tƯ tƯỞng - tusachcaodai.files.wordpress.com · tƯ tƯỞng, đủ thấy ông thật đã...

TƯ TƯỞNG

tài li ệ u s ư u tầ m 2015 hai•không•một•năm

H i ế u Tâ n N G U Y Ễ N P H A N T Ầ N

2

Ebook được làm bởi đánh máy lại bản photocopy có nhiều từ bị lu mờ hay thiếu mất. Mọi góp ý, đề nghị bổ túc, sửa đổi những sơ sót, có thể có, xin vui lòng gởi điện thư vào địa chỉ: [email protected]

Thành thật tri ơn Ngài HIẾU TÂN NGUYỄN PHAN TẦN, Ngài đã bỏ nhiều tâm-huyết và công sức trong việc sưu tập, biên khảo, phổ biến rộng rãi, lưu lại di-sản tinh-thần vô-giá cho thế-hệ hiện tại và nhiều thế-hệ tiếp nối mai sau như trong Lời Tâm Huyết, Ngài đã viết: “đem hết bao nhiêu những việc đã trải qua, đem hết bao nhiêu những sự đã hiểu biết trên con đường chông gai cuộc thế mà miêu tả ra để mưu cầu sự hạnh phúc cho đời trong muôn một”.

California, 20/08/2015Tầm Nguyên

3

TƯ TƯỞNGHIẾU TÂN NGUYỄN PHAN TẦN

Lực lượng anh sĩ của thanh niên trong một dân tộc có thể dời sông lấp bể, phá núi xây thành, đắp lũy ngăn biển.

Thanh niên là một động cơ rất lớn lao và rất đắc lục để ủng hộ cho bộ máy Đại Hùng Thủ Quốc.

5

MỤC LỤC

PHẦN GIỚI THIỆU & KHEN TẶNG � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 7

■ HỘ PHÁP � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 9 ■ Bảo Thế Thừa Quyền Hộ-Pháp � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 10 ■ Tặng quyển TƯ TƯỞNG của Hiếu Tân Tiên Sinh � 10 ■ NGẨU NGỘ HIẾU TÂN � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 11 ■ Đề Tặng Tư Tưởng � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � �12 ■ PHÊ BÌNH QUYỂN SÁCH TƯ TƯỞNG � � � � � � � � � � � � � � � � � � � �12 ■ LỜI KHEN QUYỂN TƯ TƯỞNG � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 13 ■ CẢM TƯỞNG QUYỀN TƯ TƯỞNG � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � �14 ■ LỜI PHÊ BÌNH � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 15 ■ XEM QUA QUYỂN SÁCH TƯ TƯỞNG� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 16 ■ SỐ ĐẶC BIỆT BÁO “CÔNG CHÚNG” � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 18 ■ ĐÔI LỜI TÂM HUYẾT CỦA TÁC GIẢ � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � �20

TU THÂN � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 21

NHÂN CÁCH � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 31

QUAN SÁT � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 35

PHẦN GIỚI THIỆU & KHEN TẶNG

6


7



8


9

ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘNhị Thập Tam Niên

TÒA-THÁNH TÂY-NINH

HỘ PHÁPCHƯỞNG QUẢN NHỊ HỮU HÌNH ĐÀI

HIỆP THIÊN và CỬU TRÙNG

Gởi cho Ngài Hiếu Tân Nguyễn Phan Tần Tiên SinhNo, Rue Vo Tanh à Phu Nhuan SAIGON

Kính Tiên Sinh!Người thường nói: Phải là tài tử mới nghe đặng

thanh âm xuất sắc của ngón đờn hay nhà nghệ sĩ, Bần Đạo tưởng khi lời nói ấy không lầm.

Cái tai đã thường lóng hiểu thêm lạt tiếng nói tinh thần mà đọc đặng quyển sách TƯ TƯỞNG của Ngài nó biến thành ra một mùi vị ngon ngọt làm sao?

Nếu không quá lời thì dầu cho quyển sách TƯ TƯỞNG nó vắn tắt nhỏ nhen chỉ đúng có 267 câu triết lý mà nó cũng dám đảm diện trước Bộ Minh Tâm Bửu Giám hay là Bộ Maximes?

Ấy là một ngọn huệ đăng soi đường cho đoàn hậu tấn về Đạo Đức tinh thần đồng bào nước nhà ta rất quý hóa.

Bần Đạo để lời cảm ơn và tỏ tình hân hạnh đã gặp đặng trong nước một tinh thần hiền triết như Ngài.

Tòa Thánh, ngày 22 tháng 5 năm MT(Ký tên và đóng dấu)

HỘ PHÁPPHẠM CÔNG TẮC


10

ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘNhị Thập Tam Niên

TÒA-THÁNH TÂY-NINH

Bảo Thế Thừa Quyền Hộ-PhápGởi Ngài Hiếu Tân Nguyễn Phan Tần—SAIGON

Kính Ngài!Đọc xong cuốn Tư Tưởng, tôi liền có cảm tưởng

cuộc đời của bao nhiêu ngưởi ở cõi trần ai này đều mô tả trọn vẹn trong đấy cả.

Cuốn Tư Tưởng chẳng khác nào như một vị Giáo Sư ở bên mình. Tư Tưởng gồm những lời vàng tiếng ngọc làm phép hằng tâm đặng trau dồi tánh đức…

Tôi ước mong nó sẽ được nhiều đọc giả giữ gìn nó như một bửu vật vậy.

Nay kínhTòa Thánh, ngày mùng một tháng hai năm Kỷ Sửu

(DL: 28 tháng 2 năm 1949)

LÊ THIỆN PHƯỚC

TẶNG QUYỂN TƯ TƯỞNG CỦA HIẾU TÂN TIÊN SINH

Tư Tưởng ra đời, bút Hiếu TânDồi thêm phong hóa nét tinh thầnThương người vạch rõ nguồn chơn lýGiúp thế soi lòa dặm nghĩa nhânNgọn đuốc dìu đường trang chí sĩ


11

Câu văn nâng bước khách phong trầnChứa chan đã trút bao tâm sựMong mỏi đàn em được gội nhuần.

THƯỢNG-SANH CAO HOÀI SANG (Bút hiệu Huệ Giác)

Phụng Hòa Nguyên Vận:Tặng Quyển Tư Tưởng của Hiếu Tân Tiên Sinh

Mong dìu Việt chủng khỏi mê tânTư Tưởng gầy phương rọi đảnh thầnMở lối cương thường xây cảnh tríDọn đường Hồng Lạc đắp nền nhânGương trong ví đặng soi dân khíNẻo thẳng mới mong vẹn bước trầnMừng bạn Hiếu Tân khêu ngọn đuốcKhai minh hậu tiến gội ơn nhuần

BẢO VĂN PHÁP QUÂNCAO QUỲNH DIÊU

(Bút hiệu Cao Liên Tử)

NGẨU NGỘ HIẾU TÂN

Nức tiếng từ lâu bậc Hiếu TânMắt xanh may gặp khách văn nhânNước nhà chưa dứt cơn giông tốNghiên bút còn mang gánh nợ nầnMở rộng tinh thần vui đạo nghĩaNêu cao tư tưởng tránh phù vân


12

Thảo lư chực rước trang Hiền TriếtLê hoác cùng nhau, hạ chõng Trần

Lâm Tuyền

ĐỀ TẶNG TƯ TƯỞNG

Tư Tưởng xem qua đáng quý thayNày vườn thức giả một hoa khaiVăn chương tao nhã xem không chánÝ tưởng thanh cao dễ mấy aiQuan thế sát tình vui chép đểTu thân khắc kỷ nguyện phô bàyHữu tâm xây đắp nền nhân đạoXin tặng Nguyễn Quân tbực thiện tài

Học giả: Đào Văn Hội

PHÊ BÌNH QUYỂN SÁCH TƯ TƯỞNG

“Lý tưởng là mẹ của sự vật” Lương Nhậm Công, nguyên là một nhà đại học vấn đại trí

thức, mà làm nên đại sự nghiệp ở Trung Quốc, rất giàu lòng tư tưởng, nên mới thốt ra được câu nầy.

Phàm người ta định ra làm được việc gì, trước hết hãy suy nghĩ việc ấy nó thuộc về chủ nghĩa gì, theo về mục đích nào, sau này sẽ có kết quả ra sao, rồi mới đặt tay làm tới. Vậy tư tưởng là cái hiện tượng do kinh nghiệm và tư lự mà nảy sanh ra ý thức, ban đầu


13

nó chỉ y cứ ở sự lý mà gây nên hư tưởng, để suy định tới cuộc cứu cánh của việc, rồi sau thật hành cái hư tưởng ấy sẽ thành ra các sự thật trong đời.

Ông Hiếu Tân Nguyễn Phan Tần, đối với việc đời đều do tạo nhơn suy tới kết quả bèn tom góp những chơn lý suy được đó, biên thành quyển sách đề nhan là TƯ TƯỞNG, đủ thấy ông thật đã giàu lòng tư tưởng, ắt dư sức thật hành. Tôi ước mong rằng quyển sách TƯ TƯỞNG này ra đời, rồi 267 điều tư tưởng trong sách của Ông sẽ đẻ ra 267 cái đạo đức công danh do ở nơi Ông hay là ở nơi người đọc sách của Ông, ấy là bầy con sự thật của bà mẹ tư tưởng vậy.

SAIGON, le 11 Novembre 1942MỸ ÂM

TRƯƠNG VĨNH TÔNG

LỜI KHEN QUYỂN TƯ TƯỞNG

Hằng ngàn hàng muôn người hăng hái đua nhau bước vào con đường hoan lạc, mà mình không

chịu a ý theo cái chủ hướng của phần đông, tuy biết thế cô, song cũng rán chống chỏi tách đi riêng ra nẻo khác, cử chỉ dường ấy cũng đáng gọi là dõng.

Giữa lúc phong di tục biến ai cũng xu hướng về sắc dục về kim tiền mà ông Hiếu Tân Nguyễn Phan Tần không chịu làm như nhiều nhà văn sĩ khác chăm lo viết những dâm phú những trược thơ để lùa bợ cái


14

ưa cái thích của quần chúng mà kiếm tiền, ông lại suy cứu thế đạo nhơn tình rồi cặm cụi ngồi tả ra gần ba trăm cái lý tưởng mà khuyến khích đồng nhơn tôn trọng đạo chánh tánh lành, khinh bĩ thói hư tục xấu.

Thái độ như vầy há chẳng đáng khen hay sao?Đáng khen lắm!Vậy tôi mừng cho tác giả quyển TƯ TƯỞNG này

có công phu với nền Luân Lý của xã hội rất nhiều. Mà tôi cũng mong cho nhiều người được đọc đến quyền Tư Tưởng này. Bởi vì mỗi câu trong quyển sách này là mỗi triết lý vậy.

HỒ TRUNG THÀNH Tự: BIỂU CHÁNHĐốc Phủ Sứ – Trí Sĩ

CẢM TƯỞNG QUYỀN TƯ TƯỞNG

Sống về vật chất là cái sống chung cho cả sinh vật, cái sống đó là cái sống tầm thường

kém bề cao thượng.Sống tinh thần sống về tư tưởng, chơn lý cao

siêu, sống về văn chương mĩ thuật, sống cho hạp với đạo đức, luân lý, sống ấy mới thật vẻ vang cao thượng.

Ông Hiếu Tân Nguyễn Phan Tần, vì tư tưởng tưởng đến nhơn tình thế thái, vì thương hại cho xã hội trụy lạc, vì những điều trông thấy mà đau đớn lòng mới gia công trước tác quyển TƯ TƯỞNG.


15

Quyển sách này tuy không dày chớ giá trị hiễn nhiên. Muốn lãnh hội những ý tưởng đúng đắn, dầy tâm lý cao sâu, muốn tìm phương thuốc thần diệu, những phương pháp thắng thời, muốn thưởng thức câu văn xưa hùng hồn vắn tắt, vừa văn chương tao nhã thì xin chớ đọc quyển sách này như đọc tiểu thuyết mà nên thừa lúc canh thâm vắng vẻ chẩm rải đọc cho chính chắn từ câu, vắt tay nằm nghĩ cơ trần thì mới rõ cái hay thâm thúy của quyển này.

Thật nhà văn cũng lắm công phu!!!

TRẦN VĂN TÝCao Đẳng Sư Phạm – Quốc Văn Giáo Sư Saigon

LỜI PHÊ BÌNH

Đọc sách cốt để mở mang thêm trí não rộng bề tư tưởng, nhứt là cho rõ đạo làm người, như đọc

những sách triết lý đề cho tày người hiền nghĩ mà theo lời phải. Ấy nên cần phải có sách hay mới được.

Hiện bây giờ phong trào vật chất càng ngày càng bành trướng, nên văn chương trước thuật cũng vì ảnh hưởng ấy mà thiên về ái tình, hoặc dựa theo hài hước, ấy cũng là cung ứng cho thời thượng vậy, ít có sách bổ ích tinh thần, vừa giúp cho đúng đắn để hiệp với nghĩa 2 chữ quân tử.

Lúc xưa tôi đọc sách NHỊ VỊ của Bành Ngũ


16

Lãnh thiệt đã thỏa thích cho tinh thần, sau lại đọc quyển Caraclères của Bruyère lại thêm mở mang cho trí não. Thường cứ ước sao cho có một quyển sách quốc văn giống như hai quyển sách ấy để riêng cho người mình đọc.

Nay tiếp được quyển TƯ TƯỞNG của Nguyễn Hiếu Tân gởi tặng, tôi đọc mà mừng được như ý mình trông tưởng xưa nay. Quyển TƯ TƯỞNG này nên sắp hàng với 2 quyển NHỊ VỊ và Caraclères đứng thành đảnh túc. Mong rằng quyển sách này mỗi người đều có một quyển để trên án thư, ngày sau thường dạy bảo cho con em đọc thì chắc sau này về phần tự tu thân, nhơn cách, quan sát, sẽ được bổ ích và khỏi lo bề phong hóa suy đồi.

Vậy có mấy lời phê bình thô thiển.Viết tại Qui Nhơn, ngày mùng 1 tháng 10 năm Bảo Đại thứ 18

(29 Octobre 1943)

HOÀNG YÊN TỔNG ĐỐC BÌNH PHÚ

XEM QUA QUYỂN SÁCH TƯ TƯỞNG

Vừa đọc suốt mấy trăm câu TƯ TƯỞNG của tác giả Hiếu Tân, vừa suy nghĩ: Phàm đứng con

người ai ai cũng có tư tưởng riêng. Song ý tứ khác nhau hoặc hay hoặc dở, hoặc xấu hoặc tốt.


17

Xem cho kỹ mấy trăm câu Tư Tưởng của ông Hiếu Tân Nguyễn Phan Tần mới thấy rõ ý tứ cao thượng của Ngài.

Biết rằng lẻ phải lời hay dễ nói mà khó làm. Nói với Làm nó khác nhau hẳn.

Mà ông Hiếu Tân là ai?Nhờ tánh tọc mạch nó khiến tôi phải hỏi ra mới

biết Ngài là con cháu nhà phế duyệt trâm anh. Vậy thì lạ chi với sự gieo trồng giống tốt mà không đặng hưởng trái ngon?

Sẵn khiếu thông minh, nhờ nơi kinh nghiệm về thế cuộc nhơn tình nên Ngài mới nảy ra nhiều câu tư tưởng cao siêu đúng đắn vậy.

Tóm tắt là Ông Nguyễn Phan Tần lánh nơi đô hội để yên tịnh trong một cái nhà tranh thanh khiết, vắng vẻ (Ai hay chùa rách Phật vàng) trông nom theo phần Luân Lý đang lo bắt cầu nhiều dịp ngang sông sâu, bậc thẳm để sẵn cho nhà em theo đó mà tìm đường đạo đức, mau lẹ hơn là chen lấn nhau mà vào chốn cửa Không.

Phải chăng là việc đáng mừng, đáng kính?Xin Ngài hãy nhậm lấy lời thành thật này để tỏ

lòng đền đáp công ơn của Ngài đối với nền Luân Lý nhà ta.

Ấy là phù hạp với câu: Nhập thế cuộc bất khả vô công nghiệp…

Long CơNGUYỄN TẤN THẠNH

Huyện Honnoraire—Saigon, le 4 Juilet 1944


18

SỐ ĐẶC BIỆT BÁO “CÔNG CHÚNG”

Ngày thứ bảy, 12 Juin 1948TƯ TƯỞNG

Ông Hiếu Tân Nguyễn Phan Tần có xuất bản tập sách Tư Tưởng theo như “Pénsées” của ông

Pascal, sách gồm nhiều tư tưởng riêng về Tu Thân, Nhân Cách và những tư tưởng tạp loại trong mục Quan Sát.

Tất cả có 267 tư tưởng, tựu trung đều thấm nhuần lý thuyết Khổng Mạnh, với tánh cách hoàn toàn Á Đông.

Đọc qua sách này để suy nghiệm sửa mình và tìm một phương châm hành động thích hạp, há chẳng đủ quý rồi sao? Chúng tôi tưởng đó cũng là điều mong mỏi của tác giả.

NGUYỄN TRÂN


19

SAIGON, Le 3 Felvrier 1949Kính gởi Ngài Hiếu Tân Nguyễn Phan Tần—

Tác giả TƯ TƯỞNG

Kính Ngài!Tôi rất hân hạnh được đọc quyền Tư

Tưởng của Ngài tuy quyển ấy rất nhỏ, nhưng công phu rất lớn, trong ấy dẫy đầy những nguồn tư tưởng tươi sáng chói rọi. Nó gồm có 267 điều toàn là những tư tưởng thâm thúy cao thượng, đáng để cho người đời dùng nó, làm như kinh Nhựt Tụng, hầu có tiêm nhiễm những điều hay lẽ phải ấy.

Thiết nghĩ công phu sưu tầm, lừa lọc những tư tưởng quý hóa như thế, chẳng phải ai cũng thể làm được, ước sao quyển TƯ TƯỞNG của Ngài được phổ thông cùng khắp các nơi trong Nước thì sự hữu ích của nó sẽ giúp cho đời chẳng phải nhỏ.

Tôi tưởng rẳng: Đó là một đại kỳ công của tác giả vậy!

Đôi lời thành thật xin chào Ngài.

PHẠM TRUNG HIẾUChủ nhiệm Báo “Lòng Dân”


20

ĐÔI LỜI TÂM HUYẾT CỦA TÁC GIẢ

Kính đọc giả!Tôi vì những cảnh ba đào phiêu bạt trót

hai mươi năm dư nên chi nếm nhiều mùi trần tục ngọt, mặn, chua, cay, đà chứa đầy những cái khối tình ấy vào tim…

Nay ngồi bình tĩnh trong chiếc nhà êm lặng sực nhớ đến cuộc đời cảnh trời mưa gió hãi hùng mà bất giác lương tâm tôi lại bồi thốn thức và nhớ mãi đến câu: Ái nhơn như ái kỷ… Hình như câu ấy đã thúc dục tôi phải đem hết bao nhiêu những việc đã trải qua, đem hết bao nhiêu những sự đã hiểu biết trên con đường chông gai cuộc thế mà miêu tả ra để mưu cầu sự hạnh phúc cho đời trong muôn một.

Vì vậy tôi không ngại ngùng mà cho ra mớ TƯ TƯỞNG này.

Thế xin các bậc cao minh niệm tình, nếu điều chi khuyết điểm cũng lấy lòng khoan hồng mà lượng thứ.

HIẾU TÂN NGUYỄN PHAN TÂN

kỉnh bút.

TU THÂN

21

TU THÂN

1. Ta phải trọng lấy ta thế thì mới đủ tư cách sống với đời.

2. Cái đời đầy đủ vẻ thanh cao hay hèn hạ đều là do nơi Tâm tạo.

3. Cái cử chỉ là biểu hiện của trình độ.4. Tự xử trước thì chẳng bao giờ ai xử được mình.5. Dè dặt hơn ăn năn.6. Không ai phiền trách mình là đã cẩn thận

trong hành vi.7. Mỗi ngày ta phải nhìn lại ít phút để tìm kiếm

lỗi mình.8. Muốn giữ nguyên giá trị của mình thì đừng

giao tiếp với kẻ vô lương.9. Ta phải tôn kính luật VÔ HÌNH hơn là pháp

luật THẾ vì ta hãy còn phần linh hồn.10. Sự cẩn thận như lỗ mũi ai nấy thở.11. Với người ta có tánh cách điềm tĩnh ta phải

kiên nể dè dặt.12. Sư bí yếu chỉ chờ tri kỷ.13. Lúc thức dậy ta phải nhớ đến cái chết để dảm

lần cái tư kỷ.14. Ta sống với cái bản năng tự tin tự trọng là ta

đã hưởng được cái không khí văn minh.

TU THÂN

22

15. Kho vàng của ta ở chỗ làm việc cần mẫn và khiêm tốn.

16. Cái hay ở trong cái khó.17. Muốn tự lập thì phải ỷ lại sức mình.18. Tiến bộ là nhờ trau dồi tư tưởng và siêng năng

hoạt động.19. Việc làm ngày nay mà để ngày mai là việc chưa

ắt.20. Mặt trời vừa lố ta làm nôn nóng, mặt trời chen

lặn ta lấy làm tiếc ngầm, vị tất ta làm kịp bổn phận chưa?

21. Một tấc nắng là một tấc vàng, một tấc vàng không mua được tấc nắng.

22. Phải quý ngày giờ như ĐỨC HẠNH, hay tiền bạc, vì kiếp phù sinh thật ngắn ngủi.

23. Sự tiến bộ có phải nằm im mà nó đến cho ta đâu? Muốn tiến bộ phải chịu cực khổ, cay đắng, phải toát mồ hôi, không sợ điều khinh bỉ của kẻ bạch nhãn, chẳng quản tiếng thị phi của kẻ ganh hiền, cúc cung tận tụy với cái chí thanh cao của mình, phải kiên tâm, nỗ lực…

24. Đau đớn khổ sở là thầy của tiến hóa.25. Trái cảnh, nghịch thời trên con đường chông

gai cõi thế mới thấy rõ nghị lực của ta.26. Một sự khổ là một phương pháp hay để cho ta

thay xiêm đổi giáp tốt đẹp thêm cho trí hóa.27. Thấy sự khó khăn trước mắt mà trong lòng

TU THÂN

23

không thối chí, mới tự lập lấy thân được.28. Ỷ tại nơi sức người ắt không khỏi vất vả gian

truân.29. Sự nương cậy mạnh mẽ và chắc chắn hơn hết

là nương cậy nơi sức mình.30. Ở không bao nhiêu thì ma bạc nhược và sự dốt

nát nó chiếm cứ lấy cái địa lợi của ta bấy nhiêu.31. Trọn ngày nay ta có làm điều gì ích lợi cho ta

không? Có làm điều gì ích lợi cho xã hội không? Nếu không thì chẳng khác nào……

32. Ta biết có thân mạng mà quên bổn phận cũng như ta biết có cái sống mà không biết giá trị của cái sống.

33. Yên vui sung sướng tha hồ trong cuộc truy hoan đó là thuốc độc nhất trên đời.

34. Ta phải phòng thủ cái phản động của sự hành vi thì chẳng bao giời sầu rỉ.

35. Phủ ủy được một người thất chí đó là lãnh được một phần thưởng vô hình xứng đáng.

36. Muốn chiếm cái địa vị cao trọng phải lột cho thật sạch cái vỏ tập quán khuất phục.

37. Muốn tránh sự khổ não phiền phức trước hết phải diệt sự ham muốn bất chánh và lòng dục vọng lằng xằng.

38. Tánh tình đầm thắm cử xử cẩn thận thì việc gì cũng nên.

39. Sự tự do mà không hại đến ai hết mới thật là

TU THÂN

24

tự do.40. Nghịch với lương tâm thì không bào giờ tránh

khỏi thành sầu lũy khổ.41. Cái thái quá bao giờ cũng bị cái bất cập theo sau.42. Chạm đến lòng tự ái của người, chính ta không

biết tự trọng.43. Với kẻ thấp hèn chẳng nên nói chuyện sâu xa.44. Ta đương hưởng cái địa vị cao quý của xã hội

là ta đã chiếm được tấm lòng tín nhiệm của xã hội. Ta phải cẩn thận gìn giữ cho trọn vẹn, đừng để mẻ sứt, ấy mới khỏi phạm tội dối mình.

45. Chẳng nên lấy LÝ mà cũng chẳng nên lấy TÌNH lương tâm mới khỏi cắn rứt.

46. Quý hơn hết là gần với người NHÂN, hạ tiện hơn hết là gần với kẻ BẤT NGHĨA.

47. Với kẻ tiểu nhân chẳng nên xa vội mà chẳng nên gần.

48. Muốn thấu rõ và chắc chắn cái nhơn phẩm của người bạn mình thì xem ngay chung quanh cái cử chỉ những bạn của bạn.

49. Làm mất sự tự do của người là không biết cái giới hạn tự do của mình.

50. Chẳng nên câu thúc ai, thà để ai câu thúc mình, là có phúc.

51. Ta đến nhà người chưa phải thân mật, phải thiếu tự do, mới đủ tư cách.

52. Người đi trước ta, người đi sau ta, đều là thầy

TU THÂN

25

ta.53. Ta phải tôn trọng lòng tự ái của người và phải

giữ trật tự thống nhất thâm trầm trong đáy lòng, đừng để ai xâm phạm đến cõi tự ái của ta, ấy mới thật là mình biết trọng mình.

54. Ta trung tín với ta, là ta đã được cây thước đo lòng người.

55. Coi tay xem tướng mà làm gì, mạng vận ở nơi TÂM ta, ta có thể thay đổi được mà.

56. Ta nên sợ người ơn, chẳng nên sợ người thù.57. Lòng nhân ái phải chan vào mỗi việc làm.58. Lấy ơn đáp oán thì oán tuyệt.59. Thương người tất thương ta, ghét người tất

ghét ta.60. Về sự nhân đức không đáng tin ai bằng lương

tâm mình.61. Mê say việc nghĩa bao nhiêu là hô hấp cái không

khí ngọt ngào phúc đức bấy nhiêu.62. Nên thương hại kẻ tiểu tâm vì họ mờ ám chưa

rõ kiếp phù sinh.63. Hoàn cảnh đổi mà lương tâm không, mới thật

là người quân tử.64. Không giận mới thắng được sự giận, làm lành

mới thắng được sự ác, có lịch duyệt mới thắn được sự giả dối.

65. Lấy ĐỨC dụ người quân tử, lấy TIỀN dỗ kẻ tiểu nhân.

TU THÂN

26

66. Kính trọng phận sự chớ chẳng phải kiên nể kẻ sai khiến ấy mới đủ lương tâm.

67. Cái dặn người ta đừng nói là… cái xúi.68. Một vật gì đã ném đi ta lấy lại được, một lời

đã thốt ra như nam châm gặp sắt.69. Ta phải kính trật tự và trọng qui tắc, mới có

thể lãnh hội được những ý kiến viên mãn kỳ diệu của người đời.

70. Sự đắc thắng của tiền bạc chẳng đặng viên mãn đâu! Ta muốn cái miên viễn phải tìm con đường CHÍ THIỆN CHÍ MỸ mà đi tới, mới gọi rằng đắc thắng.

71. Cao thượng hơn hết là có tánh nhẫn nại mà có tư tưởng tự lập, hạ tiện hơn hết là có tánh tự lập mà không có tư tưởng nhẫn nại.

72. Không có nhất định chẳng bao giờ đạt được mục đích.

73. Cương quyết mà thiếu nghị lực cũng bất thành.74. Can đảm hơn hết là chịu nỗi sự cực khổ của

mình.75. Một sự khổ là một bài học hay, một sự thất bại

là một điều kinh nghiệm đúng.76. Kết quả của sự sung sướng là kết quả của chí

cương quyết, nhẫn nại và sự cần mẫn.77. Ham muốn sung sướng trước hết phải có “thai”

cho sự cực nhọc.78. Thất bại bao nhiêu thì chí cương quyết của

TU THÂN

27

mình lại càng thêm cứng cõi bấy nhiêu, là đã gần thành công đấy.

79. Có công phu mới mong kết quả, có làm lành mới mong hạnh phúc.

80. Chẳng đợi gì làm lành, tránh xa điều ác cũng lành được vậy, nhưng không có công phu.

81. Ta đi trong sông rạch thì không sao thấy nỗi lực lượng hùng vĩ của sóng gió, cũng như ta chưa bị đói lần nào thì không thể lãnh hội được cái đói của kẻ đói. Ta nên vựa phúc.

82. Muốn tìm người bạn chí thân của mình, phải chịu khó đi vào “xóm hoạn nạn” hay “ làng thất thời” rồi sẽ gặp nhau.

83. Ta phải mở toát hết những cánh cửa ở cõi TÂM để quơ quét lau chùi cho thật sạch những cái bụi bặm: SỐNG RIÊNG nóng nảy và hấp tấp ra ngoài, để đem cái SỐNG CHUNG cái nhân ái, cái phân biện mà thay vào. Ấy gọi là DÕNG.

84. Dốt nát hơn hết là tự phụ, tự quý lấy mình.85. Mặc dầu ta có lỡ trớn “đi xa”… Ta phải rán mà

trở lộn về xứ sở thiêng liêng đẹp đẽ vui tươi của Tạo Vật để hướng cái phong phú CÔNG BÌNH và NHÂN ĐẠO.

86. Không lầm ai là khôn, chẳng để ai lầm mình là cao thượng.

87. Cái nóng giận thái quá là cái điên thứ nhì, nếu không tự trị thì nó sẽ bước qua cái thứ nhất.

88. Cái thói nhỏ mọn thật là khổ cho mình.

TU THÂN

28

89. Lúc nhàn rổi nên chuyển di tư tưởng no ấm cho kẻ thân sơ thất sở, ấy mới không hổ với chén cơm.

90. Mình sống trên thế gian mà không hưởng được điều lành của thế gian thật đáng tiếc cho linh hồn.

91. Ta muốn sống nơi cõi KHÔNG KHÔNG trước hết phải biết cái biết của Thánh Nhơn, của bực Hiền Triết nhiên hậu mới có hy vọng.

92. Sống chết không bờ, phải vun quén cái nhân đạo hiện tại sẽ có tương lai.

93. Nước mắt của cha mẹ quý hơn vàng hơn ngọc, ta phải trân trọng đừng để vàng ngọc rơi đổ, vàng ngọc rơi đổ thì ta phải đê mạt hạ tiện.

94. Cao thượng hơn hết là tình, hạ tiện hơn hết cũng là tình.

95. Ta biết được người giàu, ta biết được người nghèo, ta biết nhân cách, ta biết được khoa học, ta biết được sự dốt nát, cũng không hổ đến thân sống.

96. Muốn thấu đáo lòng quân tử hay tiểu nhân phải lấy tiền bạc làm kính hiển vi mà rọi.

97. Muốn biết chắc cái tánh của người quân tử nên xem ngay vào lúc đại nộ hay lúc nhàn cư.

98. Việc có thể giúp được mà không giúp ấy là ngưng bước đường hiệp nghĩa của ta.

99. Có chí khí thì sống cao thượng, cái sống cao thượng là do nơi ta tự chủ trương.

TU THÂN

29

100. Thiên hạ biết cái biết của ta thì ta đang còn ở trong phạm vi tầm thường.

101. Sự khoan dung là mẹ của sự ung dung toại chí.102. Ma, Quỷ, Thần, Thánh, Tiên, Phật. Ta có

quyền chọn lựa lấy mà sùng thượng tôn thờ.103. Tâm được mát mẻ thơ thới yên ổn hoan lạc và

sáng suốt là bởi hấp thụ được cái không khí vắng vẻ của Thánh Nhơn, của Hiền Triết.

104. Xác thân ta cũng chưa phải của ta, của ta sao lại rốt đời để cho nó mất? Tưởng lại tất cả trên thế gian này vật gì cũng đều không phải là của ta cả, chỉ có cái HIỂU BIẾT mới chắc của ta.

105. Viên mãn ngày trong hiện tại là hành động mỗi chuyện chi đều không sái với LƯƠNG TÂM, chính là mục đích thật của con người sống vào cuộc đời.

106. Mình phải tự dưỡng và gìn cái ngôi nhà TA đừng để cho nó có “thẹo” và dột nát, nó có

“thẹo” thì mình phạm tội bất hiếu, nó dột rách thì thiên hạ khinh mình, vì mắt đời thường quan tâm vào đấy trước nhất. Họ có thể định đoán được nhơn phẩm hay đời sống của mình.Nhà TA trang nghiêm hay bừa bãi thì lý trí của họ liền đặt địa vị cho ta khi ấy… Địa vị của mình trực tiếp với thiên hạ, chính nó ở nơi “nhà Ta”

107. Ta phải dọn dẹp một cái bàn thanh khiết tôn nghiêm để thờ cái TÂM trong sạch, ngay thẳng

TU THÂN

30

thế mới gọi rằng HIẾU và THUẬN.

NHÂN CÁCH

31

NHÂN CÁCH

108. Hoàn cảnh mặc hoàn cảnh, ta là ta, mới thật là ta.

109. Quân tử bất luận hoàn cảnh nào cũng quân tử, giàu sang là giàu sang, quân tử là quân tử.

110. Kính người ta chỗ nhân từ đức hạnh hoặc chỗ niên cao kỷ trưởng chớ không phải giàu sang quyền thế.

111. Lòng anh tráng chẳng bao giờ tiêu ma.112. Cái Tâm can đảm hùng dõng cương quyết là

chí khí của khiếu trượng phu.113. Khi ta thì dễ mà làm cho ta đê tiện thì khó.114. Nhơn đức hoàn toàn chỉ còn sợ ở mạng TRỜI.115. Ta ghét kẻ tham làm mà ta thương tâm kẻ tham

lam vì HIẾU.116. Người vô tư lợi là người ưa thờ phụng LÝ TRÍ,

thích chuộng CÔNG BÌNH và NHÂN ÁI.117. Đời ta không có cái chán nào bằng chán nãn

thấu những người chung quanh ta im lặng chuyện đạo nghĩa mà ồn ào suốt những chuyện tiền tiền, bạc bạc.

118. Ta không cố chấp sự lầm lạc của người mà ta lại thật thương hại sự lầm lạc của người là ta đã bước được nấc thang siêu phàm.

119. Tánh tốt thường đẻ ra những việc hiền lành

NHÂN CÁCH

32

phát biểu nhiều ý kiến cao thượng và giàu lòng trắc ẩn.

120. Sự nghiệp vĩ đại là tạo được kỹ nghệ cho xã hội.121. Trợ giúp vì nhân ái, chớ chẳng phải vì danh,

ấy mới thật là Bác Ái.122. Người trường thọ nhất trên đời là người tạo

được hạnh phúc cho thế gian.123. Mình muốn người ta biểu dương cái danh dự,

trước hết cần phải làm cái đại nghĩa cho quê hương.

124. Một khối óc chứa đầy lý thuyết của cổ nhơn, một khối óc đang chọn lý thuyết của cổ nhơn mà thực hành. Hai khối óc ấy thật là giá trị!

125. Thấu rõ óc trượng phu vì sẵn khiếu quân tử.126. Giúp đời chẳng những thế lực, một cái lý thuyết

mà thiên hạ có thể làm tôn chỉ được, cũng gọi là thắng.

127. Ân nhân của xã hội là ngưởi nổi danh ở lịch sử.128. Lý thuyết cao siêu mà thực hiện ra được sự

hành vi vĩ đại, thì sau này nó sẽ trở nên một CỖ HỌC lưu danh.

129. Chí khí trượng phu là cái mỹ tánh thiên nhiên, chớ chẳng phải a tập đặng bao giờ.

130. Người chiếm giữ được ba cái ĐỨC: KHOAN DUNG, KHIÊM TỐN và NHẪN NẠI, là người đã quyết định phục tùng sự HỌC VẤN tuyệt đối.

131. Người có khiếu thông minh mà lại siêng năng

NHÂN CÁCH

33

học hỏi là người đang làm chìa khóa đặng mở tủ sách để đi đến cõi bác lãm siêu quần.

132. Người mà đã được xã hội tôn kính và yêu quý là nhờ cái đức tánh một mặt.

133. Người hoàn toàn thiệt hiện sự hành vi điều hòa TÂM với TRÍ là người dắt con dẫn cháu lên dường tiến bộ văn minh.

134. Kẻ lánh nhiệm vụ hay một sứ mạng gì của kẻ khác ủy quyền là được họ đã để lòng tin tưởng và thấu được cử chỉ với tài lực của mình.

135. Mua ngọc ngà châu báu, mua chức phẫm tước hàm, nào ai mua được ĐẠO ĐỨC bao giờ!

136. Ta biết sự sai xiễn đến đâu là sự khôn ngoan của ta đến đấy.

137. Người có tánh khiêm tốn, văn nói ngọt ngào, cử chỉ giản dị, hành động chơn chánh và nhơn đức, rất có phúc cho những người xung quanh.

138. Mang ơn chẳng bao giờ quên, làm ơn chẳng bao giờ nhớ, là người đã ngồi trên ghế LỊCH-DUYỆT.

139. Sự khôn ngoan thông thạo là do nơi kinh nghiệm mà ra, sự sáng láng hiểu biết là do lòng thanh bạch mà có.

140. Cách đàm thoại tao nhã chứng sự lịch lãm văn chương.

141. Người thanh liêm mà thân thích với kẻ tham ô, cái thanh liêm ấy như nước trong mà còn cặn.

142. Lão thông cuộc đời thì chẳng bao giờ trách cứ ai.

NHÂN CÁCH

34

143. Người ít lầm lạc là nhờ có tánh điềm tịnh, lại sẵn có chí hướng thanh cao và lịch duyệt.

144. Ta phải kiếm cái sống đặng sống ở trong cái chết. Cái sống ấy mới thật là vẻ vang cao thượng.

145. Cái thễ tất nhơn tình thường ở trong con người phế phiệt trâm anh.

146. Giàu cũng chết! Nghèo cũng chết! Sang cũng chết! Hèn cũng chết! Hiền cũng chết! Dữ cũng chết! Lanh cũng chết! Khờ cũng chết! Khôn cũng chết! Dại cũng chết! Chỉ có danh thơm không chết!

147. Người chí hiếu là người đã rạng danh TÀI ĐỨC.

QUAN SÁT

35

QUAN SÁT

148. Văn hay mà không có tư tưởng cũng như bông đẹp mà không có mùi thơm.

149. Vật chất tranh đấu với bả vinh hoa phú quý, thật là mệt! Tinh thần đấu tranh với chỗ hiểu biết cao xa, cũng thật là!

150. Không có văn tự nào mà miêu tả ra cho cùng tột sự rung động tuyệt đích của cái hiểu biết của thiên nhiên.

151. Sự khôn ngoan lanh lẹ, mạnh mẽ ở trong một người thơ ấu nhiều hơn trong một bực lão thành. Nhưng có bực lão thành mới có bực khôn ngoan.

152. Nhắm mắt lóng lòng thì thấy rõ sự đời.153. Gia đình là trụ cột, xã hội là cái bóng. Cột ngay

thì bóng thẳng, cột vạy bao giờ bóng ngay?154. Mục đích của GIÁO DỤC là biết rèn tập cho

trẻ em biết đạt được nhân cách.155. Trình độ của xã hội được cao thượng là nhờ

phần đông ở xã hội không chìu theo cái bản năng đê tiện.

156. Con của ta, kỳ thực là dân của Nước. Con ta khôn ngoan hay ngu dốt thì Nước cũng do nơi đấy mà đi tới chỗ: Khinh Khi hay Kính Nễ của Thế Giới.

QUAN SÁT

36

157. Người trí thức thường bình phẩm giá trị ái quốc của Đấng Ái Quốc; kẻ phàm phu không khi nào tưởng đến giá trị của Nước Nhà.

158. Danh vọng là con đẻ của tài năng.159. Ngưới lãnh đạo cho một quốc gia chính là trụ

cốt của bánh xe tiến bộ.160. Muốn thưởng thức cái tinh ba của văn chương

cần phải thấu đáo văn chương.161. (Câu 161 bị thiếu mất!)162. Bất cứ dân tộc nào, xã hội nào, mà không lấy

ĐẠO ĐỨC làm nền tảng thì dân tộc ấy, xã hội ấy, sẽ bị tiêu diệt.

163. Sùng bái chưa bằng ái mộ.164. Đồng loại mà không thương đồng loại là không

phải đồng loại.165. Nhơn dân thái bình là nhờ tinh thần của họ

đầy đủ và được no ấm.166. Lòng con người như đống cát ướt thì chẳng bao

giờ giết lẫn nhau.167. Trí não phát triển không có luật định hạn chế,

cũng như tấm lòng nghĩa hiệp của ai nấy biết.168. Sống mà không có mục đích gì cũng như chết

chưa chôn.169. Người vô phước hết sức là người ở không.170. Cái hi vọng là cội rễ vui lòng sống của loài người.171. Cái khổ sở nhất của con người là ở chỗ ký sinh

mà không biết ký sinh.

QUAN SÁT

37

172. Người quân tử vì phận sự mà nhiệt tâm, kẻ tiểu nhơn vì lời khen mà hết lòng.

173. Con người mà như cái máy thật là vô phúc.174. Cái thói cẩu thả thường tá túc nơi con người

vô giá trị.175. Kẻ nào miệt mài trong cuộc truy hoan quả

nhiên đã vô tình bước đến tại những nơi đại thù nghịch tương lai của mình.

176. Cái sống yên tịnh với cái sống không hoạt động, hai cái sống ấy khác nhau xa.

177. Nổi danh lịch duyệt là người đã trải qua chẳng biết bao nhiêu sự gian truân, mạo hiểm.

178. Chưa từng cực khổ thì chưa biết sung sướng.179. Cái sống bắt chước là cai sống vô vị khô khan,

cũng như hột không lõi.180. Cái tánh của Trời phú, cái thói là nhiễm của

kẻ phàm tâm.181. Không hiểu rõ chữ danh dự mà ham danh dự

thì tán gia.182. Biết được sự thật, biết được sự giả của mỗi

người là đã am hiểu tâm lý.183. Người thiết đãi cực kỳ long trọng trong khoảng

sơ giao, vị tất rằng thật của cái thật ở chỗ hảo tâm.

184. Biết tâm lý nhiều là nhờ giao thiệp rộng.185. Người vô nghiệp cũng như thuyền không lái.186. Chẳng hề khi nào che lấp được sự thiện và sự ác.

QUAN SÁT

38

187. Học rộng mà không lương thiện còn thua dốt mà có lương tâm.

188. Người hay nói, người nói hay, hai cái ấy khác nhau, vị tất là khôn mà cũng vị tất là đúng, do cách hành động mới rõ.

189. Dễ thương hơn hết là sự chân thật, mà sự chân thật nó ở tại chỗ dễ thương…

190. Khoái lạc hơn hết là biết được sự bí mật của người.

191. Biết tâm lý của xã hội thì dễ mà biết tâm lý cá nhân thì khó.

192. Thấu rõ cái thế thái nhân tình thì dầu ở đâu cũng sum vầy… vui vẻ.

193. Chỗ “tình tại bất ngôn trung” thường hay ẩn núp trong con người giàu lý trí và lịch duyệt nhơn tình.

194. Tâm hiền thường ung dung thơ thới, tâm ác thường hay lo lắng sợ hãi.

195. Ở đời mà còn lo sợ những nỗi thương ghét là người chưa được minh chánh.

196. Lý thuyết hay mà không thực hành được cũng như trò chơi nơi cửa miệng, hay lợi dụng nó để cho ngon mồm giữa lúc tiệc đông.

197. Một miệng nói gièm, sáu lỗ tai bị thiệt hại.198. Người có thói hay dị nghị tất người ấy hay quên

sót lỗi của mình.199. Người thuần hậu hay binh kẻ bị gièm.

QUAN SÁT

39

200. Lòng ích kỷ cách xa thăm thẳm với NHƠN ĐẠO.

201. Mỗi người đều có giống THIỆN, dại gì mà không gieo trồng đặng xem bông ăn trái.

202. Hà tiện thái quá không sao tránh khỏi sự BẤT HIẾU và thiếu NHÂN ĐẠO.

203. Kẻ mê tiền bạc thường ăn nói vô độ.204. Mang tật nhỏ mọn chẳng bao giờ thong thả.205. Thói ích kỷ làm đứt lần dây thân ái.206. Quốc Trưởng phú hữu tứ hải còn có bà con

nghèo.207. Người sống mà không biết thèm thuồng sự Nhân

Nghĩa thật là xấu hỗ.208. Vàng bạc thật là bội bạc: Ta hoi hóp buông hơi

thở cuối cùng nó không níu ta lại được! Lúc chôn ta nó chẳng hề đưa theo một bước.

209. Giúp người mà ỷ… là người chưa hiểu biết chữ NHÂN.

210. Tranh đua chen lấn mà bố thí, sự bố thí ấy không có sự thật. Sự thật của nó ở chỗ thương tâm.

211. Sự hảo tâm chẳng hề ai bắt chước được.212. Việc tiền bạc ngay thẳng, cư xử nghiêm nghị

vị tất là NHÂN.213. Người không chịu thiếu ai, mà cũng không chịu

cho ai thiếu mình, thật là hẹp! Người không chịu thiếu ai, mà muốn cho ai thiếu mình lại

QUAN SÁT

40

càng hẹp hơn.214. Người chỉ ôm tình gia thất thì còn ở trong phạm

vi chật hẹp nhỏ nhen.215. Trọn đời mà không tin ai hết là thiếu sự kiến

thức, đang ở trong buồng lúng túng.216. Kẻ phàm tâm thường bôi lem lời nói tốt của họ.217. Kẻ quá tự phụ tự tôn và tất cả những phương

diện gì cũng đều là quá… là kẻ đã được xã hội thăng chức thiệt thụ “ở lỗ”.

218. Tiếng khen chê của thiên hạ cũng chưa chắc bằng tai nghe mắt thấy.

219. Sự vinh hiển và yêu kính thường bao trùm chung quanh người ham mộ điều lành.

220. Tình liên ái chật hẹp là cội rễ nơi sự ích kỷ.221. Mắt thương đời dòm đâu cảm đấy.222. Người quá chén thường quên bổn phận nhân

cách và giá trị.223. Thương yêu mà vô giới hạn mới thật sự là

thương yêu.224. Đa tình đa cảm là cái đặc tánh của người thanh

cao phong nhã.225. Cái phong lưu không phải ở chỗ giàu mà cũng

không phải ở chỗ nghèo.226. Ngọn lửa THƯƠNG YÊU đốt cháy tim hạng

nào cũng cháy.227. Ái tình không phân giai cấp mà có gia cấp lại

ở chỗ ái tình.

QUAN SÁT

41

228. Nước mắt biểu lộ âm thầm của những cái “quá cảm kích”.

229. Ta nghe tiếng đờn của một nhạc sĩ trứ danh giữa lúc canh thâm vắng vẻ ta thẩm âm những ngón réo rắc, những giọng du dương não nồng ai oán của nó… Hoặc giọng hùng hồn hiếu tân cải thế, theo lực lượng sống dư thinh khí khái… thì ta có thể nhận thức được tâm lý, trình độ và hoàn cảnh của nhạc sĩ ấy. Giọng đờn là tiếng nói của trái tim.

230. Sung sướng hay cực khổ chẳng phải ở nơi tiền bạc.

231. Đời là biển khổ, dấn thân vào chốn hồng trần ai, cho đến ai đi nữa cũng phải lội!

232. Người hay chuyên tâm vào việc nhỏ nhen chẳng bao giờ làm nỗi việc to tát. Và không thấy được những sự tranh đấu vĩ đại của người đời.

233. Ta sống với đời phải dự thi TRƯỜNG NGHĨA HIỆP ở xã hội, ấy mới đủ tư cách vi nhơn.

234. Con người không học như đèn không bóng.235. Nhẫn nại và là quá ư thâm trầm hoạt động, cái

nhẫn nại ấy mới thật là cao thượng.236. Tất cả mọi sự theo ý muốn đều đạt được mãn

nguyện của lòng người, về mặt thường tình thì chắc chắn hơn hết là ở chỗ mộng tưởng.

237. Kẻ tham lam thường làm nô lệ nhiểu chủ.238. Nhứng tư tưởng vô đạo thường rút vào khối óc

của những kẻ vô giáo dục chớ không phải vô học.

QUAN SÁT

42

239. Ngày vui hơn hết là ngày làm được một việc thiện, ngày buồn hơn hết là ngày thấy người làm ác.

240. Cái đời trật tự đảo điên phong hóa điêu tàn… Câm điếc là người sướng nhất, là người hiểu đời nhất.

241. Lòng nhân không sợ cọp, mà lòng ác lại sợ người.242. Cái thói dữ gà vịt ai ai cũng ghét và gớm; cái

tánh hiền lành mà sáng suốt ai ai cũng thương và kính.

243. Lòng tham hiểm của con người ở chỗ câu chuyện đáng phá nhà mà trái hẳn lời nói của họ lại ôn tồn vui vẻ đi đôi với sắc diện điềm nhiên.

244. Lời nói thanh bai ngọt ngào là lời nói nhân từ đạo nghĩa.

245. Khổ tâm hơn hết là chuyện tính ra việc đại nghĩa mà thực hành không được.

246. Cái nghèo là cây đuốc sáng nhứt để rọi nhân tình thế thái.

247. Kiếm người thì dễ, kiếm nhân tâm thì khó, mà kiếm tấm lòng thông suốt lại càng khó hơn.

248. Chẳng những giúp công, giúp của mới là ơn, thương ta cũng là ơn, vậy biết ta lại càng quý hơn.

249. Nhờ cái đời sớm trắng chiều đen nên ta mới thấu đạt được cái tâm lý nay sấp mai ngữa của người đời.

250. Vui hơn hết là lúc ngặt mà làm được sự phải.

QUAN SÁT

43

251. Người giàu độc nhất trên thiên hạ vàng bạc dư dã triệu triệu nhưng người ấy có một cái MỘT; người nghèo chí đế thật sát đất trên thế giới người ấy cũng có một cái MỘT, nhưng hơn kém nhau chỉ có hai tiếng

252. Bộ óc không hoạt động như đèn khô tim.253. Người đeo đuổi hy vọng là người rất siêng năng

và hân hoan hăng hái.254. Người có tánh khiêm tốn và rất thành thực

trong mỗi việc làm với mỗi câu nói, luôn luôn thích chí với sự cần kiệm, với ĐỨC tiết kiệm và khoan dung là người đã chiếm được hai chữ TỰ CHỦ.

255. Người đã từng khua chuông gõ mõ, biết tụng kinh lần chuỗi chẳng bao giờ bươi móc chỗ khuyết điểm của ai. Bằng trái ngược lại chỉ là cái máy hát.

256. Người độc ác hơn hết là người ẳm vật sở hữu của người mà cũng là tội nhơn của nhơn loại.

257. Người đàn ông quá say mê theo người đàn bà cũng như con vật theo người làm thịt chó.

258. Người ăn không là bộ máy sét.259. Người sáng tác được những văn phẩm bất hủ

là người đã vượt lên trên cả những tư tưởng thường tình của thế nhơn.

260. Lao tâm tiêu tứ vì quốc gia bao nhiêu, thường kết quả vinh diệu cao quý bấy nhiêu.

261. Người chết mà chết mất, chỉ ở người đời không

QUAN SÁT

44

nhắc đến.262. Ta chính là linh hồn.263. Người đang hăng hái hoạt động trong cõi tư

tưởng trừu tượng là người sắp chỉ nẽo cho đoàn hậu tấn sẽ đi trên con đường khoa học.

264. Cái khiếu thông thái xuất sắc là ở chỗ hay tìm tòi những cái biết của bậc Hiền Triết để mà hiểu, rồi lấy cái hiểu của cái biết trao đổi với tư khiếu của mình, trộn chung lại làm một khối, nắn thành hột giống THIỆN MỸ đem HỘT ấy ra gieo rãi khắp nơi hoang địa. Nên ta mới gọi rằng hữu danh vô thực của cái khiếu thông thái xuất sắc.

265. Ta là một phần tử trong thiên hạ, mà ta chưa biết cái BIẾT của thiên hạ trông gì biết hết vũ trụ, cũng như ta chưa biết cái vận mạng của ta, lựa là biết đến kẻ khác.

266. Ngòi bút rất oai dõng và chấn động nhân tâm hiệu lực mau lẹ hơn hết là ngòi bút của nhà ĐẠI THÀNH CHÍ SĨ vì tinh thần của CHÍ SĨ nó mạnh như một toán binh vô địch, như triệu kho khổng lồ khí giới, như nước vỡ bờ đê, như sóng thần đại hải… Một thuyết của nó phóng ra là một Tôn Chỉ tuyệt đối. Vì: Lý lẽ của nó cốt để binh vực cái sinh lực cho kẻ yếu, đào luyện tinh thần cho dân đen, xây đắp nền phong hóa, khai Đạo cho hậu sanh, duy trì ĐẠO ĐỨC cho nhân loại. Nên ngòi bút của nhà ĐẠI THÀNH CHÍ SĨ mới…

QUAN SÁT

45

267. Ta muốn thân thiện với cổ nhân, muốn gần gũi với bặc Hiền Triết, trước hết phải ráng băng lên con đường văn chương lưu loát, nhiên hậu mới có thể giao thiệp với quý bậc ấy được. Vì văn chương là món lợi khí rất thanh nhã để làm cơ quan cho tinh thần, để phô diễn tâm tình tư tưởng cao thâm, để thay thế bức ảnh phản chiếu những chí khí anh hùng hào kiệt, những tinh ba thuần túy của NHÂN TÂM, những ĐẠO ĐỨC cường thịnh của TỔ QUỐC!

CHUNG

tk@08•20•2015 1:21 PM

TƯ TƯỞNGHIẾU TÂN NGUYỄN PHAN TẦN

Lực lượng anh sĩ của thanh niên trong một dân tộc có thể dời sông lấp bể, phá núi xây thành, đắp lũy ngăn biển.\

Thanh niên là một động cơ rất lớn lao và rất đắc lục để ủng hộ cho bộ máy Đại Hùng Thủ Quốc.

tƯ tƯỞng - tusachcaodai.files.wordpress.com · tƯ tƯỞng, đủ thấy ông thật đã...

Documents