t Έτος 34 Αρ : 135 • 2012 • 3, 142 32 • greece • .: 210 25...

8
Tριμηνιαία Έκδοση Έτος 34 ο Αρ. Φύλλου: 135 • Οκτώβριος-Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2012 • Έκδοση - Διεύθυνση: Σύλλογος Καστανιωτών Γραφεία: Προμάχων 3, 142 32 Ν. Ιωνία• GREECE • Τηλ.: 210 25.16.938 http//: www.kastanea.net Τιμή Φύλλου: 0,29 ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ & ΚΟΠΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΗΣ ΠΙΤΑΣ Το Δ.Σ. του Συλλόγου των απανταχού Καστανιωτών Ευρυ- τανίας «Ο Άγιος Δημήτριος» καλεί τα μέλη του στην Ετή- σια Γενική Συνέλευση την 17 η Φεβρουαρίου 2013, ημέρα Κυριακή και ώρα 09:30 π.μ. στο κτίριο του Πνευματικού Κέντρου Ρουμελιωτών Ελλάδος. TΑΧ. ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΕΡΙΣΣΟΣ 443 ΚΩΔ. ΕΝΤΥΠΟΥ 01-4020 ΕΚΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Τ α μέλη όλων των Συμβουλίων του χωριού μας (Πολιτιστικός Σύλλογος, Τοπική Κοινότητα & Εκκλησιαστικό Συμ- βούλιο), αισθάνονται την επιτακτική ανάγκη να ενημερώσουν όλους τους Καστανιώτες και τις Καστανιώτισσες, τους φίλους και τις φίλες του χωριού μας και κυρίως κάθε αρ- μόδια αρχή του τόπου μας για το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου στην Καστανιά. Η Εκκλησία του Αγίου Νικολάου κινδυνεύει ίσως και με κατάρρευση Η αποκόλληση του ανατολικού τμήματος του κτιρίου της εκκλησίας (οριοθετείται πε- ρίπου στο τμήμα που καταλαμβάνει το Ιερό του Ναού) και η καθίζηση του εδάφους είναι εμφανείς. Οι ρωγμές στους τοίχους και στο πάτωμα είναι μεγάλες και δεν χρειάζεται να είναι ειδικός κάποιος για να καταλάβει ότι το κτίριο έχει «λυγίσει». Προφανώς το υπέδαφος υποχωρεί σαυτό το σημείο. Επιπλέον, οι ντόπιοι μάστορες έχουν διακρίνει σοβαρό πρόβλημα στην ξυλεία της σκεπής της εκκλη- σίας και μας έχουν ενημερώσει ότι με το βά- ρος του χιονιού μπορεί και να καταρρεύσει. Δεν είναι βέβαια καινούριο το πρόβλημα στην εκκλησία μας, δεν το ανακαλύψαμε τώρα. Από την δεκαετία του 1980 αλλά και ενωρίτερα, το γνωστοποιήσαμε πολλές φορές μέσα από τις σελίδες της εφημερίδας μας «Ο Καστανιώτης» αλλά δεν υπήρξε κάποια ουσιαστική ανταπόκριση από την πολιτεία. Στην διαδρομή των τελευταίων τριάντα ετών περίπου, εστάλησαν αρκετές φορές χρήματα από τους Καστανιώτες, κυ- ρίως από τους Καστανιώτες του εξωτερικού, αλλά αυτά εκτιμούμε ότι αρκούν ίσως μόνο για την μελέτη των εργασιών που απαιτού- νται. Θυμίζουμε χαρακτηριστικά μια από τις εκκλήσεις μας που είχε δημοσιευτεί το 1981. «Ο Άγιος Νικόλαος η ιστορική εκκλησία του χωριού μας που κτίσθηκε ίσως το 1795 και στο προαύλιο του οποίου υπήρχε κρυφό Σχολείο, είναι ετοιμόρροπος. Στην εκκλησία αυτή που οι περισσότεροι από εμάς τους Καστανιώτες βαπτιστήκαμε παντρευτήκαμε και παρακολουθήσαμε για χρόνια ολόκληρα τη θεία λειτουργία και συνδεθήκαμε μαζί της συναισθηματικά, υπάρχουν μεγάλης αξίας τέμπλο και εικόνες. Είναι για μας τους Καστα- νιώτες η εκκλησία αυτή χωρίς υπερβολή ό, τι ο Παρθενώνας για την Ελλάδα. Είναι χρέος μας να την διατηρήσουμε, γιατί είναι ένα μνημείο που μαρτυρεί τη ζωή του χωριού μας και αν ταφήσουμε να πέσει, ξεχάσαμε και το χωριό μας. Κάνουμε έκκληση σε καθένα από εμάς αλλά και στην πολιτεία, να βοηθήσουμε όλοι να διατηρηθεί αυτό το μνημείοΕίναι χρέος λοιπόν όλων μας να διατη- ρηθεί και να συντηρηθεί αυτό το μνημείο των νεότερων χρόνων, να πάρει πάλι την αρχική μορφή του με τοποθέτηση πέτρας στην σκεπή του, να κοσμήσει το χωριό μας και να γίνει πόλος έλξης. Το γεγονός ότι ο αυτοκινητόδρομος δεν έχει φθάσει στο προαύλιο της εκκλησίας δεν είναι λόγος για να εγκαταλειφθεί η εκκλησία στην τύχη της. Τέλος, θα πρέπει να τονίσουμε ότι, σε συν- δυασμό με το Λαογραφικό μας Μουσείο που εγκαινιάσθηκε το περασμένο καλοκαίρι, αν διασώσουμε την ιστορική μας εκκλησία θα έχουμε καταφέρει να κρατήσουμε ζω- ντανή την ιστορία και τις μνήμες μας και θα τα παραδώσουμε παρακαταθήκη στα παιδιά μας. Το Δ.Σ. του Συλλόγου Απόσπασμα από το βιβλίο του Γιάννη Υφαντόπουλου «ΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΙ ΤΗΣ ΚΑΣΤΑΝΕΑΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΚΑΣΤΑΝΟΦΥΛΛΗΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ» για τον Άγιο Νικόλαο. (Εκδόθηκε το έτος 1966. Στην ιστοσελίδα του Συλλόγου μας Kastanea.net μπορεί όποιος επιθυμεί να διαβάσει στο σύνολό του το εν λόγω σημαντικό, κατά την άποψή μας, βιβλίο του καθηγητή κ. Υφαντόπουλου) Σελ. 11 έως 14 «Ο Παλαιότερος σή- μερον υπάρχων εν τω χωρίω ναός είναι ο του Αγ. Νικολάου, ο οποίος εκτίσθη ίσως κατά το έτος 1795 εις την θέσιν αρ- χαίου Ναού ερειπωθέντος προ πολλών χρόνων. Εις τον χώρον του παλαιού εκείνου ναού, ως αναφέρει παράδοσις, ανηγέρθη οικία κατά τας αρχάς του ΙΗαιώνος. Σαφής πληροφορία του έτους της κτίσεως του σημερινού Ναού δεν υπάρχει . Ενθύμησις όμως εντύπου λειτουργικού βιβλίου προερχομένου εκ του ναού τούτου και ευρισκομένου σήμερον εις το μοναστήριον του Πρου- σού αναφέρει ότι «Ο Ιερός ούτος ναός του εν αγίοις Πατρός ημών Νικολάου του Θαυματουργού ην ποτε οίκος του εν Ιερομονάχοις Μουσικολογιωτάτου Κύρ Κυρίλλου ου πατρίς η χώρα αύτη. Επί δε της Ηγεμονίας του εκ Τεπελένης Αλή Πασά, διαδείας των κρατούντων εν έτει σωτηρίω....(το οποίο δεν ανα- φέρεται ) ωκοδομήθη επί των αυτών του οίκου θεμελίων, ως ήδη φαίνεται, καταβαλόντων τα προς την δαπάνην της οικοδομής των ευσεβών χριστιανών , των εν τη χώρα ταύτη οικούντων. Τα δεν τω ναώ τούτω σκεύη οίον ιερά άμφια, Ποτήριον μετά δισκαρίου, βιβλία και λοιπά πάντα προσεκτήθησαν και αμισθί εχαρίσθησαν υπό του διαληφθέντος Κύρ Κυρίλλου εις ίδιον αυτού μνημόσυ- νον και των γονέων και των αδελφών». Η ενθύμησις αύτη γεγραμμένη δια Κυ- ριλλικών καλλιγραμμάτων φαίνεται ότι εγράφη περί τα τέλη του 1824 και αρχάς του 1825, ότε ο λόγιος Κύριλλος υπό των επικρατουσών τότε εν τω μοναστηρίω του Προυσού συνθηκών ηναγκάσθη να απέλθη και πάλιν εις την φίλην του ησυχίαν του Άθωνα. Παρέλειψεν ο Ιε- ρομόναχος ούτος να αναφέρη το έτος της κτίσεως του Ιερού τούτου ναού, αν και ήτο γεγραμμένον εις λιθίνην άνωθεν της κεντρικής εισόδου στήλην μέχρι του έτους 1906, ότε εγένετο κατά εν μέτρον εις ύψος επάυξησις του Ναού και έκτο- τε εξηφανίσθη η πλαξ εκείνη, η οποία καθίστα εις υμάς σήμερον γνωστόν το έτος της κτίσεως αυτού. Ανέφερον όμως ανωτέρω ότι ο ναός εκτίσθη κατά το έτος 1795 και τούτο συμπεραίνω εκ του ότι εις την θέσιν του ναού, ως ελέχθη, υπήρχεν η οικία του Κυρίλλου και ότι εδωρήθη υπαυτού προς ανέ- γερσιν του ναού του Αγ. Νικολάου, πράγμα το οποίον προυποθέτει και την κατάλληλον ηλικία του Κυρίλλου δια να προβή εις δωρεάν της οικίας του. Κατά το έτος 1795, ο Κύριλλος εικοσαετής τότε εδώρησε την οικίαν του συγκατιθεμένων και των αδελφών του, οι οποίοι είχον εν τω μεταξύ ανε- γείρει την υπάρχουσαν και σήμερον οικίαν των Αθανασιαδαίων . Εκτός της μεγάλης ταύτης δωρεάς του ο Ιε- ρομόναχος ούτος συνήργησε εις την ανοικοδόμησην του ναού, αφού εις επιγραφάς εικόνων ονομάζεται Κτίτωρ. Πριν η γίνη η ανοικοδόμησης του ναού εις την απόκρυφον ταύτην τοποθεσίαν εν μέσω πελωρίων δένδρων πρίνου, υπολείμματα των οποίων διετηρήθη- σαν μέχρι της σήμερον, είχε κτισθή το Σχολείον του χωρίου εις το προαύλιον του σημερινού ναού περί τα μέσα του ΙΗαιώνος, ως αναφέρει παράδοσις. Πρώτος εν αυτώ διδάξας είναι ο εκ των Κραβάρων ελθών πρώτος Ιερεύς του χωρίου Γεώργιος Γεωργόπουλος νυμ- φευθείς την πρεσβυτέραν Τρισεύγενην εις το τότε χωρίον της Καστανίας. Εις τούτο το Σχολείον έμαθε προφανώς τα πρώτα του γράμματα και ο λόγιος Κύριλλος «εμβάς εις την αλφάβητον τω 1780, ως ο ίδιος λέγει εις ηλικίαν πέντε ετών». Διετήρησε μέχρι των αρχών του παρόντος αιώνος, οπότε κατεστράφη, το Σχολείον εκείνο την ονομασίαν του «Κρυφό Σχολειό», ως διηγούνται οι εν αυτώ μαθητεύσαντες σημερινοί γέρο- ντες του χωρίου». Φωτογραφία του Νικολάου Κων. Σιάτρα Φωτογραφία του Νικολάου Κων. Σιάτρα

Upload: others

Post on 24-May-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: T Έτος 34 Αρ : 135 • 2012 • 3, 142 32 • GREECE • .: 210 25 ...kastanea.net/Documents/DIARY2013.pdf · «Ο Άγιος Νικόλαος η ιστορική εκκλησία

Tριμηνιαία Έκδοση • Έτος 34ο • Αρ. Φύλλου: 135 • Οκτώβριος-Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2012 • Έκδοση - Διεύθυνση: Σύλλογος Καστανιωτών Γραφεία: Προμάχων 3, 142 32 Ν. Ιωνία• GREECE • Τηλ.: 210 25.16.938 • http//: www.kastanea.net •Τιμή Φύλλου: 0,29 €

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ & ΚΟΠΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΗΣ ΠΙΤΑΣΤο Δ.Σ. του Συλλόγου των απανταχού Καστανιωτών Ευρυ-

τανίας «Ο Άγιος Δημήτριος» καλεί τα μέλη του στην Ετή-σια Γενική Συνέλευση την 17η Φεβρουαρίου 2013, ημέρα Κυριακή και ώρα 09:30 π.μ. στο κτίριο του Πνευματικού Κέντρου Ρουμελιωτών Ελλάδος.

TΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ ΠΕΡΙΣΣΟΥ

TΑΧ. ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΕΡΙΣΣΟΣ

443ΚΩΔ. ΕΝΤΥΠΟΥ

01-4020

ΕΚΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥΤα μέλη όλων των Συμβουλίων του

χωριού μας (Πολιτιστικός Σύλλογος, Τοπική Κοινότητα & Εκκλησιαστικό Συμ-

βούλιο), αισθάνονται την επιτακτική ανάγκη να ενημερώσουν όλους τους Καστανιώτες και τις Καστανιώτισσες, τους φίλους και τις φίλες του χωριού μας και κυρίως κάθε αρ-μόδια αρχή του τόπου μας για το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου στην Καστανιά. Η Εκκλησία του Αγίου Νικολάου

κινδυνεύει ίσως και με κατάρρευση

Η αποκόλληση του ανατολικού τμήματος του κτιρίου της εκκλησίας (οριοθετείται πε-ρίπου στο τμήμα που καταλαμβάνει το Ιερό του Ναού) και η καθίζηση του εδάφους είναι εμφανείς. Οι ρωγμές στους τοίχους και στο

πάτωμα είναι μεγάλες και δεν χρειάζεται να είναι ειδικός κάποιος για να καταλάβει ότι το κτίριο έχει «λυγίσει». Προφανώς το υπέδαφος υποχωρεί σ’ αυτό το σημείο. Επιπλέον, οι ντόπιοι μάστορες έχουν διακρίνει σοβαρό πρόβλημα στην ξυλεία της σκεπής της εκκλη-σίας και μας έχουν ενημερώσει ότι με το βά-ρος του χιονιού μπορεί και να καταρρεύσει. Δεν είναι βέβαια καινούριο το πρόβλημα

στην εκκλησία μας, δεν το ανακαλύψαμε τώρα. Από την δεκαετία του 1980 αλλά και ενωρίτερα, το γνωστοποιήσαμε πολλές φορές μέσα από τις σελίδες της εφημερίδας μας «Ο Καστανιώτης» αλλά δεν υπήρξε κάποια ουσιαστική ανταπόκριση από την πολιτεία. Στην διαδρομή των τελευταίων τριάντα ετών περίπου, εστάλησαν αρκετές φορές χρήματα από τους Καστανιώτες, κυ-ρίως από τους Καστανιώτες του εξωτερικού, αλλά αυτά εκτιμούμε ότι αρκούν ίσως μόνο

για την μελέτη των εργασιών που απαιτού-νται. Θυμίζουμε χαρακτηριστικά μια από τις εκκλήσεις μας που είχε δημοσιευτεί το 1981.

«Ο Άγιος Νικόλαος η ιστορική εκκλησία του χωριού μας που κτίσθηκε ίσως το 1795 και στο προαύλιο του οποίου υπήρχε κρυφό Σχολείο, είναι ετοιμόρροπος. Στην εκκλησία αυτή που οι περισσότεροι από εμάς τους Καστανιώτες βαπτιστήκαμε – παντρευτήκαμε και παρακολουθήσαμε για χρόνια ολόκληρα τη θεία λειτουργία και συνδεθήκαμε μαζί της συναισθηματικά, υπάρχουν μεγάλης αξίας τέμπλο και εικόνες. Είναι για μας τους Καστα-νιώτες η εκκλησία αυτή – χωρίς υπερβολή ό, τι ο Παρθενώνας για την Ελλάδα. Είναι χρέος μας να την διατηρήσουμε, γιατί είναι ένα μνημείο που μαρτυρεί τη ζωή του χωριού μας και αν τ’ αφήσουμε να πέσει, ξεχάσαμε και το χωριό μας. Κάνουμε έκκληση σε καθένα από εμάς αλλά και στην πολιτεία, να βοηθήσουμε

όλοι να διατηρηθεί αυτό το μνημείο.»Είναι χρέος λοιπόν όλων μας να διατη-

ρηθεί και να συντηρηθεί αυτό το μνημείο των νεότερων χρόνων, να πάρει πάλι την αρχική μορφή του με τοποθέτηση πέτρας στην σκεπή του, να κοσμήσει το χωριό μας και να γίνει πόλος έλξης. Το γεγονός ότι ο αυτοκινητόδρομος δεν έχει φθάσει στο προαύλιο της εκκλησίας δεν είναι λόγος για να εγκαταλειφθεί η εκκλησία στην τύχη της. Τέλος, θα πρέπει να τονίσουμε ότι, σε συν-

δυασμό με το Λαογραφικό μας Μουσείο που εγκαινιάσθηκε το περασμένο καλοκαίρι, αν διασώσουμε την ιστορική μας εκκλησία θα έχουμε καταφέρει να κρατήσουμε ζω-ντανή την ιστορία και τις μνήμες μας και θα τα παραδώσουμε παρακαταθήκη στα παιδιά μας.

Το Δ.Σ. του Συλλόγου

Απόσπασμα από το βιβλίο του Γιάννη Υφαντόπουλου «ΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΙ ΤΗΣ ΚΑΣΤΑΝΕΑΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΚΑΣΤΑΝΟΦΥΛΛΗΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ» για τον Άγιο Νικόλαο. (Εκδόθηκε το έτος 1966. Στην ιστοσελίδα του Συλλόγου μας Kastanea.net μπορεί όποιος επιθυμεί να διαβάσει στο σύνολό του το εν λόγω σημαντικό, κατά την άποψή μας, βιβλίο του καθηγητή κ. Υφαντόπουλου) Σελ. 11 έως 14 «Ο Παλαιότερος σή-

μερον υπάρχων εν τω χωρίω ναός είναι ο του Αγ. Νικολάου, ο οποίος εκτίσθη ίσως κατά το έτος 1795 εις την θέσιν αρ-χαίου Ναού ερειπωθέντος προ πολλών χρόνων. Εις τον χώρον του παλαιού εκείνου ναού, ως αναφέρει παράδοσις, ανηγέρθη οικία κατά τας αρχάς του ΙΗ’ αιώνος. Σαφής πληροφορία του έτους της κτίσεως του σημερινού Ναού δεν υπάρχει. Ενθύμησις όμως εντύπου λειτουργικού βιβλίου προερχομένου εκ του ναού τούτου και ευρισκομένου σήμερον εις το μοναστήριον του Πρου-σού αναφέρει ότι «Ο Ιερός ούτος ναός του εν αγίοις Πατρός ημών Νικολάου του Θαυματουργού ην ποτε οίκος του εν Ιερομονάχοις Μουσικολογιωτάτου Κύρ Κυρίλλου ου πατρίς η χώρα αύτη. Επί δε της Ηγεμονίας του εκ Τεπελένης Αλή Πασά, δι’ αδείας των κρατούντων εν έτει σωτηρίω....(το οποίο δεν ανα-φέρεται) ωκοδομήθη επί των αυτών του οίκου θεμελίων, ως ήδη φαίνεται, καταβαλόντων τα προς την δαπάνην της οικοδομής των ευσεβών χριστιανών , των εν τη χώρα ταύτη οικούντων. Τα δ’ εν τω ναώ τούτω σκεύη οίον ιερά άμφια, Ποτήριον μετά δισκαρίου, βιβλία και λοιπά πάντα προσεκτήθησαν και αμισθί εχαρίσθησαν υπό του διαληφθέντος Κύρ Κυρίλλου εις ίδιον αυτού μνημόσυ-νον και των γονέων και των αδελφών». Η ενθύμησις αύτη γεγραμμένη δια Κυ-ριλλικών καλλιγραμμάτων φαίνεται ότι εγράφη περί τα τέλη του 1824 και αρχάς του 1825, ότε ο λόγιος Κύριλλος υπό των επικρατουσών τότε εν τω μοναστηρίω του Προυσού συνθηκών ηναγκάσθη να απέλθη και πάλιν εις την φίλην του

ησυχίαν του Άθωνα. Παρέλειψεν ο Ιε-ρομόναχος ούτος να αναφέρη το έτος της κτίσεως του Ιερού τούτου ναού, αν και ήτο γεγραμμένον εις λιθίνην άνωθεν της κεντρικής εισόδου στήλην μέχρι του έτους 1906, ότε εγένετο κατά εν μέτρον

εις ύψος επάυξησις του Ναού και έκτο-τε εξηφανίσθη η πλαξ εκείνη, η οποία καθίστα εις υμάς σήμερον γνωστόν το έτος της κτίσεως αυτού. Ανέφερον όμως ανωτέρω ότι ο ναός εκτίσθη κατά το έτος 1795 και τούτο συμπεραίνω

εκ του ότι εις την θέσιν του ναού, ως ελέχθη, υπήρχεν η οικία του Κυρίλλου και ότι εδωρήθη υπ’ αυτού προς ανέ-γερσιν του ναού του Αγ. Νικολάου, πράγμα το οποίον προυποθέτει και την κατάλληλον ηλικία του Κυρίλλου δια να προβή εις δωρεάν της οικίας του. Κατά το έτος 1795, ο Κύριλλος εικοσαετής τότε εδώρησε την οικίαν του συγκατιθεμένων και των αδελφών του, οι οποίοι είχον εν τω μεταξύ ανε-γείρει την υπάρχουσαν και σήμερον οικίαν των Αθανασιαδαίων. Εκτός της μεγάλης ταύτης δωρεάς του ο Ιε-ρομόναχος ούτος συνήργησε εις την ανοικοδόμησην του ναού, αφού εις επιγραφάς εικόνων ονομάζεται Κτίτωρ. Πριν η γίνη η ανοικοδόμησης του ναού εις την απόκρυφον ταύτην τοποθεσίαν εν μέσω πελωρίων δένδρων πρίνου, υπολείμματα των οποίων διετηρήθη-σαν μέχρι της σήμερον, είχε κτισθή το Σχολείον του χωρίου εις το προαύλιον του σημερινού ναού περί τα μέσα του ΙΗ’ αιώνος, ως αναφέρει παράδοσις. Πρώτος εν αυτώ διδάξας είναι ο εκ των Κραβάρων ελθών πρώτος Ιερεύς του χωρίου Γεώργιος Γεωργόπουλος νυμ-φευθείς την πρεσβυτέραν Τρισεύγενην εις το τότε χωρίον της Καστανίας. Εις τούτο το Σχολείον έμαθε προφανώς τα πρώτα του γράμματα και ο λόγιος Κύριλλος «εμβάς εις την αλφάβητον τω 1780, ως ο ίδιος λέγει εις ηλικίαν πέντε ετών». Διετήρησε μέχρι των αρχών του παρόντος αιώνος, οπότε κατεστράφη, το Σχολείον εκείνο την ονομασίαν του «Κρυφό Σχολειό», ως διηγούνται οι εν αυτώ μαθητεύσαντες σημερινοί γέρο-ντες του χωρίου».

Φωτογραφία του Νικολάου Κων. ΣιάτραΦωτογραφία του Νικολάου Κων. Σιάτρα

Page 2: T Έτος 34 Αρ : 135 • 2012 • 3, 142 32 • GREECE • .: 210 25 ...kastanea.net/Documents/DIARY2013.pdf · «Ο Άγιος Νικόλαος η ιστορική εκκλησία

Iανουάριος 2013Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ K Δ Τ Τ Π Π Σ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Σταματήσαμε στα Αραποκέφαλα. Σταματήσαμε στα Αραποκέφαλα. Βρισκόμαστε μια ανάσα από την Καστανιά Βρισκόμαστε μια ανάσα από την Καστανιά και η ομορφιά μας έχει καθηλώσει. και η ομορφιά μας έχει καθηλώσει.

Φωτογραφία του Αριστοτέλη Ντέκα Φωτογραφία του Αριστοτέλη Ντέκα

Φεβρουάριος 2013Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ K Δ Τ Τ Π Π Σ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

Άποψη της Καστανιάς Άποψη της Καστανιάς

Page 3: T Έτος 34 Αρ : 135 • 2012 • 3, 142 32 • GREECE • .: 210 25 ...kastanea.net/Documents/DIARY2013.pdf · «Ο Άγιος Νικόλαος η ιστορική εκκλησία

Μάρτιος 2013Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ K Δ Τ Τ Π Π Σ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 25 26 27 28 29 3024 31

«…Στη στέγη του αν βροντούσανε οι χειμώνεςκυκλώπειο πάντα κι άτρεμον εφάνη…»

«Ο ανθισμένος δρόμος» Στέφανος Δάφνης

Οικία Ιωάννη Υφαντόπουλου. Ίσως το μοναδικό σπίτι με πέτρινη σκεπή που έχει

απομείνει στην Καστανιά. Φωτογραφία του Ζαχαρία Ζηνέλη

Απρίλιος 2013Απρίλιος 2013Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ K Δ Τ Τ Π Π Σ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Φωτογραφία του Στέφανου Μπώκου

Page 4: T Έτος 34 Αρ : 135 • 2012 • 3, 142 32 • GREECE • .: 210 25 ...kastanea.net/Documents/DIARY2013.pdf · «Ο Άγιος Νικόλαος η ιστορική εκκλησία

Μάιος 2013Μάιος 2013Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ K Δ Τ Τ Π Π Σ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Δεκαετία του 80 πρέπει να είναι, απόγευμα και μάλλον άνοιξη, Δεκαετία του 80 πρέπει να είναι, απόγευμα και μάλλον άνοιξη, γιατί τα χωράφια είναι οργωμένα και τα κλήματα μόλις άνοιξαν.γιατί τα χωράφια είναι οργωμένα και τα κλήματα μόλις άνοιξαν.Ο Χριστόφορος όπως κάθε μέρα έκανε το δρομολόγιο στο Καρ-Ο Χριστόφορος όπως κάθε μέρα έκανε το δρομολόγιο στο Καρ-

πενήσι και με την επιστροφή του πήγε στο σπίτι για ξεκούραση. πενήσι και με την επιστροφή του πήγε στο σπίτι για ξεκούραση. Ήταν μια ακόμα κουραστική ημέρα, είχε κάμποσους επιβάτες Ήταν μια ακόμα κουραστική ημέρα, είχε κάμποσους επιβάτες και οι παραγγελίες των χωριανών ήταν πολλές….και οι παραγγελίες των χωριανών ήταν πολλές….Το λεωφορείο αραγμένο λίγο πριν τα Μπαλαγιανναίικα, ξε-Το λεωφορείο αραγμένο λίγο πριν τα Μπαλαγιανναίικα, ξε-

κουράζεται και αυτό. Πρέπει να πάρει δυνάμεις, την επομένη κουράζεται και αυτό. Πρέπει να πάρει δυνάμεις, την επομένη αξημέρωτα θα τρέχει και πάλι μέσα στο φαράγγι……αξημέρωτα θα τρέχει και πάλι μέσα στο φαράγγι……

Φωτογραφία του Παναγιώτη Ντούρου Φωτογραφία του Παναγιώτη Ντούρου

Ιούνιος 2013Ιούνιος 2013Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ K Δ Τ Τ Π Π Σ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 24 25 26 27 28 2923 30

Μερική άποψη της ΚαστανιάςΦωτογραφία του Ζαχαρία Ζηνέλη

Page 5: T Έτος 34 Αρ : 135 • 2012 • 3, 142 32 • GREECE • .: 210 25 ...kastanea.net/Documents/DIARY2013.pdf · «Ο Άγιος Νικόλαος η ιστορική εκκλησία

Ιούλιος 2013Ιούλιος 2013Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ K Δ Τ Τ Π Π Σ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Το Δημοτικό Σχολείο της ΚαστανιάςΤο Δημοτικό Σχολείο της ΚαστανιάςΦωτογραφία του Ζαχαρία Ζηνέλη Φωτογραφία του Ζαχαρία Ζηνέλη

Το σχολείο λειτουργεί πλέον Το σχολείο λειτουργεί πλέον ως αίθουσα πολιτιστικών εκδηλώσεωνως αίθουσα πολιτιστικών εκδηλώσεων

Αύγουστος 2013Αύγουστος 2013Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ K Δ Τ Τ Π Π Σ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Λαογραφικό Μουσείο ΚαστανιάςΦωτογραφία του Ζαχαρία Ζηνέλη

Ένα όνειρο ζωής έγινε πραγματικότητα

Page 6: T Έτος 34 Αρ : 135 • 2012 • 3, 142 32 • GREECE • .: 210 25 ...kastanea.net/Documents/DIARY2013.pdf · «Ο Άγιος Νικόλαος η ιστορική εκκλησία

Σεπτέμβριος 2013Σεπτέμβριος 2013Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ K Δ Τ Τ Π Π Σ1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

Συνοικία «Παλιοχώρι». Συνοικία «Παλιοχώρι». Φωτογραφία του Ζαχαρία Ζηνέλη Φωτογραφία του Ζαχαρία Ζηνέλη

Oκτώβριος 2013Oκτώβριος 2013Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ K Δ Τ Τ Π Π Σ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Παναγία ΠρουσιώτισσαΠαναγία ΠρουσιώτισσαΗ δική μας Παναγία. Το στήριγμά μας σε κάθε δύσκολη στιγμή.Η δική μας Παναγία. Το στήριγμά μας σε κάθε δύσκολη στιγμή.

Page 7: T Έτος 34 Αρ : 135 • 2012 • 3, 142 32 • GREECE • .: 210 25 ...kastanea.net/Documents/DIARY2013.pdf · «Ο Άγιος Νικόλαος η ιστορική εκκλησία

Δεκέμβριος 2013Δεκέμβριος 2013Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ K Δ Τ Τ Π Π Σ1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Όρος Καλιακούδα. Η κορυφή «Κεραμίδι» στα 1450 m.Όρος Καλιακούδα. Η κορυφή «Κεραμίδι» στα 1450 m.

Να σ’ αγναντεύω μόνο θέλω μέσα απ’ το παραθύρι μου και Να σ’ αγναντεύω μόνο θέλω μέσα απ’ το παραθύρι μου και το μυαλό μου να ταξιδεύει…….το μυαλό μου να ταξιδεύει…….

Νοέμβριος 2013Νοέμβριος 2013Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Κ Δ Τ Τ Π Π Σ K Δ Τ Τ Π Π Σ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

Το παλιό γεφύρι στα «Διπόταμα» Όταν ήταν να ρίξουν το κλειδί, το τελευταίο,

εχτυπήσανε το κουδούνι για να σχολάσουνε οι εργάτες. Ήτουνε μεσημέρι. Κι αφού χτυπήσαν το κουδούνι, ξεφορτώθηκε το γιοφύρι απ’ τους μαστόρους και πήγε να δει ο πρωτομάστορας και δυο-τρεις άλλοι, να δούνε κατά πόσο έρχεται εντάξει το κλειδί. Και τότε,……., τότε σκώθηκε πάνω το γιοφύρι, δεν ήταν τα καλούπια του καλά, σκώθηκε πάνω, έφυγε το βάρος και τους πήρε όλους μέσα…. Σκοτώθηκε τότε, 1892 ήτανε, ο Κολοκύθας, ο πρωτομάστορας, σκοτώθηκε κι ο Ασημάκης απ’ το Κρίκελο. Ίσως κι άλλοι, εργάτες απ’ το Δερμάτι-διηγούνταν ο πατέρας μου και ο παππούς μου……

Γιάννης Μπαλτάς. Χαντζής στον Προυσό.

Page 8: T Έτος 34 Αρ : 135 • 2012 • 3, 142 32 • GREECE • .: 210 25 ...kastanea.net/Documents/DIARY2013.pdf · «Ο Άγιος Νικόλαος η ιστορική εκκλησία

ΣΕΛΙΔΑ 8 Ο ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

ΜΕΡΕΣ ΛΑΜΠΡΗΣ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΛΑΟ« Κι όταν χορεύει η λεβεντιά

της Πασχαλιάς τη μέραΒροντοχτυπάει το τύμπανο κι

αντιλαλεί η φλογέρα».Γ. Δροσίνη Ποίημα: ΠατρίδαΟι φωτογραφίες αυτές είναι

από τα πρώτα χρόνια της δεκα-ετίας του 50, τα τόσο δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια, που κάθε

χρόνο, αν και ξενιτεύονταν τα καλύτερα παιδιά – νέοι και νέες- του χωριού μας, αναζη-τώντας καλύτερη τύχη, όμως το χαμόγελο, η αισιοδοξία και η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο δεν έλειπε. Και ας ήταν νωπές οι απώλειες της προηγούμενης δεκαετίας από τον πόλεμο του Σαράντα, την πείνα και τις κα-

κουχίες της Κατοχής, από την Αντίσταση και την τραγωδία του Εμφυλίου. Είναι κάποιο απόγευμα Λα-

μπρής, στη 2η Ανάσταση, όπως λέγεται στα χωριά μας ο Εσπε-ρινός της Κυριακής του Πάσχα, η Αγάπη. Μετά την ακολουθία, έξω στο προαύλιο του Αγίου Νικολάου, σύμφωνα και με την προτροπή του Αναστάσιμου ύμνου: «Αναστάσεως ημέρα και λαμπρυνθώμεν τη πανηγύ-ρει και αλλήλους περιπτυξώμε-θα», ακολουθούσε χορός όλων των παρευρισκομένων. Αλλά

και τις δυο άλλες μέρες το ίδιο σκηνικό επαναλαμβανόταν. Ο αείμνηστος συμπατριώτης μας Κώστας Ν. Μπαλτάς στο βιβλίο του «ΚΑΣΤΑΝΕΑ – ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ, ΑΘΗΝΑΙ 1966, γράφει σχετικά:Κατά τας εορτάς Πάσχα και

Χριστουγέννων έρχονται εις το χωριό και πολλοί ξενιτεμένοι

συγχωριανοί ίνα συνεορτάσω-σι και συνδιασκεδάσωσι μετά των οικείων των και συγγενών των. Όλοι απέχουν από κάθε εργασίαν και επιδίδονται εις συνεχή φαγοπότια και διασκε-δάσεις. Οι κοπέλες προετοιμά-ζονται ώστε κατά τας ημέρας ταύτας, να εμφανισθώσιν εις τους χορούς με καινούργια

φορέματα και παπούτσια. Ο χορός και κατά τις τρεις ημέρες του Πάσχα γίνεται μετά την απογευματινή λειτουργία εις το προαύλιον του Μητροπολιτι-κού Ναού του Αγίου Νικολάου. Πρώτος σύρει τον χορόν ο ιερεύς του χωρίου με το κατω-τέρω «απολυτό» τραγούδι:

«Σήμερον είν’ η Λαμπρή και μεγάλη εορτή, σήμερον χορεύουν όλοι ιερείς και Αποστόλοι. Πρώτον βάζουν τον Ανδρέα τον μεγάλον ιερέα, ύστερα βάζουν το Γιάννη

για να δεις χορό που κάνει, και μετά βάζουν τον Πέτρο που χορεύει με το μέτρο…».Σύμφωνα με τις αναμνήσεις

τις δικές μας και των γερο-

ντότερων, συμπληρώνοντας τα παραπάνω προσθέτουμε πως όλοι θεωρούσαν σημα-ντικότατη την παρουσία τους τις «χρονιάρες» αυτές μέρες στα γλέντια του χωριού και έρ-

χονταν ακόμα και από τις πιο μακρινές συνοικίες. Το γλέντι και ο χορός συνεχίζονταν όχι μόνο στα καταστήματα του χωριού αλλά και στα σπίτια, ιδιαίτερα

των εορταζόντων, παλιότερα με τραγούδια με το στόμα και αργότερα με το γραμμόφωνο που ήταν περιζήτητο!. Ακολού-θησαν τα πικ –άπ!Αυτή την εικόνα αποδίδουν

οι δυο σπάνιες φωτογραφίες που παραθέτουμε. Μας τις πα-ραχώρησαν ευγενικά ο Τάκης Αθ. Μπαλτάς από τα Χάνια με καστανιώτικη καταγωγή, και η

επίσης καστανιώτισσα σύζυ-γός του Γεωργία, το γένος Στυλ. Γεωργοπούλου.Στην πρώτη φωτογραφία το

χορό μονοπωλούν οι Μπαλταί-

οι από τον Πέρα Μαχαλά, την Καστανούλα και τα Χάνια.Πρώτοι είναι οι γεροντότεροι.

Το χορό σέρνει ο Χριστόφορος Μπαλτάς που είναι πάνω στο «γύρισμα» και γι’ αυτό φαίνεται

μόνο η πλάτη του. Τον κρατά ο Μιλτιάδης Μπαλτάς – μόλις φαίνεται το κεφάλι του. Ακο-λουθεί κάποιος άλλος ηλικιω-μένος που δε μπορέσαμε να

τον αναγνωρίσουμε, ύστερα ο Δημητράκης Χριστοφ. Μπαλ-τάς που φαίνεται να τραγουδά – όργανα δεν υπάρχουν- μετά ο Ζαχαρίας Στυλ. Μπαλτάς από τα Χάνια με το μαντήλι του χο-ρού στο χέρι, ο Δημήτρης Παν. Μπαλτάς, πάλι από τα Χάνια, ο Δημήτρης Μάνθου Τσατσα-ράγκος από την Πορτίτσα- πιο πέρα από τα Χάνια, ο Ανδρέας

Αθ. Μπαλτάς και ο αδελφός του Τάκης Αθ. Μπαλτάς, τελευ-ταίος των ανδρών. Ακολουθεί η Φρόσω Μιλτ. Μπαλτά, ενώ τελευταία με την πλάτη γυρισμέ-

νη στο φακό και με το αριστερό χέρι απλωμένο ήταν η Γιαννίτσα Ευθ. Μπαλαγιάννη.Στη δεύτερη αυτή φωτογρα-

φία,που ίσως να ανήκει στην ίδια μέρα, στον ίδιο τόπο, με-

τρήσαμε πάνω από 140 άτομα. Με λίγη υπομονή και προσοχή αναγνωρίζονται αρκετοί συ-μπατριώτες μας. Την πρώτη του χορού, μάλλον τη Διαμάντω Ν.

Λωρίδα – Παπαζαχαρία κρατεί ο Πάνος Τσιλεμέκης, ενώ μπρο-στά της αλλά τελευταία είναι η αδελφή της Βασιλική Λωρίδα. Ο παπα-Κώστας μόλις έχει βγει από την Εκκλησία και είναι δεξιά από την είσοδο. Αριστερά δια-κρίνεται η μεγάλη καρυδιά που υπήρχε τότε και που αργότερα ξεράθηκε.

Ζ.Ζ.