svjetski savjet putovanja i turizma crna gora · pdf filesvjetski savjet putovanja i turizma...

SVJETSKISAVJETPUTOVANJA ITURIZMA

Crna GoraPUTOVANJA I TURIZAM

Ekonomsko istraživanje putovanja i turizma za 2005. godinu

PREDSJEDAVAJUĆI:

Vincent A. WolfingtonChairmanCarey International, Inc

Jean-Marc Espalioux Chairman of Management Board& CEOAccor

Jonathan S LinenVice ChairmanAmerican Express Company

Akbar Al BakerCEOQatar Airways

Peter ArmstrongPresident & CEOR ocky Mountaineer R ailtours

David BabaiChairmanGullivers Travel Associates

Sebasti‡n EscarrerVice ChairmanSol Meli‡

Manuel Fernando Esp’ rito SantoChairmanEsp’rito Santo Tourism

Edouard EttedguiGroup Chief ExecutiveMandarin Oriental Hotel Group

Maurice Flanagan CBEVice Chairman & GroupPresidentThe Emirates Group

Michael FrenzelChairmanTUI AG

Stephen P. HolmesVice Chairman Cendant Corporation

David House Group PresidentAmerican Express Company

InterContinental Hotels Group

R ichard R KelleyChairmanOutrigger Enterprises, Inc

Geoffrey J W KentChairman & CEOAbercrombie & Kent

J W Marriott, JrChairman & CEOMarriott International, Inc

David MichelsChief Executive Hilton Group plcHilton International

David MongeauVice Chairman CIBC World Markets

Curtis NelsonPresident & COOCarlson Companies

Mike NessPresidentThe Travel Corporation

P R S OberoiChairmanThe Oberoi Group

Alan ParkerChief ExecutiveWhitbread PLC

Lalit SuriChairman & Managing DirectorBharat Hotels Ltd

Jonathan TischChairman & CEOLoews Hotels

Giovanni AngeliniCEO & Managing DirectorShangri-La Hotels & R esorts

Ted BalestreriChairman & CEOCannery R ow Company

Sim—n Barcel— VadellChairman & CEOBarcel— Hotels and R esorts

Henrik BartlManaging Director & Head ofR eal Estate Structured FinanceAareal Bank AG

JŸrgen BaumhoffCEOQatar National Hotels Company

R aymond BicksonManaging DirectorThe Taj Group of Hotels

R egis Bulot Chairman of the Board R elais & Chateaux

Marilyn Carlson NelsonChairman & CEOCarlson Companies

U Gary CharlwoodFounder, Chairman & CEOUniglobe Travel (International) Inc

Alex ChristouPartner, Travel ServicesAccenture

Jennie ChuaChairman & CEOR affles International Ltd

David C liftonManaging Director, Europe & AsiaInterval International

Jim ComptonSenior VP, MarketingContinental Airlines

Fernando ConteChairman & CEOIberia, Airlines of Spain

Glen DavidsonSenior VP, Worldwide TravelInsurance & R elated ServicesAmerican International Group, Inc

Alain DemissyPresident of the ExecutiveCommitteeMondial Assistance Group

R od EddingtonChief Executive British Airways plc

R akesh GangwalChairman, President & CEOWorldspan

Laurence GellerChairman & CEOStrategic Hotel Capital

Naresh GoyalChairman Jet Airways

Maurice H GreenbergChairman & CEOAmerican International Group, Inc

Stelios Haji-IoannouChairman & FoundereasyGroup (UK) Ltd.

Murray HennessyCEOAvis Europe Plc

Brent HobermanCo-Founder & CEOlastminute.com

James HoganPresident & Chief ExecutiveGulf Air

R aimund HoschPresident & CEOMesse Berlin GmbH

Nuno Trigoso Jord‹oPresident & CEOSonae Turismo Gestao e Servicos

Samuel KatzChairman & CEOTravel Distribution ServicesDivisionCendant Corporation

Nigel KnowlesManaging PartnerDLA

Krishna KumarVice ChairmanThe Taj Group of Hotels

Gerald LawlessChief Executive Jumeirah International

Dave LucasPresident & CEOBlue Wave Solutions

Lusotur S. A.

Manuel MartinPartnerCyberDodo Productions Ltd

Wolfgang MayrhuberCEOLufthansa German Airlines

Paul McManusPresident & CEOThe Leading Hotels of the World

Armin MeierPresident & CEOKuoni Travel Holding Ltd

Alan MulallyExecutive Vice PresidentThe Boeing Company

John M Noel President & CEOThe Noel Group

Tom NutleyChairmanR eed Travel Exhibitions

Jean Gabriel P r sPresident & CEOMšvenpick Hotels & R esorts

Dion’sio PestanaChairmanGroup Pestana

Fernando PintoCEOTAP Air Portugal

Wolfgang Prock-SchauerChief Executive OfficerJet Airways

David R adcliffeChief ExecutiveHogg R obinson plc

Kurt R itterPresident & CEOR ezidor SAS Hospitality

Christopher R odriguesCEOVisa International

Peter R ogersPresident & CEODiners Club International

Carl R udermanChairmanUniversal Media

Mary SalfenGeneral Manager, Global Travel& Transportation IndustryIBM

Bruno SchšpferChairman of the BoardMšvenpick Hotels & R esorts

Per SetterbergCEOGlobal R efund Group

Eric J SpeckExecutive Vice President& Chief Marketing OfficerSabre Holdings Corporation

Jean-Cyril SpinettaChairman & CEOAir France

David SteinChairmanThe Stein Group

Barry SternlichtChairman & CEOStarwood Hotels & R esorts

R on StringfellowCEOTsogo Sun Group

Ian SwainPresidentSwain Tours

Andrew C TaylorPresident & CEOEnterprise R ent-a-Car

Kathleen TaylorPresident, Worldwide BusinessOperationsFour Seasons Hotels and R esorts

Jos Antonio Taz—nPresident & CEOAmadeus Global TravelDistribution

Jeffrey TofflerChairmanCoventry Partners

Simon Vincent CEOOpodo

Daniela WagnerManaging Director, Internationaloctopustravel.com

Philip WolfCEOPhoCusWright, Inc.

Peter YesawichChairman & CEOYesawich, Pepperdine, Brown & R ussell

Andr Jordan

Lord Marshall of Knightsbridge

Sir Frank Moore, AOChairmanTaylor Byrne Tourism Group

Frank OlsonChairman of the BoardThe Hertz Corporation

G r ard P lissonCo-Chairman, Supervisory BoardAccor SA

Henry Silverman Chairman Cendant Corporation

Tommaso ZanzottoPresidentTZ Associates Ltd

James D R obinson IIIGeneral PartnerR R E VenturesWTT C Chairman (1990-1994)

Sir Ian ProsserR etired ChairmanInterContinental Hotels GroupWTT C Chairman (2001-2003)

Harvey Golub R etired Chairman & CEOAmerican Express CoWTT C Chairman (1996 Ð 2001)

R obert H. BurnsChairmanR obert H Burns Holdings LimitedWTT C Chairman (1994 Ð 1996)

Jean-Claude Baumgarten

14 February 2004

POTPREDSJEDAVAJUĆI:

IZVRŠNI ODBOR:

GLOBALNI ČLANOVI:

POČASNI ČLANOVI:

POČASNI PREDSJEDAVAJUĆI:

PREDHODNIPREDSJEDAVAJUĆI:

BIVŠIPREDSJEDAVAJUĆI:

PREDSJEDNIK:

2

SADRŽAJPUTOVANJA I TURIZAM

ČLANSTVO WTTC-a..............................................................................................................................................................2

SADRŽAJ .....................................................................................................................................................................................3

Korištenje materijala je dozvoljeno pod uslovom da se navede izvor1-2 Queen Victoria Terrace, Sovereign Court, London E1W 3HA, United Kingdom,

Tel +44-870-727-9882 or +44-207-481-8007, Fax +44-870-728-9882 or +44-207-488-1008, enquires @wttc.org o www.wttc.org

SATELITSKI OBRAČUN PUTOVANJA I TURIZMA ....................................................................5

Pristup WTTC-a satelitskom obračunu efekata turizma.........................................................................6

TSA koncepti i strukture.........................................................................................................................................................7

Potražnja i ponuda putovanja i turizma...................................................................................................................9

Ekonomski uticaj..........................................................................................................................................................................10

Rast.............................................................................................................................................................................................................12

Nacionalne, regionalne i svjetske zbirne tabele............................................................................................13

Ukupna potražnja.........................................................................................................................................................................14

Zaposlenost.........................................................................................................................................................................................15

Bruto društveni proizvod......................................................................................................................................................16

Kapitalne investicije..................................................................................................................................................................17

Lična i poslovna putovanja................................................................................................................................................18

Izvoz..........................................................................................................................................................................................................19

Vlada.........................................................................................................................................................................................................20

Rangiranje u odnosu na svijet.........................................................................................................................................21

Doprinos i rast.................................................................................................................................................................................22

TABELE SATELITSKOG OBRAČUNA..........................................................................................................23

Odstupanja 2005./2004. ......................................................................................................................................................25

Osvrt na svijet.................................................................................................................................................................................27

Oksfordsko ekonomsko prognoziranje.................................................................................................................30

3

SVJETSKI SAVIJET ZA TURIZAM I PUTOVANJA........................................................................4

Sa celnim ljudima više od stotinu vodećih svjetskih kompanija u svom članstvu, WTTC ima jedinstveni mandat i pregled svih pitanja koja su povezana sa uspjehom u sektoru putovanja i turizma.

SVJETSKI SAVJET PUTOVANJA I TURIZMA (WTTC) JE FORUM LIDERA SEKTORA TURIZMA I PUTOVANJA KOJI SARAĐUJE SA VLADAMA U CILJU POVEĆANJA SVIJESTI

O VAŽNOSTI OVOG NAJVEĆEG SVJETSKOG GENERATORA BOGATSTVA I RADNIH MJESTA.

Ovaj izvještaj za 2005. godinu za Crnu Goru predstavlja peti set istraživanja Satelitskog obračuna u turizmu (Tourism Satellite Accounting - TSA) koje je Oksfordsko ekonomsko prognoziranje (Oxford Economic Forecasting - OEF) pripremilo za WTTC.

Prvo, naručeno 2001. godine, dovelo je do preuređivanja modela prethodno razvijenog tokom 1990-tih godina. Drugo, pripremljeno 2002. godine, odigralo je važnu ulogu u kvantifikovanju posljedica tragičnih događaja od 11. septembra 2001. po putovanja i turizam. Treći, 2003. godine, značajno je unaprijedio i poboljšao kvalitet, sofisticiranost i preciznost TSA istraživanja i predstavio drugi (gori slučaj) za rat u Iraku. četvrti, 2004. godine, povećao je obim ukl juć ivanjem još 13 zemal ja koje rani je n isu b i le obuhvaćene TSA istraživanjem i predstavljao je čak i dublju analizu rezultata prezentiranih u izvještaju.

Ovo istraživanje za 2005. godinu nam pomaže da izgradimo model za predviđanje kriza koji će pomoći ovoj privrednoj grani, vladama i medijima da shvate mogući uticaj prirodnih katastrofa kao što je cunami u Indijskom okeanu, događaja povezanih sa zdravljem, kao što je bio SARS 2004. godine, ratova i sukoba kao što je rat u Zalivu iz 1990-te godine i terorističkih djela kao što je 11. septembar. Što više znamo o širini, trajanju i ozbiljnosti ovih raznih događaja, to bolje možemo predvidjeti potencijalni uticaj i pripremiti se za oporavak.

Kao i uvijek, ovo istra ivanje za 2005. godinu ažurira istorijske rezultate na osnovu najnovijih izvora podataka, procjenjuje trenutni učinak crnogorskog turizma i putovanja i daje kratkoročne i dugoročne prognoze na osnovu najnovijih nacionalnih i međunarodnih izvora podataka i ekonometrijskih modela koje je razvio OEF.

Jean-Claude Baumgarten Predsjednik, Svjetski savjet putovanja i turizma

Na osnovu standarda UN za satelitski obračun, ovo novo TSA istraživanje kvantifikuje sve aspekte potražnje putovanja i turizma, od lične potrošnje do poslovnih kupovina, kapitalne investicije, vladinu potrošnju i izvoz. Zatim prevodi ove informacije u ekonomske koncepte p ro izvodn je , kao š t o su b ru to d ruš tvn i p ro izvod i zaposlenost, koji se mogu porediti sa drugim privrednim granama i ukupnom privredom da se dobiju val jane statističke informacije koje će pomoći u procesima kreiranja politike i donošenja poslovnih odluka.

Poruka ovogodišnjeg istraživanja je uglavnom pozitivna na globalnoj osnovi za zdravi povratak rastu. Na malo konkretni joj osnovi , očekuje se da će 2005. godine crnogorski turizam generisati 8,5% BDP-a i12.949 radnih mjesta, dok se očekuje da će ukupna ekonomija generisana turizmom ostvariti ukupno 14,8% BDP-a i 22.644 radnih mjesta.

Ako pogledamo budući razvoj, predviđa se da će ukupna potražnja putovanja i turizma imati realan porast 8,5% 2005. godine i realni godišnji rast od 9,9% od 2006-te do 2015-te.

Ovo istraživanje WTTC-a kvantifikuje i dokumentuje ekonomiku putovanja i turizma za Crnu Goru, prve korake u rješavanju kritičnih pitanja kao što su turistički menadžment, turistički marketing i promocija, turistička infrastruktura, oporezivanje, politika avio-saobraćaja i mnoga druga.

Nadamo se da će podizanjem svijesti o prethodnom učinku, trenutnom stanju i još uvijek nerealizovanim potencijalima putovanja i turizma u Crnoj Gori ovaj izvještaj djelovati kao katalizator, da će podstaći turističku privredu i vladu da nastave da sarađuju na kreiranju uslova neophodnih za realizaciju stvarnih mogućnosti ove privredne grane.

Vincent A. WolfingtonPredsjedavajući, Svjetski savjet putovanja i turizmaPocasni predsjedavajuci, Carey International, Inc.

SVJETSKI SAVJET ZA TURIZAM IPUTOVANJA

4

SATELITSKI OBRAČUNPUTOVANJA I TURIZMASATELITSKI OBRAČUN EFEKATA TURIZMA

5

OVAJ IZVJEŠTAJ PRATI KONCEPT SATELITSKOG OBRAČUNA DEFINISANOG KROZ SATELITSKI OBRAČUN U TURIZMU: PREPORUČENI METODOLOŠKI OKVIR (TSA:RMF), A

NASTAO JE POD POKROVITELJSTVOM SVJETSKE TURISTIČKE ORGANIZACIJE.

Tokom posljednje tri decenije pojedine zemlje su procjenjivale ekonomski uticaj turizma, putem čitavog niza mjera koristeći različite definicije i metodologije. Takvi pristupi su onemogućili smisleno poređenje među različitim zemljama, a čak i za istu državu u različitim vremenskim periodima. To je onemogu?avalo pokušaje poslovnih ljudi i vlada da izvuku validne zaključke o prirodi i kretanju turističke potražnje u nacionalnim ekonomijama. Takav režim je zamaglio značajnu, pozitivnu ulogu koju ova privredna grana igra u nacionalnim ekonomijama i spriječio pokušaje poslovnih ljudi i vlada da optimiziraju ekonomske programe i politike.Svjetski savjet za putovanja i turizam (WTTC) prepoznao je nedostatak ključnih podataka o turističkoj privredi od trenutka svog osnivanja 1990. godine i objavio prve detaljne procjene uticaja turizma na svjetsku ekonomiju te iste godine.Od tada je WTTC radio na poboljšanju metodologije i podsticao pojedinačne zemlje da unaprijede mjerenja i razumijevanje uticaja turizma na ukupnu privredu. Osim toga, u duhu udruživanja snaga da se unaprijedi globalno razumijevanje uloge turizma u nacionalnim ekonomijama, WTTC je zdušno podržao programe Svjetske turističke organizacije (WTO) na poboljšanju turističkih statističkih podataka širom svijeta.

WTTC je, u saradnji sa ekonomskim konsultantima/partnerima u istraživanju - Oksfordskim institutom za ekonomsko prognoziranje (OEF) od 1999. i "Global Insight" (ranije poznati kao DRI·WEFA) od 1990-1999., razradio i publikovao istraživanje ekonomskog doprinosa turizma svjetskoj, regionalnim i nacionalnim ekonomijama.Počevši od 1990. godine, istraživački tim WTTC-a je radio na razvijanju praktičnih, realnih modela u cilju ilustrovanja ekonomskog doprinosa turizma zasnovanog na potrebama vodečeg privatnog sektora, ljudi koji donose odluke u javnom sektoru i istraživača u ovoj privrednoj grani, kao i na interpretaciji sistema nacionalnih statističkih obračuna. Istraživanje je sada čvrsto inkorporirano u međunarodne standarde za satelitski sistem obračuna u turizmu koje su kreirale WTO, Organizacija za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD) i Eurostat i odobreno od strane Komisije za statistiku Ujedinjenih nacija 2000. godine. Promovisano je na WTO konferenciji održanoj u Vankuveru maja 2001. i objavljeno kao Satelitski obračun u turizmu: Preporučeni metodološki okvir (WTO:RMF) 2001. godine.Od 1999. godine, istraživanje WTTC-a je zasnovano na konceptualnom okviru standarda odobrenog od strane UN sa čitavim nizom diskrecionih ekstenzija. Istraživanje kombinuje najsofisticiranije ekonomsko modeliranje i prognoze koje su dostupne sa najnovijim, javno iskazanim podacima koji generišu sveobuhvatnu implementacju satelitskog obračuna u turizmu.Ažurirani podaci za 2005-u godinu WTTC TSA istraživanja predstavljaju peto po redu godišnje ažuriranje podataka koje za WTTC radi OEF. U sprovođenju ovog posla OEF se obimno koristi metodologijom razvijanom godinama od strane WTTC-a da bi se TSA razvio kao operativni instrument. OEF je takođe iskoristio priliku da u nizu oblasti revidira i unaprijedi tehnike modeliranja, pretpostavke koje se koriste i izvore podataka koji se primjenjuju, pa ni ovo istraživanje za 2005. godinu nije izuzetak.

WTTC ISTRAŽIVANJE

PRISTUP WTTC-A SATELITSKOMOBRAČUNU EFEKATA TURIZMA

6

W T T C J E U L O Ž I O N A P O R E D A I M P L E M E N T I R A I K R E I R A NAJSVEOBUHVATNIJI TSA IZVJEŠTAJ, KAKO JE PREDVIĐENO U TSA:RMF, STVARANJEM UŽEG KONCEPTA "TURIZMA KAO PRIVREDNE GRANE", UPOREDO SA STVARANJEM ŠIREG KONCEPTA "EKONOMIJE GENERISANE TURIZMOM".

WTTC se zalaže za punu implementaciju TSA-a, kako je definisan u TSA:RMF da bi se postigao najviši nivo korisnosti za ovu privrednu granu i za vlade. To uključuje:

WTTC je radio na razvijanju sveobuhvatnog TSA , ne zato što želi da preuveliča uticaj turizma, već zato što su informacije koje ovim putem mogu dobiti vlade i turizam kao privredna grana ključne za kreiranje promišljene i sveobuhvatne politike i donošenje poslovnih odluka. WTTC je stava da će vrijeme potvrditi pionirsku implementaciju simuliranog TSA kao jednu od najvažnijih prekretnica u odavno potrebnom ekonomskom priznavanju turizma.

U istraživanju WTTC-a ni jedna zemlja nema poseban tretman niti se favorizuje. WTTC koristi međunarodno dostupne izvore podataka i isti obim satelitskog obračuna turizma za sve zemlje, a isto tako i iste osnovne pretpostavke kroz isti sistem modela. TSA istraživanje WTTC-a koristi univerzalne i interno konzistentne okvire modela i generiše usaglašene rezultate i predviđanja za više od 175 zemalja širom svijeta. Detalji o metodologiji koju koristi WTTC/OEF u svom TSA istraživanju su dostupni na WTTC web-siteu (www. wttc.org).

Niz informacija partnera i potrošača o kupovinama vezanim za turizam (prije, tokom i nakon putovanja, bilo domaćih ili međunarodnih, uvoznih ili izvoznih, kao i usluge, trajne i ne-trajne) koje do sada nikad nisu bile određene;Sveobuhvatnu dokumentaciju i analizu cjelokupnog lanca usluge turističkog proizvoda i sposobnost Vlade da pruži kvalitetnu i blagovremenu uslugu posjetiocimaOdnose između putovanja i turizma i drugih sektora privrede, kao što su poljoprivreda i proizvodne djelatnosti u cilju ilustrovanja protoka potrošnje;Kompletan pregled javnih radova koji su od koristi posjetiocima i turističkim preduzećima kako bi se usaglasili planovi i prioriteti razvoja javnog sektora;Fokusirane mogućnosti za domaću proizvodnju kao i podsticajne mjere iz javnog sektora kako bi se stvorio poslovni ambijent koji će pomoći ublažavanju problema trgovinskog bilansa;Informacije o potražnji i ponudi zaposlenosti koje omogućavaju planiranje i razvoj ljudskih resursa.

*

*

*

*

*

*

Lična putovanja i turizam 74.3

6.3

0.9

203.9

16.9

33.9

25.6

TSA KONCEPTI I STRUKTURE

285.4

361.8

Obračun potražnje (mil €)

Formalno poznatija kao lična potrošnja na putovanja i turizam, ova kategorija obuhvata svu ličnu potrošnju stanovništva jedne države na usluge putovanja i turizma (smještaj, transport, zabava, ishrana, finansijske usluge, itd) i robu (trajnu i ne-trajnu) koja se koristi za turističke aktivnosti. Potrošnja može da se desi prije, tokom ili nakon puta. Potrošnja pokriva sva putovanja i turizam, i ona usmjerena ka inostranstvu i domaća.

Poslovna putovanjaFormalno poznata kao Intermediate Consumption of Travel and Tourism ili jednostavnije službena putovanja; ova kategorija troškova od strane vlade i privrede obuhvata potrošnju na robe i usluge (transport, smještaj, ishrana, zabava, itd) za svrhu službenih putovanja zaposlenih.

Vladini troškovi (individualni)Formalno poznata kao netržišne usluge (individualne), ova kateorija uključuje troškove (transfere ili subvencije) od strane vladinih agencija za obezbjeđivanje usluga posjetiocima vezanih za putovanja i turizam kao što su kulturne (npr. muzeji umjetnosti), rekreacione (npr. nacionalni park) ili formalnosti oko ulaska u zemlju (npr. imigracione vlasti / carina).

Izvoz ostvaren od strane posjetilacaPotrošnja od strane međunarodnih posjetilaca na robu i usluge unutar ekonomije zemlje domaćina.

Potrošnja u turizmu i putovanjimaUkupna potrošnja u putovanjima i turizmu koju ostvare posjetioci i koja se ostvari u ime posjetilaca (roba i usluga) u ekonomiji zemlje domaćina.

Vladini troškovi (kolektivni)Formalno poznata kao netržišne usluge (kolektivne), ova kategorija uključuje operativne troškove koje ostvare vladine agencije na usluge povezane sa putovanjima i turizmom, ali koji nisu direktno povezani sa bilo kojim pojdinačnim posjetiocem, već se ovi troškovi u osnovi čine u ime "šire zajednice", kao što je turistička propaganda, administracija avionskog saobraćaja, usluge bezbjednosti i sanitarne usluge u turističkim centrima.

Kapitalne investicije

Izvoz (ne-turistički)

Potražnja u turizmu i putovanjima

Formalno poznata kao akumulacija kapitala, ova kategorija uključuje utrošak kapitala od strane direktnih pružalaca usluga u turizmu kao privrednoj grani i od strane vladinih agencija da se obezbijede objekti, oprema i infrastruktura za posjetioce.

Potrošačka roba (kao što je odjeća, elektronika ili benzin) koja se izvozi u inostranstvo zbog konačne prodaje posjetiocima, ili kapitalna dobra (kao što su avioni ili putnički brodovi) koja se šalju u inostranstvo za korištenje pružaocima usluga ove privredne grane.

Nominalni skup turističke aktivnosti u ekonomiji zemlje domaćina.

7

12900 132.6

44.2

108.6

226000 231.9

129.9

361.8

285.4

Obračun ponude

Satelitski način obračuna efekata turizma je zasnovan na konceptu ekonomske aktivnosti sa stanovišta potražnje, jer ova privredna grana ne proizvodi niti nudi homogeni proizvod ili usluge kao tradicionalne privredne grane (poljoprivreda, elektronika, industrija čelika, itd). Umjesto toga, turizam je privredna aktivnost definisana raznovrsnim skupom proizvoda (trajnih i ne-trajnih) i usluga (transport, smještaj, hrana i piće, zabava, vladine usluge, itd) koje se nude posjetiocima. Postoje dva osnovna skupa potražnje (potrošnja u turizmu i putovanjima i ukupna potražnja) i primjenjujući input/output modeliranje (žute strjelice) na ova dva skupa odvojeno satelitski obračun je u stanju da da dva različita, a komplementarna skupa ponude putovanja i turizma: turizma kao privredne grane i šire ekonomije koju generiše turizam. Prva obuhvata eksplicitno definisane ekvivalente proizvodnje ove privredne grane (odnosno, isključivo direktni uticaj), zbog poređenja sa ostalim privrednim granama, dok druga obuhvata širi uticaj putovanja i turizma na ekonomiju, i direktni i indirektni.

(mil €)

BDP turizma i putovanja kao privredne grane

BDP turizma i putovanja kao privredne grane

Uvoz turizma i putovanja kao privredne grane

Direktni doprinos bruto društvenom proizvodu (takođe poznat i kao dodata vrijednost) i zaposlenost povezana sa turističkom potrošnjom. Ovo je eksplicitno definisan doprinos ove privredne grane sa strane ponude koji se može porediti jedan-za-jedan sa doprinosom BDP-u i zaposlenosti ostalih privrednih grana jedne ekonomije. Jedinice u ovoj kategoriji uključuju tradicionalne pružaoce usluga putovanja i turizma kao što su aviokompanije, hoteli, rent-a-kar kompanije, itd.

Indirektni bruto društveni proizvod povezan sa potrošnjom putovanja i turizma. To je doprinos ekonomiji zemlje domaćina koji potiče od snabdjevača tradicionalne privredne grane putovanja i turizma. Jedinice u ovoj kategoriji uključuju kompanije za snabdijevanje gorivom i hranom, usluge pranja veša, računovodstvene firme, itd.

Vrijednost robe uvezene od strane jedinica koje pripadaju direktnoj i indirektnoj privrednoj grani putovanja i turizma.

radnih mjesta

Ponuda putovanja i turizma kao privredne Ukupna ponuda putovanja i turizma.

BDP šire ekonomije generisane turizmom (direktni i

Uvoz šire ekonomije generisane turizmom

Direktni i indirektni bruto društveni proizvod (takoče poznat i kao dodata vrijednost) i zaposlenost povezani sa potražnjom turizma i putovanja. To je najšira mjera doprinosa turizma i putovanja ekonomiji zemlje domaćina. Jedinice u ovoj kategoriji uključuju one prethodno opisane kao i proizvodnju, izgradnju, vladu, itd koje su povezane sa kapitalnim investicijama, vladinim servisima i izvozom koji nije sotvaren od strane posjetilaca.

Vrijednost roba uvezenih od strane jedinica direktne i indirektne šire ekonomije generisane turizmom.

Ponuda šire ekonomije generisane turizmomUkupna ponuda šire ekonomije generisane turizmom.

radnih mjesta

8

POTRAŽNJA I PONUDA PUTOVANJA I TURIZMA

mil US$ mil US$

Lična putovanja i turizam 87.7BDP turizma kao privredne grane(Direktni) 156.5

Poslovna putovanja i turizam 7.4BDP turizma kao privredne grane(Indirektni) 52.2

Vladini troškovi (individualni) 1.1 Uvozi turizma kao privredne grane 128.1

Izvoz ostvaren od strane posjetilaca 240.6BDP snabdjevača turizma (Direktni) 48.8

Vladini troškovi (kolektivni) 20.0

BDP snabdjevača turizma(Indirektni) 16.3

Kapitalne investicije 40.0 Uvozi snabdjevača turizma 25.2Ostali izvoz 30.2Potražnja turizma i putovanja 397.1 < Ukupna potražnja = Ukupna ponuda > Ponuda putovanja i turizma 397.1

mil US$ mil US$

Lična putovanja i turizam 87.7BDP turizma kao privredne grane(direktno) 156.5

Poslovna putovanja i turizam 7.4BDP turizma kao privredne grane (Indirektno) 52.2

Troškovi vlade (individualni) 1.1 Uvozi turizma kao privredne grane 128.1Izvoz od strane posjetilaca 240.6Potrošnja putovanja i turizma 336.8 Ponuda putovanja i turizma 336.8

mil US$ mil US$BDP turizma kao privredne grane (Direktni) 156.5

BDP turizma kao privredne grane (Direktni) 156.5BDP turizma kao privredne grane (Indirektni) 52.2BDP snabdjevača turizma(Direktni) 48.8BDP snabdjevača turizma(Indirektni) 16.3

9 BDP šire ekonomije generisane turizmom (Direktni i Indirektni) 273.7

Vidi legendu iznad (gore lijevo) Vidi legendu iznad (gore desno)

Vidi legendu iznad (gore desno) Vidi legendu iznad (gore desno)

Lična putovanja i turizam Poslovna putovanja i turizamVladini troškovi (individual.) Izvoz koji ostvare posjetiociVladini troškovi (kolektivni) Kapitalne investicijeOstali izvoz

BDP turističke privrede (direktni) BDP šire ekon.gene.turizmom (indirektni)

Uvoz turističke privrede BDP snabdjevača tur.priv. (direktni)

BDP snabdjevača tur.privrede (indirektni) Uvoz snabdjevača tur.privrede

POTRAŽNJATURIZMA I PUTOVANJA

PONUDATURIZMA I PUTOVANJA

Satelitski obračun turizma kvantifikuje obije strane ekonomske aktivnosti putovanja i turizma, i potražnju i ponudu. Grafikon sa lijeve strane pokazuje kako se potražnja putovanja i turizma "konzumira", dok grafikon sa lijeve strane prikazuje kako se ponuda putovanja i turizma "proizvodi". Bez obzira na to kakva je priroda turističke aktivnosti jedne ekonomije, potražnja putovanja i turizma je uvijek jednaka ponudi putovanja i turizma.

POTROŠNJATURIZMA I PUTOVANJA

TURIZAM I PUTOVANJAKAO PRIVREDNA GRANA

Potrošnja putovanja i turizma (sa lijeve strane tamno plave boje) je dio potražnje turizma i putovanja koji se obično identifikuje kao "potrošnja turista". Ova potrošnja uključuje lična putovanja i turizam (domaća i putovanja van granica zemlje od strane njenih državljana), poslovna putovanja i turizam (domaća i putovanja van granica od strane privatnih i vladinih agencija iz zemlje), troškovi vlade - individualni (subvencije vlade usmjerene posjetiocima) i turistički izvoz (potrošnja u zemlji domaćinu stranih posjetilaca).

Sa strane ponude, ova aktivnost se identifikuje (sa desne strane tamno plava boja) proizvodnjom ili dodatom vrijednošću (takođe poznata i kao bruto društveni proizvod) pružalaca tradicionalnih turističkih usluga (BDP turizma kao privredne grane - direktni) plus dodata vrijednost snabdjevača turističke privrede (BDP turizma kao privredne grane - idndirektni) plus vrijednost uvoza turističke privrede iz drugih zemalja.

Kada se u TSA govori o BDP turzima kao privredne grane, uvijek se misli na prvo "parče pite" sa desne strane (BDP tuirzma kao privredne grane - direktni). To je dio ponude putovanja i turizma koji se može porediti sa ostalim privrednim granama da se procijeni njegov stvaran doprinos.

WTTC se često poziva na BDP povezan sa privrednom granom turizma i putovanja koji je prethodno opisan (tamno plavi dio na "piti" sa lijeve strane) nasuprot široj ekonomiji generisanoj puovanjima i turizmom (tamno plavi djelovi na "piti" sa desne strane). Mada ova nomenklatura može biti zbunjujuća na prvi pogled, ova razlika je prilično jasna.

Privredna grana putovanja i turizma je uska perspektiva naše aktivnosti koja se može porediti sa ostalim privrednim granama jedne ekonomije.

Nasuprot tome, šira ekonomija generisana putovanjima i turizmom je šira perspektiva naše aktivnosti koja uzima u obzir i direktne i indirektne doprinose pružaoca tradicionalnih usluga putovanja i snabdjevača ove privredne grane unutar ekonomije zemlje domaćina. Ova perspektiva se koristi kada se želi razumjeti ukupan uticaj putovanja i turizma na ekonomiju zemlje domaćina.

BDP TURIZMA KAO PRIVREDNE GRANE(SAMO DIREKTNI UTICAJ)

BDP ŠIRE EKONOMIJE GEN. TURIZMOM(DIREKTNO I INDIREKTNO)

10

EKONOMSKI UTICAJ PUTOVANJA I TURIZMA

PUTOVANJA I TURIZAM - KOJI OBUHVATAJU TRANSPORT, SMJEŠTAJ, ISHRANU I PIĆE,REKREACIJU I USLUGE ZA POSJETIOCE - ČINE JEDNU OD SVJETSKIH PRIVREDNIH GRANAI POSLODAVACA NAJVEĆEG PRIORITETA.

U svijetu se 2005-te godine očekuje da će ostvariti 6.201.490 mil US$ ekonomske aktivnosti (ukupna potražnja), a predviđa se da će porasti na 10.678.500 mil US$ do 2015-te.

O?ekuje se da će potražnja za putovanjima i turizmom u Centralnoj i Istočnoj Evropi dostići 234.750,0 mil US$ 2005-te godine i porasti do 425.260,0 mil US$ 2015-te.

U Crnoj Gori, 2005-te, očekuje se da će putovanja i turizam ostvariti 361,8 mil EUR (427,0 mil US$) ekonomske aktivnosti (ukupna potražnja), i porasti na 1.244,1 mil EUR (1.306,3 mil US$) do 2015-te.

2005-te godine, putovanja i turizam kao privredna grana treba da doprinese 3,8% svjetskom BDP-u. Šira ekonomija generisana putovanjima i turizmom treba da dprinese 10,6% svjetskom BDP-u 2005-te godine.

U Centralnoj i Istočnoj Evropi, očekuje se da će putovanja i turizam ostvariti 2,2% doprinosa BDP-u 2005-te godine, a doprinos šire ekonomije generisane turizmom će iznositi 9,6%.

Očekuje se da će crnogorski turizam i putovanja doprinijeti 8,5% bruto društvenom proizvodu (BDP) 2005-te godine (132,6 mil EUR ili 156,5 mil US$), sa nominalnim porastom na 423,7 mil EUR ili 444,9 mil US$ (13,6% od ukupnog BDP-a) do 2015-te. Doprinos šire ekonomije generisane turizmom (procenat ukupnog BDP-a) treba da se pove?a sa 14,8% (231,9 mil EUR ili 273,7 mil US$) na 21,1% (655,6 mil EUR ili 688,4 mil US$) za isti period.

Putovanja i turizam predstavljaju aktivnost visokog porasta za koju se predviđa da će doživjeti realni godišnji porast svoje ukupne ekonomske aktivnosti od 4,6% na svjetskom nivou u narednih deset godina.

U Centralnoj i Istočnoj Evropi očekuje se da će putovanja i turizam ostvariti godišnji rast od 6,8% od 2006. do 2015-te.

Za Crnu Goru aktivnost putovanja i turizma se očekuje da će rasti realnom godišnjom stopom od 9,9% od 2006. do 2015-te godine.

Turizam je radno intenzivna privredna grana koja kreira široki spektar kvalitetnih poslova. U 2005. godini jedno od 12,0 radnih mjesta biće u široj ekonomiji generisanoj turizmom. Na turizam kao privrednu granu otpada 8,3% globalne zaposlenosti. Danas postoji oko 74,2 miliona radnih mjesta u turizmu kao privrednoj grani i 221,6 miliona radnih mjesta u široj ekonomiji generisanoj turizmom. Do 2015. predviđa se porast na 85,5 miliona radnih mjesta u turizmu kao privrednoj grani i 269,6 miliona radnih mjesta u široj ekonomiji generisanoj turizmom.

Očekuje se da će privredna grana putovanja i turizma Centralne i Istočne Evrope generisati 2.846.400 radnih mjesta 2005-te godine (1,9% ukupne zaposlenosti), dok će na širu ekonomiju generisanu turizmom otpadati 12.272.000 radnih mjesta (8,3% ukupne zaposlenosti).

U Crnoj Gori 2005. godine, ukupna zaposlenost u ekonomiji generisanoj turizmom procjenjuje sa na 22.644 radnih mjesta, ili 15,8% ukupne stope zaposlenosti ili 1 od svaka 6,3 radna mjesta. Do 2015. godine prognozira se rast broja radnih mjesta na 35.126, odnosno 22,5% ukupne zaposlenosti ili 1 od svaka 4,4 radna mjesta. Ukupno 12.949 radnih mjesta u turizmu kao privrednoj grani ćiniće 9,1% ukupne zaposlenosti 2005. godine, dok će porasti na 22.702 radna mjesta ili 14,5% ukupne zaposlenosti do 2015.

Turizam je značajna izvozna grana, jer dovodi turiste koji unose devize direktno u privredu. Očekuje se da će izvoz od putovanja i turizma u Centralnoj i Isto?noj Evropi predstavljati 11,5% ukupnog izvoza u 2005. godini.

U Crnoj Gori, izvoz ćini veoma važan dio doprinosa turizma BDP-u. Od ukupnog izvoza Crne Gore očekuje se da turizam generiše 39,8% (229,5 miliona €, ili 270,8 miliona US$) u 2005. godini i da poraste na 908,4 miliona € ili 953,8 miliona US$ (51,5% ukupnog izvoza) 2015. godine.

Turizam je katalizator za izgradnju i proizvodnju. Očekuje se da će, u 2005. godini, javni i privatni sektor zajedno potrošiti 918,005 milijardi US$ za nove kapitalne investicije za putovanja i turizam širom svijeta što predstavlja 9,4% ukupnih investicija, sa porastom na 1.673.070,0 biliona US$, ili 10,0% od ukupnih investicija 2015. godine.

Očekuje se da će kapitalna ulaganja u putovanja i turizam u Centralnoj i Istočnoj Evropi u 2005. godini iznositi 45.758,0 milijardi US$, ili 11,8% ukupnih regionalnih kapitalnih investicija.

Kapitalne investicije tokom 2005. godine u crnogorsku širu ekonomiju generisanu turizmom se procjenjuju na 33,9 miliona € (40,0 miliona US$) ili 16,2% ukupnih investicija. Do 2015. godine trebalo bi da dostigne cifru od 84,2 miliona € (88,4 miliona US$) ili 20,2% ukupnih investicija.

Putovanja i turizam su i generator i primalac Vladinih fondova. Globalno gledano, 2005.godine se očekuje da na putovanja i turizam ode 285.287,0 milijardi US$ Vladinih troškova, ili 3,8% ukupnih troškova. Do 2015. godine Vladina izdvajanja za turizam i putovanja trebalo bi da se povećaju na 41.368,0 milijardi US$, ili 4,1% ukupnih troškova Vlade.

Očekuje se da u Crnoj Gori operativni troškovi koji otpadaju na putovanja i turizam u 2005. godini ukupno iznose 17,8 miliona € (21,0 milion US$) ili 2,8% ukupnih troškova Vlade. U 2015. godini predviđa se da će se ovi troškovi povećati na 36,4 miliona € (38,2 miliona US$), ili 2,9% ukupnih troškova Vlade.

PUTOVANJA I TURIZAM - KOJI OBUHVATAJU TRANSPORT, SMJEŠTAJ, ISHRANU I PIĆE, REKREACIJU I USLUGE ZA POSJETIOCE - ČINE JEDNU OD SVJETSKIH PRIVREDNIH GRANA I POSLODAVACA NAJVEĆEG PRIORITETA.

132.6 mil. €

231.9 mil. €

229.5 mil. € 33.9 mil. €

17.8 mil. €

11

(156,5 mil. US$)bruto društvenog proizvoda

(BDP) što čini 8,5% ukupnog BDP.

MEĐUTIM, POŠTO JE TURIZAM POVEZAN SA SVIM SEKTORIMA PRIVREDE, NJEGOV STVARAN UTICAJ JE ČAK I VEĆI.

NA TURIZAM CRNE GORE DIREKTNO I INDIREKTNO ČINI:

(270,8 mil. US$)izvoza usluga i roba

ili 39,8% ukupnog izvoza

(21,0 mil. US$)vladinih troškovaili 2,8% učešća.

EKONOMSKI UTICAJ

22,644radnih mjesta što čini 15,8%

ukupne zaposlenosti.

(273,7 mil. US$)bruto društvenog proizvodasto čini 14,8% ukupnog BDP.

OČEKUJE SE DA ĆE TURIZAM CRNE GORE 2005. GODINE GENERISATI 361,8 MIL. € (427,0 MILIONA US$) EKONOMSKE AKTIVNOSTI (UKUPNA POTRAŽNJA).

DIREKTNI UTICAJ OVE PRIVREDNE GRANE UKLJUČUJE:

radnih mjesta što čini 9,1% ukupnezaposlenosti.

12,949

(40,0 mil. US$)kapitalnih investicija

ili 16,2% ukupnih investicija.

6.4%

9.9% 9.1%

5.8% 12.3%

6.4% 4.3%

12

9.7%

RAST

U 2005. GODINI PREDVIĐA SE REALNI RAST TURISTIČKE TRAŽNJE OD 8,5% U UKUPNOJ TURISTIČKOJ POTRAŽNJI NA 361,8 MIL. € (427,0 MIL. US$)

u BDP turizma kao privredne granena 132,6 mil. € (156,5 mil. US$)

direktno za ovu privrednu granu i 4,9% na 231,9 mil. € (273,7 mil US$) za ukupnu privredu

(direktni i indirektni troškovi).

TOKOM NAREDNIH DESET GODINA, OČEKUJE SE DA ĆE TURIZAM CRNE GORE OSTVARITI GODIŠNJI REALNI RAST OD:

u zaposlenosti u turizmu kao privrednoj grani (samo direktni uticaj),

na 12.949 radnih mjesta i 1,7% na 22.644 radnih mjesta u ukupnoj privredi generisanoj turizmom

(direktno i indirektno).

u ukupnojturističkoj potražnji,

na 1.244,1 mil € (1.306,3 mil US$) 2015. godine.

u ukupnom BDP od turizma i putovanja,na 423,7 mil € (444,9 mil US$) 2015. godine

direktno za ovu privredu i na 655,6 mil €(688,4 mil US$) za ukupnu privredu generisanu

turizmom i putovanjima.

u zaposlenosti u turizmu,na 22.702 radna mjesta direktno u

ovoj privrednoj grani i 4,5% na 35.126 radnih mjesta u ukupnoj privredi generisanoj turizmom i

putovanjima 2015. godine.

Izvoz ostvaren od strane posjetilaca,koji se penje na 869,1 mil €

(912,5 mil US$) do 2015. godine.

u smislu kapitalnih investicija,koje se pove?avaju na 84,2 mil €

(88,4 mil US$) 2015. godine.

u smislu vladinih troškovana 36,4 mil € (38,2 mil US$)

2015. godine.

2005 2015

Crna Gora mil EUR % od ukupno Rast1 mil EUR % od ukupno Rast2

Lična putovanja i turizam 74.3 6.0 9.2 200.0 8.2 7.2

Poslovna putovanja 6.3 --- 5.4 15.1 --- 5.9

Vladini troškovi 17.8 2.8 4.2 36.4 2.9 4.3

Ulaganje kapitala 33.9 16.2 -10.3 84.2 20.2 6.4

Izvoz ostvaren od strane posjetilaca 203.9 35.3 13.6 869.1 49.3 12.3

Ostali izvozi 25.6 4.4 2.4 39.4 2.2 1.4

Potražnja putovanja i turizma 361.8 --- 8.5 1,244.1 --- 9.9

BDP turizma kao privredne grane 132.6 8.5 9.7 423.7 13.6 9.1

BDP ekonomije generisane turizmom 231.9 14.8 4.9 655.6 21.1 7.7

Zaposlenost u tur. kao privrednoj grani 12.9 9.1 6.4 22.7 14.5 5.8

Zaposlenost u uk. ekonomiji gener. turizmom 22.6 15.8 1.7 35.1 22.5 4.5

12005 Stvarni rast korigovan sa inflacijom (%); 22006-2015 Godišnji stvarni rast korigovan sa inflacijom (%); '000 radnih mjesta

2005 2015

Centralna i Istočna Evropa mil US $ % od ukupno Rast1 mil US $ % od ukupno Rast2

Lična putovanja i turizam 75,820.0 7.8 2.8 134,250.0 9.9 6.5

Poslovna putovanja 23,908.0 --- 10.4 34,015.0 --- 4.2

Vladini troškovi 8,207.7 3.0 3.8 10,368.0 3.0 3.0

Ulaganje kapitala 45,758.0 11.8 9.1 88,727.0 12.7 8.2

Izvoz ostvaren od strane posjetilaca 48,296.0 6.9 0.8 99,601.0 7.7 8.0

Ostali izvozi 32,656.0 4.6 -2.7 58,197.0 4.5 6.3

Potražnja putovanja i turizma 234,750.0 --- 3.6 425,260.0 --- 6.8

BDP turizma kao privredne grane 36,804.0 2.2 5.5 63,050.0 2.6 6.0

BDP ekonomije generisane turizmom 160,990.0 9.6 5.0 280,720.0 11.6 6.5

Zaposlenost u tur. kao privrednoj grani 2,846.4 1.9 0.6 3,246.4 2.2 1.3

Zaposlenost u uk. ekon. gener. turizmom 12,272.0 8.3 0.1 14,618.0 9.8 1.8

2005 2015

Svijet mil US $ % od ukupno Rast1 mil US $ % od ukupno Rast2

Lična putovanja i turizam 2,833,110 10.4 5.1 4,601,960 11.0 3.9

Poslovna putovanja 652,898 --- 4.6 962,707 --- 3.1

Vladini troškovi 285,287 3.8 2.9 417,368 4.1 2.8

Ulaganje kapitala 918,005 9.4 5.3 1,673,070 10.0 4.8

Izvoz ostvaren od strane posjetilaca 818,349 6.5 7.3 1,513,010 5.5 5.7

Ostali izvozi 694,144 5.5 6.3 1,510,470 5.5 7.4

Potražnja putovanja i turizma 6,201,490 --- 5.4 10,678,500 --- 4.6

BDP turizma kao privredne grane 1,712,430 3.8 5.2 2,660,630 3.9 3.5

BDP ekonomije generisane turizmom 4,745,690 10.6 5.1 7,798,680 11.3 4.0

Zaposlenost u tur. kao privrednoj grani 74,223.0 2.8 2.9 85,520.8 2.8 1.4

Zaposlenost u uk. ekon. gener. turizmom 221,568.0 8.3 3.0 269,556.0 8.9 2.0

13

PROCJENE I PROGNOZE ZA CENTRALNU I ISTOČNU EVROPU

PROCJENE I PROGNOZE ZA CRNU GORU

SVJETSKE PROCJENE I PROGNOZE

NACIONALNE, REGIONALNE I SVJETSKE ZBIRNE TABELE

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

TSA Concepts

Perc

ent

of T

otal

Cat

egor

y

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

TSA Concepts

Ann

ualiz

ed R

eal G

row

th



* Udio na svjetskom tržištu 2005. godine iznosi 0,01%

6 Italija 272,851.0 1 Albanija 15.9 1 Crna Gora 9.921 Turska 45,895.5 16 Grčka 11.6 5 Hrvatska 7.825 Grčka 38,858.2 55 Crna Gora 8.5 9 Češka Republika 7.537 Češka Republika 24,667.9 68 Turska 7.8 34 Bugarska 6.148 Hrvatska 11,106.3 74 Bugarska 7.3 69 Albanija 5.465 Bugarska 6,861.9 124 Hrvatska 4.9 78 Bosna i Hercegovina 5.271 Kipar 5,120.1 142 Kipar 3.5 85 Kipar 5.0

101 Albanija 1,897.9 144 Italija 3.4 123 Grčka 4.1130 Bosna i Hercegovina 641.8 156 Češka Republika 1.8 129 Turska 3.9143 Crna Gora 427.0 165 Bosna i Hercegovina 0.7 153 Italija 3.1

14

Crna GoraUkupna potražnja 2005.

Crna GoraUkupna potražnja putovanja i turizma

(mil US$ konst. vrijednost iz 1990)

Lična P&T Poslovna P&T Vladini troškovi

Kapitalne investicije Turistički izvoz Ostali izvoz

Crna Gora Ostatak regiona0.00%

0.10%0.20%

0.30%

0.40%0.50%

0.60%

0.70%

0.80%0.90%

1.00%

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

Crna Gora0.00%

0.00%

0.00%

0.01%

0.01%

0.01%

0.01%

0.01%

0.02%

0.02%

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005 -150

-100

-50

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

-50

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

OČEKUJE SE DA ĆE TURIZAM I PUTOVANJA U CRNOJ GORI UKUPNO GENERISATI 361,8 MIL EUR (427,0 MIL US$) EKONOMSKE AKTIVNOSTI (UKUPNA POTRAŽNJA) 2005. GODINE, SA NOMINALNIM PORASTOM NA 1.244,1 MIL EUR (1.306,3 MIL US$) DO 2015. OČEKUJE SE DA ĆE POTRAŽNJA PUTOVANJA I TURIZMA PORASTI ZA 8,5% 2005. GODINE I DA ĆE RASTI REALNOM GODIŠNJOM STOPOM OD 9,9% OD 2006. DO 2015. UKUPNA POTRAŽNJA ZA 2005. GODINU PREDSTAVLJA UDIO OD 0,0% NA SVJETSKOM TRŽIŠTU.

UKUPNA POTRAŽNJA

Crna GoraUkupna potražnja putovanja i turizma

(kumulativni realni rast, %)

Udio Crne Gore na tržištuCentralne i Istočne Evrope

Ukupna potražnja 2005.

Udio Crne Gore na tržištuCentralne i Istočne Evrope

Ukupna potražnja

Centralna i Istočna EvropaUkupna potražnja putovanja i turizma


Udio Crne Gore na svjetskom tržištuukupna potražnja 2005.

Udio Crne Gore na svjetskom tržištu Ukupna potražnja

SvijetUkupna potražnja putovanja i turizma


Ostatak svijeta

* Udio na regionalnom tržištu 2005. godine iznosi 0,01%

IZVOD IZ TABELE WTTC-aUkupna potražnja turizma i putovanja

(2005, mil US$)


(realni rast 2005., %)


(10-godišnji realni rast, godišnja stopa,%)

16 Italija 2,748.9 19 Kipar 28.9 10 Hrvatska 4.725 Turska 1,654.6 26 Hrvatska 22.9 13 Crna Gora 4.542 Grčka 750.3 40 Grčka 18.2 76 Češka Republika 2.649 Češka Republika 611.4 45 Crna Gora 15.8 104 Grčka 2.056 Bugarska 473.7 55 Bugarska 13.3 124 Albanija 1.777 Hrvatska 255.5 59 Češka Republika 12.9 141 Kipar 1.396 Albanija 164.6 67 Italija 12.2 152 Bosna i Hercegovina 1.0

113 Kipar 107.5 71 Albanija 11.4 158 Bugarska 0.8131 Bosna i Hercegovina 55.4 111 Turska 7.7 160 Turska 0.7152 Crna Gora 22.6 159 Bosna i Hercegovina 4.7 161 Italija 0.7

15

-100

-50

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

-50

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

0.0

2,000.0

4,000.0

6,000.0

8,000.0

10,000.0

12,000.0

14,000.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

50,000.0

100,000.0

150,000.0

200,000.0

250,000.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

9.0

10.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

ZAPOSLENOST U ŠIROJ EKONOMIJI GENERISANOJ TURIZMOM U CRNOJ GORI SE PROCJENJUJE NA 22.644 RADNA MJESTA 2005. GODINE, ODNOSNO 15,8% UKUPNE ZAPOSLENOSTI, ILI 1 NA SVAKIH 6,3 RADNIH MJESTA. DO 2015. GODINE, OVA CIFRA BI TREBALA PORASTI NA 35.126 RADNIH MJESTA, ODNOSNO 22,5% UKUPNE ZAPOSLENOSTI ILI 1 NA SVAKA 4,4 RADNA MJESTA. CIFRA OD 12.949 RADNIH MJESTA U TURISTIČKOJ PRIVREDNOJ GRANI ČINI 9,1% UKUPNE ZAPOSLENOSTI 2005. GODINE I PREDVIĐA SE DA ĆE IZNOSITI UKUPNO 22.702 RADNA MJESTA ODNOSNO 14,5% UKUPNE ZAPOSLENOSTI DO 2015.

ZAPOSLENOST

Crna GoraZaposlenost u privredi gen. turizmom

('000 radnih mjesta)


(% ukupne zaposlenosti)



Centralna i Istočna EvropaZaposlenost u privredi gen. turizmom


SvijetZaposlenost u privredi gen. turizmom










IZVOD IZ TABELE WTTC-aUkupna zaposlenost u privredi gen.

turizmom (2005, mil US$)

IZVOD IZ TABELE WTTC-aUkupna zaposlenost u privredi gen.

turizmom (2005., % ukupne

IZVOD IZ TABELE WTTC-aUkupna zaposlenost u privredi generisana turizmom


Svjetlo plavom bojom prikazana su radna mjesta u turizmu kao grani; kombinovano svjetlo i tamno plavo predstavljaju radna mjesta u široj ekonomiji generisanoj turizmom

Svjetlo plava linija prikazuje radna mjesta u turizmu kao grani; tamno plava linija predstavlja radna mjesta u široj ekonomiji generisanoj turizmom

7 Italija 212,671.0 29 Kipar 22.7 2 Hrvatska 8.319 Turska 37,801.4 34 Hrvatska 19.6 5 Crna Gora 7.721 Grčka 33,637.1 44 Grčka 16.2 15 Češka Republika 6.837 Češka Republika 17,410.2 47 Bugarska 15.6 38 Bulgarska 5.649 Hrvatska 7,144.2 50 Crna Gora 14.8 50 Albanija 5.367 Bugarska 4,436.2 54 Albanija 14.1 76 Bosna i Hercegovina 4.769 Kipar 3,956.2 57 Češka Republika 13.8 88 Kipar 4.5

104 Albanija 1,113.4 75 Turska 11.4 114 Grčka 3.9127 Bosna i Hercegovina 527.4 77 Italija 11.4 154 Turska 2.7144 Crna Gora 273.7 156 Bosna i Hercegovina 5.8 160 Italija 2.4

16

Svjetlo plava linija prikazuje BDP turizma kao privredne grane; tamno plava linija predstavlja BDP šireekonomije generisane turizmom

Svjetlo plavom bojom prikazan je BDP turizma i putovanja kao privredne grane; kombinovano svjetlo i tamno plavo predstavljen je BDP šire ekonomije generisane turizmom

-200

-150

-100

-50

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

-50

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

500.0

1,000.0

1,500.0

2,000.0

2,500.0

3,000.0

3,500.0

4,000.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

BRUTO DRUŠTVENI PROIZVODOČEKUJE SE DA ĆE TURIZAM KAO PRIVREDNA GRANA DOPRINIJETI 8,5% BRUTO DRUŠTVENOM PROIZVODU (BDP) CRNE GORE 2005. GODINE (132,6 MIL EUR ILI 156,5 MIL US$), SA NOMINALNIM PORASTOM NA 423,7 MIL EUR ILI 444,9 MIL US$ (13,6% OD UKUPNOG) DO 2015. DOPRINOS UKUPNE PRIVREDE GENERISANE TURIZMOM (IZRAŽEN PROCENTUALNO) TREBALO BI DA SE POVEĆA SA 14,8% (231,9 MIL EUR ILI 273,7 MIL US$) NA 21,1% (655,6 MIL EUR ILI 688,4 MIL US$) ZA ISTI PERIOD.

Crna GoraDoprinos putovanja i turizma BDP-u(mil US$ konst. vrijednost iz 1990)

Crna GoraDoprinos putovanja i turizma BDP-u

(% ukupnog BDP)

Crna GoraBDP šire privrede generisane turizmom


Centralna i Istočna EvropaDoprinos putovanja i turizma BDP-u(mil US$ konst. vrijednost iz 1990)

Centralna i Istočna EvropaDoprinos putovanja i turizma BDP-u

(% ukupnog BDP)

Centralna i Istočna EvropaBDP šire privrede generisane turizmom


SvijetDoprinos putovanja i turizma BDP-u (mil US$ konst. vrijednost iz 1990)

SvijetDoprinos putovanja i turizma BDP-u

(% ukupnog BDP)

SvijetBDP šire privrede generisane turizmom


IZVOD IZ TABELE WTTC-aBDP šire privrede generisane turizmom

(2005, mil US$)

IZVOD IZ TABELE WTTC-aBDP šire privrede generisane turizmom

(2005., % ukupnog BDP)

IZVOD IZ TABELE WTTC-aBDP šire privrede generisane turizmom(10-godišnji realni rast, godišnja stopa,%)

8 Italija 29,297.0 32 Kipar 21.4 14 Češka Republika 6.926 Grčka 5,742.4 49 Crna Gora 16.2 21 Crna Gora 6.431 Turska 5,054.5 63 Bugarska 13.7 23 Albanija 6.332 Češka Republika 4,729.3 81 Češka Republika 11.5 47 Bugarska 5.265 Hrvatska 1,041.9 95 Grčka 10.7 48 Bosna i Hercegovina 5.171 Bugarska 847.0 101 Hrvatska 10.2 86 Hrvatska 4.176 Kipar 647.0 127 Turska 8.2 88 Grčka 4.1

122 Bosna i Hercegovina 137.6 135 Italija 7.9 135 Kipar 3.1133 Albanija 104.5 136 Bosna i Hercegovina 7.8 138 Italija 2.9155 Crna Gora 40.0 148 Albanija 7.0 140 Turska 2.9

17

-200

-150

-100

-50

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

-50

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

100.0

200.0

300.0

400.0

500.0

600.0

700.0

800.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

KAPITALNE INVESTICIJEKAPITALNE INVESTICIJE U CRNOGORSKI TURIZAM I PUTOVANJA SE PROCJENJUJU NA 33,9 MIL EUR, ODNOSNO 40,0 MIL US$ ILI 16,2% UKUPNIH INVESTICIJA ZA 2005. GODINU. DO 2015. TREBALE BI DOSTIĆI CIFRU OD 84,2 MIL EUR, 88,4 MIL US$ ILI 20,2% UKUPNIH INVESTICIJA.

Crna GoraKapitalne investicije u putovanja i turizam



(% ukupnih kapitalnih investicija)



Centralna i Istočna EvropaKapitalne investicije u putovanja i turizam



(%ukupnih kapitalnih investicija)



SvijetKapitalne investicije u putovanja i turizam


SvijetKapitalne investicije u

putovanja i turizam (% ukupnih kapitalnih investicija)

SvijetKapitalne investicije u

putovanja i turizam (kumulativni realni rast, %)

IZVOD IZ TABELE WTTC-aKapitalne investicije u putovanja i turizam

(2005, mil US$)

IZVOD IZ TABELE WTTC-aKapitalne investicije u

putovanja i turizam(2005., % ukupnih kapitalnih investicija)

IZVOD IZ TABELE WTTC-aKapitalne investicije u

putovanja i turizam(10-godišnji realni rast, godišnja stopa,%)

6 Italija 125,403.0 33 Hrvatska 12.2 10 Češka Republika 7.621 Turska 17,833.6 45 Italija 11.3 14 Hrvatska 7.328 Grčka 13,272.8 46 Albanija 10.9 16 Crna Gora 7.244 Češka Republika 5,031.8 50 Bugarska 10.8 26 Kipar 6.757 Hrvatska 2,764.7 62 Grčka 9.3 39 Bugarska 6.262 Bugarska 2,088.1 74 Kipar 8.3 64 Albanija 5.578 Kipar 974.3 76 Turska 7.9 105 Bosna i Hercegovina 4.681 Albanija 852.7 78 Češka Republika 7.7 130 Grčka 3.7

117 Bosna i Hercegovina 265.0 108 Crna Gora 6.0 142 Turska 3.1146 Crna Gora 87.7 147 Bosna i Hercegovina 4.3 155 Italija 2.5

18

Svjetlo plavom bojom su prikazana lična putovanja i turizam, a tamno plavom poslovna putovanja

-100

-50

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

9.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

40.0

45.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

500.0

1,000.0

1,500.0

2,000.0

2,500.0

3,000.0

1999 2000 2001 2002 2003 2004

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

LIČNA I POSLOVNA PUTOVANJA I TURIZAMLIČNA PUTOVANJA I TURIZAM U CRNOJ GORI PROCJENJUJU SE NA 74,3 MIL EUR, ODNOSNO 87,7 MN US$ ILI 6,0% UKUPNE LIČNE POTROŠNJE 2005. GODINE. DO 2015. OVA CIFRA BI TREBALA DOSTIĆI 200,0 MIL EUR, 210,0 MIL US$ ILI 8,2% UKUPNE POTROŠNJE. POSLOVNA PUTOVANJA U CRNOJ GORI SE PROCJENJUJU NA 6,3 MIL EUR, 7,4 MIL US$ 2005. GODINE. DO 2015. TREBALA BI DOSTIĆI CIFRU OD 15,1 MIL EUR ODNOSNO 15,8 MIL US$.

Crna GoraLična i poslovna putovanja i turizam(mil US$ konst. vrijednost iz 1990)

Crna GoraLična putovanja i turizam

(% ukupne potrošnje)

Crna GoraLična putovanja i turizam


Centralna i Istočna EvropaLična i poslovna putovanja i turizam (mil US$ konst. vrijednost iz 1990)

Centralna i Istočna EvropaLična putovanja i turizam

(%ukupne potrošnje)

Centralna i Istočna EvropaLična putovanja i turizam


SvijetLična i poslovna putovanja i turizam (mil US$ konst. vrijednost iz 1990)

SvijetLična putovanja i turizam

(% ukupne potrošnje)

SvijetLična putovanja i turizam


IZVOD IZ TABELE WTTC-aLična putovanja i turizam

(2005., % ukupne potrošnje)


(2005, mil US$)



4 Italija 46,550.0 16 Kipar 43.9 2 Crna Gora 12.310 Turska 19,670.0 18 Albanija 41.0 15 Češka Republika 8.414 Grčka 15,545.0 23 Grčka 37.0 16 Hrvatska 8.433 Hrvatska 5,682.5 26 Crna Gora 35.3 50 Bugarska 6.734 Češka Republika 5,666.1 34 Hrvatska 29.3 60 Bosna i Hercegovina 6.348 Bugarska 2,928.6 47 Turska 19.9 109 Kipar 5.151 Kipar 2,742.2 58 Bugarska 17.5 111 Albanija 5.184 Albanija 707.7 88 Italija 9.5 124 Italija 4.7

121 Crna Gora 240.6 107 Češka Republika 6.4 125 Grčka 4.7155 Bosna i Hercegovina 54.9 159 Bosna i Hercegovina 2.2 150 Turska 3.7

19

Svjetlo plavom bojom je prikazan izvoz koji ostvaruju gosti,a tamno plavom ostali izvoz

Svjetlo plava linija predstavlja izvoz koji ostvaruju gosti, a tamno plava ostali izvoz

-200

-150

-100

-50

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

-50

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

200.0

400.0

600.0

800.0

1,000.0

1,200.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

90.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

9.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

IZVOZTURISTIČKI IZVOZ IGRA VAŽNU RAZVOJNU ULOGU ZA NACIONALNU EKONOMIJU GENERISANU TURIZMOM I PUTOVANJIMA. OČEKUJE SE DA ĆE ŠIRA EKONOMIJA CRNE GORE GENERISANA TURIZMOM OSTVARITI 39,8% UKUPNOG IZVOZA (229,5 MIL EUR ILI 270,8 MIL US$) 2005. GODINE, SA NOMINALNIM RASTOM NA 908,4 MIL EUR ILI 953,8 MIL US$ (51,5% UKUPNOG IZVOZA) 2015. GODINE.

Crna GoraUkupni izvoz vezan za

putovanja i turizam(mil US$ konst. vrijednost iz 1990)

Crna GoraUkupni izvoz vezan za

putovanja i turizam (% ukupnog izvoza)

Crna GoraIzvoz koji ostvaruju posjetioci (kumulativni realni rast, %)

Centralna i Istočna EvropaUkupni izvoz vezan za putovanja i turizam


Centralna i Istočna EvropaUkupni izvoz vezan za putovanja i turizam

(% ukupnog izvoza)

Centralna i Istočna EvropaIzvoz koji ostvaruju posjetioci


SvijetUkupni izvoz vezan za

putovanja i turizam (% ukupnog izvoza)

SvijetUkupni izvoz vezan za

putovanja i turizam (mil US$ konst. vrijednost iz 1990)

SvijetIzvoz koji ostvaruju posjetioci (kumulativni realni rast, %)

IZVOD IZ TABELE WTTC-aIzvoz koji ostvaruju posjetioci

(2005, mil US$)


(2005., % ukupnog izvoza)



5 Italija 13,019.3 30 Kipar 9.2 16 Albanija 5.228 Grčka 1,165.0 78 Albanija 3.8 49 Crna Gora 4.330 Češka Republika 965.2 81 Grčka 3.7 56 Bosna i Hercegovina 4.154 Kipar 294.9 84 Češka Republika 3.7 106 Bugarska 3.162 Turska 245.3 87 Italija 3.5 123 Češka Republika 2.774 Bugarska 160.8 94 Bugarska 3.2 124 Kipar 2.785 Hrvatska 102.1 110 Crna Gora 2.8 144 Hrvatska 2.2

117 Bosna i Hercegovina 35.6 153 Hrvatska 1.4 160 Italija 1.6128 Albanija 25.0 165 Bosna i Hercegovina 1.1 166 Turska 1.2133 Crna Gora 21.0 172 Turska 0.6 173 Grčka 0.3

20

-150

-100

-50

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

-50

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

0

50

100

150

200

250

300

1990 1995 2000 2005 2010 2015

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

50.0

100.0

150.0

200.0

250.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

VLADAOĆEKUJE SE DA ĆE OPERATIVNI TROŠKOVI VLADE ZA PUTOVANJA I TURIZAM U 2005. GODINI IZNOSITI UKUPNO 17,8 MIL EUR (21,0 MIL US$) ILI 2,8% UKUPNE POTROŠNJE VLADE. 2015. GODINE PREDVIĐA SE DA ĆE OVA POTROŠNJA IZNOSITI UKUPNO 36,4 MIL EUR (38,2 MIL US$), ILI 2,9% UKUPNE POTROŠNJE VLADE.

Crna GoraPotrošnja Vlade za putovanja i turizam



(% ukupnih troškova Vlade)



Centralna i Istočna EvropaPotrošnja Vlade za putovanja i turizam






SvijetPotrošnja Vlade za putovanja i turizam






IZVOD IZ TABELE WTTC-aPotrošnja Vlade za putovanja i turizam

(2005., % ukupnih troškova Vlade)




(2005, mil US$)

Svjetlo plavom bojom je prikazan izvoz koji ostvaruju gosti, a tamno plavom ostali izvoz

Svjetlo plava linija predstavlja izvoz koji ostvaruju gosti, a tamno plava ostali izvoz

RANGIRANJE U ODNOSU NA SVIJET

2005 2015Crna Gora Apsolutna veličina Relativna veličina rast

1Apsolutna veličina

2

Licna putovanja i turizam 146 108 29 143 93 16Poslovna putovanja 167 --- 139 165 --- 10Vladini troškovi 133 110 76 131 109 49Kapitalne investicije 155 49 173 148 37 21Izvoz od posjetilaca 121 26 41 100 11 2Ostali izvozi 125 45 119 134 86 162Potražnja putovanja i turizma 143 --- 55 131 --- 1BDP turizma kao privredne grane 132 29 61 118 16 3BDP ekonomije generisane turizmom 144 50 130 139 36 5Zaposlenost u tur. kao privrednoj grani 140 26 83 133 20 5Zaposlenost u uk. ekonomiji gener. turizmom 152 45 135 146 34 13

Rangiranje Crne Gore na Svjetskoj listi zemalja za 2005. godinu

% ukupnih procjena za Crnu Goru za 2005. u odnosu na ostale zemlje

Desetogodišnje (2006-2015.) procjene rasta za Crnu Goru u odnosu na druge zemlje

0

20

40

60

80

100

120

%%

uk

upne

kat

ego

rije

-5

0

5

10

15

20

God

išnj

i rea

lni r

ast

%

Lična putovanja i turizam

Vladini troškovi


Izvoz od posjetilaca

Ostali izvozi

BDP turizm

a kao privredne grane

BDP ekonom

ije generisane turizm

om

Zaposlenost u tur.

privrednoj grani

Zaposlenost u uk.

ekonomiji gener.

turizmom

TSA koncepti

Lična putovanja i turizam

Poslovna putovanja

Vladini troškovi


Izvoz od posjetilaca

Ostali izvozi

Ukupna potražnja putovanja i

turizma

BDP turizm

a kao privredne grane

BDP ekonom

ije generisane turizm

om

Zaposlenost u tur.

privrednoj grani

Zaposlenost u uk. ekonom

iji gener. turizm

om

TSA koncepti

Relativna veličina rast

2005 Stvarni rast korigovan sa inflacijom (%); 2006-2015 Godišnji stvarni rast korigovan sa inflacijom (%)1 2

Ukupno 174 zemlje ili 13 regiona (najveca/najviša/najbolja je broj 1; najmanja/najniža/najgora je broj 174 ili 13; 0 je Zbirni region - nema rangiranja)

21

DOPRINOS I RASTDoprinos i rast BDP-a turizma kao privredne grane- Sve zemlje

Doprinos i rast zaposlenosti u turizmu kao privrednoj grani - Sve zemlje

Doprinos i rast kapitalnih investicija u turizmu kao privrednoj grani - Sve zemlje

Mjesto Crne Gore prikazano žutom i crvenom bojom

22

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

0% 2% 4% 6% 8% 10% 12%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

-2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

-4% -2% 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12%

Niski rastVisoki doprinos

Niski rast Niski doprinos

Visoki rastVisoki doprinos

Visoki rastNiski doprinos

Godišnji realni rast (2006-2015)

%u

kup

no

g B

DP

-a (2

00

5)






% u

kup

ne

zap

osl

eno

sti (

20

05

)


% u

kup

nih

kap

ital

nih

inve

stic

ija

(20

05

)





2000 2001 2002 2003 2004E 2005E 2015P

Crnogorski turizam - milion EUR

Lična putovanja i turizam 28.12 45.04 53.87 61.46 66.05 74.32 199.96

Poslovna putovanja i turizam 5.19 4.96 5.42 5.11 5.81 6.31 15.09

Korporativna 3.52 3.74 2.90 3.55 3.79 4.06 8.31

Vladina 1.67 1.22 2.52 1.56 2.03 2.25 6.78

Vladini troškovi - individualni 1.03 0.80 0.76 0.78 0.83 0.89 1.82

Turistički izvoz 77.28 112.54 131.54 144.35 174.30 203.87 869.05

Turistička potrošnja 111.62 163.34 191.59 211.69 247.00 285.39 1,085.92

Vladini troškovi - kolektivni 14.48 12.51 11.26 14.76 15.76 16.91 34.58

Ulaganje kapitala 24.67 28.32 11.40 18.60 36.69 33.89 84.19

Izvoz (ne turistički) 7.33 9.38 26.39 24.71 24.29 25.60 39.37

Turistička potražnja 158.10 213.55 240.63 269.76 323.73 361.80 1,244.05

Turizan kao privredna grana (samo direktni uticaj)

Zaposlenost ('000) 9.92 10.57 11.01 10.65 12.17 12.95 22.70

Bruto društveni proizvod 53.99 76.37 87.39 96.69 117.34 132.61 423.70

Turizan kao privredna grana (samo direktni uticaj)

Zaposlenost ('000) 20.68 19.79 19.52 19.32 22.26 22.64 35.13


Doprinos turizma kao % nacionalnog obračuna


Vladini troškovi 4.42 3.46 2.81 2.81 2.83 2.83 2.91


Izvoz 27.83 30.79 31.67 36.66 38.38 39.77 51.50

Turistički uvozi 10.65 9.41 10.42 13.27 13.29 13.89 21.49

Turizam kao privredna grana (samo direktni uticaj)

Zaposlenost 6.95 7.33 7.66 7.50 8.58 9.06 14.55


Ekonomija generisana turizmom (direktni i indirektni uticaji)

Zaposlenost 14.49 13.74 13.58 13.62 15.71 15.84 22.51


Stvarni rast turizma (godišnji izuzev 2013 = 10 - godišnji anualizovani)


Poslovna putovanja i turizam 10.52 -30.75 -5.37 -14.14 10.45 5.43 5.93

Vladini troškovi 47.51 -37.82 -21.75 17.72 3.65 4.15 4.29

Ulaganje kapitala 159.39 -16.81 -65.12 48.60 91.54 -10.31 6.38

Turistički izvoz 66.46 5.52 1.31 -0.09 17.23 13.56 12.27

Ostali izvoz 24.42 -7.31 143.90 -14.75 -4.56 2.36 1.36

Turistička potrošnja 41.11 6.03 1.67 0.60 13.28 12.18 11.38

Turistička potražnja 51.67 -2.13 -2.33 2.07 16.52 8.50 9.87

23

TABELE SATELITSKOG OBRAČUNA

2000 2001 2002 2003 2004E 2005E 2015P


Bruto društveni proizvod 32.95 2.49 -0.81 0.73 17.82 9.73 9.06

Zaposlenost -10.63 5.44 4.47 -2.04 14.29 6.44 5.78

Ekonomija generisana turizmom (direktni i indirektni uticaj)

Bruto društveni proizvod 48.27 -7.90 -6.13 3.15 18.77 4.87 7.72

Zaposlenost 0.66 -4.31 -1.38 -1.01 15.21 1.72 4.49

Crnogorski turizam - milion US$



Korporativni 3.25 3.35 2.74 4.01 4.64 4.79 8.72

Vladin 1.54 1.09 2.38 1.77 2.49 2.66 7.12



Turistička potrošnja 103.11 146.26 181.09 239.61 302.95 336.82 1,140.21


Ulaganja kapitala 22.78 25.36 10.77 21.05 45.00 40.00 88.39

Izvoz (ne turistički) 6.77 8.40 24.94 27.96 29.79 30.22 41.34

Turistička potražnja 146.03 191.22 227.45 305.33 397.07 427.00 1,306.26


Zaposlenost ('000) 9.92 10.57 11.01 10.65 12.17 12.95 22.70


Ekonomija generisana turizmom (direktni i indirektni uticaj)

Zaposlenost ('000) 20.68 19.79 19.52 19.32 22.26 22.64 35.13


Turizam - miliona US$ konstantnih iz 1990.





Turistička potrošnja 27.39 29.04 29.52 29.70 33.64 37.74 106.85



Izvoz (ne - turistički) 1.80 1.67 4.07 3.47 3.31 3.39 3.87

Turistička potražnja 38.79 37.96 37.08 37.84 44.09 47.84 122.41

Bruto društveni proizvod

Turizam kao privredna grana 13.25 13.58 13.47 13.56 15.98 17.54 41.69

Ekonomija generisana turizmom 27.61 25.43 23.87 24.62 29.24 30.67 64.51

24

ODSTUPANJA 2005./2004.

Procjene OEF-a za 2005. godinuPuna tamnoplava linija

Procjene OEF-a za 2004. godinuIsprekidana svjetloplava linija

25

0.00

5.00

10.00

15.00

20.00

25.00

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.00

0.50

1.00

1.50

2.00

2.50

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.00

1.00

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.00

50.00

100.00

150.00

200.00

250.00

300.00

350.00

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.00

2.00

4.00

6.00

8.00

10.00

12.00

14.00

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.00

50.00

100.00

150.00

200.00

250.00

300.00

350.00

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

90.0

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.00

50.00

100.00

150.00

200.00

250.00

300.00

350.00

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

Lična putovanja i turizammil US$ konst. vrijednost iz 1990

Lična putovanja i turizam% ukupne potrošnje

Poslovna putovanja i turizammil US$ konst. vrijednost iz 1990

Vladini troškovi na putovanja i turizammil US$ konst. vrijednost iz 1990

Vladini troškovi na putovanja i turizam% ukupnih vladinih troškova

Izvoz od posjetilacamil US$ konst. vrijednost iz 1990

Ukupan turistički izvoz% ukupnog izvoza

Ukupna potrošnja za putovanja i turizammil US$ konst. vrijednost iz 1990

Kapitalne investicije u putovanja i turizammil US$ konst. vrijednost iz 1990

Kapitalne investicije u putovanja i turizam% ukupnih kapitalnih investicija

Ukupna potrašnja putovanja i turizmamil US$ konst. vrijednost iz 1990

Crna GoraNapomene za 2005. godinu

Procjene OEF-a za 2004. godinuPuna tamnoplava linija

Procjene OEF-a za 2003. godinuIsprekidana svjetloplava linija

26

0.00

10.00

20.00

30.00

40.00

50.00

60.00

70.00

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.00

10.00

20.00

30.00

40.00

50.00

60.00

70.00

80.00

90.00

100.00

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

16.0

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

35.0

40.0

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.00

5.00

10.00

15.00

20.00

25.00

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

0.00

5.00

10.00

15.00

20.00

25.00

30.00

35.00

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

BDP turizma kao privredne granemil US$ konst. vrijednost iz 1990

BDP turizma kao privredne grane% ukupnog BDP-a

BDP šire ekonomije generisane turizmommil US$ konst. vrijednost iz 1990

BDP šire ekonomije generisane turizmom% ukupnog BDP-a

Zaposlenost u turizmu kao privrednoj grani'000 radnih mjesta

Zaposlenost u turizmu kao privrednoj grani% ukupne zaposlenosti

Zaposlenost u široj privredi generisanoj turizmom '000 radnih mjesta

Zaposlenost u široj privredi generisanoj turizmom % ukupne zaposlenosti

Nije bilo značajnijih redefinisanja podataka niti korekcija modela u ovogodišnjem TSA istraživanju

Simulirani satelitski obračun u turizmu za 2005. godinu od strane

WTTC-a

Ovogodišnje TSA istraživanje nastavlja našu praksu rastućeg unapređenja.

2 0 0 3 . g o d i n e n a p r a v l j e n j e n i z metodoloških unapređenja da bi se poboljšale kalkulacije raznih koncepata, d o k j e 2 0 0 4 . g o d i n e f o k u s b i o n a proširenju pokrivenosti da se uključi još 13 novih ekonomija.

Ove godine poboljšanje istraživanja je b i l o u s m j e r e n o n a u n a p r e đ e n j e makroekonomskih podataka i prognoza za ne-OECD zemlje. Ove zemlje po pravilu imaju manje sofisticirane izvore podataka i mehanizme izvještavanja, tako da je utrošeno više vremena i napora da se iznađu novi izvori podataka i da se validuju stari izvori podataka tako da TSA procjene bolje odražavaju stvarnost tih ekonomija.

Kao i uvijek, ažurirali smo podatke sa najnovijim brojkama koje su dostupne iz originalnih izvora, uzimajući u obzir blagovremenije indikatore putovanja i turizma tamo gdje su bili dostupni. U nekim slučajevima promjene su takođe očigledne kao rezultat daljeg rada na m a k r o e k o n o m s k i m p o d a c i m a i p redv iđan j ima , k ao d i j e l a s t a l nog monitoringa stanja ekonomija širom svijeta od strane OEF-a.

OSVRT NA SVIJETPouzdanost izvora podataka i margina greške prognoza Lična putovanja i turizam za 2005. (ukupne potrošnje)

Potražnja turizma i putovanja za 2005. (mil US$) Izvoz od posjetilaca za 2005. (% realni rast)

Potražnja turizma i putovanja za 2005. (% realnog rasta) Izvoz od posjetilaca za 2005. (% ukupnog izvoza)

Udio na tržištu ukupne potražnje putovanja i turizma za 2005. (% ukupne potražnje) Vladini troškovi na putovanja i turizam za 2005. (%ukupnih troškova)

BDP turizma kao privredne grane za 2005. (% ukupnog BDP-a)

BDP šire ekonomije generisane turizmom 2005. (% ukupnog BDP-a)

Radna mjesta u turizmu kao privrenoj grani 2005. ('000)

Radna mjesta u turizmu kao privrednoj grani (% ukupne zaposlenosti)

Radna mjesta u široj ekonomiji gen. turizmom 2005. ('000)

Radna mjesta u široj ekonomiji gen. turizmom 2005. (% ukupne zaposlenosti)

Kapitalne investicije u putovanja i turizam 2005. (% ukupnih investicija)

Kapitalne investicije u putovanja i turizam 2005. (% realni rast)

SVIJET 6,201,490 5.4 100.0 3.8 10.6 74,223 3 221,568 8.3 9.4 5.3 6.5 7.3 10.4 3.8

Karibi 45,535 3.3 0.7 4.7 15.4 781 5 2,380 15.1 20.7 7.5 17.3 2.2 6.4 8.7

Angvila Srednja 111 7.8 0.0 24.6 71.4 2 29 5 77.3 54.4 2.9 79.2 10.1 10.9 13.5

Antigva i Barbuda Srednja 837 9.0 0.0 25.0 86.0 11 35 29 95.0 51.8 3.8 71.9 13.5 22.5 27.8

Aruba Niska 2,072 5.8 0.0 21.3 70.9 18 30 51 85.8 76.4 3.6 30.1 7.1 22.5 16.3

Bahami Niska 3,883 11.0 0.1 18.4 54.7 43 26 116 68.7 66.1 17.8 69.2 11.4 23.2 13.8

Barbados Srednja 1,686 10.7 0.0 16.1 48.0 27 20 74 55.3 62.9 4.5 56.6 15.2 11.5 15.6

Bermuda Niska 991 6.8 0.0 6.0 20.4 3 8 9 24.5 45.8 2.4 22.9 10.9 7.5 17.6

Britanska djevičanska ostrva Niska 459 10.7 0.0 38.0 95.2 3 38 8 94.1 51.1 -1.3 65.6 13.6 54.3 26.7

Kajmanska ostrva Niska 671 -1.6 0.0 9.4 29.9 3 13 9 36.8 58.8 13.1 38.7 -8.5 5.9 27.7

Kuba Niska 4,921 4.9 0.1 4.1 13.2 158 4 497 11.3 16.5 1.5 40.4 8.5 4.8 5.7

Kurakao Niska 843 7.3 0.0 2.1 6.5 2 3 4 8.0 17.6 1.8 10.1 10.7 14.5 4.8

Dominika Srednja 99 9.8 0.0 9.6 26.0 3 9 9 23.8 15.8 4.5 36.4 13.8 11.6 6.1

Dominikanska Republika Srednja 7,026 -14.4 0.1 7.5 22.9 233 7 696 19.8 24.7 3.5 36.6 -22.5 4.7 20.9

Grenada Srednja 154 8.6 0.0 5.0 24.3 2 5 9 22.0 24.2 56.9 21.7 -22.0 11.8 11.9

Guadalupa Niska 1,046 3.1 0.0 8.4 27.3 25 8 78 25.5 21.0 -0.9 19.1 7.1 7.0 20.5

Haiti Niska 375 1.2 0.0 2.2 6.0 58 2 159 4.7 4.7 12.9 10.5 -0.7 3.8 3.0

Jamajka Srednja 3,914 10.0 0.1 10.8 36.2 121 10 394 31.9 33.7 17.7 44.7 10.1 7.6 16.7

Martinik Niska 1,407 1.4 0.0 2.0 8.9 6 3 24 9.3 17.6 4.3 12.2 4.2 5.1 7.7

Portorika Srednja 9,802 4.8 0.2 1.6 5.8 24 2 81 6.0 8.0 6.7 5.0 6.4 5.2 4.1

St. Kitts i Navis Srednja 172 9.3 0.0 7.8 28.6 2 9 6 29.1 25.2 6.2 38.5 14.0 10.9 14.2

Santa Lucia Srednja 493 9.2 0.0 15.0 42.8 11 16 30 43.2 40.2 6.9 77.4 11.0 12.3 16.9

St. Vinsent i Grenadini Srednja 194 6.5 0.0 10.3 31.8 4 10 13 28.6 28.3 1.5 48.1 9.5 9.2 11.9

Trinidad i Tobago Srednja 2,042 5.9 0.0 2.4 10.7 15 3 59 10.4 17.1 4.3 7.1 7.2 7.1 4.1

Djevičanska ostrva Niska 2,338 7.9 0.0 9.8 33.7 6 14 18 40.3 58.0 3.2 38.0 12.5 9.9 19.6

Centralna i Istočna Evropa 234,750 3.6 3.8 2.2 9.6 2,846 2 12,272 8.3 11.8 9.1 6.9 0.8 7.8 3.0

Albanija Niska 1,898 15.9 0.0 4.7 14.1 55 4 165 11.4 7.0 13.9 41.0 19.9 10.9 3.8

Bjelorusija Niska 2,994 8.6 0.0 1.9 8.2 79 2 344 6.7 6.8 9.6 3.5 9.8 8.6 1.0

Bosna i Hercegovina Srednja 642 0.7 0.0 1.3 5.8 12 1 55 4.7 7.8 5.8 2.2 0.4 4.3 1.1

Bugarska Srednja 6,862 7.3 0.1 4.6 15.6 139 4 474 13.3 13.7 11.2 17.5 4.0 10.8 3.2

Hrvatska Visoka 11,106 4.9 0.2 9.0 19.6 117 10 256 22.9 10.2 3.4 29.3 6.2 12.2 1.4

Makedonija Srednja 602 1.6 0.0 1.7 6.9 11 2 43 6.4 9.6 7.4 4.8 2.3 4.4 1.3

Crna Gora Srednja 427 8.5 0.0 8.5 14.8 13 9 23 15.8 16.2 -10.3 35.3 13.6 6.0 2.8

Rumunija Srednja 8,218 5.8 0.1 1.3 5.8 115 1 492 4.9 8.0 10.2 3.4 -8.9 4.3 3.4

Ruska federacija Visoka 87,066 3.3 1.4 1.6 9.0 979 1 5,250 7.7 15.8 11.1 4.0 -1.5 9.1 2.7

Ukrajina Srednja 14,178 3.6 0.2 3.2 12.8 566 3 2,316 10.3 18.2 1.5 12.8 3.5 9.5 5.0

Jugoslavija Srednja 1,664 9.7 0.0 1.2 4.8 43 1 160 4.3 8.3 13.3 1.3 17.4 4.1 0.8

Evropska unija 2,271,900 4.1 36.6 4.2 11.5 8,926 4 24,301 12.1 8.8 3.4 7.2 6.0 12.2 3.2

Austrija Visoka 78,651 4.4 1.3 6.1 16.7 284 7 764 18.6 13.5 2.4 13.9 8.5 16.8 4.8

Belgija Visoka 76,124 2.8 1.2 3.6 10.5 165 4 469 11.2 6.4 -4.6 3.1 4.8 14.0 3.2

Kipar* Srednja 5,120 3.5 0.1 10.4 22.7 54 15 108 28.9 21.4 4.7 43.9 1.5 8.3 9.2

Češka Republika* Visoka 24,668 1.8 0.4 2.5 13.8 124 3 611 12.9 11.5 8.6 6.4 1.6 7.7 3.7

Danska Visoka 38,417 4.8 0.6 3.5 9.4 92 3 254 9.3 10.1 0.8 6.3 9.2 11.3 2.5

Estonija* Srednja 3,337 1.7 0.1 4.9 20.3 30 4 122 17.7 21.3 -7.0 12.9 2.9 10.1 8.1

Finska Visoka 28,023 6.0 0.5 3.7 10.4 89 4 261 10.9 12.1 8.7 4.9 8.4 11.4 3.1

Francuska Visoka 365,350 3.7 5.9 4.9 12.5 1,528 6 3,671 15.1 7.4 2.8 10.1 3.0 12.7 3.2

Njemačka Visoka 439,766 3.5 7.1 2.8 9.6 1,172 3 3,959 10.3 6.1 -0.3 3.7 5.1 11.4 2.2

Grčka Visoka 38,858 11.6 0.6 7.2 16.2 324 8 750 18.2 10.7 1.7 37.0 23.3 9.3 3.7

Bugarska* Visoka 15,261 3.1 0.2 4.2 9.3 214 5 345 8.9 7.4 7.2 7.1 2.8 7.2 5.2

Irska Visoka 31,765 7.0 0.5 2.8 9.3 54 3 161 8.5 16.1 11.0 4.0 6.2 8.6 3.6

Italija Visoka 272,851 3.4 4.4 4.9 11.4 1,159 5 2,749 12.2 7.9 2.8 9.5 7.8 11.3 3.5

Latvija* Srednja 1,805 4.9 0.0 1.3 6.2 14 1 63 5.3 9.7 -6.6 5.8 1.2 6.9 3.0

Litvanija* Srednja 3,985 6.5 0.1 1.6 8.5 23 1 118 7.2 10.1 -5.1 7.0 1.8 7.6 3.0

Luksemburg Srednja 7,603 6.3 0.1 3.4 10.5 7 4 23 12.4 6.4 14.1 2.8 9.1 18.6 2.5

Malta* Srednja 2,152 4.4 0.0 14.7 28.4 30 21 51 35.0 33.1 3.7 20.7 5.2 7.1 11.3

Holandija Visoka 96,200 3.2 1.6 3.6 9.5 258 4 655 9.2 6.6 0.4 4.7 7.5 12.3 2.2

Poljska* Visoka 34,461 -0.5 0.6 1.6 7.6 239 2 1,035 7.1 8.1 4.9 7.0 -8.3 6.0 2.7

Portugal Visoka 42,709 5.1 0.7 7.2 17.3 425 8 1,036 20.2 10.8 2.9 15.5 9.4 13.3 6.5

Slovačka* Visoka 9,195 7.0 0.1 1.9 12.4 48 2 288 11.0 11.9 8.5 3.2 5.7 7.4 2.1

Slovenija* Visoka 6,810 5.2 0.1 2.9 12.4 37 4 135 14.4 10.5 6.7 8.4 -0.2 9.7 4.2

Španija Visoka 245,554 4.0 4.0 7.3 18.9 1,379 8 3,492 20.3 14.5 6.6 15.7 -0.5 15.0 6.4

Švedska Visoka 49,789 6.8 0.8 2.7 8.1 101 2 323 7.6 7.1 10.5 4.7 10.4 10.3 2.2

Velika Britanija Visoka 353,440 5.1 5.7 3.9 10.1 1,076 4 2,857 9.3 8.5 4.1 6.7 10.6 13.5 2.9

Visoka Zemlje sa visokom pouzdanošću izvora podataka.

Srednja Zemlje sa srednjom pouzdanošću izvora podataka.

Niska Zemlje kod kojih je prognoza podložna visokoj nesigurnosti i/ili koje imaju ograničen pristup podacima.

27 *Nove članice EU su prezentirane, analizirane i poređene u ovom izvještaju unutar ,,regiona'' Evropske Unije, mada su njihove procjene takođe uključene unutar njihovihs geografskih regiona Centralne i Istočne Evrope, Bliskog istoka i Sjeverne Afrike.

OSVRT NA SVIJETLična putovanja i turizam za 2005. (ukupne potrošnje)

Izvoz od posjetilaca za 2005. (% realni rast)

Izvoz od posjetilaca za 2005. (% ukupnog izvoza)

Vladini troškovi na putovanja i turizam za 2005. (%ukupnih troškova)







Latinska Amerika 133,420 5.8 2.2 2.9 7.6 4,910 3 12,305 7.3 9.5 8.3 6.8 8.9 5.7 2.9

Argentina Visoka 17,729 8.5 0.3 2.6 7.8 531 4 1,321 9.1 10.0 12.1 7.2 12.2 6.4 2.4

Belize Srednja 316 9.4 0.0 7.8 20.0 6 8 15 19.7 24.5 3.9 22.3 14.1 7.3 12.1

Bolivia Srednja 1,100 9.3 0.0 3.5 9.2 100 3 266 7.6 15.9 7.0 15.3 16.1 5.1 3.1

Brazil Visoka 55,104 5.1 0.9 3.1 7.2 2,475 3 5,828 7.0 8.2 8.6 5.4 6.1 6.0 2.8

Čile Visoka 9,213 6.2 0.1 2.4 6.5 161 3 397 6.8 8.7 9.4 4.9 6.7 5.2 4.1

Kolumbija Srednja 9,756 2.4 0.2 2.3 6.6 380 2 1,042 5.9 11.2 3.5 7.0 2.9 5.1 2.0

Kosta Rica Srednja 3,618 9.7 0.1 5.5 13.7 90 6 211 13.3 16.8 3.1 18.0 12.5 5.4 6.1

Ecuador Srednja 3,717 6.5 0.1 2.3 8.6 104 2 379 7.4 14.3 8.0 5.4 10.1 5.2 3.7

El Salvador Srednja 2,032 6.7 0.0 3.2 7.8 80 3 194 6.8 11.7 3.6 16.2 10.6 4.3 2.5

Gvatemala Srednja 2,778 8.3 0.0 2.9 6.9 124 3 289 6.0 9.3 4.8 18.6 13.8 4.3 4.6

Gvajana Niska 160 4.5 0.0 2.7 9.3 7 2 24 7.7 22.1 2.2 4.2 11.2 7.4 5.9

Honduras Srednja 1,428 7.3 0.0 4.4 10.4 96 4 227 8.5 9.8 6.8 14.9 5.1 8.0 4.0

Nikaragva Srednja 640 8.8 0.0 2.7 6.9 45 2 117 5.6 7.1 5.7 11.2 12.4 6.3 2.1

Panama Srednja 2,716 7.4 0.0 5.2 13.5 60 5 150 12.9 13.8 4.0 13.4 10.7 7.5 4.8

Paragvaj Srednja 851 5.6 0.0 2.1 7.3 38 2 128 6.4 14.9 3.2 3.3 11.4 4.3 7.9

Peru Srednja 7,740 6.2 0.1 3.4 8.2 332 3 773 7.6 10.6 4.3 9.3 8.8 6.4 2.7

Surinam Niska 187 8.7 0.0 2.0 5.4 3 2 8 4.9 7.8 5.4 4.2 15.8 11.8 1.7

Urugvaj Srednja 2,060 5.7 0.0 4.1 9.8 67 5 149 10.7 14.3 13.7 13.6 6.0 5.4 5.0

Venecuela Srednja 12,276 0.2 0.2 2.0 8.8 210 2 787 8.1 11.9 4.4 1.8 17.0 4.4 3.5

Srednji Istok 128,610 4.8 2.1 2.7 9.7 1,388 3 3,998 9.1 10.4 5.1 5.8 8.5 9.3 2.3

Bahrein Niska 3,206 9.1 0.1 7.6 20.4 29 10 69 23.4 4.2 7.5 11.9 10.1 20.0 3.8

Iran Srednja 21,494 6.7 0.3 3.6 10.0 647 3 1,710 8.9 4.4 8.1 6.9 13.3 13.8 2.9

Izrael Srednja 15,093 6.7 0.2 2.4 7.1 95 3 231 8.3 13.3 4.3 4.5 11.2 7.7 2.1

Jordan Srednja 3,059 8.3 0.0 6.3 16.1 89 6 218 14.7 18.5 3.5 20.5 10.3 9.3 10.3

Kuvajt Niska 8,926 6.4 0.1 1.5 7.3 24 2 82 7.6 10.9 4.8 1.4 9.8 23.3 1.2

Libija Niska 4,329 5.7 0.1 3.6 12.8 58 4 194 12.4 11.1 4.5 51.1 10.1 8.9 9.1

Oman Niska 4,049 7.6 0.1 1.8 10.3 18 2 75 10.3 8.8 5.9 1.1 16.7 13.4 1.2

Katar Niska 5,599 8.1 0.1 4.2 18.7 19 6 71 21.8 11.1 7.6 11.7 8.7 15.3 5.4

Saudijska Arabija Srednja 27,353 0.7 0.4 2.2 9.1 99 3 306 9.7 7.7 6.3 3.2 4.9 5.9 0.9

Sirija Niska 8,133 5.9 0.1 2.1 6.0 132 2 333 6.1 7.0 3.2 17.7 7.8 4.5 3.1

Ujedinjeni Arapski Emirati Srednja 20,743 2.4 0.3 1.3 12.5 28 2 184 12.4 30.4 3.5 2.7 9.1 10.7 1.9

Jemen Niska 1,509 5.9 0.0 1.9 8.5 96 2 417 7.2 12.8 6.0 2.9 2.7 2.8 1.2

Sjeverna Afrika 47,322 9.0 0.8 6.2 13.1 3,137 6 5,999 12.4 13.2 6.8 14.7 13.1 6.3 4.1

Alžir Niska 7,834 6.5 0.1 1.8 6.4 148 2 482 5.6 5.9 10.4 1.1 10.7 4.8 1.1

Egipat Srednja 16,032 8.6 0.3 8.3 15.4 1,776 7 3,268 13.0 17.5 4.8 29.2 9.6 6.1 6.6

Libija Niska 4,642 6.3 0.1 3.2 14.1 54 4 170 14.2 31.2 7.5 0.8 9.3 11.6 2.6

Maroko Srednja 10,676 14.1 0.2 9.5 17.0 866 8 1,526 14.7 13.5 9.0 27.7 20.4 6.6 3.6

Tunis Srednja 5,985 12.9 0.1 8.8 17.7 262 9 501 16.5 17.0 5.3 18.1 19.6 5.9 7.2

Sjeverna Amerika 1,880,200 5.7 30.3 4.2 11.0 8,634 5 23,012 12.3 10.3 4.1 6.8 7.4 10.5 5.0

Kanada Visoka 179,963 4.1 2.9 3.8 11.8 736 5 2,070 12.8 8.1 6.0 3.6 8.9 12.9 4.0

Meksiko Visoka 113,259 11.6 1.8 5.2 14.5 1,310 5 4,120 14.2 10.4 16.0 5.9 18.5 12.2 4.8

SAD Visoka 1,586,990 5.6 25.6 4.1 10.8 6,588 5 16,821 11.9 10.5 3.4 7.9 6.1 10.2 5.1

Sjeveroistična Azija 974,200 6.0 15.7 3.0 9.8 17,941 2 74,819 8.8 8.1 7.3 3.1 9.4 10.2 3.9

Kina Visoka 265,059 10.1 4.3 2.4 11.7 14,296 2 64,625 8.6 9.9 10.4 3.6 7.5 10.8 3.8

Kineski Taipei Visoka 35,621 8.2 0.6 1.6 5.7 223 2 662 6.6 9.5 10.5 2.9 9.8 6.9 1.7

Hong Kong Visoka 48,196 11.4 0.8 2.0 12.5 101 3 352 10.4 14.9 10.8 2.6 13.5 15.4 7.5

Japan Visoka 531,584 3.1 8.6 3.5 9.6 2,737 4 7,180 11.3 5.9 2.6 2.4 14.8 10.4 4.1

Republika Koreja Visoka 87,985 6.3 1.4 1.6 7.3 518 2 1,837 8.0 8.6 5.6 2.5 -0.2 7.8 2.5

Makao Srednja 5,762 14.6 0.1 20.1 54.6 66 28 164 69.6 86.9 9.5 41.7 17.0 10.0 12.3

Okeanija 128,632 8.1 2.1 6.0 13.3 848 7 1,894 14.8 12.1 6.5 18.0 15.1 12.0 4.1

Australija Visoka 99,629 9.1 1.6 5.6 12.4 572 6 1,274 13.0 11.2 7.4 15.3 19.5 12.0 3.8

Fidži Niska 966 14.7 0.0 12.0 29.7 41 12 97 27.7 39.3 3.9 35.0 22.4 8.5 12.8

Kiribati Niska 28 12.6 0.0 9.7 26.0 2 8 6 21.3 15.8 2.4 21.1 19.3 7.2 2.4

Novi Zeland Visoka 21,001 3.3 0.3 7.1 14.9 155 8 327 16.7 12.2 1.2 19.7 4.6 13.1 3.5

Ostatak Okeanije Niska 6,762 4.7 0.1 12.0 32.4 62 17 146 39.8 72.5 4.2 50.5 4.8 5.7 19.4

Solomonska ostrva Niska 45 10.5 0.0 3.1 9.7 5 3 17 8.0 22.9 5.0 6.1 12.8 8.3 2.7

Tonga Niska 34 9.5 0.0 4.9 14.0 1 4 4 12.1 25.0 3.6 31.4 17.9 3.6 5.7

Vanuatu Niska 166 14.7 0.0 17.2 42.5 9 16 22 38.3 37.7 5.5 50.2 20.7 15.6 13.7

Visoka Zemlje sa visokom pouzdanošću izvora podataka



28

Pouzdanost izvora podataka i margina greške prognozaPotražnja turizma i putovanja za 2005. (mil US$)

Potražnja turizma i putovanja za 2005. (% realnog rasta)

Udio na tržištu ukupne potražnje putovanja i turizma za 2005. (% ukupne potražnje)



OSVRT NA SVIJETPouzdanost izvora podataka i margina greške prognoza Lična putovanja i turizam za 2005. (ukupne potrošnje)

Potražnja turizma i putovanja za 2005. (mil US$) Izvoz od posjetilaca za 2005. (% realni rast)

Potražnja turizma i putovanja za 2005. (% realnog rasta) Izvoz od posjetilaca za 2005. (% ukupnog izvoza)

Udio na tržištu ukupne potražnje putovanja i turizma za 2005. (% ukupne potražnje) Vladini troškovi na putovanja i turizam za 2005. (%ukupnih troškova)









Ostatak zapadne Evrope 165,330 5.9 2.7 5.0 12.0 1,239 4 2,717 9.6 7.9 -7.9 10.2 13.1 12.1 5.0

Island Srednja 3,689 6.1 0.1 7.1 19.4 11 7 36 22.0 18.7 0.9 15.7 9.6 13.2 13.0

Norveška Visoka 39,342 7.2 0.6 2.7 8.9 68 3 248 10.8 6.9 10.3 4.4 10.2 11.7 5.5

Švajcarska Visoka 76,400 3.9 1.2 6.2 14.3 353 8 779 18.5 7.9 -1.4 8.6 9.7 16.2 7.5

Turska Visoka 45,896 7.8 0.7 5.5 11.4 807 4 1,655 7.7 8.2 -20.2 19.9 15.9 7.9 0.6

Južna Azija 59,328 10.0 1.0 2.2 5.5 13,547 2 30,795 5.2 7.5 13.6 4.0 3.4 4.6 1.2

Bangladeš Srednja 3,194 7.3 0.1 1.6 3.8 959 1 2,352 3.0 4.5 5.0 0.9 11.8 3.2 2.1

Indija Visoka 44,713 10.9 0.7 2.1 5.3 10,762 2 24,266 5.5 7.3 14.2 3.3 5.5 4.7 0.9

Maldivi Srednja 574 -14.2 0.0 32.3 62.6 32 28 61 54.2 29.5 19.2 64.7 -21.9 34.5 14.8

Nepal Niska 919 8.4 0.0 4.4 9.1 366 3 774 7.1 12.4 2.6 16.1 10.8 4.6 5.0

Pakistan Srednja 7,022 10.0 0.1 2.6 5.9 1,174 2 2,689 4.8 11.3 11.6 4.7 15.0 4.7 1.9

Šri Lanka Srednja 2,906 2.9 0.0 3.8 9.5 255 3 654 7.8 11.5 18.9 9.4 -11.3 6.1 4.4

Jugoistočna Azija 165,450 6.3 2.7 2.8 7.5 6,961 3 19,306 7.9 10.6 9.1 4.9 1.1 6.7 5.1

Brunei Darussalam Niska 989 1.0 0.0 3.3 13.4 8 5 24 14.3 13.0 5.0 1.2 5.1 5.6 2.3

Burma Niska 22,532 0.8 0.4 1.6 3.4 323 2 652 3.1 4.8 1.2 1.5 10.6 4.3 2.8

Kambodža Niska 1,033 7.6 0.0 7.3 17.2 396 6 949 13.5 16.0 3.1 17.9 9.8 3.3 9.1

Indonezija Visoka 34,452 8.6 0.6 3.1 8.9 2,445 3 7,090 7.4 11.9 13.3 5.7 1.6 6.0 8.9

Laos Niska 376 14.6 0.0 5.5 11.4 108 4 227 8.9 9.1 6.6 26.3 21.5 2.4 7.8

Malezija Visoka 28,711 14.9 0.5 5.3 15.6 560 5 1,443 13.7 16.9 10.8 5.8 18.1 9.7 1.7

Papua Nova Gvineja Niska 1,021 13.4 0.0 5.8 14.5 121 5 305 11.9 20.5 4.1 10.0 20.3 15.5 3.2

Filipini Visoka 10,035 7.5 0.2 2.7 7.3 917 3 2,837 9.4 10.8 6.0 4.6 8.7 5.6 3.5

Singapur Visoka 26,850 7.0 0.4 2.6 10.6 55 2 183 8.3 17.6 1.7 2.3 13.1 16.0 10.1

Tajland Visoka 31,997 -2.4 0.5 5.2 11.7 1,397 4 2,984 8.4 9.7 12.3 8.9 -14.9 11.7 2.7

Vijetnam Srednja 7,451 8.9 0.1 2.2 8.7 632 2 2,613 7.0 8.8 6.6 1.0 14.1 8.4 1.4

Sub-Saharska Afrika 73,618 7.9 1.2 3.3 8.8 3,877 2 10,647 6.8 11.9 5.8 7.9 11.0 5.8 1.5

Angola Niska 2,391 13.5 0.0 3.3 27.7 85 3 758 22.7 8.6 8.2 0.5 18.4 6.6 1.1

Benin Niska 340 4.1 0.0 2.3 5.1 32 2 70 4.1 6.6 6.2 9.1 3.0 3.2 3.0

Bocvana Niska 1,421 12.8 0.0 4.8 10.3 20 7 39 12.7 6.8 5.2 13.4 17.1 10.3 2.3

Burkina Faso Niska 398 6.8 0.0 2.1 4.7 41 2 94 3.7 7.6 5.3 13.2 1.7 3.1 1.9

Burundi Niska 71 8.3 0.0 2.7 4.9 33 2 61 3.8 8.7 0.9 2.6 -3.9 5.6 0.7

Kamerun Niska 1,425 7.6 0.0 1.8 5.0 61 2 166 4.2 7.3 4.5 3.2 0.0 4.4 1.7

Kapo Verde Niska 373 5.8 0.0 11.1 19.2 11 10 19 17.5 4.7 11.1 48.8 1.9 12.8 6.2

Centralno-afrička Republika Niska 76 6.7 0.0 1.6 3.0 9 1 18 2.4 6.8 5.0 2.6 -8.5 2.2 1.6

Čad Niska 615 10.3 0.0 1.5 9.1 21 1 135 7.4 10.9 11.0 3.0 4.9 5.9 3.8

Komoros Niska 75 8.0 0.0 4.1 10.6 6 3 15 8.6 29.7 6.2 17.9 9.6 7.5 6.1

Dem. Rep. Kongo Niska 504 4.2 0.0 1.2 7.9 8 1 51 6.7 7.2 6.2 0.9 0.4 4.8 2.5

Obala slonovače Niska 1,745 5.1 0.0 1.8 4.5 67 1 173 3.8 6.7 5.4 1.8 8.7 7.0 1.4

Republika Kongo Niska 528 6.8 0.0 1.2 3.0 128 1 312 2.3 5.1 5.5 0.2 15.0 3.2 0.8

Etiopija Niska 1,112 4.8 0.0 4.7 9.5 664 4 1,349 7.3 8.8 2.9 22.5 -2.3 4.8 2.3

Gabon Niska 1,457 5.2 0.0 3.3 12.7 15 4 48 12.7 10.1 3.5 5.2 6.3 15.5 3.8

Gambija Niska 132 9.3 0.0 12.3 23.2 62 10 119 18.6 16.6 4.7 30.6 10.1 6.4 9.3

Gana Srednja 1,641 10.9 0.0 5.4 10.8 230 4 465 8.7 8.9 4.9 17.3 16.0 6.1 3.2

Gvineja Niska 298 7.8 0.0 3.2 5.8 54 3 100 4.8 5.6 4.0 5.5 15.9 4.0 2.9

Kenija Srednja 2,443 9.7 0.0 5.3 12.2 235 4 548 9.9 23.3 5.6 19.8 17.4 5.4 6.9

Lesoto Niska 223 3.2 0.0 2.6 7.5 9 2 27 6.2 11.4 3.3 6.8 11.3 3.5 1.2

Madagaskar Niska 534 11.2 0.0 3.0 7.5 88 2 222 6.0 11.6 7.1 13.4 14.7 3.9 5.4

Malavi Niska 232 9.4 0.0 3.7 7.3 67 3 133 5.7 5.5 4.1 9.6 13.9 3.8 1.3

Mali Niska 626 7.3 0.0 3.5 7.2 87 3 185 5.7 8.0 2.3 15.7 6.4 5.5 1.7

Mauricijus Srednja 2,506 12.7 0.0 14.5 31.6 85 17 171 33.9 25.8 6.5 32.9 16.8 8.8 15.8

Namibija Niska 1,004 8.2 0.0 5.6 11.2 34 6 65 11.3 8.1 3.7 18.9 11.9 5.2 3.7

Niger Niska 250 4.6 0.0 1.7 4.3 14 1 36 3.5 9.1 5.7 7.8 -5.8 3.1 1.8

Nigerija Srednja 8,469 8.7 0.1 1.5 7.7 409 1 2,108 6.4 2.4 6.1 1.2 12.0 5.1 0.3

Reunion Niska 3,962 1.8 0.1 1.8 5.8 7 3 18 6.5 11.3 3.3 3.0 10.3 9.3 2.9

Ruanda Niska 191 12.5 0.0 3.3 6.5 48 3 96 5.2 6.2 5.0 30.6 20.6 4.3 1.6

Sao Tome i Principe Niska 24 -6.2 0.0 14.4 25.4 5 11 9 20.2 4.7 -10.1 52.0 -6.7 5.9 2.4

Senegal Niska 1,023 5.6 0.0 3.5 8.0 72 3 165 6.6 11.2 4.3 16.2 8.5 3.4 3.7

Sejšeli Srednja 510 14.0 0.0 33.0 60.2 16 44 27 76.7 12.5 1.9 47.4 18.6 16.3 22.1

Siera Leone Niska 83 6.4 0.0 2.9 5.7 24 2 47 4.5 3.4 19.5 20.2 1.7 3.0 2.3

Južna Afrika Visoka 30,332 7.1 0.5 3.9 9.0 522 4 1,100 8.3 14.1 5.2 11.0 11.8 6.3 0.5

Sudan Niska 2,396 7.9 0.0 1.1 8.7 59 1 485 7.2 40.3 6.3 2.5 2.9 1.8 1.2

Svaziland Niska 340 3.9 0.0 2.4 6.6 3 3 7 6.9 12.8 1.3 2.9 7.8 6.3 3.0

Tanzanija Niska 1,858 11.5 0.0 4.3 9.7 293 3 673 7.7 13.0 9.3 33.0 12.4 5.8 5.5

Togo Niska 208 6.8 0.0 1.8 4.7 10 1 27 3.8 10.2 4.8 3.6 8.9 4.2 2.5

Uganda Niska 840 9.1 0.0 4.6 9.2 206 4 420 7.3 7.2 5.3 23.4 8.5 5.1 2.3

Zambija Srednja 620 1.3 0.0 1.9 4.5 24 2 55 3.7 11.4 5.3 9.0 1.5 4.6 2.1

Zimbabve Niska 342 -3.2 0.0 1.4 3.3 13 1 30 2.9 8.4 -2.6 3.6 -16.4 3.3 2.3

Visoka Zemlje sa visokom pouzdanošću izvora podataka.



29

OKSFORDSKO EKONOMSKOPROGNOZIRANJE

POMAŽE WTTC-u DA OBEZBIJEDI INSTRUMENTE ZA ANALIZU, IZRADU REPERA, PROGNOZIRANJE I PLANIRANJE

Elitni pružalac usluga ekonomskih analiza, prognoziranja i izrade modela, OEF ima stručnost i iskustvo da vam pomogne da shvatite pokretače vašeg posla. Projekti odrađeni poslednjih godina u oblastima povezanim sa turizmom uključuju:

* Detaljne procjene, za pojedinačne zemlje i regione, uticaja turizma na ekonomiju * Pripremu scenarija za procjenu potencijalnog uticaja spoljašnjih događaja, kao što su rat u Iraku, na turističke tokove i potrošnju * Razvoj okvira za prognoziranje za lance hotela da im omogući predviđanje popunjenosti i prihoda u svojim objektima

Osim konsultantskih usluga po narudžbi, OEF nudi i niz usluga po principu pretplate. One uključuju publikacije o međunarodnoj makroekonomiji i svim sektorima na globalnom nivou, kao i bogate baze podataka za prognoziranje koje se mogu download-ovati u Excel formatu. Naglasak u našem radu je na tome da učinimo naše analize i dostupne i relevantne za ljude koji se nalaze na pozicijama odlučivanja.

Tokom poslednjih 25 godina OEF je izgradio raznovrsnu i lojalnu bazu klijenata od preko 300 organizacija širom svijeta, uključujući i međunarodne organizacije, vlade, centralne banke i velika i mala preduzeća podjednako. Sa sjedištem u Oksfordu, Engleska, i kancelarijama u Filadelfiji i Bazelu, OEF upošljava 35 stalno zaposlenih visokokvalifikovanih ekonomista i stručnjaka za podatke, a istovremeno održava veze sa mrežom ekonomista na univerzitetima širom svijeta.

Za dodatne informacije molimo da iskoristite naš besplatni servis na našem sajtu, www.oef.com, ili kontaktirate Tom Glanville, OEF,

Abbey House, 121 St Aldates, Oxford, OX1 1HB, United Kingdom.Tel 44 1865 268907; E-mail: [email protected]

WTTC želi da izrazi svoju iskrenu zahvalnost kompletnom istraživakom i ekonomskom timu koji je bio uključen u istraživanje Satelitskog obračuna u turizmu za 2005. godinu

Oxford Economic Forecastingo

Adrian Cooper, generalni direktorAlan Wilson, direktor usluga konsaltinga

Keith Edmonds, viši ekonomistaPablo Astorga, viši ekonomista

OEF tehnički i timovi za makroekonomsko prognoziranje

World Travel & Tourism Councilo

Richard Miller, izvršni potpredsjednik

svjetski savjet putovanja i turizma crna gora · pdf filesvjetski savjet putovanja i turizma...

Documents