
hiu qu.
Cc Kt qu trung hn (2-4 nm) Tiu ch o lng Kt qu trung
hn
1) .............................................. .............................................
..............................................
2) .............................................. ..............................................
..............................................
Kt qu ngn
hn/u ra
Tiu ch o lng Hot ng
1) 1.1
1.2
-
-
Lnh vc 4: Pht trin nng lc nhn vin
Cc Kt qu trung hn (2-4 nm) Tiu ch o lng Kt qu trung
hn
1) .............................................. .............................................
..............................................
2) .............................................. ..............................................
..............................................
Kt qu ngn
hn/u ra
Tiu ch o lng Hot ng
1) 1.1
1.2
-
-
TI LIU THAM KHO
1. CIDA. Results-based Management, January 1999.
2. UNDP. Results Based Management - Concepts and Methodology;
3. UNDP. Bratislava Regional Center, Patrick Grmillet, Management Practice;
2011.
4. WTO. Results Based Management Checklist - A practical guide and
diagnostic tool for Results-Based Management, 2004.
-
52
CU HI LNG GI
Cu 1. Qun l da vo Kt qu l cch tip cn.............. qun l mt k
hoch hoc d n
A. Ch ng.
B. B ng.
C. Tham gia v linh hot.
D. C A, B v C
Cu 2. Tnh tham gia ca lp k hoch c th hin bng vic
A. Ngi thc hin k hoch d dng iu chnh k hoch.
B. Ngi thc hin k hoch c tham gia trc tip trong sut qu trnh lp
k hoch.
C. Ngi thc hin k hoch ng thi cng l ngi c quyn iu chnh
k hoch.
D. Ngi thc hin k hoch ch c phn cng thc hin sau khi bn
k hoch. c hon thin.
Cu 3. Tnh linh hot ca bn k hoch c lp theo phng php
qun l da vo kt qu ch
A. C th iu chnh tc ng.
B. C th iu chnh kt qu.
C. C th iu chnh tiu ch.
D. C th iu chnh hot ng.
Cu 4. u vo lp k hoch bao gm
A. Nhn lc v vt lc.
B. Nhn lc, vt lc v ti lc.
C. Nhn lc, vt lc, ti lc v thi gian.
D. Nhn lc, vt lc, ti lc, thi gian v phng tin.
Cu 5. Kt qu c nh ngha l nhng .............. c th m t c hoc
o lng c hnh thnh t mi quan h nhn - qu
A. Thay i
B. Pht minh
C. Thnh tu
-
53
D. Sng kin
Cu 6. Kt qu trung hn c th t c trong thi gian:
A. 1 - 2 nm
B. 2 - 4 nm
C. > 5 nm
D. Tt c ng
Cu 7. no di y khng nh mt kt qu tt
A. Tp hun 2 kha v k nng giao tip, ng x.
B. Mt chuyn tham quan nc ngoi c t chc.
C. Gim t l nhim khun tit niu ngc dng t 30% xung 25%.
D. S dng ht kinh ph c giao.
Cu 8. khng nh xem c t c kt qu hay khng ngi ta s dng
A. Tiu ch nh gi.
B. S hon thnh hot ng nh gi.
C. Kh nng gii ngn nh gi.
D. Thi gian hon thnh nh gi.
Cu 9. Chui kt qu gm.
A. Kt qu ngn hn v cc hot ng
B. Kt qu ngn hn, kt qu trung hn v tc ng
C. u vo, hot ng v kt qu ngn hn
D. B v C.
Cu 10. Phng php Qun l da vo kt qu quan tm nhiu n
A. Kt qu thc s t c.
B. S lng cc hot ng c thc hin.
C. Thi gian thc hin k hoch.
D. di ca cc bo co.
Cu 11. Nu tiu ch nh gi cho bit chng ta cha t c kt qu
mong i th chng ta cn
A. iu chnh tiu ch.
B. iu chnh kt qu.
-
54
C. iu chnh hot ng.
D. A v B.
Cu 12.: no di y gip chng ta lin tng ti mt tiu ch nh
lng
A. S chp nhn phng php iu tr ca ngi bnh.
B. T l ngi bnh hi lng vi thi ng x ca CBYT.
C. S hi lng ca ngi bnh vi cht lng dch v ca BV.
D. Tt c cc trn.
Cu 13. Chui kt qu bao gm:
A. u vo v hot ng.
B. Kt qu v tc ng.
C. A v B.
D. C v kt qu ngn hn, kt qu trung hn v tc ng.
Cu 14. S lin kt c th hin r nht trong chui kt qu l lin kt
ca
A. u vo v hot ng.
B. Kt qu v tc ng.
C. Kt qu ngn hn, kt qu trung hn v tc ng.
D. u vo, hot ng v tc ng.
Cu 15. no di y gip chng ta khng lin tng n hot ng
A. S h tr k thut.
B. Cc kha tp hun.
C. Cc hi tho, hi ngh.
D. Thi gian trin khai mt hot ng no .
Cu 16. Mt s nhm ln hay gp khi lp v thc hin k hoch theo
phng php Qun l da vo Kt qu bao gm
A. Hot ng hon thnh v kt qu ngn hn.
B. S lin kt khng r rng gia cc mc khc nhau ca kt qu t
c.
C. Tiu ch v kt qu.
D. Tt c cc trn.
-
55
Cu 17. c tnh no di y th hin tnh gi tr ca mt tiu ch
A. D thay i.
B. D thu thp.
C. C kh nng o lng kt qu.
D. Thng tin c thu thp t ngun tin cy.
Cu 18. Nhng t hay cm t no di y khng nn s dng khi xy
dng tiu ch
A. Tng, ci thin, nng cao.
B. S lng, t l.
C. S chp nhn, s hi lng.
D. Tt c cc trn.
Cu 19. Khi lp k hoch theo phng php Qun l da vo Kt qu vic
cn nh ngha/xc nh cho r l
A. Hot ng v tc ng.
B. Kt qu v tiu ch.
C. Hot ng v kt qu.
D. Hot ng v tiu ch.
Cu 20. Giai on cui cng ca bn k hoch c lp theo phng php
Qun l da vo Kt qu l hng ti
A. a ra cc hot ng t c kt qu mong i.
B. a ra cc ch s ot ng
C. iu phi kinh ph hot ng
D. To ra s thay i nht nh no .
-
56
BI 4
K NNG GII QUYT VN
MC TIU
Sau khi hc xong hc vin c kh nng:
1. Trnh by nh ngha vn l g?
2. Nhn dng cc vn trong cng tc iu dng, chm sc ngi bnh.
3. M t quy trnh gii quyt vn .
4. ng dng quy trnh gii quyt cc vn u tin trong cng tc iu
hnh chm sc ngi bnh.
NI DUNG
I. KHI NIM
K nng gii quyt vn (Problem solving skills) l mt trong nhng k
nng thit yu ca nhi qun l bi v cng vic c quan v cuc sng l
mt chui nhng vn cn phi gii quyt. Trong thc t vn rt a dng,
khng c vn no ging vn no v cng khng c mt cng thc chung
no gii quyt mi vn .
iu dng trng l ngi phi ng u gii quyt nhiu vn trong
cng tc t chc chm sc ngi bnh hng ngy nh: iu dng vin lm
cha ng chc nng ngh nghip, ngi bnh phn nn v thi phc v, sai
st chuyn mn, thiu phng tin, ni b mt on kt, v.v... a phn chng
ta gii quyt vn theo thi quen, theo kinh nghim, thiu phn tch k lng
nn nhiu trng hp sau khi gii quyt vn th vn vn cha c
gii quyt.
C c vn l c cch cch gii quyt. Vic xc nh vn ging nh
xc nh hng i, xc nh vn sai dn n a ra cc quyt nh sai. iu
dng trng phi trang b cho mnh k nng nhn dng, phn tch vn , tm
gii php thch hp gii quyt, t chc thc hin v nh gi kt qu can
thip.
Vn l g? C nhiu cch din gii v nh ngha khc nhau, mt cch
hiu n gin nht vn l s khc bit gia mong mun v hin ti ho