Talmeinafræði

Safnkynning 14.09.2016

Þjónusta/aðstaða

• Nemendur í HÍ fá gjaldfrjálst lánþegaskírteini• Ljósritun/skönnun – kort seld í útlánaborði• Prentun – prentkvóti HÍ virkar• Lestraraðstaða í næði• Aðstaða til samvinnu

– 2. hæð er „talandi hæð“• Notendatölvur á 3. og 4. hæð

– Hægt að skrá sig inn með notandanafni HÍ• Netaðgangur fyrir eigin tæki

– LBS-HBS/Hotspot

Aðstaða í Þjóðarbókhlöðu: Kynningarmynd á vef safnsins

Erlendur Már Antonsson Rósa Bjarnadóttir

4

Heimildaleit • Hver er tilgangur leitarinnar?

– Finna svör við tilteknum spurningum, finna ritin á leslista námskeiðsins, skrifa heimildaritgerð, lokaverkefni, doktorsverkefni

• Hvers konar gögn á að finna?– Bækur, tímarit, tímaritsgreinar,rannsóknir, skýrslur, doktorsritgerðir ...

• Skilgreina efnið– Velja leitarorð sem lýsa efninu

• Hvar skal leita?Fer eftir því hvernig efni er verið að leita að ...– Google, Google Scholar, skrár bókasafna, rafræn gagnasöfn, vefir einstakra stofnana, skóla ...– Almennar upplýsingar = Google & Wikipedia– Bók eða grein af leslista námskeiðs = Leitir.is– Fræðilegar upplýsingar = sérhæfðir gagnagrunnar [ritrýnt efni]

• Hvernig er hægt að halda utan um heimildirnar?– Heimildaskráning, EndNote, EndNote Web,

Leitartækni - Efnisorð• Mikilvægt í leit:

– Finna efnisorð• Skilgreina efnið • Finna leitarorð sem lýsa efninu

– Víðtæk efnisorð veita mikinn fjölda niðurstaðna

• Gott að hafa í huga:– Nota leitartákn– Nota þrengri efnisorð

Leitartækni í gagnasöfnum• Nota viðeigandi tengingar – þrengja og víkka leit:

– Boolean-leitarorð – * óþekktir bókstafir, mismunandi endingar– " " þrengir leit – () afmarkar leitarliði – t.d.:

(food OR diet) AND (child* OR infant*)

• Á leitir.is: – linguistics 296.435 niðurstöður– talmeinafræði 76 niðurstöður– Linguistics AND „speech pathology" 4.204 niðurstöður– "Speech pathology" AND (stud* OR therap*) 3.698 niðurstöður

Rósa Bjarnadóttir 7

AND

NOT

OR

cat

cat

cat dog

dog

dog

AND þrengir leit (oft ekki nauðsynlegt)Bæði orðin þurfa að koma fyrir

OR víkkar leit.Annað hvort orðið þarf að koma fyrir

NOT þrengir leit, með því að útiloka færslur þar sem seinna orðið kemur fyrir. Notist með varúð

Leitartækni – tengingar

Erlendur Már Antonsson Rósa Bjarnadóttir

8

Leitartækni í gagnasöfnum? einn óþekktur bókstafur. wom?n = woman, women?? tveir óþekktir bókstafir o.s.frv.

* enginn eða nokkrir óþekktir bókstafir í enda orðs. Finnur mismunandi endingar Iceland* = Iceland, Icelandic, Icleander ...

enginn eða nokkrir óþekktir bókstafir inni í orði behavi*r = behavior, behaviour

( ) svigar eru notaðir til að afmarka leitarliði og segja til um tengsl leitarorða (food OR diet) AND (child* OR infant*)

“nn” þrengir og/eða gerir leit markvissari. Orðasambönd þarf oft að setja innan gæsalappa til að tryggja að orðin standi hlið við hlið og í þeirri röð sem þau eru slegin inn, t.d.

“internet fraud”, “submarine volcano”, “red blood cell”

Leitir.is/Gegnir.is

• Leitir.is – safngátt– Yfirlit yfir rit bókasafna

• Leitar í skrám íslenskra safna að upplýsingum um gögn/rit Gegnir.is

– Leitar einnig í rafrænum gagnasöfnum• Stór hluti gagnanna í rafrænum aðgangi• Gott að vera innskráður til að geta t.d. safnað efninu saman í hillu og

merkt efnið• Efnisorðaleit – nota leitarorð sem lýsir efninu

Staðsetning gagna• Ritum er raðað í hillur eftir efni samkvæmt Dewey-

flokkunarkerfi• Talmeinafræði í læknisfræði 616.85 og sérkennslu 371.91 • Smella á staðsetning og frátektir flipa:

Rósa Bjarnadóttir 11

Leitarvélar – Finna tímarit– Linkur/slóð í leitarglugga á vef Landsbókasafns (www.landsbokasafn.is)

– Veitir aðgang að tímaritum í: • Landsaðgangi að rafrænum gagnasöfnum (hvar.is) –

– íslenskar IP-tölur

• Séráskrift safnsins og Háskóla Íslands– Á neti Háskóla Íslands – VPN tenging

• Opnum aðgangi (Open access)– Gjaldfrjálst efni

• Tímarit.is

Aðgangur að rafrænu efni - gagnagrunnar

Google – almennar upplýsingar, víðtæk leitGoogle Scholar – leitar í fræðilegu efni á netinu

Vefur Landsbókasafns – www.landsbokasafn.is – Rafræn gögn– Áttavitinn

Landsaðgangur – www.hvar.is - öllum opinn á netinu• Með íslenska IP tölu

Séráskriftir HÍ – aðgangur um Háskólanetið

Opinn aðgangur – Open access

GagnasöfnPubMed Central:

PubMed – Medline:

Vefur LandsbókasafnsinsVefhringur Rafræn gagnasöfn (t.d. ProQuest, Web of Science)

Leiðarstika

Leitir.is Finna tímarit

Áttavitinn Heimildaleit Leiðbeiningar

Áttavitinn á vef Landsbókasafns

16

Heimildaleit – Leitir.is / Gegnir.is

– Finna tímarit (á vef Landsbókasafns)

– Google – Google Scholar

– Rafrænu gagnasafni (sjá: Áttavitinn

• eða Rafræn gögn á vef Landsbókasafns)

Rósa Bjarnadóttir

Ritverin• Ritver Hugvísindasviðs og Menntavísindasviðs Háskóla Íslands

• Afgreiðsla í Þjóðarbókhlöðunni mánudaga – fimmtudaga kl. 13-16• Ritver Hugvísindasviðs Háskóla Íslands

– Leiðbeiningar á vef (http://vefir.hi.is/ritverhugvisindasvids/)

• Ritver Menntavísindasviðs Háskóla Íslands• Leiðbeiningavefur

https://skrif.hi.is/ritver/– Val á heimildum– Lesmál– Heimildaskrá og sætin fimm– Skráning heimilda – Frágangur