FİKRİ HAKLARESD873

7. MARKALARYrd.Doç.Dr. Levent DURDU

Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. Bölümü

2012‐2013 Bahar

© Kocaeli Üniversitesi, tüm hakları saklıdır.

MARKA

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 2

ÖĞRENME HEDEFLERİ

Marka kavramını açıklar.Tescil kavramını açıklar.Tescilli marka ile tescilsiz markayı ayırt eder.Tescil yenileme sürecini açıklar.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 3

Marka Nedir?

Marka, bir teşebbüs tarafından sunulan mal ya da hizmetlerin diğer teşebbüslerinkinden ayırt edilebilmesini sağlayan işaretlerdir.Malları veya hizmetleri ayırmak için kullanılan ayırt edici kelimeler, harfler, rakamlar, çizimler, resimler, şekiller, renkler, logolar, etiketler veya bunların kombinasyonları marka olarak tescil edilebilir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 4

Marka

ARÇELİKADİDASSONYALTINYILDIZVAKKOREEBOKSEKGM

BMW3MSAPHILIPSLACOSTEKOMİLİETİBOSCH

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 5

Marka Kavramına Örnekler

ZAMANLAAYIRTEDİCİLİKKAZANMA

MARKA+TANIMLAYICI

KODLAR ALAN ADLARI KİŞİADLARI

ÇARŞI EFESPILSEN

520ia ISO.ORG.TR CHRISTIANDIOR

LUX KOÇHOLDİNG

E200 AMAZON.COM EDISON

PENYELUX SABANCIHOLDİNG

S304 GOOGLE.COM PIERRECARDIN

STEELCASE APB.COM.TR EYÜPSABRİTUNCER

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. 6

Marka

OTOMOBİLMARKALARI

İKİNCİLMARKALAR

TANIMLAYICI

ALFA ROMEO CITROENSAXO

OPELCORSA

CLASSIC

AUDI CITROENXSARA

OPELVECTRA

COUPE

BMW FIATBRAVA

RENAULTCLIO

HATCHBACK

CADILLAC FIATBRAVO

RENAULTLAGUNA

MINIVAN

CHRYSLER FIATMAREA

RENAULTMEGANE

ROADSTER

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. 7

Bu tablodaki tanımlayıcı işaretler (CLASSIC, COUPE gibi ifadeler) tüm otomobillerde kullanılabilir.

Bir marka ile birlikte veya bağımsızkullanılan ikincil markaların (FIATBRAVA, RENAULT MEGANE gibi ifadeler),başkaları tarafından kullanılması sözkonusu değildir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 8

Eşya Adı Sanılan Markalar

CHICLETS GILETTE NYLON VASELIN TERGAL

FRIGIDAIRE FASARIT TIPP‐EX TERMOS ORKID

DUŞAKABİN SELPAK PİMAPEN UHU JEEP

İZOCAM KOMBİ NESCAFE CHOKELLA

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 9

SLOGANLAR

Sloganlar ayırt edici nitelikte olmak koşulu ile marka olarak tescil edilebilir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 10

ALFA ROMEO BEN MÜCEVHER TAKMAM KULLANIRIMBMW THE ULTIMATE DRIVING MACHINEMITSUBISHI MOTORS TAKE A DIFFERENT ROADNOKIA CONNECTING PEOPLEPIRELLI KONTROLSÜZ GÜÇ, GÜÇ DEĞİLDİRVOLVO FOR LIFETED LAPIDUS MAN AT HIS BESTBRIDGESTONE YOLUNU BİLİR

ŞEKİL İÇEREN MARKA ÖRNEKLERİ

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 11

“Xsara Picasso” kişi adı olduğu için, bu markanın kullanımı için bu kişiden izin alınması gerekir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 12

Ayırt edici bir işaret olan marka ile tanımlayıcı olan bir işaret birlikte tescil edilebilir. Ancak bu tescil aynı tanımlayıcı işareti kendi markası ile birlikte kullanan başka kişilere engel olamayacaktır.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 13

Markaların korunması

Marka koruması esas olarak tescil yoluyla elde edilebilir. Birçok kimse, ticaret unvanının veticari işletmenin ticaret sicilinde tescilinin, eşzamanlı olarak marka koruması anlamına geldiğini düşünmektedir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 14

Ticari unvan; şirketinizin tam adıdır, örneğin “Abc Kimya Sanayi Anonim Şirketi” gibi ve bu şirketinizi tanımlar.Bu unvan genellikle şirketinizin yasal yapısını tanımlayan Ltd. Şti., A.Ş., ya da benzer kısaltmalarla biter.Marka ise, şirketinizin ürünlerini /hizmetlerini farklı kılan işarettir

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 15

Örneğin, “Abc Kimya Sanayi Anonim Şirketi” piyasaya sürdüğü farklı ürünler için farklı markalar kullanabilir. Bu markalar

ticaret unvanıyla aynı ibaredenoluşabileceği gibi (Örn. ABC) ticaret unvanından tamamen farklı bir kelime de (Örn. XYZ) marka olarak kullanılabilir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 16

Marka tescilinin marka sahibinesağladığı haklar nelerdir?

Marka tescili, sahibine, markayı tek başına kullanma hakkı ve izinsiz kullanılmasını önleme yetkisi verir.

Markanın tescil kapsamına giren aynı veya benzer mal veya hizmetlerle ilgili olarak karıştırılma ihtimali olan, tescilli markanınitibarından dolayı haksız avantaj elde edecek veya tescilli markanın ayırt edici karakterine zarar verecek nitelikteki herhangi bir işaretin izinsiz kullanımını önleme hakkı verir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 17

Marka Tescili

Tescilli bir marka başkasına devir edilebilir, miras yolu ile intikal edebilir, kullanma hakkı lisans konusu olabilir, rehin verilebilir veya teminat olarak gösterilebilir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 18

Tescilli markanın koruma süresi 10 yıldır.

10’ar yıllık sürelerle yenilemek suretiyle markanın koruma süresini sonsuza kadar uzatmak mümkündür.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 19

Marka Tescilini Engelleyen TemelSebepler

Ayırt edici niteliğe sahip olmayan işaretler,Tescili talep edilen mal ya da hizmetler için cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak ve karakteristlik özellikler belirten işaretler,Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya üretim yeri, coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltıcı nitelikteki işaretler,

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 20

Marka Tescilini Engelleyen TemelSebepler

Ülke bayrakları, WIPO Uluslararası Büro’ya korunması için iletilmiş olan devletlere ait hükümranlık işaretleri, hanedanlık armaları,resmi kontrol ve garanti işaretleri ile uluslararası kurumlara ait isim, damga, amblem ve işaretler,

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 21

Marka Tescilini Engelleyen TemelSebepler

Tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş nitelikteki isim, amblem, arma, vb. IşaretlerDini değerleri ve sembolleri içeren işaret ve adlandırmalar,Kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı işaret ve adlandırmalar,

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 22

Buradaki örnekler bir hizmeti tanımladıkları için marka olarak tescil edilemez

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 23

Markalar Üzerinde Kullanılan İşaretler

Bir markanın yanında

®, TM, SM veya benzer sembollerin

kullanımı bir zorunluluk değildir ve ek bir yasal koruma sağlamaz.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 24

Markalar Üzerinde Kullanılan İşaretler

TM sembolü bir işaretin marka olduğunu gösterirken

® sembolü marka tescil edildiği zaman kullanılır.

Hizmet markaları için ise SM sembolü kullanılır.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 25

Marka Tescili Zorunlu mudur?

Markaların tescili zorunlu olmamakla birlikte,

tescil marka üzerindeki hakları ispatlayan ve marka ihlalini engelleyen en önemli araçtır.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 26

Marka Tescil Başvurusu

Marka tescili için usulüne uygun olarak doldurulmuş form dilekçe ile Türk Patent Enstitüsü'ne başvuruda bulunmak gereklidir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 27

Marka Tescil Başvurusunda Gerekli Belgeler

Marka tescil başvurusunun geçerli olabilmesi için;

Bilgisayarda veya daktilo ile doldurulmuş form dilekçe,5 adet marka örneği,Marka başvuru ücretinin ödendiğine dair belge Ortak marka veya garanti markası başvurularında ise ayrıca yönetmelikte belirtilen şartlara uygun olarak hazırlanmış teknik şartnamenin teslimi gerekmektedir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 28

Marka Hakkının Sona Ermesi

Tescilli bir marka üzerindeki tescilden doğan haklar;Markanın 10 yıllık koruma süresi sonunda yenilenmemesi,Marka sahibinin marka hakkından vazgeçmesi,markanın mahkemece hükümsüz kılınması veya iptal edilmesi hallerinde sona erer.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 29

Markanın Kullanılması Zorunluluğu

Markaların Korunması Hakkındaki 556 Sayılı KHK, tescil edilen bir markanın kesintisiz olarak 5 yıl süre ile kullanılmamasını iptal gerekçesi olarak belirtmektedir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 30

Markanın Hükümsüzlüğü

Tescil tarihinden itibaren 5 yıl süre ile kullanılmayan veya kullanıma 5 yıllık bir süre için kesintisiz ara verilen,Kullanım sonucu jenerik bir isim haline gelen, Kullanım sonucu yanıltıcı bir nitelik kazanan,Tescile engel bir durumun varlığına rağmen tescil edilmiş bulunan, markalar mahkeme kararı ile hükümsüz kılınabilir.Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU

Kocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 31

Markaların Uluslararası Tescili

Bütün sınai mülkiyet haklarında olduğu gibi marka tescili ve koruması da ulusal nitelikli haklardandır.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 32

Markaların Uluslararası Tescili

Türkiye 1 Ocak 1999 tarihinden markaların uluslararası tesciline ilişkin Madrid Protokolü’ne taraf olduğu için Türk vatandaşları, Türkiye'de ikamet edenler veya Türkiye'de ticari veya sınai bir faaliyette bulunanlar, Türk Patent Enstitüsü aracılığıyla Madrid Protokolü’ne taraf olan 84 ülkede ve Avrupa Topluluğu Markası (CTM) başvurusunda bulunabilirler.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 33

Markaların Uluslararası Tescili

Madrid Protokolü çerçevesinde yapılan başvurular tescil talep edilen her bir ülkede ayrı ayrı incelenerek, tescil edilip edilmeyeceğine ilgili ülke yasaları çerçevesinde karar verilir. Dolayısıyla, başvurular tescil talep edilen bazı ülkelerde tescil edilirken bazılarında reddedilebilir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 34

Marka Hakkının İhlal Edilmesi Durumunda Geçerli Olacak Cezalar

Suçun niteliğine bağlı 1-4 yıl hapis ve 20.000 güne kadar adli para cezası verilebilir.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 35

Kaynakça

Kaan Dericioğlu’nun ders notlarından ve TPE yayınlarından doğrudan alıntılar yapılmıştır.

Yrd.Doç.Dr. Levent DURDUKocaeli Üniversitesi – B.Ö.T.E. ESD873 – FİKRİ HAKLAR 36