tailieu.vncty.com kt124

Lêi nãi ®Çu

NÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· vµ ®ang mang l¹i nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc lín cho çc doanh nghiÖp, ®ång thêi mang l¹i nh÷ng lîi Ých cho ngêi tiªu dïng, ®ã lµ s¶n phÈm ®Ñp, mÉu m· ®Ñp chÊt lîng cao, gi¸ thµnh phï hîp. Víi nhiÒu lo¹i h×nh s¶n xuÊt vµ víi nhiÒu h×nh thøc së h÷u, çc doanh nghiÖp muèn tån t¹i ®îc th× ph¶i t×m ph¬ng híng s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp ®Ó s¶n phÈm cña m×nh cã thÓ c¹nh tranh ®îc vµ ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr-êng. ChÝnh v× vËy, ®ßi hái çc doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã th× çc doanh nghiÖp ph¶i sö dông nhiÒu c«ng cô qu¶n lý kh¸c nhau, trong ®ã h¹ch to¸n ®ãng vai trß rÊt quan träng ®Ó qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh s¶n xuÊt, kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc sö dông tµi s¶n nh»m ®¶m b¶o s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh liªn tôc, qu¶n lÝ vµ sö dông tµi s¶n, nh»m ®¶m b¶o s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh liªn tôc, qu¶n lý vµ sö dông mét çch tèt nhÊt çc yÕu tè chi phÝ ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi phôc vô cho çc nhµ qu¶n lý kinh tÕ, tõ ®ã ®a ra çc kÕ ho¹ch, dù ¸n vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch, quyÕt ®Þnh nªn s¶n xuÊt s¶n phÈm g×, b»ng nguyªn vËt liÖu nµo? mua ë ®©u vµ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tõng thêi kú. V× vËy çc doanh nghiÖp cÇn x©y dùng quy tr×nh h¹ch to¸n mét çch khoa häc, hîp lý, trong ®ã h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu lµ rÊt quan träng.

Vµ ®èi víi çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt, th× h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu lµ rÊt quan träng bëi çc lý do sau:

Thø nhÊt, nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè ®Çu vµo cña qóa tr×nh s¶n xuÊt, nã quyÕt ®Þnh chÊt lîng s¶n phÈm ®Çu ra.

Thø hai, chi phÝ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng lín trong tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt, v× thÕ nã mang tÝnh träng yÕu.

1

Mçi sù biÕn ®éng vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu lµm ¶nh hëng ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸ thµnh s¶n phÈm. V× thÕ sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu lµ rÊt quan träng.

Thø ba, nguyªn vËt liÖu trong çc doanh nghiÖp hÕt søc ®a d¹ng, nhiÒu chñng lo¹i do ®ã yªu cÇu ph¶i cã ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n thËt tèt vµ thËn träng. ViÖc b¶o qu¶n tèt sÏ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh thµnh c«ng cña c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh.

Trong mÊy n¨m gÇn ®©y, h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ®· cã nh÷ng bíc tiÕn râ rÖt. Tuy nhiªn do tr×nh ®é qu¶n lý vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cßn nhiÒu h¹n chÕ thÓ hiÖn ë nhiÒu mÆt, nhÊt lµ chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh cha phï hîp víi quy m« vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ.

Còng gièng nh çc doanh nghiÖp kh¸c ®Ó hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5 lu«n chó träng c«ng t¸c h¹ch to¸n sö dông nguyªn vËt liÖu cho phï hîp vµ coi ®ã nh mét c«ng cô qu¶n lý kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®Ó qu¶n lý vËt t nãi riªng vµ qu¶n lý s¶n xuÊt nãi chung. Tõ thùc tiÔn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, tríc viÖc ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ, viÖc lËp ®Þnh møc ®óng ®¾n nhu cÇu sö dông nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt, gi¶m møc tiªu hao vËt liÖu, duy tr× vµ b¶o qu¶n tèt çc lo¹i vËt t lµ viÖc lµm quan träng kh«ng chØ ®èi víi çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi chung mµ cßn ®èi víi c«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 nãi riªng. V× vËy, viÖc t¨ng cêng c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý vËt t ph¶i ®i liÒn víi viÖc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n víi viÖc t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông çc loµi tµi s¶n trong ®ã h¹ch to¸n vµ qu¶n lý nguyªn vËt liÖu ®ãng vai trß hÕt søc quan träng.

Víi ý nghÜa nh vËy cña nguyªn vËt liÖu ®èi víi çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vµ qua mét thêi gian thùc tËp t×m hiÓu c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5, em ®· nghiªn cøu ®Ò tµi "Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu víi viÖc t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5" lµm chuyªn ®Ò thùc tËp cuèi kho¸.

2

CÊu tróc chuyªn ®Ò gåm 3 ch¬ng:

Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt

Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 .

Ch¬ng III: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu víi viÖc t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 .

3

Ch¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n nguyªn vËt

liÖu víi viÖc t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt

I. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ nguyªn vËt liÖu vµ sù cÇn thiÕt ph¶i h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu trong çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt.

1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm

Nguyªn vËt liÖu lµ nh÷ng ®èi tîng lao ®éng ®îc thÓ hiÖn díi d¹ng vËt ho¸, chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh vµ khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt díi t¸c ®éng cña søc lao ®éng chóng bÞ tiªu hao toµn bé hoÆc thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu ®Ó t¹o ra h×nh th¸i vËt chÊt cña s¶n phÈm vµ toµn bé gi¸ trÞ vËt liÖu ®îc chuyÓn hÕt mét lÇn vµo chi phÝ kinh doanh trong kú.

Nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chiÕm tû träng lín träng tæng chi phÝ s¶n xuÊt do ®ã nã quyÕt ®Þnh chÊt lîng cña c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Çu vµo cã tèt th× ®Çu ra míi ®¶m b¶o, ®ã lµ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra míi cã chÊt lîng cao.

Nguyªn vËt liÖu tån t¹i díi nhiÒu h×nh th¸i vËt chÊt kh¸c nhau, cã thÓ ë thÓ r¾n nh s¾t,thÐp, ë thÓ láng nh dÇu, x¨ng, s¬n ë d¹ng bét nh çt, v«i… tuú tõng lo¹i h×nh s¶n xuÊt.

Nguyªn vËt liÖu cã thÓ tån t¹i ë çc d¹ng nh:

- Nguyªn vËt liÖu ë d¹ng ban ®Çu, cha chÞu t¸c ®éng cña bÊt kú quy tr×nh s¶n xuÊt nµo.

- Nguyªn vËt liÖu ë çc giai ®o¹n s¶n xuÊt kh¸c: nguyªn vËt liÖu lµ s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm ®Î tiÕp tôc ®a vµo s¶n xuÊt, chÕ t¹o thµnh thùc thÓ cña s¶n phÈm.

Nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ®· t¹o ra nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng trong c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu tõ kh©u tÝnh gi¸, ®Õn h¹ch to¸n chi tiÕt, h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu vµ sö dông qu¶n lý tèt nguyªn vËt liÖu.

2. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu:

Do nguyªn vËt liÖu sö dông trong çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã rÊt nhiÒu lo¹i nhiÒu thø cã vai trß c«ng dông kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, ®ßi hái çc doanh nghiÖp ph¶i ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu th× míi tæ chøc tèt viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu. Cã nhiÒu çch ph©n lo¹i nguyªn vËt

4

liÖu kh¸c nhau tuú theo yªu cÇu qu¶n lý ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp:

* Theo vai trß vµ t¸c dông cña nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Theo ®Æc trng nµy, th× nguyªn vËt liÖu ë çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®îc ph©n ra thµnh:

- Nguyªn vËt liÖu chÝnh: Lµ nh÷ng nguyªn vËt liÖu sau qu¸ tr×nh gia c«ng chÕ biÕn sÏ thµnh thùc thÓ vËt chÊt chñ yÕu cña s¶n phÈm. Ngoµi ra, cßn cã c¶ b¸n thµnh phÈm mua ngoµi ®Ó tiÕp tôc chÕ biÕn.

- Nguyªn vËt liÖu phô: Lµ nh÷ng nguyªn vËt liÖu cã t¸c dông phô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc sö dông kÕt hîp nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó hoµn thiÖn n©ng cao tÝnh n¨ng, chÊt lîng s¶n phÈm, thay ®æi mµu s¾c, h×nh d¸ng, mïi vÞ, hoÆc dïng ®Ó b¶o qu¶n hoÆc ®Ó sö dông ®Ó theo dâi b¶o ®¶m cho c«ng cô lao ®éng b×nh thêng hoÆc dïng ®Ó phôc vô cho nhu cÇu kü thuËt, nhu cÇu qu¶n lý.

- Nhiªn liÖu lµ nh÷ng thø dïng ®Ó cung cÊp nhiÖt lîng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh than, cñi, x¨ng dÇu…

- Phô tïng thay thÕ: Lµ çc lo¹i vËt t ®îc sö dông cho ho¹t ®éng x©y l¾p, x©y dùng c¬ b¶n.

VËt liÖu kh¸c: Lµ çc lo¹i vËt liÖu ®Æc trng cña tõng doanh nghiÖp hoÆc phÕ liÖu thu håi . H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo çch ph©n lo¹i trªn ®¸p øng ®îc yªu cÇu ph¶n ¸nh tæng qu¸t vÒ mÆt gi¸ trÞ ®èi víi mçi lo¹i nguyªn vËt liÖu.

Ngoµi ra cßn cã çch ph©n lo¹i kh¸c:

* Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh:

- VËt liÖu mua ngoµi: Lµ nh÷ng vËt liÖu sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh ®îc doanh nghiÖp mua ngoµi thÞ trêng.

- VL s¶n xuÊt: Lµ nh÷ng VL do doanh nghiÖp tù chÕ biÕn hay thuª ngoµi chÕ biÕn

- VËt liÖu nhËn vèn gãp liªn doanh.

- VËt liÖu ®îc biÕu tÆng, cÊp ph¸t.

* Ph©n lo¹i theo quan hÖ së h÷u:

- VËt liÖu tù cã: Bao gåm tÊt c¶ nh÷ng vËt liÖu thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp

- VËt liÖu nhËn gia c«ng chÕ biÕn cho bªn ngoµi

- VËt liÖu nhËn gi÷ hé.

3. Yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu:

5

Do nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè quan träng trong tæng sè gi¸ thµnh s¶n phÈm; cã vÞ trÝ quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Doanh nghiÖp cÇn tiÕn hµnh tèt viÖc qu¶n lý, b¶o qu¶n vµ h¹ch to¸n çc qóa tr×nh thu mua, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, sö dông vµ dù tr÷ nguyªn vËt liÖu; Do ®ã ®Æt ra yªu cÇu ®èi víi qu¶n lý vµ sö dông nguyªn vËt liÖu:

- Doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ®Çy ®ñ çc th«ng tin chi tiÕt vµ tæng hîp cña tõng thø nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ sè lîng lÉn chÊt lîng.

- Ph¶i qu¶n lý nguyªn vËt liÖu xuÊt kho cho s¶n xuÊt kinh doanh theo ®èi tîng sö dông hay çc kho¶n chi phÝ.

- Doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn ®Çy ®ñ çc quy ®Þnh vÒ lËp “Sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu”, thñ tôc lËp vµ lu©n chuyÓn ®óng chøng tõ, më çc sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt theo chÕ ®é quy ®Þnh.

- Doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu, tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng, hoÆc khan hiÕm ¶nh hëng ®Õn t×nh tr¹ng s¶n xuÊt kinh doanh.

- Doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn chÕ ®é kiÓm tra, kiÓm kª, ®èi chiÕu nguyªn vËt liÖu, quy tr¸ch nhiÖm vËt chÊt trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông nguyªn vËt liÖu trong tõng ph©n xëng, phßng ban trong toµn doanh nghiÖp.

Nh vËy, nÕu qu¶n lý tèt nguyªn vËt liÖu t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy viÖc cung cÊp kÞp thêi, ng¨n ngõa hiÖn tîng h háng, mÊt m¸t gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu.

Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu trªn ®· dÆt ra nhiÖm vô h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt.

4. NhiÖm vô h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt:

§Ó cung cÊp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c çc th«ng tin cho c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu, h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ph¶i ®¶m b¶o çc nhiÖm vô chñ yÕu sau:

- Ghi chÐp tÝnh to¸n, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, trung thùc kÞp thêi sè lîng, chÊt lîng, gi¸ mua thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho.

- TËp hîp vµ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c kÞp thêi sè l îng, gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho, kiÓm tra t×nh h×nh chÊp hµnh çc ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu

- Ph©n bæ hîp lý gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu sö dông vµo çc ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.

6

- TÝnh to¸nvµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c sè lîng vµ gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån kho, ph¸t hiÖn kÞp thêi nguyªn vËt liÖu thõa, thiÕu, kÐm phÈm chÊt, ø ®äng ®Ó doanh nghiÖp cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a thiÖt h¹i cã thÓ x¶y ra.

II. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu- NVL:

TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ mét c«ng t¸c quan träng trong viÖc tæ chøc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ dïng tiÒn ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña chóng. Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ.

Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu lµ lo¹i gi¸ ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së çc chøng tõ hîp lÖ chøng minh çc kho¶n chi hîp ph¸p cña doanh nghiÖp ®Ó t¹o ra nguyªn vËt liÖu.

Çc doanh nghiÖp tÝnh thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th× gi¸ thùc tÕ bao gåm c¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. Çc doanh nghiÖp tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th× gi¸ thùc tÕ kh«ng bao gåm thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng.

1. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu nhËp trong kú:

Gi¸ thùc tÕ cña VL nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh tuú thuéc vµo tõng nguån nhËp:

- VËt liÖu mua ngoµi: Gi¸ thùc tÕ gåm gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n, çc kho¶n thuÕ(nÕu cã), chi phÝ thu mua vËn chuyÓn, lu kho, lu b·i.... trõ ®i çc kho¶n gi¶m trõ nh: gi¶m gi¸, chiÕt khÊu(nÕu ®îc ngêi b¸n chÊp nhËn).

- VËt liÖu chÕ biÕn xong nhËp kho: Gi¸ thùc tÕ bao gåm chi phÝ tù chÕ biÕn, chi phÝ thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn( nÕu thuª ngoµi gia c«ng).

- §èi víi NVL nhËn gãp vèn liªn doanh: Gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ trÞ NVL ®îc çc bªn tham gia gãp vèn tho¶ thuËn céng (+) çc chi phÝ tiÕp nhËn (nÕu cã).

- Nguyªn vËt liÖu ®îc tÆng thëng: Gi¸ thùc tÕ tÝnh theo gi¸ thÞ trêng t¬ng ®¬ng céng (+) çc chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc tiÕp nhËn.

- PhÕ liÖu thu håi tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp: Gi¸ thùc tÕ ®îc tÝnh theo ®¸nh gi¸ thùc tÕ hoÆc gi¸ thÞ tr-êng.

2. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt trong k×.

ViÖc lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp vµ tr×nh ®é cña kÕ to¸n trong doanh nghiÖp.

7

Çc ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho thêng dïng lµ:

2.1. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n:

Gi¸ thùc tÕ cña NVL xuÊt kho

=

Gi¸ b×nh qu©n 1 ®¬n vÞ

NVL

xLîng NL

xuÊt kho

Trong ®ã:

- Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷:

Gi¸ b×nh qu©n 1 ®¬n vÞ

NVL

=

Gi¸ trÞn NVL tån ®Çu kú+ gi¸ trÞ NVL nhËp trong kú

Sè lîng NVL(tån ®Çu kú+ sè lîng nhËp trong kú)

Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi çc doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu nhng sè lÇn nhËp, xuÊt cña mçi danh ®iÓm nhiÒu:

¦u ®iÓm: Gi¶m nhÑ viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu

Nhîc ®iÓm: c«ng viÖc tÝnh gi¸ NVL vµo cuèi kú h¹ch to¸n nªn ¶nh hëng ®Õ tiÕn ®é cña çc kh©u kÕ to¸n; ®ång thêi ph¶i tÝnh cho tõng lo¹i NVL.

- Ph ¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp :

Theo ph¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ b×nh qu©n cña tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu sau mçi lÇn nhËp:

Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi

lÇn nhËp=

Gi¸ trÞ thùc tÕ NVL (tån tríc khi nhËp+ nhËp vµo lÇn nµy

Lîng thùc tÕ VL(tån tríc khi nhËp+ nhËp vµo lÇn nµy)

Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi çc doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu vµ sè lÇn nhËp nguyªn vËt liÖu mçi lo¹i Ýt.

¦u ®iÓm: Theo dâi thêng xuyªn, kÞp thêi, chÝnh x¸c.

Nhîc ®iÓm: Khèi lîng c«ng viÖc tÝnh to¸n nhiÒu.

- Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cuèi kú tríc:

Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cuèi kú tr-

íc=

Gi¸ thùc tÕ VL tån ®Çu kú(hoÆc cuèi kú tríc)

Lîng VL tån ®Çu kú ( hoÆc cuèi kú tríc)

- Ph¬ng ph¸p nµy cã:

¦u ®iÓm: §¬n gi¶n, gi¶m nhÑ khèi lîng tÝnh to¸n.

8

Nhîc: Kh«ng chÝnh x¸c nÕu gi¸ c¶ NVL trªn thÞ trêng cã sù biÕn ®éng.

Ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu cã gi¸ thÞ trêng æn ®Þnh.

2.2. Ph¬ng ph¸p nhËp tríc - xuÊt tríc (FIFO)

Theo ph¬ng ph¸p nµy NVL ®îc tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho trªn c¬ së gi¶ ®Þnh lµ l« NVL nµo nhËp tríc sÏ ®îc xuÊt tríc. V× vËy, l-îng NVL xuÊt kho thuéc lÇn nhËp nµo th× tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña lÇn nhËp ®ã.

¦u ®iÓm: kÕ to¸n cã thÓ tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho kÞp thêi

Nhîc ®iÓm: H¹ch to¸n chi tiÕt theo tõng lo¹i, tõng kho mÊt thêi gian c«ng søc, chi phÝ kinh doanh kh«ng ph¶n ¸nh kÞp thêi theo gi¸ thÞ trêng NVL.

Ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp nhá, chñng lo¹i NVL Ýt, sè lîng nhËp, xuÊt NVL Ýt, gi¸ c¶ thÞ trêng æn ®Þnh...

2.3. Ph¬ng ph¸p nhËp sau - xuÊt tríc (LIFO)

Theo ph¬ng ph¸p nµy, NVL ®îc tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho gi¶ ®Þnh lµ l« NVL nµo nhËp vµo kho sau sÏ ®îc dïng tríc. V× vËy, viÖc tÝnh gi¸ xuÊt cña NVL ®îc lµm ngîc l¹i víi ph¬ng ph¸p nhËp sau - xuÊt tríc.

¦u ®iÓm: TÝnh gi¸ NVL xuÊt kho kÞp thêi, chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc ph¶n ¶nh kÞp thêi theo gi¸ thÞ trêng cña ng©n hµng.

Nhîc ®iÓm: Ph¶i h¹ch to¸n theo chi tiÕt tõng nguyªn vËt liÖu, tèn c«ng.

2.4. Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp (gäi lµ ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh hay ph¬ng ph¸p ®Æc ®iÓm riªng)

NVL ®îc x¸c ®Þnh theo ®¬n chiÕc hay tõng l« vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp vµo cho ®Õn lóc xuÊt dïng (trõ trêng hîp ®iÒu chØnh). V× vËy, khi xuÊt nguyªn vËt liÖu ë l« nµo th× tÝnh gi¸ thùc tÕ nhËp kho ®Ých danh cña l« ®ã.

Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n riªng tõng l« nguyªn vËt liÖu nhËp kho víi c¸c lo¹i NVL cã gi¸ trÞ cao, ph¶i x©y dùng hÖ thèng kho tµng cho phÐp b¶o qu¶n riªng tõng l« NVL nhËp kho.

¦u ®iÓm: c«ng t¸c tÝnh gi¸ ®îc thùc hiÖn kÞp thêi, th«ng qua ®ã kho kÕ to¸n cã thÓ theo dâi ®îc thêi gian b¶o qu¶n riªng tõng lo¹i NVL.

9

Nhîc ®iÓm: chi phÝ lín cho viÖc x©y dùng kho tµng ®Ó b¶o qu¶n NVL.

2.5. Ph¬ng ph¸p trÞ gi¸ hµng tån cuèi kú

¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i NVL mÉu m· kh¸c nhau nhng kh«ng cã ®iÒu kiÖn kiÓm kª tõng nghiÖp vô xuÊt kho. V× vËy, doanh nghiÖp ph¶i tÝnh gi¸ cho sè l-îng NVL tån kho cuèi kú tríc, sau ®ã míi x¸c ®Þnh ®îc NVL xuÊt kho trong kú:

Gi¸ thùc tÕ NVL tån cuèi

kú=

Sè lîng tån cuèi kú

x§¬n gi¸ NVL

nhËp kho lÇn cuèi

Gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho

=Gi¸ thùc tÕ NVL nhËp

kho+

Gi¸ trÞ thùc tÕ tån ®Çu kú

-

Gi¸ trÞ thùc tÕ tån cuèi

kú

Doanh nghiÖp nªn ¸p dông ®èi víi nh÷ng NVL cã gi¸ thÞ trêng æn ®Þnh.

2.6. Ph¬ng ph¸p hÖ sè gi¸

¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i NVL, gi¸ c¶ th-êng xuyªn biÕn ®éng, nghiÖp vô nhËp- xuÊt NVL diÔn ra thêng xuyªn th× viÖc h¹ch to¸n theo gi¸ thùc tÕ trë nªn phøc t¹p tèn nhiÒu c«ng søc vµ nhiÒu khi kh«ng thùc hiÖn ®îc. Do ®ã, viÖc h¹ch to¸n hµng ngµy nªn sö dông gi¸ h¹ch to¸n.

Gi¸ h¹ch to¸n lµ lo¹i gi¸ æn ®Þnh cã thÓ sö dông trong thêi gian dµi ®Ó h¹ch to¸n nhËp- xuÊt- tån kho NVL trong khi tÝnh ®îc gi¸ thùc tÕ cña nã.

Gi¸ h¹ch to¸n cã thÓ lµ gi¸ kÕ ho¹ch, gi¸ mua vËt liÖu ë thêi ®iÓm nµo ®ã hoÆc gi¸ b×nh qu©n th¸ng tríc.

ViÖc tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt trong kú dùa trªn c¬ së hÖ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n.

HÖ sè gi¸ VL

=

Gi¸ thùc tÕ VL tån ®Çu kú+Gi¸ thùc tÕ VL nhËp trong kú

Gi¸ h¹ch to¸n VL tån ®Çu kú+Gi¸ h¹ch to¸n VL nhËp trong kú

Do ®ã, gi¸ thùc tÕ:VL xuÊt trong kú (hoÆc tån cuèi kú)

=Gi¸ h¹ch to¸n VL xuÊt trung kú (tån cuèi kú)

xHÖ sè gi¸ VL

10

Ph¬ng ph¸p nµy cho phÐp kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a h¹ch to¸n chi tiÕt vµ tæng hîp NVL trong c«ng t¸c tÝnh gi¸ nªn c«ng viÖc tÝnh gi¸ ®-îc tiÕn hµnh nhanh chãng kh«ng bÞ phô thuéc vµo chñng lo¹i, sè lÇn nhËp- xuÊt NVL; V× vËy khèi lîng c«ng viÖc Ýt, h¹ch to¸n chi tiÕt ®¬n gi¶n h¬n.

Tuy nhiªn, khèi lîng c«ng viÖc dån vµo cuèi kú.

Ph¬ng ph¸p nµy cã thÓ tÝnh cho tõng lo¹i, tõng nhãm, tõng thø nguyªn vËt liÖu chñ yÕu tïy thuéc vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý.

Trªn ®©y lµ mét sè ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ xuÊt NVL trong kú. Tõng ph¬ng ph¸p cã u, nhîc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông riªng. V× vËy, tuú vµo quy m«, ®Æc ®iÓm doanh nghiÖp vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña kÕ to¸n mµ sö dông ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n thÝch hîp.

III. H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu:

1. Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n

Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt çc chøng tõ ®îc sö dông ®Ó h¹ch to¸n NVL gåm: Ho¸ ®¬n b¸n hµng(hoÆc H§ GTGT), phiÕu nhËp- xuÊt kho, phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé... tuú theo tõng néi dung nghiÖp vô kinh tÕ.

Çc chøng tõ liªn quan ®Õn nguyªn vËt liÖu ph¶i ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh. Mçi chøng tõ ph¶i chøa ®ùng çc chØ tiªu ®Æc trng cho nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vÒ néi dung, quy m«, chÊt lîng, thêi gian… x¶y ra còng nh tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña çc bªn liªn quan.

1.1. Chøng tõ kÕ to¸n nhËp nguyªn vËt liÖu

PhiÕu nhËp kho: Dïng ®Ó x¸c ®Þnh sè lîng quy çch gi¸ trÞ NVL, nhËp kho vµ lµm c¨n cø ®Ó thñ kho vµ kÕ to¸n ghi vµo çc b¶ng, sæ kÕ to¸n.

PhiÕu nhËp kho ®îc lËp dùa trªn mÉu 01 VT do Bé tµi chÝnh ban hµnh.

PhiÕu nhËp kho ®îc lËp vµ lu©n chuyÓn nh sau:

- PhiÕu nhËp kho do phßng kÕ to¸n hoÆc bé phËn vËt t cña ®¬n vÞ lËp thµnh 3 liªn vµ ngêi lËp ph¶i ký vµo ®ã. Tríc khi lËp phiÕu nhËp, ngêi lËp ph¶i c¨n cø vµo chøng tõ bªn b¸n nh ho¸ ®¬n, biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t, çc chøng tõ kh¸c

- ChuyÓn phiÕu nhËp kho cho thñ trëng ®¬n vÞ hoÆc ngêi phô tr¸ch ký.

- Ngêi giao hµng nhËn phiÕu nhËp.

- ChuyÓn phiÕu nhËp xuèng kho, thu kho ghi sè lîng, quy çch vµo cét thùc nhËp cïng ngêi giao ký x¸c nhËn.

11

Ba liªn cña phiÕu nhËp kho ®îc lu gi÷ nh sau:

Liªn 1: lu t¹i quyÓn gèc.

Liªn 2: Thñ kho gi÷ ®Ó ghi thÎ; ®Þnh kú chuyÓn cho kÕ to¸n ghi sæ.

Liªn 3: Dïng ®Ó thanh to¸n.

1.2. Chøng tõ kÕ to¸n xuÊt nguyªn vËt liÖu:

PhiÕu xuÊt kho: dïng ®Ó x¸c ®Þnh sè lîng, gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho. PhiÕu nµy lµ c¨n cø ®Ó thñ kho xuÊt kho vµ ghi vµo thÎ kho, sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n vËt t tÝnh thµnh tiÒn vµ ghi vµo sæ kÕ to¸n.

PhiÕu xuÊt kho ®îc lËp dùa trªn mÉu sè 02 VT do Bé tµi chÝnh ban hµnh.

PhiÕu xuÊt kho ®îc lËp vµ lu©n chuyÓn nh sau:

- PhiÕu xuÊt kho do bé phËn xin lÜnh hoÆc do phßng cung øng lËp thµnh 03 liªn. Sau khi lËp xong, phô tr¸ch bé phËn, phô tr¸ch cung øng ký vµ giao cho ngêi cÇm phiÕu xuèng kho ®Ó lÜnh.

- Thñ kho c¨n cø vµo lîng xuÊt ®Ó ghi vµo cét sè lîng thùc xuÊt vµ cïng ngêi nhËn hµng ký vµo phiÕu xuÊt kho.

+ Ba liªn phiÕu xuÊt ®îc lu©n chuyÓn:

- Liªn 1: Lu ë bé phËn rËp phiÕu.

- Liªn 2: Thñ kho gi÷ ®Ó ghi ë thÎ kho sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n ®Ó tÝnh thµnh tiÒn vµ ghi vµo sæ kÕ to¸n.

Liªn 3: Ngêi nhËn gi÷ ®Ó ghi ë bé phËn sö dông. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n x¸c nhËn sè lîng sö dông ë tõng bé phËn ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh chÝnh x¸c cña kÕ to¸n.

2. H¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu

Nguyªn vËt liÖu trong çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt thêng cã nhiÒu chñng lo¹i. NÕu thiÕu mét lo¹i nµo ®ã cã thÓ g©y ra ngõng s¶n xuÊt. V× vËy h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu ®ßi hái ph¶i ®¶m b¶o theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, ph¶i ph¶n ¸nh c¶ vÒ sè lîng, gi¸ trÞ, chÊt lîng cña tõng danh ®iÓm theo tõng kho vµ tõng ngêi phô tr¸ch vËt chÊt.

§Ó ®¶m b¶o thuËn tiÖn vµ tr¸nh nhÇm lÉn cho c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu vÒ mÆt h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ, çc doanh nghiÖp cÇn ph¶i h×nh thµnh nªn sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu. Sæ nµy x¸c ®Þnh thèng nhÊt tªn gäi, quy çch, m· hiÖu, ®¬n vÞ tÝnh, gi¸ h¹ch to¸n cña tõng danh ®iÓm NVL.

12

Trong thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n ë níc ta, cã thÓ sö dông mét trong ba ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu, ®ã lµ:

- Ph¬ng ph¸p thÎ song song.

- Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.

- Ph¬ng ph¸p sæ sè d.

2.1. Ph¬ng ph¸p thÎ song song

§iÒu kiÖn ¸p dông: ChØ ¸p dông ®èi víi çc doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, khèi lîng chøng tõ xuÊt vËt liÖu Ýt, kh«ng thêng xuyªn, tr×nh ®é chuyªn m«n cña kÕ to¸n kh«ng cao.

T¹i kho: Thñ kho c¨n cø vµo çc chøng tõ nhËp- xuÊt vËt liÖu ®Ó ghi vµo thÎ kho. ThÎ kho ®îc më theo tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu.

T¹i phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n vËt liÖu dùa vµo chøng tõ nhËp - xuÊt NVL ®Ó ghi sè lîng vµ tÝnh thµnh tiÒn NVL nhËp- xuÊt vµo “Sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu” (më t¬ng øng víi thÎ kho). Sæ nµy gièng nh thÎ kho chØ kh¸c cã thªm çc gi¸ trÞ vËt liÖu. Cuèi kú, kÕ to¸n tiÕn hµnh ®èi chiÕu sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt víi thÎ kho t¬ng øng ®ång thêi tõ sæ kÕ to¸n chi tiÕt NVL kÕ to¸n lÊy sè liÖu vµo b¶ng tæng hợp nhËp- xuất- tån NVL theo tõng danh ®iÓm NVL ®Ó ®èi chiÕu víi sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp NVL.

S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p thÎ song song:

S¬ ®å 1.1: S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p thÎ song song

Ghi hµng ngµy, ®Þnh kú Ghi cuèi th¸ng

Quan hÖ ®èi chiÕu

¦u ®iÓm: đ¬n gi¶n trong ghi chÐp, ®èi chiÕu sè liÖu vµ ph¸t hiÖn sai sãt ®ång thêi cung cÊp th«ng tin nhËp- xuÊt- tån

13

PhiÕu nhËp kho

PhiÕu xuÊt kho

ThÎ kho Sæ hoÆc thÎ kÕ to¸n chi

tiÕt NVL

B¶ng tæng hîp nhËp-xuÊt-tån

NVL

KÕ to¸n tæng hîp

Ghi chó:

cña tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu kÞp thêi, chÝnh x¸c, thÝch hîp víi viÖc sö dông m¸y tÝnh.

Nhîc điểm: ViÖc ghi chÐp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n cßn trïng l¾p vÒ sè lîng. H¹n chÕ viÖc kiÓm tra cña kÕ to¸n do chØ ®èi chiÕu vµo cuèi th¸ng

2.2. Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn:

ë kho: ®îc ghi chÐp gièng ph¬ng ph¸p thÎ song song.

ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn NVL theo tõng kho. Cuèi kú trªn c¬ së ph©n lo¹i chøng tõ nhËp- xuÊt- theo tõng danh ®iÓm NVL vµ theo tõng kho kÕ to¸n lËp b¶ng kª nhËp NVL, b¶ng kª xuÊt NVL, dùa vµo c¸c b¶ng kª nµy ®Ó ghi vµo sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn vµo cuèi kú. Khi nhËn ®îc thÎ kho, kÕ to¸n NVL tiÕn hµnh ®èi chiÕu gi÷a thÎ kho víi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, ®ång thêi tõ sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn vµo b¶ng tæng hîp nhËp- xuÊt- tån vËt liÖu vµ ®ång thêi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n tæng hîp vÒ vËt liÖu.

S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt Nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.

S¬ ®å 1.2: H¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.

Ghi hµng ngµy, ®Þnh kú

Ghi cuèi th¸ng


¦u ®iÒm: gi¶m nhÑ viÖc ghi chÐp cña kÕ to¸n, tr¸nh sù trïng l¾p.

14

PhiÕu nhËp kho

PhiÕu xuÊt kho

ThÎ kho Sæ ®èi chiÕu lu©n

chuyÓn

B¶ng kª nhËp VL

B¶ng kª xuÊt VL

Sæ kÕ to¸n tæng hîp VL

B¶ng tæng hîp N - X - T

Ghi chó:

Nhîc ®iÓm: ViÖc kiÓm tra gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n chØ tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng nªn trong trêng hîp sè lîng chøng tõ nhËp, xuÊt vËt liÖu cña tõng danh ®iÓm vËt liÖu kh¸ lín th× c«ng viÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ ¶nh hëng ®Õn tiÕn ®é thùc hiÖn çc kh©u kÕ to¸n kh¸c.

Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi çc doanh nghiÖp cã nhiÒu danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu nhng sè lîng chøng tõ nhËp, xuÊt nguyªn vËt liÖu kh«ng nhiÒu

2.3. Ph¬ng ph¸p sæ sè d:

§iÒu kiÖn ¸p dông: ®èi víi doanh nghiÖp cã nhiÒu danh ®iÓm NVL, sè lîng chøng tõ nhËp- xuÊt cña mçi lo¹i nhiÒu x©y dùng thµnh hÖ thèng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, dïng gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ®Ó hµng ngµy n¾m ®îc t×nh h×nh xuÊt, nhËp, tån, yªu cÇu tr×nh ®é kÕ to¸n t¬ng ®èi cao.

ë kho: thñ kho ghi vµo thÎ kho gièng nh çc ph¬ng ph¸p trªn. Ngoµi ra thñ kho cßn ph¶i tËp hîp toµn bé chøng tõ nhËp- xuÊt ph¸t sinh theo tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu. Sau ®ã lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ vµ chuyÓn cho kÕ to¸n kÌm theo çc chøng tõ nhËp, xuÊt vËt liÖu. Thñ kho ph¶i ph¶n ¸nh sè lîng vËt liÖu tån cuèi th¸ng theo tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu vµo sæ sè d. Sæ nµy ®îc kÕ to¸n më cho tõng kho vµ dïng cho c¶ n¨m. Tríc ngµy cuèi th¸ng, kÕ to¸n ®a sæ sè d cho thñ kho ®Ó ghi vµo sæ. Ghi xong thñ kho göi vÒ phßng kÕ to¸n ®Ó kiÓm tra vµ tÝnh thµnh tiÒn theo gi¸ h¹ch to¸n.

ë phßng kÕ to¸n: kÕ to¸n dùa vµo sè lîng nhËp, xuÊt cña tõng danh ®iÓm NVL ®îc tæng hîp tõ çc chøng tõ nhËp- xuÊt mµ kÕ to¸n nhËn ®îc khi kiÓm tra çc kho theo ®Þnh kú 3, 5 hoÆc 10 ngµy kÌm theo phiÕu giao nhËn chøng tõ vµ dùa vµo gi¸ h¹ch to¸n ®Ó tÝnh thµnh tiÒn NVL nhËp- xuÊt theo tõng danh ®iÓm NVL tõ ®ã ghi vµo b¶ng luü kÕ nhËp- khÈu NVL (lËp theo tõng danh ®iÓm NVL). Cuèi kú tÝnh tiÒn trªn sæ sè d do thñ kho chuyÓn ®Õn vµ ®èi chiÕu tån kho ë sæ s¸ch víi b¶ng luü kÕ nhËp- xuÊt- tån. Tõ b¶ng lòy kÕ nhËp- xuÊt- tån, kÕ to¸n vµo b¶ng tæng hîp nhËp- xuÊt- tån NVL ®Ó ®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp vÒ NVL.

S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p sæ sè d.

S¬ ®å 1.3: H¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo ph¬ng ph¸p sæ sè d.

15

PhiÕu nhËp kho

PhiÕu xuÊt kho

ThÎ kho

PhiÕu giao nhËn CT

nhËp

B¶ng tæng hîp nhËp-xuÊt-tån

NVL

KÕ to¸n tæng hîpB¶ng luü kÕ N-

X- TPhiÕu giao nhËn

ch.tõ xuÊt

Sæ sè d

Ghi hµng ngµyQuan hÖ ®èi chiÕuGhi cuèi th¸ng

Ghi chó:

¦u ®iÓm: kh«ng trïng lÆp, ghi sæ thêng xuyªn, kh«ng bÞ dån vµo cuèi kú

Nhîc®iÓm: kiÓm tra, ®èi chiÕu vµ ph¸t hiÖn sai sãt gÆp nhiÒu khã kh¨n.

3. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu:

§Ó h¹ch to¸n NVL nãi riÒng vµ çc lo¹i hµng tån kho nãi chung cã thÓ ¸p dông mét trong hai ph¬ng ph¸p: (KKTX) kª khai thêng xuyªn, hoÆc kª khai ®Þnh kú (KK§K).

ViÖc sö dông ph¬ng ph¸p nµo lµ tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp, vµo yªu cÇu sö dông cña c«ng t¸c qu¶n lý, tr×nh ®é kÕ to¸n viªn còng nh quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh.

3.1. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KKTX

3.1.1. Tµi kho¶n sö dông

Ph¬ng ph¸p KKTX lµ ph¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh tÝnh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng, gi¶m mét çch thêng xuyªn, liªn tôc trªn çc tµi kho¶n ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho.

Ph¬ng ph¸p nµy ®îc sö dông phæ biÕn ë níc ta v× nh÷ng thuËn lîi cña nã. Ph¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao, th«ng tin vÒ hµng tån kho kÞp thêi, cËp nhËt, cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc lîng nhËp - xuÊt - tån cña tõng lo¹i hµng tån kho. Tuy nhiªn ®èi víi çc doanh nghiÖp cã nhiÒu lo¹i hµng tån kho, chñng lo¹i vËt liÖu nhiÒu, cã gi¸ trÞ thÊp, nhËp- xuÊt- tån thêng xuyªn mµ ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy rÊt tèn nhiÒu c«ng søc, thêi gian.

16

§Ó h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn th× kÕ to¸n ph¶i sö dông çc tµi kho¶n sau:

- TK 152: “nguyªn vËt liÖu” TK nµy dïng ®Ó theo dâi gi¸ trÞ hiÖn cã, t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m cña çc lo¹i nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ. Tµi kho¶n nµy cã thÓ më chi tiÕt theo nhãm, thø, tõng lo¹i vËt liÖu theo yªu cÇu qu¶n lÝ vµ ph¬ng tiÖn tÝnh to¸n.

- TK 151: “hµng mua ®i ®êng”: tµi kho¶n nµy sö dông ®Ó theo dâi çc lo¹i nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô mµ doanh nghiÖp ®· mua nhng cuèi th¸ng hµng cha vÒ nhËp kho.

- Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh: TK 331, TK 133, TK 621, TK 627, TK 642, TK 111, TK 112.

3.1.2. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KKTX:

H¹ch to¸n t¨ng gi¶m, kÕt qu¶ kiÓm kª nguyªn vËt liÖu ®îc m« t¶ trong s¬ ®å sau:

17

S¬ ®å 1.4: s¬ ®å H¹ch to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p KKTX

18

cho toµn doanh nghiÖp

khÊu trõ

VAT khÊu trõ cho phÇn NVL tr¶ l¹i

NVL cho ng êi b¸n

ChiÕt khÊu th ¬ng m¹i hoÆc tr¶ l¹i

khi kiÓm kª

Gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt

Hµng mua ®ang ®i ® êngkú tr íc

Gi¸ thùc tÕ NVL xu¸t sö dông

VAT theo pp

Tk 133

TK 151

TK 411

cÊp ph¸t b»ng NVL

NhËn vèn gãp liªn doanh

NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh

TK 222,128

kiÓm kª

Thõa ph¸t hiÖn khi

TK 3388

thuª gia c«ng

NhËp NVL tù chÕ hoÆc

TK 154

®Ó gia c«ng

Tr¶ vèn gãp liªn doanh NVL

gi¶m NVL

§¸nh gi¸t¨ng

NVL

§¸nh gi¸

412

Gãp vèn b»ng NVL

Gi¸ trÞ NVL thiÕu

TK 133

TK 154

TK 128, 222

TK 411

TK 138, 642

TK 111, 112, 331

TK 621,627,641,642,335,241

TK 331, 111, 112, 141… TK 152

T¨ng do mua ngoµi

3.2. H¹ch to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú:

3.2.1. Tµi kho¶n sö dông:

Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi mét çch thêng xuyªn, liªn tôc vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña çc lo¹i vËt t, hµng ho¸ trªn çc tµi kho¶n ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån ®Çu kú vµ cuèi kú cña chóng trªn c¬ së kiÓm kª cuèi kú, x¸c ®Þnh lîng hµng ho¸ tån kho thùc tÕ vµ lîng hµng ho¸ xuÊt dïng vµ s¶n xuÊt kinh doanh vµ çc môc ®Ých kh¸c.

Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm tiÕt kiÖm thêi gian, c«ng søc ghi chÐp, vµ thÝch hîp víi çc ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng vËt t kh¸c nhau, gi¸ trÞ thÊp ®îc xuÊt dïng thêng xuyªn

Çc TK sö dông theo ph¬ng ph¸p kª khai ®Þnh kú:

- TK 611: Mua hµng (tiÓu kho¶n 611 - Mua nguyªn vËt liÖu): dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ sè nguyªn vËt liÖu mua vµo vµ xuÊt trongkú.

TK 611: Kh«ng cã sè d vµ thêng ®îc më chi tiÕt theo tõng lo¹i vËt liÖu, CCDC…

- TK 152: “nguyªn vËt liÖu” dïng ®Ó ph¶n ¸nh nguyªn vËt liÖu tån kho.

- TK 151: “Hµng mua ®ang ®i ®êng”: ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng mua nhng cuèi th¸ng cha vÒ nhËp kho.

- Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè TK133, 331, 111, 112, 311, 621, 627…

3.2.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:

Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai ®Þnh kú ®îc tiÕn hµnh theo s¬ ®å sau:

19

S¬ ®å 1.5: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p KK§K.

4. Sæ s¸ch kÕ to¸n sö dông ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu:

HiÖn nay, cã bèn h×nh thøc sæ dïng ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu. Tuú tõng ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn vµ tr×nh ®é kÕ to¸n cña doanh nghiÖp cã thÓ dïng mét trong bèn h×nh thøc sæ sau:

4.1. H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký chung (NKC)

20

TrÞ gi¸ NVL sö dông cho c¸c

®èi t îng kh¸c

§¸nh gi¸ gi¶m NVL

TrÞ gi¸ NVL sö dông trùc tiÕp

cho s¶n xuÊt

ThuÕ GTGT cho phÇn NVL tr¶ l¹i

VAT khÊu trõ

hµng mua ®i ® êng tån cuèi th¸ng

K/c gi¸ trÞ NVL tån kho ®Çu kú,

hµng mua ®i ® êng th¸ng tr íc

K/c trÞ gi¸ NVL tån cuèi kú

TK 152, TK 151TK 152, TK 151 TK 611

TK 111, 112, 331, 311

TrÞ gi¸ NVL mua trong kú

TK 133

TK 111, 112, 331

Kho¶n gi¶m gi¸, tr¶ l¹i NVL…

TK 133

TK 621

TK 627, 641, 642, 338…

TK 412

NhËn vèn gãp b»ng NVL

TK 411

NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh

b»ng NVL

TK 222, 128

Vay t¹m NVL tõ ®¬n vÞ kh¸c

TK 336, 338

§¸nh gi¸ t¨ng NVL

TK 412

*§iÒu kiÖn ¸p dông: H×nh thøc sæ NKC thêng ¸p dông cho çc doanh nghiÖp cã sè lîng nghiÖp vô diÔn ra kh«ng nhiÒu, sö dông Ýt tµi kho¶n.

* H×nh thøc nµy gåm cã çc lo¹i sæ sau:

- Sæ nhËt ký chung

- Sæ çi TK 152

- Sæ (ThÎ) kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, b¶ng tæng hîp chi tiÕt NVL

- B¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu.

* Tr×nh tù ghi sæ:

Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc, ghi vµo sæ NKC, sau ®ã tõ sæ NKC ghi vµo sæ çi TK 152. Trêng hîp doanh nghiÖp më çc sæ nhËt ký ®Æc biÖt (nhËt ký mua hµng) B¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu th× ®Þnh kú ghi vµo c¨n cø vµo çc chøng tõ nhËp- xuÊt, cuèi th¸ng ghi vµo sæ çi TK 152, tõ sæ çi TK 152 vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o ço tµi chÝnh.

Tõ chøng tõ nhËp- xuÊt NVL vµo thÓ lªn kÕ to¸n chi tiÕt NVL, theo danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, cuèi th¸ng vµo b¶ng tæng hîp chi tiÕt NVL, sau ®ã tõ b¶ng tæng hîp chi tiÕt nguyªn vËt liÖu ®èi chiÕu víi sæ çi TK 152.

S¬ ®å 1.5: S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n NVL theo h×nh thøc NKC:

21

Sæ(thÎ) kÕ to¸n

chi tiÕt VL

B¶ng tæng hîp

chi tiÕt NVL

B¶ng ph©n

bæ NVL

Chøng tõ gèc:Ho¸ ®¬n, PhiÕu nhËp, xuÊt kho

NhËt kÝ chung

NhËt kÝ mua hµng

Sæ çi TK 152

BC§TK

B¸o ço kÕ to¸n

Ghi hµng ngµy

Ghi cuèi th¸ng


Ghi chó:

¦u ®iÓm: ®¬n gi¶n, dÔ lµm, sö dông Ýt sæ, cã thÓ dïng m¸y tÝnh.

Nhîc ®iÓm: DÔ bÞ trïng lÆp sè liÖu do ghi vµo nhiÒu lo¹i sæ kh¸c nhau.

4.2. H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký - sæ çi (NK - SC)

* §iÒu kiÖn ¸p dông: phï hîp víi çc doanh nghiÖp sè lîng nghiÖp vô diÕn ra Ýt, vµ sö dông Ýt TK, tr×nh ®é nh©n viªn kÕ to¸n kh«ng cao.

* Sæ s¸ch dïng ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu:

Theo h×nh thøc nµy, kÕ to¸n chØ më mét quyÓn sæ kÕ to¸n tæng hîp duy nhÊt: Sæ NK - SC. Sæ nµygåm cã 2 phÇn:

- PhÇn nhËt ký: Ghi chøng tõ, diÔn gi¶i, ngµy th¸ng ghi sæ, sè tiÒn ph¸t sinh

- PhÇn sæ çi: Ghi thµnh nhiÒu cét, mçi cét ghi sæ çi 1 tµi kho¶n.


Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc, kÕ to¸n kiÓm tra t×nh hîp ph¸p cña çc nghiÖp vô vµ ®ång thêi ghi vµo NK - SC theo néi dung nghiÖp vô.

Cuèi th¸ng tæng hîp vµ kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu trªn çc tµi kho¶n:

Tæng sè tiÒn ë phÇn nhËt ký

=Tæng sè tiÒn ph¸t sinh

nî cña tÊt c¶ çc tµi kho¶n

=Tæng sè tiÒn ph¸t

sinh cã cña tÊt c¶ çc tµi kho¶n

Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn ghi vµo b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu.Tr×nh tù ghi sæ ®îc biÓu diÔn qua s¬ ®å sau:

S¬ ®å 1.6: S¬ ®å tr×nh tù kÕ to¸n NVL theo h×nh thøc NK - SC.

23

Chøng tõ gèc:-Ho¸ ®¬n

-PhiÕu nhËp, xuÊt kho

Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt

Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt

NK-Sæ Çi

(PhÇn TK 152)

B¸o ço tµi chÝnh

B¶ng tæng hîp chi tiÕt VL

Ghi chó: Ghi hµng ngµy

Ghi cuèi th¸ng


24

¦u ®iÓm: DÔ lµm, Ýt nh©n viªn kÕ to¸n, tr×nh ®é kÕ to¸n kh«ng cÇn cao.

Nhîc ®iÓm: Do chØ më mét sæ duy nhÊt ®Ó ph¶n ¸nh toµn bé çc nghiÖp vô kinh tÕ nªn sæ NK - SC ®îc thiÕt kÕ cång kÒnh.

4.3. H×nh thøc sæ chøng tõ - ghi sæ (CTGS)

* Theo h×nh thøc nµy, sæ s¸ch kÕ to¸n ®îc sö dông bao gåm:

- Chøng tõ ghi sæ, sæ ®¨ng ký chøng tõ

- B¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu.

- Sæ (thÎ - kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, b¶ng tæng hîp chi tiÕt vËt liÖu.


Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú, c¨n cø vµo phiÕu nhËp, phiÕu xuÊt vËt liÖu vµo chøng tõ ghi sæ, b¶ng ph©n bè nguyªn vËt liÖu, sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu. Tõ chøng tõ ghi sæ vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ, vµo sæ çi TK 152. Cuèi th¸ng tõ sæ çi TK 152 vµo B¶ng C§TK vµ b¸o ço kÕ to¸n. Cuèi th¸ng kiÓm tra ®èi chiÕu sè tæng céng trªn sæ ®¨ng ký chøng tõ víi b¶ng C§TK.

Tr×nh tù ghi sæ ®îc biÓu diÔn qua s¬ ®å sau.

S¬ ®å 1.7: Kh¸i qu¸t tr×nh tù kÕ to¸n nvl theo h×nh thøc sæ CTGS.


25

Chøng tõ gècSæ thÎ kÕ to¸n

chi tiÕt VLB¶ng ph©n

bæ NVL

Chøng tõ ghi sæ

B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n

B¶ng tæng hîp chi tiÕt

VL

Sæ çiTK 152

Sæ ®¨ng ký CTGS

B¸o ço KT

Ghi cuèi th¸ng


26

¦u ®iÓm: DÔ, ®¬n gi¶n

Nhîc ®iÓm: KiÓm tra, ®èi chiÕu khã, chuyªn m«n ho¸ cha cao.

4.4. H×nh thøc sæ NhËt ký chøng tõ (NKCT)

* Çc lo¹i sæ ®Ó ¸p dông h×nh thøc sæ NKCT

- NhËt ký chøng tõ, b¶ng kª sè 3, b¶ng ph©n bæ NVL

- Sæ çi TK 152, sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu


Hµng ngµy, ®Þnh kú c¨n cø vµo çc chøng tõ nhËp - xuÊt nguyªn vËt liÖu vµ çc c«ng ty kh¸c vµo çc b¶ng chi tiÕt TK 331, vµ vµo NKCT sè 5, sè 10, sè 1,2, b¶ng kª sè , b¶ng ph©n bè sè 2, sæ kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu. Cuèi kú, tõ b¶ng kª sè 3 vµo b¶ng ph©n bæ sè 2 tõ b¶ng ph©n bæ sè 2 vµo b¶ng kª sè 4,5,6. Tõ çc b¶ng kª nµy vµo NKCT sè 7, sæ çi TK 152, b¸o ço kÕ to¸n. Tõ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu cuèi th¸ng vµo b¶ng tæng hîp chi tiÕt vËt liÖu, vµ tõ sè liÖu b¶ng nµy vµo b¸c ço kÕ to¸n.

Tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc nµy ®îc biÓn diÔn b»ng s¬ ®å sau

S¬ ®å 1.8: S¬ ®å tr×nh tù kÕ to¸n nvL theo h×nh thøc sæ NKCT.

27

B¶ng kª sè

3

B¶ng ph©n bæ sè

Chøng tõ gèc ThÎ kÕ to¸n chi tiÕt VL

NKCT liªn quan sè

1,2,5,10..

B¶ng ph©n

bæ sè 2

NhËt ký chøng tõ sè 7

B¶ng tæng hîp chi tiÕt VL

B¸o ço KT

Sæ çiTK 152


Ghi cuèi th¸ng


28

¦u ®iÓm: Chuyªn m«n ho¸ cao, tr¸nh bÞ trïng lÆp sè liÖu, quy tr¸ch nhiÖm cho tõng ngêi

Nhîc ®iÎm: Sè lîng sæ s¸ch lín, cÇn nhiÒu nh©n viªn kÕ to¸n víi tr×nh ®é chyyªn m«n cao lµm chû yÕu b»ng thñ c«ng kh«ng ph¸t huy ®îc vai trß cña m¸y vi tÝnh.

§iÒu kiÖn ¸p dông: ThÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín, sè lîng kÕ to¸n viªn nhiÒu tr×nh ®é chuyªn m«n cao.

Trªn ®©y lµ bèn h×nh thøc sæ kÕ to¸n h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu. Tuú theo ®Æc ®iÓm, tïy ®iÒu kiÖn còng nh tr×nh ®é kÕ to¸n cña kÕ to¸n viªn mµ ¸p dông mét h×nh thøc phï hîp.

29

I. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ¶nh hëng ®Õn h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu víi viÖc t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu

t¹i c«ng ty.

1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5:

C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5 thuéc tæng c«ng ty c¬ khÝ GTVT - Bé GTVT ®îc thµnh lËp ngµy 1-5 -1956.

Tªn giao dÞch Auto Mobile Mechanical Company 1-5:

Trô së chÝnh: Km 15 - QL13- Khèi 7A - ThÞ trÊn §«ng Anh - Hµ Néi.

TiÒn th©n cña C«ng ty lµ nhµ m¸y söa ch÷a «t« 1 -5 ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së 4 xëng c¬ khÝ: Avia, GK - 115, GK - 125, Yªn Ninh, ®Æt t¹i sè 18 phè Phan Chu Trinh - Hµ Néi víi nhiÖm vô lµ söa ch÷a «t«, chÕ t¹o çc phô tïng «t«…. Vµo nh÷ng n¨m ®Çu tiªn khi míi thµnh lËp, m¸y mãc thiÕt bÞ cña nhµ m¸y cßn ®¬n s¬, sè lîng c«ng nh©n Ýt, söa ch÷a chñ yÕu b»ng thñ c«ng, tæ chøc nhµ m¸y theo chÕ ®é tù cung tù cÊp, kh«ng h¹ch to¸n kinh tÕ. MÆc dï thÕ, nhng c«ng ty vÉn hoµn thµnh çc nhiÖm vô mµ nhµ níc giao vµ kh«ng ngõng lín m¹nh, ®îc nhµ níc tÆng thëng nhiÒu hu©n huy ch¬ng cao quý. Vµ vinh dù nhÊt ®èi víi nhµ m¸y lµ ®· chÕ t¹o thµnh c«ng chiÕc xe «t« ®Çu tiªn ë ViÖt Nam, vµ ®îc diÔu hµnh vµo ®óng ngµy Quèc Kh¸nh 2 -9 - 1959.

Nhng tõ 5 - 1978, Nhµ m¸y chuyÓn sang §«ng Anh vµ tiÕp nhËn thªm nhµ m¸y 19 - 5 ë VÜnh Phó cïng chøc n¨ng, nhiÖm vô. T¹i ®©y, nhµ m¸y gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do xa trung t©m, t×nh h×nh kinh tÕ sau chiÕn tranh cßn nghÌo, chiÕn tranh biªn giíi x¶y ra ngµy cµng quyÕt liÖt, h¬n thÕ n÷a sè c«ng nh©n xin nghØ viÖc ngµy cµng nhiÒu, kh¸ch hµng ngµy cnµg gi¶m sót. Çn bé l·nh ®¹o nhµ m¸y ®· t×m ®ñ mäi biÖn ph¸p ®Ó kh«i phôc nhµ m¸y nh: tæ chøc nu«i bß s÷a, lµm mét sè lo¹i m¸y mãc phôc vô cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Nhng kÕt qu¶ thu ®îc ®Òu qu¸ thÊt väng. MÆc dï thÕ nhµ m¸y vÉn duy tr× nghÒ chÝnh cña m×nh lµ söa ch÷a «t«.

Theo quyÕt ®Þnh sè 17 CP ngµy 14/1/1981 cña Bé GTVT, nhµ m¸y ®îc phÐp thu mua çc lo¹i xe bÞ n¹n, bÞ ph¸ ho¹i trong chiÕn tranh ®Ó th¸o gì, phôc håi çc chi tiÕt, vµo nh÷ng n¨m nµy ngoµi nhiÖm vô ®ã, nhµ m¸y cßn chÕ t¹o çc chi tiÕt nhá nh b¬m níc xe Zin, çc lo¹i bul«ng…

30

Tõ khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, vµ ®Æc biÖt tõ n¨m 1990, nhµ m¸y ®· chñ ®éng vÒ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, bíc ®Çu cã ý thøc vÒ thÞ trêng, vÒ Marketing, nhê vËy mµ s¶n phÈm cña nhµ m¸y cµng ®îc a chuéng. Tõ ®ã ®Õn nay, nhµ m¸y thùc sù b-íc sang mét trang míi vµ ®Æc biÖt lµ tõ khi ®îc thµnh lËp l¹i theo quyÕt ®Þnh sè 1041 Q§ TCCB - N§ ngµy 27 -5- 1993 cña Bé trëng Bé GTVT (thµnh lËp l¹i theo N§ 338/ H§BT) lÊy tªn lµ C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5. §©y lµ mét thuËn lîi t¹o cho c«ng ty cã t çch ph¸p nh©n ®éc lËp ®Ó lµm ¨n, tù h¹ch to¸n kinh tÕ, tù giao dÞch vµ kÝ kÕt hîp ®ång kinh tÕ. Víi nhiÖm vô míi chñ yÕu lµ söa ch÷a ®ãng míi, l¾p r¸p xe «t«, m¸y thi c«ng vµ çc s¶n phÈm c«ng nghiÖp kh¸c.

Víi sù s¸ng t¹o, n¨ng ®éng, nhanh nh¹y víi sù chuyÓn ®æi cña nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt tõ khi luËt ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam, çn bé l·nh ®¹o c«ng ty ®· phèi hîp víi bé GTVT, trêng ®¹i häc GTVT… chÕ t¹o thªm çc lo¹i s¶n phÈm nh: lu b¸nh lèp, tr¹m cÊp phèi, tr¹m bª t«ng nhùa asphalt c«ng suÊt tõ 25 - 100 tÊn/ giê tr¹m cÊp phèi ®îc côc ®o lêng chÊt lîng nhµ níc x¸c ®Þnh ®¶m b¶o chÊt lîng thay thÕ hµng nhËp khÈu. Cã thÓ nãi ®©y lµ nh÷ng mÆt hµng chñ ®¹o cña c«ng ty, kh¼ng ®Þnh ®îc tµi n¨ng, trÝ tuÖ, ãc s¸ng t¹o cña giíi khoa häc trong níc còng nh çn bé l·nh ®¹o c«ng ty.

Çc s¶n phÈm cña c«ng ty ®· ®¹t ®îc nhiÒu huy ch¬ng vµng, b¹c nh: tr¹m trén asphalt, tr¹m cÊp phèi, lu b¸nh lèp vµ ®· chiÕm lÜnh hÇu hÕt thÞ trêng trong níc do chÊt lîng cao, gi¸ thµnh h¹.

Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c«ng ty lu«n ®¹t ®îc lîi nhuËn cao, vµ ®¹t vît ®Þnh møc çc chØ tiªu kÕ ho¹ch ®Ò ra, ®¶m b¶o 3 ngïn c¬ b¶n lµ nép ng©n s¸ch nhµ níc, ®Çu t tÝch luü bæ sung nguån vèn kinh doanh, vµ n©ng cao møc thu nhËp cho ngêi lao ®éng. N¨m 2000, c«ng ty ®· ®îc nhµ níc phong tÆng lµ “§¬n vÞ anh hïng lao ®éng” cña 10 n¨m ®æi míi.

Do u thÕ vÒ s¶n phÈm tr¹m trén, hiÖn nay c«ng ty ®ang ®Çu t thªm cho TSC§ 847 triÖu ®ång tõ nguån vèn §Çu t ph¸t triÓn , Bé tµi chÝnh cÊp bæ xung thªm 8,4tû ®ång lµm nguån vèn kinh doanh hiÖn nay lµ 16.937 triÖu ®ång.

31

Vµ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt, c«ng ty ®ang më réng thªm nhµ xëng míi víi diÖn tÝch 20 ha ®Ó võa t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho nh©n d©n ®i¹ ph¬ng vµ çc tØnh l©n cËn.

Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua ®îc thÓ hiÖn ë mét sè chØ tiªu kinh tÕ sau:

BiÓu 1.2: KÕt qu¶ thùc hiÖn mét sè chØ tiªu chñ yÕu cña c«ng ty.

STTN¨m

ChØ tiªu§¬n vÞ

2001 2002 2003

1. Tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt 1000®

56.627.000

59.688.000

137.650.000

2. Tæng doanh thu (thuÇn) 1000®

28.241.000

45.163.000

100.673.000

3. Lîi nhuËn 1000®

174.000 669.000 1.057.000

4. TN b×nh qu©n ®Çu ng-êi/th¸ng

1000®

890 970 1120

5. Nguån vèn chñ së h÷u 1000®

8.147.000

8.147.000 16.937.000

6. HÖ sè doanh lîi cña NVC§ 0,021 0,082 0,062

7. Tû suÊt LN trªn tæng DT

% 0,616 1,84 1,05

Theo biÓu trªn ta thÊy gi¸ trÞ s¶n xuÊt trong 2 n¨m 1991, 2002 t¬ng ®èi æn ®Þnh nhng sang n¨m 2003 ®· t¨ng mét çch vît tréi, t¨ng 2,32 lÇn 80 n¨m 2002 vµ doanh thu (thuÇn) t¨ng nhanh n¨m 2003, t¨ng 3,56 lÇn, n¨m 2002 t¨ng 1,6 lÇn so víi n¨m 2001. Lîi nhuËn n¨m 2003 t¨ng 6 lÇn, n¨m 2002 t¨ng 3,84 lÇn so víi n¨m 2001. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi 1 th¸ng t¨ng, so víi n¨m 2001th× n¨m 2002 t¨ng 1,09 lÇn (tøc lµ t¨ng 80.000®/th¸ng/1ngêi), n¨m 2003 t¨ng 1,26 lÇn (tøc lµ 230 000 ®/1 ngêi / 1 th¸ng). §iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh c«ng ty ®· kh«ng ngng s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®Èy m¹nh c«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm nh»m n©ng cao çc chØ tiªu s¶n xuÊt kinh doanh, ®ång thêi n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cho ngêi lao ®éng. Tû suÊt lîi nhuËn trªn tæng doanh thu vµ hÖ sè doanh lîi cña vèn chñ së h÷u n¨m 2003 mÆc dï cao h¬n n¨m 2001 nhng l¹i gi¶m so víi n¨m 2002. §iÒu nµy thÓ hiÖn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp n¨m 2003 kh«ng cao b»ng n¨m 2002. Nguyªn nh©n lµ do trong n¨m

32

2003 doanh nghiÖp ®· tiªu thô ®îc mét khèi lîng lín s¶n phÈm nh-ng do chi phÝ cho qu¶ng ço çc s¶n phÈm chiÕm mét phÇn lín trong chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ h¬n thÕ n÷a doanh nghiÖp l¹i ph¶i chi cho viÖc chÕ t¹o thö s¶n phÈm míi do ®ã dÉn ®Õn viÖc hai chØ tiªu trªn kh«ng cao b»ng 2002. Nhng ®Õn n¨m 2004, çc chØ tiªu nµy sÏ ®îc t¨ng cao h¬n.

2. §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty:

2.1. NhiÖm vô s¶n xuÊt:

Nh ®· nªu ë phÇn trªn, nhiÖm vô cña c«ng ty ë mét sè thêi kú cã kh¸c nhay, tuy nhiªn víi sù c¹nh tranh vÒ s¶n phÈm gi÷a çc doanh nghiÖp ngµy cµng quyÕt liÖt, c«ng ty nhËn thÊy ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu. §Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng, c«ng ty tõng bíc x¸c lËp l¹i c¬ cÊu s¶n phÈm vµ dÇn dÇn tiÕn tíi chÕ t¹o çc s¶n phÈm chñ ®¹o vµ chiÕm lÜnh thÞ trêng b»ng chÝnh nh÷ng s¶n phÈm Êy.

Çc s¶n phÈm mµ c«ng ty s¶n xuÊt, chÕ t¹o:

- ThiÕt bÞ m¸y c«ng tr×nh: phôc vô cho viÖc nhµo trén çc vËt liÖu ®Ó x©y dùng, nh:

+ Tr¹m trén bª t«ng Asphalt

+ Tr¹m cÊp phèi

+ Tr¹m nghiÒn sái ®¸

+ Lu b¸nh lèp.

- L¾p r¸p, chÕ t¹o «t«:

+ ¤t« kh¸ch 44 - 51 chç ngåi

+ ¤t« t¶i 2,5 - 3,5 tÊn

- KÕt cÊu thÐp:

+ CÇu giao th«ng n«ng th«n

+ Tr¹m thu phÝ

+ CÇu çp d©y c¨ng.

2.2. ThÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm:

Víi sù ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, vµ ®ång thêi chiÕn dÞch Marketing rÇm ré, x©y dùng hµng lo¹t çc ®¹i lý trong c¶ níc, çc s¶n phÈm cña c«ng ty ®· chiÕm lÜnh hÇu hÕt thÞ trêng trong níc gãp phÇn x©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng ®êng x¸, cÇu giao

33

th«ng, vµ hÖ thèng ph¬ng tiÖn giao th«ng trong níc, ®ång thêi gãp phÇn kh«ng nhá vµo c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®æi míi ®Êt níc.

3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty.

Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý trong bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo còng cÇn thiÕt vµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®Ó ®¶m b¶o sù gi¸m s¸t, qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh SXKD cña doanh nghiÖp. §Ó ph¸t huy vµ n©ng cao vai trß cña bé m¸y qu¶n lý, c«ng ty ®· tæ chøc l¹i c¬ cÊu lao ®éng, çc phßng ban, ph©n xëng cho phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý chung.

Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty ®îc tæ chøc theo m« h×nh trùc tuyÕn gåm cã 1 gi¸m ®èc vµ 2 phã gi¸m ®èc chØ ®¹o çc phßng ban, xÝ nghiÖp ph©n xëng cña c«ng ty.

Mçi phßng ban, xÝ nghiÖp, ph©n xëng trong c«ng ty ®Òu cã chøc n¨ng, nhiÖm vô riªng. Nhng gi÷a chóng ®Òu cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau lµm cho bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty t¹o thµnh mét khèi thèng nhÊt.

* Gi¸m ®èc c«ng ty: Lµ ngêi phô tr¸ch chung, qu¶n lý c«ng ty vÒ mäi mÆt ho¹t ®éng, ra çc quyÕt ®Þnh qu¶n lý s¶n xuÊt, lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm tríc cÊp trªn vÒ çc ho¹t ®éng cña c«ng ty m×nh. Gi¸m ®èc kh«ng chØ qu¶n lý çc phßng ban cña m×nh th«ng qua çc phã gi¸m ®èc mµ cßn cã thÓ xem xÐt trùc tiÕp tõng n¬i lµm viÖc khi cÇn thiÕt. Gi¸m ®èc cã çc phã gi¸m ®èc vµ çc trëng phßng gióp ®ì trong viÖc ®iÒu hµnh cña c«ng ty.

* Phã gi¸m ®èc: Lµ ngêi gióp viÖc cña gi¸m ®èc trong viÖc qu¶n lý c«ng ty. C«ng ty cã 2 phã gi¸m ®èc:

- Phã gi¸m ®èc KD: Phô tr¸ch mÆt kinh doanh cña c«ng ty, qu¶n lý çc phßng:

+Phßng kinh tÕ - thÞ trêng.

+ Phßng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt.

- Phã gi¸m ®èc kÜ thuËt: Phô tr¸ch vÒ mÆt kÜ thuËt s¶n xuÊt s¶n phÈm cña c«ng ty vµ qu¶n lý çc phßng.

+ Phßng thiÕt kÕ «t«

+ Phßng thiÕt kÕ m¸y c«ng tr×nh

+ Phßng KCS

+ Phßng chuyÓn giao c«ng nghÖ

34

+ Trung t©m b¶o hµnh

+ Ban c¬ ®iÖn

* Phßng kinh tÕ- thÞ trêng (KT- TT): thùc hiÖn chµo hµng, tiÕp xóc víi kh¸ch hµng, tiªu thô s¶n phÈm, cung cÊp çc th«ng tin vÒ thÞ trêng nh sù biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ çc s¶n phÈm ; thùc thi çc chÝnh s¸ch Marketing ®Ó thóc ®Èy viÖc tiªu thô s¶n phÈm.

* Phßng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt (§HSX): Tæ chøc viÖc t×m kiÕm, lùa chän nhµ cung cÊp cho ®Çu vµo, tøc lµ tæ chøc mua çc nguyªn vËt liÖu, CCDC, TSC§… cÇn thiÕt phôc vô cho s¶n xuÊt vµ qu¶n lý dùa trªn c¬ së kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®Þnh møc kÜ thuËt ®· x¸c ®Þnh

* Phßng thiÕt kÕ «t«, phßng thiÕt kÕ m¸y c«ng tr×nh: Tæ chøc tÝnh to¸n çc ®Þnh møc kü thuËt, nghiªn cøu ®æi míi n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm m¸y c«ng tr×nh, «t«, kÕt cÊu thÐp vµ ®a ra çc biÖn ph¸p kü thuËt gãp phÇn gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm.

* Phßng KCS: ChÞu tr¸ch nhiÖm kiÓm tra chÊt lîng hµng mua vµo vµ çc thµnh phÇn cña c«ng ty.

* Phßng chuyÓn giao c«ng nghÖ: Lµ phßng cã tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vÒ kh©u chuyÓn giao c«ng nghÖ m¸y c«ng tr×nh.

* Trung t©m b¶o hµnh s¶n phÈm: Cã nhiÖm vô theo dâi s¶n phÈm ph¶i tu, b¶o hµnh, b¶o tr× çc s¶n phÈm ®· giao cho kh¸ch hµng.

* Phßng tæ chøc lao ®éng: Tæ chøc çn bé qu¶n lý trong c«ng ty, ®iÒu ®éng - tuyÓn dông lao ®éng cho çc bé phËn, phßng ban, tÝnh l¬ng, thëng, çc chÕ ®é kh¸c cho lao ®éng trong c«ng ty, x©y dùng møc tiÒn l¬ng.

* Ban c¬ ®iÖn: qu¶n lý, söa ch÷a çc thiÕt bÞ m¸y mãc phôc vô trong toµn c«ng ty.

* V¨n phßng c«ng ty: Cã nhiÖm vô so¹n th¶o, nhËn göi, lu tr÷ çc c«ng v¨n, giÊy tê cÇn thiÕt, gióp c«ng ty thùc hiÖn çc ho¹t ®éng trong quan hÖ giao dÞch.

* Ban y tÕ - vÖ sinh: Kh¸m ch÷a bÖnh ®Þnh kú hoÆc ®ét xuÊt cho CBCNV trong toµn c«ng ty, vÖ sinh m«i trêng c«ng ty.

* Phßng b¶o vÖ: Phô tr¸ch qu¶n lý tµi s¶n trong ph¹m vi qu¶n lý cña c«ng ty 24/24h.

35

* Çc bé phËn s¶n xuÊt bao gåm:

- Ph©n xëng c¬ khÝ: gia c«ng c¬ khÝ, chÕ t¹o çc chi tiÕt s¶n phÈm phôc vô cho viÖc l¾p r¸p chÕ t¹o «t«, m¸y c«ng tr×nh, çc s¶n phÈm kh¸c.

- XÝ nghiÖp «t«: L¾p r¸p, söa ch÷a, ®¹i tu «t«

- XÝ nghiÖp s¶n xuÊt xe kh¸ch: s¶n xuÊt çc lo¹i xe kh¸ch 29 - 30 chç

- XÝ nghiÖp MCT vµ kÕt cÊu thÐp: chuyªn s¶n xuÊt l¾p r¸p çc thiÕt bÞ MCT, cÇu giao th«ng, çc tr¹m b¬m trén bª t«ng, lu b¸nh lèp…

Gi¸m ®èc thùc hiÖn viÖc qu¶n lý trùc tiÕp çc bé phËn s¶n xuÊt nµy.

S¬ ®å 2.1: s¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng

ty nh sau:

36

Gi¸m ®èc

Phßng

®Çu t thÞ tr êng

Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n

Phßng tæ chøc hµnh chÝn

h

Phßng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt

Phßng khoa häc c«ng nghÖ

Phßng KCS

PX c¬ khÝ

PX « t« Ban c¬ ®iÖn

PX MCT 1

PX MCT 2

PG§ Kinh doanh

PG§ Kü thuËt

4. §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vµ hÖ thèng sæ kÕ to¸n t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5:

4.1. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n:

Phßng kÕ to¸n- tµi vô cña c«ng ty cã nhiÖm vô theo dâi, ph¶n ¸nh, qu¶n lý çc sè liÖu vµo sæ s¸ch kÕ to¸n, thèng kª, cung cÊp çc th«ng tin kinh tÕ kÞp thêi phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh cña gi¸m ®èc, thêng xuyªn b¸o ço kÞp thêi t×nh h×nh ho¹t ®éng trªn c¬ së ®ã ®Ó ra çc biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh SP.

Phßng kÕ to¸n gåm cã 9 ngêi díi sù l·nh ®¹o cña 1 kÕ to¸n trëng vµ phã phßng kÕ to¸n. Ngoµi ra cßn cã 4 nh©n viªn thèng kª ph©n xëng t¬ng øng víi mét ph©n xëng vµ 3 xÝ nghiÖp cã nhiÖm vô thu thËp th«ng tin tõng ph©n xëng, xÝ nghiÖp cho kÕ to¸n trëng. Bèn nh©n viªn phßng nµy ngoµi sù qu¶n lý cña kÕ to¸n trëng cßn cã sù qu¶n lý cña ph©n xëng, vµ çc xÝ nghiÖp.

Trong phßng kÕ to¸n, cã sù ph©n c«ng c«ng t¸c cho tõng nh©n viªn kÕ to¸n nhng sù ph©n c«ng nµy cã sù liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau ®¶m b¶o tÝnh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, chÆt chÏ cña th«ng tin kÕ to¸n.

Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña tõng nh©n viªn trong phßng kÕ to¸n nh sau:

* KÕ to¸n trëng kiªm trëng phßng kÕ to¸n: Cã nhiÖm vô phô tr¸ch chung mäi ho¹t ®éng cña phßng còng nh ph©n xëng, xÝ nghiÖp, kÝ çc lÖnh thu chi, giÊy ®Ò nghÞ t¹m øng, ho¸ ®¬n GTGT cña c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vÒ toµn bé c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n cña c«ng ty,chØ ®¹o thùc hiÖn ph¬ng thøc h¹ch to¸n; t¹o vèn cho c«ng ty, tham mu vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh, th«ng tin kÞp thêi cho gi¸m ®èc vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt, kinh doanh cña c«ng ty.

§Þnh kú, kÕ to¸n trëng ph¶i dùa trªn çc th«ng tin tõ çc nh©n viªn trong phßng ®èi chiÕu sæ s¸ch ®Ó lËp b¸o ço phôc vô cho gi¸m ®èc vµ çc ®èi tîng cã nhu cÇu th«ng tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty nh ng©n hµng, tæng c«ng ty, çc nhµ ®Çu t, çc nhµ cung cÊp…

* Phã phßng kÕ to¸n kiªm kÕ to¸n tæng hîp:

Cã nhiÖm vô tæng hîp çc th«ng tin tõ çc nh©n viªn kÕ to¸n ®Ó lªn can ®èi, lËp b¸o ço cuèi kú. Phã phßng kÕ to¸n phô

37

tr¸ch ®iÒu hµnh çc kÕ to¸n viªn liªn quan ®Õn viÖc ®i s©u vµo h¹ch to¸n çc nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong c«ng ty. Cuèi th¸ng phã phßng lªn c©n ®èi sè ph¸t sinh, tÝnh ra çc sè d tµi kho¶n vµ sæ çi çc tµi kho¶n. Hµng quý lËp b¸o ço tµi chÝnh.

§èi víi kÕ to¸n tæng hîp: TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, tæng hîp çc kho¶n thu chi, lËp b¶ng kª sè 1, NKCT sè 1, NKCT sè 8,7,10 chÞu tr¸ch nhiÖm trong kÕ to¸n thanh to¸n vµ b¶ng tr×n vèn vay.

* KÕ to¸n vËt t kiªm thñ quü:

- §Þnh kú kÕ to¸n vËt t c¨n cø vµo çc chøng tõ nhËp, xuÊt vËt liÖu, CCDC ®Ó ph¶n ¸nh, theo dâi trªn b¶ng ph©n bæ sè 2, b¶ng kª sè 3. Cuèi th¸ng c¨n cø vµo çc NKCT liªn quan vµo b¶ng kª sè 3 ®Ó x¸c ®Þnh hÖ sè chªnh lÖch vµ tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt dïng theo tõng kho¶n môc chi phÝ trªn B¶ng ph©n bæ sè 2.

§Þnh kú, dùa vµo çc chøng tõ nhËp- xuÊt VL, CCDC ®èi chiÕn víi thÎ kho.

- Thñ quü cã nhiÖm vô qu¶n lý lîng tiÒn mÆt cã t¹i kÐt cña c«ng ty, kiÓm nhËn lîng tiÒn vµo ra hµng ngµy, thñ quü vµo sæ quü çc nghiÖp vô liªn quan ®Õn tiÒn mÆt. Cuèi ngµy thñ quü ®èi chiÕu sæ quü víi b¸o ço quü do kÕ to¸n thanh to¸n víi ngêi b¸n lËp.

*KÕ to¸n thanh to¸n víi ngêi b¸n:

KiÓm tra çc ho¸ ®¬n mµ phßng §HSX nép lªn ®Ó ph¶n ¸nh çc nghiÖp vô liªn quan vµo sæ chi tiÕt TK 331, cuèi th¸ng vµo NKCT sè 5. §Þnh kú, kÕ to¸n thanh to¸n víi ngêi b¸n lËp b¸o ço tËp hîp toµn bé thóª GTGT ®Çu vµo ®Ó kÕ to¸n doanh thu lªn b¸o ço thuÕ.

* Bé phËn phiÕu xuÊt vËt t:

C¨n cø vµo ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt ®· ®îc phª duyÖt vµ c¨n cø vµo nhu cÇu vËt t cña çc ph©n xëng, xÝ nghiÖp, bé phËn nµy viÕt phiÕu vËt t theo tõng lo¹i s¶n phÈm, tõng ph©n xëng, xÝ nghiÖp.

* KÕ to¸n ng©n hµng kiªm kÕ to¸n tiÒn l¬ng.

- Giao dÞch víi ng©n hµng, chuyÓn tiÒn, chuyÓn sÐc, më L/C vµ çc h×nh thøc thanh to¸n kh¸c cña c«ng víi ng©n hµng, lËp b¶ng kª sè 2, NKCT sè 2.

38

- TÝnh to¸n vµ thanh to¸n l¬ng cho toµn bé CBCNV. KÕ to¸n l¬ng cã liªn hÖ chÆt chÏ víi phßng TC- L§ vÒ çc vÊn ®Ò liªn quan ®Õn hÖ sè l¬ng, BHXH, BHYT, KPC§.

* KÕ to¸n TSC§ vµ XDCB:

- Theo dâi TSC§ vµ tÝnh khÊu hao TSC§ theo ph¬ng ph¸p ®-êng th¼ng.

- Theo dâi t×nh h×nh x©y dùng c¬ b¶n vµ lËp quyÕt to¸n XDCB.

* KÕ to¸n thanh to¸n t¹m øng:

Ghi chÐp, theo dâi viÖc t¹m øng vµ thanh to¸n t¹m øng cña CBCNV trong c«ng ty ph¶n ¸nh çc nghiÖp vô mua hµng b»ng tiÒn t¹m øng.

* KÕ to¸n doanh thu, thu håi c«ng nî vµ thuÕ.

Ph¶n ¸nh çc kho¶n doanh thu b¸n hµng, thuÕ vµ kho¶n ph¶i thu.

ChÞu tr¸ch nhiÖm trong thu håi nî

LËp b¸o ço thuÕ theo ®Þnh kú.

* Bèn nh©n viªn thèng kª:

Hµng th¸ng, çc kÕ to¸n viªn ph¶i ®èi chiÕu ngang víi nhau vµ ®èi chiÕu víi nh©n viªn thèng kª ®Ó lªn tæng hîp nhËp - xuÊt nguyªn vËt liÖu phôc vô cho s¶n xuÊt s¶n phÈm.

Ngoµi ra trong phßng kÕ to¸n còng ®îc trang bÞ thªm mét sè m¸y tÝnh ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c kÕ to¸n.

39

S¬ då 2: Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty

4.2. §Æc ®iÓm tæ chøc hÖ thèng kÕ to¸n:

HiÖn nay, c«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc sæ NKCT ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp víi ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp HTK theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.

Theo h×nh thøc NKCT bé sæ kÕ to¸n cña c«ng ty gåm:

- Çc NhËt ký chøng tõ: 1,2,5,7,8, 10,4,6.

- B¶ng kª: 1,2,3,4,5,6,,8,9,11; çc sæ çi TK.

- Sæ chi tiÕt: TK 331, TK 131, vËt t, 511…

- B¶ng ph©n bæ: 1,2,3.

- Çc TK sö dông TK 111, 112 (chi tiÕt cho tõng ng©n hµng) 152, 153, 154, 155, 211, 241, 214, 621, 627, 642, 532…

S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp theo h×nh thøc NKCT ®îc kh¸i qu¸t nh sau:

40

KÕ to¸n tr ëng

KT tæng hîp

KÕ to¸n NVL kiªm quü

KÕ to¸n tiÒn l ¬ng kiªm NH

KÕ to¸n TSC§ vvµ XDCB

KÕ to¸n doanh thu, thu håi c«ng nî, thuÕ

KÕ to¸n thanh to¸n t¹m øng

KÕ to¸n than

h to¸n víi

ng êi b¸n

S¬ ®å 2.3: Kh¸i qu¸t tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc NKCT.


Ghi cuèi th¸ng


41

Chøng tõ gèc, c¸c b¶ng ph©n bæ

NKCT ThÎ (sæ) kÕ to¸n chi tiÕt

B¶ng tæng hîp chi tiÕt

Sæ c¸i


B¶ng kª

II. Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5:

1. Kh¸i qu¸t chung t×nh h×nh nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty:

1.1. §Æc ®iÓm vµ ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty:

C«ng ty c¬ khÝ « t« 1 -5 lµ c«ng ty chuyªn s¶n xuÊt, l¾p r¸p, chÕ t¹o çc s¶n phÈm nµy ®îc cÊu thµnh tõ nhiÒu chi tiÕt kh¸c nhau vµ ®ßi hái ph¶i sö dông nhiªï lo¹i nguyªn vËt liÖu kh¸c nhau.

Nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty rÊt phong phó vÒ chñng lo¹i vµ quy çch, cã kho¶ng 700 lo¹i nh t«n, thÐp, s¬n xi m¨ng… Çc lo¹i nguyªn vËt liÖu nµy chñ yÕu ®îc mua ë trong níc, ngoµi ra cßn nhËp ngo¹i (nh çc lo¹i s¬n, níclµm m¸t…) nguyªn vËt liÖu mua vÒ c«ng ty ®Òu ph¶i qua kiÓm nghiÖm tríc khi nhËp kho cho nªn ®¶m b¶o chÊt lîng vµ ®óng th«ng sè kü thuËt.

Do ®Æc ®iÓm cña çc s¶n phÈm mµ c«ng ty chÕ t¹o lµ çc s¶n phÈm c¬ khÝ, ®ßi hái nhiÒu lo¹i nguyªn vËt liÖu, nªn chi phÝ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng kh¸ lín trong tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm (chiÕm tû träng kho¶ng 75 - 80%). V× vËy, khi cã sù biÕn ®éng nhá cña nguyªn vËt liÖu còng ¶nh hëng rÊt lín ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm. H¹ thÊp chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®a vµo s¶n xuÊt, sö dông tiÕt kiÖm vËt liÖu lµ biÖn ph¸p tÝch cùc nh»m h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ vÉn ®¶m b¶o ®îc chÊt lîng s¶n phÈm. Song muèn lµm ®îc ®iÒu nµy th× c«ng ty ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p khoa häc vµ thuËn tiÖn ®Ó qu¶n lý nguyªn vËt liÖu ë tÊt c¶ çc kh©u tõ kh©u thu mua ®Õn b¶o qu¶n, sö dông vµ dù tr÷…

Vµ ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ nguyªn vËt liÖu, tæ chøc h¹ch to¸n chÝnh x¸c ®¶m b¶o c«ng viÖc dÔ dµng kh«ng tèn kÐm nhiÒu c«ng søc, c«ng ty ®· tiÕn hµnh ph©n lo¹i vËt liÖu trªn c¬ së c«ngdông kinh tÕ c¶ub nguyªn vËt liÖu ®èi víi qóa tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. VËt liÖu ®îc chia thµnh çc lo¹i sau:

- Nguyªn vËt liÖu chÝnh bao gåm çc lo¹i: t«n, thÐp, nh«m…

- Nguyªn vËt liÖu phô: que hµn, ®inh, s¬n bul«ng, èc, vÝt çc lo¹i…

- Nhiªn liÖu: ®Êt ®Ìn, ga «xy, x¨ng…

42

- PhÕ liÖu thu håi: Ph«i t«n, thÐp... trong qu¸ tr×nh gia c«ng çc chi tiÕt s¶n phÈm .

Çch ph©n lo¹i trªn gióp cho c«ng ty ®¸nh gi¸ ®îc vai trß cña tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh çc ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt. H¬n n÷a çch ph©n nµy ®Þnh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo nguyªn vËt liÖu chÝnh 1 çch dÔ dµng vµ x¸c ®Þnh chi phÝ gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú ®îc chÝnh x¸c h¬n.

1.2. C«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu ë c«ng ty:

§Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, c«ng ty ph¶i thùc hiÖn qu¶n lý tèt nguyªn vËt liÖu. C«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu t¹i c«ng ty ®îc thÓ hiÖn qua çc c«ng viÖc sau:

Mét lµ, tæ chøc hÖ thèng kho tµng: VËt t ë c«ng ty ®îc tæ chøc b¶o qu¶n ë 2 kho phï hîp víi tÝnh chÊt cña vËt liÖu vµ víi nhu cÇu cung øng nguyªn vËt liÖu vµ s¶n xuÊt s¶n phÈm:

+ Kho 1: B¶o qu¶n çc lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh.

+ Kho 2: B¶o qu¶n çc lo¹i nguyªn vËt liÖu cã tÝnh chÊt dÔ ch¸y næ.

+ Kho 3: VËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ.

ë mçi kho, thñ kho ®îc trang bÞ ®Çy ®ñ ph¬ng tiÖn c©n, ®o, ®ong, ®Õm. ë çc xÝ nghiÖp, ph©n xëng cña c«ng ty còng cã çc kho riªng vµ do thèng kª ph©n xëng qu¶n lý. §©y lµ nh÷ng kho nhá cã tÝnh chÊt t¹m thêi gi÷ vËt t mµ xÝ nghiÖp ph©n xëng nhËn vÒ cha ®a vµo s¶n xuÊt, sau ®ã vËt t ®îc giao cho çc tæ, ®éi s¶n xuÊt.

Hai lµ, c«ng ty cßn x©y dùng ®Þnh møc tiªu hao vËt t. §©y còng lµ biÖn ph¸p quan träng ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ nguyªn vËt liÖu. Phßng thiÕt kÕ «t« vµ m¸y c«ng tr×nh cã nhiÖm vô nghiªn cøu vµ x©y dùng ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu cho tõng chi tiÕt, s¶n phÈm dùa trªn ®Þnh møc kinh tÕ kÜ thuËt ®· quy ®Þnh chung cña nhµ níc. Nh vËy, khi çc ph©n xëng, xÝ nghiÖp cã nhu cÇu vÒ vËt t th× thèng kª ph©n xëng, xÝ nghiÖp c¨n cø vµo nhu cÇu vËt t do tæ trëng ph©n xëng, xÝ nghiÖp ®Ò nghÞ sÏ lªn phßng kÕ to¸n yªu cÇu viÕt phiÕu xuÊt vËt t.

Ba lµ, c«ng ty giao tr¸ch nhiÖm cho çc thñ kho. Çc thñ kho ngoµi viÖc qu¶n lý, b¶o qu¶n tèt vËt t cßn ph¶i cËp nhËt sè liÖu

43

vµo sæ s¸ch vÒ mÆt sè lîng, t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng thø vËt liÖu, kiÓm kª kho hµng ®ång thêi cã tr¸ch nhiÖm ph¸t hiÖn vµ b¸o ço lªn phßng kÕ to¸n çc trêng hîp vËt liÖu tån ®äng trong kho lµm ø ®äng vèn gi¶m kh¶ n¨ng thu håi vèn s¶n xuÊt cña c«ng ty.

2. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty:

TÝnh gi¸ lµ 1 kh©u quan träng trong viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n. ViÖc tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu cã chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, hîp lý th× míi biÕt ®îc chi phÝ nguyªn vËt liÖu thùc tÕ ph¸t sinh trong qóa tr×nh s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.

T¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1- 5, thuÕ GTGT ®îc tÝnh theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ.

2.1. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu nhËp kho:

- §èi víi NVL mua trong níc th× gi¸ thùc tÕ nhËp bao gåm gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n (kh«ng bao gåm thuÕ GTGT) céng (+) çc chi phÝ liªn quan nh chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, b¶o hiÓm cho vËt liÖu, c«ng t¸c phÝ cho nh©n viªn thu mua.

- §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu: Gi¸ thùc tÕ nhËp kho bao gåm tæng gi¸ trÞ thanh to¸nvíi ngêi b¸n céng (+) thuÕ nhËp khÈu céng (+) chi phÝ thu mua…

- §èi víi phÕ liÖu nhËp kho th× gi¸ thùc tÕ nhËp b»ng gi¸ b¸n phÕ liÖu trªn thÞ trêng.

2.2. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho:

ë c«ng ty, nguyªn vËt liÖu xuÊt kho ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p hÖ sè gi¸:

HÖ sè gi¸ NVL

=

tæng gi¸ thùc tÕ NVL tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú

Tæng gi¸ h¹ch to¸n NVL tån ®Çu kú vµ nhËp trongkú

Gi¸ thùc tÕ VL xuÊt

kho=

Tæng gi¸ h¹ch to¸n NVL xuÊt trong kú

x HÖ sè gi¸ NVL

Ph¬ng ph¸p nµy t¬ng ®èi phï hîp víi viÖc tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu ë 1 c«ng ty cã nhiÒu chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu, xuÊt dïng thêng xuyªn.

3. H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty:

44

3.1. Chøng tõ vµ thñ tôc nhËp, xuÊt nguyªn vËt liÖu.

a. §èi víi nghiÖp vô nhËp nguyªn vËt liÖu:

C¨n cø vµo nhu cÇu s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu, phßng §HSX lªn kÕ ho¹ch nhËp nguyªn vËt liÖu. Hµng th¸ng sau khi nh©n viªn tiÕp liÖu mang vËt t vÒ, bé phËn KCS sÏ kiÓm tra chÊt lîng, quy çch, sè lîng vµ ghi vµo biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t sau khi ®· ®èi chiÕu ho¸ ®¬n mua hµng. Ho¸ ®¬n mua hµng ph¶i cã ch÷ ký vµ ®ãng dÊu cña trëng phßng kÕ to¸n vµ phßng KCS. Sau ®ã phßng §KSX c¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t sÏ lËp phiÕu nhËp kho. PhiÕu nµy ®îc lËp thµnh 3 liªn ph¶i cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña çc phßng ban: Mét liªn lu ë phßng §HSX, mét liªn giao cho thñ kho (khi nhËp hµng) ®Ó vµo thÎ kho, ®Þnh kú 3 hoÆc 5 ngµy kÕ to¸n vËt liÖu xuèng lÊy phiÕu nhËp cïng thÎ kho ®Ó tÝnh gi¸ vµ ®èi chiÕu. Mét liªn ®Ýnh kÌm víi ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n. Hµng ngµy (®Þnh kú), kÕ to¸n thanh to¸nvíi ngêi b¸n hµng vµ sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n (bªn cã TK 331), cuèi th¸ng vµo NKCT sè 5.

C¨n cø vµo phiÕu nhËp kho, thñ kho tiÕn hµnh kiÓm nhËn vËt t ghi sè lîng thùc nhËp, quy çch, chñng lo¹i, m· kÝ hiÖu.. vµ cïng ngêi giao hµng kÝ vµo 2 b¶n.

Nguyªn vËt liÖu nhËp kho ®îc s¾p xÕp, ph©n lo¹i riªng biÖt ®óng quy ®Þnh ®¶m b¶o thuËn tiÖn cho viÖc xuÊt vËt t vµ an toµn trong b¶o qu¶n, ch¸y næ.

45

BiÓu 2.2. MÉu sè 01GTKT-3LL

Ho¸ ®¬n GTGT GT: 199 - BLiªn 2( giao cho KH) No: 011246Ngµy 4-3-2004

§¬n vÞ b¸n hµng: XÝ nghiÖp vËt t §«ng Anh

§Þa chØ: ThÞ trÊn §«ng Anh - Hµ Néi

§iÖn tho¹i M· sè

Hä tªn ngêi mua: ¤ng Huúnh

§¬n vÞ: C«ng ty c¬ khÝ «t« 1 -5 Sè tµi kho¶n

H×nh thøc thanh to¸n: Tr¶ chËm

§Þa chØ: ThÞ trÊn §«ng Anh - HN M· sè thuÕ: 0100104073-1

STT Tªn VT, hµng ho¸ §VTSè lîng

(kg)§¬n gi¸(VN§/kg)

Thµnh tiÒn(VN§)

1 ThÐp èng 26,6 m 250 11.200 2.800.000

2 T«n 3 ly m 6.000 4.500 27.000.000

3 T«n 10 ly chÞu nhiÖt

kg 300 8.450 2.535.000

Céng 32.335.000

ThuÕ GTGT 5%: TiÒn thuÕ GTGT 1.615.750

Tæng sè tiÒn thanh to¸n 33.950.750

Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: Ba m¬i ba triÖu chÝn tr¨m n¨m m¬i ngh×n b¶y tr¨m n¨m m¬i ®ång ch½n.

Ngêi mua hµng KÕ to¸n trëng Thñ trëng ®¬n vÞ (kÝ) (kÝ) (kÝ)

46

§èi víi nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu tõ níc ngoµi th× cã ho¸ ®¬n sau:

BiÓu 2.3:Huyndai Corporation Ltd.Seul, Hµn Quèc.

Ho¸ ®¬n

Hîp ®ång sè: New 2KY053/Ref.000218/AMC 1-5.

Ho¸ ®¬n sè: 2004 EX 0326

§¬n vÞ: C«ng ty c¬ khÝ «t« 1-5

Ngµy 12 - 3- 2004

VËn chuyÓn tõ Seul, Hµn Quèc ®Õn ViÖt Nam

Stt

Tªn VT Sè l-îng

§VT §¬n gi¸(USD)

Thµnh tiÒn

VN§

1 S¬n 189 Kg 9 1.701 25.719.120

2 Níc lµm m¸t 163 Kg 9,5 1.548,5 23.413.320ThuÕ nhËp khÈu 3% 97,485

1.473.973

Tæng gi¸ trÞ: 3346,985

50.606.413

C«ng ty Huyndai C«ng ty AMC 1-5 KÝ KÝ

Sau khi tiÕn hµnh kiÓm nghiÖm vËt t, phßng §HSX c¨n cø vµo H§ GTGT lËp phiÕu nhËp kho (chØ ghi sè lîng).

47

BiÓu 2.4 Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t MÉu sè 05 - VT Ngµy 6 - 3 - 2004 Q§ 1141TC/Q§/C§KT

§¬n vÞ: C«ng ty c¬ khÝ «t« 1-5

C¨n cø vµo ho¸ ®¬n sè 011246 ngµy 4 - 3 - 2004 cña xÝ nghiÖp VËt t §«ng Anh. Biªn b¶n kiÓm nghiÖm gåm:

1. ¤ng NguyÔn Duy M¹nh - Phßng §HSX - trëng ban.

2. ¤ng NguyÔn Quang - Phßng KCS - Uû viªn

3. Bµ NguyÔn ThÞ Thuý - Thñ kho - Uû viªn.

§· kiÓm nghiÖm c¸c lo¹i vËt t sau:

Tªn VT §VTPh¬ng thøc KK

Sè l-îng dtõ

KÕt qu¶ kiÓm nghiÖm

Ghi chó

Sè lîng thùc tÕ

kn

Sè lîng ®óng phÈm chÊt

Sè lîng sai

phÈm chÊt

1.ThÐp èng 26,6

m ®o 250 250 250 0

2.T«n 3 ly m ®o 6000 6000 6000 03.T«n 10 ly chÞu nhiÖt

Kg c©n 300 300 300 0

KÕt qu¶ kiÓm nghiÖm: ®Òu ®óng quy c¸ch, phÈm chÊt.

Trëng ban Uû viªn Uû viªn

48

BiÓu 2.5 MÉu sè 91 - VTC«ng ty c¬ khÝ «t« 1-5 Q§: 1141 - TC/Q§/C§KT

Ngµy 1/11/1995 cña BTCSè 270

PhiÕu nhËp kho Ngµy 6 - 3- 2004.

Hä tªn ngêi giao:¤ng Huúnh. §Þa chØ: Phßng §HSX

Theo biªn b¶n kiÓm nghiÖm VTsè 22/3 cña phßng KCS.

NhËp t¹i kho 1 (NVL chÝnh).

Stt

Tªn VT §VT

Sè lîng§¬n gi¸

Thµnh tiÒn

Ghi chó

thùc nhË

p

Chøng tõ

1 ThÐp èng 26,6 m 250 2502 T«n 3 ly m 600 60003 T«n 10 ly chÞu

nhiÖtKg 300 300

Phô tr¸ch cung tiªu KÕ to¸n trëng Ngêi giao Thñ kho Thñ trëng ®¬n vÞ

b. §èi víi nghiÖp vô xuÊt nguyªn vËt liÖu:

C¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, vµ ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu cña phßng thiÕt kÕ m¸y c«ng tr×nh vµ thiÕt kÕ «t«, thèng kª ph©n xëng lªn phßng kÕ to¸n ®Ò nghÞ bé phËn viÕt phiÕu xuÊt vËt t. Bé phËn nµy lËp phiÕu xuÊt thµnh 2 liªn. Liªn 1: ®a cho ngêi lÜnh vËt t ®Ó xuèng kho vËt t, liªn nµy ph¶i cã ch÷ ký cña bé phËn viÕt phiÕu xuÊt vµ ch÷ kÝ cña kÕ to¸n trëng. Liªn 2 ph¶i cã ch÷ kÝ cña lÜnh vËt t, liªn nµy göi xuèng ®¬n vÞ nhËn vËt t. Sau khi nhËn vËt t ngêi lÜnh vËt t sÏ ®a cho thñ kho liªn 1 vµ ghi vµo thÎ kho sè thùc nhËp. Liªn nµy ph¶i cã ch÷ kÝ cña ngêi nhËn vËt t vµ thñ kho. §Þnh kú 5 hoÆc 7 ngµy, kÕ to¸n vËt liÖu xuèng kho kiÓm tra vµ nhËn phiÕu xuÊt kho.

49

BiÓu 2.6 PhiÕu xuÊt kho Sè 277.

Ngµy 4 - 3 -2004

Hä tªn ngêi nhËn: Tr¹m trén 91. §¬n vÞ: C¬ khÝ.Lý do xuÊt: lµm mãng thÐp .XuÊt t¹i kho: 1

Stt Tªn VT §vt

Sè lîng§¬n gi¸

Thµnh tiÒn

Ghi chóYªu cÇu Thùc

xuÊt1 T«n 3 ly m 1200 1200Phô tr¸ch cung tiªu KTT BxuÊt phiÕu Ngêi nhËn Thñ kho Thñ trëng KÝ KÝ KÝ KÝ KÝ KÝ

Trêng hîp vËt liÖukÐm phÈm chÊt kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm, theo lÖnh cña gi¸m ®èc, phßng kinh tÕ thÞ trêng tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng lËp ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng lµm 3 liªn. C«ng ty kiÓm trra ký duyÖt thanh to¸n råi ®a liªn 2 cho kh¸ch hµng. Thñ kho c¨n cø vµo ho¸ ®¬n tiÕn hµnh xuÊt vËt t giao cho kh¸ch hµng vµ cïng kh¸ch hµng kÝ vµo liªn 3. Liªn 1 lu ë phßng Kt - TT, liªn 3. Thñ kho lµm c¨n cø ghi thÎ kho sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n vËt t tÝnh thµnh tiÒn vµ ghi sæ.

50

BiÓu 2.7 Ho¸ ®¬n GTGTLiªn 3 (ghi sæ)

Ngµy 10 th¸ng 03 n¨m 2004

§¬n vÞ b¸n hµng: C«ng ty c¬ khÝ «t« 1-5§Þa chØ: TT§A - HN§iÖn tho¹i: M· sè thuÕ: 0100704073 - 1Hä tªn ngêi mua: TrÇn Hïng§Þa chØ: C«ng ty TNHH §«ng HµH×nh thøc thanh to¸n: TiÒn mÆt.

Stt Tªn hµng, VT

§¬n vÞ tÝnh

Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn

1 ThÐp 27

m 9 9.000 81.000

Céng tiÒn hµng 81.000ThuÕ suÊt GTGT 5% TiÒn thuª GTGT

4.050

Tæng gi¸ thanh to¸n 85.050

B»ng ch÷: T¸m m¬i l¨m ngµn kh«ng tr¨m n¨m m¬i ®ång ch½n

Ngêi mua hµng KÕ to¸n trëng Thñ trëng ®¬n vÞ Thñ kho KÝ KÝ KÝ KÝ

2.2. H¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ «t« 1-5

Do ®Æc ®iÓm ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, nghiÖp vô nhËp - xuÊt vËt liÖu thêng xuyªn nªn c«ng ty lËp sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu theo c¸ch ph©n lo¹i theo c«ng dông vµ vai trß cña nguyªn vËt liÖu. Tuy nhiªn lËp sæ nh thÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ, cha khoa häc.

Sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, Kho 1 (NVL chÝnh).

Sè thÎ Tªn vËt liÖu

1 T«n d4

2 T«n 10 ly

3 T«n 3 ly

4 ThÐp 26,6

…

51

C«ng ty sö dông ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n vµ h¹ch to¸n chi tiÕt theo h×nh thøc sæ sè d

52

S¬ ®å 2.3: S¬ ®å kh¸i qu¸t h¹ch to¸n chi tiÕt NVL liÖu t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5

Sæ sè d ®îc lËp theo c¸ch ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu (tõng kho).

ë kho: C¨n cø vµo phiÕu nhËp, xuÊt vËt liÖu, thñ kho ®¸nh sè danh ®iÓm vµo thÎ kho. ThÎ kho ®îc lËp tõ ®Çu n¨m vµ ®îc ®¸nh sè thø tù theo sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu. §Þnh kú 5 hoÆc 7 ngµy. Thñ kho giao toµn bé chøng tõ nhËp xuÊt cho kÕ to¸n vµ cuèi th¸ng vµo sæ sè d. Trªn thÎ kho cßn ghi gi¸ h¹ch to¸n cho tõng lo¹i vËt liÖu.

53

PhiÕu nhËp kho

ThÎ kho

PhiÕu xuÊt kho

Sæ sè d

B¶ng luü kÕ N-X-T

B¶ng tæng hîp N-X-T

B¶ng kÕ to¸n tæng

hîp

Ghi chó:

Ghi hµng ngµy

Ghi cuèi th¸ng


BiÓu 2.8 ThÎ kho

LËp ngµy 1-1-2004

Tªn nh·n hiÖu, quy c¸ch VT: T«n 3 ly

§¬n vÞ tÝnh: Kg Gi¸ h¹ch to¸n: 4500®/kg Tê thÎ sè 3

Ngµy N-X

chøng tõ

Nth¸ng DiÔn gi¶i

Sè lîng X¸c nhËn cña KT

3 hiÖuNhËp XuÊt Tån

NhËp XuÊt

Th¸ng 3-2002 3.000

270 6-3 XÝ nghiÖp VT §«ng Anh

6000 9000

277 4-3 Tr¹m trén 91-c¬ khÝ 1.200

7.800

379 8-3 Tr¹m trén 84-c¬ khÝ 1.700

6.100

315 18,3 C«ng ty CPTM Hµ Anh 2000 8.100

ë phßng kÕ to¸n: §Þnh kú 5 hoÆc 7 ngµy nhËn ®îc chøng tõ nhËp - xuÊt nguyªn vËt liÖu, kÕ to¸n vËt t ®Þnh kho¶n, ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a thÎ kho víi phiÕu nhËp - xuÊt vËt liÖu, vµ tÝnh gi¸ cho tõng phiÕu nhËp - xuÊt - theo gi¸ h¹ch to¸n, ghi vµo b¶ng luü kÕ N - X - Tån vËt liÖu (biÓu 2.9).Cuèi th¸ng tÝnh tiÒn trªn sæ sè d do thñ kho chuyÓn ®Õn. Tõ b¶ng luü kÕ N - X - Tån vËt liÖu vµo b¶ng tæng hîp N - X - Tån (biÓu 2.10) vµ ®èi chiÕu víi sæ tæng hîp vÒ vËt liÖu

BiÓu 2.11: TrÝch sæ sè d

N¨m 2004, Kho 1

Sè D§ NVL

Tªn VT §VT§¬n gi¸

h¹ch to¸n

D th¸ng 1 Sè d cuèi th¸ng 2 Sè d cuèi th¸ng 3

SL ST SL ST SL ST

1 T«n d4 m 4.500 1.700 7.650.000 688 3.096.000

54

2 T«n 10 ly

Kg 8.500 1500 12.750.000

1.400 11.900.000

3 T«n 3 ly m 4500 3000 13.500.000

4450 20.025.000

Céng 33.900.000

35.021.000

55

2.3. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu:

2.3.1. Tæ chøc TK

- TK 152: Nguyªn vËt liÖu ph¶n ¸nh theo gi¸ trÞ hiÖn cã, t×nh h×nh t¨ng gi¶m nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ. TK nµy kh«ng ®îc më chi tiÕt.

- TK 331: Ph¶i tr¶ ngêi b¸n.

- Vµ c¸c TK 111, 112, 133, 621, 627, 335, 642…

2.3.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu:

Cïng víi h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu th× kÕ to¸n còng tiÕn hµnh h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu. §©y lµ c«ng viÖc quan träng vµ cÇn thiÕt bëi v× qua ®©y kÕ to¸n míi cã thÓ ph¶n ¸nh ®îc gi¸ ®Ých thùc cña vËt liÖu. H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu ®îc ghi theo tr×nh tù sau:

S¬ ®å 2.4: Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n NVL theo h×nh thøc nhËt ký chøng tõ.

Ghi chó: : Ghi hµng ngµy

: Ghi cuèi th¸ng

: Quan hÖ ®èi chiÕu

56

Chøng tõ gèc: - Ho¸ ®¬n BH (ho¸ ®¬n GTGT) - PhiÕu nhËp kho - PhiÕu xuÊt kho - Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t

B¶ng ph©n bæ sè 2

B¶ng kª sè 3

B¶ng kª sè 4, 5,

6

NKCTsè 7 Sæ c¸i TK 152


NKCTsè 5

Sæ chi tiÕt

TK 331(Nî, Cã)

NKCTsè 1,2,10…

* Trêng hîp nguyªn vËt liÖu t¨ng do mua s¾m nhËp kho víi h×nh thøc tr¶ chËm nguyªn vËt liÖu:

VÝ dô: Ngµy 4-3-2004 mua t«n 3 ly cña xÝ nghiÖp vËt t §«ng Anh trÞ gi¸ 27.000.000 thuÕ GTGT 5% 1.350.000®. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua vËt liÖu sè 011246, phiÕu nhËp kho sè 270, biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t sè 22/3. kÕ to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt TK 331 (quyÓn ghi Cã TK 331)

Nî TK 152: 27.000.000

Nî TK 133: 1.350.000

Cã TK 133: 28.350.000

*Trêng hîp t¨ng do nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu:

VÝ dô: Ngµy 12 - 3- 2004, nhËp khÈu níc lµm m¸t trÞ gi¸ 548,5USD, thuÕ nhËp khÈu 46,455USD, tû gi¸ hèi ®o¸i 1 USD = 15,120 ®ång. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua vËt t sè 2002EXO0326 biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t, vµ phiÕu nhËp kho sè 410, kÕ to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt cã TK 331 ®Þnh kho¶n

Nî TK 152: 24.115.680

Cã TK 3333 702.340

Cã TK 331 23.413.320

C¨n cø vµo çc ho¸ ®¬n, trong th¸ng kÕ to¸n sÏ ph¶n ¸nh trªn sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n (ghi Cã TK 331).

C¬ së sè liÖu: Tõ phiÕu nhËp kho,ho¸ ®¬n, biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t

Çch ghi:

+ C¨n cø vµo phiÕu nhËp, ho¸ ®¬n kÕ to¸n ghi cét sè thø tù, ngµy th¸ng, sè hiÖu ho¸ ®¬n, sè phiÕu nhËp.

+ Cét néi dung: Ghi tªn ®¬n vÞ.

+ Cét TK ®èi øng: Ghi cã TK 331, ghi Nî çc TK kh¸c, ®èi víi nguyªn vËt liÖu, CCDC cét gi¸ h¹ch to¸n ®îc ghi sau khi kÕ to¸n vËt t tÝnh thµnh tiÒn. Sau ®ã tÝnh tæng Cã TK 331 (theo gi¸ thùc tÕ mua).

57

BiÓu 2.12: TrÝch sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n (ghi Cã TK 331) Th¸ng 3/2004

SttHo¸ ®¬n

Tªn ®¬n vÞ

PhiÕu nhËp

Ghi cã TK 331, ghi nî çc TK kh¸c

Céng cã TK 331

Nt Sè hiÖu NtSè hiÖu

TK 152133 …

HT TT

1 4-3 011246XN vËt t §«ng Anh

63270

27.000.000

27.000.000

1.350.000

28.350.000

2 12-32002EXO3

26

C«ng ty Huyndai-

HQ

203

410

23.436.000

2.345.32023.413.3

20

3 13-3 185060XN vËt t §«ng Anh

721

29.650.000

28.760.000

1.438.000

30.198.000

Céng

Khi thanh to¸n tiÒn hµng cho nhµ cung cÊp, c¨n cø vµo çc chøng tõ thanh to¸n víi çc h×nh thøc thanh to¸n, kÕ to¸n ghi vµo çc cét ®èi øng tµi kho¶n cho phï hîp.

- NÕu thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt:

Nî TK 331: 18.350.000

Cã TK 111: 18.350.000

- NÕu thanh to¸n b»ng TGNH

Nî TK 331: 23.413.320

Cã TK 112: 23.413.320

- NÕu thanh to¸n b»ng tiÒn vay:

VÝ dô: Vay ng¾n h¹n thanh to¸n víi ngêi b¸n sè tiÒn 10.000.000VN§,

Nî TK 331: 10.000.000

Cã TK 311: 10.000.000

VÝ dô: - Theo phiÕu chi sè 21 ngµy 10-3-2004, chi tr¶ cho xÝ nghiÖp vËt t §«ng Anh sè tiÒn 18.350.000®

- Theo giÊy b¸o nî cña NH c«ng th¬ng sè A05042004 vÒ viÖc tr¶ tiÒn mua vËt t cho c«ng ty Huyndai.

KÕ to¸n thanh to¸n ngêi b¸n më sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n (ghi Nî TK 331).

58

C¸ch ghi:

Cét 1: Ghi sè thø tù

Cét 2: Ghi chøng tõ

Cét 3: Ghi tªn ®¬nvÞ

Cét 4: Ghi sè hiÖu TK ®èi øng

Cét 5: Ghi ph¸t sinh Nî

Cét 8 : Ghi chó: Ghi lo¹i vËt t mua.

BiÓu 2.1.3: Sæ chi tiÕt tµi kho¶n 331 (ghi Nî TK 331) T3-2004.

Stt

Chøng tõTªn ®¬n

vÞ

TK ®èi øng

PS NîPS cã

Sè dGhi chó

NT ShiÖu Nî Cã

1 10-3 21 XÝ nghiÖp VT§A

111 18.350.000

T«n 3 ly

2 14-3 A05042004

Cty Huyndai 112.1

23.413.320

Níc lµm m¸t

3 21-3 63 XN vËt t §A 111 10.000.000

T«n 3 ly

Céng 51.763.320

Cuèi th¸ng c¨n cø vµo NKCT cuèi th¸ng tríc, sæ chi tiÕt TK 331 (ghi cã TK 331) vµ sæ chi tiÕt TK 331 (ghi Nî TK 331) ®Ó ghi vµo NKCT sè 5 th¸ng nµy.

C¬ së sè liÖu vµ ph¬ng ph¸p ghi:

- §a toµn bé sè liÖu cña tõng nhµ cung cÊp trªn sæ chi tiÕt TK 331 (ghi cã TK 331) ®a vµo NKCT sè 5

- Ghi ph¸t sinh Nî TK 331 cña tõng nhµ cung cÊp.

- Sè d cuèi th¸ng: c¨n cø vµo sè d ®Çu th¸ng, ph¸t sinh cã TK 331, ph¸t sinh Nî TK 331 ®Ó tÝnh sè d cuèi th¸ng cña tõng ngêi mua.

NKCT sè 5 sÏ ®îc tr×nh bµy ë BiÓu 2.14.

* Trêng hîp nguyªn vËt liÖu mua b»ng tiÒn t¹m øng: T¹m øng l¬ng, t¹m øng c«ng t¸c phÝ, mua hµng vµ khi t¹m øng thêng dïng b»ng tiÒn mÆt

59

Khi ngêi mua VL viÕt ®¬n ®Ò nghÞ t¹m øng ph¶i ghi râ mua VL g×, bao nhiªu, trëng phßng §HSX xem xÐt vµ ký duyÖt ®Ó chuyÓn lªn phßng kÕ to¸n trëng ký duyÖt, viÕt phiÕu chi, kÕ to¸n t¹m øng ghi vµo sæ chi tiÕt t¹m øng TK141.

Khi nguyªn vËt liÖu nhËp kho, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n, biªn b¶n kiÓm nhËn vËt t, phiÕu nhËp kho, kÕ to¸n t¹m øng ghi vµo sæ chi tiÕt TK 141. Cuèi kú sÏ ®a vµo NKCT sè 10 (TK 141). theo gi¸ thùc tÕ, phÇn gi¸ h¹ch to¸n sau khi kÕ to¸n vËt t tÝnh thµnh tiÒn sÏ ghi sau.

VÝ dô: Ngµy 5-3-2004, mua thÐp èng 26,6 víi trÞ gi¸ 18.880.000®, thuÕ GTGT 5% 944.000® ®· tr¶ b»ng tiÒn t¹m øng. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n, phiÕu nhËp kho sè 750, biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t, kÕ to¸n ghi:

Nî TK 152 18.880.000

Nî TK 133: 944.000

Cã TK 141: 19.824.000

60

BiÓu 2.15: TrÝch sæ chi tiÕt TK 141

Th¸ng 3 - 2004

stt

C.tõdiÔn gi¶i

P.nhËp Ghi cã TK 141, ghi nî c¸c TK 7C«ng Cã TK 141

Ghi nî TK 141, ghi

cã TK 111

NT s.hiÖu SH NTTK 152 TK

133… …

HT TT

1 1-3 37 ¤.Huúnh26.670.00

0

2 2-3011.42

8¤.Huúnh 130 2-3 6240.000 6.136.000

306.800

6.442.800

3 5-3 345680 ¤.Huúnh 750 5-318.891.32

818.880.00

0944.00

019.824.00

0

… 11-3

110675 ¤.Nam 101112-3

16.375.000

16.000.000

800.000

16.800.000

Céng41.506.32

841.016.00

0205080

043.066.80

026.670.00

0

BiÓu 2.16: NhËt ký chøng tõ sè 10 (TK 141)TrÝch th¸ng 3-2004

stt

tªn ng-êi t¹m øng

Sè d ®Çu th¸ng

Ghi cã TK 141, ghi Nî c¸c TK kh¸c Céng cã

TK 141Céng Nî TK 141

Sè ® cuèi

th¸ng

Nî CãTK 152

TK 133 … NîCãHT TT

1 ¤.Huúnh

25.131.328

25.016.000

1.250.800

26.266.800

26.670.000

403.200

2 ¤.Nam 17.000.000

16.375.000

16.000.000

800.000 16.800.000

0 200.000

…Céng 17.000.000

41.506.328

41.016.000

2.050.800

43.016.800

26.670.000

603.200

Trêng hîp nguyªn vËt liÖu ®îc mua b»ng tiÒn mÆt:

VÝ dô: L« hµng mua 6-3-2004, ®îc tr¶ b»ng tiÒn mÆt tæng sè tiÒn 10.557.787 trong ®ã VAT 5%

C¨n cø vµo ho¸ ®¬n, phiÕu nhËp 800, phiÕu chi… kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo NKCT sè 1

Nî TK 152: 10.055.035

Nî TK 133: 502.752

61

Cã TK 111: 10,557.757

§èi víi tÊt c¶ çcphiÕu nhËp vËt t, kÕ to¸n çc phÇn hµnh liªn quan ghi theo gi¸ thùc tÕ. Sau khi kÕ to¸n vËt t tÝnh thµnh tiÒn theo gi¸ h¹ch to¸n víi çc phiÕu nhËp vËt t sÏ ®a cho çc kÕ to¸n phÇn hµnh liªn quan ®Ó ghi vµo cét TK 152 phÇn gi¸ h¹ch to¸n.

b. H¹ch to¸n tæng hîp xuÊt nguyªn vËt liÖu

§Ó tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng, kÕ to¸n ¸p dông tÝnh gi¸ h¹ch to¸n

Çc phiÕu xuÊt sau khi ®îc tÝnh thµnh tiÒn theo gi¸ h¹ch to¸n sÏ ®îc ph©n bæ cho tõng kho¶n môc chi phÝ chi tiÕt cho tõng s¶n phÈm , ph©n xëng, xÝ nghiÖp. Cuèi th¸ng céng tæng cho tõng kho¶n môc ®Ó vµo b¶ng ph©n bæ sè 2 theo gi¸ h¹ch to¸n.

Cuèi th¸ng vµo B¶ng kª sè 3 c¨n cø vµo B¶ng tæng hîp nhËp -xuÊt tån kho, ®Ó ghi vµo cét h¹ch to¸n cña TK 152. C¨n cø vµo NKCT sè 1, sè 2, sè 5, sè 10… kÕ to¸n vËt t vµo cét gi¸ thùc tÕ TK 152, vµ phÇn gi¸ h¹ch to¸n ®èi víi sè ph¸t sinh nî cña TK 152. Tõ ®ã tÝnh hÖ sè gi¸ vµ tÝnh gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt trong th¸ng.

BiÓu 2.17: B¶ng kª sè 3 (B¶ng kª tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu)

Th¸ng 3 -2004

STT

Ghi cã TK

Ghi nî çc TK

TK 152 TK 153Cén

gHT TT HT TT

1 I. D ®Çu th¸ng

11.178.398.240

11.113.185.490

2 II. Ph¸t sinh nî trong th¸ng

1.452.690.450 1.358.565.930

3 -TK111 (NKCT sè 1) 99.070.080 96.150.899

4 -TK141(NKCT sè 10) 24.580.600 25.765.453

5 -TK331(NKCTsè 5) 1.329.039.770 1.212.089.216

6 -TK333(NKCTsè 10) 24.559.972

7 III. Céng d ®Çu th¸ng vµ ps nî trong th¸ng (III=I+II)

12.631.0088.690

12.487.751.020

62

8 IV. HÖ sè gi¸ 0,987

9 V. XuÊt trong th¸ng 4.398.989.324 4.341.802.420

Tõ b¶ng kª sè 3, cuèi th¸ng kÕ to¸n c¨n cø vµo hÖ sè gi¸ tÝnh gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho theo c¸c kho¶n môc chi phÝ va ®îc ®a vµo b¶ng ph©n bæ sè 2:

63

BiÓu 2.18: B¶ng ph©n bæ sè 2.Th¸ng 3-2004.

TT Ghi cã TKGhi nî c¸c TK

TK 152 TK 153 Céng

HT TT HT TT1 TK621-CPNVLTT 3.438.728.3

143.394.024.8

103.394.024.8

10-Tr¹m b¬m 84 799.536.54

47.89.142.56

47.89.142.56

4-Tr¹m trén 85 189.992.60

0187.522.69

0187.522.69

0…

2 TK 627.CPSXPX,XN 38.521.760 38.020.977 38.020.977-M¸y c«ng tr×nh-Ph©n xëng c¬ khÝ…

3 TK2412-XDCB 85.085.300 83.979.191 83.979.1914 TK 335. CP b¶o hµnh 735.184.22

0725.626.82

0725.626.82

0-Tr¹m 64 1.385.000 1.366.995 1.366.995-Tr¹m 74 44.128.800 43.555.125 43.555.125…

5 TK642 - CPQLDN 79.441.980 69.526.234 69.526.2346 TK 632 - Nhîng b¸n 29.107.400 28.729.003 28.729.003

Céng 4.398.989.324

4.341.802.420

4.341.802.420

B¶ng ph©n bæ sè 2 lµ c¨n cø ®Ó vµo b¶ng kª sè 4, sè 5, sè 6, sè ph¸t sinh Cã TK 152. Xem biÓu 2.19, 2.20. 2.21.

BiÓu 2.19: TrÝch b¶ng kª sè 4

(TËp hîp CPSX theo c¸c TK 621, 627)

Th¸ng 3 - 2004

SttTK ghi cã

TK ghi NîTK152

I TK621- chi phÝ NVL trùc tiÕp

3.394.024.810

1 -Tr¹m 84 799.842.564

2 -Tr¹m 85 187.522.690

3 -Xe bus 51 chç ngåi 218.180.020

… … …

64

II TK627-cphÝ s¶n xuÊt PX 38.020.977

1 -M¸y c«ng tr×nh

2 -Pxëng c¬ khÝ …

Céng 3.432.045.787

BiÓu 2.20: TrÝch b¶ng kª sè 5

Chi phÝ nguyªn vËt liÖu cho x©y dùng c¬ b¶n, qu¶n lý doanh nghiÖp.

Th¸ng 0 3 -2004

STTTK ghi cã

ghi Nî çc TKTK152

I TK 241 - CPXDCB 83.979.191

II TK 642 -CPQLDN 69.526.234

Céng 153.505.425

BiÓu 2.21: TrÝch b¶ng kª sè 6- Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm TK 335

TTTK ghi cã

ghi Nî çc TKTK152

TK 335 - chi phÝ b¶o hµnh 725.626.820

1 -Tr¹m 64 1.366.995

2 - Tr¹m 74 43.555.125

3... - Tr¹m … …

Çc b¶ng kª sè 4, 5, 6 sau khi kho¸ sæ sÏ vµo NKCT sè 7 (BiÓu 2.22)

BiÓu 2.22: TrÝch NhËt ký chøng tõ sè 7

Th¸ng 3 - 2004

PhÇn I: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn c«ng ty:

65

TT TK ghi cãTK ghi nî TK 152 … Céng

I PhÇn A1 TK 621- chi phÝ nguyªn vËt liÖu

trùc tiÕp3.394.024.810 3.394.024.81

02 TK 241.2 - chi phÝ XDCB 83.979.191 83.979.1913 TK 335 - chi phÝ b¶o hµnh 725.626.820 725.626.8204 TK 627 - chi phÝ s¶n xuÊt px 38.521.760 38.521.7605 TK 642- chi phÝ QLDN 69.526.234 69.526.234

Céng 4.313.073.417

4.313.073.417

II PhÇn B 28.729.003 28.729.0031 TK 632-Nhîng b¸n NVL 28.729.003 28.729.003

Céng 4.341.802.420

4.341.802.420

Sau khi ®· kho¸ sæ çc NKCT, sæ kÕ to¸n kh¸c… vµo sæ çi TK 152. Sæ nµy ®îc më cho c¶ n¨m. Mçi tê sæ më cho 3 th¸ng, trong ®ã ph¶n ¸nh sè ph¸t sinh Nî, sè ph¸t sinh Cã, d ®Çu n¨m, d cuèi th¸ng.

- Sè ph¸t sinh Nî. §îc lÊy tõ NKCT sè 1,2,5,10- Sè ph¸t sinh Cã: §îc lÊy tõ NKCT sè 7.Sæ çi TK 152 ®îc ghi vµo cuèi th¸ng sau khi ®· kho¸ sæ,

kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu trªn NKCT … Xem biÓu 2.23

BiÓu 2.23: Sæ çi TK 152 - NVL

Sè d ®Çu n¨m : 11.113.997.679VN§TT Ghi nî TK 152

Ghi nî çc TK kh¸c

Th¸ng 1 Th¸ng 2 Th¸ng 3

1 NKCT sè 1 (TK 111) 96.150.889

2 NKCT sè 5 (TK 331) 1.212.089.216

3 NKCT sè 10 (TK 141) 25.765.453

4 NKCT sè 10 (TK 3333) 24.559.972

5 Céng ph¸t sinh Nî 1.358.565.530

6 Céng ph¸t sinh Cã 4.341.802.420

7 Sè d cuèi th¸ng Nî

Cã

11.113.185.490

8.129.948.600

66

2.4. C«ng t¸c kiÓm kª nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty:

§Þnh kú vµo 1/1 hµng n¨m, c«ng ty tæ chøc kiÓm kª nguyªn vËt liÖu ®Ó ph¸t hiÖn vµ xö lý chªnh lÖch gi÷a sè liÖu sæ s¸ch vµ thùc tÕ kiÓm kª. Biªn b¶n kiÓm kª vËt t ®îc thiÕt kÕ sau

67

BiÓu 2.24: Biªn b¶n kiÓm kª vËt t:(TrÝch)

Tõ 0h ngµy 1-1-2004Çc thµnh viªn tham gia kiÓm kª:

- Bµ NguyÔn ThÞ Thuý - Thñ kho

- Bµ Vò BÝch ViÖt - kÕ to¸n vËt t

- ¤ng NguyÔn M¹nh Huúnh - Phßng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt.

KÕt qu¶ kiÓm kª:

Kho 1: nguyªn vËt liÖu chÝnh

Sè

d®Tªn VL §VT

®¬n gi¸

h¹ch

to¸n

Sè lîng§Þnh møc

hao hôt

Chªnh lÖch

sæ s¸ch, thùc

tÕ

Sæ

s¸ch

Thùc

tÕ%

Sè l-

îngSè lîng

Thµnh

tiÒn

1 T«n d4 m 4.500 2150 2150 0,005 10,75 0 0

2 T«n 10 ly Kg 8.500 1456 1455 0,005 7,28 -1 -

8.500

3 T«n 3 ly m 4.500 2.728 2.728 0,005 13,64 0 0

4 ThÐp

26,6

m 12.000 4.800 4.800 0,005 24 0 0

Trëng ban Thñ kho KÕ to¸n vËt t

C¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm kª nguyªn vËt liÖu, thñ kho vµo çc thÎ kho theo sè danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu ®îc kiÓm kª; ®ång thêi kÕ to¸n vËt t xö lý ®èi víi çc chªnh lÖch

- Trêng hîp ph¸t hiÖn thiÕu hôt nguyªn vËt liÖu so víi sæ s¸ch:

+ NÕu hao hôt trong ®Þnh møc th× ®îc coi lµ 1 kho¶n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, kho¶n ®îc tÝnh vµo chi phÝ th¸ng 1 -2004

Nî TK 642.6 : 8500

Cã TK 152: 1x 8500 = 8500

68

+ NÕu hao hôt ngoµi ®Þnh møc th× coi nh mét phiÕu xuÊt vËt t th× cÇn x¸c ®Þnh nguyªn nh©n vµ xö lý:

1. NÕu cha x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n

Nî TK 1381: 105.000

Cã TK 152: 105.000

2. NÕu do nh©n viªn trong C«ng ty lÊy c¾p th× trõ l-¬ng.

Nî TK 334: 105.000

Cã TK 152: 105.000

C¨n cø vµo sè liÖu b¸o c¸o kÕ tµi s¶n to¸n cña C«ng ty trong hai n¨m 2002-2003 ta cã thÓ ph©n tÝch c¸c chØ tiªu trªn theo b¶ng díi ®©y.(BiÓu 2.25)

BiÓu 2.25. Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông NVL t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5.

§¬n vÞ tÝnh: 1000®

TT ChØ tiªu N¨m 2000 N¨m 2001Chªnh lÖch

(+,-)%

1 Tæng doanh thu45.163.76

6100.673.6

36+55.509.81

02,22

9

2 Doanh thu thuÇn45.163.76

6100.673.6

36+55.509.81

02,22

9

3 Lîi nhuËn thuÇn 669.039 1.409.386 +740.3412,10

6

4Gi¸ trÞ NVL tån ®Çu kú

3.139.829 6.214.625 +3.074.7961,97

9

5Gi¸ trÞ NVL tån cuèi kú

6.214.62511.113.99

7+4.899.372

1,788

6Gi¸ trÞ NVL b×nh qu©n

4.677.277 8.664.311 +3.987.0341,85

2

7Gi¸ trÞ NVL xuÊt trong kú

27.398.541

62.232.750

+34.834.209

2,271

8 Søc s¶n xuÊt cña NVL 9,660 11,620 +1,961,20

2

9Sè vßng quay cña NVL

9,660 11,620 +1,961,20

2

10 Søc sinh lêi cña NVL 0,143 0,163 +0,02 1,13

69

9

11HÖ sè quay kho cña NVL

5,858 7,183 +1,3251,22

6

12Kú lu©n chuyÓn cña NVL

37,270 30,981 -6,2890,83

1

13 HÖ sè ®¶m nhiÖm 0,104 0,086 -0,0180,8269

Dùa vµo b¶ng chØ tiªu trªn ta thÊy:

* Søc s¶n xuÊt cña NVL n¨m 2003 lµ 11,62, n¨m 2002 lµ 9,66. Nh vËy søc s¶n xuÊt cña NVL n¨m 2003 t¨ng 20,2% tøc lµ t¨ng 1,96. §iÒu ®ã cã nghÜa 1 ®ång NVL ë n¨m 2003 sÏ t¹o thªm ®îc 1,96 ®ånh doanh thu so víi n¨m 2002.§Ó cã ®îc nh vËy lµ do doanh thu n¨m 2003 t¨ng gÊp 2,229 lÇn so v íi n¨m 2002tøc lµ t¨ng 55.509.810.000® gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu b×nh qu©n n¨m 2003 t¨ng 1,852 lÇn tøc lµ t¨ng 3.987.034.000® vµ møc t¨ng vÒ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña doanh thu cao h¬n møc t¨ng tuyÖt ®èi cña gi¸ trÞ NVL b×nh qu©n.

Doanh thu cña C«ng ty t¨ng lªn nhanh lµ do cã thÕ m¹nh vÒ s¶n phÈm phôc vô cho x©y dùng nh tr¹m trén, may nghiÒn sái ®¸ ... c¸c s¶n phÈm nµy cã uy tÝn trªn thÞ trêng, ®ång thêi nhu cÇu vÒ c¸c s¶n phÈm nµy l¹i t¨ng do ®ßi hái vÒ x©y dùng nhµ cöa, xÝ nghiÖp, ®êng giao th«ng vµ ®Æc biÖt lµ tõ khi cã luËt ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam.

* Søc sinh lêi cña NVL: N¨m 2003 ®· t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 0,02 tøc lµ t¨ng 1,139lÇn. Tøc lµ n¨m 2003 tõ mét ®ång nguyªn vËt liÖu sÏ t¹o thªm ®îc 0,02 ®ång lîi nhuËn so n¨m 2002. §iÒu nµy cã ®îc lµ do läi nhuËn thuÇn n¨m 2003 t¨ng 2,106 lÇn tøc lµ t¨ng thªm 740.341.000® vµ t¨ng cao h¬n møc t¨ng vÒ NVL b×nh qu©n. Nh vËy C«ng ty ®· sö dông NVL cã hiÖu qu¶ , hîp lý vµ tiÕt kiÖm h¬n .

* Sè vßng quay cña NVL:n¨m 2003 ®· t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 1,96 tøc lµ t¨ng 1,202 lÇn. Nh vËy tèc ®é quay cña NVL t¨ng, tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng ø ®äng vèn.

HÖ sè quay kho cña NVL: n¨m 2003 lµ 7,183 vßng, n¨m 2002 lµ 5,858 lÇn do ®ã sè vßng quay kho cña NVL n¨m 2003 ®· t¨ng 1,325 vßng/n¨m. Do ®ã lîng vËt t lu chuyÓn qua kho t¨ng nhanh. Nguyªn nh©n la do mÆc dï gi¸ trÞ NVL tån kho

70

n¨m 2003 cã t¨ng so víi n¨m 2002, t¨ng 3.987.034.000® nhng do gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng trong n¨m 2003 t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 34.834.209.000® tøc t¨ng 2,271. V× thÕ mÆc dï dù trö lín h¬n song hÖ sè quay kho vÉn t¨ng. §iÒu ®ã thÓ hiÖn hiÖu qu¶ sö dông NVL cµng cao. Theo kÕt qu¶ tÝnh to¸n trªn cho thÊy bèn chØ tiªu trªn n¨m 2003 ®Òu t¨ng so víi n¨m 2002 ®iÒu ®ã chøng tá hiÖu qu¶ sö dông NVL cã t¨ng ®¸ng kÓ.

* HÖ thèng ®¶m nhiÖm cña NVL: N¨m 2003 lµ 0,086 vµ gi¶m so víi n¨m 2002 lµ 0,018. Nguyªn nh©n lµ do NVL b×nh qu©n t¨ng lªn nhng møc t¨ng tuyÖt ®èi cña NVL thÊp h¬n so víi doanh thu thuÇn, §iÒu nµy chøng tá hiÖu qu¶ sö dông NVL lµ tèt.

* HÖ sè kú lu©n chuyÓn cña NVL: Thêi gian mét vßng lu©n chuyÓn NVL ë n¨m 2003 lµ 30,981 ngµy, trong khi n¨m 2002 lµ 37,27 ngµy. Nh vËy 1 vßng quay ë n¨m 2003 ®· gi¶m ®i 6,289 ngµy so víi n¨m 2002. Nguyªn nh©n do sè vßng quay cña NVL ®· t¨ng lªn 1,96 vßng tøc lµ t¨ng 1,202 lÇn.

Hai chØ tiªu nµy n¨m 2003 thÊp h¬n n¨m 2002. Chøng tá hiÖu qu¶ sö dông NVL ®· t¨ng lªn.

Cã thÓ nãi ®Ó sö dông hiÖu qu¶ NVL nh trªn lµ do C«ng ty ®· x©y dùng ®îc ®Þnh møc tiªu hao NVL ®óng h¬n thÕ t×nh h×nh b¶o qu¶n , t×nh h×nh dù trö b¶o qu¶n NVL ë C«ng ty lµ kh¸c tèt, v× thÕ dÉn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông NVL n¨m 2003 cao h¬n n¨m 2002, tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm , t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng vµ n©ng cao lîi nhuËn cho C«ng ty.

71

I. §¸nh gi¸ chung c«ng t¸c h¹ch to¸n NVL víi viÖc t¨ng cêng hiÖu

qu¶ sö dông NVL C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5:

Còng nh çc doanh nghiÖp nhµ níc kh¸cm C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5 gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng. Nhng víi sù n¨ng ®éng t×m tßi nghiªn cøu cña l·nh ®¹o C«ng ty còng nh nç lùc cña toµn thÓ çn bé c«ng nh©n trong C«ng ty, C«ng ty ®· cã nh÷ng bíc chuyÓn míi víi nh÷ng thµnh tùu hÕt søc to lín. Mét trong nh÷ng bíc chuyÓn ®ã lµ nh÷ng c¶i tiÕn trong kÕ to¸n tµi chÝnh. Cã thÓ thÊy ®iÒu ®ã qua çc mÆt sau.

1.Nh÷ng u ®iÓm trong h¹ch to¸n NVL t¹i C«ng ty

Thø nhÊt vÒ hÖ thèng chøng tõ tµi kho¶n, C«ng ty ®· tæ chøc hÖ thèng chøng tõ vµ vËn dông tµi kho¶n kÕ to¸n t¬ng ®èi ®óng víi chÕ ®é vµ biÓu mÉu do Bé tµi chÝnh ban hµnh. Çc chøng tõ ®îc lËp, kiÓm tra lu©n chuyÓn mét çch thêng xuyªn, phï hîp víi çc nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. HÖ thèng tµi kho¶n cña C«ng ty ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ mäi ho¹t ®éng kinh tÕ, viÖc s¾p xÕp ph©n lo¹i çc tµi kho¶n trong hÖ thèng tµi kho¶n cña C«ng ty t¬ng ®èi phï hîp víi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty.

Thø hai vÒ h×nh thøc sæ kÕ to¸n: C«ng ty ®· sö dông h×nh thøc Sæ nhËt ký chøng tõ ®Ó h¹ch to¸n. §©y lµ h×nh thøc ghi sæ kÕ to¸n phï hîp víi mét C«ng ty lín, çc sæ s¸ch nhËt ký chøng tõ, b¶ng kª, b¶ng ph©n bæ , sæ chi tiÕt.. ®îc thùc hiÖn t-¬ng ®èi ®Çy ®ñm, ghi chÐp cÈn thËn râ rµng cã hÖ thèng, h¹ch to¸n t¬ng ®èi chÝnh x¸c theo ®óng chÕ ®é cña Bé tµi chÝnh vµ Nhµ níc ban hµnh.

Thø ba vÒ h¹ch to¸n NVL: c«ng t¸c h¹ch to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n NVL nãi riªng ®· ph¶n ¸nh ®óng thùc tr¹ng cña C«ng , ®¸p øng ®îc yªu cÇu qu¶n lý mµ C«ng ty ®Æt ra. §¶m b¶o sù thèng nhÊt vÒ ph¹m vi vµ ph¬ng ph¸p tÝnh çc chØ tiªu gi÷a kÕ çc bé phËn liªn quan. KÕ to¸n vËt liÖu ®· thùc hiÖn viÖc ®èi chiÕu gi÷a chøng tõ sæ kÕ to¸n víi thÎ kho, kiÓm kª kho ®¶m b¶o tÝnh cÇn ®èi gi÷a chØ tiªu sè lîng vµ chØ tiªu gi¸ trÞ. Gi÷a kÕ to¸n tæng hîp vµ kÕ to¸n chi tiÕt còng thêng xuyªn ®èi chiÕu ®¶m b¶o chÝnh x¸c çc th«ng tin vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng NVL. Nh©n viªn th«ng kª ph©n xëng thùc hiÖn tèt viÖc theo dâi t×nh h×nh lÜnh vµ sö dông NVL ë ph©n xìng, xÝ nghiÖp, ph¶n ¸nh t×nh h×nh xuÊt dïng kÞp thêi.

72

H¬n n÷a ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ xuÊt NVL theo gi¸ h¹ch to¸n rÊt phï hîp víi t×nh h×nh xuÊt- nhËp NVL cña C«ng ty, vµ phï hîp víi ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt sæ sè d. Bëi v× ®Ó ®¸p øng ph¬ng ph¸p sæ sè d th× cÇn ph¶i tÝnh gia theo hÖ sè gi¸.

Thø t lµ hÖ thèng ®Þnh møc tiªu hao NVL: C«ng ty ®· x©y dùng hÖ thèng ®Þnh møc tiªu hao NVL cho mçi lo¹i s¶n phÈm còng nh tõng chi tiÕt cña s¶n phÈm t¬ng ®èi chÝnh x¸c, khoa häc. Th«ng qua hÖ thèng nµy gióp cho qu¸ tr×nh thu mua, b¶o qu¶n dù trö vµ sö dông NVL hîp lý, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông NVL.

Thø n¨m C«ng ty ®· x©y dùng kÕ ho¹ch thu mua hµng th¸ng. Víi khèi lîng vËt liÖu sö dông lín víi nhiÒu chñng lo¹i kh¸c nhau nhng bé phËn cung øng thu mua vÉn cung cÊp mét çch kÞp thêi , ®Çy ®ñ cho nhu cÇu s¶n xuÊt. Phßng §HSX lµ n¬i tæ chøc trùc tiÕp viÖc thu mua vµ nhËp kho vËt liÖu. Çn bé cña phßng lu«n lµm tèt nhiÖm vô cña m×nh tõ viÖc t×m nguån hµng ®Õn viÖc cung øng kÞp thêi ®Çy ®ñ vËt liÖu cho s¶n xuÊt.

Thø s¸u lµ viÖc tæ chøc kiÓm tra chÊt lîng vËt liÖu, thµnh phÈm khi nhËp kho nguyªn vËt liÖu vÒ tíi C«ng ty cha ®îc nhËp kho lu«n mµ ph¶i qua sù kiÓm tra chÊt lîng cña phßng KCS, phßng KCS chÞu tr¸ch nhiÖm kiÓm nghiÖm vÒ mÆt sè lîng, chÊt lîng th«ng sè kü thuËt sè, chung lo¹i quy çch. NÕu kiÓm tra thÊy chÊt lîng kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu nh©n viªn cung øng ®æi l¹i. Sau khi kiÓm tra xong lËp biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t vµ ®ãng dÊu vµo ho¸ ®¬n mua hµng. V× thÕ chÊt lîng cña vËt t lu«n ®îc b¶o ®¶m , tõ ®ã khi ®em vµo sö dông sÏ tr¸nh ®îc vËt t h háng hoÆc g©y gi¸n ®o¹n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o chÊt l-îng ®Çu ra vµ nh»m gi¶m chi phÝ gi¸ thµnh.

Bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm trªn, h¹ch to¸n NVL ë C«ng ty cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh ®ßi hái cÇn tiÕp tôc t×m ra çc gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn.

2.Nh÷ng h¹n chÕ trong c«ng t¸c h¹ch to¸n NVL

Thø nhÊt lµ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cha hîp lý. §ã lµ sù kiªm nhiÖm trong viÖc h¹ch to¸n çc phÇn hµnh; vµ viÖc lËp phiÕu xuÊt kho vËt t cha hîp lý.

Thø hai vÒ viÖc x©y dùng sæ danh ®iÓm cßn cha khoa häc.

73

Thø ba lµ viÖc më sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n cha phï hîp.

Thø t lµ thiÕu phiÕu giao nhËn chøng tõ (h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu)

Thø n¨m lµ viÖc kh«ng sö dông TK 151-hµng mua ®i ®êng.

Thø s¸u lµ viÖc cha ®a phÇn mÒm kÕ to¸n vµo sö dông.

II. Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n NVL víi viÖc t¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông NVL t¹i C«ng ty c¬ khÝ « t« 1-5.

ý kiÕn thø nhÊt , vÒ bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty:

MÆc dï bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty ®îc tæ chøc theo h×nh thøc kÕ to¸n tËp trung nhng viÖc tæ chøc, ph©n c«ng çc phÇn hµnh cho tõng kÕ to¸n viªn lµ cha hîp lý.

KÕ to¸n vËt t kiªm nhiÖm thñ quü: PhÇn hµnh NVL víi çc nghiÖp vô xuÊt nhËp vËt t rÊt nhiÒu víi kho¶n 700 lo¹i vËt t kh¸c nhau víi sè lîng chøng tõ rÊt lín, trong khi ®ã viÖc tÝnh thµnh tiÒn ®èi víi çc chøng tõ nhËp-xuÊt vÉn lµm b»ng thñ c«ng, khèi lîng c«ng viÖc nhiÒu, ph©n bæ cho nhiÒu ®èi tîng sö dông, ph¶i ph¶n ¸nh vµo nhiÒu sæ s¸ch. Mét sè chøng tõ xuÊt-nhËp vËt liÖu mÆc dï ®· ph¸t sinh ë th¸ng tríc nhng th¸ng nµy vÉn cha ph¶n ¸nh vµo çc sæ s¸ch kÕ to¸n dÉn ®Õn chi phÝ cha chÝnh x¸c. Trong khi ®ã çc nghiÖp vô vÒ thu chi tiÒn mÆt diÔn ra rÊt th-êng xuyªn vµ ®Æc biÖt ®èi víi nghiÖp vô thñ tiÒn tõ b¸n hµng do gi¸ b¸n rÊt lín nªn viÖc t×m kiÕm tiÒn b¹c còng mÊt rÊt nhiÒu thêi gian. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm ®ã c«ng t¸c h¹ch to¸n NVL ë C«ng ty lu«n hoµn thµnh rÊt chËm, g©y ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn viÖc ®èi chiÕu víi çc sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ lªn b¸o ço v× vËy theo em C«ng ty nªn ph©n c«ng ph©n nhiÖm hîp lý h¬n nh : phÇn hµnh NVL do mét ngêi phô tr¸ch, cßn thñ quü lµ ngêi kh¸c. Cã nh thÕ c«ng viÖc kÕ to¸n NVL sÏ ®¶m b¶o ®óng thêi gian,.n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng viÖc vµ tÝnh chÜnh x¸c chi phÝ kinh doanh trong kú.

-Bé phËn viÕt phiÕu xuÊt vËt t : nh phÇn thñ tôc chøng tõ nhËp vËt t ®· nªu, bé phËn viÕt phiÕu xuÊt vËt t do mét kÕ to¸n phô tr¸ch. Do ®ã, mÆc dï phiÕu xuÊt vÒ vËt t ®ã ®· cã nhng khi xuèng kho cã thÓ kh«ng cßn hoÆc kh«ng ®ñ cung cÊp cho çc ph©n xìng. H¬n thÕ, phiÕu xuÊt vËt t ®îc lËp thµnh hai liªn. Liªn 1 giao cho thñ kho ®Ó ghi vµo thÎ kho sau ®ã ®em lªn phong kÕ

74

to¸n. Liªn 2 giao cho ngêi lÜnh vËt t. Nh vËy mÆc dï phßng §HSX thu mua, nhËp kho NVL trong kú nhng l¹i kh«ng n¾m râ sè lîng tån tõng lo¹i NVL trong tõng ngµy. ChÝnh sù kh«ng liªn hÖ chÆt chÏ gi÷a ba phong kÕ to¸n, §HSX, kho sÏ g©y ra sù ø ®äng NVL hoÆc gi¸n ®o¹n s¶n xuÊt do thiÕu NVL. V× vËy theo em C«ng ty nªn ®Ó phßng §HSX lËp phiÕu xuÊt vËt t. Bëi v× phßng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt víi nhiÖm vô cung øng çc lo¹i NVL c¨n cøc vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµo ®Þnh møc tiªu hao NVL vµ c¨n cø vµo sè lîng ®· xuÊt cña tõng lo¹i vËt liÖu phßng §HSX sÏ tÝnh ra sè lîng tån cña tõng ngµy tõ ®ã dùa vµo nhu cÇu ®Þnh møc sÏ lËp phiÕu xuÊt. Khi ®ã phiÕu xuÊt nµy sÏ ®îc lÜnh ®Çy ®ñ çc lo¹i vËt t do phßng §HSX ®· x¸c ®óng sè lîng cßn l¹i cña tõng NVL. H¬n n÷a th«ng thêng nÕu nÕu NVL nµo ®ã tån qu¸ Ýt, hoÆc b»ng 0 th× nh©n viªn phô tr¸ch phßng §HSX ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p ®Ò nghÞ thñ trëng ®¬n vÞ cÊp thªm kinh phÝ ®Ó mua thªm NVL ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt. PhiÕu xuÊt kho nªn ®îc lËp thµnh 3 liªn. Mét liªn lu á phong §HSX ®Ó ghi sæ vµ ®îc céng dån hµnh ngµy cho nh÷ng NVL nµo thêng xuyªn sö dông. Mét liªn göi cho thñ kho ®Ó ghi sæ s¸ch sau ®ã ®a lªn phßng kÕ to¸n ®Ó tÝnh thµnh tiÒn vµ ghi sæ. Mét liªn giao cho ngêi lÜnh vËt t ®Ó theo sö dông vËt t ë tõng ph©n xëng xÝ nghiÖp. Cã nh vËy sÏ cung øng kÞp thêi NVL cho s¶n xuÊt vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông NVL t¨ng hiÖu qu¶ lao ®éng.

ý kiÕn thø hai vÒ h¹ch to¸n chi tiÕt NVL:

*X©y dùng hÖ thèng danh ®iÓm NVL

HÖ thèng danh ®iÓm NVL cßn rÊt ®¬n gi¶n, cha khoa häc vµ viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu cßn khã kh¨n, kh«ng thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý NVL. Vµ ®Ó thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý NVL ®îc chÆt chÏ hÖ thèng nhÊt, ®èi chiÕu kiÓm tra dÔ dµng, dÔ ph¸t hiÖn sai sãt vµ thuËn lîi cho viÖc t×m kiÕm th«ng tin vÒ mét lo¹i vËt t nµo ®ã, th× ®Çu tiªn C«ng ty nªn lËp l¹i sæ danh ®iÓm vËt liÖu cho tõng kho vËt liÖu. ViÖc më sæ danh ®iÓm phï hîp sÏ gãp phÇn gi¶m bít khèi lîng c«ng viÖc kÕ to¸n, xö lý nhanh chãng cung cÊp th«ng tin kÞp thêi phôc vô qu¶n lý, ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ thuËn lîi cho viÖc sö dông phÇn mÒn kÕ to¸n cho vËn hµnh kÕ to¸n vËt liÖu trªn m¸y tÝnh.

HÖ thèng danh ®iÓm NVL sÏ g¾n liÒn víi chñng lo¹i, quy çch, th«ng sè, kü thuËt cña nã, ch¼ng h¹n:

75

BiÓu 3.1: Sæ danh ®iÓm NVL- Kho 1

TTKý hiÖu

Tªn vËt liÖu

§v. tÝnh

§¬n gi¸ HT

Ghi chóNhã

mDanh ®iÓm

NVL

I T«n 152T T«n

1 152T3 T«n 3 ly m 4500

2 152T10 T«n 10ly kg 8500

3 152TD4 T«n D4 m 4500

... ... ...

Më sæ danh ®iÓm vËt liÖu ph¶i nªn cã sù kÕt hîp nghiªn cøu cña phßng kÕ to¸n vµ phßng §HSX sau ®ã tr×nh lªn ban gi¸m ®èc ®Ó thèng nhÊt sö dông vµ qu¶n lý trong toµn C«ng ty.

*LËp phiÕu giao nhËn chøng tõ xuÊt (nhËp) nguyªn liÖu

Nh ®· nªu ë trªn, sè lîng chøng tõ nhËp - xuÊt rÊt nhiÒu, diÔn ra thêng xuyªn. Cø ®Þnh kú 5 hoÆc 7 ngµy, kÕ to¸n sau khi xuèng kho lÊy phiÕu xuÊt, nhËp vµ ®èi chiÕu víi thÎ kho thÊy khíp sè lîng th× ký vµo thÎ kho mµ kh«ng lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ gi÷a kÕ to¸n vËt t vµ thñ kho. §©y lµ ®iÒu cßn thiÕu vµ g©y khã kh¨n, nhÇm lÉn cho viÖc tÝnh gi¸ ®ång thêi ph¶i tÝnh sè lîng nhËp- xuÊt-tån. V× thÕ nã ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn tÝnh kh¸ch quan cña sè liÖu. V× vËy theo em C«ng ty nªn lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp (hoÆc xuÊt) vËt liÖu theo tõng kho.V× khi nhËn ®îc chøng tõ kÕ to¸n kiÓm tra vµ tÝnh theo tõng chøng tõ nhËp (xuÊt) theo gi¸ h¹ch to¸n céng sè tiÒn vµ ghi vµo cét sè tiÒn trªn phiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp (xuÊt) vËt liÖu. Cø 5 ®Õn 7 ngµy tõ sè liÖu trªn cét sè tiÒn ë mæi phiÕu giao nhËn vµo cét nhËp, xuÊt c¶ sè lîng vµ gi¸ trÞ trªn b¶ng luü kÕ nhËp- xuÊt- tån, ®ång thêi cßn lµ c¨n cø ®Ó ®èi chiÕu víi thÎ kho.

76

BiÓu 3.2: MÉu phiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp (xuÊt) vËt liÖu

Kho : Th¸ng 3 n¨m ....

Sè danh ®iÓm

Ngµy th¸ng ghi

Tªn VL

PhiÕu nhËp (xuÊt)

Gi¸ h¹ch to¸nX¸c

nhËn cña ngêi

giaoSè liÖu Sè lîng §¬n gi¸ Sè tiÒn

152T3

7-3-2002

T«n 3 ly277,37

92900 4.500

13.050.000

152T10

T«n 10 ly

... ... ... ...

Céng **

15-3-2002

...

... ...

Céng

ý kiÕn thø ba: H¹ch to¸n tæng hîp NVL

*Më thªm TK 151

Thùc tÕ t¹i C«ng ty kh«ng sö dông TK 151- Hµng mua ®ang ®i ®êng mµ chØ sö dông TK 152- NVL chØ khi nµo cã ®Çy ®ñ chøng tõ hîp lÖ nh ho¸ ®¬n, phiÕu nhËp biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t th× míi ghi vµo sæ s¸ch vµ ®îc h¹ch to¸n vµo TK 152. Trong khi ®ã nhµ cung cÊp cña C«ng ty ë kh¾p mäi miÒn ®Êt níc vµ c¶ ë níc ngoµi do ®ã ho¸ ®¬n ®· vÒ nhng hµng vÉn cha vÒ cuèi th¸ng, hoÆc hµng ®· vÒ C«ng ty nhng cuèi th¸ng phßng KCS cha kiÓm nghiÖm xong ®Ó hoµn tÊt thñ tôc nhËp kho. V× thÕ nh÷ng l« hµng nµy kh«ng ®îc ghi chÐp mµ chØ khi cã ®Çy ®ñ 3 chøng tõ trªn míi ®îc nhËp kho, ghi sæ. Nh vËy, th«ng tin cuèi th¸ng vÒ HTK sÏ kh«ng ®Çy ®ñ hoÆc ®· ghi nhËn kho¶n nî chÝnh mÆc dï ®· cã nh÷ng l« ®· tr¶ b»ng tµi s¶n cña m×nh. Nh vËy mÆc dï TK111, TK 112®· ghi gi¶m nhng TK 151 th× cha t¨ng. NÕu nh thÕ trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n sÏ thiÕu hôt phÇn gi¸ trÞ NVL nµy. Do ®ã ®Ò nghÞ C«ng ty nªn më thªm Tk 151. KÕt cÊu vµ c¸ch h¹ch to¸n t¬ng tù nh ch¬ng I vµ ®ång thêi còng cÇn ghi chÐp hµng mua ®ang ®i ®êng vµo NKCT sè 6 (Ghi cã Tk 151). BiÓu 3.4) vµ sæ c¸i TK 151

BiÓu 3.4: NKCT sè 6 (TK 152)

Th¸ng ... n¨m ...

77

TTDiÔn gi¶i

D ®Çu th¸n

g

Ho¸ ®¬n

PhiÕu nhËp

Ghi cã TK 151, ghi nî çc TKD

cuèi kú

SH NT SH NT

Tk 152 ...Céng cã TK

151

HT TT...

Céng x x x x x x x

Çch ghi:

- C¨n cø vµo tËp hå s¬ hµng mua ®ang ®i ®êng th¸ng tríc (®îc xÕp theo tõng chñng lo¹i hµng mua), kÕ to¸n tiÕn hµnh më NKCT sè 6 th¸ng nµy ®Ó theo dái çc l« hµng th¸ng tríc nhng th¸ng nµy vÒ nhËp kho vµ ghi vµo d ®Çu th¸ng (mçi ho¸ ®¬n mét dßng)

- Sang th¸ng khi hµng ®· vÒ lµm thñ tôc nhËp kho , c¨n cø vµo phiÕu nhËp ghi sè hiÖu, ngµy th¸ng nhËp , vµ ghi sè tiÒn theo gi¸ thùc tÕ vµ h¹ch to¸n NVL nhËp. Cuèi th¸ng kho¸ sæ, x¸c ®Þnh tæng ph¸t sinh TK 151 vµ lÊy sè tæng céng cña NKCT sè 6 ghi vµo sæ Çi Tk 151

BiÓu3.5: MÉu sæ Çi TK 151

N¨m 2002

D ®Çu n¨mNî Cã

Ghi Cã TK

Ghi Nî TKTh¸ng 1 Th¸ng 2 Th¸ng 3

TK 152

Tk 153

Céng ph¸t sinh Cã Tk nµy

Céng ph¸t sinh Nî TK nµy

Sè d cuèi th¸ng

Nî

Cã

Më sæ chi tiÕt tµi kho¶n 331

ViÖc thiÕt kÕ sæ nh trªn lµ kh«ng phï hîp v× nhµ cung cÊp cña c«ng ty bao gåm c¶ ngêi b¸n thêng xuyªn vµ kh«ng thêng xuyªn. ®èi víi nh÷ng nhµ cung cÊp kh«ng thêng xuyªn th× viÖc

78

tæng hîp sè d cho tõng nhµ cung cÊp lµ dÔ dµng. tuy nhiªn ®èi víi nh÷ng nhµ cung cÊp thêng xuyªn, nÕu më nh vËy th× cÇn ph¶i ghi nhiÒu dßng(ghi Cã TK 331) víi thø tù kh¸c nhau. §Õn cuèi th¸ng tæng hîp sè liÖu ghi Cã TK 331 cho tõng ngêi sÏ rÊt khã kh¨n, kh«ng chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ.

ViÖc thiÕt kÕ hai sæ chi tiÕt TK331 sÏ g©y khã kh¨n cho viÖc t×m kiÕm sè liÖu cho tõng nhµ cung cÊp ®Ó tÝnh sè d cuèi th¸ng cho tõng ngêi, cã khi dÔ nhÇm lÉn gi÷a sè liÖu cña nhµ cung cÊp nµy víi nhµ cung cÊp kh¸c, ®ång thêi vµo NhËt ký chøng tõ s« 5 khã kh¨n. V× vËy theo em, c«ng ty chØ nªn më mét sæ chi tiÕt TK 331, nhng ®èi víi nhµ cung cÊp thêng xuyªn th× nªn më trang sæ riªng cho tõng nhµ cung cÊp, cßn nh÷ng nhµ cung cÊp kh«ng thêng xuyªn th× ®îc theo dâi trªn mét trang sæ riªng. Cã nh vËy, cuèi th¸ng céng tõng TK liªn quan ®Õn TL 331 sÏ dÔ dµng vµ nhanh chãng khi vµo NhËt ký chøng tõ sè 5, ®ång thêi ®èi chiÕu, kiÓm tra sÏ dÔ dµng.

Do ®ã, ®Ó phï hîp víi yªu cÇu theo dâi mét çch thuËn lîi, liªn tôc cã hÖ thèng nªn më sæ chi tiÕt theo mÉu sau(biÓu 3.6):

C¬ së sè liÖu: sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi b¸n th¸ng tríc, ho¸ ®¬n, phiÕu nhËp vËt liÖu, çc chøng tõ thanh to¸n…

Ph¬ng ph¸p ghi:

+ Cét sè d ®Çu th¸ng: lÊy sè liÖu ë cét sè d cuèi th¸ng tríc cña sæ nµy:

D Nî: ph¶n ¸nh sè tiÒn c«ng ty øng tríc cho ngêi b¸n th¸ng tr-íc

D Cã: ph¶n ¸nh sè tiÒn c«ng ty cßn nî ngêi b¸n th¸ng tríc

+ Sè ph¸t sinh:

-PhÇn ghi Cã TK 331, ghi Nî çc TK kh¸c: ghi theo ho¸ ®¬n

Sè tiÒn hµng ghi vµo cét TK 152 theo gi¸ thùc tÕ(cét TK 152 ®îc më ®Ó theo dâi c¶ gi¸ h¹ch to¸n vµ thùc tÕ . Gi¸ h¹ch to¸n sÏ ®îc ghi sæ sau khi kÕ to¸n vËt liÖu tÝnh thµnh tiÒn theo gi¸ h¹ch to¸n trªn phiÕu nhËp .

TiÒn thuÕ GTGT ghi cét tµi kho¶n 133

-PhÇn ghi Nî TK 331 ghi cã çc tµi kho¶n kh¸c :

Khi thanh to¸n cho ngêi b¸n tuú theo ph¬ng thøc h¹ch to¸n ghi vµo çc cét tµi kho¶n t¬ng øng .

79

Sè d cuèi th¸ng :

Sè d nî ph¶n ¸nh sè tiÒn c«ng ty øng tríc cho ngêi b¸n nhng cuèi th¸ng cha lÊy hµng .

- Sè d cã : Ph¶n ¸nh sè tiÒn cuèi th¸ng c«ng ty cßn nî ngêi b¸n.

Tõ sè liÖu dßng tæng céng cña tõng trang sæ chi tiÕt TK 331, tõng dßng cña trang sæ chi tiÕt TK 331( cho kh¸ch hµng kh«ng thêng xuyªn) ®îc lËp theo mÉu míi ta ®a vµo NhËt ký chøng tõ sè 5 sÏ dÔ dµng, theo tõng tµi kho¶n, sè liÖu dÔ dµng, tr¸nh nhÇm lÉn, sai sãt. Trang sæ chi tiÕt TK 331 cho tõng ngêi b¸n thêng xuyªn vµ kh«ng thêng xuyªn ®îc thiÕt kÕ gièng hÖt nhau, chØ kh¸c ë trang sæ ®èi víi ngêi b¸n thêng xuyªn th× ghi tªn ngêi b¸n ë ngay ®Çu trang, trang sæ cho nh÷ng ngêi b¸n kh«ng thêng xuyªn ®îc ghi theo cét tªn ®¬n vÞ b¸n

ý kiÕn thø t vÒ viÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ NVL:

Cã thÓ nãi NVL ë C«ng ty rÊt nhiÒu chñng lo¹i, gi¸ c¶ l¹i th-êng xuyªn biÕn ®éng ch¼ng h¹n thÐp, t«n gi¸ c¶ ®· gi¶m do thÞ trêng Mü kh«ng nhËp khÈu thÐp, t«n cña níc ngoµi , song C«ng ty l¹i kh«ng lËp dù phßng gi¶m gi¸ NVL ®Ó nh»m chñ ®éng trong trêng hîp cã sù biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ NVL trªn thÞ trêng. Do ®ã viÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ NVL cã ý nghÜa thùc sù.

ViÖc lËp dù phßng sÏ gióp cho doanh nghiÖp ®iÒu hoµ thu nhËp h¹n chÕ ®îc çc thiÖt h¹i rñi ro do çc t¸c nh©n kh¸ch quan ®em l¹i, ®ång thêi ho¶n mét phÇn thuÕ ph¶i nép vµ chñ ®éng h¬n vÒ tµi chÝnh.

Çc nguyªn t¾c ®Ó lËp dù phßng gi¶m gi¸ NVL:

-ChØ lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®èi víi nh÷ng NVL mµ gi¸ thÞ trêng hiÖn t¹i thÊp h¬n gi¸ gèc (gi¸ h¹ch to¸n).

-LËp dù phßng giµm gi¸ NVL ®îc x¸c ®Þnh mét lÇn vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n trªn c¬ së kÕt qu¶ kiÓm kª NVL vµ ®èi chiÕu gi¸ trªn sæ kÕ to¸n víi gi¸ thÞ trêng cña NVL ®ã.

-ViÖc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ NVL kh«ng ®îc vù¬t qua sè lîi nhuËn thùc tÕ ph¸t sinh cña c«ng ty sau khi ®· hoµn nhËp çc kho¶n dù phßng ®· trÝch tõ n¨m tríc.

- Tríc khi lËp dù phßng, c«ng ty ph¶i lËp Héi ®ång thÈm ®Þnh møc ®é gi¶m gi¸ cña nguyªn vËt liÖu.

*C«ng thøc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu:

80

Møc dù phßng cÇn lËp cho

VLA=

Sè lîng VLA

xMøc chªnh lÖch trªn sæ kÕ

to¸n(gi¸ h¹ch to¸n) víi gi¸ thÞ trêng VLA

Ta cã b¶ng sau theo dâi dù phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu

cho tõng kho

BiÓu 3.6: B¶ng theo dâi dù phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu. Kho 1: N¨m 2003

Nhãm

Danh

®iÓm

Tªn VL

§vÞ tÝnh

§¬n gi¸ h¹ch to¸n

(Gi¸ trªn sæ KT)

§¬n gi¸ TT

møc chªnh lÖch HT-TT

Sè l-îng

Møc dù

phßng

Céng xx

* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu:

- Cuèi niªn ®é N, kÕ to¸n lËp dù phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu.

Nî TK 6426: chi phÝ dù phßng

Cã TK 159: TrÝch dù phßng

- Cuèi niªn ®é N+1, hoµn nhËp dù phßng ®· lËp tõ n¨m N

Nî TK 159: Hoµn nhËp dù phßng

Cã TK 721

Vµ lËp dù phßng cho n¨m N+1

Nî TK 6462

Cã TK 159

Tãm l¹i qua viÖc ph©n tÝch còng nh c¸ch h¹ch to¸n dù phßng nh trªn, thiÕt nghÜ c«ng ty nªn trÝch dù phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu. Nh vËy, võa tu©n thñ nguyªn t¾c thËn trong trong kÕ to¸n, võa gãp phÇn b×nh æn trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®iÒu hoµ thu nhËp

ý kiÕn thø n¨m, vÒ viÖc t¨ng c êng hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu:

ViÖc sö dông cã hiÖu qu¶ nguyªn vËt liÖu lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc ®èi víi mäi doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Bëi v× cã sö dông tèt vµ hiÖu qu¶ nguyªn vËt liÖu sÏ lµ tiÒn ®Ò thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ ®em l¹i thu nhËp thÞ phÇn réng lín cho doanh nghiÖp,

81

tõ ®ã sÏ n©ng cao lîi nhuËn cho doanh nghiÖp.

Nh ph©n tÝch ë ch¬ng II, viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu ë C«ng ty c¬ khÝ «t« 1 -5 lµ t¬ng ®èi tèt vµ cã hiÖu qu¶. HiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu n¨m 2003 cao h¬n n¨m 2002. Cã ®îc ®iÒu ®ã lµ do ®· x©y dùng ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu hîp lý, khoa häc cho tõng chi tiÕt, s¶n phÈm, do nguyªn vËt liÖu ®îc kiÓm tra chÊt lîng tríc khi nhËp kho, do nguyªn vËt liÖu ®îc b¶o qu¶n trong ®iÒu kiÖn t¬ng ®èi tèt tr¸nh bÞ h háng, mÊt m¸t. Tuy vËy, gi¸ thµnh çc s¶n phÈm cña c«ng ty vÉn t¬ng ®èi cao, dÉn ®Õn gi¸ b¸n ph¶i cao do ®ã ®ßi hái tiÕp tôc h¹ gi¸ thµnh, cã gi¸ b¸n phï hîp ®Ó n©ng cao thÞ phÇn. §Ó cã ®îc ®iÒu ®ã th× c«ng ty cÇn tiÕp tôc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu, n©ng cao chÊt lîng thu mua ®Çu vµo.

VËy theo em, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu, c«ng ty cÇn:

-§èi víi nh÷ng nguyªn vËt liÖu tån kho qu¸ l©u do nhËp kho qu¸ nhiÒu so víi nhu cÇu s¶n phÈm hoÆc do kh«ng cßn ®¸p øng ®îc yªu cÇu vÒ tÝnh n¨ng kü thuËt ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm… c«ng ty cÇn tiÕn hµnh gi¶i phãng ngay b»ng çch b¸n hay trao ®æi cho çc ®¬n vÞ cã nhu cÇu ®Ó nhanh chãng thu håi, t¨ng tèc ®é chu chuyÓn cña nguyªn vËt liÖu, ®ång thêi gi¶i to¶ ®îc mÆt b»ng kho b·i, gi¶m bít chi phÝ b¶o qu¶n.

- §èi víi nh÷ng nguyªn vËt liÖu nhËp ngo¹i, gi¸ trÞ lín nªn t×m hiÓu, nghiªn cøu mua nguyªn vËt liÖu trong níc thay thÕ cho çc nguyªn vËt liÖu nµy mµ vÉn ®¶m b¶o chÊt lîng, gi¸ c¶ l¹i rÎ h¬n, gi¶m ®îc çc chi phÝ vÒ vËn chuyÓn,x¨ng, c«ng t¸c phÝ cho nh©n viªn thu mua… Nh vËy, gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ h¹, nhng chÊt lîng s¶n phÈm vÉn ®¶m b¶o vµ kh«ng phô thuéc qóa nhiÒu vµo thÞ trêng níc ngoµi. §iÒu nµy ®ßi hái ®éi ngò çn bé cung øng cÇn n¨ng ®éng linh ho¹t, n¾m b¾t çc yÕu tè cña thÞ trêng mét çch nhanh nh¹y.

- Cïng víi viÖc qu¶n lý nguyªn vËt liÖu, c«ng ty nªn tiÕn hµnh ph©n tÝch chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong gi¸ thµnh cña tõng s¶n phÈm. Trong c¬ chÕ thÞ trêng víi sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a çc thµnh phÇn kinh tÕ, gi÷a çc doanh nghiÖp cã s¶n phÈm cïng lo¹i th× chÊt lîng còng nh gi¸ thµnh ®Òu cã ý nghÜa hÕt søc quan träng. §èi víi çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× chi phÝ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng lín trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh gi¸ thµnh s¶n

82

phÈm, do ®ã ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu th× c«ng ty cÇn ph¶i phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ biÖn ph¸p chñ yÕu lµ gi¶m chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong gi¸ thµnh. Muèn lµm ®îc ®iÒu ®ã, th× hµng th¸ng c«ng ty cÇn tiÕn hµnh ph©n tÝch chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong tæng gi¸ thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm ®Ó cïng c«ng suÊt… ®Ó so s¸nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm cña th¸ng nµy so víi th¸ng tríc t¨ng hay gi¶m sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m nµy do ¶nh h-ëng bëi nh÷ng nh©n tè nh: møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu b×nh qu©n, ®¬n gi¸ vËt liÖu thay ®æi , qua ®ã, c«ng ty míi ®¸nh gi¸ vµ ®a ra biÖn ph¸p nh»m gi¶m chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong gi¸ thµnh n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông NVL.

- C«ng ty còng cÇn n©ng cao tay nghÒ cho c«ng nh©n kü thuËt, ®Æc biÖt lµ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Bëi nÕu n¨ng suÊt lao ®éng ®îc t¨ng lªn sÏ h¹n chÕ s¶n phÈm háng, tiÕt kiÖm ®îc nguyªn vËt liÖu, cã thÓ tËn dông ®îc çc phÕ liÖu tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµo s¶n xuÊt, chÕ t¹o çc chi tiÕt, phô tïng. §Ó thùc hiÖn biÖn ph¸p nµy, c«ng ty cÇn cã kÕ ho¹ch cô thÓ nh tæ chøc çc kho¸ häc ng¾n h¹n ngay t¹i c«ng ty cho c«ng nh©n vÒ chuyªn m«n, tæ chøc çc cuéc thi tay nghÒ giái cho c«ng nh©n, khuyÕn khÝch biÓu d¬ng çc çc nh©n cã thµnh tÝch cao nh»m häc hái kinh nghiÖm cña nhau. §ång thêi çc tæ trëng, ph©n x-ëng gi¸m s¸t çc ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ cã thÓ ®Ò xuÊt nh÷ng tiÕn bé kü thuËt, tiÕn hµnh bè trÝ lao ®éng s¶n xuÊt hîp lý ®óng ngêi ®óng viÖc.

- Ngoµi ra ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu, c«ng ty cÇn tõng bíc hiÖn ®¹i ho¸ quy tr×nh c«ng nghÖ tiªn tiÕn, m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ®ång thêi cÇn tiÕp tôc kÕt hîp vµ hîp t¸c víi çc nhµ nghiªn cøu, çc trêng kü thuËt, çc viÖn nghiªn cøu ®Ó chÕ t¹o ra çc s¶n phÈm c¶i tiÕn cã cïng tÝnh n¨ng c«ng dông nhng chi phÝ thÊp h¬n, ®Æc biÖt lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu. Cã nh vËy sÏ h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a nguyªn vËt liÖu xuÊt kho cho s¶n phÈm.

ý kiÕn thø s¸u vÒ viÖc ¸p dông phÇn mÒm kÕ to¸n trong h¹ch to¸n:

Lµ mét doanh nghiÖp cã quy m« kh¸ lín, khèi lîng c«ng viÖc kÕ to¸n t¬ng ®èi lín nhng vÉn cha ¸p dông nh÷ng phÇn mÒm kÕ

83

to¸n, chñ yÕu vÇn lµm thñ c«ng duy chØ cã phÇn hµnh TGNH, tiÒn mÆt, DTBH, XDCB ®îc tÝnh to¸n trªn m¸y nhng ch sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n mµ chØ sö dông excel. §iÒu ®ã lµm cho sè liÖu thiÕu chÝnh x¸c, tèn nhiÒu thêi gian, cÇn nhiÒu kÕ to¸n, c¸c th«ng tin kÕ to¸n kh«ng cung cÊp kÞp thêi cho qu¶n lý nãi chung vµ trong ho¹t ®éng h¹ch to¸n tng phÇn hµnh nãi riªng.

Tõ nh÷ng thùc tÕ trªn, theo em, c«ng ty cÇn lùa chän mét phÇn mÒm kÕ to¸n thÝch hîp víi kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é cña kÕ to¸n viªn. Bªn c¹nh ®ã, cÇn ®µo t¹o cho kÕ to¸n sö dông thµnh th¹o phÇn mÒm nµy. Cã nh vËy, n¨ng suÊt lao ®éng cña bé phËn kÕ to¸n ®îc n©ng cao. Th«ng qua vi tÝnh ho¸, khèi lîng c«ng viÖc kÕ to¸n ®îc gi¶m nhÑ vÒ mÆt tÝnh to¸n, ghi chÐp vµ tæng hîp sè liÖu, tiÕt kiÖm ®îc thêi gian, sè liÖu ®îc ghi chÐp chÝnh x¸c ®Çy ®ñ, cã thÓ kiÓm tra, ®èi chiÕu vµ ph¸t hiÖn kÞp thêi, dÔ dµng ®ång thêi th«ng tin kÕ to¸n ®îc nhanh chãng cËp nhËt bÊt kú lóc nµo còng cã thÓ xem.

84

KÕt luËn

Sau mét thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty c¬ khÝ «t« 1 -5, ®îc lµm quen víi c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu vµ nghiªn cøu thªm phÇn lý thuyÕt, em thÊy h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu trong çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt rÊt quan träng, viÖc thu mua, qu¶n lý, sö dông tiÕt kiÖm vµ dù tr÷ phï hîp nguyªn vËt liÖu cã ý nghÜa rÊt quan träng ®Ó thùc hiÖn môc tiªu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, vµ t¨ng lîi nhuËn. môc tiªu nµy lu«n lu«n lµ viÖc lµm c¬ b¶n cña mét doanh nghiÖp tån t¹i, ph¸t triÓn vµ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng.

Nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty ®a d¹ng nhiÒu chñng lo¹i quy çch kh¸c nhau, ®îc b¶o qu¶n ë nhiÒu kho kh¸c nhau nªn viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu lµ khã kh¨n vµ mÊt nhiÒu thêi gian. Nh×n chung c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ kÕ to¸n çc phÇn hµnh nãi chung ®· ®¸p øng ®îc yªu cÇu qu¶n lý - C«ng t¸c h¹ch to¸n ë c«ng ty t¬ng ®èi hoµn thiÖn tuy nhiªn vÉn cßn nhiÒu ®iÒu cÇn ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n trong C«ng ty.

Trong qu¸ tr×nh ®i s©u vµo thùc tÕ nghiªn cøu hoµn thiÖn chuyªn ®Ò nµy, em thùc sù ®· thu ®îc nhiÒu bµi häc kinhnghiÖm quý b¸u vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu nãi riªng vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n nãi chung t¹i doanh nghiÖp.

Chuyªn ®Ò nµy ®· ®îc hoµn thiÖn b»ng sù nç lùc cña b¶n th©n, víi mong muèn néi dung chuyªn ®Ò ®îc thÓ hiÖn b»ng c¶ qu¸ tr×nh häc tËp vµ nghiªn cøu thùc sù nghiªm tóc nhng kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt em rÊt mong cã sù ®ãng gãp cña thÇy c« vµ b¹n bÌ ®Ó chuyªn ®Ò thùc tËp cuèi kho¸ ®îc hoµn thiÖn h¬n.

Em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi c« gi¸o TrÇn ThÞ BiÕt, çc anh chÞ trong phßng kÕ to¸n c«ng ty c¬ khÝ « t« 1- 5 vµ çc b¹n ®· gióp em hoµn thiÖn chuyªn ®Ò nµy.

Hµ néi, th¸ng 07 n¨m 2004

85

Sinh viªn thùc hiÖn

Hµ ThÞ T©n

Tªn tµi liÖu tham kh¶o

1. Gi¸o tr×nh " Lý thuyÕt h¹ch to¸n kÕ to¸n" - PTS NguyÔn

ThÞ §«ng - Nhµ XB Tµi chÝnh - 1997.

2. HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp - Nhµ xuÊt b¶n tµi chÝnh

- 1995.

3. 400 s¬ ®å tµi chÝnh kÕ to¸n - PTS NguyÔn V¨n C«ng -

Nhµ xuÊt b¶n tµi chÝnh - N¨m 1999.

4. Gi¸o tr×nh "Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh" - Nhµ XB

Thèng kª - 2001.

5. Gi¸o tr×nh " KÕ to¸n tµi chÝnh" - Ph¹m Quang.

6. KÕ to¸n quèc tÕ - N¨m 2002.

7. ChuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ.

Ngoµi ra cßn tham kh¶o mét sè luËn v¨n kho¸ 38, 39 cña

Trêng §H Kinh tÕ quèc d©n Hµ néi.

86

tailieu.vncty.com kt124

Documents