taalstimulering voor kinderen en volwassenen
TRANSCRIPT
![Page 1: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/1.jpg)
Taalstimulering voor kinderen en volwassenen
Taal en taalbeleid 3 februari 2014
![Page 2: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/2.jpg)
Enkele stellingen
![Page 3: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/3.jpg)
Eentalige ontwikkeling
1. Voortalige fase: van 0 tot 1 jaar 2. Vroegtalige fase: van 1 tot 2,5 jaar
3. Differentiatiefase: van 2,5 tot 5 jaar 4. Voltooiingsfase: vanaf 5 jaar
Taalontwikkeling
![Page 4: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/4.jpg)
Meertaligheid?
“Individuen worden meertalig genoemd als ze de competentie hebben om meer dan één taal te begrijpen en produceren (niet alle talen hoeven even sterk verworven te zijn), of als zij van meerdere talen regelmatig gebruikmaken.” Uit: Handboek Taalbeleid basisonderwijs, Kris Van den Branden
Realiteit
= superdiversiteit
= diversiteit
![Page 5: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/5.jpg)
Meertaligheid
Alle kinderen beschikken over een “aangeboren vermogen” om twee of meerdere talen te leren
![Page 6: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/6.jpg)
Meertalige ontwikkeling
Simultane en successieve
Beide kunnen leiden tot een goede taalbeheersing van
de twee talen
Moedertaal speelt bijzonder grote rol!
![Page 7: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/7.jpg)
Kenmerken meertalige ontwikkeling
1. Tempo
Vaak kennen kinderen in het begin minder woorden per taal dan eentalige kinderen
=> Elk begrip moeten ze van twee etiketten voorzien. Dit kost extra tijd!
2. Vermenging van talen
3. De stille periode
• Een kind zegt een tijd lang in de tweede taal niets = ontcijferingsperiode
• De kinderen begrijpen wel al veel begrippen
• Ontwikkelen eerst receptieve vaardigheden, dan productieve.
=> komt meer voor bij successieve meertaligheid
4. Persoonlijke factoren
Karakter, leeftijd, cognitieve ontwikkeling vh kind, taalaanleg
5. Omgevingsfactoren
Kwantiteit van taalaanbod, kwaliteit van taalaanbod, veiligheid, motivatie
![Page 8: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/8.jpg)
Twee visies op taalverwerving
“[…] mensen [verwerven] taal om er functionele, communicatieve dingen mee te doen en door er functionele dingen mee te doen. Al doende leren, met andere woorden […].” (Van den Branden, 2000, p. 3)
Taalgebruik
“De gangbare opvatting is: eerst goed Nederlands leren (op school), en dan pas de taal gebruiken (buiten).” (Coumou et al., 2002, p. 22)
Taalkennis
![Page 9: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/9.jpg)
Pauze
![Page 11: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/11.jpg)
Doel
Wat heb je voor ogen met de ondersteuning die je biedt / vraagt? (individueel)
(Bespreek dit met je collega en) formuleer
3 doelen
Leg resultaten samen en bespreek.
![Page 12: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/12.jpg)
Doel
Taal is geen doel maar middel
De leerder staat centraal
Taal Doel:
functioneren, participeren
“Laten we ophouden met integreren en beginnen met samenleven.” (Loesje)
![Page 13: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/13.jpg)
Over principes en (eigen) theorieën
Het grote regenwoud
![Page 14: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/14.jpg)
Wat we weten
Taalverwerving
impliciet – expliciet; formeel – informeel; interactie; betekenisvol; verschillende vaardigheden; frequentie; (semi)-authentieke communicatieve situaties; motivatie en behoeften; individueel
![Page 15: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/15.jpg)
Basisvoorwaarden voor (taal)leren
![Page 16: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/16.jpg)
Wat we weten
Taalverwerving
impliciet – expliciet; formeel – informeel; interactie; betekenisvol; verschillende vaardigheden; frequentie; (semi)-authentieke communicatieve situaties; motivatie en behoeften; individueel
Meertaligheid
respect; eigen taal een plaats (actief – passief); talensensibilisering
Taalstimulering
![Page 17: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/17.jpg)
Welk type taalstimuleerder ben jij?
Traditioneel:
De focus bij taalstimulering ligt op taal, activiteiten waarbij je nieuwe woorden leert.
Laisser-faire:
Taalstimulering is iets heel natuurlijk, taalleren gaat vanzelf.
Duwtje-in-de-rug:
Taalleren is een natuurlijk proces dat wat ondersteuning kan gebruiken
![Page 18: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/18.jpg)
Het taalverwervingsproces
Begeleid(st)er produceert taal
Kind hoort en verwerkt
hypothese
Kind reageert (non)verbaal
(~ hypothese)
Begeleid(st)er
reageert
(feedback)
Hypothese wordt versterkt of bijgesteld
![Page 19: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/19.jpg)
Het taalverwervingsproces
Voorbeeld: Joey
TAALAANBOD
Mensen zeggen altijd ‘vogel’ tegen ‘die
vliegende dieren in de tuin’
Joey hoort en
verwerkt: ‘vliegend dier = vogel’ (hypothese)
‘SPREEK’KANS
Joey ziet een vliegend dier en
zegt: “Vogel! Vogel!”
FEEDBACK
Mama: “Waar zie je een vogel,
Joey?”…”Aah! Dat vliegje bedoel je! Ja, dat lijkt een beetje op een
vogel he.”
Joey stelt zijn HYPOTHESE bij
![Page 20: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/20.jpg)
Wat betekent dit voor ons?
aansluiting bij natuurlijke taalverwerving
1. zelf zoveel mogelijk rijk taalaanbod geven (hoe meer rijk taalaanbod men hoort en verwerkt, hoe meer kans op taalverwerving)
2. zoveel mogelijk kansen geven om zelf taal te gebruiken/spreken: hoe meer spreekkansen, hoe vaker ze hypothesen kunnen toetsen,…
3. op een goede manier reageren op de taaluitingen
![Page 21: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/21.jpg)
Het taalverwervingsproces
Taalleren begint bij taalaanbod
TAALAANBOD SPREEKKANSEN FEEDBACK
HYPOTHESE
wordt versterkt of bijgesteld
![Page 22: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/22.jpg)
Tips voor taalaanbod
Volledige zinnen - Spreek in volledige, maar korte zinnen.
- Gebruik geen babytaal.
Gevarieerde taal
Langzaam praten
Kernwoorden benadrukken
(VGC)
![Page 23: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/23.jpg)
Tips voor taalaanbod
Volledige zinnen - Spreek in volledige, maar korte zinnen.
- Gebruik geen babytaal.
Gevarieerde taal - Gebruik een rijke en gevarieerde taal.
- Praat wel spontaan en natuurlijk over wat er gebeurt, iemand doet en beleeft.
- Daag uit door ook nieuwe woorden te
gebruiken.
Langzaam praten
Kernwoorden benadrukken
(VGC)
![Page 24: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/24.jpg)
Tips voor taalaanbod
Volledige zinnen - Spreek in volledige, maar korte zinnen.
- Gebruik geen babytaal.
Gevarieerde taal - Gebruik een rijke en gevarieerde taal.
- Praat wel spontaan en natuurlijk over wat er gebeurd, iemand doet en beleefd.
- Daag het kind uit door ook nieuwe woorden te gebruiken.
Langzaam praten - Praat rustig en articuleer goed.
Kernwoorden benadrukken
(VGC)
![Page 25: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/25.jpg)
Tips voor taalaanbod
Volledige zinnen - Spreek in volledige, maar korte zinnen.
- Gebruik geen babytaal.
Gevarieerde taal - Gebruik een rijke en gevarieerde taal.
- Praat wel spontaan en natuurlijk over wat er gebeurd, iemand doet en beleefd.
- Daag het kind uit door ook nieuwe woorden te gebruiken.
Langzaam praten - Praat rustig en articuleer goed (roep niet).
Kernwoorden benadrukken - Leg de nadruk op kernwoorden (door verandering in toonhoogte,
tempo, volume, plaats in de zin, herhaling). (VGC)
![Page 26: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/26.jpg)
Tips voor taalaanbod
Visualiseer - Visualiseer wat je zegt met gebaren, gezichtsuitdrukkingen,
voorwerpen en afbeeldingen.
- Bied een context aan voor nieuw taalaanbod. Verbind nieuwe woorden met een handeling, een ervaring, of dingen die het kind al kent.
(VGC)
![Page 27: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/27.jpg)
Het taalverwervingsproces
Taalleren begint bij taalaanbod
Het taalaanbod moet verwerkt worden
TAALAANBOD SPREEKKANSEN FEEDBACK
HYPOTHESE
wordt versterkt of bijgesteld
![Page 28: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/28.jpg)
Taalstimulerend optreden
Wie neemt de spreekvloer in?
![Page 29: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/29.jpg)
Taalstimulerend optreden
Hoe vragen stellen?
• èchte vragen
• open, communicatieve vragen
MODELLEREN: vb: Gisteren ben ik thuis geblijft. - Echt? Ben je gisteren thuisgebleven?
Bij modelleren ga je in op wat de anderstalige zegt en verbeter je terloops de fout. Zo blijft de inhoud van het gesprek centraal staan en wordt de fout niet ‘bestraft’.
EXPANDEREN: vb: Gisteren ben ik thuis geblijft. - Goed van je! En waarom ben je gisteren thuisgebleven?
Bij expanderen wordt de situatie uitgebreid, het onderwerp blijft dus wel centraal staan. Zo treed je als coach op als geïnteresseerde gesprekspartner. Expanderen zorgt voor het taalverkeer, werkt gespreksstimulerend.
![Page 30: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/30.jpg)
Het taalverwervingsproces
Taalleren begint bij taalaanbod
Het taalaanbod moet verwerkt worden
De verwerking van het taalaanbod krijgt feedback
TAALAANBOD SPREEKKANSEN FEEDBACK
HYPOTHESE
wordt versterkt of bijgesteld
![Page 31: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/31.jpg)
Feedback op nonverbale communicatie
![Page 32: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/32.jpg)
Feedback op nonverbale communicatie
![Page 33: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/33.jpg)
Feedback op nonverbale communicatie
![Page 34: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/34.jpg)
Feedback op nonverbale communicatie
![Page 35: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/35.jpg)
Feedback op taal die je niet begrijpt
![Page 36: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/36.jpg)
Feedback op taal die je niet begrijpt
![Page 37: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/37.jpg)
Feedback op één-woordzinnen
![Page 38: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/38.jpg)
Feedback op één-woordzinnen
![Page 39: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/39.jpg)
Feedback op fouten
![Page 40: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/40.jpg)
Feedback op fouten
![Page 41: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/41.jpg)
Altijd feedback op inhoud
Jongetje tegen juf: “Ik heeft gisteren bij papa geslapen.”
Juf: “Neen, ik heb gisteren bij papa geslapen.”
Jongetje: “Oh, ik heeft u niet gezien!”
Conclusie: eerst inhoud dan vorm - geen expliciete
vormcorrectie
![Page 42: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/42.jpg)
Tips voor feedback
Kijk - Kom op ooghoogte en maak oogcontact.
WAcht
Luister (en reageer)
![Page 43: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/43.jpg)
Tips voor feedback
Kijk - Kom op ooghoogte en maak oogcontact.
WAcht - Maak tijd voor de reactie .
Dit kunnen woorden, gebaren, gezichtsuitdrukkingen,… zijn.
- Stimuleer om zelf onderwerpen te kiezen.
- Neem het woord niet te snel over.
Luister (en reageer)
![Page 44: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/44.jpg)
Tips voor feedback
Kijk - Kom op ooghoogte en maak oogcontact.
WAcht - Maak tijd voor de reactie.
Dit kunnen woorden, gebaren, gezichtsuitdrukkingen,… zijn.
- Stimuleer om zelf onderwerpen te kiezen.
- Neem het woord niet te snel over.
Luister (en reageer) - Pik in op wat ze zeggen en doen.
- Wanneer je niet goed weet wat iemand bedoelt, herhaal dan wat hij zegt op een vraagtoon om bevestiging te krijgen.
- Met doorvragen krijg je meer informatie over wat er wordt gedaan, gedacht, gevoeld.
- Daag kinderen uit door op een speelse, plagende of uitdagende manier te reageren.
- Reageer positief op foutjes door terug te kaatsen.
- Bewaak de spreekkansen
![Page 45: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/45.jpg)
Welk type begeleider
ben jij?
![Page 46: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/46.jpg)
![Page 47: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/47.jpg)
![Page 48: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/48.jpg)
![Page 49: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/49.jpg)
Taalbeleid
Taalbeleid is de structurele en strategische
poging van een schoolteam om de onderwijspraktijk
aan te passen aan de taalleerbehoeften van de
leerlingen met het oog op het bevorderen van hun
algehele ontwikkeling en het verbeteren van hun
onderwijsresultaten.
Uit: Handboek Taalbeleid basisonderwijs, Kris Van den Branden
![Page 50: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/50.jpg)
Materialen
Centrum voor Taal en Onderwijs
www.cteno.be
Taalgericht vakonderwijs www.taalgerichtvakonderwijs.nl/
DocAtlas
www.provant.be/leren/documentatiecentra/docatlas
Meertaligheid
www.meertaligheid.be/
Taal en ‘t gezin
taalentgezin.be/node/20
![Page 51: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/51.jpg)
![Page 52: Taalstimulering voor kinderen en volwassenen](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012413/616d175c6547c17e6971dadb/html5/thumbnails/52.jpg)