tablo referans pou anviwònman fizik/syans latÈ ...ajil (mwens pase 0.0004 cm) grè sab wòch limon...

Enèji tèmik ki fòme pandan fizyon an . . . . . . . . . 334 J/g

Enèji tèmik ki degaje pandan konjelasyon . . . . . . 334 J/g

Enèji tèmik ki fòme pandan vaporizasyon . . . . . 2260 J/g

Enèji tèmik ki degaje pandan kondansasyon . . . 2260 J/g

Dansite a 3.98°C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.0 g/mL

EDISYON 2011Ou dwe sèvi ak edisyon Tablo Referans Syans Latè sa a nan salklas la apatiane akademik 2011–12. Premye egzamen ki pral lakòz ou itilize tablo sa yose Egzamen Regents Janvye 2012 nan Anviwònman Fizik/Syans Latè.

The University of the State of New York • THE STATE EDUCATION DEPARTMENT • Albany, New York 12234 • www.nysed.gov

Tablo Referans pouAnviwònman Fizik/SYANS LATÈ

Ekwasyon

IZOTÒP RADYOAKTIF

DEZENTEGRASYON DEMI-VI (ane)

Kabòn-14

Potasyòm-40

Iranyòm-238

Ribidyòm-87

C14

K40

U238

Rb87

N14

Pb206

Sr87

5.7 × 103

1.3 × 109

4.5 × 109

4.9 × 1010

Ar40

Ca40

Chalè Espesifik Materyèl KomenDone sou Dezentegrasyon Radyo-aktif

Pwopriyete Dlo

Konpozisyon Chimik an Mwayèn Kwout Latè, Idwosfè, ak Twoposfè

MATERYÈL CHALÈ ESPESIFIK(Joul/gram • °C)

Dlo likid 4.18

Dlo solid (glas) 2.11

Vapè dlo 2.00

Lè sèk 1.01

Bazalt 0.84

Granit 0.79

Fè 0.45

Kuiv 0.38

Plon 0.13

ELEMAN(senbòl)

KWOUT IDWOSFÈ TWOPOSFÈPousantaj dapre mas Pousantaj dapre volim Pousantaj dapre volim Pousantaj dapre volim

Oksijèn (O) 46.10 94.04 33.0 21.0

Silikòn (Si) 28.20 0.88

Aliminyòm (Al) 8.23 0.48

Fè (Fe) 5.63 0.49

Kalsyòm (Ca) 4.15 1.18

Sodyòm (Na) 2.36 1.11

Mayezyòm (Mg) 2.33 0.33

Potasyòm (K) 2.09 1.42

Azòt (N) 78.0

Idwojèn (H) 66.0

Lòt 0.91 0.07 1.0 1.0

Eurypterus remipes

Eta New York

HA

ITIA

N C

RE

OL

E E

DIT

ION

— P

HY

SIC

AL

SE

TT

ING

/ E

AR

TH

SC

IEN

CE

RE

FE

RE

NC

E T

AB

LE

S —

201

1 E

DIT

ION

Haitian Creole Edition — Physical Setting/Earth Science Reference Tables — 2011 Edition 2

elev

asyo

n 1

75 m

LA

K

43

°

79

°7

8°

77

°

44

°

76

°

45

°75

°7

4°

73

° 45

°

44

° 43

°

42

°

73

°7

2°4

1°

73

°40

°30

'7

3°3

0'

74

°

41

°

75

°

76

°7

7°

78

°7

9°

42

°

elev

asyo

n 7

5 m

LAK

ON

TA

RIO

JAM

ES

TO

WN

BU

FFA

LO

EL

MIR

A

ITH

AC

A BIN

GH

AM

TO

NM

ÒN

SL

IDE

KIN

GS

TO

N

VIL

NE

W Y

OR

K

CH

IT N

IAG

AR

AR

OC

HE

ST

ER

SY

RA

CU

SE

UT

ICA

OS

WE

GO

OL

D F

OR

GE

VERMONT

PL

AT

TS

BU

RG

H

MÒ

N M

AR

CY

MA

SS

EN

A

Rivyè

St.

Lawre

nce

Rivyè

Hudson

Riv

yèM

oh

aw

k

Susquehanna

Riv

yè

LAK

CONNECTICUT

NEW

JE

RSE

Y

PE

NN

SY

LV

AN

IA

LAK

OS

EY

AN

AT

LAN

TIK

Mil

Kilo

mèt

Rivyè Genesee

LON

G IS

LAN

DR

IVE

R H

EA

D

Hudson

Rivyè

WA

TE

RT

OW

N

050

4030

2010

080

6040

20

MASSACHUSETTS

41

°

AL

BA

NY

ER

IE

DETW

ALO

NG

ISLA

ND

CHAMPLAIN

RivyèNiagara

Rivyè Delaware

FIN

GE

R Y

O


Jeyo

loji

Sou

bas

man

Jen

eral

Eta

New

Yor

kki

mod

ifye

nan

AN

KÈ

T JE

YO

LO

JIK

NE

W Y

OR

K S

TAT

E M

USE

UM

1989

PE

RY

ÒD

JE

YO

LO

JIK

AK

TA

N N

AN

NE

W Y

OR

K

KRET

ASE

ak P

LEYI

STO

SÈN

(Tan

) gw

oupe

men

pa

solid

rive

nan

gw

oupe

men

sol

id n

an g

ravy

e, s

ab, a

k aj

il

DÈN

YE a

k PR

EMYE

kon

glom

era,

grè

sab

wou

j, w

òch

mar

ne w

ouj,

baza

lt, a

k dy

abaz

TR

IYAZ

IK a

k JI

RAS

IK (P

alis

ades

Sill)

PEN

NSY

LVAN

IAN

ak

MIS

SISS

IPPI

AN k

ongl

omer

a, g

rè s

ab a

k w

òch

Lim

on

DEN

OVY

ENw

òch

limon

, wòc

h m

arne

grè

sab

ak

kong

lom

era

SILI

RYEN

SILI

RYEN

geny

en to

u sè

l, jip

s, a

k em

atit.

ÒD

OVI

SYEN

ka

lkè,

wòc

h lim

on, w

òch

mar

ne g

rè s

ab a

k do

lost

one

KAN

BRIY

EN

KAN

BRIY

EN a

k PR

EMYE

ÒD

OVI

SYEN

grè

sab

ak

dolo

ston

e lè

s R

ivyè

Hud

son

ki c

hanj

e na

n m

etam

òfis

ant

yon

faso

n ki

mod

ere

a ek

strè

mKA

NBR

IYEN

ak

ÒD

OVI

SYEN

kw

ats,

dol

osto

ne, m

ab a

k ch

ist

(ki p

a di

fera

n)ek

strè

mem

an m

etam

òfoz

gen

lada

n l s

e pò

syon

sek

ans

Taco

nic

ak k

onpl

èks

Cor

tland

tSE

KAN

S TA

CO

NIC

grè

sab

, wòc

h m

arne

ak

adw

azde

lejè

a e

kstrè

m w

òch

KAN

BRIY

EN y

o si

bi m

etam

òfis

jisk

a la

j MIT

AN Ò

DO

VISY

ENM

ITAN

PW

OTE

WO

ZOYI

K gn

eiss

es, k

wat

zit a

k m

abLi

y yo

se

tand

ans

estri

kti k

i dev

lope

.M

ITAN

PW

OTE

WO

ZOYI

K W

òch

Anor

thos

itic

} }

}} }Orij

in

sedi

man

tè

dom

inan

Wòc

h ki

cha

nje

fòm

nan

met

amòf

is

dom

inan

Wòc

h ki

cha

nje

fòm

nan

met

amòf

is(m

etam

òfis

rejy

onal

ape

prè

1,00

0 m

.y.a.

)


Pw

en C

hoA

way

i

Kre

vas

San

And

reas

Pla

k Ju

ande

Fuc

a

Pla

kF

ilipi

n

Pw

en C

hoY

ello

wst

one

Pla

k A

mer

ikdi

Nò

Pla

kA

frik

enP

lak

Coc

os

Plak Kar

ayib

la

Pw

en

Cho

Zile

Can

ary

Pla

kA

mer

ikdi

Sid

Pw

en C

hoG

alap

agos

Pla

kN

azca

Pla

kA

ntak

tik

Pla

k E

ndye

n-O

stra

lyen

Pla

kP

asif

ikP

lak

Fiji

Pla

k A

ntak

tik

Plak

Arabi

Pla

k E

razy

enP

lak

Era

zyen

Pw

enC

ho Iz

lann

Chèn

Sidwès

Len

d

Pla

kSk

otia

Pla

k Sa

ndw

ich

Pw

en C

hoZ

ile E

aste

rP

wen

Cho

St.

Hel

ena

Pw

en C

hoB

ouve

t

Lej

ann

NÒ

T: S

e pa

tout

pw

en c

ho m

anto

,

pla

k, a

k fw

onty

è ki

end

ike

Fw

onty

è pl

ak k

onpl

èks

osw

a pa

sèt

enM

ouvm

an r

elat

if na

nfw

onty

è pl

ak y

oP

wen

cho

Man

toP

lak

Fw

onty

è di

vèja

n (p

lak

fwon

tyè

divè

jan

touj

ou k

waz

e ak

òz d

e kr

evas

ki

tran

sfòm

e to

utol

on o

mily

e os

eyan

an)

Pla

k fw

onty

è ko

nvèj

an(z

òn s

ibdi

ksyo

n)

plak

an

sibd

iksy

on

plak

sip

eryè

Pla

k fw

onty

è tr

ansf

òme

(fay

tran

sfòm

ant)

Pla

k T

ekto

nik

Pw

en C

hoT

asm

an

Chèn

Sidè

s

Lend

Tranche M

aryana

Tranche

Tonga

Tra

nche

Ale

utia

n

Chèn Pasifik Lès

Tran

che Pewou-Chili

Chèn Omilye-Atlantik

Chèn Milye-Atlantik

Krevas Afrik Orya

ntal

Chè

n omilye-endyen


Sik Wòch nan Kwout Latè

Plan pou Idantifikasyon Wòch Inye

Relasyon ant Gwosè Patikilak Vitès Dlo ki pote yo ale


WÒCH SEDIMANTÈ KI FÒME NAN TÈ KI PA ÒGANIK

KONPOZISYONTEKSTI GWOSÈ GRENN KÒMANTÈ NON WÒCH YO SENBÒL


Fragman awondi

Fragman angilèPifò kwats, fèldspa, ak mineral ajil; kapab genyen ti mòso lòt wòch ak mineral

Ti wòch, pave ak/oswa gwo gwo wòch ki antre nan sab, limon, ak/oswa ajil

Klastik (an fragman)

Grenn trè fen

Konpak; kapab fann fasil

Konglomera

Breccia

WÒCH SEDIMANTÈ KI FÒME SOU PLAN CHIMIK AK/OSWA ÒGANIK

Kristalen

Alit

Jips

Dolomit

Kalsit

Kabòn

Kristal ki soti nan presipite chimik ak evaporit

Wòch sèl

Jips wòch

Dolostone

Kalkè

Chabon bitim

. . . . .. . . .

Sab (0.006 a 0.2 cm)

Limon (0.0004 a 0.006 cm)

Ajil (mwens pase 0.0004 cm)

Grè sab

Wòch limon

Wòch marne

Fen rive sou gwo

Kristal fen a kristal

gwo gren

Trè trè fen pou rive nan trè trè gwo

Presipite orijin fragman kokiy orijin byolojik oswa simante

rès plant konprese

. . . . .. . . .

Byoklastik

Kristalen oswa byoklastik

FE

YT

E

Fen

Fen a

mwayèn

Mwayèn a gwo gren

Rejyonal (Ogmantasyon

chalè ak presyon)

Metamòfis wòch marne kalite enferyè

Kristal mika lamelè ki vizib nan metamòfis ajil oswa fèldspa

Metamòfis kalite siperyè; mineral ki separe an mak

Adwaz

Chist

Gneiss

KALITE METAMÒFIS

ALI

YM

AN

MIN

ER

AL

KO

UC

H

SO

U

KO

UC

H

Sifas folyasyon Phyllite

GR

EN

AP

IWO

KS

ÈN

FÈ

LD

SP

A

AN

FIB

ÒLMIK

AK

WA

TS

Hornfels

KI P

A F

EY

TE

Metamòfis grè sab kwats

Metamòfis kalkè oswa dolostone

Ti wòch yo kapab defòme oswa detire

Metakonglomera

Kwatzit

Mab

Gwogren

Fen a

gwogren

Kwats

Kalsit ak/oswa dolomit

Plizyè mineral

Kontak (chalè)

Divès kalite wòch ki chanje nan chalè ki toupre magma/lav

Plizyè mineralFen

Chabon antrasitRejyonal Metamòfis chabon bitimKabònFen


Rejyonal oswa kontak

Plan pou Idantifikasyon Wòch Metamòfik

Plan pou Idantifikasyon Wòch Sedimantè


PLEYISTOSÈNPLIYOSÈNMIYOSÈN

OLIGOSÈN

EYOSÈN

PALEYOSÈN

DÈNYE

PREMYE

DÈNYEMITAN

PREMYE

DÈNYE

MITANPREMYEDÈNYEMITAN

PREMYE

DÈNYE

MITAN

PREMYE

DÈNYE

MITAN

PREMYE

DÈNYE

PREMYE

DÈNYE

MITAN

PREMYE

DÈNYE

MITAN

PREMYE

PREMYEDÈNYE

ISTWA JEYOLOJIK

ElliptocephalaCryptolithus

Phacops Hexameroceras ManticocerasEucalyptocrinus

CtenocrinusTetragraptus

Dicellograptus EurypterusStylonurus

B LA EC D G HF I J NK M

CentrocerasValcouroceras Coelophysis

(Fosil karakteristik yo pa trase selon echèl la)

Nan TanEon

FA

NE

WO

-Z

OY

IKP

RE

KA

NB

YE

NA

KE

YE

NP

WO

TE

WO

ZO

YI

K

DÈNYE

DÈNYE

MITAN

MITAN

PREMYE

PREMYE

0

500

1000

2000

3000

4000

4600

Sa genyen plizyèmilyon ane

SENOZOYIK

MEZOZOYIK

PALEOZOYIK

KWATÈNÈ

NEYOJÈN

PALEYOJÈN

KRETASE

JIRASIK

TRIYASIK

PÈMYEN

KA

BO

NIF

È

DEVONYEN

Peryòd Epòk Lavi sou Latè

SILIRYEN

ÒDOVISYEN

KANBRIYEN

580

488

444

416

318

299

200

146

Sa genyen plizyè milyon ane

Achiv Wòchnan Eta

New York

PENSILVANYEN

OLOSÈN

65.5

251

1.85.3

0.010

23.033.9

MISISIPYEN

Imen, mastodont, mamout

55.8

Gwo mamifè kanivòAnpil mamifè patiraj

Zèb ki te la anvan

Plizyè gwoup mamifè modènDisparisyon an mas dinozò, amonoyid, ak plizyè plant tèrès

Plant-a-flè ki te la anvanDivès kalite pwason ki genyen zo

Zwazo ki te la anvan

Mamifè ki te la anvan

Disparisyon an mas anpil òganis tèrès ak òganis maren (ak tribolit yo tou)

Reptil ki tankou mamifè

Anpil reptil

Gwo forè ki fòme chabon

Anpil anfibiAnpil gwo pye bwa ak kal avèk plant bwa ki donnen grenn (plant vaskilè); reptil ki te la anvan yo

359Anfibi ak grenn plant ki te la anvanDisparisyon plizyè òganis maren

Premye forè LatèAmonoyid ak reken ki te la anvanAnpil pwason

Ensèk ki te la anvanPlant ak bèt tèrès ki te la anvan

Anpil eripterid

Envètebre dominanPremye resif koral sou Latè

Fòn Bigès (divès òganis kò mou)Pwason ki te la anvan

Trilobit ki te la anvan542

Anpil estwomatolit

Fòn Edyakara (premye òganis maren milti-selilè ki genyen kò mou)

Disparisyon òganis maren primitif

Premye òganis kirepwoduiseksyèlman

Wòch yo konnen ki pi ansyen

Estimasyon tan pou orijinLatè ak sistèm solè

Sediman

Soubasman

Anpil dinozò ak amonoyid

Dinozò ki te la anvan

Gwo divèsite fòm lavi ki genyen kokiy

1300

Prèv kabòn byolojik

Estwomatolit ki te laanvan yo Mikwo-fosilki pi ansyen

Oksijèn oseyanik syano-bakteri yopwodui melanjeavèk fè pou fòmekouch oksid fè nanfon oseyan an.

Oksijèn oseyanik kòmanse antre

nan atmosfè a


Owojenèz Grenville: metamòfis soubasman ki ekspoze kounye nan Adirondacks ak Mòn Hudson

Avans ak rekil dènye glas kontinantal

Sab ak ajil ki anba Long Island ak Staten Island kifè depo sou kòt Oseyan Atlantik la

Monte an dòm rejyon Adirondack kòmanse

Antre Rebò Miray Falèz Apik

Anbouchi Inisyal Oseyan AtlantikAmerik di Nò ak Lafrik separe

Panje kòmanse separe

Dèlta Catskill fòmeEwozyon Montay Akadyen

Owojenèz Akadyen ki fòme akòzkolizyon Amerik di Nò ak Avalonak fèmti rès pati Oseyan lapetis

Depo sèl ak jips ki nan basen evaporit

Ewozyon Montay Taconic yo; dèlta Queenston fòme

Owojenèz Takonyen ki fòme akòz fèmtipati lwès Oseyan lapetis ak kolizyon antAmerik di Nò ak ak zile vòlkanik

Depo jeneral sou pifò New York toutolon kòt Oseyan lapetis

Distansyon kontinantal ak anbouchi inisyal Oseyan lapetisEwozyon Montay Grenville

PW

AS

ON

PL

AK

OD

ÈMC

B

A

S

E

D

F G

H

I

J

K

L

O

N

M P

Q

T

U

V

R

W

X

Y

Z

ETA NEW YORK

MastodontBalèn Blan

CooksoniaBotriyolepis

Maclurites EospiriferMucrospiriferAneurophyton

KondòPyebwa Naples CystiphyllumLichenaria Pleurodictyum

PO RQ S T U V W X Y Z

Platyceras

Distribisyon Tan Fosil yo(ak fosil enpòtan New York yo) Evènman Jeyolojik

Enpòtan nan New YorkDediksyon sou Pozisyon

Mas tè ki sou Latè

BR

AK

YO

PÒ

D

GA

ST

WO

PÒ

DKO

RA

Y

KR

INO

YÏD

AM

ON

OY

ÏD

PL

AN

T V

AS

KIL

È

TR

ILO

BIT

NO

TIL

OY

ID

Sant chak sèk ki make ak yon lèt endike tan ki estime pou egzistansyon fosil karakteristik espesifik (sètadi Fosil ki te viv nan fen Kòmansman Epòk Kanbriyen).

ZW

AZ

O

B

M

A

E

C

D

G

H

F

I

J

L

K

N

P

Q

T

U

V

W

X

Y

Z

R

A

Owojenèz Alejenyen ki fòmeakòz kolizyon Amerik di Nò akLafrik tou transfòme kòt la, poufòme Panje

sa genyen 119 milyon ane

DIN

OZ

Ò

MA

MIF

È

GR

AP

TO

LIT

ER

IPT

ER

ID





O S


Dediksyon ki fèt sou Pwopriyete Andedan Latè


Tan Vwayaj Onn P ak Onn S Tranblemanntè

1– 33– 28– 24– 21–18–14–12–10– 7– 5– 3–11468

10121416192123252729

2

– 36– 28– 22–18–14–12– 8– 6– 3–11368

111315171921232527

0– 20–18–16–14–12–10– 8– 6– 4– 2

02468

1012141618202224262830

– 20–18–16–14–12–10– 8– 6– 4– 2

02468

1012141618202224262830

3

– 29– 22–17–13– 9– 6– 4–11469

1113151720222426

4

– 29– 20–15–11– 7– 4– 2

1469

11141618202224

5

– 24–17–11– 7– 5– 2

1479

121416182123

6

–19–13– 9– 5– 2

147

101214171921

7

– 21–14– 9– 5– 2

147

1012151719

8

–14– 9– 5–1248

10131618

9

– 28–16–10– 6– 2

258

111416

10

–17–10– 5–2369

1114

11

–17–10– 5–1269

12

12

–19–10– 5–137

10

13

–19–10– 5

048

14

–19–10– 4

15

15

–18– 9– 3

1

12840485561667173777981838586878888899091919292929393

2

1123334148545863677072747678798081828384858686

0100100100100100100100100100100100100100100100100100100100100100100100100100100

– 20–18–16–14–12–10– 8– 6– 4– 2

02468

1012141618202224262830

3

1320323745515659626567697172747576777879

4

112028364246515457606264666869707172

5

111202735394348505456586062646566

6

61422283338414548515355575961

7

10172428333740444649515355

8

61319252933364042454749

9

410162126303336394244

10

28

1419232730343639

11

17

12172125283134

12

16

111520232629

13

51014182125

14

49

131720

15

49

1216

Diferans Ant Tanperati Bilb Imid ak Tanperati Bilb Sèk (C°)

Diferans Ant Tanperati Bilb Imid ak Tanperati Bilb Sèk (C°)Tanpera tiBilb Sech

(°C)

Tanpera tiBilb Sèk

(°C)

Tanperati Kondansasyon (°C)

Imidite Relatif (%)


Tanperati

Dlo ap bouyi220

200

180

160

140

120

100

80

60

40

20

0

–20

–40

–60

Tanperati chanm

Dlo ap konjle

110

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

–10

–20

–30

–40

–50

Yon atmosfè

Presyon

30.701040.0

1036.0

1032.0

1028.0

1024.0

1020.0

1016.0

1012.0

1008.0

1004.0

1000.0

996.0

992.0

988.0

984.0

980.0

976.0

972.0

968.0

30.60

30.50

30.40

30.30

30.20

30.10

30.00

29.90

29.80

29.70

29.60

29.50

29.40

29.30

29.20

29.10

29.00

28.90

28.80

28.70

28.60

28.50

380

370

360

350

340

330

320

310

300

290

280

270

260

250

240

230

220

*Hg = mèki

miliba(mb)

pous(pous Hg*)Kèlven

(K)Sèlsiyis

(°C)Farennayt

(°F)


Lejann pou Senbòl Kat Metewolojik

Lapli vèglasant

Labrim

Lapli

BwouyaNèj

Grèl Gwo lapliLorajFarinay

Nèj fonn

Bouya ak lafimen

Gwo nèj

Mas lè

Ak aktik kontinantal

Pk polè kontinantal

Tk twopikal kontinantal

Tm twopikal maritim

Pm polè maritim

Frèt

Tyèd

Imobil

Okli

Tanperati prezan Fwon Siklòn

Toubiyon

196

+19/

.25

28

27

12

Estasyon Modèl Eksplikasyon pou Estasyon Akèy

Espèk Elektwomayetik

Nivo Lanmè

Alt

itid

Tanperati Zòn yo

Mezopoz

Mezosfè

Estrapopoz

Estratosfè

Twoposfè

–100° 0° 100°–90° –55° 15°

Presyon (atm)

Tanperati (°C)

Konsantrasyon (g/m3)

Presyon Atmosferik

0 20 40

Vapè dlo

km mi

Tèmosfè (pwolonje nan 600 km)

0 1.0

40 25

80 50

120 75

160 100

0 0

Twopopoz


Senti Van ak Imidite Planetè nan Twoposfè

Desen ki adwat la montre pozisyon sent kitoupre tan yon ekinòks. Pozisyon yochanje enpe avèk chanjman latitid reyonvètikal Solèy la. Nan Emisfè Nò, senti yochanje nan direksyon nò nan sezon leteepi yo chanje nan direksyon sid nan sezonlivè.

(Pa trase selon echèl la)

Pwopriyete kiChwazi nan

Atmosfè Latè


Done sou Sistèm Solè

Objè Selès Distans Mwayenparapò ak Solèy la

(milyon km)

Peryòd Revolisyon(j=jou)(a=ane)

Peryòd Wotasyon nan Ekwatè a

EksantrisiteÒbit

Dyamèt Ekwatoryal

(km)

Mas(Latè = 1)

Dansite(g/cm3)

SOLÈY — — 27 j — 1,392,000 333,000.00 1.4

MÈKI 57.9 88 j 59 j 0.206 4,879 0.06 5.4

VENIS 108.2 224.7 j 243 j 0.007 12,104 0.82 5.2

LATÈ 149.6 365.26 j 23 h 56 min 4 s 0.017 12,756 1.00 5.5

MAS 227.9 687 j 24 h 37 min 23 s 0.093 6,794 0.11 3.9

JIPITÈ 778.4 11.9 a 9 h 50 min 30 s 0.048 142,984 317.83 1.3

SATIN 1,426.7 29.5 a 10 h 14 min 0.054 120,536 95.16 0.7

IRANIS 2,871.0 84.0 a 17 h 14 min 0.047 51,118 14.54 1.3

NEPTIN 4,498.3 164.8 a 16 h 0.009 49,528 17.15 1.8

LALIN LATÈ 149.6(0.386 de LATÈ)

27.3 j 27.3 j 0.055 3,476 0.01 3.3

Karakteristik Etwal yo(Non an italik yo gen pou wè ak etwal yo reprezante )

(Etap yo endike sekans jeneral devlopman etwal)

Koulè

Tanperati Sifas (K)

0.0001

0.001

0.01

0.1

1

10

100

1,000

10,000

100,000

1,000,000L

imin

ozi

te(R

itm y

on e

twal

em

èt e

nèji

para

pò a

k S

olèy

la)

20,000 10,000 8,000 6,000 4,000 3,000

Ble Ble kouri sou blan Blan Jòn

2,000

WoujOranj

Sirius

Spica

Polaris

Rigel

Deneb Betegeuse

SIPÈJEYAN(Etap entèmedyè)

(Etap entèmedyè)JEYAN

Barnard’s Star

Proxima Centauri

Pollux

Alpha Centauri

Aldebaran

Solèy

Procyon B Ti Etwal

GwoGwoEtwal

NÈN BLANCH(Dènye etap)

SEKANS PRENSIPAL

(Premye etap)

40 Eridani B

30,000

1–2 � ajan a gri rè nwa,sansasyon grès min kreyon, librifyan C Grafit

2.5 � ajan metalikrè gri-nwa, klivaj kibik,

dansite = 7.6 g/cm3 minrè plon, batri PbS Galèn

5.5–6.5 � nwa a ajan rè nwa, mayetik minrè fè, asye Fe3O4 Mayetit

6.5 � jòn kuivre rè vèt-nwa, (pirit) minrè souf FeS2 Fo lò

5.5 – 6.5oswa 1 �

ajan metalik oswa wouj tè rè bren-wouj minrè fè, bijou Fe2O3 Ematit

1 � blan a vèt sansasyon grès seramik, papye Mg3Si4O10(OH)2 Talk

2 � jòn a anb rè blan-jòn asid silfirik S Silfi

2 �blan a woz oswa gri ki grate fasil avèk zong plat pari,

panno sèch CaSO4•2H2O Jips selenit

2–2.5 �san koulè pou

vin jòn fleksib an kouch mens penti, twati KAl3Si3O10(OH)2 Mika moskovit

2.5 �san koulè pou

vin blan klivaj kibik, gou sale aditif alimantè, fè glas fonn NaCl Alit

2.5–3 �nwa a

mawon fonse fleksib an kouch mens materyo konstwiksyon

K(Mg,Fe)3AlSi3O10(OH)2

Mika Biotit

3 �san koulè

oswa varyabti boul ki gen asid, klivaj wonboyedral siman, lacho CaCO3 Kalsit

3.5 �san koulè

oswa varyabti boul ki gen asid

lè yo an poud pyè konstwiksyon CaMg(CO3)2 Dolomit

4 �san koulè

oswa varyab klive nan 4 direksyon asid fliyoridrik CaF2 Fliyorin

5–6 � nwa a vèt fonse klive nan 2 direksyon a 90° koleksyon mineral, bijou

(Ca,Na) (Mg,Fe,Al)(Si,Al)2O6

Piwoksèn(ojit anjeneral)

5.5 � nwa a vèt fonse klive a 56° ak 124° koleksyon mineral, bijou

CaNa(Mg,Fe)4 (Al,Fe,Ti)3Si6O22(O,OH)2

Anfibòl(ònblend anjeneral)

6 � blan a woz klive nan 2 direksyon a 90° seramik a glas KAlSi3O8Fèldspa potasik

(òtoklaz anjeneral)

6 � blan a gri klive nan 2 direksyon, estriyasyon vizib seramik a glas (Na,Ca)AlSi3O8 Fèldspa plajyoklaz

6.5 �vèt a gri

oswa mawon anjeneral vèt pal ak granile brik fou, bijou (Fe,Mg)2SiO4 Olivin

7 �san koulè

oswa varyabekla lis, kapab fòme

kristal egzagonal vè, bijou, elektwonik SiO2 Kwats

6.5–7.5 � wouj fonse a vèt obsève souvan kòm grenn lis woujnan wòch metamòfik Eta New York

bijou (wòch presye Eta New York), abrazif Fe3Al2Si3O12 Grena


KOULÈ KARAKTERISTIKEKLA DITE KOMEN DISTENGE ITILIZASYON (YO) KONPOZISYON* NON MINERAL

Ekla

ki p

a m

etal

ik

*Senbòl chimik: Al = aliminyòm Cl = klò H = idwojèn Na = sodyòm S = silfi C = kabòn F = fliyò K = potasyòm O = oksijèn Si = silikònCa = kalsyòm Fe = fè Mg = mayezyòm Pb = plon Ti = titàn

� = fòm dominan kasaj

Ekla

met

alik

Youn

os

wa

Lòt

FRAK

TI

CLIV

AJ

Pwopriyete Mineral Komen

tablo referans pou anviwònman fizik/syans latÈ ...ajil (mwens pase 0.0004 cm) grè sab wòch limon...

Documents