· taittirÁya-brÀhmaÉa, edited by subramania sarma, chennai 2005, page 1 of 537 - ...

537
TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 1 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma Chennai 2005 Preface The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya BrÀhmaÉa. I also felt that such a work could also lay the foundation for all future research work on the TaittirÁya BrÀhmaÉa, as a critical edition is the most basic of building blocks for any good research. Though this is by no means a critical edition, I hope to bring it to perfection. There are a few more texts of the TaittirÁya ÞÀkhÀ which will become available as and when they are ready. This is the first time that the Sanskrit text of the TaittirÁya BrÀhmaÉa with accents is available via the Internet. This throws open many new vistas for researchers and Indologists for study. I am aware of the fact that this and other related works are delayed beyond any reasonable means. This delay is due to factors over which I have no control. The extant printed versions of the texts suffered some major drawbacks. Firstly, they were based on MSS lying around in various Indological institutions mostly in DevanÀgarÁ. Works in languages such as Grantha were ignored, even though everyone accepts that the TaittirÁya ÞÀkhÀ is one best preserved. The Grantha texts have also played a crucial role in this. Another drawback is the non-representation of all accents in texts as it was felt that these should be learnt only from the Guru. This brings us to the next problem area. Most editions have ignored the wisdom preserved in the oral traditions. The current work has attempted to rectify these defects and produce a clean text. Though detailed lists were prepared for editing the texts, it could not be strictly adhered to due to limitations imposed by Unicode. These have however been documented. Another area where the current text is deficient is in the area of variants, which have been totally ignored. The additional passages appearing in the Andhra (Telugu) texts have also been ignored. Wherever sufficient material was not available, those areas to have been documented but not yet pointed out in the text. I will attempt to produce these and the PratÁkas as separate documents.

Upload: others

Post on 30-Apr-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 1 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    TaittirÁya-BrÀhmaÉa Edited by Subramania Sarma

    Chennai 2005

    Preface

    The following text is the first stage on a workable electronic text of the TaittirÁya BrÀhmaÉa. I also felt that such a work could also lay the foundation for all future research work on the TaittirÁya BrÀhmaÉa, as a critical edition is the most basic of building blocks for any good research. Though this is by no means a critical edition, I hope to bring it to perfection. There are a few more texts of the TaittirÁya ÞÀkhÀ which will become available as and when they are ready.

    This is the first time that the Sanskrit text of the TaittirÁya BrÀhmaÉa with accents is available via the Internet. This throws open many new vistas for researchers and Indologists for study. I am aware of the fact that this and other related works are delayed beyond any reasonable means. This delay is due to factors over which I have no control.

    The extant printed versions of the texts suffered some major drawbacks. Firstly, they were based on MSS lying around in various Indological institutions mostly in DevanÀgarÁ. Works in languages such as Grantha were ignored, even though everyone accepts that the TaittirÁya ÞÀkhÀ is one best preserved. The Grantha texts have also played a crucial role in this.

    Another drawback is the non-representation of all accents in texts as it was felt that these should be learnt only from the Guru. This brings us to the next problem area. Most editions have ignored the wisdom preserved in the oral traditions.

    The current work has attempted to rectify these defects and produce a clean text.

    Though detailed lists were prepared for editing the texts, it could not be strictly adhered to due to limitations imposed by Unicode. These have however been documented. Another area where the current text is deficient is in the area of variants, which have been totally ignored. The additional passages appearing in the Andhra (Telugu) texts have also been ignored. Wherever sufficient material was not available, those areas to have been documented but not yet pointed out in the text.

    I will attempt to produce these and the PratÁkas as separate documents.

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 2 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    The entire work was made possible only by the kind guidance and financial assistance of Mr. Ulrich Stiehl, to whom the entire Indological community should be indebted. He has brought a lifetime of experience from the print industry to bear on this project and assisted in developing the fonts as per requirements. My thanks also to Mr. Gopalakrishnan Santhanam who helped in the proofreading of the texts.

    My thanks are also due to Mr. Vijayaraghavan Bashyam, Shri R. Sundar, Mr. Ravi Mayavaram, and Mr. Lakshmi Narasimhan for their financial support for the project.

    Despite any problems that may exist in these electronic texts they are potentially so valuable. I hope that this work forms a basis on which better works can be done. The purpose of this work will have been achieved if Indologists and scholars start using this as a benchmark text.

    The following works were used in the producing this text:

    • TaittirÁya BrÀhmaÉa text, with the commentary of Bhatta Bhaskara Mishra - Mahadeva Sastry, A and Srinivasacharya, L - Vols. 1-4, Mysore Govt. Library Series, 1908-1913, MLBD reprint

    • TaittirÁya BrÀhmaÉam - Godbole, V.S. et al. 1934 - Anandasrama Sanskrit Series 37 (3 Vols).

    • TaittirÁya BrÀhmaÉam - 3 Vols. - Nag Prakashan, Delhi

    • TaittirÁya BrÀhmaÉam - G.K. Seetharaman - Your Family Friend Delhi.

    • TaittirÁya BrÀhmaÉa (Edition in Grantha) - Heritage India Educational Trust, Chennai 2004 (Reprint).

    Despite close scrutiny and vigilance, a few errors could have crept in owing to my lack of concentration. Users are requested to make note of and forward these to [email protected].

    I also thank the people at Omkarananda Ashram who have generously put their Itranslator software in the public domain thereby making this project feasible.

    I conclude by thanking the various institutions and individuals who have lent, procured or presented to me various versions of the texts and also by once again thanking Mr. Ulrich Stiehl for having made this project possible.

    Subramania Sarma

    Copyright Notice:

    © Copyright by Subramania Sarma, Chennai 2005. All rights reserved.

    No part of this work may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, internet,

    or otherwise, without the prior written permission of the author of this work.

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 3 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    TaittirÁya-BrÀhmaÉa

    Book 1, Chapter 1 Edited by Subramania Sarma, Chennai

    Final proofread version, May 2005

    [[1-1-1-1]]

    सध॑ंं॒ त ॑िजतम।॒ े ् ॒ सध॑ंं॒ त ॑िजतम।े ् इष॒ सध॑ंं॒ ता ंम ॑िजतम।े ् ऊज॒ सध॑ंं॒ ता ंम ॑िजतम।े ् रिय॒ सध॑ंं॒ ता ंम ॑िजतम।े ् पिु ॒ सध॑ंं॒ ता ंम ॑िजतम।े ् जा॒ सध॑ंं॒ ता ंम ॑िजतम।े ् पशध॑ंं॒ ता ॑िजतम।॒ ेू ् तो॑िस जनध॑ाः।ु॒ ॒ दवाा॑ श॒पाः ण॑य॥ े॒ ु ु १॥ ((brahmâ saÎdhàtta£ tanmµ jinvatam | kÍâtraÙ saÎdhàtta£ tanmµ jinvatam | iÍ⨠saÎdhàtta£ tÀÎ mµ jinvatam | Ârj⨠saÎdhàtta£ tÀÎ mµ jinvatam | râyiÙ saÎdhàtta£ tÀÎ mµ jinvatam | puÍÊé¨ saÎdhàtta£ tÀÎ mµ jinvatam | prâjÀÙ saÎdhàtta£ tÀÎ mµ jinvatam | pâÌÂntsaÎdhàtta£ tÀnmµ jinvatam | stïtºsé janàdhÀÏ | d¹vÀstvã ÌukrâpÀÏ praÉàyantu || 1 ||)) [[1-1-1-2]]

    सवीराु॒ ̎ जाः ॑ज॒नय॒ ॒रीि॑ह। शः शशो॑िचषा।ु ु॒ ॒ तो॑िस जनध॑ाः।ु॒ ॒ दवाा॑ मि॒पाः ण॑य।े॒ ु सजाः जाः ॑ज॒नयरीि॑ह।ु॒ ॒ ॒ ॒ मी मिशो॑िचषा।॒ ॒ सज॒ंमा॒नौ िदव आ पृि॑थाऽऽय॒॑ ॒॒ ु। सध॑ंं॒ त ॑िजतम।े ् ा॒ण सध॑ंं॒ त ंम ॑िजतम।े ् अपा॒न॒ सध॑ंं॒ त ंम ॑िजतम॥ े ् २॥

    ((sïvÁråÏ prâjÀÏ pràjânayânparêhi | ÌïkraÏ Ìïkra̺ciÍÀ | stïtºsé janàdhÀÏ | d¹vÀstvã manthépÀÏ praÉàyantu | sïprâjÀÏ prâjÀÏ pràjânayânparêhi | mânthÁ mânthi̺ciÍÀ | sa£jâgmænau déva À póthévyÀ''yíÏ | saÎdhàtta£ tanmµ jinvatam | præÉaÙ saÎdhàtta£ taÎ mµ jinvatam | âpænaÙ saÎdhàtta£ taÎ mµ jinvatam || 2 ||)) [[1-1-1-3]]

    ा॒न सध॑ंं॒ त ंम ॑िजतम।े ् च ु॒ सध॑ंं॒ त ॑िजतम।े ् ो॒ सध॑ंं॒ त ॑िजतम।े ् मन॒ सध॑ंं॒ त ॑िजतम।े ् वाच॒ सध॑ंं॒ ता ंम ॑िजतम।े ् आय॑ु ॒ आय॑म धम।ु ् आय॑याय॑ धम।ु ॒ ् आय॑यप॑तय धम।ु ॒ े ् ा॒णः ॑ ा॒ण ंम ॑धम।े ् ा॒ण ंयाय॑ धम॥ ॒ ् ३॥ ((vyænaÙ saÎdhàtta£ taÎ mµ jinvatam | cakÍïÏ saÎdhàtta£ tanmµ jinvatam | Ìrotr⨠saÎdhàtta£ tanmµ jinvatam | manâÏ saÎdhàtta£ tanmµ jinvatam | vÀc⨠saÎdhàtta£ tÀÎ mµ jinvatam | ÀyíÏ sthâ Àyírme dhattam | ÀyíryâjÈÀyà dhattam | ÀyíryâjÈapàtaye dhattam | præÉaÏ sthàÏ præÉaÎ mµ dhattam | præÉaÎ yâjÈÀyà dhattam || 3 ||)) [[1-1-1-4]]

    ा॒ण ंयप॑तय धम।॒ े ् च॑ु ॒॑म धम।ु ् च॑याय॑ धम।ु ॒ ् च॑यप॑तय धम।ु ॒ े ् ो ॒ ों ॑म धम।े ् ों ॑याय॑ धम।॒ ् ों ॑यप॑तय धम।॒ े ् तौ दव॑ौ शामिनौ।े ु क॒य॑त ंदवी॒िवश॒॑ ै ।

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 4 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    क॒य॑त ंमानष॑ीः॥ ॒ ु ४॥ ((præÉaÎ yâjÈapàtaye dhattam | cakÍíÏ sthâÌcakÍírme dhattam | cakÍíryâjÈÀyà dhattam | cakÍíryâjÈapàtaye dhattam | Ìrotraª sthâÏ Ìrotra¡ me dhattam | Ìrotra¡ yâjÈÀyà dhattam | Ìrotra¡ yâjÈapàtaye dhattam | tau dµvau ÌukrÀmanthinau | kâlpayàta£ daivìrviÌàÏ | kâlpayàta£ mÀníÍÁÏ || 4 ||)) [[1-1-1-5]]

    इष॒मजम॑ास॑ धम।ू ॒ ु ् ा॒णाशष॑।॒ ु ु जा ंमिय॑ च॒ यज॑मान च।॒ े िनर॒॑ शड॑। िनर॑ो॒ मक॑ । अप॑नौ॒ शडा॒मक सहामनाु ु॒ ̎। श॑ सिमद॑िस।ु॒ ॒ मिन॒॑ सिमद॑िस।॒ स ॑थमः सक॑ृंितिवक॑मा।॒ ॒ स ॑थमो िमो वणो अिः।॒ ॒ ॑ ॒ स ॑थमो बहृित॑ििक॒ान।॒ ॒ ् ता॒ इा॑य सतमाज॑होिम॥ ु ु॒ ५॥ नय॒पा॒न॒ ॒ सध॑ंं॒ त ंम ॑िजत ंा॒ण ंयाय॑ धं॒ े ॒मानष॑ीरि च॑॥ ु ॒ १॥ ((iÍâmÂrjàmâsmÀsí dhattam | præÉÀnpâÌuÍí | prâjÀÎ mayç câ yajàmÀne ca | niràstâÏ ÌaÉËàÏ | niràst½ markàÏ | apànuttaï ÌaÉËæmarkaí sâhÀmunå | Ìïkrasyà sâmidàsi | mânthinàÏ sâmidàsi | sa pràthâmaÏ saÎkótirvéÌvakàrmÀ | sa pràthâmo métro varíÉo âgniÏ | sa pràthâmo bÃhâspatçÌcikétvÀn | tasmæ indrãya sïtamÀjíhomi || 5 || nâyântvâpænaÙ saÎdhàtta£ taÎ mµ jinvataÎ præÉaÎ yâjÈÀyà dhatta£ mÀníÍÁrâgnirdve cà || 1 ||)) [[1-1-2-1]]

    कृि॑का॒िमाद॑धीत। एता अन॑म।॒ ॒ े ्

    यि॑काः।ृ ाया॑मवनं ॑दवता॑यामा॒धाय॑।े॒ ेै ॒ वच॒सी भ॑वित।॒ ॒॒ मखं॒ वा एत॑ाणाम।ु ॒ ् यि॑काः।ृ यः कृि॑का॒िमा॑ध॒।े म॑ एव भ॑वित।ु ॒ अथो॒ ख॥ ॑ १॥ ((kÃttçkÀsvâgnimÀdàdhÁta | ¹tadvÀ âgnernakÍàtram | yatkÃttçkÀÏ | svÀyãm¹vaina¡ d¹vatãyÀmædhÀyà | brâhmâvârcâsÁ bhàvati | mukha£ vÀ ¹tannakÍàtrÀÉÀm | yatkÃttçkÀÏ | yaÏ kÃttçkÀsvâgnimãdhâtte | mukhyà ¹va bhàvati | ath½ khalí || 1 ||)) [[1-1-2-2]]

    अि॒निमप॑चायि।॒ ॒ ॒ गहान ह दाको भवित।ृ ॒॑ ् ॒ जाप॑ती रोिहयामिम॑सजृत।॒ ॒॒ त ंदवा रो॑िहयामाद॑धत।े॒ ॒ ततो॒ व त सवा॒ोहा॑नरोहन।ै े ् तो॑िहय रो॑िहिण॒म।॒ ै ् यो रो॑िहयामिमा॑ध॒।॒ ॒ े ऋो॒व।॒ े सवा॒ोहा ̎ोहित। दवा व भ॒ाः सो॒ऽिमािध॑॥ े॒ ै २॥ ((âgnénâkÍâtramityapàcÀyanti | gõhÀn hâ dÀhíko bhavati | prâjÀpàtÁ rohéÉyÀmâgnimàsÃjata | taÎ d¹vÀ rºhéÉyÀmÀdàdhata | tat½ vai te sarvænrohãnarohan | tadrºhéÉyai rºhiÉétvam | yo rºhéÉyÀmâgnimãdhâtte | õdhnoty¹va | sarvænrohånrohati | d¹vÀ vai bhâdrÀÏ sant½'gnimÀdhçtsanta || 2 ||)) [[1-1-2-3]]

    तषा॒मना॑िहतो॒ऽिरासीे त̎।्

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 5 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    अथ ै̎ो वा॒म ंवपा̎ामत।् त पनव॑ो॒राद॑धत।े ु ततो॒ व तान वा॒म ंवसपाव॑तत।ै ् ू॒ यः परा भ॒ः सापीय॑ा॒ात।ु॒ ् स पनव॑ोरिमाद॑धीत।ु ॒ पनर॑वन ं ॑वा॒म ंवसपाव॑ततु े ॒ ेै ू॒ । भ॒ो भ॑वित। यः का॒मयत॑ दानक॑ामा म जाः िरित॑।े ॒ े ॒ ु॒ स पवय॑ो॒ू फ॑ोरिमाद॑धीत॥ ु ॒ ३॥ ((teÍæmanãhit½'gnirÀsët | athaèbhyo væmaÎ vasvapåkrÀmat | te punàrvasv½rÀdàdhata | tat½ vai tÀn væmaÎ vasòpÀvàrtata | yaÏ pïrÀ bhâdraÏ sanpÀpêyæntsyÀt | sa punàrvasvorâgnimÀdàdhÁta | punàr¹vaina¡ væmaÎ vasòpÀvàrtate | bhâdro bhàvati | yaÏ kæmayµtâ dÀnàkÀmÀ me prâjÀÏ syïritç | sa pÂrvày½Ï phalgínyorâgnimÀdàdhÁta || 3 ||)) [[1-1-2-4]]

    अयो वा एत॑म।॒ ॒ ॒ ् यव फ॑नी।ू ॒ ु अयमित तमा॑य॒ ॒ े ॒ ॒ ददा॑ित। दानक॑ामा अ जा भ॑वि।ै ॒ यः का॒मयत॑ भ॒गी ा॒िमित॑।े स उ॑रयो॒ फ॑ोरिमाद॑धीत।ु ॒ भग॑ वा एत॑म।॒ ॒ ् य॑र फ॑नी।े ॒ ु भ॒यव॑ भ॑वित।े का॒ल॒क॒ा व नामास॑रा आसन॥ ै ु ् ४॥ ((âryâmÉo vÀ ¹tannakÍàtram | yatpÂrv¹ phalgínÁ | âryâmeté tamãhïryo dadãti | dÀnàkÀmÀ asmai prâjÀ bhàvanti | yaÏ kæmayµta bhâgÁ syæmitç | sa uttàray½Ï phalgínyorâgnimÀdàdhÁta | bhagàsyâ vÀ ¹tannakÍàtram | yaduttàr¹ phalgínÁ | bhâgyµva bhàvati | kælâkâÈjÀ vai nÀmÀsírÀ Àsan || 4 ||)) [[1-1-2-5]]

    त स॑वे ॒ु गाय॑ लो॒काया॒िम॑िचत। पष॒ इ॑का॒मपा॑दधा॒ष॒ इ॑काम।ु ु ु॑ ॑ ् स इो ̎ाणो वा॑ण॒ इ॑का॒मपा॑ध।॒ ु ु एषा म ॑िच॒ा नामित॑।॒ े े त स॑वग लो॒कमाारो॑हन।े ॒ ु ् स इ इ॑का॒मावृ॑हत।॒ ् तऽवा॑कीय।े यऽ॑वाकीे ̎य। त ऊणा॒वभ॑ योऽभवन।् ावद॑पतताम॥ ु ् ५॥ ((te sívârgÀyà l½kÀyægnimàcinvata | puríÍâ iÍÊàkæmupãdadhætpuríÍâ iÍÊàkÀm | sa indr¼ brÀhmâÉo bruvãÉâ iÍÊàkæmupãdhatta | ¹ÍÀ mµ cétrÀ nÀmetç | te sívârgaÎ l½kamÀprÀrºhan | sa indrâ iÍÊàkæmÀvóhat | te'vãkÁryanta | yµ'vÀkëryanta | ta ÂrÉævabhàyo'bhavan | dvÀvudàpatatÀm || 5 ||)) [[1-1-2-6]]

    तौ िदौ ाना॑वभवताम।॒ ् यो ातृ॑वां॒ात।् स िच॒ाया॑मिमाद॑धीत।॒ अवकीयव ातृ॑ान।॒ ॒ ॒ ् ओजो॒ बल॑िमिय ंवी॒यम॑ा॒॑।॒ े वसा॒ ̎ ाणो॒ ऽ̎िमाद॑धीत। वसो॒ ॒ व ाै ̎णतः।॒ ॒ ु एवनम॑तृावा॒धाय॑।॒ ै ॒ वच॒सी भ॑वित।॒ ॒॒ मखं॒ वा एततनाम॥ ु ॒ ॑ ू॒ ् ६॥ ((tau dévyau ÌvÀnãvabhavatÀm | yo bhrÀtóvyavÀ£tsyÀt | sa cétrÀyãmâgnimÀdàdhÁta | âvâkÁryaéva bhrÀtóvyÀn | oj½ balàmindréyaÎ vìryàmætmandhàtte | vâsantå brÀhmâɼ'gnimÀdàdhÁta | vâsânto vai bråhmâÉasyârtuÏ | sva ¹vainàmõtÀvædhÀyà | brâhmâvârcâsÁ bhàvati | mukha£ vÀ ¹tadótònÀm || 6 ||))

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 6 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    [[1-1-2-7]]

    य॑सः।॒ यो वसा॒ऽिमा॑ध॒।॒ े म॑ एव भ॑वित।ु ॒ अथो॒ योिनम॑मवन ंजा॑तमाध॑।े॒ ॒ ॒ ेै ी॒ रा॑े ज॒॑ आद॑धीत। ी॒ो व रा॑ज॒॑तः।ै ॒ ु एवनम॑तृावा॒धाय॑।॒ ै ॒ इिया॒वी भ॑वित।॒ ॒ श॒रिद वय आद॑धीत।॒ ै ॒ श॒र वय॑तः॥ ै ै ॒ ु ७॥ ((yadvàsântaÏ | yo vâsantæ'gnimãdhâtte | mukhyà ¹va bhàvati | ath½ yonçmantam¹vaina£ prajãtâmÀdhàtte | grìÍme rãjânyà ÀdàdhÁta | grìÍmo vai rãjânyàsyârtuÏ | sva ¹vainàmõtÀvædhÀyà | éndréyævÁ bhàvati | Ìâradé vaiÌyâ ÀdàdhÁta | Ìâradvai vaiÌyàsyârtuÏ || 7 ||)) [[1-1-2-8]]

    एवनम॑तृावा॒धाय॑।॒ े ॒ पशमा॑वित।॒ ु॒ न पवय॑ो॒ू फ॑ोरिमाद॑धीत।ु ॒ एषा व ज॑घा॒॑ ै ॒ राि॑ सवंर॑।॒ यव फ॑नी।ू ॒ ु पिृत एव संव॑रा॒िमा॒धाय॑।॒ ॒ ॒ ॒ पापीय॑ावित। उ॑रयो॒राद॑धीत। एषा व ॑थमा राि॒॑ ै ॒ सवंर॑।॒ य॑र फ॑नी।े ॒ ु मख॒त एव संव॑रा॒िमा॒धाय॑।ु॒ ॒ ॒ वसीय॑ावित। अथो॒ ख।॑ यदवनं ॑य॒ े ॒ै उपनम॑ ॒ ेत̎।् अथाद॑धीत। सवाि ॑ै ॥ ८॥

    खा॑िध॒ फ॑ोरिमाद॑धीतासपततामतृना ंु ॒ ू॒वय॑त॑र फ॑नी॒ ष॑॥ ै ॒ े ॒ु ु २॥ ((sva ¹venàmõtÀvædhÀyà | pâÌïmÀnbhàvati | na pÂrvày½Ï phalgínyorâgnimÀdàdhÁta | ¹ÍÀ vai jàghânyã rÀtrçÏ saÎvatsârasyà | yatpÂrv¹ phalgínÁ | põÍÊéta ¹va sàÎvatsârasyægnimædhÀyà | pÀpêyÀnbhavati | uttàray½rÀdàdhÁta | ¹ÍÀ vai pràthâmÀ rÀtrçÏ saÎvatsârasyà | yaduttàr¹ phalgínÁ | mïkhâta ¹va sàÎvatsârasyægnimædhÀyà | vasêyÀnbhavati | ath½ khalí | yâdevaina¡ yâjÈa ípânam¸t | athÀdàdhÁta | saivÀsyarddhçÏ || 8 || khalvãdhitsantâ phalgínyorâgnimÀdàdhÁtÀsannapatatÀmÃtònÀÎ vaiÌyàsyârturuttàr¹ phalgínì ÍaÊcà || 2 ||)) [[1-1-3-1]]

    उ॑ि। यदवाा॑ अमम।े े॒॒ ् तदप॑ हि। अपोऽवो॒ ̎ित शा॒ ै̎। िसक॑ता॒ िनव॑पित। एता अव॒ ॒ े ̎ानर॑ ॒पम।॒ ् ॒पण॒व वे ै ै̎ानरमव॑।॒ े ऊषा॒िव॑पित। पिवा एषा जनन॑म।ु ॒ ॒ ॒ ् यषा̎॥ १॥ ((uddhànti | yad¹vÀsyã am¹dhyam | tadapà hanti | âpo'v¼kÍaté ÌÀntyaè | sikàtæ nivàpati | ¹tadvÀ âgnervaèÌvÀnârasyà ròpam | ròpeÉaéva vaèÌvÀnâramavàrundhe | ÂÍænnivàpati | puÍÊérvÀ ¹ÍÀ prâjanànam | yadÂÍåÏ || 1 ||)) [[1-1-3-2]]

    पा॑मव जनन॑ऽिमाध॑।ु े॒ ॒ े॒ े अथो॑ संान ॑एव।॒ ॒

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 7 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    संान॒ ॒ त॑॑शनाम।े ू॒ ् यषा̎। ावा॑पिृथवी सहाा॒ ॒ ̎म।् त िव॑यती अताम।े ॒ ॑ ू ् अ॒व नौ ॑सह यियिमित॑।े ॒ ॒ ॒ यदमा॑ यियमासी॒ ु ॒ ॒ त̎।् तदाम॑दधात।॒ ् त ऊषा॑ अभवन॥ ् २॥ ((puÍÊyãm¹va prâjanàn¹'gnimÀdhàtte | athº sâÎjÈÀnà ¹va | sa£jÈÀnâ® hyµtatpàÌònÀm | yadÂÍåÏ | dyÀvãpÃthévÁ sâhÀståm | te vçyâtÁ àbrÂtÀm | astv¹va naí sâha yâjÈiyâmitç | yadâmuÍyã yâjÈiyâmÀsët | tadâsyÀmàdadhÀt | ta ÂÍã abhavan || 2 ||)) [[1-1-3-3]]

    यदा यियमासी॒ ॒ ॒ त̎।् तदमा॑मदधात।॒ ु ् तददम॑िस कृम।॒ ॒ ॒ ् ऊषा̎ि॒वप॒॑दो ा॑यत।े ् ावा॑पिृथोरव यियऽिमाध॑।॒ े ॒ ॒ े॒ े अिदवो॒ िनला॑यत।॒ े॒ आ॒ख ॒प ंकृा।ू ॒ स पृ॑िथव ािव॑शत।॒ ् स ऊ॒तीः क॑वा॒णः पृ॑िथवीमन सम॑चरत।ु ु ॒ ॒ ् तदा॑खकरीष॒म॑भवत॥ ु ् ३॥ ((yadâsyÀ yâjÈiyâmÀsët | tadâmuÍyãmadadhÀt | tadâdaÌcândramàsi kõÍÉam | ÂÍånnévapànnâdo dhyãyet | dyÀvãpÃthévyor¹va yâjÈiy¹'gnimÀdhàtte | âgnird¹vebhy½ nilãyata | ækh ròpaÎ kõtvÀ | sa póthévÁÎ prÀvçÌat | sa òtÁÏ kírvæÉaÏ póthévÁmanï samàcarat | tadãkhukarìÍamàbhavat || 3 ||)) [[1-1-3-4]]

    यदा॑खकरी॒षु संभ॑ा॒रो भव॑ित।

    यदवा त ॑म।े ॒ ॒॒ ् तदवाव॑।े े॒ ऊज॒ वा एत ॒ रसं ॑पिृथा उपदीका॒ उि॑हि।॒ ॑ ॒ यीक॒ ̎म।् य॑ीकवपा संभ॑ा॒रो भव॑ित।॒ ऊजम॑व रसं ॑पिृथा अव॑। े॒ ॒ े अथो॒ ो॑मव।े॒ ो॒ त॑ृ॑िथाः।े ॒ यीक॒॑ ॥ ४॥ ((yadãkhukarìÍaÙ sa¡bhæro bhavàti | yad¹vÀsyâ tatrâ nyàktam | tad¹vÀvàrundhe | Ârja£ vÀ ¹taÙ rasa¡ pÃthévyÀ ípâdÁkæ uddçhanti | yadvâlmÁkám | yadvàlmÁkavâpÀ sa¡bhæro bhavàti | Ârjàm¹va rasa¡ pÃthévyÀ avàrundhe | ath½ Ìrotràm¹va | Ìrotrâ® hyµtatpóthévyÀÏ | yadvâlmÁkàÏ || 4 ||)) [[1-1-3-5]]

    अब॑िधरो भवित। य एव ंवद॑।॒ े जाप॑ितः जा असजृत।॒ ॒ ॑ तासा॒म॒मपाु ̎ीयत। ता॒ सदमप ािभ॑नत।ू ॒ ु ॒ ् ततो॒ व तासा॒मं॒ नाीय॑त।ै य सद॒॑ ू सभंा॒रो भव॑ित। ना॑ गहऽं ॑ीयत।ृ े े॒ आपो॒ वा इदम ॑सिल॒लमा॑सीत।॒ े ् तन ॑जाप॑ितरात॥ े ॒ ् ५॥ ((abàdhiro bhavati | ya ¹vaÎ vedà | prâjÀpàtiÏ prâjÀ àsÃjata | tÀsæmannâmupåkÍÁyata | tÀbhyâÏ sÂdâmupâ prÀbhçnat | tat½ vai tÀsæmanna£ nÀkÍêyata | yasyâ sÂdàÏ saÎbhæro bhavàti | nÀsyà gõhe'nna¡ kÍÁyate | Àp½ vÀ édamagrµ salélamãsÁt | tenà prâjÀpàtiraÌrÀmyat || 5 ||)) [[1-1-3-6]]

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 8 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    क॒थिमद॒ ा॒िदित॑। सो॑ऽपयरपण ित॑त।ु ॒ ् सो॑ऽमत। अि व तत।॒ ै ् यि॑ि॒दमिध॒ित॒तीित॑। स व॑रा॒हो ॒प ंकृोप ॑मत।॒ ॒ ् स पृि॑थवीमध आ॒ ॒ ̎त। ् ता॑ उपहोद॑मत।॒ ् त॑रपणु ॒ ऽ̎थयत।् यद॑थयत॥ ् ६॥ ((kâthaméda× syæditç | sº'paÌyatpuÍkarapârÉaÎ tiÍÊhàt | sº'manyata | asté vai tat | yasmçnnédamadhétiÍÊhâtÁtç | sa vàræho ròpaÎ kõtvopâ nyàmajjat | sa póthévÁmâdha årcchat | tasyã upâhatyodàmajjat | tatpíÍkarapârɸ'prathayat | yadapràthayat || 6 ||)) [[1-1-3-7]]

    तृ॑िथ॒ पृि॑थिवम।ै ॒ ् अभा इदिमित॑।ू॒ ॒ त ॑भिमम।ू ै ू ॒ ् ता ंिदशोऽन वातु॒ ॒ सम॑वहत।् ता शक॑रािभर हत।् श ंव नो॑ऽभिदित॑।ै ू॒ तक॑राणा शकरम। ॒ ् य॑रा॒हिव॑हत सभंा॒रो भव॑ित। अामवाछ॑ारमिमाध॑।॒ े॒ ॒ े शक॑रा भवि॒ ध ृ ै̎॥ ७॥ ((tatpóthévyai póthivétvam | abhòdvÀ édamitç | tadbhÂmyaç bhÂmétvam | tÀÎ diÌo'nï vÀtâÏ samàvahat | tÀÙ ÌarkàrÀbhiradÃÙhat | ÌaÎ vai nº'bhòditç | taccharkàrÀÉÀÙ Ìarkarâtvam | yadvàræhavçhataÙ saÎbhæro bhavàti | âsyÀm¹vÀchàmbaÊkÀramâgnimÀdhàtte | ÌarkàrÀ bhavanté dhÃtyaè || 7 ||))

    [[1-1-3-8]]

    अथो॑ शं॒ाय॑। सरत॑ा अिरा॒धय इा॑ः।े ॒ े ॒ आपो॒ वण प॑य आसन।॑ ॒ ् ता अिर॑ायत।॒ ॒ ् ताः सम॑भवत।् त रत॒ े ॒ परा॑ऽपतत।् तिर॑यमभवत।् यिर॑यमपा॑ित।ु॒ सरत॑समवािमाध॑।े े॒ े पष॒ इ ात॑सो बीभत इा॑ः॥ ु ॑ े ॒ै ८॥ ((athº Ìa£tvÀyà | sarµtÀ âgnirædheyâ ityãhuÏ | Àp½ varíÉasyâ patnàya Àsan | tÀ âgnirâbhyàdhyÀyat | tÀÏ samàbhavat | tasyâ retâÏ parã'patat | taddhiràÉyamabhavat | yaddhiràÉyamïpÀsyàti | sarµtasam¹vÀgnimÀdhàtte | puríÍâ innvai svÀdretàso bÁbhatsatâ ityãhuÏ || 8 ||)) [[1-1-3-9]]

    उ॒॒रत उपा॑बीभ॑ाय।॒ ॒ ै अित य॑ित।॒ आितम॑वाितय॑ित। े॒ ॒ अिदवो॒ िनला॑यत।॒ े॒ अो॑ ॒प ंकृा।॒ सो̎ऽ॒ संव॑रम॑ितत।े ॒ ् तद॒॑ा॒॑म।् यदा॑ः सभंा॒रो भव॑ित। यदवा त ॑म।े ॒ ॒॒ ् तदवाव॑े े॒ ॥ ९॥ ((ïttârâta upãsyâtyabêbhatsÀyai | até prayàcchati | Àrtçm¹vÀtéprayàcchati | âgnird¹vebhy½ nilãyata | aÌvº ròpaÎ kõtvÀ | s¼'Ìvâtthe sa¡vatsâramàtiÍÊhat | tadàÌvâtthasyãÌvatthâtvam | yadÀÌvàtthaÏ saÎbhæro bhavàti | yad¹vÀsyâ tatrâ nyàktam | tad¹vÀvàrundhe || 9 ||))

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 9 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    [[1-1-3-10]]

    दवा वा ऊज॒ ॑भज।े ॒ तत॑ उर उद॑ितत।॒ ॒ ् ऊवा उर॑ ॑ ॒ । यदौरः सभंा॒रो भव॑ित।॑ ऊजम॑वाव॑। े॒ े ततृीय॑ािमतो िदिव सोम॑ आसीत।॒ ॒ ॒ ् त ंगा॑याह॑रत।॒ ् त॑ पणम॑ित।॒ त॒णऽभवत।् त॒ण॑ पण॒म॥ ् १०॥ ((d¹vÀ vÀ Ârja£ vyàbhajanta | tatà udïmbarâ udàtiÍÊhat | ÂrgvÀ ídïmbaràÏ | yadaudímbaraÏ saÎbhæro bhavàti | Ârjàm¹vÀvàrundhe | tõtÁyàsyÀméto dévi somà ÀsÁt | taÎ gãyâtryÀhàrat | tasyà pârÉamàcchidyata | tatpârɺ'bhavat | tatpârÉasyà parÉâtvam || 10 ||)) [[1-1-3-11]]

    य॑ पण॒मय॑ सभंा॒रो भव॑ित। सो॒मपी॒थमवाव॑।॒ े॒ े दवा व ॑वद।े॒ ै त॒ण उपा॑णोत। ् सवा॒ व नाम॑।ु॒ ै य॑ण॒मय॑ सभंा॒रो भव॑ित। वच॒समवाव॑।॒ ॒ े॒ े॒ जाप॑ितरिम॑सजृत।॒ ॒ सो॑ऽिबभ॒ मा॑ धे तीित॑।॒ त श॒ा॑ऽशमयत॥ ् ११॥ ((yasyà parÉâmayàÏ saÎbhæro bhavàti | s½mâpìtham¹vÀvàrundhe | d¹vÀ vai brahmànnavadanta | tatpârÉa upãÌÃÉot | sïÌravæ vai nÀmà | yatpàrÉâmayàÏ saÎbhæro bhavàti | brâhmâvârcâsam¹vÀvàrundhe | prâjÀpàtirâgnimàsÃjata | sº'bibh¹tpra mã dhakÍyâtÁtç |

    taÙ Ìâmyã'Ìamayat || 11 ||)) [[1-1-3-12]]

    त॒ ॑शिमम।ै ॒ ् य॑मीम॒य॑ सभंा॒रो भव॑ित। शाा॒ अ॑दाहाय। अः सृ॑ यतः।॒ े ॒॒ िवक॑त ंभा आ॒ ̎त। ् यक॑तः सभंा॒रो भव॑ित।ै भा एवाव॑।॒ े सदयो॒ऽिरा॒धय ॑ े ॒ इा॑ः। मतो॒ऽिरिम॑तमयन।॒ ॒ ् त॑ ता॒ द॑यमाि॑न।॒ ॒ ् साऽशिनर॑भवत।् यदशिनह॑त वृ॑ सभंा॒रो भव॑ित।॒ ॒ सदयमवािमाध॑॥ ॑ े॒ े १२॥ ऊषा॑ अभवभवीको॒ ऽ̎ा॒द॑थय ॑बीभथ ॒ ॒ृ ैइा॑ पण॒म॑शमयदिे ॒ीिण॑ च॥ ३॥ ((tacchâmyaç Ìamétvam | yacchàmìmayàÏ saÎbhæro bhavàti | ÌÀntyæ apràdÀhÀya | âgneÏ sõÍÊasyà yâtaÏ | vikàÇkata£ bhÀ årcchat | yadvaikàÇkataÏ saÎbhæro bhavàti | bhÀ ¹vÀvàrundhe | sahóday½'gnirædheyâ ityãhuÏ | mârut½'dbhirâgnimàtamayan | tasyà tæntasyâ hÃdàyâmÀcchçndan | sÀ'Ìançrabhavat | yadâÌançhatasya võkÍasyà saÎbhæro bhavàti | sahódayam¹vÀgnimÀdhàtte || 12 || ÂÍã abhavannabhavadvâlmÁk¼'ÌrÀmyâdapràthayâddhÃtyaç bÁbhatsathâ ityãh rundhe parÉâtvamàÌamayadacchindâ®strÁÉç ca || 3 ||)) [[1-1-4-1]]

    ा॒दशस॑ िवा॒म॒िमाद॑धीत।॒ ु े ाद॑श॒ मासा̎ सवंरः।॒ सवंरादवनम॑वाध॑।॒ ॒ ॒ े ॒ े॒ ै या॑दशस ॑िवा॒मा॒दधीत॑।॒ ु े पिर॑िमतमव॑ीत।॒ च॑िनिमत आद॑धीत।ु ॒

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 10 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    इयाद॑शिवा॒मा॒ ३ इित॑। पिर॑िमत ंच॒वापि॑रिमत ंचाव॑।ै ॒ े अनृत॑ ंव वा॒॒ ै चा व॑दित। अनृत॑ ंमनस॑ा ायित॥ ॒ १॥ ((dvædâÌasí vikræmeÍvâgnimÀdàdhÁta | dvÀdàÌâ mÀsåÏ saÎvatsâraÏ | sa£vâtsârÀd¹vainàmavârudhyÀdhàtte | yaddvãdâÌasí vikræmeÍvædadhêta | parçmitâmavàrundhÁta | cakÍírnimitâ ÀdàdhÁta | iyâddvÀdàÌavikræmÀ3 itç | parçmitaÎ caévÀpàrimita£ cÀvàrundhe | anóta£ vai væcÀ vàdati | anóta£ manàsÀ dhyÀyati || 1 ||)) [[1-1-4-2]]

    चव सम।ु॒ ॒ ् अा३िगा॑ह। अद॑श॒िमित॑। तम।॒ ् य॑िनिमतऽिमा॑ध॒।ु े॒ े स एवनमाध॑।॒ ॒ े॒ ै ता॒दािह॑ताि॒नानृत॑ ंवदत। े ् ना॑ ाणोऽना॒ ̎ाहृ व॑सत।॒ े े ् स ॑ा॒िरािह॑तः।॒ े आ॒॒यी व राि॑े ै ॥ २॥ ((cakÍïrvai sâtyam | adrÀ3gityãha | adàrÌâmitç | tatsâtyam | yaÌcakÍírnimit¹'gnimãdhâtte | sâtya ¹vainâmÀdhàtte | tasmædÀhçtÀgnérnÀnótaÎ vadet | nÀsyà brÀhmâÉo'nåÌvÀngõhe vàset | sâtye hyàsyægnirÀhçtaÏ | ægn¹yÁ vai rÀtrçÏ || 2 ||)) [[1-1-4-3]]

    आ॒॒याः पशव॑े ॒ । ऐमह॒॑ । नं गाहप॒॑माद॑धाित।॒ पशनवाव॑।॒ े॒ ेू िदवा॑ऽऽहवनीय॒ ̎म।्

    इियमवाव॑।॒ ॒ े॒ े अधिद॑त सय ॑आहवनीयमाद॑धाित।॒ े॒ ॒ ॒ू एति॒ लो॒॒ ै क जाप॑ितः जा असजृत।े ॒ ॒ ॑ जा एव तज॑मानः सजृत।॒ े॒ अथो॑ भत ंच॒व भ॑िवाव॑॥ ू॒ ै ॒ े ३॥ ((ægn¹yÀÏ pâÌavàÏ | aéndramahàÏ | nakta£ gÀrhàpatyâmÀdàdhÀti | pâÌÂn¹vÀvàrundhe | divã''havânÁyám | éndréyam¹vÀvàrundhe | ârdhodçt¹ sÂryà ÀhavânÁyâmÀdàdhÀti | ¹tasménvai l½ke prâjÀpàtiÏ prâjÀ àsÃjata | prâjÀ ¹va tadyajàmÀnaÏ sÃjate | athº bhòtaÎ caéva bhàvéÍyaccÀvàrundhe || 3 ||)) [[1-1-4-4]]

    इडा॒ व मा॑नवी य॑ानका॒िशा॑सीत।ै ॒ ू ् साऽणोत।॑ ् अस॑रा अिमाद॑धत इित॑।ु ॒ ॒ तद॑गत।् त आहवनीयम॒ आद॑धत।॑ ॒ ॒ अथ गाहप॑म।॒ ् अथा̎ाहायपच॑नम।॒ ् साऽ॑वीत।् तीष॑ा॒॒ े ीर॑गात।् भ॒ा भा परा॑भिवीित॑॥ ू॒ ॒ ४॥ ((iËæ vai mãnâvÁ yàjÈÀnÂkæÌinyãsÁt | sÀ'ÌóÉot | asírÀ âgnimÀdàdhatâ itç | tadàgacchat | ta ãhavânÁyâmagrâ Àdàdhata | athâ gÀrhàpatyam | athånvÀhÀryâpacànam | sÀ'bràvÁt | prâtÁcyµÍæ¨ ÌrÁràgÀt | bhâdrÀ bhòtvÀ parãbhaviÍyântÁtç || 4 ||)) [[1-1-4-5]]

    यवमिरा॑धी॒यतै॒ ॒ े̎। ती॑ ीरि॑त।॒ ॒ े भ॒ो भा परा॑भवित।ू॒ साऽणोत।॑ ्

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 11 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    दवा अिमाद॑धत इित॑।े ॒ ॒॒ तद॑गत।् तेऽ̎ाहायपच॑न॒ ॒म॒ आद॑धत। अथ गाहप॑म।॒ ् अथा॑हवनीय॒ ̎म।् साऽ॑वीत॥ ् ५॥ ((yasyaévamâgnirãdhìyat¸ | prâtÁcyàsyâ ÌrÁrµti | bhâdro bhòtvÀ parãbhavati | sÀ'ÌóÉot | d¹vÀ âgnimÀdàdhatâ itç | tadàgacchat | t¸'nvÀhÀryâpacànâmagrâ Àdàdhata | athâ gÀrhàpatyam | athãhavânÁyám | sÀ'bràvÁt || 5 ||)) [[1-1-4-6]]

    ाष॑ा॒े ीर॑गात।् भ॒ा भा स॑वग लो॒कमू॒ ु ॒ े̎ि। जा ंत न व॒॑ इित॑।॒ ेु यवमिरा॑धी॒यतै॒ ॒ े̎। ा॑ ीरि॑त।॒ े भ॒ो भा स॑वग लो॒कमि॑त।ू॒ ु ॒ े जा ंत न िव॑त।॒ ेु साऽ॑वी॒िदडा॒ मन ु̎म।् तथा॒ वा अहं तवा॒िमाधा॒ ̎ािम। यथा॒ जया॑ पशिभ॑िमथनजि॑नस॒ ॒ ॒ ेु ु ॒ ै ̎॥ ६॥ ((prÀcyµÍæ¨ ÌrÁràgÀt | bhâdrÀ bhòtvÀ sívârgaÎ l½kam¸Íyanti | prâjÀÎ tu na vµtsyantâ itç | yasyaévamâgnirãdhìyat¸ | prÀcyàsyâ ÌrÁrµti | bhâdro bhòtvÀ sívârgaÎ l½kamµti | prâjÀÎ tu na vçndate | sÀ'bràvìdiËæ manîm | tathæ vÀ âhaÎ tavægnimÀdhåsyÀmi | yathæ pra prâjayã pâÌubhçrmithïnairjànéÍyas¸ || 6 ||)) [[1-1-4-7]]

    ॒िलो॒क ा॒िस॑।े अिभ स॑वग लो॒कं ज॒सीित॑।॒ ॒ ेु गाहप॒॑म॒ आद॑धात। ्

    गाहप॑ ं॒ वा अन ॑जाः पशवु ॒ ॒ ॒ जा॑य।े गाहप॑नवा े ॒ ै ै̎ जा ंपशाज॑नयत।॒ ॒ ू ् अथा̎ाहायपच॑नम।॒ ् ितयि॑व वा अय ंलो॒कः।॒ ॒ ॒ अि॒व तन ॑लो॒क ॑ितत।॒ े े े ् अथा॑हवनीय॒ ̎म।् तनव सव॑ग लो॒कम॑जयत॥ े ॒ ॒ ॒ै ु ् ७॥ ((pratyâsminl½ke sthæsyasç | âbhi sívârgaÎ l½kaÎ j¹ÍyasÁtç | gÀrhàpatyâmagrâ ÀdàdhÀt | gÀrhàpatya£ vÀ aní prâjÀÏ pâÌavâÏ prajãyante | gÀrhàpatyenaévÀsmaè prâjÀÎ pâÌÂnprÀjànayat | athånvÀhÀryâpacànam | téryaÇÇçvâ vÀ âyaÎ l½kaÏ | âsminn¹va tenà l½ke pratyàtiÍÊhat | athãhavânÁyám | tenaéva sívârgaÎ l½kamâbhyàjayat || 7 ||)) [[1-1-4-8]]

    यवमिरा॑धी॒यतै॒ ॒ े̎। जया॑ पशिभ॑िमथनजाय॑त।॒ ॒ ेु ु ॒ ै ॒िलँो॒क ित॑ित।े अिभ स॑वग लो॒कं ज॑यित।॒ ॒ ु य वा अय॑थादवतमिरा॑धी॒यत॒ े ॒ े̎। आ दवताे॒ ̎ो वृत।े पापीय॑ावित। य॑ यथादवतम।े ॒ ् न दवताे॒ ॒̎ आ वृ॑त।े वसीय॑ावित॥ ८॥ ((yasyaévamâgnirãdhìyat¸ | pra prâjayã pâÌubhçrmithïnairjãyate | pratyâsmiÙl½ke tçÍÊhati | âbhi sívârgaÎ l½kaÎ jàyati | yasyâ vÀ ayàthÀdevatamâgnirãdhìyat¸ | À d¹vatåbhyo vÃÌcyate | pÀpêyÀnbhavati | yasyà yathÀdevâtam | na d¹vatåbhyâ À vóÌcyate | vasêyÀnbhavati || 8 ||)) [[1-1-4-9]]

    भग॑ृणां॒ ाऽि॑रसा ंतपत ॒तनाद॑धा॒मीित॑ ू े ेभृविरसा॒माद॑ात।॒ ्

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 12 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    आ॒िदानां॒ ̎ ा दवानांे॒ ̎ तपत ॒तनाद॑धा॒मी॒ासां॒ े ेा॑णीना ंजाना॒ ̎म।् वण ा॒ राो॑ ̎ तपत ॒तनाद॑धा॒मीित रा॑े े ॒ । इ॑ ियण॑ तपत ॒तनाद॑धा॒मीित॑ राज॒॑।े े े े॒ मनो̎ा ामयो॒ ̎ तपत ॒तनाद॑धा॒मीित वय॑।े े ॒ ै ऋभणा ंा॑ दवानां॒ ेू॒ ॒ ̎ तपत ॒तनाद॑धा॒मीित॑ रथका॒र॑।े े यथा॒दवतमिराधीय॑त।॒ े ॒ ॒ े॒ न दवताे॒ ॒̎ आ वृ॑त।े वसीय॑ावित॥ ९॥ ा॒यित व रािाव॑ ॒ ॒ ॒ ेैभिवी॑वीिनसऽ॑जयसीय॑ावित नव॑ च॥ ॒ ॒ े ॒ ॒४॥ ((bhÃgðÉÀ£ tvÀ'ÇgçrasÀÎ vratapate vrâtenÀdàdhæmÁtç bhÃgvaÇgérasæmÀdàdhyÀt | ædétyÀnÀ¢ tvÀ d¹vÀnÀ¢ vratapate vrâtenÀdàdhæmÁtyânyÀsÀ£ brÀhmàÉÁnÀÎ prâjÀnåm | varíÉasya tvæ rÀjȼ vratapate vrâtenÀdàdhæmÁté rÀjÈàÏ | indràsya tvendréyeÉà vratapate vrâtenÀdàdhæmÁtç rÀjânyàsya | man¼stvÀ grÀmâÉy¼ vratapate vrâtenÀdàdhæmÁté vaiÌyàsya | õbhòÉÀÎ tvã d¹vÀnåÎ vratapate vrâtenÀdàdhæmÁtç rathakærasyà | yâthæd¹vâtamâgnirÀdhêyate | na d¹vatåbhyâ À vóÌcyate | vasêyÀnbhavati || 9 || dhyæyâté vai rÀtréÌcÀvàrundhe bhaviÍyântÁtyàbravÁjjanéÍyasµ'jayâdvasêyÀnbhavaté navà ca || 4 ||)) [[1-1-5-1]]

    जापि॑तवा॒चः सम॑पयत।॒ ॒ ् तना॒िमाध॑।े तन व स आे ॒ ै ̎त।् भभवू ु ॒ सविरा॑ह।ु ॒ एत वा॒चः सम।॒ ै ॒ ् य एतना॒िमा॑ध॒।॒ े े ऋो॒व।॒ े अथो॑ सा॑शरव भ॑वित।॒ े ॒ू अथो॒ य एव ंिवानि॑भ॒चर॑ित।॒ ॒ णत एवनृ॒ ु॒ ॒ ै ̎म॥ ् १॥

    ((prâjÀpàtirvæcaÏ sâtyamàpaÌyat | tenægnimÀdhàtta | tenâ vai sa årdhnot | bhÂrbhuvâÏ suvârityãha | ¹tadvai væcaÏ sâtyam | ya ¹tenægnimãdhâtte | õdhnoty¹va | athº sâtyaprãÌÂr¹va bhàvati | ath½ ya ¹vaÎ védvÀnàbhécaràti | stõÉïta ¹vainám || 1 ||)) [[1-1-5-2]]

    भिरा॑ह।ू जा एव तज॑मानः सजृत।॒ े॒ भव इा॑ह।ु ॒ अि॒व लो॒क ित॑ितित।॒ े े सविरा॑ह।ु ॒ सवग एव लो॒क ित॑ितित।ु॒ ॒ े ॒ ििभररगाहप॒॑माद॑धाित।॒ ॒ ॒ै य॑ इम लो॒काः।॒ े एव॑नं ॑लो॒कष ित॑ितमाध॑।॒ े े ॒ ेै ु॒ सव̎ पिभ॑राहवनीय॒ ॒ ̎म॥ ् २॥ ((bhÂrityãha | prâjÀ ¹va tadyajàmÀnaÏ sÃjate | bhuvâ ityãha | âsminn¹va l½ke pratçtiÍÊhati | suvârityãha | sïvârga ¹va l½ke pratçtiÍÊhati | trébhirâkÍaraérgÀrhàpatyâmÀdàdhÀti | trayà éme l½kÀÏ | ¹ÍvµvainàÎ l½keÍï pratçÍÊhitâmÀdhàtte | sarvaèÏ pâÈcabhçrÀhavânÁyám || 2 ||)) [[1-1-5-3]]

    सवगाय वा एष लो॒कायाधीय॑त।ु॒ ॒ ॒ े ॒ यदा॑हवनीय॒॑ । सवग एवा ॑लो॒क वा॒चः सु॒ ॒ े ॒ ॒ ै सवम॑ाोित। ििभगाहप॒॑माद॑धाित।॒ पिभ॑राहवनीय॒ ॒ ̎म।् अौ सपं॑।॒ े अा॑रा गायी।॒ ॒ गा॒यो॒ ̎ऽिः। यावा॑नवाे॒ िः।

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 13 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    तमाध॑॥ े ३॥ ((sïvârgÀyâ vÀ ¹Ía l½kÀyÀdhêyate | yadãhavânÁyàÏ | sïvârga ¹vÀsmaç l½ke væcaÏ sâtyaÙ sarvàmÀpnoti | trébhirgÀrhàpatyâmÀdàdhÀti | pâÈcabhçrÀhavânÁyám | âÍÊau saÎpàdyante | âÍÊÀkÍàrÀ gÀyâtrÁ | gæyâtr¼'gniÏ | yÀvãn¹vÀgniÏ | tamÀdhàtte || 3 ||)) [[1-1-5-4]]

    जाप॑ितः जा असजृत।॒ ॒ ॑ ता अााः परा॑चीराय।॑ ृ॒ ् ताो॒ ोितद॑गात।॒ ृ ् त ंोित॒ पय॑ीः जा अिभसमाव॑त।॒ ॒ ॒ उ॒परीव॑ा॒िम॑ीयारु ृ ॒ ्। ो॑ितरव पय॑ीः जा यज॑मानमिभसमाव॑त।े ॒ ॒ ॒ ॒ े ॒जाप॑तर॑यत।े॒ ् तरा॑ऽपतत।् तदो॑ऽभवत।् तद॑ा॒म॥ ् ४॥ ((prâjÀpàtiÏ prâjÀ àsÃjata | tÀ àsmÀtsõÍÊÀÏ parãcÁrÀyann | tÀbhy½ jyotérudàgÃhÉÀt | taÎ jyotéÏ paÌyàntÁÏ prâjÀ âbhisâmÀvàrtanta | ïparêvægnimudgóhÉÁyÀdïddharan¾ | jyºtir¹va paÌyàntÁÏ prâjÀ yajàmÀnamâbhisâmÀvàrtante | prâjÀpàt¹rakÍyàÌvayat | tatparã'patat | tadaÌvº'bhavat | tadaÌvàsyÀÌvâtvam || 4 ||)) [[1-1-5-5]]

    एष व जापि॑तः।॒ ै ॒ यदिः।॒ ा॒जा॒पोऽ॒॑ । यदं ॑परा॒य॑ित।ु॒ मव चे॒ ु॒ पय॒॑जाप॑ितरनदि॑त॒ ेू । वी वा एषः।॒ ॒ यद॑। यदं ॑परा॒य॑ित।ु॒

    जा॒तानव ातृ॑ा॒ण॑दत।े॒ ेु पनराव॑तयित॥ ु ॒ ५॥ ((¹Ía vai prâjÀpàtiÏ | yadâgniÏ | præjæpâtyo'ÌvàÏ | yadaÌva¡ pïrastænnayàti | svam¹va cakÍïÏ paÌyànprâjÀpàtéranÂdµti | vâjrÁ vÀ ¹ÍaÏ | yadaÌvàÏ | yadaÌva¡ pïrastænnayàti | jætÀn¹va bhrÀtóvyænpraÉídate | punârÀvàrtayati || 5 ||)) [[1-1-5-6]]

    ज॒िनमा॑णानव ित॑नदत।॒ े॒ ेु ा॑हवनीयो॒ गाहप॑मकामयत।॒ िन गाहप॑ आहवनीय ॒ ̎म।् तौ िवभाजं॒ नाश॑ोत।॒ ् सोऽ॑ पववाा।ू ॒ ॒ ां॒ पवमद॑ू ॒ ु वहत।् तू̎ववाह॒॑ पववा॒म।ू ् यदं ॑परा॒य॑ित।ु॒ िवभ॑िरवनय॑ो॒े ॒ ै सा। अथो॒ नाना॑वीयाववनौ ॑कत॥ े॒ ेै ु ६॥ ((jânéÍyamãÉÀn¹va pratçnudate | nyãhavânÁy½ gÀrhàpatyamakÀmayata | ni gÀrhàpatya ÀhavânÁyám | tau vébhÀja£ nÀÌàknot | so'ÌvàÏ pÂrvâvÀËbhòtvÀ | prÀÈca£ pÂrvâmudàvahat | tatpñrvâvÀhàÏ pÂrvavæÊtvam | yadaÌva¡ pïrastænnayàti | vibhàktir¹vainày½Ï sÀ | ath½ nÀnãvÁryÀv¹vainaí kurute || 6 ||)) [[1-1-5-7]]

    यपयप॑िर िशरो॒ हर॒ ु ॒ ेत̎।् ा॒णान िवि॑ात।् ् अधो॑ऽध॒॒ िशरो॑ हरित। ा॒णानां ̎गोपी॒थाय॑। इय ॑हरित।॒ े अथयथय॑ित।े ॒ े य॑ इम लो॒काः।॒ े

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 14 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    एव॑नं ॑लो॒कष ित॑ितमाध॑।॒ े े ॒ ेै ु॒ जाप॑ितरिम॑सजृत।॒ ॒ सो॑ऽिबभ॒ मा॑ धतीित॑॥ े ॒ ७॥ ((yadïparyíparé Ìir½ har¸t | præÉÀn vicchçndyÀt | âdhº'dhâÏ Ìirº harati | præÉÀnÀ¢ gopìthÀyà | iyâtyagrµ harati | atheyâtyatheyàti | trayà éme l½kÀÏ | ¹Ívµvaina¡ l½keÍï pratçÍÊhitâmÀdhàtte | prâjÀpàtirâgnimàsÃjata | sº'bibh¹tpra mã dhakÍyâtÁtç || 7 ||)) [[1-1-5-8]]

    त॑ धा म॑िहमान ंौह॑त।े॒ ॒॒ ् शाा॒ अ॑दाहाय। यधाऽिे॒ रा॑धी॒यत े̎। मिहमानम॑वा त॑हित।॒ े॒ ॒॒ ू शाा॒ अ॑दाहाय। पनराव॑तयित।ु ॒ मिहमानम॑वा सद॑ंधाित।॒ े॒ ॒॒ पशवा एषः।॒ ु ॒ यद॑। एष ॒ः॥ ॒ ८॥ ((tasyà tr¹dhÀ màhémÀna£ vyaíhat | ÌÀntyæ apràdÀhÀya | yattr¹dhÀ'gnirãdhìyat¸ | mâhémÀnàm¹vÀsyâ tadvyðhati | ÌÀntyæ apràdÀhÀya | punârÀvàrtayati | mâhémÀnàm¹vÀsyâ saÎdàdhÀti | pâÌurvÀ ¹ÍaÏ | yadaÌvàÏ | ¹Ía rïdraÏ || 8 ||)) [[1-1-5-9]]

    यदिः।॒ यद॑ पद॒ ेऽ̎िमा॑दात।॒ ् ॒ाय॑ पशनिप॑दात।॒ ू ् अपशयज॑मानः ात।॒ ॒ ु ् या॒मयेत̎।् अनव॑ा अ पशव॒॑ ः।ु

    पा॒॒त आ॑मयत। े ् यथाऽऽिह॑ता॒रा॑रा अववतर॑।े ॒ ् अव॑ा अ पशवो॒ भव॑ि।॒ न ॒ायािप॑दधाित॥ ९॥ ((yadâgniÏ | yadaÌvàsya pâd¸'gnimãdâdhyÀt | rïdrÀyà pâÌÂnapçdadhyÀt | âpâÌuryajàmÀnaÏ syÀt | yannÀkrâmay¸t | anàvaruddhÀ asya pâÌavàÏ syuÏ | pærÌvâta Àkràmayet | yathÀ''hçtasyægneraÇgãrÀ abhyavâvartµrann | avàruddhÀ asya pâÌav½ bhavànti | na rïdrÀyÀpçdadhÀti || 9 ||)) [[1-1-5-10]]

    ीिण॑ हवी॒ िष॒ िनवप॑ित। िवराज॑ एव िवा॒ ॒ ̎ं॒ यज॑मा॒नोऽन िव॑मत।ु॒ े अय प॒ े॒ व॑मानाय। अय ॑पावकाय॑।॒ े ॒ अय शच॑य।॒ े॒ ेु यदय पव॑मानाय िनवप॑ित।॒ े॒ ॒ पना॒वनु॒ े ै ̎म।् यदय ॑पावकाय॑।॒ े ॒ पत एवाि॒॑ां ॑दधाित।ू॒ ॒ यदय शच॑य।॒ े॒ ेु वच॒समवाि॑पिर॑ाधाित॥ ॒ ॒ े॒॒ ु॒ १०॥ एनमा॒हवनीयं ॑धऽ॒ ंव॑तय॒ ॒ ॒ े॒ ित कत इित॑ ॒ो द॑धाित ु ॒ ॒यदय शच॑य एक॑ं च॥ ॒ े॒ ॒ु ५॥ ((trÁÉç hâvÁÙÍé nirvàpati | vérÀjà ¹va vikrånta£ yajàmæno'nï vikràmate | âgnay¹ pavàmÀnÀya | âgnayµ pÀvâkÀyà | âgnay¹ Ìucàye | yadâgnay¹ pavàmÀnÀya nérvapàti | pïnÀty¹vainám | yadâgnayµ pÀvâkÀyà | pòta ¹vÀsmçnnânnÀdya¡ dadhÀti | yadâgnay¹ Ìucàye | brâhmâvârcâsam¹vÀsmçnnïparçÍÊÀddadhÀti || 10 || ¹nâmæhâvânÁya¡ dhatte'ÌvâtvaÎ vàrtayati kurutâ itç rïdro dàdhÀté yadâgnay¹ Ìucàyâ eka¡ ca || 5 ||)) [[1-1-6-1]]

    दवा॒सराः सय॑ंा आस।े॒ ु॒ ्

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 15 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    त दवा िव॑ज॒े े॒ यम॑पय॑ु ॒ । अौ वा॒म ंवस स॑ंदधत।॒ ु॒ इदम॑ नो भिवित।॒ ु यिद॑ नो ज॒ीित॑।े तदिनह॑मशोत।॒ ् तधा िव॑दधात।े॒ ् पशष ततृीय॑म।॒ ु ु॒ ् अ ततृीय॑म।॒ ु ् आ॒िद ततृीय॑म॥ ॒ े ् १॥ ((d¹væsïrÀÏ saÎyàttÀ Àsann | te d¹vÀ vçjâyamípâyantàÏ | âgnau væmaÎ vasï saÎnyàdadhata | édamí no bhaviÍyati | yadç no j¹ÍyantÁtç | tadâgnirnotsahàmaÌaknot | tattr¹dhÀ vinyàdadhÀt | pâÌuÍï tÃtêyam | âpsu tÃtêyam | ædétye tÃtêyam || 1 ||)) [[1-1-6-2]]

    तवा िविज॑।े ॒॒ पनरवा॑।ु ॒ तेऽ̎य पव॑मानाय परो॒े॒ ु डाश॑माक॑पाल॒ं िनर॑वपन।॒ ् पशवो॒ वा अिः पव॑मानः।॒ ॒ यदव पशासीे ॒॒ ु त̎।् तनावा॑त।े तेऽ̎य ॑पावकाय॑।े ॒ आपो॒ वा अिः पा॑वकः।॒ ॒ यदवाासीे॒ त̎।् तनावा॑त॥ े २॥ ((tadd¹vÀ véjityà | punâravãrurutsanta | t¸'gnay¹ pavàmÀnÀya pur½ËÀÌàmâÍÊÀkàpÀla£ niràvapan | pâÌav½ vÀ âgniÏ pavàmÀnaÏ | yad¹va pâÌuÍvÀsët | tattenÀvãrundhata | t¸'gnayµ pÀvâkÀyà | Àp½ vÀ âgniÏ pãvâkaÏ | yad¹vÀpsvÀsët | tattenÀvãrundhata || 2 ||)) [[1-1-6-3]]

    तेऽ̎य शच॑य।े॒ ेु असौ वा आिदो॒ ॑ ॒ ̎ऽिः शिच॑ु । यदवािद आसीे॒ ॒ त̎।् तनावा॑त।े वा॒िदनो॑ वदि।॒ ॒ तनवो॒ वावता अा॒धय॑।॒ ॑ ेु ै आ॒॒यो वा अाक॑पालोऽा॒धयिमित॑।े ॒ े ॒ य ंिनवप॒ े त̎।् नतािन।॑ै यथा॒ऽऽा ात॥ ् ३॥ ((t¸'gnay¹ Ìucàye | âsau vÀ ãdéty¼'gniÏ ÌucçÏ | yad¹vÀdétya Àsët | tattenÀavãrundhata | brâhmâvædinº vadanti | tânuv½ vÀvaitÀ àgnyædheyàsya | ægn¹yo vÀ âÍÊÀkàpÀlo'gnyædheyâmitç | yattaÎ nérvap¸t | naitÀnç | yathæ''tmÀ syÀt || 3 ||)) [[1-1-6-4]]

    नाा॑िन। ता॒ग॒व तत।े ् यदतािन ॑िनवपे ॒ े॒ त̎।् न तम।् यथाऽा॑िन ः।॒ ु नाा। ता॒ग॒वे तत।् उ॒भया॑िन सह िना॑िण।॒ ॒ य॑ सााय॑।॒ ॒ उ॒भय ंवा एत॒ े॒ ि̎य ंवी॒यम॑ात॥ ॒ े ४॥ ((nÀÇgãni | tædÃg¹va tat | yad¹tÀnç nérvap¸t | na tam | yathÀ'Çgãné syuÏ | nÀtmÀ | tædÃg¹va tat | ïbhayãni sâha nérupyãÉi | yâjÈasyà sÀtmâtvÀyà | ïbhaya£ vÀ ¹tasy¸ndréyaÎ vìryàmÀpyate || 4 ||))

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 16 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    [[1-1-6-5]]

    यो̎ऽिमा॑ध॒।े ऐा॒मका॑दशकपाल॒मनिनवप॑त।॒ े ेु॒ ् आ॒िद ंच॒म।॒ ् इा॒ी व दवाना॒मया॑तयामानौ।॒ ै े॒ य एव दवत अया॑तयाी।े े े॒॒ ॒ ताा॑मवाा॑ इिय ंवी॒यम॑व॑।े॒ े॒ आ॒िदो॒ भ॑वित। इय ंवा अिद॑ितः।॒ अामव ित॑ितित।॒ े॒ ध॒ वा एतत॑े ेै ॒ ॥ ५॥ ((y¼'gnimãdhâtte | aéndrægnamekãdaÌakapÀlâmanïnirvàpet | ædétyaÎ cârum | éndrægnÁ vai d¹vÀnæmayãtayÀmÀnau | ye ¹va d¹vat¹ ayãtayÀmnÁ | tÀbhyãm¹vÀsmã indréyaÎ vìryàmavàrundhe | ædétyo bhàvati | éyaÎ vÀ adçtiÏ | âsyÀm¹va pratçtiÍÊhati | dh¹nvai vÀ ¹tadretàÏ || 5 ||)) [[1-1-6-6]]

    यदा̎म।् अनडह॑डलाः।॒ ॒ ु ु॒ िमथनमवाव॑।॒ े॒ ेु॒ घतृ भ॑वित।॒ े या॒ ̎ााय। च॒ार॑ आष॒याः ाञ॑ि। िदशामव ोित॑िष जहोित।॒ े॒ ु पशवो॒ वा एतािन ॑हवी॒ ॒ ॒ िष॑। एष ॒ः।॒ यदिः॥ ॒ ६॥ ((yadÀjyám | ânâËuhàstaÉËïlÀÏ | méthïnam¹vÀvàrundhe | ghõte bhàvati | yâjÈasyÀlñkÍÀntatvÀya | câtvÀrà Àr͹yÀÏ prÀÌÈànti | déÌÀm¹va jyotçÍi juhoti | pâÌav½ vÀ ¹tÀnç hâvÁÙÍç | ¹Ía rïdraÏ | yadâgniÏ || 6 ||))

    [[1-1-6-7]]

    य एतािन ॑हवी॒ ॒ ॒ िष॑ िनवप॒ े त̎।् ॒ाय॑ पशनिप ॑दात।॒ ू ् अपशयज॑मानः ात।॒ ॒ ु ् यानि॑नवपु ॒ े त̎।् अनव॑ा अ पशव॒॑ ः।ु ा॒दशस राी॒न िनवप॑त।॒ ु ु॒ ॒ े ् सवंर॑ितमा॒ व ाद॑श॒ रा॑यः।॒ ॒ ॒ ै सवंरण॒वा॒ ॒ ॒ े ै ॒॑ै श॑मिया।॒ पशनव॑।॒ ेू यदक॑मकमतािन ॑हवीे े े॒ ॒ िष॑ िनवप॒ े त̎॥ ् ७॥ ((yatsâdya ¹tÀnç hâvÁÙÍç nérvap¸t | rïdrÀyà pâÌÂnapç dadhyÀt | âpâÌuryajàmÀnaÏ syÀt | yannÀnínérvap¸t | anàvaruddhÀ asya pâÌavàÏ syuÏ | dvædâÌasï rÀtrìÍvanï nirvàpet | sa£vâtsârapràtimæ vai dvÀdàÌâ rÀtràyaÏ | sa£vâtsâreÉaévÀsmaç rïdraÙ ÌàmayétvÀ | pâÌÂnavàrundhe | yadekàmekam¹tÀnç hâvÁÙÍç nérvap¸t || 7 ||)) [[1-1-6-8]]

    यथा॒ ीया॒वप॑नािन परयू॒ ेत̎।् ता॒त।् न जनन॑मि॒ ॒ ु षत।े ् एक॑ं िन॑।॒ उ॑र सम॑त।े ॒ े ् ततृीय॑मवा ॑लो॒कमि॒ े॒ ै ु षित जनन॑ाय।॒ त ंजया॑ पशिभ॒रन जा॑यत।॒ ॒ ेु ु॒ अथो॑ यवषाऽिभा॒ ॒ ै ै ̎िः। रथच॒ं व॑तयित।॒ ॒ मनरथनव दव॑रथ ंव॑रोहित॥ ॒ ॒ ॒ े ॒ े ॒ ॒ु॒ ै ८॥ ((yathæ trÁÉyævapànÀni pòray¸t | tædÃktat | na prâjanànâmucchi¥Íet | eka¡ nérupyà | uttàr¹ samàsyet | tõtÁyàm¹vÀsmaç l½kamucchi¥Íati prâjanànÀya | taÎ prâjayã pâÌubhéranï prajãyate | athº yâjÈasyaévaiÍÀ'bhikråntiÏ | râthâcâkraÎ pravàrtayati |

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 17 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    mânïÍyârâthenaéva dµvarâthaÎ prâtyavàrohati || 8 ||)) [[1-1-6-9]]

    वा॒िदनो॑ ॒ ॒ वदि। हो॒त॑मिहो॒ां॒ ३न हो॑ता॒ ३िमित॑। यज॑षा जयात।ु ु ॒ ् अय॑थापवमाती जयात।ू ॒ ॑ ु ् य ज॑यात।ु ॒ ् अिः परा॑भवत।॒ े ् तीमव हो॑तू॒ े॒ ॒ ̎म।् यथा॒पवमाती जहोित॑।॒ ॑ू॒ ु॒ नािः परा॑भवित। अीध ॑ददाित॥ ॒ े ९॥ ((brâhmâvædinº vadanti | h½tâvyàmagnih½trÀÎ3na hºtâvyÀ3mitç | yadyajíÍÀ juhïyÀt | ayàthÀpÂrvâmÀhítÁ juhuyÀt | yanna jíhïyÀt | âgniÏ parãbhavet | tòÍÉÁm¹va hºtâvyám | yâthæpòrvamÀhítÁ jïhotç | nÀgniÏ parãbhavati | âgnÁdhµ dadÀti || 9 ||)) [[1-1-6-10]]

    अिम॑खानवतीण॑ाित।॒ े॒ु ू उ॒पबहण॑ ंददाित।॒ ॒पाणा॒मव॑।ै अं ॑ण॒ े̎। इियमवाव॑।॒ ॒ े॒ े ध॒नेु होे̎। आ॒िशष॑ एवाव॑।॒ े अनाह॑म॒यव॒ ॒ े ̎। विवा अनान।॒ ॑ ॒ ् वि॑र॒यः॥ ु १०॥ ((âgnimíkhÀn¹vartÂnprêÉÀti | ïpâbarhàÉaÎ dadÀti | ròpÀÉæmavàruddhyai | aÌva¡ brâhmaɸ | éndréyam¹vÀvàrundhe | dh¹nuÙ hotr¸ | æÌiÍà ¹vÀvàrundhe |

    ânâËvÀhàmadhvâryav¸ | vahnérvÀ ànâËvÀn | vahnçradhvâryuÏ || 10 ||)) [[1-1-6-11]]

    वि॑नव वि॑ याव॑।ै॒ ॒ े िमथनौ गावौ ॑ददाित।॒ ु॒ िमथनाव॑।॒ ु॒ ै वासो॑ ददाित। सव दवं ॑व वास॒॑ ॒ े ॒ ॒ ै । सवा ॑एव दवता ॒ ॒ े ̎ ीणाित। आ ा॑दशो॑ ददाित।॒ ाद॑श॒ मासा̎ सवंरः।॒ सवंर एव ित॑ितित।॒ ॒ ॒ ॒ काम॑म दयू॒ े ̎म।् अप॑िरिमताव॑॥ ॒ ै ११॥ आ॒िद ततृीय॑मासी॒नावा॑त ादा॒ े ॒ े ॒ ̎त े॒रतो॒े ऽिरक॑मकमतािन ॑हवीे े े॒ ॒ िष॑ िनवप॒ े ̎व॑रोहित ॒ददा॒यदयमक॑ं च॥ ु ॒ े ६॥ ((vahnçnaéva vahnç yâjÈasyÀvàrundhe | méthïnau gÀvaí dadÀti | méthïnasyÀvàruddhyai | vÀsº dadÀti | sârvâ d¹vâtya¡ vai vÀsàÏ | sarvã ¹va d¹vatåÏ prÁÉÀti | À dvãdâÌabhyº dadÀti | dvÀdàÌâ mÀsåÏ saÎvatsâraÏ | sa£vâtsâra ¹va pratçtiÍÊhati | kÀmàmòrdhvaÎ deyám | apàrimitâsyÀvàruddhyai || 11 || ædétye tÃtêyamâpsvÀsìttattenÀvãrundhatâ syÀdåpyat¹ ret½'gnirekàmekam¹tÀnç hâvÁÙÍç nérvap¸tprâtyavàrohati dadÀtyadhvâryurdeyâmeka¡ ca || 6 ||)) [[1-1-7-1]]

    घमः िशरदयमिः।॒ ॒ ॒ ॒ सिं॑यः पशिभ॑भवत।॒ ु ु ् छिदो॒काय तनय॑ाय य।॒ ॒ वात॑ ा॒णदयमिः।॒ ॒ सिं॑यः पशिभ॑भवत।॒ ु ु ् ॒िदत ंतो॒काय तनय॑ाय िपत ंप॑च।॒ ॒ ॒ ु ाची॒मन ॑िदशं॒ िह॑ िवान।ु ॒ े ॒ ्

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 18 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    अर॑ परो अिभवह।॒ े े ॑ े॒ु॒ िवा॒ आशा॒ दीा॑नो॒ िवभा॑िह। ऊज ॑नो धिह िपद चत॑द॥ े े े॒ ॒ ु १॥ ((ghârmaÏ ÌirâstadâyamâgniÏ | saÎprçyaÏ pâÌubhçrbhuvat | chârdist½kÀyâ tanàyÀya yaccha | vÀtàÏ præÉastadâyamâgniÏ | saÎprçyaÏ pâÌubhçrbhuvat | svâdétaÎ t½kÀyâ tanàyÀya pétuÎ pàca | prÀcìmaní prâdiÌa£ prehç védvÀn | âgneràgne pïro àgnirbhav¹ha | viÌvæ ÀÌæ dÁdyãn½ vibhãhi | Ârja¡ no dhehi dvépad¹ catíÍpade || 1 ||)) [[1-1-7-2]]

    अकदसौ सयदयमिः।॒ ॒ ॒ ु॒ ॒ ॒ू सिं॑यः पशिभ॑भवत।॒ ु ु ् य ॑श शं वच ॑े ु ु॒ शा तनः।ु॒ ॒ ू शं ोु॒ ितरज॑म।॒ ् तन ॑म दीिदिह तन ाऽऽद॑ध।े े े ॒ े॒ अिना॑ऽ॒ ॑णा।॒ े आ॒नश ा॑नश॒ सवमायान॑श।॒ े े ॒ े ु॒ य त ॑अ िश॒व तनवौे े े े ॒ ु ̎। िवरा॑ ॒रा॑।॒ त मा िव॑शतां ॒त मा॑ िजताम॥ े े ् २॥ ((ârkaÌcakÍïstadâsau sÂryâstadâyamâgniÏ | saÎprçyaÏ pâÌubhçrbhuvat | yattµ Ìukra ÌïkraÎ varcàÏ ÌïkrÀ tânÂÏ | ÌïkraÎ jyotérajàsram | tenà me dÁdihé tenâ tvÀ''dàdhe | âgninã'gn¹ brahmàÉÀ | ænâÌe vyãna̹ sarvâmÀyïrvyãnaÌe | ye tµ agne Ìéve tânuvaî | vérÀÊcà svârÀÊcà | te mÀ vçÌatÀ£ te mã jinvatÀm || 2 ||)) [[1-1-7-3]]

    य त ॑अ िश॒व तनवौे े े े ॒ ु ̎। साा॑िभ॒भ॑।॒ ू त मा िव॑शतां ॒त मा॑ िजताम।े े ् य त ॑अ िश॒व तनवौे े े े ॒ ु ̎। िवभ॑ पिरभ॑।॒ ॒ू ू त मा िव॑शतां ॒त मा॑ िजताम।े े ्

    य त ॑अ िश॒व तनवौे े े े ॒ ु ̎। ी च॒ भ॑ित।॒ ू त मा िव॑शतां ॒त मा॑ िजताम।े े ् या॑ ेअ िश॒वानव॑े ॒ ु । तािभ॒ाऽऽद॑ध।े या ॑अ घो॒रानव॑े े ॒ ु । तािभ॑रम ंग॑॥ ॒ ु ३॥ चत॑द िजता ंतनवीिण॑ च॥ ु ुे ॒ ॒ ७॥ ((ye tµ agne Ìéve tânuvaî | sâmrÀÊcãbhébhÂÌcà | te mÀ vçÌatÀ£ te mã jinvatÀm | ye tµ agne Ìéve tânuvaî | vébhÂÌcà parébhÂÌcà | te mÀ vçÌatÀ£ te mã jinvatÀm | ye tµ agne Ìéve tânuvaî | prâbhvÁ câ prabhðtiÌca | te mÀ vçÌatÀ£ te mã jinvatÀm | yÀstµ agne ÌévÀstânuvàÏ | tÀbhéstvÀ''dàdhe | yÀstµ agne gh½rÀstânuvàÏ | tÀbhçrâmuÎ gàccha || 3 || catíÍpade jinvatÀÎ tânuvâstrÁÉç ca || 7 ||)) [[1-1-8-1]]

    इम वा एत लो॒का अय॒॑ े े ॒॒ । त यदा॑वृा आधी॒यरे े ्। शो॒चयय॑यज॑मानम।े ु॒ ् घमः िशर इित गाहप॒॑माद॑धाित।॒ ॒ ॒ वात॑ ा॒ण इ॑ाहायपच॑नम।॒ ् अकिरा॑हवनीय॒ ॒ ु॒ ̎म।् तनवना॒ाव॑तयित।े ॒ ै ै तथा॒ न शो॑चयि॒ यज॑मानम।् रथ॒रमिभगा॒॑ ॒ ॒ यत गाहप॑ आधी॒यमा॑न।े॒ े राथ॑रो॒ वा अय ंलो॒कः॥ ॒ १॥ ((éme vÀ ¹te l½kÀ âgnayàÏ | te yadavyãvÃttÀ Àdhìyeran¾ | ̽cayµyïryajàmÀnam | ghârmaÏ Ìirâ ité gÀrhàpatyâmÀdàdhÀti | vÀtàÏ præÉa ityànvÀhÀryâpacànam | ârkaÌcakÍïrityãhavânÁyám | tenaévainænvyÀvàrtayati | tathæ na ̺cayanté yajàmÀnam | râthântâramâbhigãyat¹ gÀrhàpatya Àdhìyamãne | rÀthàntar½ vÀ âyaÎ l½kaÏ || 1 ||))

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 19 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    [[1-1-8-2]]

    अि॒वनं ॑लो॒क ित॑ितमाध॑।॒ े े ॒ ेै वा॒मदमिभगा॑यत उियमा॑ण।॒ े ॒ े॒ ॒ अिर॑ ंव वा॑मदम।॒ े॒ ै ॒ ् अिर॒॑ एवन ंित॑ितमाध॑।॒ ै ॒ ॒ े अथो॒ शाि॒व वा॑मदम। े॒ ् शा॒मवनं ॑पश॒॑म॑रत।े॒ ेै ु बहृदिभगा॑यत आहवनीय॑ आधी॒यमा॑न।॒ ॒ ॒ े बाहत॑ो॒ वा असौ लो॒कः। ॒ अमि॒॑वनं ॑लो॒क ित॑ितमाध॑।॒ े े ॒ ेु ै जाप॑ितरिम॑सजृत॥ ॒ ॒ २॥ ((âsminn¹vaina¡ l½ke pratçÍÊhitâmÀdhàtte | væmâd¹vyamâbhigãyata uddhréyamãÉe | ântarçkÍa£ vai vãmad¹vyam | ântarçkÍa ¹vaina£ pratçÍÊhitâmÀdhàtte | ath½ ÌÀntérvai vãmad¹vyam | Ìæntam¹vaina¡ paÌâvyàmuddhàrate | bõhadâbhigãyata ÀhavânÁyà Àdhìyamãne | bÀrhàt½ vÀ âsau l½kaÏ | âmuÍmçnn¹vaina¡ l½ke pratçÍÊhitâmÀdhàtte | prâjÀpàtirâgnimàsÃjata || 2 ||)) [[1-1-8-3]]

    सोऽो॒ वारो॑ भा परा॑ङत।ू॒ ै ् त ंवा॑रवीयन॑ावारयत।॒ े ता॑रवीय॑ वारवीयम।॒ ॒ ् यतन ॑यती अकत।ै॒ े े॒ ॑ ु त॒त॑ यतम।ै ै ॒ ् या॑रवीय॑मिभ॒गाय॑त।॒ े वा॒रियवन ंित॑ितमाध॑।॒ ॒ ॒ ॒ ेै ै यतन ॑यती क॑त।ै॒ े े॒ ेु घमः िशर इित॒ ॒ ॒ गाहप॒॑माद॑धाित। सशीष॑ाणमवनमाध॑॥ े॒ ॒ ेै ३॥ ((so'Ìv½ vÀrº bhòtvÀ parãÇait | taÎ vãravântÁyµnÀvÀrayata | tadvãravântÁyàsya vÀravantÁyâtvam | Ìyaétenà Ìy¹tÁ àkuruta | tacchyaétasyà Ìyaitâtvam | yadvãravântÁyàmabhégÀyàte | værâyétvaivaina£ pratçÍÊhitâmÀdhàtte | Ìyaétenà Ìy¹tÁ kírute | ghârmaÏ Ìirâ ité gÀrhàpatyâmÀdàdhÀti | saÌêrÍÀÉam¹vainâmÀdhàtte || 3 ||))

    [[1-1-8-4]]

    उपन॑म॑रो यो नम॑ित।ै ॒ ॒ु ॒ो वा एषः।॒ यदिः।॒ स आधी॒यमा॑न ई॒रो यज॑मान पशन िह॑ ॒ ू ् िस॑तोः। सिं॑यः पशिभ॑भविदा॒॑ ॒ु ु ह। पशिभ॑रवन॒ े ॒ ॒ु ै सिं॑य ंकरोित। पशनामिह॒ ू॒ साय।ै छिदो॒काय तनय॑ाय या॑ह।॒ ॒ ॒ े आ॒िशष॑मवतामाशाे॒ ै ̎।े वात॑ ा॒ण इ॑ाहायपच॑नम॥ ॒ ् ४॥ ((upaçnâmuttàro yâjÈo nàmati | rïdro vÀ ¹ÍaÏ | yadâgniÏ | sa ãdhìyamãna ÁÌvâro yajàmÀnasya pâÌÂn hiÙsçtoÏ | saÎprçyaÏ pâÌubhçrbhuvâdityãha | pâÌubhçr¹vain⨠saÎprçyaÎ karoti | pâÌònÀmahi¥sÀyai | chârdist½kÀyâ tanàyÀya yâcchetyãha | æÌiÍàm¹vaitÀmÀÌåste | vÀtàÏ præÉa ityànvÀhÀryâpacànam || 4 ||)) [[1-1-8-5]]

    सा॑णमवनमाध॑।े॒ ॒ ेै ॒िदत ंतो॒काय तनय॑ा॒ ॒ य िपत ंपचा॑ह।॒ ॒ ेु अ॑मवाे॒ ै̎ दयित। ाची॒मन ॑िदशं॒ िह॑ िवािना॑ह।ु ॒ े ॒ िवभ॑िरवनय॑ो॒े ॒ ै सा। अथो॒ नाना॑वीयाववनौ ॑कत। े॒ ेै ु ऊज ॑नो धिह िपद चत॑द इा॑ह। े े॒ ॒ ॒ु आ॒िशष॑मवतामाशाे॒ ै ̎।े अकिरा॑हवनीय॒ ॒ ु॒ ̎म।् अक॒ व दवाना॒मै े॒ ̎म॥ ् ५॥ ((saprãÉam¹vainâmÀdhàtte | svâdétaÎ t½kÀyâ tanàyÀya pétuÎ pâcetyãha | annàm¹vÀsmaè svadayati | prÀcìmaní prâdiÌa£ prehç védvÀnityãha | vibhàktir¹vainày½Ï sÀ | ath½ nÀnãvÁryÀv¹vainaí kurute | Ârja¡ no dhehi dvépad¹ catíÍpadâ ityãha | æÌiÍàm¹vaitÀmÀÌåste | ârkaÌcakÍïrityãhavânÁyám |

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 20 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    ârko vai d¹vÀnæmannám || 5 ||)) [[1-1-8-6]]

    अ॑मवाव॑।े॒ े तन ॑म दीिदहीा॑ह।े े ॒ सिम॑ एवन॒ ै ̎म।् आ॒नश ा॑नश॒ इित ििद॑यित।॒ े ॒ य॑ इम लो॒काः।॒ े एव॑नं ॑लो॒कष ित॑ितमाध॒॑ े े ॒ ेै ु॒ । तथा॒ न का॒य ̎म।् वीि॑तम॑ितितमाद॑धीत।॒ ॒ उ॒॒वाधाया॑िभ॒मिय॑ृ ै । अवी̎ितमवन ंित॑ितमाध॑।े॒ ॒ ॒ ेै िवरा॑ ॒रा या ॑अ िश॒वानवािभ॒ाऽऽद॑ध॒ ॒ े े ॒॒ ॒ ुइा॑ह। एता वा अः िश॒वानव॒॑ ॒ े ॒ ु । तािभ॑रवने ॒ ॒ै सम॑ध यित। या ॑अ घो॒रानवािभ॑रम ंग॒ित॑ या॒ ंे े ॒ ॒ े॒ ु ु ूिात।॒ ् तािभ॑रवन ंपरा॑भावयित॥ े ॒ ॒ै ६॥ लो॒को॑ऽसजृतनमाध॑ऽाहायपच॑न ंदवाना॒म॑मन ंै ॒ े ॒ े े ॒ ॒ित॑ितमाध॒॑ प॑ च॥ ॒ े ८॥ ((annàm¹vÀvàrundhe | tenà me dÁdéhÁtyãha | samçndha ¹vainám | ænâÌe vyãnaÌâ ité trirudçÇgayati | trayà éme l½kÀÏ | ¹Ívµvaina¡ l½keÍï pratçÍÊhitâmÀdhàtte | tattathæ na kæryám | vÁÇgçtâmapràtiÍÊhitâmÀdàdhÁta | ïddhÃtyaévÀdhÀyãbhémantriyàÏ | avëÇgitam¹vaina£ pratçÍÊhitâmÀdhàtte | vérÀÊcà svârÀÊcâ yÀstµ agne ÌévÀstânuvâstÀbhéstvÀ''dàdhâ ityãha | ¹tÀ vÀ âgneÏ ÌévÀstânuvàÏ | tÀbhçr¹vain⨠samàrdhayati | yÀstµ agne gh½rÀstânuvâstÀbhçrâmuÎ gâcchetç brÂyædyaÎ dvéÍyÀt | tÀbhçr¹vaina£ parãbhÀvayati || 6 || l½kº'sÃjatainâmÀdhàtte'nvÀhÀryâpacànaÎ d¹vÀnæmannàmena£ pratçÍÊhitâmÀdhàtt¹ paÈcà ca || 8 ||)) [[1-1-9-1]]

    श॒मीग॒॒भादि ंम॑ित। ॒ एषा वा अयिया॑ तनः।॒ ॒ े ॒ ॒ ू तामवा ॑जनयित।े॒ ै अिद॑ितः पका॑मा।ु॒ सा॒ोे ̎ दवोे े॒ ̎ ौदनम॑पचत।॒ ् ता॑ उ॒ष॑णमदः।े ताञा̎त।् सा रतो॑ऽध।े तै̎ धा॒ता चा̎यमा चा॑जायताम।॒ े ् सा ितीय॑मपचत॥ ॒ ् १॥ ((ÌâmìgârbhÀdâgniÎ mànthati | ¹ÍÀ vÀ âgneryâjÈiyã tânÂÏ | tÀm¹vÀsmaç janayati | adçtiÏ pïtrakãmÀ | sædhyebhy¼ d¹vebhy¼ brahmaudânamàpacat | tasyã ïccheÍàÉamadaduÏ | tatprÀÌÈåt | sÀ retº'dhatta | tasyaè dhætÀ cåryâmÀ cãjÀyetÀm | sÀ dvétÁyàmapacat || 1 ||)) [[1-1-9-2]]

    ता॑ उ॒ष॑णमदः।े ताञा̎त।् सा रतो॑ऽध।े त ॑िम वणाजायताम।ै ॒ ॒ ॑ े ् सा ततृीय॑मपचत।॒ ् ता॑ उ॒ष॑णमदः।े ताञा̎त।् सा रतो॑ऽध।े ता॒ अश॑ भग॑ाजायताम।॒ े ् सा च॑तथम॑पचत॥ ु॒ ् २॥ ((tasyã ïccheÍàÉamadaduÏ | tatprÀÌÈåt | sÀ retº'dhatta | tasyaç métraÌcâ varíÉaÌcÀjÀyetÀm | sÀ tõtÁyàmapacat | tasyã ïccheÍàÉamadaduÏ | tatprÀÌÈåt | sÀ retº'dhatta | tasyæ aÙÌàÌcâ bhagàÌcÀjÀyetÀm | sÀ càtïrthamàpacat || 2 ||))

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 21 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    [[1-1-9-3]]

    ता॑ उ॒ष॑णमदः।े ताञा̎त।् सा रतो॑ऽध।े ता॒ इ॑ िवव॑ा॒ ाजायताम।े ् ौ॒दन ंपच॑ित।॒ ॒ रत॑ एव त॑धाित।े ॒ ाञ॑ि ाणा ओदनम।॒ ॒ ् यदा॑मि॑त।ु॒ े तन ॑सिमधो॒ऽाद॑धाित।े ॒ उ॒ष॑णा॒ा अिद॑ती॒ रतो॑ऽधे े ॥ ३॥ ((tasyã ïccheÍàÉamadaduÏ | tatprÀÌÈåt | sÀ retº'dhatta | tasyæ indràÌcâ vivàsvÀÙÌcÀjÀyetÀm | brâhmaïdânaÎ pàcati | retà ¹va taddàdhÀti | prÀÌÈànti brÀhmâÉÀ ºdânam | yadÀjyàmïcchiÍyàte | tenà sâmidh½'bhyajyÀdàdhÀti | ïccheÍàÉædvÀ adçtì retº'dhatta || 3 ||)) [[1-1-9-4]]

    उ॒ष॑णादव ततो॑ ध।े े े े॒ अि॒ वा एतत।॒ ् यिमध॒॑ । एतत॒॑ े । यदा̎म।् यदान॑ सिमधो॒ऽा॒दधा॑ित।े ॒ अ॒व तत॑िस दधाित।े े ित आद॑धाित िमथनाय॑।॒ ॒ु इय॑तीभवि। जाप॑ितना यमखन सिंम॑ताः॥ ॒ े ॒ु॒ ४॥ ((ïccheÍàÉÀd¹va tadretº dhatte | asthé vÀ ¹tat | yatsâmidhàÏ | ¹tadretàÏ | yadÀjyám | yadÀjyµna sâmidh½'bhyajyædadhãti | asthy¹va tadretàsi dadhÀti | tésra ÀdàdhÀti mithunâtvÀyà | iyàtÁrbhavanti | prâjÀpàtinÀ yajÈamïkhenâ saÎmçtÀÏ || 4 ||))

    [[1-1-9-5]]

    इय॑तीभवि । यपषा॒ सिंम॑ताः।॒ ॒॒ इय॑तीभवि। एताव पष वी॒य॒ ॒ ॑ ेै ु ̎म।् वी॒यस॑िंमताः। आ॒ा भ॑वि। आ॒िम॑व िह रत॑ ॒ े िसत॒ े̎। िचि॑या॒ाद॑धाित। िच॒मव भ॑वित।े॒ घतृव॑तीिभ॒राद॑धाित॥ ॒ ५॥ ((iyàtÁrbhavanti | yâjÈâpâruÍæ saÎmçtÀÏ | iyàtÁrbhavanti | ¹tÀvâdvai puríÍe vìryám | vìryàsaÎmitÀÏ | ærdrÀ bhàvanti | ærdramçvâ hi retàÏ sécyat¸ | citrçyasyÀÌvâtthasyÀdàdhÀti | cétram¹va bhàvati | ghõtavàtÁbhérÀdàdhÀti || 5 ||)) [[1-1-9-6]]

    एता अः िय ंधाम॑।॒ ॒ े ॒ यतम।ृ॒ ् ियण॒वनं॒ े ॒ै ै धाा॒ सम॑धयित। अथो॒ तज॑सा।े गा॒यीिभ॑ाणाद॑ात।॒ ॒ ् गा॒य॑ा॒ व ा॒ ै ̎णः।॒ छ॑सः यनाय॑।॒ ॒ िी ॑राज॒॑।॒ ु ि॑ा॒ व रा॑ज॒॒॑ ु ै । छ॑सः यनाय॑॥ ॒ ॒ ६॥ ((¹tadvÀ âgneÏ préyaÎ dhÀmà | yadghõtam | préyeÉaévaina£ dhÀmnæ samàrdhayati | ath½ tejàsÀ | gæyâtrÁbhçrbrÀhmâÉasyÀdàdhyÀt | gæyâtracchàndæ vai bråhmâÉaÏ | svasyâ chandàsaÏ pratyayanâstvÀyà | tréÍÊugbhê rÀjânyàsya | tréÍÊupchàndæ vai rãjânyàÏ |

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 22 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    svasyâ chandàsaÏ pratyayanâstvÀyà || 6 ||)) [[1-1-9-7]]

    जग॑तीिभ॒वय॑। जग॑तीछा॒ व वय॑ै ै । छ॑सः यनाय॑।॒ ॒ त संव॑रं गो॑पायत।॒ े ् सवंर॒ ॒ ॒ िह रतो॑ िहत ंवधत॑।े े॒ यने॑ सवंर नोपनम॒ े ॒ ेत̎।् सिमध॒॒ पनराद॑ात।ु ॒ ् रत॑ एव तित ंवधम॑ानमित।े े॒ ॒ न मा॒सम॑ीयात।् न िय॒मपय॑ात॥ ु े ् ७॥ ((jagàtÁbhérvaiÌyàsya | jagàtÁchandæ vai vaiÌyàÏ | svasyâ chandàsaÏ pratyayanâstvÀyà | taÙ sàÎvatsâraÎ gºpÀyet | sa£vâtsâraÙ hi retº hétaÎ vardhàte | yadyµnaÙ saÎvatsâre nopânam¸t | sâmidhâÏ punârÀdàdhyÀt | retà ¹va taddhétaÎ vardhàmÀnameti | na mæ¨samàÌnÁyÀt | na striyâmupµyÀt || 7 ||)) [[1-1-9-8]]

    या॒सम॑ी॒यात।् यिय॑मपयात।ु े॒ ् िनव̎यः ात। ् ननम॑िपन॑मत।ै ॒ े ् आधा॒मा॑नो ौदन ंप॑चित।॑ ॒ आ॒िदा वा इत उ॒माः सव॑ग लो॒कमा॑य।॒ ॒ ॑ ॒ ु ् त वा इतो यं॒ ित॑े ॒ नद।ु े एत ख वावािदाः।॒ ॒े ॒ या̎णाः।॒ तरव स ंग॑ित॥ ै े ॒ ॒ ८॥ ((yanmæ¨samàÌnìyÀt | yatstriyàmup¹yÀt | nirvëryaÏ syÀt | nainàmâgnirupànamet | Ìva ãdhæsyamãno brahmaudânaÎ pàcati | ædétyÀ vÀ éta íttâmÀÏ sívârgaÎ l½kamãyann | te vÀ éto yanta£ pratçnudante | ¹te khalï vÀvÀdétyÀÏ |

    yadbråhmâÉÀÏ | tair¹va sântvaÎ gàcchati || 8 ||)) [[1-1-9-9]]

    नन ंित॑नद।ै ॒ ेु वा॒िदनो॑ वदि।॒ ॒ ा॑ सः। अिः का॒य ॒॑ । यो̎ऽ जा ंपश॑ज॒नयतीित॑।ै ॒ ॒ ॒ू श॒ाै राि॑मििम॑ीत।॒ ति॑पषमरणी ॒िन॑पत।ु ु॒ ॒ े ् यथ॑ष॒भाय॑ वािश॒ता ा॑िवा॒यित॑। तग॒व तत।॒ े ् अपो॒ भा॒ि ंम॑ित॥ ॒ ॒ ९॥ ((naina£ pratçnudante | brâhmâvædinº vadanti | kvã saÏ | âgniÏ kæryàÏ | y¼'smai prâjÀÎ pâÌÂnpràjânayâtÁtç | ÌalkaéstÀÙ rÀtrçmâgnimçndhÁta | tasmçnnupavyïÍamâraÉì niÍÊàpet | yathàrÍâbhÀyà vÀÌétÀ nyãvicchæyatç | tâdÃg¹va tat | âp½dÂhyâ bhasmægniÎ mànthati || 9 ||)) [[1-1-9-10]]

    सव साऽः स॑ितः।ै े त ंम॑िथा ा॒म॑रित।॒ ु सवंरमव ततो॑ िहत ंज॑नयित।॒ ॒ ॒ े॒ े ॒ अना॑िहता॒ि॒ िरा॑ः। यः सिमधोऽना॑धाया॒िमा॑ध॒ इित॑।॒ ताः संव॑र परा॒दाद॑ात।॒ े ु॒ ् सवंरादवनम॑वाध॑।॒ ॒ ॒ े ॒ े॒ ै यिद॑ सवंर नादात।॒ े ॒ ् ा॒दयां॒ ̎ परा॒दाद॑ात।ु॒ ् सवंर॑ितमा॒ व ाद॑श॒ रा॑यः।॒ ॒ ॒ ै सवंरमवाािह॑ता भवि॒ ॒ ॒ े॒ । यिद॑ ादयां॒ ̎ नादात।॒ ् ॒ह परा॒दाद॑ात।े ु॒ ् आिह॑ता एवा॑ भवि॥ ॒ १०॥

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 23 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    ितीय॑मपतथम॑पच॒दिद॑ती ॒रतो॑ऽध॒ सिंम॑ता ॒ ु॒ ेघतृव॑तीिभ॒राद॑धाित राज॒॒॑ छ॑सः ॒यनायय॑ाित मित रा॑यिर॑ च॥ ॒ े ॒ ॒ ९॥ ((saiva sÀ'gneÏ santàtiÏ | taÎ màthétvÀ prÀÈcâmuddhàrati | sa£vâtsâram¹va tadretº hétaÎ prajànayati | anãhitâstasyægnirityãhuÏ | yaÏ sâmidho'nãdhÀyægnimãdhâtta itç | tÀÏ sa¡vatsâre pïrastædÀdàdhyÀt | sa£vâtsârÀd¹vainàmavârudhyÀdhàtte | yadç saÎvatsâre nÀdâdhyÀt | dvædâÌyÀ¢ pïrastædÀdàdhyÀt | sa£vâtsârapràtimæ vai dvÀdàÌâ rÀtràyaÏ | sa£vâtsâram¹vÀsyÀhçtÀ bhavanti | yadç dvÀdâÌyÀ¢ nÀdâdhyÀt | tryâhe pïrastædÀdàdhyÀt | ÀhçtÀ ¹vÀsyà bhavanti || 10 || dvétÁyàmapaccatïrthamàpacâdadçtì retº'dhattâ saÎmçtÀ ghõtavàtÁbhérÀdàdhÀti rÀjânyàÏ svasyâ chandàsaÏ pratyayanâstvÀyµyÀdgacchati manthaté rÀtràyaÌcâtvarç ca || 9 ||)) [[1-1-10-1]]

    जाप॑ितः जा असजृत।॒ ॒ ॑ स िर॑िरचा॒नो॑ऽमत। स तपो॑ऽतत। स आ॒ी॒यम॑पयत। ् तद॑वधत। तद॑ा॒ह॑सो॒म॑सृत। सा िवराड॑भ॒ वत।् ता ंदव॑ासरा ॑गत।े ृु॒ सो̎ऽवीजाप॑ितः।॒ मम वा एषा॥ ॒ ॒ १॥ ((prâjÀpàtiÏ prâjÀ àsÃjata | sa rçricænº'manyata | sa tapº'tapyata | sa ætmanvìryàmapaÌyat | tadàvardhata | tadàsmætsahàs½rdhvamàsÃjyata | sÀ vérÀËàbhavat | tÀÎ dµvÀsïrÀ vyàgÃhÉata | s¼'bravÁtprâjÀpàtiÏ | mamâ vÀ ¹ÍÀ || 1 ||)) [[1-1-10-2]]

    दोहा॑ एव याक॒िमित॑।॒ ु॒ सा तत॒ ाद॑ामत।ु ्

    तजाप॑ित॒ ॒ पयग॑ात। ृ ् अथ॑व िपत ंम ॑गोपा॒यित॑। ॒ े ेु सा ितीयमद॑ामत।॒ ॒ ु ् तजाप॑ित॒ ॒ पयग॑ात। ृ ् नय ॑जा ंम ॑गोपा॒यित॑ ॒ े े । सा ततृीयमद॑ामत।॒ ॒ ु ् तजाप॑ित॒ ॒ पयग॑ात। ृ ् श॑ पश ॑गोपा॒यित॑॥ ॒ े ेू २॥ ((dohã ¹va yïÍmÀkâmitç | sÀ tatâÏ prÀcyudàkrÀmat | tatprâjÀpàtéÏ paryàgÃhÉÀt | athàrva pétuÎ mµ gopæyetç | sÀ dvétÁyâmudàkrÀmat | tatprâjÀpàtéÏ paryàgÃhÉÀt | naryà prâjÀÎ mµ gopæyetç | sÀ tõtÁyâmudàkrÀmat | tatprâjÀpàtéÏ paryàgÃhÉÀt | Ìa×syà pâÌÂnmµ gopæyetç || 2 ||)) [[1-1-10-3]]

    सा च॑तथमद॑ामत।ु ु॒ ् तजाप॑ित॒ ॒ पयग॑ात। ृ ् स॑थ सभा ंम ॑गोपा॒यित॑।॒ े े सा प॒॑ममद॑ामत।ु ् तजाप॑ित॒ ॒ पयग॑ात। ृ ् अह॑ ेबिय म ं ॑म गोपा॒यित॑।ु ॒ े े अीन वाव सा ता॑मत।॒ ् ता॒जाप॑ित॒ पयग॑ात। ृ ् अथो॑ पिमव।॒ े॒ पिवा एषा ा॒ ॒ ̎ण िव॑ा॥ ॒ े ३॥ ((sÀ càtïrthamudàkrÀmat | tatprâjÀpàtéÏ paryàgÃhÉÀt | sapràtha sâbhÀÎ mµ gopæyetç | sÀ pàÈcâmamudàkrÀmat | tatprâjÀpàtéÏ paryàgÃhÉÀt | ahµ budhniyâ mantra¡ me gopæyetç | âgnÁn vÀva sÀ tÀnvyàkramata | tÀnprâjÀpàtéÏ paryàgÃhÉÀt | athº pâÇktim¹va | pâÇktirvÀ ¹ÍÀ bråhmâÉe pravçÍÊÀ || 3 ||)) [[1-1-10-4]]

    तामा॒नोऽिध॒ िनिमम॑ीत। े

  • TaittirÁya-BrÀhmaÉa, edited by Subramania Sarma, Chennai 2005, page 24 of 537 - www.sanskritweb.net/yajurveda

    यदिरा॑धी॒यत॒ े̎। ता॑दताव॑ो॒ऽय आधीय॑।े ॒ े॒ पां वा इद॒ ॒ सव̎म।् पा॑नव पाे ॒ ै णृोित। अथ॑व िपत ंम ॑गोपा॒या॑ह। ॒ े ेु अ॑मवतन ॑णृोित।े॒ ेै नय ॑जा ंम ॑गोपा॒या॑ह। ॒ े े जामवतन ॑णृोित।॒ े॒ ेै श॑ पश ॑गोपा॒या॑ह॥ ॒ े ेू ४॥ ((tÀmætmano'dhé nirmçmÁte | yadâgnirãdhìyat¸ | tasmãd¹tÀvànt½'gnayâ Àdhêyante | pÀÇkta£ vÀ édaÙ sarvám | pÀÇktµnaéva pÀÇktaª spÃÉoti | athàrva pétuÎ mµ gopæyetyãha | annàm¹vaitenà spÃÉoti | naryà prâjÀÎ mµ gopæyetyãha | prâjÀm¹vaitenà spÃÉoti | Ìa×syà pâÌÂnmµ gopæyetyãha || 4 ||)) [[1-1-10-5]]

    पशनवतन ॑णृोित।॒ े॒ ेू ै स॑थ सभा ंम ॑गोपा॒या॑ह।॒ े े सभामवतन॒ े॒ े ेै ि̎य॒ ृ॑णोित। अह ॑बिय म ं ॑म गोपा॒या॑ह।े ॒ े ेु म॑मवतन िये॒ े ॒ै णृोित। यद॑ाहायपच॑नऽाहा॒य ॑पच॑ि।॒ े तन सोे ॒ ऽ̎ा॒भी॑ ी॒तः। याहप॒॑ आ॑ मिध॒य॑ि॒ सपंी̎या॒जय॑ि। तन सोे ॒ ऽ̎ा॒भी॑ ी॒तः। यदा॑हवनीय ज॑ित॥ ॒ े॒ ु ५॥ ((pâÌÂn¹vaitenà spÃÉoti | sapràtha sâbhÀÎ mµ gopæyetyãha | sâbhÀm¹vaiten¸ndréya× spóÉoti | ahµ budhniyâ mantra¡ me gopæyetyãha | mantràm¹vaitenâ Ìriyaª spÃÉoti | yadànvÀhÀryâpacàne'nvÀhærya¡ pacànti | tenâ s¼'syæbhÁÍÊàÏ prìtaÏ | yadgÀrhàpatyâ ÀjyàmadhéÌrayànté saÎpatnëryæjayànti | tenâ s¼'syæbhÁÍÊàÏ prìtaÏ | yadãhavânÁy¹ juhvàti || 5 ||)) [[1-1-10-6]]

    तन सोे ॒ ऽ̎ा॒भी॑ ी॒तः। यभायां॒ ̎ िवजय॑।॒ े तन े ॒ सो̎ऽा॒भी॑ ी॒तः। यदा॑वसथऽ॒॒ े हर॑ि। तन सोे ॒ ऽ̎ा॒भी॑ ी॒तः। तथाऽ̎ सव॒ ̎ ी॒ता अभीा॒ आधीय॑।॒ े वसथम॒वमपि॑त॒तक॑मकम।॒ ॒ ॒ े॒ े े ेु ै ् यथा ̎ाणाय॑ गहवा॒िसन ॑पिरदाय॑ गहानित॑।॒ ृ े े ॒ ृ े॒ ता॒ग॒व तत।े ् पनर॑ा॒गोप॑ितु त।े साऽभा॑गयमवषां॒ तत।े े॒ ै ् सा तत॑ ऊ॒ारो॑हत। ् सा रो॑िहय॑भवत।॒ ् तो॑िहय रो॑िहिण॒म।॒ ै ् रो॒िहयामिमाद॑धीत।॒ ॒ एवन ंयोनौ॒ ित॑ितमाध॑।॒ ै ॒ ॒ े ऋोन॑न॥ ॒ े े ६॥ एषा पश ॑गोपा॒यित िव॑ा पश ॑गोपा॒या॑ह ज॑ित ॒ ॒ े े ॒ ॒ े ेू ू ॒ ुितत स च॑॥ े ॒ १०॥ सध॑ंं॒ कृि॑का॒स॑ि ादशस॑ जापि॑तवा॒चो ॒ ू ॒ ु ॒ दव॑ासरादिन॒मः िशर॑ इम व श॑मीग॒भाजाप॑िते े ॒ ॒ु॒ ॒ ॒ ै स िर॑िरचा॒नः सतप॒ स आ॒ी॒य ॑दश॑॥ १०॥ सध॑ंं॒ तौ िदावथो॑ शं॒ाय ा॒॑ ॒ ॒ षेा ं ॒यपयप॑िर ॒ ु ॒यः सोऽो॒ऽवारो॑ भा जग॑तीिभ॒रशीि॑तः॥ ॒ ू॒ ८०॥ ((tenâ s¼'syæbhÁÍÊàÏ prìtaÏ | yatsâbhÀyÀ¢ véjayànte | tenâ s¼'syæbhÁÍÊàÏ prìtaÏ | yadãvasâthe'nn⨠harànti | tenâ s¼'syæbhÁÍÊàÏ prìtaÏ | tathå'syâ sarv¸ prìtÀ âbhÁÍÊæ Àdhêyante | prâvâsâtham¹Íyann¹vamupàtiÍÊh¹taikàmekam | yathå brÀhmâÉÀyà gÃhevæsinµ parédÀyà gõhÀnetç | tædÃg¹va tat | punàrægatyopàtiÍÊhate | sÀ'bhãgeyam¹vaiÍÀ£ tat | sÀ tatà òrdhvÀrºhat | sÀ rºhéÉyàbhavat | tadrºhéÉyai rºhiÉétvam | r½héÉyÀmâgnimÀdàdhÁta | sva ¹vaina£ yonaï p