svetlana joksimovi} * bo{ko vlahovi} · zadaci sa dve operacije - zavisnost zbira od sabiraka...
TRANSCRIPT
a
B E O G R A D
Svetlana Joksimovi} Bo{ko Vlahovi}*
za tre}i razred osnovne {kole
Svetlana Joksimovi}Bo{ko Vlahovi}
Uybenik za 3. razred osnovne {kole
Glavni urednik
Recenzenti
Ilustracije i dizajn
Lektura i korektura
Izdava~
Za izdava~a
[tampa
Tira`
Prof. dr Bo{ko Vlahovi}
Prof. dr Aleksandar Petojevi}
Marko Marinkovi}
Mr Pejo Vukeli}
Neboj{a Vlahovi}, direktor
/
/
dr Nata{a Vujisi}-@ivkovi}
Sowa Cvetkovi}
"Eduka" Beograd„ "
SADR@AJSADR@AJ
SABIRAWE DO 100
ODUZIMAWE DO 100
ZADACI SA DVE OPERACIJE - SABIRAWE I ODUZIMAWE. ZAGRADE
ZADACI SA DVE OPERACIJE - MNO@EWE I SABIRAWE. ZAGRADE
ZADACI SA DVE OPERACIJE - MNO@EWE I ODUZIMAWE. ZAGRADE
ZADACI SA DVE OPERACIJE - DEQEWE I SABIRAWE. ZAGRADE
ZADACI SA DVE OPERACIJE - DEQEWE I ODUZIMAWE. ZAGRADE
DU@, POLUPRAVA, PRAVA
IZLOMQENA LINIJA
MERE ZA DU@INU
MERE ZA VREME
STOTINA PRVE HIQADE
UPORE\IVAWE STOTINA PRVE HIQADE
STOTINE I DESETICE PRVE HIQADE
UPORE\IVAWE STOTINA I DESETICA PRVE HIQADE
BROJEVI PRVE HIQADE
KOJOJ STOTINI PRIPADA BROJ
TROCIFRENI BROJEVI
UPORE\IVAWE TROCIFRENIH BROJEVA
RIMSKE CIFRE
^ITAWE I PISAWE BROJEVA OD 40 DO 1000 RIMSKIM CIFRAMA
MEREWE DU@I - MILIMETAR
MEREWE DU@I - KILOMETAR
MEREWE MASE - KILOGRAM, GRAM, TONA
MEREWE ZAPREMINE TE^NOSTI
MEREWE VREMENA - GODINA, DECENIJA, VEK
SABIRAWE I ODUZIMAWE STOTINA
NOV^ANICE OD 200, 500 I 1000 DINARA
ZAMENA MESTA SABIRAKA
ZDRU@IVAWE SABIRAKA
SABIRAWE TROCIFRENOG I JEDNOCIFRENOG BROJA
ODUZIMAWE JEDNOCIFRENOG BROJA OD TROCIFRENOG
ZADACI ZA VE@BAWE - upore|ivawe stotina prve hiqade
ZADACI ZA VE@BAWE - stotine i desetice prve hiqade
ZADACI ZA VE@BAWE - upore|ivawe stotina i desetica prve hiqade
ZADACI ZA VE@BAWE - brojevi prve hiqade
ZADACI ZA VE@BAWE - kojoj stotini pripada broj
ZADACI ZA VE@BAWE - trocifreni brojevi
ZADACI ZA VE@BAWE - upore|ivawe trocifrenih brojeva
ZADACI ZA VE@BAWE - ~itawe i pisawe brojeva do 39 rimskim ciframa
ZADACI ZA VE@BAWE - ~itawe i pisawe brojeva od 40 do 1000 rimskim ciframa
ZADACI ZA VE@BAWE - merewe du`i - milimetar
ZADACI ZA VE@BAWE - merewe du`i - kilometar
ZADACI ZA VE@BAWE - merewe mase
ZADACI ZA VE@BAWE - merewe mase - kilogram, gram, tona
ZADACI ZA VE@BAWE - merewe zapremine te~nosti
ZADACI ZA VE@BAWE - sabirawe i oduzimawe stotina
ZADACI ZA VE@BAWE - sabirawe trocifrenog i jednocifrenog broja
ZADACI ZA VE@BAWE - oduzimawe jednocifrenog broja od trocifrenog
SABIRAWE DVOCIFRENIH BROJEVA PREKO STO
A SADA DA PROVERIMO ZNAWE - sabirawe i oduzimawe stotina;sabirawe i oduzimawe trocifrenih i jednocifrenih brojeva
A SADA DA PROVERIMO ZNAWE - prirodni brojevi do 1000
A SADA DA PROVERIMO ZNAWE - merewe i mere
ODRE\IVAWE NEPOZNATOG BROJA U JEDNAKOSTIMA
MNO@EWE
POLOVINA
DEQEWE
3
7
11
18
20
25
26
27
28
29
31
35
36
39
42
45
50
52
55
59
63
67
72
77
81
87
89
90
93
94
96
102
37
40
43
47
51
53
56
61
65
68
74
75
78
84
91
98
105
111
110
65
88
12
14
21
22
SADR@AJ
ZADACI ZA VE@BAWE - sabirawe dvocifrenih brojeva
ZADACI ZA VE@BAWE - sabirawe trocifrenog broja i desetica
ZADACI ZA VE@BAWE - oduzimawe desetica od trocifrenog broja
ZADACI ZA VE@BAWE - sabirawe trocifrenog i dvocifrenog broja
ZADACI ZA VE@BAWE - oduzimawe dvocifrenog broja od trocifrenog
ZADACI ZA VE@BAWE - sabirawe trocifrenih brojeva
ZADACI ZA VE@BAWE - oduzimawe trocifrenih brojeva
ZADACI ZA VE@BAWE - oduzimawe trocifrenih brojeva
ZADACI SA DVE OPERACIJE - sabirawe i oduzimawe
ZADACI SA DVE OPERACIJE - zavisnost zbira od sabiraka
ZADACI SA DVE OPERACIJE - stalnost zbira
ZADACI SA DVE OPERACIJE - zavisnost razlike od umawenika
ZADACI SA DVE OPERACIJE - zavisnost razlike od umawioca
ZADACI SA DVE OPERACIJE - stalnost razlike
ZADACI ZA VE@BAWE - jedna~ine sa nepoznatim sabirkom
ZADACI ZA VE@BAWE - jedna~ine sa nepoznatim umawenikom
ZADACI ZA VE@BAWE - jedna~ine sa nepoznatim umawiocem
ZADACI ZA VE@BAWE - nejedna~ine sa nepoznatim sabirkom
ZADACI ZA VE@BAWE - nejedna~ine sa nepoznatim umawenikom
ZADACI ZA VE@BAWE - nejedna~ine sa nepoznatim umawiocem
ZADACI ZA VE@BAWE - krug i kru`nica
A SADA DA PROVERIMO ZNAWE - jedna~ine i nejedna~ine sa sabirawem i oduzimawem
A SADA DA PROVERIMO ZNAWE - krug i kru`nica
RE[EWA PROVERA ZNAWA
KRUG I KRU@NICA
CRTAWE KRUGA I KRU@NICE
NEJEDNA^INE
NEJEDNA^INE SA NEPOZNATIM SABIRKOM
NEJEDNA^INE SA NEPOZNATIM UMAWENIKOM
NEJEDNA^INE SA NEPOZNATIM UMAWIOCEM
A SADA DA PROVERIMO ZNAWE - sabirawe i oduzimawe trocifrenih brojeva
ZAVISNOST ZBIRA OD SABIRAKA
STALNOST ZBIRA
ZAVISNOST RAZLIKE OD UMAWENIKA
ZAVISNOST RAZLIKE OD UMAWIOCA
STALNOST RAZLIKE
JEDNA^INE SA NEPOZNATIM SABIRKOM
JEDNA^INE SA NEPOZNATIM UMAWENIKOM
JEDNA^INE SA NEPOZNATIM UMAWIOCEM
IZRAZI SA PROMENQIVOM
SABIRAWE TROCIFRENIH BROJEVA I DESETICA
ODUZIMAWE DESETICA OD TROCIFRENOG BROJA
SABIRAWE TROCIFRENOG I DVOCIFRENOG BROJA
ODUZIMAWE DVOCIFRENOG BROJA OD TROCIFRENOG
SABIRAWE TROCIFRENIH BROJEVA
ODUZIMAWE TROCIFRENIH BROJEVA
ODUZIMAWE TROCIFRENIH BROJEVA
112
116
122
127
132
138
138
145
150
154
156
158
160
162
166
168
170
173
175
177
181
178
182
183
179
180
171
172
174
176
152
153
155
157
159
161
165
167
169
164
113
119
125
130
136
136
142
A SADA DA PROVERIMO ZNAWE - sabirawe dvocifrenih brojeva;sabirawe i oduzimawe trocifrenih i dvocifrenih brojeva
A SADA DA PROVERIMO ZNAWE - zavisnost zbira od promene sabiraka; stalnost zbira;zavisnost razlike od promene umawioca; stalnost razlike
135
163
OZNAKE I WIHOVA ZNA^EWAOZNAKE I WIHOVA ZNA^EWA
Obnavqamogradivo.
Ve`bamo.
Zadatak zarad u paru.
Zadatak zagrupni rad.
Zadatak zaposebno zainteresovane
u~enike.
U~imonovo.
Proveravamoznawe.
A ja sam tu da vam pomognem da razumete i re{ite poneki zadatak,da vas podsetim na va`nost ponavqawa onog {to ste ve} u~ili, a
ponekad samo da vas u~inim veselijima.
Da se podsetimo!
Znak ~itamo Ra~unska operacija koju ozna~avamo znakom zove seBrojevi koje sabiramo zovu se Rezultat sabirawa zove se
++
.
.
.
.
Popuni tablicu:
Izra~unaj:
Izra~unaj: Izra~unaj:
Izra~unaj:
Sabirak 12 37 56 69 28 57 84 64 42 85 76 56
Sabirak 9 8 5 7 9 32 12 35 16 11 22 43
Zbir
1
2
3
4 5
16 + 8 =
17 + 7 =
18 + 3 =
24 + 8 =
36 + 7 =
15 + 7 =
14 + 6 =
40 + 20 =
24 + 11 =
34 + 6 =
59 + 3 =
48 + 7 =
88 + 10 =
34 + 7 =
34 + 5 =
47 + 46 =
35 + 27 =
43 + 57 =
36 + 24 =
28 + 19 =
SABIRAWE DO 100SABIRAWE DO 100Obnavqamo.
3
16
+14 =
=
=
=
+18
+17
+41
49+17
26
3119
38
24
43
27 + 6 =
18 + 5 =
36 + 8 =
55 + 7 =
87 + 9 =
45 + 8 =
76 + 6 =
82 + 9 =
27 + 35 =
38 + 46 =
55 + 37 =
47 + 18 =
73 + 19 =
25 + 46 =
39 + 42 =
58 + 23 =
8
57
6
7
8
Pove`i strelicom jednake rezultate.
43 + 9 =
87 + 8 =
77 + 18 =
33 + 19 =
29 + 7 =
65 + 9 =
55 +19 =
19 + 17 =
Jedno prepodne Vesna je re{ila 19 zadataka, a posle podne 18. Koliko je ukupno zadataka tog dana re{ila Vesna?
Anin nov~anik Acin nov~anik
________________________________________________________
Odgovor: _______________________________________________
Odredi izra~unavawem koje slatki{e koje dete mo`e da kupi za svoj novac,bez kusura. Spoj strelicama odgovaraju}i iznos novca sa odgovaraju}imslatki{ima.
Ana mo`e da kupi ______________________ i ________________________. Aca mo`e da kupi ______________________ i ________________________ .
SABIRAWE DO 100
53 dinara 63 dinara 38 dinara 29 dinara
4
Obnavqamo.
Izra~unaj:
15
38
64
76
87
Izra~unaj i u svaki kru`i} upi{i rezultat.1 2
+6 +9 +65
+72
+43
34+
+73
40+
27++56
26
Izra~unaj zbir na prikazani na~in.
25 + 37 = 50 + 12 = 62
27 + 43 =
46 + 37 =
67 + 26 =
55 + 45 =
37 + 17 =
25 + 49 =
63 + 18 =
55 + 25 = 80
59 + 21 = _______
76 + 24 = _______
36 + 46 = _______
57 + 19 = _______
82 + 18 = _______
65 + 25 = _______
44 + 56 = _______
29 + 49 = _______
54 + 30
28 + 40
53 + 43
45 + 28
72 + 18
19 + 60
35 + 30
18 + 61
46 + 20
32 + 49
3
=
=
=
=
=
=
=
5
Dopuni:
Pomo}u brojevne prave sabrali smo brojeve ________ i ________. Zbir je ________.
4
0 5 15 25 35 45 55 65 7510 20 30 40 50 60 70 80
Obnavqamo.
SABIRAWE DO 100
6
SABIRAWE DO 100
Koji je broj za 8 ve}i od broja:
18?
27?
54?
32?
43?
66?
5
Popuni tablicu:6
Sabirak 9
32 41
49 63 72 66 81 100 56 93
33
81 72
58
46 39
71
76 24
18
28
47
36
Sabirak
Zbir
Napi{i brojeve koji daju dati zbir.
25 = + + + + +
+++++
+
+
= = = = =
=====
=
Uo~i pravilo i spoj krivom linijom brojeve od 0 do 91.
7
0
2128
35
42
63
70
7784
91
49
56
14
7
8
9 Uo~i pravilo i upi{i brojeve koji nedostaju.
86
48
67
79
55
92
54
34 29 36
25 24 30
16 19 24
41 47
34 42
27 37
Obnavqamo.
Izra~unaj. Svako oduzimawe proverisabirawem.
Izra~unaj:
43 - 5 = ___38 - 9 = ___25 - 6 = ___82 - 7 = ___
Provera: ___ + ___ = ______Provera: _________________Provera: _________________Provera: _________________
76 - 8 = ___52 - 4 = ___45 - 6 = ___93 - 9 = ___
Provera: _________________Provera: _________________Provera: _________________Provera: _________________
43 - 18 = ___52 - 25 = ___78 - 69 = ___66 - 48 = ___
51 - 29 = ___46 - 36 = ___91 - 58= ___75 - 67 = ___
Provera: _________________Provera: _________________Provera: _________________Provera: _________________
Provera: _________________Provera: _________________Provera: _________________Provera: _________________
Izra~unaj.
Izra~unaj:
22 - 7
43 - 5
41 - 2
94 - 9
51 - 4
33 - 6
87 - 9
34 - 6
64 - 39
56 - 37
34 - 28
56 - 46
96 - 69
71 - 24
64 - 58
83 - 67
Da se podsetimo!
Znak ~itamo Ra~unska operacija koju ozna~avamo znakom zove seBroj od kojeg oduzimamo zove se Broj koji oduzimamo zove se Rezultat oduzimawa zove se
--
1
2 3
4
50
Umawenik 57 25 39 67
Umawilac 10 20 30
Razlika
81 96 48 53 86 78 99
40 30 40 20 30 40 80
ODUZIMAWE DO 100ODUZIMAWE DO 100
-70
0-8
-10
0-2-
30
0-4
50-
-60
99
7
.....
5 Izra~unaj:
-6 -7
43
22
81
54
95
Obnavqamo.
Pove`i strelicom jednake rezultate.
67 - 19 =
63 - 8 =
73 - 18 =
57 - 9 =
32 - 14 =
86 - 7 =
22 - 4 =
96 -17 =
Koji je broj za 9 mawi od broja:
25?
58?
43?
61?
56?
U jednoj korpi je 48 lopti bele i `ute boje. Trideset devet lopti je `ute boje. Koliko je lopti bele boje u toj korpi?
Umawenik je najve}i broj sedme desetice. Umawilac je najve}i jednocifrenibroj. Izra~unaj razliku.
Umawenik je najmawi broj devete desetice.Umawilac je najmawi parni broj. Izra~unaj razliku.
ODUZIMAWE DO 100
6
7 8
9
10
11
Popuni tablicu:
Odgovor:
8
42
43
9
99
12
7128
66
22
77
34
62
82
31
Umawenik
Umawilac
Razlika
Obnavqamo.
ODUZIMAWE DO 100
Izra~unaj:
43 - 27 = 16
55 - 26 =
61 - 18 =
82 - 26 =
44 - 16 =
35 - 16 =
72 - 27 =
63 - 38 =
91 - 19 =
86 - 37 =
Sva re{ewasu ovde.
43 16
56 29
19 72
45 25
28 49
Pore|aj po veli~ini rezultate, od najve}eg do najmaweg.
Izra~unaj svaku razliku na prikazani na~in.
70 - 15 = 60 - 5 = 55
80 - 36 = 50 - =
90 - 51 = 70 - 55 =
60 - 13 =
50 - 24 = 90 - 68 =
70 - 38 = 90 - 37 =
100 - 62 = 100 - 49 =
12 - 5 =
Izra~unaj i upi{i rezultate u odgovaraju}e pravougaonike.
11 - 6 =
13 - 4 =
16 - 8 =
17 - 8 =
14 - 7 =
15 - 8 =
19 - 9 =
17 - 9 =
18 - 9 =
42 - 4 =
35 - 3 =
55 - 5 =
48 - 21 =
35 - 17 =
63 - 45 =
29 - 15 =
87 - 34 =
75 - 20 =
49 - 15 =
62 - 33 =
41 - 16 =
97 - 53 =
74 - 16 =
29 - 12 =
32 - 15 =
66 - 44 =
79 - 20 =
99 - 18 =
88 - 18 =
28 - 19 =
26 - 14 =
39 - 15 =
48 - 16 =
49 - 23 =
57 - 32 =
63 - 19 =
77 - 36 =
71 - 14 =
92 - 34 =
2
3
1
9
Obnavqamo.
Mara
Ime
Goran
Boban
Vesna
ODUZIMAWE DO 100
4
5 Pomo}u grafikona odredi visinu svakog deteta i upi{i ih u datu tabelu.
Koji je posledwi broj u datom nizu?
Visina izra`ena u cm
Za koliko je centimetara Goran vi{i od Bobana?
Za koliko je centimetara Vesna ni`a od Gorana?
Za koliko je Mara centimetara vi{a od Bobana?
83 74 65 56
Bo{ko ima 88 godina. Wegov sin Aca ima 59 godina. Koliko godina je imaoBo{ko kada se Aca rodio?
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
0 cm
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
10
6
Obnavqamo.
Mara
Goran
Vesna
Boban
Da se podsetimo!
Nata{a ima 35 dinara, a Marko 29 dinara. @ele da kupe ~okoladu koja ko{ta82 dinara. Koliko im novca nedostaje?
Nata{a i Marko imaju:Nedostaje im:Ra~unamo:
35 + 29 dinara. 82 - (35 + 29) dinara.
82 - (35 + 29) = 82 - 64 = 18 dinara.
Odgovor: Nedostaje im 18 dinara.
1
3
7
5
2
4
8
6
ZADACI SA DVE OPERACIJE – SABIRAWE I ODUZIMAWE. ZAGRADEZADACI SA DVE OPERACIJE – SABIRAWE I ODUZIMAWE. ZAGRADE
Prvo se obavqajuoperacije u zagradama
pa zatim ostale operacije.
Od zbira brojeva 79 i 14oduzmi broj 18. Izra~unaj.
Odredi broj koji je mawi za 17 odzbira brojeva 25 i 66.
Katarina je sakupila 22 salvete,Milica za 9 vi{e od Katarine, aJovana za 7 salveta mawe odMilice. Koliko je salveta saku-pila Jovana,a koliko Milica?
Umawenik je broj 90, a umawilac jejednak zbiru brojeva 25 i 28.Izra~unaj razliku.
Razlici brojeva 50 i 37 dodajnajmawi parni broj. Izra~unaj.
Prvi sabirak je broj 38 a drugisabirak je jednak razlici brojeva25 i 19. Izra~unaj zbir.
Sastavi i re{i zadatak premaizrazu: 92 - (28 + 49).
Aca je u jednoj prodavnici kupiobombone za 45 dinara i `vake za 39dinara. Platio je nov~anicom od100 dinara. Koliki je wegov ra~un?
11
Odgovor:
Odgovor:
Obnavqamo.
Da se podsetimo!
Zbirovi:
21 + 6 30 + 6 47 + 6
Razlike:
50 - 1 50 - 450 - 8
Imaju isti drugi sabirak. Sve te zbirove mo`emo zamenitijednim izrazom
a + 6gde je a = 21 ili a = 30 ili a = 47.
Imaju isti umawenik.Sve te razlike mo`emo zamenitijednim izrazom
50 - agde je a = 1 ili a = 4 ili a = 8.
Slovo je oznaka za neki broj.
Zapi{i jednakosti:
Odredi nepoznati broj.
Zbir nepoznatog broja a i broja 8 jeste broj 19.
Razlika nepoznatog broja h i broja14 jeste broj 91.
a +
-
=
= 91
45 + a = 65a = 65 - a =
Provera: Nepoznati broj je .
.
.
.
h + 18 = 22h = h =
Provera:Nepoznati broj je
60 - a = 43a =a =
Provera:Nepoznati broj je
h - 8 = 84h =h =
Provera:Nepoznati broj je
Broj koji je nepoznat zapisujemoslovom a, ili h, ili bilo kojim
drugim slovom.
1
2
12
Obnavqamo.
ODRE\IVAWE NEPOZNATOG BROJA U JEDNAKOSTIMAODRE\IVAWE NEPOZNATOG BROJA U JEDNAKOSTIMA
Prona|i gre{ku i ispravi je.
h + 15 = 70h = 70 - 15h = 65
Od kog broja treba oduzeti 19,da bi razlika bila 38. Napi{i jednakost sa nepoznatimbrojem i re{i je.
Odredi napoznati broj.
Ako nepoznati broj pove}a{za 15, dobi}e{ broj 52. Napi{ijednakost sa nepoznatim brojemi re{i je.
Ako broj 100 umawi{ zanepoznati broj, dobi}e{ broj 79.Odredi nepoznati broj.
4
6
3
5
7
13
80 - a = 26 100 - a = 17 90 - a = 35
Provera: Provera: Provera:
Nepoznatibroj je:
Nepoznatibroj je:
Nepoznatibroj je:
a = - a = a =
a = a = a =
ODRE\IVAWE NEPOZNATOG BROJA U JEDNAKOSTIMAObnavqamo.
MNO@EWEMNO@EWE
Da se podsetimo!
Znak ~itamo*
Ra~unska operacija koju ozna~avamo znakom zove se
Brojevi koje mno`imo zovu se
Rezultat mno`ewa zove se
Napi{i kao zbir i kao proizvod broj kru`i}a na slikama i izra~unaj:
Pove`i strelicom jednake rezultate: Dopuni:
7 + 7 + 75 * 4
6 + 6 + 6 + 6
3 + 3 + 3 + 3 + 3
4 * 6
3 * 7
4 + 4 + 4 + 44 +
5 * 3
1
2
4
5
3
+ *++ = =
4 + 4 =
2 * 4 =
4 * 2 =
Izra~unaj proizvode:
Prvi ~inilac je broj 7, a drugi najve}i jednocifreni broj. Izra~unaj proizvod.
4 * 6 =
3 * 7 =
5 * 2 =
6 * 8 =
8 * 6 =
5 * 5 =
10 * 9 =
4 * 1 =
6 * 0 =
7 * 7 =
9 * 8 =
6 * 9 =
2 * 8 =
6 * 3 =
4 * 9 =
5 * 4 =
8 * 5 =
10 *7 =
5 * 6 =
7 * 0 =
9 * 9 =
8 * 1 =
6 * 6 =
10 * 10 =
14
*
.
.
.
.
Obnavqamo.
Koliko ukupno ko{taju baloni sa slike?
Jedna bombona ko{ta 8 dinara. Koliko ko{taju 8 takvih bombona?
Dovr{i popuwavawe date tablicemno`ewa.
Milo{10 dinara
Nata{a 4 dinara
Ivana30 dinara
Marko 20 dinara
MNO@EWE
6
7
8 Pove`i strelicom svako ime saodgovaraju}im nov~anikom.
9
Odgovor:
Odgovor:
8 din
1 3 8
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2 10
3
15
28
18
50 90
70
48
56
18
28 40
3
4
5
6
7
8
9
10
15
72 = ___ * 9
24 = ___ * 8
54 = ___ * 6
20 = 4 * ___
0 = 9 * ___
6 = 1 * ___
___ * 4 = 12
___ * 5 = 15
___ * 8 = 80
Upi{i svaki broj koji nedostaje:
7* ___ = 49
3* ___ = 27
6* ___ = 36
10
15
Obnavqamo.
2
1
Maja ima 9 godina. Wen brat je duplo stariji od we. Koliko godina ima Majin brat?
Vasilije je kupio 3 kesice bombona. U svakoj kesici je 8 bombona. Koliko je ukupno bombona tada kupio Vasilije?
Odgovor:
Odgovor:
MNO@EWE
16
Primenom svojstva zdru`ivawa ~inilaca izra~unaj ukupan broj bombona.
Ana trenira odbojku dva puta sedmi~no. Koliko ukupno ona treniraodbojku za 6 sedmica?
puta
(4 * 2 ) * 3 = ___ * ___ = ___4 * (2 * 3) = ___ * ___ = ___
1. na~in ___________________
2. na~in ___________________
3 * (2 * 5) = ___ * ___ = ___(3 * 2) *5 = ___ * ___ = ___
Izra~unaj:
Odgovor:
3
4
5
Obnavqamo.
MNO@EWE
17
6
7
8 9
Koriste}i brojeve 1, 2, 3, 6, 9 i 18, napi{i sve proizvode dva broja koji dajurezultat iz prikazane slike zmaja.
Napi{i sve brojeve koji daju dati proizvod.
20 =
30 =
Izra~unaj na prikazani na~in:
Izra~unaj naprikazani na~in:
3 * 5 = 154 * 5 = 15 + 5 = 20
2 * 8 = ___3 * 8 = ___+ ___ = ___
3 * 7 = ___4 * 7 = ___+ ___ = ___
2 * 6 = ___3 * 6 = ___+ ___ = ___
9 * 3 = 278 * 3 = 27 - 3 = 24
7 * 5 = ___6 * 5 = ___ - ___ = ___
4 * 6 = ___3 * 6 = ___ - ___ = ___
6 * 7 = ___5 * 7 = ___ - ___ = ___
18
Otkrij pravilo po kojem je odre|en prvi~inilac u tre}em primeru. Izra~unaj.
[ta uo~ava{?
[ta uo~ava{?3 * 4 = ___2 * 4 = ___5 * 4 = ___
2 * 3 = ___4 * 3 = ___8 * 3 = ___
Uo~i pravilo i dopuni:
35
30
10
7
6
4
2
9
5
10 11
Obnavqamo.
1
2
3
4
Da se podsetimo!
Maja ima 4 nov~anice po 5 dinara. Milo{ ima 19 dinara. Koliko novcaimaju zajedno?
Maja ima:Maja i Milo{ imaju:Ra~unamo:
4 * 5 dinara. (4 * 5) + 19 dinara.
(4 * 5) + 19 = 20 + 19 = 39 dinara.
Odgovor: Zajedno imaju 39 dinara.
Prvi sabirak je proizvod brojeva 3 i 6, a drugi broj 67. Izra~unaj zbir.
Proizvodu brojeva 9 i 8 dodaj broj 9. Izra~unaj.
Broj 14 uve}aj za proizvod brojeva 5 i 6 . Izra~unaj.
Ana je kupila 5 balona i sok. Koliki je wen ra~un?
Odgovor:
Odgovor:
Aca je kupio sendvi~ i 2 balona. Koliki je wegov ra~un?
Balon 7 dinara Sok 35 dinara Sendvi~ 85 dinara
Drugi sabirakPrvi sabirak
194*5
18
Obnavqamo.
ZADACI SA DVE OPERACIJE – MNO@EWE I SABIRAWE. ZAGRADEZADACI SA DVE OPERACIJE – MNO@EWE I SABIRAWE. ZAGRADE
5
6
7
Mira je platila keks sa 2 nov~anice od 10 dinara i 4 nov~anice od 5 dinara.Koliko ko{ta taj keks?
Dimitrije i Boban su se igrali ga|awa u metu. Strelice pokazuju wihovepogotke. Izra~unaj mno`ewem i sabirawem ukupan broj poena koji je osvojiosvaki od wih.
ZADACI SA DVE OPERACIJE – MNO@EWE I SABIRAWE. ZAGRADE
Odgovor:
? dinara
10
10 10
109
9 9
95
5 5
52
2 2
2
Dimitrije Boban
Ko jepobednik?
Svako dete ga|a u metu po 3 puta. Obele`i strelicama wihove pogotke premaukupnom broju poena zapisanom ispod mete.
29 1919
Obnavqamo.
Da se podsetimo!
U Majinom nov~aniku bilo 8 nov~anica po 10 dinara. Maja je potro{ila 45dinara. Koliko je dinara tada ostalo u Majinom nov~aniku?
je
U Majinom nov~aniku je bilo:Maja je potro{ila:Ra~unamo:
8 * 10 dinara. (8 * 10) - 45 dinara.
(8 * 10) - 45 = 80 - 45 = 35 dinara.
Odgovor: U Majinom nov~aniku je tada ostalo 35 dinara.
Umawenik je 81, a umawilacproizvod brojeva 9 i 3.Izra~unaj razliku.
Od broja 100 oduzmi proizvodbrojeva 4 i 5. Izra~unaj.
Broj 85 umawi za proizvod brojeva2 i 8. Izra~unaj.
Sastavi zadatak prema izrazu (9 * 9) - 72 i re{i ga.
1
5 6
2
3
7
Lazar je kupio 7 olovaka po 9 dina-ra i platio nov~anicom od 100 di-nara. Koliki je kusur?
U u~ionici su bila 4 reda po 8u~enika. Iz svakog reda oti{ao jepo jedan u~enik. Koliko je u~enikaostalo u u~ionici?
Odgovor: Odgovor:
Zadatak:
Re{ewe:
Umawenik
Umawilac
8*10
45
20
Obnavqamo.
ZADACI SA DVE OPERACIJE – MNO@EWE I ODUZIMAWEZADACI SA DVE OPERACIJE – MNO@EWE I ODUZIMAWE
4 Nada je imala 7 nov~anica po 5 dinara.@vake je platila 29 dinara. Kolikojoj je novca ostalo posle te kupovine?
Odgovor:
POLOVINAPOLOVINA
1
2
3
4
6
5
Da se podsetimo!
prvapolovinakvadrata
drugapolovinakvadrata
dve polovine = ceo kvadrat
Torta i pravougaonik su podeqeni na dva dela.
Za{to ovi delovi nisu polovine?
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Oboj jednu polovinu svake figure.
Zaokru`i polovinu elemenata svakog skupa.
Dopuni:
Po{to su 4 + 4 = 8, polovina od 8 jeste ____.
Po{to su 9 + 9 = ___, polovina od ___ jeste ____.
Po{to su 10 + 10 = ___, polovina od ___ jeste ____.
Po{to su 2 * 7 = 14, polovina od 14 jeste ____ .
Po{to su 2 * 8 = ___, polovina od ___ jeste ____ .
Po{to su 2 * 6 = ___, polovina od ___ jeste ____ .
U jednom autobusu je 18 putnika.Polovina je odraslih. Kolikoje dece u tom autobusu?
Mira je pojela polovinu svojih bombona, pa su joj ostale 4 bombone. Koliko je ukupno bombona imala Mira?
21
Obnavqamo.
kvadrat
22
DEQEWEDEQEWE
Da se podsetimo!
Znak ~itamo#Ra~unska operacija koju ozna~avamo znakom zove se#Broj koji delimo zove seBroj kojim delimo zove seRezultat deqewa zove se
1
4
2
5
6
3
[est kola~a `elimo da podelimo trojici de~aka tako da svaki dobije jednakbroj. Koliko kola~a }e dobiti svaki od wih?
Izra~unaj proizvode. Svako mno`ewe proveri deqewem na dva na~ina.
4 * 6 = ___3 * 7 = ___5 * 2 = ___6 * 8 = ___8 * 6 = ___5 * 5 = ___
10 * 9 = ___4 * 1 = ___
7 * 7 = ___9 * 8 = ___6 * 9 = ___
Provera: : : :
: 6 4 = = =
=Provera: Provera:Provera:Provera:Provera:
Provera: Provera:
Provera: Provera:Provera:
Izra~unaj:
Deqenik je broj 90. Delilac je najve}i jednocifreni broj. Izra~unaj koli~nik.
Odredi broj koji je:
Upi{i broj koji nedostaje:
16 # 2 = 20 # 4 =
30 # 6 = 18 # 1 =
18 # 3 = 40 # 8 =
81 # 9 = 36 # 6 =
36 # 4 = 70 # 7 =
45 # 5 = 100 # 10 =
7 * ___ = 493 * ___ = 276 * ___ = 36
___* 4 = 12___* 5 = 15___* 8 = 80
20 = 4 * ___ 0 = 9 * ___ 6 = 1 * ___
72 = ___ * 924 = ___ * 854 = ___ * 6
4 puta mawi od broja 28? ______________________ To je broj ______.
8 puta mawi od broja 64? ______________________ To je broj ______ .
.....
Odgovor:
# =
Mno`eweproveravamdeqewem.Mno`im.
Obnavqamo.
23
5 * h = 35h = ________h = _____
a * 6 = 54a = ________a = _____
a * 7 = 49a = _________a = ___
8 * x = 72x = _________h = _____
a * 9 = 81a = _________a = _____
Provera: ____________ Provera: ____________
Provera: ____________ Provera: ____________ Provera: ____________
Dvadeset ~etiri u~enika sustala u 3 reda i sada je usvakom redu jednak broj u~enika. Koliko je u~enika u jednom redu?
Goran i Vasilije `ele da podele16 dinara, tako da svaki od wihdobije jednak broj dinara. Kolikodinara }e dobiti svaki od wih?
Katarina `eli da kupi jednu {nalu koja ko{ta 90 dinara. Ako {tedi po10 dinara, za koliko dana }e u{tedeti potreban iznos novca?
DEQEWE
Odredi nepoznati broj.
Ako nepoznati broj uve}a{ 6 puta dobi}e{ 42. Napi{i jednakost sa nepoznatimbrojem i re{i je.
Nepoznat broj je .
Provera: ____________
1
2
3
5
4
a * 4 = 24a = 24 : ___a = ___
Odgovor:Odgovor:
Odgovor:
Obnavqamo.
Mama je napravila 12 krofni. Aca, Nenad i Marko su pojeli jednak brojkrofni. Koliko krofni je pojeo svaki od wih?
Maja, Vesna, Oqa i Caca su se dogovorile da kupe keks koji ko{ta 36 dinara,tako da svaka od wih da jednak broj dinara. Koliko }e dinara dati svaka odwih?
Branko i wegova sestra imali 18 fotografija sa letovawa. Polovinu tihfotografija dali baki i deki. Ostatak fotografija su slo`ili u album.Koliko je tih fotografija u wihovom albumu?
susu
Na majice treba za{iti 16 dugmi}a, tako da na svakoj bude jednak brojdugmi}a. Koliko dugmi}a treba za{iti na:
2 majice 4 majice? 8 majica??
Crte`i}e tiolak{atire{avawezadataka.
24
7
8
9
6
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor: Odgovor: Odgovor:
Odgovor:
DEQEWEObnavqamo.
25
ZADACI SA DVE OPERACIJE – DEQEWE I SABIRAWEZADACI SA DVE OPERACIJE – DEQEWE I SABIRAWE
Milo{ je planirao da za 7 dana pro~ita kwigu koja ima 49 strana, ~itaju}isvakog dana isti broj strana. Prvog dana je pro~itao 3 strane vi{e nego {toje planirao. Koliko je strana pro~itao prvog dana?
(49 # 7) + 3 strane. (49 # 7) + 3 = 7 + 3 = 10 strana.
Odgovor: Milo{ je prvog dana pro~itao 10 strana.
Prvog dana je pro~itao:Ra~unamo:
Prvi sabirak je broj 56. Drugisabirak je broj koji je 8 puta mawiod prvog sabirka. Izra~unaj zbir.
Broj 38 uve}aj za koli~nik brojeva25 i 5. Izra~unaj.
Izra~unaj zbir broja 79i polovine broja 16.
Koli~nik brojeva 63 i 9 uve}ajza 28. Izra~unaj.
U jednom odeqewu je 20 de~aka i2 puta mawe devoj~ica.Koliko je ukupno u~enika u tom odeqewu?
Dubravka ima 7 flomastera. Sawaima 9 flomastera vi{e od Dubravke.Milan ima polovinu broja Sawinihflomastera. Koliko flomasteraima Milan?
Da se podsetimo!
1
3
5
7
2
4
6
Odgovor:
Zadatak:
Re{ewe:
Milo{ je planirao da pro~ita: 49 # 7 strana svakog dana.
Sastavi zadatak prema izrazu (81 : 9) + 46 i re{i ga.
Prvi sabirak
Drugi sabirak
49 # 7
3
Odgovor:
Obnavqamo.
Mira je re{ila 12 zadataka. Ivan je re{io 4 puta mawe zadataka od Mire.Koliko zadataka vi{e je re{ila Mira?
26
1
3
5
7
2
4
6
Da se podsetimo!
Ivan je re{io:Mira je re{ila vi{e:Ra~unamo:
12 # 4 zadatka. 12 - (12 # 4) = 12 - 3 zadatka.
12 - (12 # 4) = 12 - 3 = 9 zadataka.
Odgovor: Mira je re{ila 9 zadataka vi{e od Ivana.
Umawenik je broj 80 a umawilacnajmawi dvocifreni broj. Izra~unajrazliku.
Broj 100 umawi za koli~nik brojeva81 i 9. Izra~unaj.
Izra~unaj razliku broja 81 ipolovine broja 16.
Sastavi zadatak prema izrazu: (42 # 6) - 3 i re{i ga.
Umawenik je koli~nik brojeva 45 i5, a umawilac broj 2. Izra~unajrazliku.
Koli~nik brojeva 56 i 7 umawi zanajmawi jednocifreni broj.Izra~unaj.
Oqa ima 8 salveta. Sawa ima 2salvete mawe od Oqe. Mira imapolovinu broja Sawinih salveta.Koliko salveta ima Mira?
Zadatak:
Re{ewe:
Umawenik
Umawilac
12
12 # 4
Obnavqamo.
ZADACI SA DVE OPERACIJE – DEQEWE I ODUZIMAWEZADACI SA DVE OPERACIJE – DEQEWE I ODUZIMAWE
27
DU@, POLUPRAVA I PRAVADU@, POLUPRAVA I PRAVA
1
2
3
4
5
6
7
8
Ispi{i sve:
du`i:
poluprave:
prave:
Nacrtaj jednu du`, jednu pravu i jednu polupravu. Obele`i ih.
Nacrtaj 4 prave tako da se seku u ta~ki O.
Koliko pravih mo`emo povu}i kroz jednu ta~ku?
Nacrtaj du` AV du`ine 4 cm.
Zapi{i du`i od najkra}e do najdu`e.
Na koliko polupravih ta~ka deli pravu?
Koliko polupravih mo`emo povu}i iz jedne ta~ke?
Odgovor prika`i i odgovaraju}im crte`om.
C
o
p a
D
AN
M
C
p
O
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor prika`i i odgovaraju}im crte`om.
O
M
A B
C
T
Obnavqamo.
28
IZLOMQENA LINIJAIZLOMQENA LINIJA
1
2
3
Da se podsetimo!
Na slici je otvorena izlomqena linija.
Na slici je zatvorena izlomqena linija.
Kako se zove svaka prava linija od koje je ona sastavqena?
Od koliko je du`i ona sastavqena?
To su du`i: ,
,
i
i
,
,
.
.
Od koliko je du`i ona sastavqena?
To su du`i:
Nacrtaj otvorenu izlomqenu liniju koja se sastoji od 5 du`i.
Nacrtaj zatvorenu izlomqenu liniju koja se sastoji od 4 du`i.
Ta~ke na crte`u spoj zatvorenom izlomqenom linijom na dva na~ina.
OC
B D
A
C
D
B
K KA A
T T
O OM M
A
Zadatak ima vi{eod dva re{ewa.
Obnavqamo.
29
MERE ZA DU@INUMERE ZA DU@INU
Da se podsetimo!
Jedinice mere za du`inu koje smo u~ili su:
metardecimetarcentimetar.
Jedan metar skra}eno zapisujemo 1 m.Jedan decimetar skra}eno zapisujemo 1 dm.Jedan centimetar skra}eno zapisujemo 1 cm.
1 m = 10 dm = 100 cm1 dm = 10 cm
Prvo proceni {irinu {ake svog druga, a zatim proveri ta~nost procenemerewem.
Prvo proceni du`inu svoje olovke, a zatim proveri ta~nost procene merewem.
Prvo proceni a zatim utvrdi merewem {irinu i du`inu {kolske table.
Utvrdi merewem kolika je du`ina svake nacrtane du`i u centimetrima.
Zapi{i rezultat procene: ___________ cm
Zapi{i rezultat procene: ___________ cm
Zapi{i rezultat merewa: ___________ cm
Zapi{i rezultat merewa: ___________ cm
Ako rezultati procene i merewa nisu jednaki, utvrdiizra~unavawem koliku si gre{ku u~inio.
Ako rezultati procene i merewa nisu jednaki, utvrdi izra~unavawem kolikusi gre{ku u~inio.
Du`ina du`i AB = ____ cm.
Du`ina du`i OT = ____ cm.
Du`ina du`i MC = ____ dm ___ cm.
1
2
3
4
A
O
M C
T
B
Obnavqamo.
30
MERE ZA DU@INU
3 m = 50 dm = 40 cm =2 dm =
90 dm = 80 cm =6 dm =7 m =
dm
dm
m
m
dm
dm
cm
cm
dm
dm
dm
dm
cm
cm
cm
cm
m
m
dm
dm
dm
dm
cm
cm
1 m 5 dm = 1 dm 7 cm = 23 dm =
67 dm =
53 cm =
80 cm =
4 dm 4 cm =
2 dm 9 cm =
7 dm 7 cm =
3 m 4 dm =
5 m 2 dm =
6 m 6 dm =
5
6
8
9
10
11
12
7
Izrazi date du`ine ozna~enim jedinicama mere:
Du`ina jednog panoa je 4 m 3 dm.Koliko je to decimetara?
Petar je visok 98 cm. Koliko je to decimetara i centimetara?
Od Nata{ine ku}e do prodavnice ima 18 metara. Nata{a je pre{la polovinuputa. Koliko je jo{ metara puta ostalo do prodavnice?
Katarina i Aca se takmi~e u skoku uvis. Katarina je sko~ila 68 cm, a Aca za18 cm mawe. Koliko je uvis sko~io Aca? Izrazi tu visinu u decimetrima.
Tawa je visoka 95 cm. Jovana je 1 dm ni`a od Tawe. Mirko je 6 cm ni`i od Jovane. Odredi visinu Jovane i Mirka.
Izaberi neku od slika i sastavi zadatak. Re{i svoj zadatak.
Rastojawe izme|u Mirine i Anineolovke je 2 dm 4 cm. Koliko je tocentimetara?
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Mirko je visok:
Jovana je visoka:
c market
Obnavqamo.
31
Da se podsetimo!
Dopuni:
Jedna godina ima _______ meseci.
30 dana imaju , , .
.
dana
~asa
minuta
mesec.
.
i
28 dana ima
Februar svake ~etvrte godine ima ________ dana.
1 sedmica =
1 dan =
1 ~as =
Tre}i mesec u godini je
U toku je
Koliko ukupno dana traju:
Za koliko dana je subota?
Pomo}u kalendara za ovu godinu odredi koji je dan u sedmici:
posledwa dva meseca?
5 sedmica?
april i maj?
20. oktobar
19. avgust
15. maj
prvi dan u godini
tvoj ro|endan
posledwi dan u godini
Jedinice mere za vremekoje smo u~ili su:
minut~asdansedmicamesecgodina
1
2
3
4
5
MERE ZA VREMEMERE ZA VREMEObnavqamo.
32
Maja ima 14 meseci. Koliko joj je godina i meseci?
Koje vreme pokazuju ~asovnici?
Nacrtaj kazaqke koje pokazuju ozna~eno vreme.
Pove`i strelicom jednaka vremena.
Koliko vremena pro|e kad se velika kazaqka pomeri:
U koliko sati polazi voz?
Nastava po~iwe u 8 ~asova. Posle 1. ~asa i 35 minuta po~iwe veliki odmor.U koliko sati po~iwe veliki odmor?
2 ~asa i 25 minuta20 minuta do 3 pola 68 ~asova i 23 minuta
od 12 do 4?
od 6 do 12?
od 1 do 7?
6
7
8
9
10 11
12
~asa ~asa
3 49 1145 2030 30
~asa ~asa
minuta minuta
Vreme od pono}i do podne Vreme od podne do pono}i
MERE ZA VREMEObnavqamo.
Voz polaziza 15 minuta.
33
U koliko sati je ustala Ana?
Boban je putovao avionom na more. Avion je poleteo u 17 ~asova i 50 minuta, asleteo na aerodrom u 18 ~asova i 35 minuta. Koliko je minuta trajao taj let?
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Ana je po{la u {kolu 35 minuta kasnije. Koliko je tada bilo sati?
Nastava po~iwe u 8 ~asova. U koliko sati se zavr{ava prvi ~as?
Anina mama je ustala 1 sat ranije od Ane. U koliko sati je ustala Aninamama?
1
2
^asovnik pokazujedato vreme.
Maja je stigla na autobusku stanicu u 7 ~asova i 45 minuta. Autobus je stigaoposle 20 minuta. U koliko sati je stigao taj autobus na Majinu stanicu?
3
MERE ZA VREMEObnavqamo.
34
MERE ZA VREME
Pomo}u datog TV programa odredi:
De~ji kanal
11.00 Bonton za najmla|e11.50 [kolski program13.15 Film: Neprijatan doga|aj14.20 Film: Lesi se vra}a ku}i16.10 Muzi~ki program18.30 Crtani filmovi19.20 Dobro ve~e, deco20.00 Kviz
4
Koliko traje emisija ’’Bonton za najmla|e’’?
Koliko traju crtani filmovi?
Koliko traje film ’’ Lesi se vra}a ku}i’’?
Mira je do{la iz {kole u 10 ~asova i 55 minuta. Koliko minuta }e ~ekatipo~etak filma ’’Lesi se vra}a ku}i’’?
Marko je gledao crtane filmove. Zatim je radio doma}i zadatak dopo~etka kviza. Koliko minuta je Marko radio doma}i zadatak?
Vesna je gledala {kolski program i film ’’Neprijatan doga|aj’’. Kolikovremena je Vesna tog dana provela u gledawu TV programa?
Milan je gledao muzi~ki program i emisiju ’’Dobro ve~e, deco’’. Kolikovremena je Milan tog dana proveo u gledawu TV programa?
Obnavqamo.
U~imo.
35
Da se podsetimo!
Ispod svake slike upi{i koliko je kvadrati}a nacrtano.
Ovaj broj ima ___ j. Ovaj broj ima ___ d. Ovaj broj ima ___ d = ___ j = ____s.
1 desetica = 10 jedinica
1 d = 10 j
1 stotina = 10 desetica = 100 jedinica
1 s = 10 d = 100 j
Jednu stotinu (1 s) crte`om predstavi}emo ovako:
Jednu deseticu (1 d) crte`om predstavi}emo ovako:
Jednu jedinicu (1 j) crte`om predstavi}emo ovako:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
100
2 * 100 = 200
3 * 100 = 300
4 * 100 = 400
5 * 100 = 500
6 * 100 = 600
7 * 100 = 700
8 * 100 = 800
9 * 100 = 900
10 * 100 = 1000
Jedna stotina sto ili
Dve stotine dvesta ili
Tri stotine trista ili
Pet stotina petsto ili
[est stotina {eststo ili
Sedam stotina sedamsto ili
Osam stotina osamsto ili
Devet stotina devetsto ili
Deset stotina hiqadu ili
1 hiqada = 10 stotina = 100 desetica = 1000 jedinica
1 h = 10 s = 100 d = 1000 j
Napi{i stotine prve hiqade broje}i unazad:
1000, _______, _______, _______, _______, _______, _______, _______, _______, _______,
Broj 800 se nalazi izme|u stotina i _______._______
i _______. Izme|u brojeva 200 i 600 su stotine: , _______ _______
Broj stotina Broj jedinica Ime broja
1
2
3
STOTINE PRVE HIQADESTOTINE PRVE HIQADE
^etiri stotine ~etiristo ili
37
1
2
3
5
4
2 j 2 s200 5 j 5 s
5004 j 4 s
400<
< < = =
= > >
> 3 j
3 s300 5 j 5 s
5003 j 3 s
300Pro~itaj zapisane nejednakosti.
Upi{i brojeve koji nedostaju.
U svaki kvadrati} upi{i znak: <, > ili =. Pro~itaj.
Oboj broj koji ozna~ava ve}uudaqenost do restorana.
Zaokru`i nov~anicu koja imanajve}u vrednost, a nov~anicu kojaima najmawu vrednost precrtaj.
1000 900 700 600 300 200 0
0 <
> > > > > > > > > >
<< << << < < <100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000
2 j
2 s
200
4 j
4 s
400
7 j
7 s
700
7 j
7 s
700
8 j
8 s
800
3 j
3 s
300
3 s
5 s
8 s
300
600
700
200
400
1000
500
800
900
8 * 100 800
7 * 100 600
5 * 100 300
Koliko ti je otprilike vremenapotrebno da hodawem pre|e{ putod 500 metara?
[ta mo`e{ da kupi{ za 500 dinara?
Odgovor:
Odgovor:
U tabeli su date cene mese~nih autobuskih pretplatnih kartica.
Za zaposlene 700 dinaraza studente 500 dinaraza u~enike 300 dinara
Za koga je najskupqa markica?
Za koga je najjeftinija markica?
900 m
500 m
36
UPORE\IVAWE STOTINA PRVE HIQADEUPORE\IVAWE STOTINA PRVE HIQADEU~imo.
dva
dvadeset
dvesta
tri
pedeset
osam
devetsto
Napi{i re~ima brojeve koji nedostaju.
Napi{i ciframa ili re~ima:
Upi{i stotine prve hiqade koje nedostaju u nizu. Pro~itaj sve napisanebrojeve.
petsto 500
300
osamsto
1000
dvesta
700
~etiristo
600
A
B
V
G
D
100
200
500
300
400
600
500
600
1000
900
Napi{i ciframabroj koji ima:
Dopuni: Napi{i ciframa ire~ima broj koji sedobije ako se broju 3sdesna dopi{u dvenule.
Nastavi da pi{e{:
300 = 3 * 100
200 =
600 =
*
*
2 s =
8 s =
3 s =
6s =
5 s =
9 s =
4 s =
7s =
800 = _______ s
300 = _______ s
400 = _______ s
900 = _______ s
1
2
3
4
7
9
5 6
8Ispod svake slike napi{i koliko ima dinara - brojawem po 100.
Iz jednog bankomata izlaze samo nov~anice od 100 dinara. Kolikonov~anica }e iza}i ako se uzme:
Ovaj broj ima _____ stotina.
Ovaj broj ima _____ stotina.
700 dinara? __________________
500 dinara? __________________
700 dinara? __________________
400 dinara? __________________
Bankomat je sprava pomo}ukoje qudi sami podi`u novac
iz banke ili po{te ne ulaze}iu wih.
37
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEstotine prve hiqadestotine prve hiqade
Ve`bamo.
38
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEupore|ivawe stotina prve hiqadeupore|ivawe stotina prve hiqade
U svaki kvadrati} upi{i odgovaraju}i broj.
U svaki kvadrati} upi{i odgovaraju}i znak.
Od {kole do Markove ku}e ima 100 m, a do Nata{ine ku}e 900 m. ^ije rastojawe od {kole do ku}e je du`e, Markovo ili Nata{ino?
Zaokru`i sve brojeve mawe od 300:
Brojeve: 600, 500, 100, 900, 200, 300, 700, 1000 pore|aj po veli~ini tako da:
Napi{i stotine prve hiqade:
U svaki kvadrati} upi{i odgovaraju}u stotinu prve hiqade. Zadatak ima vi{ere{ewa.
Zaokru`i sve brojeve ve}e od 600:
1
2
3
4
6
7
8
9
5
0 100 200 400 600 800 1000
100 200
300 500
400 4 s
8 s 700
7 s 900
5 s 400
700 7 * 100
900 6 * 100
500 200 700 100 400 300 700 400 600 800 1000
po~ne{ sa najmawim
ve}e od 300 a mawe od 800
mawe od 900 a ve}e od 200
po~ne{ sa najve}im
500 < > < <700 400 800
[ta je u ovom izlogu najskupqe? _______________________
[ta je u ovom izlogu najjeftinije? _____________________
[ta je jeftinije od majice? ____________________________
[ta ko{ta vi{e od 200 dinara? ___________________________________________
[ta je skupqe od sukwe a jeftinije od pantalona? _________________________
Odgovor:
300 din
100 din500 din
200 din
U~imo.
39
STOTINE I DESETICE PRVE HIQADESTOTINE I DESETICE PRVE HIQADE
1
2
3
4
5
Prou~i prvi primer i popuni tabelu.
Napi{i ciframa i re~ima broj koji se dobije kada se broju 25 sdesna dopi{ejedna nula.
Napi{i i pro~itaj brojeve koje ozna~avaju trouglovi.
Svaki dati broj rastavi na stotine i desetice na prikazani na~in:
Upi{i redom brojeve broje}i unapred po 10. Pro~itaj.
Upi{i redom brojeve broje}i unazad po 10. Pro~itaj.
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160 170 180 190 200 210 220 230 240 250
1 s 6 d
100 + 60 = 160Broj 160 ~itamo: sto {ezdeset.
2 3 0 2s d
3 0
3 2 0
4 1 0
5 6 0
2 9 0
j
830 840 850 870 880 890 910 920 930 940 950 970 980 1000
ozna~ava broj __________.
ozna~ava broj __________.
ozna~ava broj __________.
ozna~ava broj __________.
280
650
290 350
580
640 = 600 + 40 = 6 * 100 + 4 * 10
380 = ___ + ___ = ___ * ___ + ___ * ___
730
270 880
=
= = =
___ + ___ = __________________
550 =
760 =
990 =
Ve`bamo.
40
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEstotine i desetice prve hiqadestotine i desetice prve hiqade
Pro~itaj i napi{i re~ima broj koji je otkucan na svakoj kasi.
Napi{i ciframa ili re~ima.
Napi{i ciframa broj koji ima:
Broj po 20:
Upi{i u svaki pravougaonik odgovaraju}i broj. Pro~itaj.
Uo~i pravilo i pove`i brojeve od 400 do 1000.
Upi{i brojeve koji nedostaju:
1
2
3
4
5
6
7
250 650920 140
petsto dvadeset {esto {ezdeset
640 770
trista deset ~etiristo trideset
990 280
2 s 8 d 0 j = ____________
5 s 6 d 0 j = ____________
3 s 8 d 0 j = ____________
8 s 3 d 0 j = ____________
5 s 2 d 0 j = ____________
9 s 0 d 4 j = ____________
od 300 do 400
od 910 do 990
400
700 690
450
650
490 500
600
1000
950
400
900
450
850
500
800
550
750
600
700
650
800 + 30 = 830
700 + 40 = ___
300 + 10 = ___
400 + 60 = _______
500 + 50 = _______
200 + 70 = _______
20 + 300 = _________
90 + 200 = _________
80 + 400 = _________
10 + 600 = _____
70 + 900 = _____
60 + 500 = _____
ZADACI ZA VE@BAWEstotine i desetice prve hiqade
Odredi ukupan iznos u{te|enog novca za svako dete na prikazani na~in.
Uo~i pravilo po kojem je obele`en redosled sedi{ta i u svaki krug upi{i odgovaraju}i broj.
Produ`i dati niz do 250.
200, 210, 220,
.
8
109
11
41
Ve`bamo.
300 + 20 = 320 ____ + ____ = ____
____ + ____ = ________ + ____ = ____
____ + ____ = ____ ____ + ____ = ____
1 s = 10 d2 s = 20 d
1 s 5 d = 15 d2 s 8 d = 28 d
Napi{i koliko je to desetica. Na kojem bi mestu u tom nizu bio
broj 320?
Napi{i broj koji sadr`i:
8 s = ______ d8 s 9 d = ______ d7 s 6 d = ______ d
48 d = _____53 d = _____79 d = _____
910
110
110
220
110
540
440
340
850
650
350
460
260
770
270
110
110
180
490
Koji je broj sedi{ta nakojem sedi devoj~ica?
Koji je broj sedi{ta nakojem sedi de~ak?
UPORE\IVAWE STOTINA I DESETICA PRVE HIQADEUPORE\IVAWE STOTINA I DESETICA PRVE HIQADEU~imo.
42
U svaki kru`i} upi{i odgovaraju}i znak < ili >. Pro~itaj.
Zapi{i odgovaraju}u nejednakost i odgovori u kom nov~aniku ima vi{e novca.
Jedan voz je pretovaren nekom robom. Mo`e da se pokrene akose otka~e vagoni u kojima ima vi{e od 410 paketa. Zaokru`ite pakete.
Brojeve 610, 160, 550, 430, 340, 770, 820, 280 pore|aj po veli~ini tako da:
^itamo: Broj 230 je mawi od broja 320.
1
2
3
4
220 230 240 250 260 270 280 290 300 310 320 330< < < < < < < < < < <
2 s 3 s3 d 2 d
230 320
<
270
450
380
510
380
820
290
610
1 0 3
5 04
7 02
9 06
1 08
5 01
7 06
9 05
Dopuni re~enicu:Ve}i je onaj broj koji ima______________ stotina.
Dopuni re~enicu:Ako brojevi imaju jednak broj stotina, ve}i je onaj broj koji ima______________________________________________________________.
Nejednakost:
Odgovor:
po~ne{ sa najmawim ______, _____, _____, ______, ______, ______, ______, ______.
po~ne{ sa najve}im ______, _____, _____, ______, ______, ______, ______, ______.
[tauo~ava{?
Na svakom vagonu jeupisan broj paketa
koji je u wemu.
510 140330 420
43
Ve`bamo.
1
2
3
4
5
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEupore|ivawe stotina i desetica prve hiqadeupore|ivawe stotina i desetica prve hiqade
U svaki kvadrati} upi{i odgovaraju}i znak <, > ili =.
Marija je nacrtala {ta `eli da dobije od bake za ro|endan i napisala wihovecene. Baka }e joj dati 500 dinara. [ta }e Marija mo}i da kupi?
Maja je u{tedela 430 dinara, a wen brat 340 dinara.
Spoj brojeve od najmaweg do najve}eg na prikazani na~in.
Cene predmeta sa slika pore|aj po veli~ini, od najve}e do najmawe.
290
570
420
180
950
310
730
620
840
490
380
870
450
980
120
320
890
410
960
150
830
640
190
540
260
380
460
910
450
620
4 s 3 d 0 j
5 s 5 d 0 j
75 d
84 d
93 d
430
560
570
480
930
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Oboje `ele da kupe video kasetu koja ko{ta 410 dinara.Ko od wih dvoje od svoje u{te|evine mo`e da kupi tu kasetu?
530 570
590610
650 550
500600
390 590
490690
780 770
810790
Nacrtaj nov~aniceako ti to olak{avare{avawe zadatka.Ko je u{tedeo vi{e novca, Maja ili wen brat?
200 din. 530 din.
430 din.
520 din. 190 din.
950 din.
180 din. 260 din.
Ve`bamo.
44
ZADACI ZA VE@BAWEupore|ivawe stotina i desetica prve hiqade
6
7
8
9
Staza od devoj~ice do psa vodi putem kojim su brojevi ve}i od 640. Nacrtajkrivu liniju du` staze.
Grafikonom je prikazan broj posetilaca zoo vrtu tokom jedne sedmice.
Pomo}u cifara 2, 5 i 0 napi{i 2 trocifrena broja u ~ijem se zapisivawu istacifra ne ponavqa, a na mestu jedinica je 0.
Izme|u brojeva upi{i odgovaraju}i znak <, > ili =.
Ana je kupila najskupqu kwigu iz ovog izloga. Koliko ko{ta ta kwiga? ______ din.
Marko je kupio najjeftiniju kwigu iz ovog izloga. Koliko ko{ta ta kwiga? ______ din.
Vera je kupila kwigu koja je jeftinija od Kwige o yungli . Koliko ko{ta ta kwiga? _______ din.
Milan je platio jednu od ovih kwiga nov~anicama od 500, 100 i 10 dinara bez kusura.Napi{i naziv kwige koju je on kupio. __________________________________________
Cene kwiga ni`e od 500 dinara su: _________, ____________, _________ i __________.
Pore|aj sve cene od najmawe do najve}e:
__________, __________, __________, __________, __________, __________.
Kojeg dana je bilonajvi{e posetilaca? _______________________
Kojeg dana je bilonajmawe posetilaca? _______________________
Kojim danima je bilovi{e od 500 posetilaca? _____________________________________
Kojim danima je bilo vi{eod 400 a mawe od 600 posetilaca? _____________________________
poned
eq
ak
utorak
sred
a
~etv
rta
k
peta
k
subota
ned
eq
a
290 310 480 220 530 640 750
Ma{tamo ...
^ega sebojim
BajkeBonton zanajmla|e
Kwiga oyungli
[ta mequti
450 330 610 130 290 980
start
630
460
670 540
760
840
900
950
880
910
390
ciq
„ "
101 701 901
121 721 921122 722 922123 723 923124 724 924125 725 925126 726 926127 727 927128 728 928129 729 929130 730 930
131 731 931132 732 932133 733 933134 734 934135 735 935136 736 936137 737 937138 738 938139 739 939140 740 940
141 741 941142 742 942143 743 943144 744 944145 745 945146 746 946147 747 947148 748 948149 749 949150 750 950
151 751 951152 752 952153 753 953154 754 954155 755 955156 756 956157 757 957158 758 958159 759 959160 760 960
161 761 961162 762 962163 763 963164 764 964165 765 965166 766 966167 767 967168 768 968169 769 969170 770 970
171 771 971172 772 972173 773 973174 774 974175 775 975176 776 976177 777 977178 778 978179 779 979180 780 980
181 781 981182 782 982183 783 983184 784 984185 785 985186 786 986187 787 987188 788 988189 789 989190 790 990
191 791 991800192 792 992193 793 993194 794 994195 795 995196 796 996197 797 997198 798 998199 799 999200 1000
102 702 902103 703 903104 704 904105 705 905106 706 906107 707 907108 708 908109 709 909110 710 910
111 711 911112 712 912113 713 913114 714 914115 715 915116 716 916117 717 917118 718 918119 719 919120 720 920
U~imo.
45
BROJEVI PRVE HIQADEBROJEVI PRVE HIQADE
1 Prou~i prvi primer i popuni tabelu. Pro~itaj svaki broj.
7 s700 + 80 5+
8 d 5 j
Broj 785 ~itamo: .sedamsto osamdeset pet
3 2 6 3s d
2 6
4 1 3
8 2 2
6 0 7
5 0 4
j
2
3
U svaki kvadrati} upi{i odgovaraju}i broj.
Upi{i redom brojeve, broje}i po 1 unapred. Pro~itaj.
200 210 230 240 250 270 280 300
ozna~ava broj __________.
ozna~ava broj __________.
ozna~ava broj __________.
ozna~ava broj __________.
989, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____.
458 _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____,
309, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____.
692 _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____, _____.,
.
U~imo.
46
4
5
6
7
8
10
11
9
Napi{i date brojeve re~ima:
Napi{i sve brojeve:
Upi{i u kvadrati} broj koji je izme|u napisanih brojeva.
Upi{i brojeve koji nedostaju:
Napi{i brojeve koji nedostajuu svakom nizu:
Koliko je to dinara?
Svaki dati broj rastavi u obliku zbira na prikazani na~in.
Napi{i broj predstavqenzapisom.
503
od 198 do 205
od 234 do 242
od 895 do 903
Pro~itaj sve napisane brojeve.
100, 105,
738 = 700 + 30+ 8 = 7 * 100 + 3 * 10 + 8 * 1
645 =
242 =
335,
470,
355,
495,
130. 5 s 3 d 7 j
4 s 9 d 8 j
9 s 0 d 5 j
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
, .
.
294
787 616
BROJEVI PRVE HIQADE
156 286
169 359
158 284
171 357
329
291 670 498
548 600
,
100 + 50 + 2 = din.
1
2
3
4
Ve`bamo.
47
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEbrojevi prve hiqadebrojevi prve hiqade
Broj redom od 201 do 300. Izgovorene brojeve upi{i u datu tablicu.
Napi{i sve brojeve iz tablice koji na mestu jedinica imaju cifru 7.
Napi{i sve brojeve iz tablice koji na mestu desetica imaju cifru 6.
Zapi{i u tablicu slede}e brojeve:
Napi{i ciframa i re~ima broj predstavqen zapisom:
Spoj strelicom jednake brojeve.
trista osamdeset peta
b
v
d
g
|
petsto ~etiri
sedamsto devetnaest
sledbenik broja 689
devetsto devet
prethodnik broja 300
3 s 5 d 8 j 358 trista pedeset osam
4 s 6 d 9 j _______ __________________________________
8 s 8 d 8 j _______ __________________________________
6 s 0 d 5 j _______ __________________________________
109 301110 302201 202 210
119 311120 312211
230
260
280
300
129 321130 322
139 331140 332231
149 341150 342
159 351160 352
169 361170 362
179 371180 372
189 381190 382
199 391200 392
_______, _______, _______, _______, _______, _______, _______, _______, _______, _______.
_______, _______, _______, _______, _______, _______, _______, _______, _______, _______.
a 3 8 5 385
b
v
g
d
|
Zadatak s d j
857 3 s 8 d 0 j 8 s 5 d 7 j380
Dvestajedan.
Dvestadva.
48
5
6
7
8
9
10
11
ZADACI ZA VE@BAWEbrojevi prve hiqadeVe`bamo.
Jedan ra~un za struju je 854 dinara. Popuni ciframa i re~ima dati iznosdinara.
Upi{i sledbenike datih brojeva. Pro~itaj.
Upi{i prethodnike datih brojeva. Pro~itaj.
Napi{i dva broja koja neposredno:
Upi{i brojeve koji nedostaju:
Uo~i pravilo i dopuni svaki niz:
Uo~i pravilo i dopuni svaki zapo~eti niz do broja 1000.
Nastavi zapo~eti niz:
328 599 725
899 605 788
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
, , ,
, ,
, , ,
, , , ,
100 233 600 901
800 305 804 1000
slede iza broja 199 prethode broju 201
99
259 361 500 623
160 269 300
369 512 342
279
104, 204, 304, 904
82, 182, 282, 882
Elektrodistribucija Beograd
Upla}eno dinara
Slovima
750, 800, _____________________________________________
880, 890, _____________________________________________
975, 980, _____________________________________________
480, 580, _____________________________________________
840, 860, _____________________________________________
do 500 0, 50, 100, _____________________________________________
do 300 0, 25, 50, ______________________________________________
Ve`bamo.
49
ZADACI ZA VE@BAWEbrojevi prve hiqade
12
14
Brojevi 313, 626, 121... su isti kada se ~itaju sleva nadesno i sdesna nalevo.Napi{i nekoliko brojeva za koje to isto va`i. Pro~itaj ih.
Koliko ukupno fla{a ima na slici?
2 * ____ + 3 * ______ + 1 * ______ = ___________
Odgovor:
Nacrtaj nov~anice po svom izboru kojima mo`e{ da plati{ svaki dati ra~unbez kusura.
U jednoj prodavnici na svakih 100 potro{enih dinara dobije se po jednamarkica. Koliko markica se dobije ako je ra~un:
Nov~anicecrtaj ovako.
700 dinara? ________________________________
895 dinara? ________________________________
610 ________________________________ dinara?
437 dinara? ________________________________
290 dinara? ________________________________
905 dinara? ________________________________
501 dinara? ________________________________
Kada se skupi odre|enibroj markica, u toj prodavnici
se kupuju odre|eniproizvodi po ni`oj ceni.
100
200
50
500
20
1 2
5
275
364
626
A12569873
15
1
2
3
4
Upi{i u date tablice brojeve koji nedostaju.
Napi{i najmawi i najve}i broj ozna~enih stotina.
Zaokru`i sve brojeve koji pripadaju petoj stotini.
Na liniji pored svakog broja napi{i redni broj stotine kojoj taj broj pripada.
Brojevi od 1 do 100 ~ine . prvu stotinu Brojevi od 101 do 200 ~ine .drugu stotinu
Brojevi od 201 do 300 ~ine .tre}u stotinu
Brojevi od 301 do 400 ~ine .~etvrtu stotinu
5. stotine najmawi broj je 401,
a
a
a
a
a
a najve}i broj je 500
najve}i broj
najve}i broj
najve}i broj
najve}i broj
najve}i broj
,
,
,
,
,
.
.
.
.
.
6. stotine najmawi broj je
7. stotine najmawi broj je
8. stotine najmawi broj je
9. stotine najmawi broj je
10. stotine najmawi broj je
1 101 103 105 107 110
130126 128
146 148 150
166 168 170
186 188 190
200
115 117 119
135 137 139
155 157 159
175 177 179
195 197 199
124
144
164
184
113
133
153
173
193
122
142
162
182
111
131
151
171
191
15
22
32
41
51
61
71
82
92 94 100
88 90
74 77 79
63 70
55 57 59
44 48 49
33 36 37 40
23 25 28 30
16 17 19 20
4 7 8 10
505 525 409 508 500 566 490 555 401
108 209
436 300 182
499 634
905
954
345
888 555 615
567 102
755
603
290
809
700 400 999
1000 666
2.
U~imo.
50
KOJOJ STOTINI PRIPADA BROJKOJOJ STOTINI PRIPADA BROJ
Ve`bamo.
51
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEkojoj stotini pripada brojkojoj stotini pripada broj
1
2
3
4
6
7
5
Napi{i najmawi i najve}i broj ozna~enih stotina.
Pored svakog broja napi{i redni broj stotine kojoj taj broj pripada.
Napi{i najve}i neparni broj:
Napi{i:
Napi{i sve brojeve {este stotine kojima su cifre desetica i jedinica iste.
Napi{i najmawi parni broj:
2. stotine
4. stotine
3. stotine
5. stotine
7. stotine
6. stotine
9. stotine
8. stotine
10. stotine
Najmawi broj je . .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
Najmawi broj je
Najmawi broj je
Najmawi broj je
Najmawi broj je
Najmawi broj je
Najmawi broj je
Najmawi broj je
Najmawi broj je
Najve}i broj je
Najve}i broj je
Najve}i broj je
Najve}i broj je
Najve}i broj je
Najve}i broj je
Najve}i broj je
Najve}i broj je
Najve}i broj je
690
153
308
510
299
600
400
701
999
805
3. stotine ___________
8. stotine ___________
5. stotine ___________
2. stotine ____________
7. stotine ____________
9. stotine ____________
sve parne desetice ~etvrte stotine:
sve neparne desetice desete stotine:
Kojoj stotini pripadaju svi brojeviiz tablice?
Napi{i sve brojeve iz tablice kojina mestu desetica imaju cifru 4.
501
511
521
531
541
551
561
571
581
591
502
512
522
532
542
552
562
572
582
592
503
513
523
533
543
553
563
573
583
593
504
514
524
534
544
554
564
574
584
594
505
515
525
535
545
555
565
575
585
595
506
516
526
536
546
556
566
576
586
596
507
517
527
537
547
557
567
577
587
597
508
518
528
538
548
558
568
578
588
598
509
519
529
539
549
559
569
579
589
599 600
510
520
530
540
550
560
570
580
590
410 601
611
621
631
641
651
661
671
681
691
420
430
440
450
460
470
480
490
500
8 Napi{i sve brojeve pete stotine u kojima se cifra 4 javqa dva puta.
, , , , , , , , , ,
U~imo.
52
1
2
3
4
5
6
TROCIFRENI BROJEVITROCIFRENI BROJEVI
301
311
321
331
341
351
361
371
381
391
302
312
322
332
342
352
362
372
382
392
303
313
323
333
343
353
363
373
383
393
304
314
324
334
344
354
364
374
384
394
305
315
325
335
345
355
365
375
385
395
306
316
326
336
346
356
366
376
386
396
307
317
327
337
347
357
367
377
387
397
308
318
328
338
348
358
368
378
388
398
309
319
329
339
349
359
369
379
389
399
310
320
330
340
350
360
370
380
390
400
210 401
411
421
431
441
451
461
471
481
491
220
230
240
250
260
270
280
290
300
Da se podsetimo!
cifra stotina cifra jedinica
cifra desetica
2 3 1
Brojeve 100, 101, 102, 103 i sve ostale brojeve do 999 zapisujemo sa i zato ih nazivamo tri cifre trocifreni brojevi.
Broj 100 je najmawi trocifreni broj.Broj 999 je najve}i trocifreni broj.Trocifrenih brojeva ima 900.
Zaokru`i sve trocifrene brojeve.
105 99 105 990 88 888 1000 155
Napi{i iz tablice sve trocifrenebrojeve koji:
na mestu jedinica imaju cifru 4;
na mestu desetica imaju cifru 5.
Koji trocifreni broj nema trocifrenog prethodnika?
Napi{i trocifreni broj:
Napi{i po svom izboru 5 trocifrenih brojeva koji:
Napi{i po svom izboru 6 trocifrenih brojeva:
To je broj __________.
koriste}i samo cifru 5 koriste}i samo cifru 1
na mestu stotina imaju cifru 8
na mestu desetica imaju cifru 7
na mestu jedinica imaju cifru 0
osme stotine
pete stotine
devete stotine
druge stotine
Ve`bamo.
53
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEtrocifreni brojevitrocifreni brojevi
Napi{i sve trocifrene brojeve koji se nalaze izme|u brojeva 98 i 105.
Nastavi zapo~eti niz trocifrenih brojeva.
Dati su brojevi: 413, 631, 524, 766. Koji su od ovih brojeva:
Napi{i sve trocifrene brojeve koji se zapisuju pomo}u cifara 4 i 0.
Pomo}u datih cifara napi{i sve trocifrene brojeve u ~ijem se zapisivawuista cifra ne ponavqa.
Napi{i 5 trocifrenih brojeva ~iji je zbir cifara 9.
Napi{i nekoliko trocifrenih brojeva napisanih nekim od cifara:
Napi{i sve trocifrene brojeve ~iji je zbir cifara 8.
Koji od ovih brojeva imaju paran broj stotina?
Koji od ovih brojeva se nalaze izme|u brojeva 500 i 700?
1
2
3
4
5
7
6
8
910, 920, 150, 140,
neparni?
parni?
9, 4, 6
8, 0, 5
Ako zna{ jo{ neki primer,upi{i ga ovde:
3 1 8 2 5
a ~ije su sve cifre razli~ite.
, ,, ,, ,
54
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEtrocifreni brojevi
Napi{i jedan trocifreni brojkoji se ~ita sleva isto kao i sdesna.
Napi{i sve trocifrene brojeve drugestotine u kojima se cifra 4 nalazi namestu desetica.
Milica je zamislila trocifreni broj~ija je cifra desetica 6, cifra jedinica jednaka polovini cifredesetica, a cifra stotina tog broja jejednaka razlici cifara desetica i jedinica. Koji je to broj?
Pomo}u cifara 9, 6 i 5 napi{i trocifreni broj koji je najbli`i broju 700.
Darko je zamislio trocifreni broj koji ima 6 stotina a cifru desetica za1 mawu od cifre jedinica. Koje brojeve je mogao on da zamisli?
Napi{i trocifreni broj koji se nalazi izme|u brojeva 980 i 990 a ~iji je zbircifara 25.
Napi{i 6 trocifrenih brojevadruge stotine u kojima se nalazicifra 5.
Ivan je zamislio trocifreni broj~ija je cifra stotina 2, cifradesetica 2 puta ve}a od cifrestotina, a cifra jedinica togbroja je jednaka zbiru cifarastotina i desetica. Koji je tobroj?
Maja je zamislila trocifrenibroj ~ija je cifra stotina 5,cifra desetica za 3 ve}a odcifre jedinica, a zbir cifaraje 12. Koji je to broj?
1
3
5
8
7
6
9
2
4
To je broj .
.
.
..
.
.
To je broj
To je broj
To je broj
To je broj
To je broj
UPORE\IVAWE TROCIFRENIH BROJEVAUPORE\IVAWE TROCIFRENIH BROJEVAU~imo.
55
U svaki kru`i} upi{i odgovaraju}i znak < ili >. Pro~itaj.
Na prikazani na~in uporedi date brojeve. Pro~itaj.
Na prikazani na~in uporedi date brojeve. Pro~itaj.
1
2
3
Upore|ujemo brojeve: 297 i 306.
^itamo: Broj 297 je mawi od broja 306.
Prvo upore|ujemocifre stotina: 2s < 3s.Zna~i da je 297 < 306
281 318
412 601
Upore|ujemo brojeve 321 i 312.
Prvo upore|ujemo cifre stotina datih brojeva: 3 s = 3 s.Zatim upore|ujemo cifre desetica datih brojeva: 1 d < 2 d.Zna~i da je: 312 < 321.
^itamo: Broj 312 je mawi od broja 321.
1 1 9 1 87
3 4 5 3 63
Upore|ujemo brojeve: 252 i 258.
Prvo upore|ujemo cifre stotina datih brojeva: 2 s = 2 s.Zatim upore|ujemo cifre desetica datih brojeva: 5 d = 5 d.Na kraju upore|ujemo cifre jedinica datih brojeva: 2 < 8.Zna~i da je: 252 < 258.
^itamo: Broj 252 je mawi od broja 258.
295
310
249
296
311
250
297
312
251
298
313
252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263
299
314
300
315
301
316
302
317
303
318
304
319
305
320
306
321
307
322
308
323
309
324
310
325
2s
3s
2s 2s
3s
3s
9d
1d
5d 5d
2d
7j
2j
2j 8j
6j
1j
2 9 7
3 21
2 5 2 2 5 8
3 0 6
3 12
<
<
<
825 552
904 399
198 701
902 359
575 775
812 412
4 1 2 4 16
6 7 3 6 38
2 5 8 2 94
8 5 3 8 59
7 8 5 7 81
9 6 3 9 44
64 1 646
88 3 882
95 8 954
74 5 745
26 7 268
41 9 413
12 9 125
35 4 358
321 > 312
258 > 252
56
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWE
Upi{i brojeve koji nedostaju. Pro~itaj.
U svaki kvadrati} upi{i odgovaraju}i znak <, > ili =. Pro~itaj.
Na levoj strani jedne ulice stanuje 213 qudi, a na desnoj 231. Na kojoj stranite ulice stanuje ve}i broj qudi?
Na tabli je rezultat jedne ko{arka{ke utakmice.Koja ekipa je pobedila?
Ispod svakog crte`a upi{i odgovaraju}e brojeve. Uporedi napisane brojeve.Izme|u svaka dva broja upi{i odgovaraju}i znak.
1
2
3 4
5
7
6
250
590 589 587 585 584 582 581 580 578 575
<
> > > > > > > > > > > > > > > >
< < < < < < < < < < < < < < <251 253 254 256 257 258 261 262 264 266
604 599
178 287
234 434
187 287
206 260
819 849
526 536
187 178
558 552
351 359
483 485
769 760
10 s 1000
246 246
999 1000
25 d 250
Nejednakost:
Odgovor:
Odgovor:
398 din. 595 din. 559 din. 389 din.
[ta je jeftinije, lopta ili monopol? _____________________________
[ta je skupqe, {ah ili lutka? ____________________________________
Koja od nacrtanih stvari je najjeftinija? __________________________
Koja od nacrtanih stvari je najskupqa? ____________________________
Ako ima{ 500 dinara, {ta mo`e{ da kupi{ od ovih stvari?
______________________________ ili _______________________________
Da li je dovoqno 600 dinara za kupovinu {aha? ____________________
Da li je dovoqno 380 dinara za kupovinu monopola? ________________
Napi{i sve trocifrene brojeve mawe od 109.
Napi{i sve trocifrene brojeve ve}e od 991.
upore|ivawe trocifrenih brojeva upore|ivawe trocifrenih brojeva
Doma}i105
Gosti99
Ve`bamo.
57
Zaokru`i sve brojeve mawe od 351.
Pore|aj brojeve iz svakog skupa po veli~ini. Po~ni od najmaweg.
U svaki kvadrati} upi{i cifru koja nedostaje, tako da nejednakost budeta~na. Zadatak ima vi{e re{ewa.
Pomo}u cifara 2, 5 i 7 napi{i najmawi i najve}i trocifreni broj u ~ijem sezapisivawu ista cifra ne ponavqa.
Pomo}u datih cifara napi{i sve trocifrene brojeve u ~ijem se zapisivawuista cifra ne ponavqa. Napisane brojeve pore|aj po veli~ini, od najve}eg donajmaweg.
Zaokru`i sve brojeve ve}e od 619.8
10
11
12
13
9
315 691355 619 153 961 251 620 349 916 357 618
137
365 365
560 491
173
432 432
635 137
181 181
536 317
713
151 151
356 456
731
678 678
365 999563 111
254 245
452 524
414 404
441 144
307 773 421
827 528 326
> > >
< < <
0 7 4
8 0 3
7 4 1
2 9 2
Najmawi broj je: Najve}i broj je:
4 3 5
1 8 9
ZADACI ZA VE@BAWE upore|ivawe trocifrenih brojeva
58
Ve`bamo.
Pomo}u datih cifara zapi{i:
Napi{i sve trocifrene brojeve 8. stotine kojima su cifre desetica ijedinica iste.
Napisane brojeve pore|aj po veli~ini. Po~ni od najve}eg.
Pravila igre:
Svaki od 2 igra~a baca kocku 3 puta.
Od dobijenih cifara u tabelu zapisuje najve}i trocifreni broj.Igra~ koji zapi{e ve}i broj dobije 1 poen. Drugi igra~ ostaje bez poena.Postupak se ponavqa za svaki red. Pobednik je igra~ koji osvoji vi{e poena.
14
32104 5 6 7
U zapisivawu jednog brojaistu cifru ne ponavqati.
najmawitrocifreni broj
najve}itrocifreni broj
najmawiparni trocifreni broj
najve}ineparni trocifreni broj
Poeni PoeniS SD DJ J
Koji od tih brojeva ima zbir cifara 15?
To je broj .
ZADACI ZA VE@BAWE upore|ivawe trocifrenih brojeva
15
16
RIMSKE CIFRERIMSKE CIFREU~imo.
59
Za pisawe brojeva koristimo cifre 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9.Ove cifre nazivaju se arapske cifre, jer smo ih preuzeli od Arapa.
Pored arapskih cifara, upotrebqavaju se i rimske cifre, koje smopreuzeli od Starih Rimqana.
Slikama je prikazanokako su te cifre nastale.Rimske cifre za brojeve:
I
I II III
IV
V X1
1 2 3
4
5 10
Pomo}u ove tri cifre: , i mo`emo napisati sve brojeve od 1 do 39.I V X
Rimskim ciframa se obi~no ozna~avaju brojevi na ~asovnicima, meseci ugodini, {kolski razredi, vekovi...
Brojeve napisane istim rimskim ciframa jedne do drugih sabiramo.Najvi{e tri iste cifre mogu se nalaziti jedna do druge.
Kada je rimska cifra mawe vrednosti napisana iza cifre ve}evrednosti, onda se ta mawa cifra sabira sa ve}om.
Kada je rimska cifra mawe vrednosti napisana ispred cifre ve}evrednosti, onda se ta mawa cifra oduzima od ve}e.
= 1= 2 (1 + 1)= 3 (1 + 1 + 1)
IIIIII
V = 5VI = 6VII = 7VIII = 8
5(5+1)(5+1+1)(5+1+1+1)
X = 10XI = 11XII = 12XIII = 13
10(10+1)(10+1+1)(10+1+1+1)
V = 5IV = 4 (5-1)
X = 10IX = 9 (10-1)
U tablici su napisani brojevi od 1 do 12 arapskim i rimskim ciframa.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
U~imo.
60
Koje vreme pokazuju nacrtani ~asovnici?
[ta uo~ava{?
Pro~itaj date brojeve i napi{i ih arapskim ciframa.
Napi{i date brojeve rimskim ciframa.
Napi{i date brojeve rimskim ciframa.
Napi{i date brojeve rimskim ciframa.
1
2
3
4
5
~asa ~asa
I = _______VX
= _______ = _______
VI = _______VIII = _______VII = _______
IV = _______IX = _______XI = _______
XII = _______XIII = _______
Brojevi od 11 do 20 zapisuju se rimskim ciframa tako {to se cifri X zdesna dopisuju cifre od I do X.
Brojevi od 21 do 30 zapisuju se rimskim ciframa na sli~an na~in:cifri XX zdesna dopisuju se cifre od I do X.
Brojevi od 31 do 39 zapisuju se rimskim ciframa na sli~an na~in:cifri HHH zdesna dopisuju se cifre od I do H.
11 = XI (10 + 1)12 = XII (10 + 2)13 = ________ (10 + 3)14 = ________ (10 + 4)15 = ________ (10 + 5)
16 = ________ (10 + 6)17 = ________ (10 + 7)18 = ________ (10 + 8)19 = ________ (10 + 9)20 = ________ (10 + 10)
21
31
=
=
XXI
XXXI
(20+1)
(30+1)
22
3 2
=
=
XXII
XXXII
(20+2)
(30+2)
23
3 3
=
=
(20+3)
(30+3)
24
3 4
=
=
(20+4)
(30+4)
25
3 5
=
=
(20+5)
(30+5)
26
36
=
=
(20+6)
(30+6)
27
37
=
=
(20+7)
(30+7)
28
38
=
=
(20+8)
(30+8)
29
39
=
=
(20+9)
(30+9)
30 = (20+10)
RIMSKE CIFRE
Ve`bamo.
61
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWE~itawe i pisawe brojeva do 39 rimskim ciframa~itawe i pisawe brojeva do 39 rimskim ciframa
Date brojeve napi{i rimskim ciframa: Zapi{i sve rimske brojevekoji se mogu sastaviti odtri drvca {ibice.
Date brojeve napi{i arapskim ciframa:
U tablicu upi{i brojeve koji nedostaju.
Rimskim brojevima ozna~i date dane u sedmici.
Napi{i iste datume tako {to }e{ mesece u godini ozna~iti rimskimbrojevima. Pro~itaj.
Popuni tablicu:
Jovan je ro|en 22. IV 2005. godine, a Ana 22.XII 2005. godine. Ko je mla|i, Jovan ili Ana i za koliko meseci?
Upi{i rimske brojeve koji nedostaju na svakom ~asovniku.
1 2
3
4
5
6
7
8
9
1 = 7 =
III = XIV =XII = XIX =
4 = 9 =
5 = 8 =
VII = XXIV =XVII = XXXIX =
14 = 19 =
10 = 18 =
IX = XXVI =XIX = XXXV =
24 = 29 =
15 3 XXVII XX36
17 XVI XXII 29 XXXIV
petak ___________
nedeqa _________
~etvrtak ___________
utorak _____________sreda ___________
subota ___________
5.3.2005. _____________
4.9.2005. _____________
31.12.2005. ____________
20.8.2005. ____________
Datum 15. V 2005. 9. IX 2005. 8. XI 2005. 28. II 2005.
Isti dan i godina,a mesec dana ranije
Isti dan i godina,a mesec dana kasnije
Odgovor:
62
Ve`bamo.
Koje vreme pokazuju ~asovnici?
Nacrtaj kazaqke da pokazuju ozna~eno vreme.
Jednog dana sunce je iza{lo u 5 ~asova i 40 minuta, a za{lo u 19 ~asova i5 minuta. Nacrtaj kazaqke koje pokazuju:
Pro~itaj napisane brojeve i ispod svake slike zapi{i arapskim ciframavekove u kojima su ro|eni poznati Srbi.
Upi{i rimske brojeve koji nedostaju. Premesti jedno palidrvce takoda jednakost bude ta~na.
10
11
12
13
14
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWE~itawe i pisawe brojeva do 39 rimskim ciframa
~asa
~asova
~asa
~asa ~asa
~asova
minuta
minuta minuta
minuta
30 minuta 15 minuta4 ~asa 9 ~asova 21 ~as
Vreme od pono}i do do podne
Vreme od podne do pono}i
Vremeizlaskasunca
VremezalaskaSunca
XVIII XII
V + V =
VI + IV =
X - I = X - VI =
III + VI =
XII + IV =
15
- +
+ +
= =
= =
^ITAWE I PISAWE BROJEVA OD 40 DO 1000 RIMSKIM CIFRAMA^ITAWE I PISAWE BROJEVA OD 40 DO 1000 RIMSKIM CIFRAMA
U~imo.
63
Da se podsetimo!
Pomo}u kojih rimskih cifara mo`emo zapisati brojeve od 1 do 39?
Prepi{i sve brojeve iz tablica u kojima je napisana ista cifra dva puta.Pro~itaj ih.
Prepi{i sve brojeve iz tablica u kojima je napisana ista cifra tri puta.Pro~itaj ih.
Prepi{i sve brojeve iz tablica u kojima je cifra mawe vrednosti napisanalevo od cifre ve}e vrednosti. Pro~itaj ih.
Prepi{i sve brojeve iz tablica u kojima su cifre mawe vrednosti napisanedesno od cifre ve}e vrednosti. Pro~itaj ih.
1
2
3
4
Stari Rimqani su upotrebqavali sedam cifara za pisawe prirodnih brojeva. Upozna}emo preostale ~etiri rimske cifre.
U tablicama je prikazano .zapisivawe desetica i stotina rimskim ciframa
desetice: stotine:
1 5 10 50 100 500 1000
I V X L C D M
10 100
20 200
30 300
40 400
50500
60600
70700
80800
90900
1000
X C
CC
CCC
CD
D
DC
DCC
DCCC
CM
M
XX
XXX
XL
L
LX
LXX
LXXX
XC
(10)
(10+10)
(10+10+10)
(50-10)
(50)
(50+10)
(50+10+10)
(50+10+10+10)
(100-10)
(100)
(100+100)
(100+100+100)
(500-100)
(500)
(500+100)
(500+100+100)
(500+100+100+100)
(1000-100)
(1000)
Cifre I, X, C i M mogu se ponavqati najvi{e tri puta.Cifre V, L i D se nikada ne ponavqaju.
Mawa cifra seoduzima od ve}e.
Mawa cifra sesabira sa ve}om.
U~imo.
64
^ITAWE I PISAWE BROJEVA OD 40 DO 1000 RIMSKIM CIFRAMA
Date brojeve napi{i rimskim ciframa na prikazani na~in.
Popuni tablicu:
Pro~itaj i napi{i rimskim ciframa slede}e brojeve:
Pro~itaj i napi{i arapskim ciframa slede}e brojeve:
Zaokru`i nepravilno napisane brojeve:
5
6
7
8
9
93 = 90 + 3
242 = 200+40+2
X C III
CC X L II
87 = 80 + 7 64 = 60 + 4 96 = 90 + 6 39 = 30 + 9
47 = ___ + ___ 45 = ___ + ___ 55 = ___ + ___ 77 = ___ + ___
235 = 200 + 30 + 5 419 = 400 + 10 + 9 555 = 500 + 50 + 5
604 = 600 + 4 740 = 700 + 40 308 = 300 + 8 870 = 800 + 70
100 godina = 1 vek
975 410 518 324 297 625 905 780
H
Godina
Vek
98 295 19 519 94 482 26 733 347 46
CCXCIV DCXCVI DCCVIII CCCXLVII DIV
294
IC XCIX CCCCV CDV VC XCV DIV
Ve`bamo.
65
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWE~itawe i pisawe brojeva od 40 do 1000 rimskim ciframa~itawe i pisawe brojeva od 40 do 1000 rimskim ciframa
Napi{i rimskim ciframa slede}e brojeve: Date nejednakosti napi{irimskim ciframa.
Svaki napisani rimski broj napi{i arapskim ciframa i re~ima.
Na jednoj zgradi pi{e da je sagra|ena CMXXVI godine. Kada je sagra|ena ovazgrada?
Napi{i dva rimska broja koja neposredno:
Upi{i redom brojeve broje}i po 10. Pro~itaj.
Uporedi:
slede iza broja CXXIII _________ __________
prethode broju CCXXX _________ __________
1 2
3
4
5
6
7
54
58
17550 < 860
700 > 300
803 > 530
151 < 470
254
658
917
46
63
95
346
963
595
Rimski brojevi Arapski brojevi Re~ima zapisani brojevi
XC
LX
LXXVIII
LXIII
XCVI
CC
DC
CD
CM
CCLII
DCLXX
CMXC
Odgovor:
CCIX, ,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
.
.
.
D,
CCCLX,
DCIX 909
CCXCIII 300
DIV 504
CDXCVIII 999
CCCXLIX 200
DCC 800
Napi{i te brojeve prvoarapskim ciframaako ti to olak{avare{avawe zadataka.
Proveravamo.
66
A SADA DA PROVERIMO ZNAWEA SADA DA PROVERIMO ZNAWEprirodni brojevi do 1000prirodni brojevi do 1000
Zapi{i re~ima svaki dati broj:
Zapi{i ciframa broj:
Napi{i tri broja koja neposredno:
Zapi{i ciframa trocifreni broj koji ima:
U svaki kru`i} upi{i odgovaraju}i znak <, > ili =.
Brojeve: 643, 634, 364, 346, 463, 436 pore|aj po veli~ini. Po~ni od najmaweg.
Svaki dati broj napi{i rimskim ciframa.
Svaki dati broj napi{i arapskim ciframa:
Maja je bila kod zubara 10. maja. Slede}i pregled joj je zakazan za 7 dana.Zapi{i datum wene slede}e posete zubaru tako {to }e{ dan zapisatiarapskim ciframa a mesec rimskim.
1
2
3
4
6
7
8
9
10
5
300
500
916
250
830
178
tri stotine pedeset
{est stotina dvadeset
sedamsto sedam
devetsto dva
slede iza broja 699, _______, _______, _______.
prethode broju 401, _______, _______, _______.
2 s 6 d 4 j
7 s 8 d 9 j
9 s 9 j
65 d
Napi{i najmawi broj osme stotine
Napi{i najve}i broj devete stotine
274 247
699
589
10 100504030
670 200505 193600 190200 18015 51
18 7219 9520 90
700
362 299
535 585
432 438
505 550
872 8 s 7 d 2 j
46 d 460
XL = LXXX = CCCXCII =
U~imo.
67
MEREWE DU@I – MILIMETARMEREWE DU@I – MILIMETAR
Nau~ili smo da je:
* 10 * 101 2 3 4 5 6 7 8 910
1 cm 10 cm = 1 dm 100 cm = 1 m
1 m = 10 dm = 100 cm
Sve {to je kra}e od jednog centimetra merimo milimetrima.
Centimetar je podeqen na deset delova jednakih po du`ini.Svaki deo je duga~ak jedan milimetar. 1 milimetar
Milimetar se obele`ava sa . skra}eno zapisujemo .
mm1mmJedan milimetar
Jedan centimetar ima deset milimetara. 1 cm = 10 mm
1 m = 1000 mm
1 dm = 100 mm
Napi{i re~ima:
Prvo proceni {irinu najmaweg nokta na svojoj ruci, a zatim proveri ta~nostprocene merewem.
Izmeri i zapi{i du`inu i {irinu date po{tanske markice.
1
3
2
3 mm 16 mm
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 dmOvo je
milimetarski papir.
Jedan decimetar ima sto milimetara.
Jedan metar ima hiqadu milimetara.
Du`ina je
[irina je
cm
cm
mm.
mm.
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Koliko sam duga~ka?
68
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEmerewe du`i – milimetarmerewe du`i – milimetar
Napi{i naziv zadate jedinice za merewe du`ine.
Odgovori na slede}a pitawa:
Popuni tabelu.
Izrazi du`inu nacrtane du`i u milimetrima.
Izmeri i zapi{i du`ine nacrtanih du`i.
Izrazi:
1
2
3
4
5
7
6
1 mm
Koliko jedan centimetar ima milimetara?
Koliko jedan decimetar ima milimetara?
Koliko jedan metar ima milimetara?
du`inu ka`iprsta
{irinu sveske
du`inu olovke
_____cm _____ mm _____cm _____ mm
_____cm _____ mm _____cm _____ mm
_____cm _____ mm _____cm _____ mm
Zapi{i rezultat merewaProceni i izmeri Zapi{i rezultat procene
0 1 2 3 4 5 6 7 8
A B
AV = ___ mm
A ___ =m
Bm
CD = ___ mmMN = ___ mm
A C
M
N
DB
2 cm 3 mm = 8 cm 6 mm =3 dm 6 mm =
6 dm 9 mm = 1 dm 4 mm =8 cm 5 mm =
mm
mm
mm
mm
mm
mm
1 cm 2 cm 5 cm 8 cm 9 cm 6 cm 7 cm 10 cm
10 mm 20 mm
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEmerewe du`i – milimetar
69
Izmeri i zapi{i du`ine nacrtanih predmeta.
Proceni, a zatim izmeri u milimetrima:
Nacrtaj pomo}u lewira du`i du`ine: 6 cm 5 mm, 85 mm i 110 mm.
a visinu svakog cveta
b du`inu p~ele: procena izmereno
izmereno
izmereno
procena
procena
v du`inu najdu`eg lista:
g {irinu naj{ireg lista:
8
9
10
mm
mm
mm
mm
mm
mm
mm
mm
11 Spoj strelicom jednake du`ine.
5 m 50 mm
50 dm 5 cm
procenaizmereno
procenaizmereno
procenaizmereno
procenaizmereno
procenaizmereno
pasta za zube
Ve`bamo.
70
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEmerewe du`i – milimetar
Nacrtaj i izmeri:
Proceni i izmeri du`inu svake date du`i.
Popuni tabelu.
Izrazi:
254 mm =
650 mm =
429 mm =
950 mm =
800 mm =
702 mm =
dm
dm
dm
dm
dm
dm
cm
cm
cm
cm
cm
cm
mm
mm
mm
mm
mm
mm
Proceni:
Izmeri:
AB =
AB =
AF =
AF =
EF =
EF =
CF =
CF =
CD =
CD =
mm,
mm,
mm,
mm,
mm,
mm,
mm
mm
mm,
mm,
1
2
3
4
leptira ~ija je {irina krila 60 mm.
olovku du`ine 110 mm.
gumicu za brisawe duga~ku 30 mm i{iroku 20 mm.
m dm cm mm
1 cm 0 0 1 10
1 dm
1 m
8 cm
50 dm
95 cm
342 mm
A B C D E F
Ve`bamo.
71
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEmerewe du`i – milimetar
Du`ina jedne trake je bila 10 cm 5 mm. Marija je odsekla 30 mm te trake. Kolika je du`ina trake posle se~ewa?
Pore|aj po veli~ini slede}e du`ine. Po~ni od najmawe.
Mira je odsekla traku dugu 65 cm, a wen brat traku dugu 399 mm. ^ija je trakadu`a?
@arkova olovka je duga~ka 9 cm. Ivanova olovka je za 20 mm kra}a od@arkove. Koliko je centimetara duga~ka Ivanova olovka?
Katarinina kosa je duga~ka 60 cm. Marijina kosa je za 80 mm du`a odKatarinine. Koliko centimetara je duga~ka Marijina kosa?
9
5
6
7
8
Odgovor:
20 cm 1 m 100 mm 5 dm
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
U~imo.
72
MEREWE DU@I – KILOMETARMEREWE DU@I – KILOMETAR
Napi{i re~ima:
Du`ina 1 km je otprilike kao kada se:
2
1
Za merewe ve}ih udaqenosti: du`ine puteva, rastojawa izme|u gradova,dr`ava... Uvedena je jedinica mere ve}a od metra. To je kilometar.
1 m 1000 m
Jedan kilometar ima hiqadu metara
1 km = 1000 m
2 km 12 km
Pe{ak pre|eza 1 ~as oko 3 km.
750 dece uhvatiza ruke;
100 autobusa pore|ajedan za drugim;
100 ku}a na|e u istomnizu.
Du`ina puta pre|enaza 20 minuta hoda je 1 km.
1000 metarskih {tapovaje 1 km.
Biciklista pre|eza 1 ~as oko 13 km.
Automobil pre|eza 1 ~as oko 80 km.
* 1000
Kilometar kmjedan kilometar 1 km
se obele`ava sa .Tako skra}eno zapisujemo .
[ta na putevima zna~e ovi saobra}ajni znaci?3 Ako ne zna{odgovor, dobi}e{
ga od u~iteqa.
Nacrtaj sli~an saobra}ajni znak za 2 naseqa (grada, sela) blizu svog mesta.
4
5
Na datoj karti su predstavqena najkra}a drumska rastojawa izme|u nekihgradova u Srbiji izra`ena u km.
Nacrtani saobra}ajni znak ozna~ava udaqenost od mesta gde se nalazi dograda Subotice. Nacrtaj sli~an saobra}ajni znak na kojem }e{ tu udaqenostizraziti u metrima.
Pore|aj po veli~ini udaqenost puta od ku}e do {kole svih |aka iz tabele. Po~ni od najmawe.
Prou~i kartu i dopuni slede}e ra~enice odgovaraju}im brojevima.Najkra}e drumsko rastojawe od Beograda do Novog Sada je _______ km.
Najkra}e drumsko rastojawe od Beograda do Kragujevca je _______ km.
Najkra}e drumsko rastojawe od Vaqeva do Beograda je _______ km.
Mira 80 mVera 1 kmGoran 200 mDarko 100 dm
__________, __________, __________, __________.
SUBOTICA 1 km
NOVI SAD
VAQEVO
89
82
KRAGUJEVAC
BEOGRAD
111
6
KRU[EVAC 180 km
JAGODINA 100 km
PODGORICA 390 km
PAN^EVO 390 km 500 m
BOR
ZAJE^AR
1000 m
73
U~imo.
MEREWE DU@I – KILOMETAR
74
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWE
1 Koriste}i slike iz prvog zadatka na 72. strani, odredi udaqenost u kilometrima.
Udaqenost od 6 km je isto {to i:
40 minuta hoda =
ku}a u nizu.
pore|anih autobusa.
~asa hoda.
200 autobusa parkiranih jedan za drugim =
300 ku}a u nizu =
km.
km.
km.
2
3
4
Nacrtani saobra}ajni znak ozna~ava najkra}u drumsku udaqenost od Beogradado Subotice i od Beograda do Ni{a.
U tabeli su prikazana najkra}a drumska rastojawa u kilometrima izme|uBeograda i drugih gradova Srbije.
Pogledaj sliku i odredi du`inu dela puta od jednog do drugog pe{a~kogprelaza. Datu du`inu izrazi u km.
500 metara = jedna polovina kilometra
Odgovor:
Beograd
SU
BO
TI
CA
178
km
NI[ 239 km
Vrawe
Kikinda
Kragujevac
Kraqevo
Leskovac
Pirot
500 m
346
132
192
278
309
115
Koji grad je na ve}oj udaqenosti od Beograda?
Koji je od ovih gradova najbli`i Beogradu?
Koji je od ovih gradova najdaqi od Beograda?
Do kojih gradova je kra}e rastojawe od 200 km?
Do kojih gradova je du`e rastojawe od 250 km?
?500 m
Perin put od ku}e do {kole je duga~ak 2 km 500 mm. Koliko ukupno kilometara pre|e Pera od ku}e do {kole i od {kole do ku}e?
6
5
Odgovor:
merewe du`i – kilometarmerewe du`i – kilometar
MEREWE MASE – KILOGRAM, GRAM, TONAMEREWE MASE – KILOGRAM, GRAM, TONAU~imo.
75
Docrtaj neki predmet jednake mase.
Postoje i druge jedinice za merewe mase mawe
od kilograma.
Neke vrste kolibrija - najma-wih ptica na svetu imaju
masu 2 g.
1000 g
Napi{i koliku, po tvojoj proceni, ima masu jedan list papira?
Jedinica za merewe mase mawa od kilograma jeste .gram
Za merewe mase, predmeta i bi}a koriste se razne vage.
Kilogram kgJedan kilogram 1kg
se obele`ava sa . skra}eno zapisujemo .
* 10
Zaokru`i sve {to misli{ da ima ve}u masu od 1 kg.
Jedan kilogram ima hiqadu grama.1 kg = 1000 g
100 g
Jedinica za merewe mase naziva se kilogram.
50 kg
Gram gJedan gram 1 g
se obele`ava sa . skra}eno zapisujemo .
Svaki predmet na slici ima masu 1 kg.
1 gram
* 10
10 g
Napi{i re~ima:
* 10
2 kg
1g
2
3
4
1
U~imo.
MEREWE DU@I – KILOMETARMEREWE DU@I – KILOMETAR
76
Proceni koje od prikazanih prevoznihsredstava ima ve}u masu.Precrtaj ga.
1000 kg
t
t
t.
t.
t.
3 takva automobila? Odgovor: ____________________
5 takvih automobila? Odgovor: ____________________
10 takvih automobila? Odgovor: ____________________
Automobil marke Jugo ima masu 1000 kg. Kolika je masa:
Jedinica za merewe mase ve}a od kilograma jeste .tona
100 t # 10 =
100 t # 2 =
Jedna tona ima hiqadu kilograma.1 t = 1000 kg
Tona tJednu tonu 1 t
se obele`ava sa . skra}eno zapisujemo .
* 10
500 g = polovina kilograma
Zaokru`i sve {to misli{ da je lak{e od 500 g.
1 kg1 kg
100 kg
500 g
Jedan litar mleka ima masu otprilike 1 kg.
t
t
8
* 10
100 t - 95 t =
92 t - 85 t =
10 kg
Napi{i re~ima:
Napi{i re~ima:
Izra~unaj:
* 10
1 kg
20 t
5 g
2 t
6
5
7
9
10
„ "
Ve`bamo.
77
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWE
Proveri svoje znawe o masi re{avaju}i slede}e zadatke.
Koji od nacrtanih predmeta iz svakog skupa ima ve}u masu? Zaokru`i ga.
Proceni!
Proceni! Koji od nacrtanih predmeta iz svakog skupa ima mawu masu?Precrtaj ga.
Pogledaj slike i odgovori na data pitawa.
1
2
merewe masemerewe mase
3
Koja kutija ima ve}u masu?
Objasni svoj odgovor.
Napi{i {ta bi moglo da bude u svakoj kutiji.
78
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEmerewe mase – kilogram, gram, tonamerewe mase – kilogram, gram, tona
____kg ____kg ____kg
Napi{i naziv svake zadate jedinice za merewe mase:
Ema ima 27 kg. O~itaj i zapi{i masu svake wene drugarice.
Kolika je ukupna masa vo}a (povr}a) prikazanog na svakoj slici?
Kolika je razlika u masi ovce i wenog jagweta?
Izrazi:
1
4
5
6
2
3
1 kg 1 g 1 t
1 kg = 1 t =g kg
kg. kg. kg.
kg
kg kg kg
kg kg kg kg
kg.
O~itaj i zapi{i masu svake nacrtane `ivotiwe.
Je`ima masu
Zecima masu
Pas ima masu
Prase ima masu
Ema Maja Ana Ceca Milica
Koja devoj~ica ima najvi{e kilograma?
Koja devoj~ica ima najmawe kilograma?
Ko ima vi{e kilograma, Maja ili Milica?
Koliko zajedno kilograma imaju Ema i Ceca?
0 0 20105 5 251510 10 3020
27 2726 32 31 29 38 25 24 23 22
19 kg 2 kg 27 kg 5 kg 18 kg 3 kg
28 kg 25 kg3 kg
6 kg 6 kg
28 kg
500 g
500 g
79
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEmerewe mase – kilogram, gram, tona Ve`bamo.
Nacrtaj ne{to po svom izboru nadesnoj strani vage {to po tvommi{qewu ima jednaku masunacrtanom tegu.
Prou~i slike i upi{i odgovaraju}e mase.
Masa jabuke i kese je 1 kg 100 g. Masa kese je 100 g. Kolika je masa jabukau toj kesi?
3 koko{ke =
2 praseta =
2 psa =
2 koze =
kg
kg
kg
kg
Spoj naziv svake robe sa wenommasom.
7
9
10
8
2 kg
200 g
28 kg
18 kg
49 kg
~okolada
koverat
automobil
yak krompira
38 kg20 g 100 g
Za radoznale: Te`ina robesa pakovawem naziva se
.Te`ina same robe naziva se
.
bruto te`ina
neto te`ina
Odgovor:
1 t
Iste `ivotiwe imajujednake mase.
Jedan teg ima masu 1 kg. Odredi zadate mase.
kg. kg.
11
1 kg 1 kg 1 kg
Masa fla{e sa uqem je Lubenica ima masu
{e}er {e}er
{e}er
uqe
80
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEmerewe mase – kilogram, gram, tona
Odgovor:
500 g490 g
2 kg 200 g
675 kg 10 t
999 g 2 kg
1000 g 1 t
1 kg 500 g
Koja kupqena namirnica ima najve}u masu? ________________________
Koja kupqena namirnica ima najmawu masu? _______________________
300 g 30 kg 140 g 2 kg 1000 g 1 t
4 t 750 g 325 g 1 kg 29 kg 3 t
Najve}a riba pojela je sve mawe ribe. Kolika je masa najve}e ribe posle tog obroka?
Jedan paket ima masu 857 g, a drugi paket 875 g. Koji od ta dva paketa ima ve}umasu?
Uporedi mase:
Mama je kupila 1 kg paprike, 250 g {unke i 500 g ka~kavaqa.
Zaokru`i masu koja je najbli`a 1 kg.
600 g 889 g 187 g 998 g 799 g
Pore|aj po veli~ini date mase. Po~ni od najmawe.
Ve}u masu ima paket od ___________ g.
12
13
14
15
16
17
60 kg 10 kg1 kg
857 g 875 g
U~imo.
81
Napi{i re~ima:
Ovo bure je napuweno vodom. Koliko je vode u wemu?To je mogu}e izmeriti pomo}u mawe posude u oblikukocke ~ija je svaka strana du`ine 1 dm.
Ovakva posuda sadr`i(zaprema) te~nosti.1 litar
Zaokru`i svaki sud u koji mo`e da stane vi{e od 1 dl te~nosti.
Napi{i re~ima
1
2
3
Jedinica za zapreminu te~nosti naziva se .litar
Jedinica za zapreminu te~nosti mawa od litra jeste .decilitar
Jedan litar ima deset decilitara. 1 l = 10 dl
3 l 13 l
Jedinica za zapreminu te~nosti mawa od decilitra je .centilitar
Jedan decilitar ima deset centilitara.
1 dl = 10 cl
1 l = 100 cl
Jedan litar ima sto centilitara.
Litar l Jedan litar 1 l se obele`ava sa . skra}eno zapisujemo .
Decilitar dlJedan decilitar 1 dl
se obele`ava sa . skra}eno zapisujemo .
Centilitar cljedan centilitar 1 cl
se obele`ava sa . Tako skra}eno zapisujemo .
4 cl 14 cl
MEREWE ZAPREMINE TE^NOSTIMEREWE ZAPREMINE TE^NOSTI
1 cl
1dm1dm
1dm
U~imo.
82
MEREWE ZAPREMINE TE^NOSTI
Napi{i re~ima:
Napi{i re~ima:
4
5
Jedinica za zapreminu te~nosti mawa od centilitra je .mililitar
Jedan litar imahiqadu mililitara.
Jedan decilitarima sto mililitara.
Jedan centilitarima 10 mililitara.
1 l = 1000 ml 1 dl = 100 ml 1 cl = 10 ml
2 ml 5 ml
Jedinica za zapreminu te~nosti ve}a od litra je .hektolitar
Jedan hektolitar ima sto litara.
1 hl = 100 l
Mililitar mlJedan mililitar 1 ml
se obele`ava sa . skra}eno zapisujemo .
Hektolitar hlJedan hektolitar 1 hl
se obele`ava sa . skra}eno zapisujemo .
1 ml
100 ml 100 ml 100 ml10 ml
200 ml 200 ml 200 ml
300 ml 300 ml 300 ml
400 ml 400 ml 400 ml
500 ml 500 ml 500 ml
600 ml 600 ml 600 ml
700 ml 700 ml 700 ml
800 ml 800 ml 800 ml
900 ml 900 ml 900 ml
1000 ml 1000 ml 1000 ml
* 10 * 10
1 l 10 l 100 l
3 hl 13 hl
U~imo.
83
MEREWE ZAPREMINE TE^NOSTI
Da li u date posude mo`e da stane nazna~ena koli~ina te~nosti?U svaki pravougaonik napi{i odgovor: da ili ne.
Odgovor:
Jedinice za zapreminu te~nosti su:
litar (l) 1 l = 10 dl = 100 cl = 1000 ml
decilitar (dl) 1 dl = 10 cl = 100 ml
centilitar (cl) 1 cl = 10 ml
mililitar (ml)
hektolitar (hl) 1 hl = 100 l
Da ponovimojo{ jednom:
Proceni:
U jedno bure mo`e da stane 1 hl te~nosti. U tom buretu je 55 l vode. Kolikovode treba dodati da se napuni to bure?
6
7
od litra Mawe Litar Vi{e od litra
Napi{i naziv svake zadate jedinice za merewe zapremine.
Proceni i zapi{i koliko vode mo`e da stane u svaki nacrtani predmet.
Izrazi:
Koliko decilitara te~nosti nedostaje u svakoj posudi, ako u svakoj treba dabude jedan litar?
O~itaj zapreminu te~nosti a zatim je izrazi u centilitrima, a potom udecilitrima.
1
2
3
4
5
l
cl
dl
ml
hl
Upotrebi jedinicu za merewezapremine po svom izboru.
Za mawe posude proveri ta~nostrezultata procene merewem.
1 l = dl
dl
dl
2 l =
8 l =
1 l = cl
cl
cl
3 l =
7 l =
1 l = ml ml
ml
ml
l
l
1 hl =
5 hl =
1 dl =
4 dl =
6 cl =
6 dl + ___dl = 1 l 8 dl + ___dl == ___1 l ___dl + ___dl = ___1 l ___dl + ___dl = ___1 l
U sudu ima _____ml = _____cl = _____dl.
Koliko decilitara te~nosti treba sipati u ovajsud pa da u wemu bude 1 l te~nosti?
Kako }e{ fla{om zapremine od 1 l da odredi{ otprilike 700 ml te~nosti?Objasni svoj odgovor.
1 1
100 ml
200 ml
300 ml
400 ml
500 ml
600 ml
700 ml
800 ml
900 ml
1000 ml
1 12 2 2 23 3 3 34 4 4 45 5 5 56 6 6 67 7 7 78 8 8 89 9 9 9
10 10 10 10
Odgovor:
84
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEmerewe zapremine te~nostimerewe zapremine te~nosti
1l
Koliko mawih posuda je potrebno da se napuni ve}a posuda?
U jednom termosu ima 8 dl ~aja. U jednu ~a{u stane 2 dl te~nosti. Koliko takvih~a{a mo`e da se napuni ~ajem iz tog termosa?
Koliko je to litara?
U jednoj fla{i je 1 l 5 dl soka. Tata je kupio dve fla{e tog soka. Koliko je to litara soka?
Ova jednakost je ta~na: 15 dl = 1 l 5 dl.
Koliko je to decilitara?
Ove jednakosti su ta~ne:
6
7
8
10
9
11
Ta~nost rezultataproveri merewem.
5 dl 5 dl2 dl1 l 1 l 2 l
Odgovor:
Odgovor:
15 dl + 5 dl = _____l
18 dl + 12 dl = _____l
26 dl + 14 dl = _____l
57 dl + 13 dl = _____l
31 dl + 29 dl = _____l
45 dl + 55 dl = _____l
Dopuni: 17 dl = _____l _____dl
25 dl = _____l _____dl
26 dl = _____l _____dl
39 dl = _____l _____dl
2 l - 1 dl = _____dl
4 l - 5 dl = _____dl
7 l - 3 dl = _____dl
3 l - 4 dl = _____dl
6 l - 8 dl = _____dl
9 l - 9 dl = _____dl
Jednakosti predstavqene dowim crte`ima nisu ta~ne. Ispravi gre{keprecrtavawem vi{ka posuda, ili docrtavawem posuda.
1l
1 l
1 l 1 l1 l 1 l
=
= =
12
85
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEmerewe zapremine te~nosti Ve`bamo.
5 dl = polovina litra
Za ro|endansku proslavu kupqeno je 16 fla{a soka. U svakoj fla{i jepola litra soka. Koliko litara soka je kupqeno za tu proslavu?
Izrazi ozna~enom jedinicom mere:
Koliko je to litara?
Mama je kupila 1 l mleka i sipala ga u 4 jednake ~a{e.
Sawa je za pravqewe {laga utro{ila 20 cl mleka. Koliko litara mleka jepotrebno da se napravi 5 takvih {lagova?
Jedna porodica kupuje 10 dl mleka dnevno. Koliko litara mleka ta porodicakupuje sedmi~no?
Koliko kanti vode je potrebno da se napuni bure?
Popuni tabelu kako je zapo~eto: Uporedi: Dopuni:
25 l +
18 l +
56 l = 1 hl
l = 1 hl
l = 1 hl
l +
13
14
15
16
17
18
19
20 21 22
Odgovor:
8 dl = _____cl
6 dl 20 cl = _____l
7 dl 20 cl = _____cl
25 cl = _____dl _____cl
78 cl = _____dl _____cl
86 dl = _____dl _____cl
80 cl + 20 cl = _____l
75 cl + 25 cl = _____l
25 cl + 25 cl +50 cl = _____l
25 cl + 25 cl + 25 cl + 25 cl = _____l
Mama je u svaku ~a{u sipalajednake koli~ine mleka.
Koliko centilitara mleka ima u svakoj ~a{i?
543 l
628 l
409 l
990 l
hl
5
l
43
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
1 hl 90 l 190 l
5 hl 6 l 560 l
299 l 3 hl
10 l 1 hl
86
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEmerewe zapremine te~nosti
Ako mesec februar ima 28 dana, godina ima365 dana. Ako mesec februar ima 29 dana,godina ima 366 dana. Godina koja ima 366 dananaziva se prestupna. Svaka ~etvrta godina jeprestupna.
Jedinica za merewe vremena ve}a od godineje .decenija
Jedna decenija = deset godina
10 godina = ___________ decenija
30 godina = ___________ decenije
55 godina = 5 decenija _____ godina
42 godine = ____ decenije _______ godine
Jedinica za merewe vremena ve}a od decenije je .vek
Jedan vek = sto godina
60 godina + 40 godina = _________ vek45 godina + 55 godina = ________ vek 1vek - 20 godina = _____ godina1 vek - 35 godina = _____ godina
Koliko on ima decenija?
Koliko godina on ima mawe od 1 veka?
Koliko godina ima Slobodan?
Odgovor:
Odgovor:
Koliko godina ima Miodrag?
aj nuar
april
rabotk
or a
bm
etpestsug va
luj jun
maj
mart
februar
rabmevon
rabmeced
Dopuni:
Mi `ivimo u 21. veku. Koji vek}e do}i posle 21. veka?
Vesnin deka ima 60 godina.
Baka ima 7 decenija i 8 godina. Wen sin Slobodan je mla|i od we 25 godina, aunuk Miodrag je mla|i od oca 27 godina.
Dopi{i odgovaraju}e jedinice mere za vreme da dato sabirawe bude ta~no:
Napi{i rimskim ciframa broj dana u godini koja nije prestupna.
Izra~unaj:
1
2
4
5
7
6
3
2 70
1
4
50
20
+
U~imo.
87
MEREWE VREMENA – GODINA, DECENIJA, VEKMEREWE VREMENA – GODINA, DECENIJA, VEK
U tabeli ozna~i zvezdicom koje se jedinice koriste za merewe svake date*veli~ine.
Milica i wena {kolska torba imaju 42 kg. [kolska torba ima 4 kg. Kolikokilograma ima Milica?
Izmeri du`inu prikazanih du`i. Izrazi ih u milimetrima.
Izrazi:
Uporedi:
Dopuni:
Mama je skuvala 5 litara mleka. Za koliko dece je dovoqna ova koli~ina, akosvako dete popije po pola litra mleka?
1
2
3
4
6
5
7
Veli~ina
du`ina
Jedinice mere
masa
zapremina te~nosti
vreme
AB = _____mm BC = _____mm CD = _____mm
AC = _____mm BD = _____mm AD = _____mm
1 t = _____kg
2 hl = _____l
50 cm = _____mm
2 dm = _____mm
6 dl = _____cl
kg = _____g
4 cm 8 mm = _____mm
7 dm 8 mm = _____mm
300 g 2 kg
5 hl 300 l
1 km 100 m
1 t 980 kg
5 dl
80 ml 8 dl
42 mm 4 dm
60 cl 6 l
2 veka 150 godina
1 hl - _____l = 50 l 2l - 4 dl = _____dl 1 vek - _____ = 70 godina
kg ml g min km cl t dl mm l hl
Odgovor:
Odgovor:
A B C D
Proveravamo.
88
A SADA DA PROVERIMO ZNAWEA SADA DA PROVERIMO ZNAWEmerewe i meremerewe i mere
jednapolovina
jednapolovina l
U svaki kvadrati} upi{i odgovaraju}i broj.
Izra~unaj:
U svaki kvadrati} upi{i odgovaraju}i broj.
Sve cene su povi{ene za 100 dinara.Ispod svake stare cene napi{inovu cenu.
Kamionyija je jednog dana dovezao 600 kg ugqa, a drugog dana za 200 kg mawe. Koliko je ukupno kilograma ugqa dovezao kamionyija za ta dva dana?
Sve cene su sni`ene za 100dinara. Ispod svake starenapi{i novu cenu.
1
2
3
4
6
5
Znamo da su 2 + 1 = 3
2 s + 1 s = 3 s200 + 100 = 300
Znamo da su 4 - 3 = 1
4 s - 3 s = 1 s
400 - 300 = 100
5 + 3 =
5s + 3s = s s ss
500 + 300 =
4 + 2 =
4s + 2s =
400 + 200 =
7 - 4 =
7s - 4s =
700 - 400 =
9 - 8 =
9s - 8s =
900 - 800 =
400 + 300 =
700 + 200 =
900 + 100 =
800 + 200 =
300 + 300 =
200 + 500 =
700 - 200 =
500 - 300 =
900 - 700 =
500 - 400 =
600 - 300 =
800 - 800 =
400 + = 500
500 + = 700
200 + = 900
+ 200 = 700
+ 300 = 900
+ 500 = 500
700 - = 100
800 - = 600
900 - = 200
- 100 800
- 500 =
=
400
- 900 = 100
800 din. 500 din. 700 din. 900 din.
Odgovor:
U~imo.
89
SABIRAWE I ODUZIMAWE STOTINASABIRAWE I ODUZIMAWE STOTINA
Napi{i ciframa koliko dinara ima:
Mo`e li se platiti roba koja ko{ta:
Na slici su papirne nov~anice.
Nov~anice mo`emo razmeniti sa slede}im papirnim nov~anicama:
1
2
Postoji jo{ mnogo na~inana koje se nov~anicavrednosti 200 dinaramo`e razmenitiako koristimo papirnenov~anice vrednosti10 i 20 dinara.
Postoji jo{ mnogo na~inana koje se nov~anicavrednosti 500 dinaramo`e razmenitiako koristimo papirnenov~anice vrednosti10, 20 i 50 dinara.
Postoji jo{ mnogo na~inana koje se nov~anicavrednosti 1000 dinaramo`e razmenitiako koristimo papirnenov~anice vrednosti10, 20 i 50 dinara.
Aca Maja Aca ima_____ dinara.
Maja ima______ dinara.
300 dinara sa2 nov~anice?
da ne
Zaokru`i ta~an odgovor.
Ako si zaokru`ioodgovor da, zapi{i zbirtih nov~anica.
_____ + _____ = _____
450 dinara sa3 nov~anice?
da ne
Zaokru`i ta~an odgovor.
Ako si zaokru`ioodgovor da, zapi{i zbirtih nov~anica.
_____ + _____+ _____ = _____
U~imo.
90
NOV^ANICE OD 200, 500 I 1000 DINARANOV^ANICE OD 200, 500 I 1000 DINARA
Izra~unaj i popuni prazne kvadrati}e.
Koliki je zbir brojeva 900 i 100?
Pogledaj brojevnu pravu i dopuni jednakosti odgovaraju}im brojevima.
100 +
300 +
+
= 500
= 700
= 1000
Umawenik je 1000, a umawilac 200. Kolika je razlika?
Izra~unaj i oboj rezultate koji su:
Bez izra~unavawa zaokru`i ve}i zbir.
Izra~unaj:
Uo~i pravilo i u svaki kvadrati} upi{i broj koji nedostaje.
Bez izra~unavawa zaokru`ive}u razliku.
1
3
4
5
6
8
9
7
2
300 + 100 =
700 + 300 =
200 + 400 =
400 + 500 =
+ 500 = 900 + 300 = 600
+ 100 = 100 - 100 = 100
+ -
+ -
+ -
+ -
+ +
+ + 300 700
300 300
200 500
400 200
400 900
200 800 = =
= =
= =
= =
= =
= = 1000 200
700 300
800 400
800 100
600 900
700 800
900 - 300 =
600 - 400 =
500 - 100 =
1000 - 800 =
200 + 600 =
700 - 500 =
300 + 400 =
1000 - 300 =
100 + 700 =
600 - 500 =
300 + 600 =
700 - 700 =
ve}i od 500 zeleno mawi od 500 plavo jednaki 500 crveno
900 - 200 = 700
700 - 200 = _____
100 + 300 = _____
300 + 300 = _____
100 + 400 = _____
700 - 100 = _____
600 - 600 = _____
400 + 400 = _____
300 + 100 = _____
800 - 300 = _____
600 + 200 = _____
700 - 700 = _____
200 + 400 = _____
900 - 400 = _____
200 + 200 = _____
600 - 100 = _____
Odgovor:
Odgovor:
700 + 200700 + 100
500 + 300500 + 400 600 - 400
600 - 500800 - 500800 - 400
1 vek + 3 veka = _________ godina 5 vekova + 2 veka = _________ godina
500
900
700
600 300
800
400
200
0
0
0
100
100
100
200
200
200
300
300
300
400
400
400
500
500
500
600
600
600
700
700
700
800
800
800
900
900
900
1000
1000
1000
Ve`bamo.
91
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEsabirawe i oduzimawe stotinasabirawe i oduzimawe stotina
Najkra}e drumsko rastojawe od Sowine ku}e do ku}e wene bake jeste 1 kilometar. Kada je Sowa biciklom pre{la 700 metara tog puta, probu{ila se guma nabiciklu. Ostatak puta je pre{la pe{ice. Koliko metara je Sowa pre{lape{ice?
U kamionu i prikolici je 1 tona ugqa. U prikolici je 300 kilograma ugqa. Koliko je kilograma ugqa u kamionu?
Dopuni do 1000.
Docrtaj nov~anice od 100 i 200 dinara tako da u svakom nov~aniku bude 400dinara. Zadatak ima vi{e re{ewa.
Na svakoj liniji napi{ibroj koji nedostaje.
Ivana je u jednoj prodavnici kupila 200 grama keksa i bombona. Keks i bombonesu zajedno te{ki 1 kg. Odredi te`inu bombona koje je kupila Ivana.
Uo~i pravilo i u svakipravougaonik upi{iodgovaraju}i broj.
U jednoj kasici su 3 papirne nov~anice.Nov~anica od 10, 20, 50, 500 i 1000 dinara nema.
U tablicu upi{i brojeve ~iji je zbirbroj 600. Precrtaj svaki broj koji sikoristio.
1
2
3
4
5
8
7
9
6
600 + 300 + _______ 800 + 100 + ________ 500 + 200 + ______
Odgovor:
Odgovor:
300 + 200 = 400 + _____
500 + 300 = 600 + _____
600 + 400 = 200 + _____
200 + 400 = 800 - _____
500 + 400 = 1000 - _____
700 + 200 = 900 - _____
200 400
600
200 600
100 0300
500300
400
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
0
400900 500 300 200 100
Koliko najmawe novca mo`e da bude u toj kasici?
Koliko najvi{e novca mo`e da bude u toj kasici?
Nov~anice crtaj ovako:
100 200
92
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEsabirawe i oduzimawe stotina
Izra~unaj zbir datih brojeva po prikazanom redosledu. Zaokru`i sebi lak{ina~in izra~unavawa.
Izra~unaj zbir. Zameni mesta sabiraka tamo gde ti takva zamena olak{avara~unawe.
Saberi brojeve. Primenom svojstva zamene mesta sabiraka proveri ta~nostsabirawa.
U svaki kvadrati} upi{i broj koji nedostaje.
Date jednakosti napi{i na ostala tri na~ina, kao {to je to ura|eno u prvomprimeru.
1
2
3
4
5
Podsetimo se va`nog svojstva sabirawa!
{to se mo`e zapisati: 50 +12 = 12 + 50
50 + 12 = 62, a i 12 + 50 = 62
Dopuni re~enice odgovaraju}im re~ima:
Ako sabirci __________________ mesta, zbir se
.
.
Navedeno svojstvo naziva se
Po{to sabirci mogu biti bilo koji brojevi, svojstvo zamene mestasabiraka mo`emo zapisati ovako:
a + b = b + a
29 9 9 29
Dopuni re~enicu:
Zna~i, zamenom mesta sabiraka u nekim zadacima posti`emoizra~unavawe.
59 + 12 = _________________________
38 + 52 = _________________________
23 + 49 = _________________________
8 + 45 = _________________________
53 + 9 = _________________________
7 + 74 = _________________________
23 + 59 = _________________________
15 + 66 = _________________________
78 + 9 = _________________________
6 + 66 = _________________________
68 + 17 = 26 + 59 = 49 + 16 =
25 + 9 = + 25 + 48 = 48 + 9 54 + = 7 + 54
59 + 12 = 71
12 + 59 = 71
71 = 59 + 12
71 = 12 + 59
63 + 28 = 55 + 29 = 48 + 26 =
Obnavqamo.
93
ZAMENA MESTA SABIRKAZAMENA MESTA SABIRKA
Kako mo`emo sabrati tri broja: 18 + 2 + 28?
Koje smo sabirke zdru`ivali?
U svakom od navedena dva na~ina zbir je ________, a to je broj _____ .
Dopuni re~enice odgovaraju}im re~ima:
Dopuni re~enicu:
Po{to sabirci mogu biti bilo koji brojevi, svojstvo zdru`ivawa sabirakamo`emo zapisati ovako:
Mo`emo sabirati ovako: 18 + 2 + 28 = (18 + 2 ) + 28 = _____ + _____ = _____
Mo`emo sabirati i ovako: 18 + 2 + 28 = 18 + (2 + 28) = _____ + _____ = _____
U prvom na~inu zdru`ivali smo ____________ i _____________ sabirak, pa smozbiru ta dva sabirka dodali tre}i ______________.
U drugom na~inu zdru`ivali smo _______________ i tre}i sabirak, pa smoprvom sabirku dodali ____________________ druga dva _________________ .
Zna~i : (18 + 2 ) + 28 = 18 + (2 + 28)
Zbir tri sabirka se ako zdru`imo (saberemo)dva sabirka pa tako dobijeni saberemo sa prethodnimsabirkom.
Ovo svojstvo sabirawa naziva se ____________________ ______________________.
(a + b) + c = a + (b + c)
15 + 27 + 13 = (15 + 27) + 13 = ___ + ___ = ___
15 + 27 + 13 = 15 + (27 + 13) = ___ + ___ = ___
24 + 26 + 45 =
24 + 26 + 45 =
27 + 56 + 14 = ________________________
27 + 56 + 14 = ________________________19 + 48 + 11 =
19 + 48 + 11 =
Podsetimo se va`nog svojstva sabirawa - zdru`ivawa sabiraka.
Zdru`uj po 2 sabirka na dva prikazana na~ina. Zaokru`i sebi lak{i na~inizra~unavawa.
Zdru`i sabirke onako kako ti je najlak{e za ra~unawe, bez mewawaredosleda sabiraka.
1
2
47 + 33 + 19 = ______________________
18 + 36 + 34 = ______________________
32 + 45 + 25 = ______________________
22 + 28 + 18 = ________________________
27 + 31 + 19 = ________________________
59 + 31 + 6 = ________________________
Zna~i, primenom svojstva zdru`ivawa sabiraka u nekim zadacimaposti`emo izra~unavawe.
ZDRU@IVAWE SABIRAKAZDRU@IVAWE SABIRAKAObnavqamo.
94
95
ZDRU@IVAWE SABIRAKA
(200 + 100) + 400 =
400 + (300 + 300) =
600 + (200 + 200) =
Zbiru brojeva 25 i 46 dodaj broj 19:
Broju 17 dodaj zbir brojeva 22 i 28:
Zbiru brojeva 200 i 400 dodaj broj 500:
Broju 100 dodaj zbir brojeva 300 i 200:
Zbir tri sabirka mo`emo izra~unati i na tre}i na~in primenom svojstvazamene mesta sabiraka i zdru`ivawem sabiraka.
Na primer: 25 + 38 + 15 = 25 + 15 + 38 (zamena mesta sabiraka)
= (25 + 15) + 38 (zdru`ivawe sabiraka)
= 40 + 38
Zna~i: 25+ 38 + 15 = (25 + 15) + 38
72 + 19 + 8 =
27 + 35 + 3 =
21 + 39 + 19 =
36 + 39 + 11 =
Zbir ~etiri i vi{e sabiraka mo`emo izra~unati koriste}i svojstva zamenemesta i zdru`ivawa sabiraka.
Na primer: 23 + 25 + 37 + 15 = (23 + 37) + (25 + 15) = 60 + 40 = 100
53 + 28 + 12 + 7 =
28 + 24 + 12 + 6 =
24 + 19 + 16 + 21 =
21 + 39 + 19+ 11 =
Izra~unaj zbir primenom svojstva zdru`ivawa sabiraka:
Napi{i i izra~unaj:
Izra~unaj zbir primenom svojstva zamene mesta sabiraka i zdru`ivawasabiraka.
Izra~unaj zbir primenom svojstva zamene mesta sabiraka i zdru`ivawasabiraka.
Nacrtaj nov~anice vrednosti 100 i 200 dinara koje imaju ozna~enu ukupnuvrednost. Zadatak ima vi{e re{ewa.
3
4
5
6
7
500 din. 800 din.
Nov~anice crtaj ovako:
100 200
Obnavqamo.
U~imo.
96
SABIRAWE TROCIFRENOG I JEDNOCIFRENOG BROJASABIRAWE TROCIFRENOG I JEDNOCIFRENOG BROJA
Izra~unaj 100 + 6
1s + 6j = 106j
100 + 6 = 106
1s 6j + 3j = 109j
106 + 3 = 109
100 + 1 = 101
700 + 6 =
200 + 5 =
300 + 2 =
100 + 7 =
300 + 0 =
4 + 600 =
8 + 800 =
107 + 2 = 109
203 + 3 =
405 + 4 =
606 + 2 =
301 + 2 =
504 + 3 =
705 + 1 =
903 + 6 =
100 + = 102
300 + = 303
+ 8 = 508
+ 6 = 706
103 = + 3
907 = + 7
404 = 400 +
609 = 600 +
102 + = 105
507 + = 509
+ 8 = 308
+ 6 = 109
107 = 102 +
509 = 506 +
909 = + 8
Izra~unaj 125 + 3Znamo da su 25 + 3 = 28
25 + 3 = 28
125 + 3 = 128
1 2 5 + 3 = 1 2 8
12 + 2 = 14
312 + 2 = 314
23 + 3 = _____
523 + 3 = _____
35 + 1 = _____
235 + 1 = _____
16 + 2 = _____
116 + 2 = _____
81 + 2 = _____
581 + 2 = _____
81 + 5 = _____
281 + 5 =_____
11 + 7 = _____
411 + 7 = _____
74 + 3 = _____
874 + 3 = _____
12 + 0 = _____
912 + 0 = _____
32 + 7 = _____
232 + 7 = _____
51 + 8 = _____
751 + 8 = _____
Izra~unaj:
U svaki kvadrati} upi{i odgovaraju}i broj:
Izra~unaj:
1
2
3
65 + 4 = _____
665 + 4 = _____
404 = + 3
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj:
4
5
6
7
Izra~unaj: 126 + 4
Izra~unaj: 126 + 7
26 + 4 = 30
126 + 4 = 130
1 2 6 + 4 = 130
117 + 4 = (117 + 3) + 1 = + = 404 + 8 =
305 + 7 = (305 + ) + = + =
63 + 7 =
1 + 9 =
95 + 5 =
81 + 9 =
34 + 6 =
37 + 3 =
96 + 4 =
13 + 7 =
19 + 1 =
548 + 2 = 629 + 1 = 355 + 5 =
766 + 4 = 257 + 3 = 703 + 7 =
1 2 6 + 7 = (126 + 4) + 3 = 130 + 3 = 133
404 + 6 = 803 + 7 = 811 + 9 =
163 + 7 =
301 + 9 =
295 + 5 =
581 + 9 =
434 + 6 =
637 + 3 =
796 + 4 =
913 + 7 =
819 + 1 =
15 + 5 = 20
8 + 2 =
91 + 9 =
208 + 2 =
191 + 9 =
115 + 5 = 120
117 + 3 =
305 + 5 =
292 + 8 =
6 + 7 = 13
26 + 7 = 33
126 + 7 = 133
4+3
628 + 6 =
297 + 7 =
803 + 9 =
397 + 8 =
197 + 6 = (197 + ) + = + =
548 + 5 = ( + ) + = + =
766 + 6 = ( + ) + = + =
3 + 9 = 8 + 5 = 9 + 2 = 6 + 6 =
53 + 9 = 18 + 5 = 29 + 2 = 66 + 6 =
353 + 9 = 818 + 5 = 129 + 2 = 466 + 6 =
SABIRAWE TROCIFRENOG I JEDNOCIFRENOG BROJAU~imo.
97
955 + 2 = _____153 + 4335 + 1262 + 7
= _____ = _____ = _____
120 + 3 = _____863 + 5 = _____485 + 4 = _____373 + 6 = _____
283 + _____ = 289735 + _____ = 738970 + _____ = 975882 + _____ = 882
109 = 107 + _____ 208 = 208 + _____997 = 995 + _____555 = 551 + _____
Ve`bamo.
98
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEsabirawe trocifrenog i jednocifrenog brojasabirawe trocifrenog i jednocifrenog broja
200 + 5
400 + 7
600 + 2
800 + 8
103 + 2
306 + 3
501+ 4
709 + 0
205250407704620602880808105150308309505504709790
712 + 3
634 + 5
922 + 7
555 + 4
281 + 8
313 + 2
872 + 6
444 + 1
725715639640979929559595288289315351888878455445
prvisabirak
prvisabirak
drugisabirak
drugisabirak
zbir zbir
300 500 402 303 808
3 9 7 6 8
310 521 827 643 999
315 524 829 649 999
900 din9 din.
Izra~unaj:
Oboj krug ispred ta~nog rezultata.
Popuni tablice:
Pogledaj sliku i upi{i ukupnu cenu.
Marko ima 500 dinara, a Nata{a za 6 dinara vi{e od Marka. Koliko dinaraima Nata{a?
U jednoj {koli u jednoj smeni ima 540 |aka, a u drugoj smeni za 5 |aka vi{e. Koliko u toj {koli ima |aka u drugoj smeni?
Broj 620 pove}aj za najve}i jednocifreni broj. Izra~unaj.
1
2
3
4
5
6
7
din. din. din. din.
Odgovor:
Odgovor:
102 din.7 din.
220 din.
6 din.341 din.
9 din.
99
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEsabirawe trocifrenog i jednocifrenog broja
Broj 730 pove}aj za najve}i parni jednocifreni broj. Izra~unaj.
Maja ima 382 dinara. Nedostaje joj 7 dinara da kupi kwigu sestri za ro|endan.Koliko ko{ta kwiga koju Maja `eli da kupu sestri?
[ta je Maja rekla sestri?
Prvi sabirak je broj 542. Drugi sabirak je najmawi parni broj. Izra~unaj zbir.
Uo~i pravilo i u pravougaonik upi{i broj koji nedostaje.
Izra~unaj:
U svaki kru`i} upi{i znak >, < ili =.
4
5
1 2
3
6
7
8
Odgovor:
K i u i ! 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Re~i u re~enici otkri}e{ na slede}i na~in:
Re{i sve zadatke i re{ewa upi{i u .
Prona|i slova u pravougaoniku za svako re{ewe i napi{i ih napored re{ewa.
Ispod su napisani redni brojevi zadataka. Napi{i slova koja pripadajuwihovim re{ewima.
Pro~itaj re~enicu:
1. 6. 106 100 + + 3 9 = = K
2. 7.
3. 8.
4. 9.
5. 10.
121 394
204 561
352 820
633 124
+ +
+ +
+ +
+ +
5 5
4 7
7 9
4 2
= =
= =
= =
= =
K
P
]
U
I
T
W
G
109
208
359
126
568
637
399
829
3 veka + 8 godina = _____ godina 7 vekova + 9 godina = _____ godina
120 122 124 126
412 + 6 471
635
247
+
+
4
1
640
248
117 + 1 116 + 2
564
472
3
2
+
+
562
473
+
+
4
3
214 + 5 220
331
522
+
+
3
7
330
520
521+
6
0
3
54
2
1
7
527
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj zbir. Zameni mesta sabiraka tamo gde ti takva zamena olak{avaizra~unavawe.
U jednom zamrziva~u ima 205 sladoleda, a u drugom za 5 vi{e. Kolikosladoleda ima u drugom zamrziva~u?
Mira je u jednoj prodavnici kupila kwigu za 185 dinara i olovku za 9dinara. Koliki je Mirin ra~un?
Koji je broj za 8 ve}i od broja koji ima 1 stotinu, 3 desetice i 2 jedinice?
Petar je pro~itao 253 strane jedne kwige. Ostalo mu je da pro~ita jo{ 7strana. Koliko strana ima ta kwiga?
2
1
3
4
5
6
7
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
To je broj .
218 + 2 = 217 + 3 = 561 + 9 = 736 + 4 =
311 + 9 = 432 + 8 = 125 + 5 = 484 + 6 =
815 + 5 =
138 + 5 = 138 + 2 + 3 = 106 + 7 =
375 + 7 = 375 + 5 + = 345 + 6 =
219 + 6 = 298 + 5 =
447 + 8 = 324 + 8 =
499 + 9 =
157 + 8 = 357 + 9 = 329 + 4 = 485 + 7 =
485 + 6 = 429 + 6 = 863 + 8 = 399 + 8 =
315 + 7 =
612 + 8 = 308 + 6 =
5 + 265 = 9 + 409 =
744 + 8 = 8 + 654 =
3 + 597 = 273 + 9 =
905 + 8 = 704 + 7 = 238 + 6 =
686 + 9 =
659 + 1 = 698 + 2 = 947 + 3 =
547 + 4 = 737 + 7 = 986 + 6 = 198 + 9 =
339 + 2 = 688 + 5 = 895 + 8 = 495 + 6 =
Igor je sko~io udaq 305 cm, a Dejan za 9 cm vi{e. Koliko je duga~ak Dejanovskok?
8
Odgovor:
252 253
100
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEsabirawe trocifrenog i jednocifrenog broja
Popuni tablice:
Spoj jednake rezultate.
Jedan kilogram neke {unke ko{tao je 558 dinara. Cena te {unke je povi{enaza 8 dinara. Koliko sada ko{ta ta {unka?
Vesna je visoka 129 cm, a Zorana je za 8 cm vi{a. Koliko je visoka Zorana?
Svakom od datih brojeva:
Dovr{i svaki zapo~eti niz:
585 675590 685
Upi{i brojevekoji nedostaju:
dodaj jedan od brojeva:
tako da zbir bude vi{estruka stotina.
+
+ +
+ +=
= =
= =
1
2
3
4
6
7
5
Zoraninu visinu izraziprvo u centimetrima,a zatim u metrima i
centimetrima.
Odgovor:
Odgovor:
Primer: 195 + 5 = 200
19 + = 22
33 + = 41
28 + = 32
56 + = 64
119 + = 122
233 + = 241
528 + = 532
356 + = 364
653 2357 6
428 5492 7
179
348+5 345+7 347+7 549+8 549+5 549+7
557 554 556
346+6 349+4 346+8 545+9 547+9 548+9
2721 9
a aa a+ +e ee e
195
2 97
6 91 398
6 79
98 2
4 3 5 8 9 2
Precrtaj svakiupotrebqen broj.
354 353 352
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEsabirawe trocifrenog i jednocifrenog broja
101
U~imo.
102
ODUZIMAWE JEDNOCIFRENOG BROJA OD TROCIFRENOGODUZIMAWE JEDNOCIFRENOG BROJA OD TROCIFRENOG
Izra~unaj: 106 - 6
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Koji je broj za 9 mawi:
Milo{ je bio te`ak 108 kilograma. Za jedan mesec oslabio je 5 kilograma.Kolika je tada bila Milo{eva te`ina?
Izra~unaj:
Izra~unaj: 136 - 2
1
2
3
5
6
4
Izra~unaj: 106 - 3
106 - 6 = 100
6 - 6 = 0 1s 6j - 6j = 1s
106 - 6 = 100
1s 6j - 3j = 1s 3j
106 - 3 = 103
6 - 3 = 3
106 - 3 = 103
101 - 1 = 706 - 6 = 205 - 5 = 502 - 2 =
107 - 7 = 308 - 8 = 304 - 4 = 809 - 9 =
104 - 2 =206 - 3 =409 - 5 =608 - 6 =
303 - 1 = 507 - 4 = 706 - 6 = 909 - 8 =
1s 3d 6j - 2j = 1s 3d 4j
1 3 6 - 2 = 1 3 4
136 - 2 = 134
36 - 2 = 34
14 - 2 = 12
214 - 2 = 212
26 - 3 = _______ 526 - 3 = _______39 - 4 = _______
239 - 4 = _______
16 - 1 = _______116 - 1 = _______83 - 2 = _______
683 - 2 = _______69 - 5 = _______
569 - 5 = _______
86 - 5 = _______286 - 5 = _______17 - 7 = _______
417 - 7 = _______78 - 4 = _______
878 - 4 = _______
12 - 0 = _______912 - 0 = _______38 - 8 = _______
238 - 8 = _______52 - 2 = _______
752 - 2 = _______
957 - 2 = _____158 - 3 = _____336 - 1 = _____269 - 7 = _____
123 - 3 = _____868 - 8 = _____489 - 5 = _____379 - 4 = _____
289 - _____ = 283738 - _____ = 735975 - _____ = 970882 - _____ = 882
107 = 109 - _____208 = 208 - _____695 = 697 -_____551 = 555 - _____
od broja 909? ___________________________ To je broj ________.od broja 999? ___________________________ To je broj ________ .
Odgovor:
U~imo.
7
9
10
11
8Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj: 140 - 4
100 - 6 = 94
200 - 6 = 194
200 - 6 = (100 + 100 ) - 6 = 100 + (100 - 6) = 100 + 94 = 194
200 - 4 = (100 + 100 ) - 4 = 100 + (100 - 4) =
=
=
=
+
+
+
+
+
+
+
+
=
=
=
=
=
=
=
=
300 - 3 = (200 + 100 ) - 3 = 200 + (100
(100
-
-
)
)
500 - 5 = ( + 100 ) - = 400 + ( - )
700 - 8 = ( + 100 ) - = +
600 - 2 = ( + ) - = + ( - ) =
800 - 6 = (
(
(
+
+
+
)
)
)
-
-
-
=
=
=
+
+
+
(
(
(
-
-
-
)
)
)
=
=
=
400 - 9 =
500 - 7 =
500 - 2 =
50 - 3 =
300 - 6 =
30 - 4 =
700 - 9 =
80 - 5 =
800 - 8 =
20 - 3 =
200 - 7 =
40 - 4 = 36
140 - 4 = 136
140 - 4 = 136
600 - 3 = 400 - 4 = 900 - 5 =
100 - 6 =
200 - 6 =
100 - 5 =
500 - 5 =
100 - 2 =
400 - 2 =
100 - 8 =
900 - 8 =
150 - 3 = 230 - 4 = 480 - 5 = 320 - 3 =
70 - 6 = 50 - 7 = 60 - 2 = 40 - 8 =
970 - 6 = 750 - 7 = 560 - 2 = 640 - 8 =
250 - 2 = 180 - 3 = 350 - 5 = 530 - 6 =
340 - 2 = 270 - 3 = 470 - 5 = 410 - 8 =
580 - 2 = 640 - 3 = 160 - 5 = 820 - 4 =
230 - 2 = 420 - 3 = 740 - 5 = 430 - 9 = 103
ODUZIMAWE JEDNOCIFRENOG BROJA OD TROCIFRENOG
U~imo.
Izra~unaj: 208 - 9
Izra~unaj: 134 - 6
208 - 9 = (208 - 8) - 1 = 200 - 1 = 199
204 - 5 = (204 - 4) - 1 =
=
-
-
=
=
403 - 4 =
706 - 8 =
304 - 5 =
507 - 9 =
805 - 7 =
602 - 3 =
904 - 6 =
708 - 9 =
407 - 8 = (407 - 7) -
-
-
-
601 - 2 = (601 - )
808 - 9 = (
(
-
-
)
) 203 - 4 =
306 - 7 =
702 - 3 =
505 - 6 =
34 - 6 = 28
134 - 6 = 128
134 - 6 = (134 - 4) - 2 = 130 - 2 = 128
254 - 6 = (254 - 4) - 2 =
=
-
-
-
-
-
=
=
=
=
=
65 - 8 = 55 - 2 =
965 - 8 = 555 - 2 =
77 - 9 = 86 - 8 =
177 - 9 = 486 - 8 =
93 - 7 = 74 - 5 =
393 - 7 = 874 - 5 =
173 - 6 = (173 - 3) -
647 - 8 = (647 - ) - 1 =
=
=
534 - 9 = ( -
-
) -
392 - 7 = ( ) -
924 - 6 =
728 - 9 =
8+1
4+2
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj razliku brojeva 507 i 9. Koji je broj za 7 mawi od broja 402?
Izra~unaj:
Izra~unaj:12
14
16 17
15
13
= -
-
-
=
=
=
=
=
To je broj .
104
ODUZIMAWE JEDNOCIFRENOG BROJA OD TROCIFRENOG
105
Ve`bamo.
Izra~unaj:
Koliko ostaje novca posle svake kupovine?
Jedna jakna ko{ta 989 dinara. Pantalone su jeftinije od jakne za 8 dinara.Koliko ko{taju te pantalone?
Petar `eli da kupi igra~ku koja ko{ta 189 dinara, a ima samo 9 dinara.Koliko mu novca nedostaje za kupovinu te igra~ke?
Za koliko je najve}i trocifreni broj ve}i od najve}eg jednocifrenog broja?
Zbir brojeva 395 i 4 umawi za 7. Izra~unaj.
Izra~unaj razliku najve}eg neparnog broja pete stotine i broja 6.
Dopuni:1
3
4
5
6
7
8
2
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
205 - 5 = 209 - 2 = 155 - = 150 224 = 228 -
487 - 7 = 328 - 5 = 702 - = 700 461 = 466 -
602 - 2 = 707 - 4 = 901 - = 900 692 = 695 -
818 - 8 = 566 - 3 = 608 - = 608 190 = 199 -
___ din. ___ din. ___ din. ___ din.
___ din. ___ din. ___ din. ___ din.
108 din.
309 din.
207 din.
266 din.
397 din.
178 din.
689 din.
666 din.
8 din.7 din.
7 din. 5 din.
9 din. 3 din. 8 din. 4 din.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe jednocifrenog broja od trocifrenogoduzimawe jednocifrenog broja od trocifrenog
Ve`bamo.
106
ZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe jednocifrenog od trocifrenog broja
500 - 9 =
460 - 1 =
200 - = 196
190 - = 185
300 - = 299
830 - = 823
400 - = 395
360 - = 354
500 - = 493
250 - = 247
600 - = 597
720 - = 712
700 - = 691
840 - = 839
800 - = 792
570 - = 566
900 - = 894
480 - = 471
300 - 2 =
720 - 4 =
700 - 7 =
990 - 7 =
900 - 3 =
830 - 9 =
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Jedna biblioteka ima 250 kwiga o `ivotiwama. Pet kwiga je o majmunima.Koliko je kwiga u toj biblioteci o ostalim `ivotiwama?
Milica ima 150 salveta, a Marija za 9 mawe. Koliko salveta ima Marija?
Mira je kupila `vaku za 8 dinara. Platila je nov~anicom od 200dinara. Koliki je dobila kusur?
Za odlazak na ekskurziju prijavilo se 170 u~enika jedne {kole. Od odlaska jeodustalo 7 u~enika. Koliko je u~enika te {kole i{lo na ekskurziju?
Izra~unaj:2 veka - 5 godina =
4 veka - 7 godina =
3 veka 6 decenija - 4 godine =
6 vekova 6 decenija - 6 godina =
godina
godina
godina
godina
Dopuni:
Dopuni:
1
3
5
6
7
8
9
2
4
200 - 5 =
400 - 1 =
600 - 4 =
800 - 6 =
270 - 2 =
380 - 5 =
660 - 3 =
550 - 6 =
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Ve`bamo.
Pro~itaj re~enicuredosledom kojim
su napisani zadaci,~itaju}i slova iz pravougaonika.
7. 120 - 7 = 113 E
8. 230 - 7 = 223 R
9. 350 - 6 = 344 E
10. 440 - 8 = 433 M
11. 280 - 5 = 285 C
12. 880 - 8 = 872 N
13. 350 - 6 = 346 L
117 B
227 S
356 ]
432 [
275 E
873 W
344 O
ZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe jednocifrenog od trocifrenog broja
Oboj svaki pravougaonik u kome je ta~no re{ewe.
Mi{in tata je jednog dana pre{ao automobilom 290 km, a drugog dana za 7 kmmawe. Koliko je kilometara pre{ao drugog dana?
Na nacrtanim video-kasetama obele`eno je ukupno vreme programa koji mo`eda se snimi na svaku od wih, izra`eno u minutima. Na svakoj od tih kasetasnimqeno je po 8 minuta crtanih filmova. Koliko minuta je jo{ ostalo zasnimawe na svakoj od tih kaseta?
Od najve}eg broja pete stotine oduzmi broj 5. Izra~unaj.
Uporedi:
1
2
3
4
5
1. 200 - 7 = 194
404 M
B
2. 400 - 4 = 396 A
3. 300 - 6 = 296 S
4. 500 - 8 = 493 K
5. 900 - 9 = 891 O
6. 600 - 5 = 595 J
193 T
294 ^
492 N
890 G
605 B
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
180
240
107
700
130
-
-
8
5
900
140
-
-
4
5
250
600
-
-
8
9
200
690
-
-
8
9
800
370
-
-
3
5
830
400
-
-
3
5
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe jednocifrenog od trocifrenog broja
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Ako je umawenik 608, a umawilac 9, kolika je razlika?
U jednoj kutiji ima 243 krede, a u drugoj za 8 mawe. Koliko kreda ima u drugojkutiji?
Jedan avion ima 164 sedi{ta za putnike. Devet sedi{ta u tom avionu nijezauzeto. Koliko je putnika u tom avionu?
Od broja 207 oduzmi najve}i parni jednocifreni broj. Koji broj je rezultat?
Oduzmi usmeno i zapi{i razliku:
1
2
3
4
6
7
8
9
5
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
303 - 5 =
63 - 5 = 45 - 6 = 81 - 7 = 93 - 4 =
54 - 7 =
14 - 9 =
145 - 7 = 145 - 5 - 2 = 426 - 8 = 373 - 9 =
16 - 7 = 13 - 5 = 11 - 7 =
34 - 9 =
243 - 6 = 351 - 6 = 415 - 8 =
46 - 7 = 53 - 5 = 31 - 7 =
154 - 9 =
362 - 9 = 272 - 9 = 162 - 7 =
487 - 8 = 193 - 7 = 222 - 5 =
276 - 7 = 473 - 5 = 391 - 7 =
76 - 8 = 22 - 6 = 67 - 9 =
204 - 6 = 601 - 2 = 403 - 4 =
402 - 7 =
163 - 5 = 545 - 6 = 281 - 7 = 693 - 4 =
354 - 7 = 776 - 8 = 422 - 6 = 867 - 9 =
705 - 8 = 204 - 6 = 305 - 7 =
606 - 8 = 508 - 9 = 807 - 8 = 908 - 9 =
807 - 9 = 903 - 4 = 702 - 5 = 506 - 8 =
108
U svaki kvadrati} upi{i odgovaraju}i broj:
Izra~unaj razliku. Proveri u svesci svaki rezultat sabirawem.
Prona|i gre{ke i ispravi ih na prikazani na~in.
Ema `eli da kupi lutku koja ko{ta 805 dinara. Nedostaje joj 8 dinara. Kolikonovca ima Ema?
Re{i sve zadatke.
Bez ra~unawa, upi{i zbir irazliku.
U svaki kvadrati} upi{i odgovaraju}iznak + ili - tako da se dobije ta~najednakost.
1
2
3
4
5
6 7
A sada u svaki kvadrati} upi{i redni broj stotine kojoj pripada svakirezultat oduzimawa.
U tablici su napisana re{ewa zadataka. Svakom re{ewu pridru`iodgovaraju}e slovo.
308 452 204
104 373 602
506 825 903
902
785 - 6 = 324 - 6 = 952 - 6 = 414 - 7 =
193 - 5 = 763 - 4 = 213 - 8 = 376 - 8 =
456 - 8 = 636 - 7 = 527 - 9 = 641 - 5 =
178 - 9 =
202 - 7 = 196 172 - 5 = 167 212 - 4 = 208403 - 5 = 398 386 - 7 = 379 684 - 6 = 679503 - 4 = 499 161 - 4 = 158 693 - 8 = 954104 - 9 = 96
300 - 1 = 299 S 581 - = 579 E
492 - = 489 D 273 - = 269 A
272 - = 267 M 184 - = 178 S
246 - = 239 T 696 - = 688 O
587 - 9 = 578 845 - 7 = 838
811 - 3 = 775 - 7 = 895 - 6 =
274 701
-4 -6 -5
195
Imaju jo{~etiri gre{ke.
Odgovor:
1 2 3 4 5 6 7 8
Pro~itaj re~ i sazna}e{ cenu suncobrana.
S
183 - 7 =
176 + 7 =
371 - 5 =
366 + 5 = 200 3 9 = 194 248 7 9 = 232
300 5 6 = 301359 8 7 = 344
? din.
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe jednocifrenog od trocifrenog broja
109
Izra~unaj:
Zamenom mesta i zdru`ivawem sabiraka, izra~unaj na sebi najlak{i na~in:
Upi{i u svaki pravougaonik odgovaraju}i broj tako da dobije{ ta~an zbir,odnosno razliku.
Cena jedne pernice je 342 dinara, a cena druge je za 8 dinara ve}a. Koliko ko{tadruga pernica?
Marijana je za ro|endan drugovima iz odeqewa dala 118 bombona. Ostalo jojje jo{ 8 bombona. Koliko je Marijana imala bombona?
U jednoj {koli ima 672 de~aka, a devoj~ica za 9 mawe. Koliko je devoj~icau toj {koli?
Izra~unaj razliku najve}eg broja ~etvrte stotine i najmaweg parnog broja.
1
2
3
4
6
5
7
500 + 100 =
300 + 20 =
400 + 7 =
106 + 2 =
415 + 3 =
304 + 6 = 700 - 200 = 540 - 6 =
153 + 7 = 1000 - 400 =
201 - 1 =
146 - 3 =
300 - 5 =
210 - 7 =
308 + 8 = 304 - 5 =
196 + 5 = 654 - 7 =
838 - 9 =
293 + 9 + 7 =
455 + 7 + 5 =
900 + = 1000 700 = + 200 700 - = 200 372 - = 368
205 = + 5 406 - = 400 696 - = 689
379 = + 8 236 - = 233 195 - = 187
453 + 9 =
802 + = 810
296 + = 301
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Proveravamo.
A SADA DA PROVERIMO ZNAWEA SADA DA PROVERIMO ZNAWEsabirawe i oduzimawe stotina; sabirawe i oduzimawe
trocifrenih i jednocifrenih brojevasabirawe i oduzimawe stotina; sabirawe i oduzimawe
trocifrenih i jednocifrenih brojeva
110
9 + 4 = 13
90 + 40 = 130
9D + 4D = 13D
90 + 40 = 130
8 + 5 = 13
9 + 7 =
6 + 6 =
8 + 8 =
6 + 9 =
5 + 7 =
70 + 70 =
50 + 90 =
80 + 40 =
90 + 80 =
70 + 60 =
30 + 80 =
80 + 50 = 130
90 + 70 =
60 + 60 =
90 + 40 = 130
95 + 40 = 135
95 + 40 = (90 + 40) + 5 = 130 + 5 = 135
74 + 50 = (70 + 50) + 4 = +
+
+
+
=
=
=
=
47 + 80 = 97 + 30 =
63 + 80 = (60 + ) + 3 =
=
=
52 + 60 = 33 + 90 =
95 + 70 = (
(
+
+
)
)
+
+
85 + 40 = 26 + 80 =
88 + 40 =
82 + 61 = 140 + 3 =
86 + 43 = 120 + 9 =
75 + 73 = +
+
=
=65 + 74 =
=
=
96 + 33 = 120 + =
=
97 + 92 = 180 +
+
=
=
64 + 92 =
98 + 41
73 + 55 = +
73 + 56 =
87 + 61 =
55 + 62
78 + 50 = 67 + 70 =
80 + 80 =
60 + 90 =
50 + 70 =
80 + 60 =
90 + 90 =
90 + 30 =
60 + 50 =
40 + 90 =
60 + 60 =
Izra~unaj: 90 + 40
Izra~unaj: 95 + 40
Izra~unaj: 85 + 53
85 + 53 = (80 + 50) + (5 + 3) = 130 + 8 = 138
85 + 53 = 130 + 8 = 138ili kra}e
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj:
1
2
3
80+5 50+3
U~imo.
SABIRAWE DVOCIFRENIH BROJEVA PREKO 100SABIRAWE DVOCIFRENIH BROJEVA PREKO 100
111
Popuni tablicu:
U jednoj fabrici radi 85 mu{karaca i 80 `ena. Koliko radnika radi u tojfabrici?
U jednoj igri devoj~ice su postigle 65 poena, a de~aci 73. Koliko je ukupno postignuto poena u toj igri?
Maja je te{ka 45 kg, a wen stariji brat je te`ak 65 kg. Koliko su te{ki wih dvoje zajedno?
Napi{i sve desetice prve stotine ~iji je zbir 120.
Najve}i dvocifreni broj uve}aj za 21. Izra~unaj.
Sastavi tekst zadatka prema izrazu 95 + 84. Re{i ga.
1
2
3
4
5
6
7
Sabirak 80 90 45 70 55 93 48 67 93 84 61 55 82
Sabirak 70 40 90 83 64 34 91 52 72 85 68 94 47
Zbir
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
120 = + + + += = =
Zadatak:
Re{ewe:
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEsabirawe dvocifrenih brojevasabirawe dvocifrenih brojeva
112
Izra~unaj: 200 + 30
Izra~unaj: 150 + 20
Izra~unaj: 134 + 20
2S + 3D = 2 S 3D
200 + 30 = 230
500 + 40 = 200 + 10 =
300 + 20 = 600 + 50 =
400 + 30 =
100 + = 120 + 80 = 580
440 = 400 +
300 + = 330
50 + 20 = 70
34 + 20 = 54
150 + 20 = 170
134 + 20 = 154
1S 5D + 2D = 1S 7D
150 + 20 = 170
30 + 20 =
65 + 20 =
10 + 60 =
17 + 30 =
58 + 40 =
130 + 20 =
165 + 20 =
110 + 10 = 210 + 20 =
450 + 30 = 520 + 50 =
330 + 60 =
1S 3D 4J + 2 D = 1S 5D 4J
134 + 20 = 154
230 + 40 = 510 + 60 =
317 + 30 =
758 + 40 =
+ 60 = 760
690 = 600 +800 + 70 =
Izra~unaj: U svaki kvadrati} upi{iodgovaraju}i broj:
Izra~unaj:
Izra~unaj: Saberi usmeno i zapi{i zbir:
Saberi usmeno i zapi{i zbir:
1 2
3
5 6
4
700 + 80 = 900 + 90 =
629 + 60 =
306 + 40 =
243 + 30 =
727 + 50 =
427 + 20 =
712 + 80 =
U~imo.
SABIRAWE TROCIFRENOG BROJA I DESETICASABIRAWE TROCIFRENOG BROJA I DESETICA
113
114
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Koliki je svaki ra~un?
Saberi usmeno i zapi{i zbir:
7
8
10
9
U~imo.
SABIRAWE TROCIFRENOG BROJA I DESETICA
Izra~unaj: 150 + 50
Izra~unaj: 170 + 40
50 + 50 = 100
150 + 50 = 200
1 5 0 + 50 = 100 + (50 +50) = 100 + 100 = 200
240 + 60 = 200 + (40 +60) = 200 + 100 = 300 30 + 70 =
130 + 70 =
40 + 60 =
540 + 60 =
20 + 80 =
720 + 80 =
590 + 10 = 500 + (90 + ) = +
+
+
+
=
=
=
=
370 + 30 = 300 + (
(
(
+
+
+
)
)
)
=
=
=
450 + 50 = +
+ 620 + 80 =
910 + 9 =
70 + 40 = 110170 + 40 = 210
170 + 40 = (170 + 30) + 10 = 200 + 10 = 210
160 + 50 = (160 + 40) + 10 = +
+
+
+
+
+
=
=
=
=
=
=
740 + 70 =
420 + 90 =
160 + 60 =
340 + 70 =
230 + 80 =
840 + 90 =
660 + 50 =
290 + 20 = (290 + 10) +
+
+
+
=
=
=
=
370 + 70 = (370 + ) + 40 =
280 + 50 = (
(
(
+
+
+
)
)
)
750 + 80 =
630 + 90 =
880 + 60 =
yemper: 830 din. kwiga: 180 din. pantalone: 690 din.1 kg mesa: 240 din.
~arape: 80 din. sveska: 90 din. kai{: 70 din.100 g {unke: 70 din.
suma: suma: suma:suma:
40+10
100 + 50
30 + 10
U~imo.
115
95 + 20 = 115
195 + 20 = 215
195 + 20 = 190 + 5 + 20 = (190 + 20) + 5 = 210 + 5 = 215
174 + 40 = 170 + 4 + 40 = (170 + 40) + 4 = +
+
+
+
+
=
=
=
=
=
233 + 80 = 230 + + 80 = (230 + ) + 3 =
316 + 90 = + + 90 = (310 + ) + 6 =
425 + 80 = + + = (420 + ) + 5 =
= 652 + 60 = + + = ( + ) +
158 + 70 =
SABIRAWE TROCIFRENOG BROJA I DESETICA
Izra~unaj: 195 + 20 = 215
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Vesna ima 235 dinara. @eli da kupi majicu. Nedostaje joj jo{ 90 dinara.Koliko ko{ta majica koju Vesna `eli da kupi?
U jednoj kutiji su jagode. Jagode su te{ke 755 grama, a kutija 80 grama.Kolika je ukupna te`ina jagoda i kutije?
11
12
13
14
763 + 50 = (760 + 50) + 3 = +
+
+
+
+
=
=
=
=
=
581 + 30 = (580 + ) + 1 =
168 + 60 = ( + ) + 8 =
683 + 50 = (
(
+
+
)
)
+
+
=
= 437 + 80 =
845 + 70 =
778 + 70 =
34 + 80 = 53 + 50 = 64 + 40 =
134 + 80 = 153 + 50 = 164 + 40 =
334 + 80 = 553 + 50 = 664 + 40 =
894 + 90 = 251 + 50 = 165 + 40 =
369 + 40 = 586 + 80 = 843 + 60 = 272 + 30 =
83 + 30 =
183 + 30 =
283 + 30 =
Odgovor:
Odgovor:
?din.
870+
+
50
8
Izra~unaj:
Izra~unaj na prikazani na~in:
U jednoj fabrici radi 312 mu{karaca i 70 `ena. Koliko radnika radi u tojfabrici?
Pogledaj sliku i upi{i ukupnu cenu.
Na svaku liniju upi{i odgovaraju}i broj:
Dovr{i svaki zapo~eti niz. Uo~i pravilo i upi{iodgovaraju}i broj.
Izra~unaj:
Koliko dinara ima u oba nov~anika?
1
2
4
5
8
109
76
3
Odgovor:
Dodaj po 10.
Dodaj po 20.
2 veka + 4 decenije =
godina
godina
3 veka + 5 decenija =
200 + 40 = 800 + 20 = 500 + 30 = 900 + 50 =
220 + 40 = 850 + 20 = 540 + 30 = 930 + 50 =
228 + 40 =
128 + 10 = 130 + 8 = 138
234 + 20 = 250 + =
= 326 + 40 = +
542 + 50 =
457 + 30 =
753 + 20 =
290 = 210 + = 230 + = 200 +
+
= 240 + = 220 +
680 = 600 + = 650 + = 610 = 630 + = 670 +
856 + 20 = 549 + 30 = 934 + 50 =
115
212
310 600
755
320 620
765
340 640
350
din. din. din. din.
200 din.
50 din.40 din. 754 din.
30 din.
955 din. 40 din.120 din.
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEsabirawe trocifrenog broja i deseticasabirawe trocifrenog broja i desetica
116
Ve`bamo.
117
ZADACI ZA VE@BAWEsabirawe trocifrenog broja i desetica
Izra~unaj:
Saberi usmeno i zapi{i zbir:
Izra~unaj:
Saberi usmeno i izra~unaj:
Sve kwige su poskupele za 90 dinara. Izra~unaj novu cenu svake kwige.
Izra~unaj ukupnu te`inu predmeta iz svakog skupa.
U svaki kvadrati} upi{iodgovaraju}i broj
1
3
4
5
7
6
2
360 + 40 = 640 + 60 =290 + = 300 200 = 170 +
700 = 650 +
900 = 820 +
800 = 740 +
300 = 260 +
470 + = 500
380 + = 400
560 + = 600
830 + = 900
270 + 30 = 850 + 50 =
180 + 20 = 520 + 80 =
590 + 10 = 710 + 90 =
450 + 50 =
60 + 60 =
6 + 6 =
80 + 30 =
8 + 3 =
90 + 40 =
9 + 4 =
70 + 50 =
7 + 5 =
160 + 60 = 180 + 30 = 190 + 40 = 170 + 50 =
260 + 60 =
159 + 70 = (150 + 70) + 9 = 765 + 40 =
781 + 60 = 652 + 50 =
434 + 90 =
531 + 90 = 752 + 50 = 425 + 80 = 823 + 80 =
278 + 70 =
863 + 40 =
235 + 80 = 144 + 70 = 583 + 40 = 651 + 60 =
187 + 30 =
594 + 80 =
318 + 90 = 261 + 60 = 734 + 70 = 542 + 70 =
851 + 50 =
480 + 30 = 790 + 40 = 570 + 50 =
970 + 30 =
Koliko sada ko{ta najjeftinija kwiga?
Koliko sada ko{ta najskupqa kwiga?
340 280 450 630
_____g _____g _____g
10 g285 g 185 g
20 g
155 g
50 g
Pantalone su ko{tale 889 dinara. Ta cena je pove}ana za 90 dinara. Kolikosada ko{taju te pantalone?
[irina jednog stola je 129 cm, a du`ina za 50 cm du`a od {irine. Kolika jedu`ina tog stola?
Najkra}e drumsko rastojawe od Ni{a do Novog Sada je 321 km, a od Ni{a doPirota 70 km. Izra~unaj najkra}e rastojawe od Novog Sada do Pirota. Izrazito u kilometrima.
Zoran je imao 160 dinara. Od mame je dobio jo{ dve nov~anice od 20 dinara.Koliko sada novca ima Zoran?
U svaki kvadrati} upi{i broj koji nedostaje.
Stefan }e kupiti dve igra~ke koje ukupno ko{taju 425 dinara. Zaokru`i ceneigra~aka koje }e on kupiti. Proveri ra~unawem.
Pomo}u datog matemati~kog drveta sastavi izraz i re{i ga.
1
2
3
4
5
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Pirot Ni{ Novi Sad70 km 321 km
400 450 500 700
750 700 790
80 din. 335 din.
325 din.
90 din.
158 70+
+
6
7
80
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEsabirawe trocifrenog broja i desetica
118
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj:
1
2
3
20 - 20 = 0
120 - 20 = 100
1S 2D - 2D = 1S
120 - 20 = 100
70 - 70 =
610 - 10 =
480 - 80 =
60 - 60 = 90 - 90 =
780 - 80 =
370 - 70 =
50 - 20 = 30
150 - 20 = 130
1S 5D-2D = 1S 3D
150 - 20 = 130
30 - 20 =
490 - 70 =
50 - 10 =
350 - 10 =
80 - 40 =
550 - 30 =
40 - 30 =
680 - 80 =
230 - 20 =
56 - 20 = 36
156 - 20 = 136
680 - 20 =
680 - 40 = 940 - 30 =
860 - 60 =
80 - 80 =
560 - 60 =190 - 90 =
950 - 50 =
Izra~unaj: 120 - 20
Izra~unaj: 150 - 20
Izra~unaj: 153 - 20
1S 5D 6J - 2d = 1S 3D 6J
156 - 20 = 136
25 - 20 = 67 - 50 = 99 - 90 = 36 - 30 =
125 - 20 =
178 - 10 =
243 - 20 =
267 - 50 =
386 - 40 =
595 - 90 =
463 - 30 =
499 - 90 =
656 - 50 =
872 - 60 =
536 - 30 =
789 - 70 =
U~imo.
ODUZIMAWE DESETICA OD TROCIFRENOG BROJAODUZIMAWE DESETICA OD TROCIFRENOG BROJA
119
120
U~imo.
ODUZIMAWE DESETICA OD TROCIFRENOG BROJA
Izra~unaj: 200 - 50
Izra~unaj: 130 - 50
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Mama je kupila 250 g {e}era u prahu. Potro{ila je 90 g. Koliko je grama {e}era ostalo u tom pakovawu?
Izra~unaj razliku najve}eg broja {este stotine i broja 80.
4
5
6
7
Odgovor:
Odgovor:
100 - 50 = 50
200 - 50 = 150
200 - 50 = 100 + (100 - 50) = 100 + 50 = 150
200 - 10 = 100 + (100 - 10) = + = 100 - 20 =
82 - 7 =
800 - 10 =
510 - 80 =
700 - 20 =
820 - 70 =
400 - 80 =
810 - 30 =
100 - 40 =
97 - 9 =
300 - 60 =
620 - 50 =
900 - 40 =
970 - 90 =
700 - 30 =
110 - 70 =
100 - 70 =
74 - 6 =
500 - 40 =
320 - 90 =
800 - 70 =
740 - 60 =
600 - 50 =
730 - 40 =
400 - 30 = 300 + (100 - ) = + 70 =
600 - 60 = 500 + ( - ) = +
+
+
=
=
=
800 - 40 = + (100 - ) =
300 - 70 = + ( - ) =
500 - 90 =
13 - 5 = 8
130 - 50 = 80
130 - 50 = (130 - 30) - 20 = 100 - 20 = 80
140 - 60 = (140 - 40) - 20 = -
-
-
-
=
=
=
=
230 - 80 = (230 - ) - 50 =
=
=
460 - 70 = ( - 60 ) -
820 - 50 = ( - ) -
340 - 90 =
710 - 50 =
100+100
30+20
U~imo.
121
ODUZIMAWE DESETICA OD TROCIFRENOG BROJA
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Jedan yemper ko{ta 848 dinara, a jedna kapa 90 dinara. Za koliko je tajyemper skupqi od te kape?
Marija je visoka 139 cm, a wen brat je za 40 cm ni`i od we. Koliko je visok Marijin brat?
Od broja 949 oduzmi najve}i broj pete desetice. Izra~unaj.
8
9
10
11
12
125 - 30 = (120 + 5) - 30 = (120 - 30) + 5 = 90 + 5 = 95
248 - 50 = (240 + 8) - 50 = (240 - 50) + 8 = +
+
+
+
+
=
=
=
=
=
159 - 70 = (150 + ) - 70 = (150 - ) + 9 =
636 - 40 = ( + 6) - 40 = ( -
-
-
) + 6 =
312 - 30 = (
(
+
+
)
)
-
-
=
=
(
(
)
)
+
+
2 =
= 546 - 60 =
421 - 30 = (420 - 30) + 1 = =
=
=
=
=
+
+
+
+
+
765 - 80 = 877 - 80 =
478 - 90 = 534 - 50 =
221 - 40 = 687 - 90 =
346 - 60 = 516 - 50 =
129 - 30 = 932 - 80 =
555 - 70 = 743 - 60 =
743 - 50 = (740 - ) + 3 =
965 - 80 = ( - ) + 5 =
=
=
837 - 70 = ( - ) +
274 - 90 = ( - ) +
13 - 5 = 16 - 8 = 12 - 6 =
130 - 50 = 160 - 80 = 120 - 60 =
330 - 50 = 460 - 80 = 520 - 60 =
334 - 50 = 469 - 80 = 535 - 60 =
Izra~unaj: 125 - 30
120+5
564 - 80 =
637 - 40 =
11 - 2 =
110 - 20 =
210 - 20 =
213 - 20 =
Odgovor:
Odgovor:
90 din.
848 din.
Izra~unaj:
U svaki kvadrati} upi{i odgovaraju}i broj:
Zaokru`i brojeve ~ija je razlika broj u obojenom kvadratu.
Kaja u kasici ima 183 dinara. Novac u kasici je metalni, sem jedne papirnenov~anice od 50 dinara. Kolika je vrednost metalnog novca u Kajinoj kasici?
Na jednu video-kasetu mo`e da se snimi 180 minuta nekog TV programa. Na tukasetu je snimqen 1 ~as de~je emisije. Koliko jo{ minuta nekog programamo`e da se snimi na tu kasetu?
Na svaku liniju upi{i odgovaraju}i broj:
Koriste}i date cifre, zapi{i najve}i trocifreni broj i najmawi dvocifrenibroj, a zatim izra~unaj wihovu razliku.
1
2
3
4
5
6
7
Odgovor:
Odgovor:
150 - 50 = 150 - 40 = 175 - 10 = 246 - 400 =
690 - 90 = 180 - 50 =
460 - 20 =
275 - 50 =
380 - 80 = 993 - 30 = 777 - 70 =
762 - 60 =
970 - 70 =
548 - = 508 888 - = 880 388 - = 308 300 = 380 -
999 - = 990 372 - = 302 555 - = 550 520 = 590 -
187 - = 107
100 180 60 80 150 190 40 50 900 970 80 70
225 275 20 50
400 = 410 - = 450 - = 480 - = 430 - = 490 -
510 = 520 - = 570 - = 590 - = 580 - = 560 -
331 381 30 50 604 664 60 4
666 - = 660 999 - = 909 140 = 180 -
830 - 10 = 346 - 20 = 915 - 10 =
2 0
0
0
4 7
5 8
5 -
-
-
=
=
=
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe desetica od trocifrenog brojaoduzimawe desetica od trocifrenog broja
122
Izra~unaj:
Oduzmi usmeno i zapi{i razliku:
Sve cene su sni`ene za 50 dinara. Odredi nove.
Jedan film sa reklamama traje ukupno 115 minuta. Reklame u toku tog filmatraju 20 minuta. Koliko traje taj film bez reklama?
Dopuni do 300 dinara. Zadatak ima vi{e re{ewa.
U svaki kvadrati} upi{iodgovaraju}i broj.
1
3
4
5
6
2
Odgovor:
400 - 40 =
300 - = 290 170 = 200 -300 - 70 =
12 - 9 =
229 - 70 =
13 - 7 =
903 - 40 =
17 - 9 =
712 - 50 =
14 - 9 =
901 - 50 =
800 - 30 =
600 - 60 =
500 - = 470 650 = 700 -200 - 20 =
120 - 90 =
841 - 60 =
130 - 70 =
674 - 80 =
170 - 90 =
348 - 70 =
140 - 90 =
621 - 90 =
600 - 90 =
220 - 90 =
524 - 90 =
530 - 70 =
805 - 40 =
770 - 90 =
207 - 30 =
640 - 90 =
315 - 80 =
700 - 80 =
400 - = 380 820 = 900 -
500 - 50 =
225 - 90 =
732 - 50 =
532 - 70 =
951 - 70 =
777 - 90 =
645 - 60 =
641 - 90 =
213 - 50 =
900 - 10 =
1000 - 30 = 600 - = 560
900 - = 830
260 = 300 -
710 = 800 -
Nov~anicecrtaj ovako:
10
20
50
125 din. 747 din.936 din.
818 din.Zabavnik
Ve`bamo.
123
ZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe desetica od trocifrenog broja
Popuni tablice:
Odredi nepoznatu cenu i upi{i u ra~un.
Od Suzaninog ro|endana pro{lo je 90 dana. Koliko dana ima do Suzaninogslede}eg ro|endana?
Slobodanka je jedan dan provela u igri 125 minuta, a Milica 1 ~as mawe. Zakoliko minuta se Slobodanka du`e igrala od Milice?
Od jednog kanapa du`ine 91 cm 5 mm ise~eno je 30 mm. Kolika je du`ina togkanapa posle se~ewa? Izrazi u milimetrima.
Upi{i broj koji nedostaje:
Pomo}u datog matemati~kog drveta sastavi izraz i re{i ga.
1
2
3
4
7
5
6
a 200 500 400 900 c 810 340 720 530 d 124 347 569 738
b 30 40 70 50 m 20 60 90 70 e 40 50 90 80
a - b c - m d - e
~arape: sveska: lewir: ~okolada:
majica: kwiga: pernica: keks:
ukupno: ukupno: ukupno: ukupno:
200 din. 90 din. 80 din. 60 din.
500 din. 340 din. 525 din. 210 din.
Ra~unaj!
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
400 370 340 310
Godina nijeprestupna.
Ve`bamo.
124
ZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe desetica od trocifrenog broja
340 50
-
+8
Izra~unaj: 154 + 21
Izra~unaj: 174 + 26
Izra~unaj:
Izra~unaj: Izra~unaj:
1
2 3
Ako ti je lak{e, mo`e{ da ra~una{ i ovako:
ili ovako:
54 + 21 = 75
154 + 21 = 175
1 5 4 + 21 = 1 7 5
154 + 21 = (154 + 20) + 1 = 174 + 1 = 175
154 + 21 = (150 + 20) + (4 + 1) = 170 + 5 = 175
28 + 11 = 32 + 54 = 55 +22 = 23 + 56 =
128 + 11 = 432 + 54 = 555 + 22 = 723 + 56 =
52 + 17 =
154 + 33 =
43 + 16 =
863 + 22 =
66 + 31 =
652 + 37 =
51 + 38 =
851 + 28 =
252 + 17 =
712 + 76 =
434 + 54 =
74 + 26 = 100
174 + 26 = 200
174 + 26 = 174 + (20 + 6) = (174 + 20) + 6 = 194 + 6 = 200
743 + 16 =
540 + 39 =
760 + 28 =
966 + 31 =
221 + 76 =
137 + 62 =
351 + 38 =
531 + 17 =
315 + 53 =
20+1
150+4 20+1
20+6
154 + 46 = 154 + (40 + 6) = (154 + 40) + 6 = +
+
+
+
=
=
=
=
282 + 18 = 282 + (10 + ) = (282 + ) + 8 =
469 + 31 = + (30 + ) = ( + ) + 1 =
675 + 25 = + ( + ) = ( +
+
+
+
+
) + =
583 + 17 = (583 + 10) + 7 =
852 + 48 = (852 + ) + 8 =
=
=
=
=
925 + 75 = ( + ) + =
332 + 68 = ( + ) + =
47 + 53 = 100
63 + 37 =
147 + 53 =
163 + 37 =
58 + 42 =
258 + 42 =
79 + 21 =
479 + 21 = 125
U~imo.
SABIRAWE TROCIFRENOG I DVOCIFRENOG BROJASABIRAWE TROCIFRENOG I DVOCIFRENOG BROJA
126
U~imo.
SABIRAWE TROCIFRENOG I DVOCIFRENOG BROJA
Izra~unaj: 128 + 15
Izra~unaj:
Jovan `eli da kupi kwigu koja ko{ta 114 dinara. On ima 52 dinara. Koliko munovca nedostaje za tu kupovinu?
Branko je sestri kupio za ro|endan poklone ~ije su cene na datom ra~unu.Koliko je ukupno Branko platio te poklone?
Jednog dana u bioskopu je u jednom terminu bilo 87 posetilaca, a drugog 134.Koliko je posetilaca u ta dva termina bilo u bioskopu?
4
5
6
7
Zaokru`i iznos novcakoji mu nedostaje.
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
28 + 15 = 143
128 + 15 = 143
128 + 15 = 128 + (10 + 5) = (128 + 10) + 5 = 138 + 5 = 143
158 + 14 = (158 + 10) + +
+
+
+
+
+
+
+
+
4 = =
=
=
=
=
=
=
=
=
39 + 42 =
339 + 42 =
58 + 74 =
558 + 74 =
77 + 25 =
677 + 25 =
53 + 98 =
953 + 98 =
435 + 26 = (435 + 20) + 6 =
172 + 19 = (172 + ) + 9 =
273 + 72 = (
(
(
(
(
(
+
+
+
+
+
+
)
)
)
)
)
)
+
+
+
+
+
+
2 =
=
=
=
=
=
461 + 64 =
172 + 46 =
196 + 35 =
386 + 68 =
269 + 53 =
436 + 25 = 954 + 74 = 166 + 38 = 243 + 87 =
128 + 49 = 766 + 62 = 327 + 83 = 478 + 65 =
692 + 87 = 532 + 79 = 679 + 38 =336 + 57 =
585 + 21 = 748 + 67 = 856 + 74 =279 + 18 =
364 + 43 = 887 + 15 = 537 + 89 =
618 + 46 =
567 + 24 =
452 + 52 = 249 + 52 = 367 + 26 =
majica: 174 din.
~okolada: 68 din.
suma:
Ve`bamo.
127
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEsabirawe trocifrenog i dvocifrenog brojasabirawe trocifrenog i dvocifrenog broja
Izra~unaj:
Sabircima zameni mesta, pa izra~unaj zbir.
Izra~unaj:
Sabirci su 157 i 32. Izra~unaj zbir.
Gordana je u{tedela 257 dinara. Nedostaju joj jo{ 43 dinara da kupi igra~ku.Koliko ko{ta igra~ka koju Gordana `eli da kupi?
Koji je broj za 18 ve}i od broja 252?
1
2
3
4
6
7
5
Veqko je kupio nao~are i ~okoladu. Koliki je wegov ra~un?
134 + 12 = 140 + 6 =
=
542 + 42 = + += =244 + 44 =
341 + 16 = 350 + 853 + 24 = 352 + 15 =
217 + 21 = +
+
8 =
=
744 + 15 = 623 + 13 =
456 + 32 =
43 + 121 = 55 + 714 = 43 + 443 =
24 + 542 = 32 + 935 = 32 + 326 =
16 + 253 =
278 + 22 = 298 + 2 = 132 + 68 =
146 + 54 = +
+
+
+
+
+ +
4 =
=
=
=
=
= =
543 + 57 =
328 + 72 =
338 + 62 =
767 + 33 =
125 + 75 = 465 + 35 =
452 + 48 =
776 + 24 =
254 + 46 =
851 + 49 =
649 + 51 =
487 + 13 =
843 + 57 =
322 + 78 =
26 + 851 = 21 + 664 =
536 + 23 = 136 + 52 =
282 + 18 =
555 + 45 =
163 + 37 =
223+
+
70
9
To je broj
Odgovor:
Milena je kupila kwigu i bombone. Koliki je wen ra~uun?
Odgovor:
Odgovor:
235 din.125 din.
65 din.
34 din.
492 + 65 = 186 + 38 = 679 + 25 =
563 + 92 = 327 + 84 = 853 + 49 =
277 + 61 = 532 + 79 = 964 + 37 =
756 + 83 = 748 + 37 = 756 + 48 =
161 + 74 = 243 + 89 = 692 + 19 =
254 + 38 328 + 53 581 + 53
135 + 26 233 + 79 243 + 69
386 + 52 553 + 81 338 + 43
394 + 45 = 478 + 65 = 338 + 64 =
Izra~unaj:
Pove`i strelicom jednake zbirove.
Jedna porodica je pre{la put od 428 km. Do mesta gde su po{li ostalo im jejo{ da pre|u 49 km. Kolika je ukupna du`ina wihovog puta?
Prema slici sastavi zadatak koji se re{ava sabirawem brojeva 128 i 79.Re{i ga.
1
2
4
5
136 + 25 =
328 + 49 =
653 + 37 =
817 + 75 =
945 + 38 =
247 + 17 =
145 + 16
264 + 28
376 + 62
Odgovor:
Zadatak:
Re{ewe:
254 633
185 429
Svaki dati broj uve}aj za 95. Izra~unaj.3
Ve`bamo.
128
ZADACI ZA VE@BAWEsabirawe trocifrenog i dvocifrenog broja
Popuni tablice:
Popuni ukr{tenicu:
U tabeli je dat iznos u{te|enog novca za svako dete.
Strelicom spoj po dva broja~iji je zbir 215.
Koja dva broja u trouglu daju zbir:
1
2
3
4 5
Vodoravno:
Ime deteta Iznos u{te|evine
Marija 928
Milan 912
Katarina 817
Uro{ 973
Ko je u{tedeo za 45 dinara vi{e od Marije?
Ko je u{tedeo za 95 dinara vi{e od Katarine?
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Katarini nedostaje 85 dinara za kupovinu {kolske torbe. Koliko ko{ta ta{kolska torba?
Uspravno:
+ 15 38 43 56 29
147 678
256 849
378
1. 195 + 71 1. 122 + 89
3. 287 + 23 2. 656 + 38
4. 468 + 45 3. 347 + 27
6. 558 + 19 4. 576 + 14
7. 345 + 48 5. 917 + 73
8. 637 + 47 6. 489 + 39
7. 298 + 459. 294 + 65
127
+ 15 26 58 99 67
1
5
8 9
6 7
2 3 4
136 84
187 63
131 79
152 28
169 46
290 253
35
218229
52177
61
229
Ve`bamo.
129
ZADACI ZA VE@BAWEsabirawe trocifrenog i dvocifrenog broja
130
U~imo.
ODUZIMAWE DVOCIFRENOG BROJA OD TROCIFRENOGODUZIMAWE DVOCIFRENOG BROJA OD TROCIFRENOG
Izra~unaj: 159 - 36
Izra~unaj: 200 - 24
Izra~unaj:
Izra~unaj:
1
2
59 - 36 = 23
159 - 36 = 123
159 - 36 = 123
Mo`e{ da ra~una{ i ovako:
159 - 36 = (159 - 30) - 6 = 129 - 6 = 123
38 - 23 =
45 - 12 =
29 - 24 =
53 - 22 =
68 - 34 =
87 - 52 =
77 - 17 =
39 - 22 =
138 - 23 =
345 - 12 =
456 - 34 = (456 - 30) - 4 -
-
-
-
-
-
-
-
=
=
=
=
= 697 - 85 = 242 - 12 =
374 - 23 = (374 - ) - 3 = 266 - 32 = 776 - 63 =
167 - 56 = ( - ) - 6 =
=
487 - 24 = 889 - 45 =
295
556
-
-
53
41
=
=
( - ) - 186 - 31 =
998 - 53 =
653 - 31 =
599 - 88 =
100 - 24 = 76
200 - 24 = 176
829 - 24 =
553 - 22 =
968 - 34 =
687 - 52 =
277 - 17 =
839 - 22 =
30+6
20+4
200 - 24 = (200 - 20) - 4 = 180 - 4 = 176
100 - 85 = 100 - 36 = 100 - 42 = 100 - 29 =
300 - 85 = 600 - 36 = 800 - 42 = 900 - 29 =
100 - 11 = 100 - 22 = 100 - 33 = 100 - 44 =
500 - 11 = 400 - 22 = 900 - 33 = 700 - 44 =
200 - 65 = (200 - 60) - 5 = =
=
=
=
300 - 55 = 600 - 63 =400 - 56 = (400 - ) - 6 =
=
=
800 - 29 = 900 - 15 =500 - 43 = (
(
-
-
)
)
-
- 200 - 46 = 400 - 65 =
700 - 77 = 500 - 32 = 700 - 87 =300 - 28 = 900 - 91 = 800 - 92 =
U~imo.
131
Izra~unaj: 195 - 37
Izra~unaj:
Izra~unaj razliku usmeno i zapi{i je.
Nata{a je sko~ila udaq 235 cm, a wen brat za 45 cm kra}e. Kolika je du`inaskoka Nata{inog brata?
Ma{a je sko~ila uvis 102 cm, a Bojan 85 cm. Ko je vi{e sko~io i za koliko?
Jednog dana ZOO vrt je posetilo 125 dece. De~aka je bilo 68. Koliko je bilodevoj~ica tog dana u ZOO vrtu?
3
4
5
6
7
ODUZIMAWE DVOCIFRENOG OD TROCIFRENOG BROJA
195 - 37 = (195 -30) - 7 = 165 - 7 = 158
165 - 27 = (165 -20) - 7 = -
-
-
-
-
-
=
=
=
=
=
=
43 - 38 =
143 - 38 =
75 - 59 =
275 - 59 =
61 - 37 =
461 - 37 =
55 - 26 =
555 - 26 =
398 - 49 = (398 -40) - =
653 - 26 = (653 - ) - 6 =
159 - 73 = (
(
(
-
-
-
)
)
)
-
-
-
3 =
=
=
218 - 35 =
527 - 43 =
128 - 44 = 514 - 76 = 728 - 47 =
269 - 85 = 665 - 97 = 919 - 75 =
577 - 97 = 852 - 79 = 668 - 19 =
453 - 71 = 112 - 38 = 886 - 37 =
979 - 82 = 437 - 59 = 991 - 44 =
224 - 43 = 756 - 81 = 132 - 46 =
95 - 37 = 58
195 - 37 = 158
30+7
714 - 67 =
321 - 55 =
443 - 86 =
478 - 29 =
825 - 33 =
176 - 94 =
339 - 65 =
547 - 52 =
683 - 91 =
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Izra~unaj:
Izra~unaj na prikazani na~in:
Markov tata je visok 179 cm. Marko je za 32 cm ni`i od oca. Koliko je visokMarko?
Odredi kusur za svaku kupovinu, ako pla}a{ nov~anicom od 200 din.
Bora je kupio ~okoladu i platio nov~anicom od 100 dinara.
1
2
3
4
5
Koliki je Borin kusur?
[ta jo{ on mo`e da kupi?
Nedostaje 26 do 100.Nedostaje 200 do 300.
Nedostaje 2 do 100.Nedostaje 100 do 200.
165 - 12 = 934 - 11 = 200 - 63 = 300 - 32 =
678 - 44 = 456 - 36 = 400 - 48 = 500 - 54 =
347 - 25 = 165 - 55 = 500 - 75 = 800 - 26 =
889 - 37 = 778 - 18 = 600 - 63 = 700 - 89 =
363 - 42 =
200 - 98 = 2 + 100 = 102
200 - 85 =
500 - 77 =
900 - 69 =
600 - 55 =
300 - 74 = 26 + 200 = 226
694 - 53 = 900 - 12 = 1000 - 57 =
300 - 95 = + +
+ +
+ +
+ +
= =
= =
= =
= =
400 - 97 =
700 - 92 =
500 - 94 =
Odgovor:
Jovana je kupila bombone i ~ips i platila nov~anicom od 500 dinara. Kolikije Jovanin kusur?
Goran je kupio `vake i bombone i platio nov~anicom od 200 dinara.Koliki je Goranov kusur?
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
85 din.
73 din.79 din.
47 din.48 din.34 din. 66 din.
Dopuni do 1 kg. 6
50 g 80 g 43 g 65 g 29 g 99 g 75 g
Ve`bamo.
132
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe dvocifrenog broja od trocifrenogoduzimawe dvocifrenog broja od trocifrenog
47 din.
Izra~unaj:
U jednoj prodavnici jedan album za slike ko{ta 292 dinara. U drugojprodavnici isti album je jeftiniji za 56 dinara. Branko je kupioalbum u drugoj prodavnici. Koliko ga je platio?
U jednom avionu ima 198 mesta za putnike. Trideset devet mesta je prazno.Koliko putnika je u tom avionu?
Jedno selo ima 114 stanovnika. Dvadeset devetoro je dece. Koliko odraslihstanovnika ima to selo?
Petar je sakupio 126 po{tanskih markica. Trideset pet su strane. Koliko jedoma}ih markica Petar sakupio?
U svaki kvadrati} upi{i znak >, < ili = tako da dobije{ ta~nu jednakost ilinejednakost.
1
2
3
4
5
6
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
256 - 47 = (256 - 40) - + =7 =
493 - 56 =
116 - 85 =
652 - 71 =
182 - 49 = 748 - 55 = 124 - 46 = 424 - 76 =
337 - 62 =
473 - 55 = 964 - 84 = 527 - 68 = 742 - 64 =
515 - 53 =
265 - 27 = 233 - 51 = 854 - 75 = 916 - 38 =
856 - 39 = 476 - 92 = 328 - 79 = 345 - 67 =
687 - 68 = 734 - 63 = 666 - 88 = 257 - 79 =
243 80
6
-
-
357 - 68 289 586 - 68 518 723 - 95 705
795 - 49 646 643 - 34 610 324 - 76 248
Ve`bamo.
133
ZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe dvocifrenog od trocifrenog broja
Ve`bamo.
134
ZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe dvocifrenog od trocifrenog broja
Izra~unaj:
U svaki pravougaonik upi{i odgovaraju}i broj:
Vesna je akvarijum i ribicu platila 958 dinara. Ribica koju je kupila ko{ta65 dinara. Koliko ko{ta akvarijum koji je Vesna kupila?
U tabeli je dat iznos u{te|enog novca za svako dete.
Umawenik je razlika brojeva 847 i 59, a umawilac je 94. Izra~unaj razliku.
1
2
3
4
5
67
258
295
514
Ko je u{tedeo za 37 dinara mawe od Maje?
Za koliko dinara je ve}a Reqina u{te|evina od Nikoline?
Koliko jo{ dinara Nikola treba da u{tedi, da bi u{tedeo iznos:
sada{we Milenine u{te|evine?
sada{we Majine u{te|evine?
sada{we Reqine u{te|evine?
613 - 58 = 128 - 45 = 251 - 73 =
294 - 85 = 843 - 63 = 522 - 66 =
209 83
178 780 456
555
Rezultati svakog zadatka dati su u balonu. Proveri da li si dobio jednakerezultate.
300
-75
-71
-25 -21 -17
-19
-15
Odgovor:
Nikola
Milena
Maja
Reqa
Ime deteta Iznos u{te|evine
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
80 + 60 = 89 + 19 = 254 + 22 = 436 + 27 =
95 + 30 =
420 - 20 =
300 + 20 =
300 - 50 =
350 + 50 =
625 - 40 =
138 + 18 =
719 - 26 =
62 + 65 =
560 - 40 =
260 + 30 =
400 - 75 =
160 + 70 =
196 - 37 =
885 + 43 =
513 - 58 =
76 + 34 =
268 - 50 =
- 90 -15+90 +15
175 + 10 =
530 - 60 =
595 + 20 =
887 - 49 =
699 + 55 =
923 - 79 =
Izra~unaj:
U svaki prazan kvadrati} upi{i odgovaraju}i broj:
U jednoj prodavnici su pre podne bila 74 kupca, a posle podne 89. Koliko jeukupno kupaca toga dana bilo u toj prodavnici?
Ivana je kupila ~okoladu za 65 dinara. Prodava~ica joj je vratila kusur 135dinara. Kojom nov~anicom je Ivana platila tu ~okoladu?
Jovan je visok 128 cm. Wegova sestra je 29 cm ni`a od Jovana. Koliko je visoka Jovanova sestra?
Ivanov deda i otac imaju zajedno 123 godine. Ivanov otac ima 44 godine.Koliko godina ima Ivanov deda?
Za koliko je broj 943 ve}i od najve}eg broja devete desetice?
1
2
3
4
5
6
7
180
300
270
285
400
705
Proveravamo.
135
A SADA DA PROVERIMO ZNAWEA SADA DA PROVERIMO ZNAWEsabirawe dvocifrenih brojeva; sabirawe i oduzimawe
trocifrenih i dvocifrenih brojevasabirawe dvocifrenih brojeva; sabirawe i oduzimawe
trocifrenih i dvocifrenih brojeva
U~imo.
136
SABIRAWE TROCIFRENIH BROJEVASABIRAWE TROCIFRENIH BROJEVA
Izra~unaj:
Izra~unaj: 130 + 120
Izra~unaj: 135 + 124
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj:
1
2
3
130 + 100 = 230
130 + 120 = (130 + 100) + 20 = 230 + 20 = 250
530 + 240 = (530 + 200) + 40 = +
+
+
+
=
=
=
=
750 + 440 =
370 + 420 =
540 + 350 =
760 + 230 =
240 + 330 = (240 + 300) + =
=
=
450 + 520 = ( + 500) +
660 + 120 = ( + ) +
135 + 124 = = = =
(135 + 100) + 20 + 4 235 + 20 + 4 255 + 4
530 + 200 = 250 + 500 = 385 + 600 = 152 + 300 =
140 + 100 = 720 + 100 = 764 + 200 = 617 + 100 =
100+20
100+20+4
259
154 + 133 = (154 + 100) + 30 + 3 = 254 + 30 + 3 = 284 + 3 = 287
166 + 122 = (166 + ) + 20 + = 266 + + 2 =
=
=
+
+
+
=
=
=
811 + 118 = (
(
+
+
)
)
+
+
+
+
=
=
911 +
+
+
+ 423 + 365 =
50
300612+
+
+5
30 + 20 = 50
35 + 24 = 59
130 + 120 = 250
135 + 124 = 259
U~imo.
137
SABIRAWE TROCIFRENIH BROJEVA
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj:
4
5
6
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj: 138 + 125
180 + 120 = (180 + 100) +
+
20
20
180 + 130 = (180 + 100) + 30
138 + 125 = 138 + (100 + 20 + 5)
= 280
= 280 + 30
= (138 + 100) + 20 + 5 = 238 + 20 +5= 258 + 5= 263
= 300
= 310
80 + 20 = 100
80 + 30 = 110
38 + 25 = 63
180 + 120 = 300
180 + 130 = 310
138 + 125 = 263
240 + 160 = (240 + 100) + +
+
+
=
=
=
60 =
170 + 140 = (170 + 100) + +
+
+
40 = =
=
=
70 + 30 =
80 + 40 =
67 + 26 =
170 + 30 =
280 + 140 =
567 + 126 =
540 + 60 =
590 + 60 =
40 + 60 =
90 + 20 =
590 + 210 = (590 + ) + =
=
260 + 350 = (260 + ) + =
=390 + 430 = ( + ) +
370 + 430 = ( + ) +
247 + 524 = (247 + 500) + +
+
+
+
+
+
+
+
+
20 + 4 = =
=
=
=
=
=
555 +238 = (555 + ) + + 8 =
378 + 251 = ( + ) + + =
Ve`bamo.
138
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEsabirawe trocifrenih brojevasabirawe trocifrenih brojeva
Izra~unaj:
Dopuni zapo~eti niz:
Izra~unaj ukupan iznos na svakom ra~unu:
@arko je nacrtao {ta `eli da dobije za ro|endan. Od deke je dobio 700dinara i odlu~io da kupi dve stvari. [ta }e on kupiti? Proveri ra~unawem.
Uporedi:
Nada je kupila dve kwige. Jednu je platila 213 dinara, a drugu 121 dinar vi{e.
Najkra}e drumsko rastojawe od Beograda do Kragujevca je 115 km, a odKragujevca do Ni{a 146 km. Izra~unaj najkra}e drumsko rastojawe na relacijiBeograd - Kragujevac - Ni{.
1
2
3
4
6
7
5
Odgovor: @arko }e kupiti i .
Najkra}e drumsko rastojawe na ovoj relaciji je km.
200 + 320 520 740 + 150 900 217 + 521 730
350 + 200 = 350 + 420 = 173 + 124 = 512 + 386 =
410 + 300 =
245 + 2 =
120 + 220 =
381 + 1 = 564 + 3 = 425 + 4 =
243 + 515 = 686 + 213 =
520 + 400 =
245 + 20 =
550 + 340 =
381 + 10 = 564 + 30 = 425 + 40 =
435 + 203 = 803 + 125 =
270 + 500 =
245 + 200 =
720 + 260 =
381 + 100 = 564 + 300 = 425 + 400 =
366 + 331 = 732 + 246 =
108 208
yemper: majica: haqina: kapa: 330 220 687 100 din. din. din. din.
kapa: yemper: majica: haqina: 100 330 220 687 din. din. din. din.
suma: suma: suma: suma:
Beograd Kragujevac Ni{146 km115 km
Koliko ko{ta druga kwiga koju je Nada kupila?
Odgovor:
Odgovor:
Koliko ko{taju obe kwige koje je kupila?
470 din. 705 din. 220 din. 658 din.
Izra~unaj:
Izra~unaj na prikazani na~in:
Bora je dobio od bake i deke nacrtane nov~anice. Koliko je ukupno novca Boradobio od bake i deke?
Luka je pro~itao 187 strana neke kwige. Ostalo mu je jo{ da pro~ita 154 strane.Koliko strana ima ta kwiga?
Prizemqe jedne zgrade je visoko 225 cm, a prvi sprat 285 cm. Kolika jevisina te zgrade do drugog sprata?
Pecaro{ je upecao ribe te`ine 290 g i 210 g. Kolika je ukupna te`ina tih upecanih riba?
Izra~unaj:
1
2
4
5
6
7
3
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
250 + 150 =
542 + 193 =
180 + 150 =
783 + 275 =
318 + 125 =
783 + 138 =
439 + 438 =
389 + 368 =
760 + 240 =
264 + 150 =
270 + 340 =
541 + 167 =
604 + 348 =
492 + 359 =
529 + 364 =
375 + 125 =
380 + 420 =
760 + 185 =
399 +
+
208
189
352
268
159
244
=
=
=
=
=
=
(399
(199
+ 1) + +
+
+
+
+
207 = =
=
=
=
=
199 + ) + 188 =
298 +
+
+
+
( +
+
+
) + 350 =
495 (
(
)
)
+
+
=
=797
698
390 + 320 =
666 + 251 =
258 + 424 =
569 + 231 =
67 + 26 =
667 + 126 =
28 + 28 =
428 + 228 =
74 + 18 =
374 + 318 =
709 + 116 =
547 + 256 =
186 187
?
Ve`bamo.
ZADACI ZA VE@BAWEsabirawe trocifrenih brojeva
139
207+1
Izra~unaj:
U tabeli su data najkra}a drumska rastojawa izme|u datih gradova.
Jedno pakovawe margarina ima te`inu 250g. Izra~unaj sabirawem ukupnute`inu dva takva margarina.
Cena jednog kilograma neke {unke je 219 dinara. Koliko ko{taju dva kilogramate {unke? Izra~unaj sabirawem.
Brat i sestra su kupili iste yempere. Jedan yemper ko{ta 452 dinara.Koliki je wihov ukupan ra~un? Izra~unaj sabirawem.
Polugodi{wa pretplata na neki ~asopis je 475 dinara. Kolika je godi{wapretplata na taj ~asopis? Izra~unaj sabirawem.
Izra~unaj sabirawem koliko dana traju dve godine, ako je jedna od wihprestupna.
1
6
2
3
4
5
7
Beograd - Kraqevo 192 km
Kraqevo - Ni{ 152 km
Jedna porodica je jednog dana putovala od Beograda do Ni{a preko Kraqeva.
Koliko kilometara su pre{li ako su i{li najkra}im putem?
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
470 + 230 =
457 + 342 =
580 + 280 =
533 + 376 =
209 + 176 =
245 + 455 =
184 + 609 =
246 + 369 =
590 + 310 =
295 + 523 =
790 + 120 =
692 + 216 =
548 + 223 =
735 + 186 =
673 + 208 =
485 + 258 =
BeogradKraqevo
Ni{
Ve`bamo.
140
ZADACI ZA VE@BAWEsabirawe trocifrenih brojeva
1
Ana je kupila {ah i jedan reket za stoni tenis. Koliki je Anin ra~un?
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Ivan je kupio {ah i Ne quti se, ~ove~e . Koliki je Ivanov ra~un?
Izra~unaj sabirawem koliko su platili 2 reketa za stoni tenis.
675 116
884 425
575 325
795 202
Du{an `eli da kupi sve predmete iz izloga. Koliko mu za tu kupovinu trebanovca?
Marija `eli da kupi dva predmeta iz izloga koji ko{taju ta~no 600 dinara.[ta Marija `eli da kupi? Proveri ra~unawem.
Dopuni do 300 dinara.
Svakom od datih brojeva iz jednekolone linijom pridru`i odgova-raju}i broj iz druge kolone takoda zbir bude 1000.
Otkrij pravilo i u svakipravougaonik upi{iodgovaraju}i broj.
Re{i magi~ni kvadrat.
Utvrdi odnose me|u datim brojevima, panapi{i slede}a dva broja.
Slo`i magi~ni kvadrat. Zbir u svimkolonama, redovima i koso je 450.
2
3
5
4
6
7
Nov~anicecrtaj ovako:
10 20
50
5 2 1
100
120
150
180
160
930
259
155 104 128 79
135 246 357
Dati su redovimagi~nog kvadrata.
190 150 110 140 130 180120 170 160
324 din.
189 din. 276 din.
Ve`bamo.
141
ZADACI ZA VE@BAWEsabirawe trocifrenih brojeva
„ "
Izra~unaj: 230 - 100
Izra~unaj: 250 - 130
Izra~unaj: 236 - 114
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj:
1
2
3
230 - 100 = 130
540 - 200 = 650 - 300 = 385 - 200 = 452 - 400 =
720 - 400 = 820 - 700 = 764 - 200 = 717 - 700 =
880 - 140 =
760 - 250 =
810 - 710 =
430 - 420 =
560 - 360 =
50 - 30 = 20
250 - 130 = 120
250 - 130 = (250 - 100) - 30 = 150 - 30 = 120
570 - 240 = (570 - 200) - 40 =
=
=
=
-
-
-
-
=
=
=
=
740 - 320 = (740 - 300) -
970 - 450 = ( - 400) -
780 - 110 = ( - ) -
890 - 860 =
236 - 114 = 122
36 - 14 = 22
236 - 114 = (236 - 100) - 10 - 4= 136 - 10 -4
100+30
100+10+4
= 126 - 4= 122
287 - 154 = (287 - 100) - 50 - 4 = 187 - 50 - 4 = 137 - 4 = 133
286 - 166 = (286 - ) - 60 - = 186 - -
-
-
=
=
=
-
-
-
=
=
=
929 - 811 = (929 - ) - -
-
=
=
129 -
- 575 - 571 = ( - ) -
870-
-
500
50
U~imo.
142
ODUZIMAWE TROCIFRENIH BROJEVAODUZIMAWE TROCIFRENIH BROJEVA
U~imo.
ODUZIMAWE TROCIFRENIH BROJEVA
Izra~unaj:
Izra~unaj:
Izra~unaj:
4
5
6
Izra~unaj: 300 - 130
Izra~unaj: 310 - 180
Izra~unaj: 300 - 174
100 - 30 = 70
300 - 30 = 270
310 - 180 = 130
300 - 130 = (300 - 100) - 30 = 200 - 30 = 170
310 - 180 = (310 - 100) - 80 = 210 - 80 = 130
420 - 180 = (420 - 100) - 80 = -
-
-
-
=
=
=
=
=610 - 260 = (610 - 200) -
930 - 390 = (930 - ) - 90 =
840 - 580 = ( - ) - =
200
700
800
600
-140
-590
-420
-310
=
=
=
=
(200 - 100) - -
-
-
-
40 = =
=
=
=
400 - 170 = 700 - 450 =
300 - 280 = 1000 - 320 =
100 - 70 = 100 - 50 =
100 - 80 = 100 - 20 =
750 - 280 = 810 - 630 =
630 - 550 = 370 - 290 =
75 - 28 = 81 - 63 =
63 - 55 = 37 - 29 =
(700 - 500) - =
(800 - ) - =
( - ) - =
100+30
100+80
100+70+4
300 - 174 = 126
100 - 74 = 26
300 - 174 = (300 - 100) - 70 -4
= 200 - 70 - 4
31 - 18 = 13
= 130 - 4
= 126
367 - 147 = (367 - 100) - 40 - -
-
-
-
-
7 = =
=
=
=
=
275 - 118 = 542 - 327 =
883 - 639 = 754 - 246 =
75 - 18 = 42 - 27 =
83 - 39 = 54 - 46 =
292 - 156 = (292 - 100) - - 6 =
517 - 235 = (517 - ) - 30 - =
728
821
-
-
543
164
=
=
(
(
-
-
)
)
-
-
-
-
=
=
143
144
U~imo.
ODUZIMAWE TROCIFRENIH BROJEVA
Izra~unaj na gore prikazani na~in:
Izra~unaj na sebi najlak{i na~in:
U jednoj {koli ima 959 u~enika. 427 u~enika su de~aci. Koliko u toj {koliima devoj~ica?
U jednom vo}waku je 457 vo}aka. Obrano je 109. Koliko vo}aka je ostaloneobrano?
Za jedan yemper utro{eno je 300 g vune crvene i `ute boje. Vune crvene boje utro{eno je 250 g. Koliko je vune `ute boje utro{eno u taj yemper?
7
8
9
10
11
Ta~na re{ewa ovih zadataka su u pravougaoniku. Pomo}u wih proveri ta~nostsvojih re{ewa.
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
302 - 298 = 2 + 2 = 4
Dopuwavamo do stotina. Dodajemo ostatakjedinica umawenika.
645 - 639 = 1 + 5 = 6
204 - 197 = 3 861 - 853 =
505 - 499 =
+
+
+
5
=
=
=
253 - 248 =
402 - 396 = 373 - 379 =
205 - 196 =
512 - 506 =
942 - 938 =
392 - 383 =
701 - 695 =
403 - 395 =
185 - 179 =
805 - 792 =
603 - 597 =
562 - 558 =
4 6 8 9 13 14
664 - 655 =
911 - 897 =
Mo`e{ da ra~una{ i ovako:
Izra~unaj:
Popuni tablicu:
Kwiga ima 378 strana. Dragana je pro~itala 257 strana te kwige. Koliko jejo{ strana ostalo Dragani da pro~ita?
Veqko je visok 135 cm. Veqkov tata je visok 179 cm. Za koliko centimetara jevi{i Veqkov tata od Veqka?
Najkra}e drumsko rastojawe od Novog Sada do Subotice je 102 km, a od NovogSada do U`ica 232 km. Koji je od ova dva grada daqi od Novog Sada i za koliko?
Jedan lift ima nosivost 450 kg. U taj lift u{lo je 7 osoba ~ija je ukupnate`ina 468 kg.
Broj 50 predstavi kao razliku dva trocifrena broja. Zadatak ima vi{ere{ewa.
1
2
3
4
5
6
7
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Nosivost lifta je najve}a te`inakoju lift mo`e da preveze. Za koliko kilograma je ovaj lift pretovaren?
Odgovor:
Odgovor:
Koliko najmawe osoba mora da iza|e da bi se lift pokrenuo?
750 - 200 =
245 - 2 =
760 - 420 =
481 - 1 =
273 - 160 =
564 - 3 =
896 - 386 =
429 - 4 =
510 - 400 =
245 - 20 =
340 - 140 =
482 -10 =
649 - 320 =
564 - 30 =
799 - 213 =
429 - 40 =
920 - 500 =
245 - 200 =
a 257 463 478 589 775 898 337 469 988 595 774 887 469 928
b 146 241 348 385 473 832 227 424 935 551 374 285 335 928
a - b
880 - 550 =
482 -100 =
865 - 760 =
564 - 300 =
628 - 125 =
429 - 400 =
770 - 300 = 970 - 730 = 599 - 590 = 977 - 276 =
50 950 - 900
Ako zna{ jo{ neki primerupi{i ga ovde:
bot2 km
Suica 10
U`ice 3 km2 2
256 257
Ve`bamo.
145
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe trocifrenih brojevaoduzimawe trocifrenih brojeva
Izra~unaj na prikazani na~in:
Izra~unaj:
Koliko novca je ostalo u svakom nov~aniku, posle kupovine?
Mira je kupila patike za 780 dinara. Platila ih je nov~anicom od1000 dinara. Koliki je Mirin kusur?
Vera i Pera su kupili iste lopte. Cena lopte je 158 dinara. Loptu su platilirazli~itim nov~anicama. Koliki je Verin, a koliki Perin kusur?
Jedan ra~un za utro{enu struju je 859 dinara. Pla}en je nov~anicom od 1000dinara. Koliki je kusur?
Zbir je 696. Jedan sabirak je 409. Koji broj je drugi sabirak?
1
2
3
4
5
6
7
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor: Odgovor:
573 - 297 = (573 - 200) - 90 - 7 =
825 - 169 =
62 - 37 =
732 - 357 =
762 - 237 =
913 - 598 =
753 - 518 = 768 - 439 = 936 - 578 =
52 - 23 =
518 - 476 =
987 - 709 = 573 - 124 = 745 - 517 =
952 - 423 =
807 - 458 =
862 - 844 = 780 - 426 = 722 - 426 =
81 - 46 =
600 - 255 =
691 - 526 = 690 - 258 = 704 - 695 =
581 - 346 =
200 din. 300 din. 500 din. 800 din.
200 din. 247 din. 483 din. 652 din.
ZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe trocifrenih brojeva
146
Ve`bamo.
Izra~unaj:
Jedna kwiga ko{ta 489 dinara i skupqa je od jednog albuma za 298 dinara.Koliko ko{ta taj album?
Awa je imala 950 dinara. Platila je u`inu 358 dinara, a ostatkom novcapolugodi{wu pretplatu za ~asopis. Koliko ko{ta polugodi{wa pretplataza taj ~asopis?
Svetski rekord skoka udaq jedne godine bio je 748 cm. Vesnin rekord je 169 cm.Koliko je du`i ovaj svetski rekord od Vesninog?
Nacrtani novac je kusur od 500 dinara. Koliki je ra~un?
Dubina vode u najdubqem delu jednog bazena je 2 m, a u najpli}em 110 cm.Koliko centimetara je razlika u dubini izme|u najdubqeg i najpli}eg dela togbazena?
\or|e je u{tedeo 350 dinara. @eli da kupi jaknu koja ko{ta 1000 dinara.Koliko mu novca nedostaje za tu kupovinu?
U jednoj {kolskoj biblioteci ima 890 kwiga. Bibliotekarka je jednog danadala deci na ~itawe 175 kwiga. Koliko je tog dana ostalo kwiga ubiblioteci?
1
2
3
4
7
5
6
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
791 - 509 = 519 - 235 = 362 - 358 = 546 - 228 =
620 - 318 = 820 - 123 = 872 - 783 = 663 - 175 =
423 - 231 = 734 - 171 = 982 - 894 = 361 - 499 =
319 - 105 = 546 - 229 = 415 - 297 = 542 - 238 =
834 - 172 = 348 - 178 = 806 - 198 = 925 - 426 =
8
Ve`bamo.
147
ZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe trocifrenih brojeva
Da li Mi{a ima dovoqno novca za kupovinu nacrtanih predmeta?
Za koliko je svaki proizvod pojeftinio ako su cene ispisane ovako:
U tabeli su date visine nekih planina u Srbiji. Odredi razliku u visiniizme|u najvi{e i najni`e planine iz tabele.
Umawenik je najve}i broj pete stotine, a umawilac najmawi broj druge stotine.Izra~unaj razliku.
1
2
3
Za svaku kupovinu zaokru`i odgovor u sredwoj tabeli.
Ako ima dovoqno novca, koliko mu ostaje, a ako nema, koliko mu nedostaje?
Izra~unaj i upi{i iznose u ozna~ene pravougaonike.
[ta uo~ava{?
987 254 798 565
978 245 789 556
Planina Visina
626 m
696 m
Fru{ka gora 539 mOdgovor:
Kojoj stotini pripada broj koji je wihova razlika?
511 m
da
da
da
ne
ne
ne
din.
din.
din.
@eli da kupi Mi{a ima
Kosmaj
Bukuqa
Avala
182 din.
274 din.
352 din.
4
148
ZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe trocifrenih brojevaVe`bamo.
U tabeli su data najkra}a drumska rastojawa u kilometrima izme|u nekihgradova Srbije.
Autobuska karta od Beograda do Vrawa ko{ta 680 dinara, a od Kikinde doVrawa 820 dinara. Koja od ovih karata je skupqa i za koliko?
Ivana ima dve video-kasete. Na jednu kasetu mo`e da snimi 240 minuta nekog programa, a na drugu 180 minuta. Ona `eli da snimi film koji traje 195 minuta. :
Igor ima video-kasetu na koju mo`e da snimi 240 minuta programa. On je na tukasetu snimio film koji traje 2 ~asa i 30 minuta. Koliko je ostalo minuta zasnimawe na toj kaseti?
Pomo}u cifara 2, 8 i 9 napi{i najve}i i najmawi trocifreni broj, a zatimizra~unaj wihovu razliku.
1
2
3
4
5
Na primer: Najkra}e drumsko rastojawe izme|u Vrawa i Kraqeva je 260 km.
Beograd Vrawe Zrewanin Kikinda Kraqevo
Beograd 497 74 132 192
Vrawe 497 420 478 260
Zrewanin 74 420 56 266
Kikinda 132 478 56 324
Kraqevo 192 260 266 324
Koliko je najkra}e rastojawe od:
Zrewanina do Kikinde? Beograda do Zrewanina?
Koliko je du`e rastojawe na relaciji Beograd - Vrawe od rastojawa narelaciji Beograd - Kraqevo?
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Koju kasetu }e da upotrebi?
Koliko }e na upotrebqenoj kaseti posle snimawa tog filma ostatiminuta za snimawe?
Jedna porodica je putovala od Vrawa do Kikinde, a druga od Beograda doKraqeva. Koja porodica je pre{la vi{e kilometara i za koliko?
Ve`bamo.
149
ZADACI ZA VE@BAWEoduzimawe trocifrenih brojeva
U jednom bioskopu ima 936 mesta. Jedna {kola je kupila 380 karata, a druga397. Koliko je karata kupila tre}a {kola, ako se zna da su sve karteprodate tim {kolama?
Bogdan je ra~unao ovako: Svetlana je re{avalazadatak pomo}umatemati~kog drveta,ovako:
Du{an je ra~unaoovako:
936 - (380 + 397) = 936 - =
Odgovor:
Dovr{i svakora~unawe.
380+
-
397
777936
380
397
936
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Jedna kwiga ima 800 strana. Vawa jej prve nedeqe pro~itala 384 strana, adruge 296 strana te kwige. Koliko joj je strana ostalo da pro~ita, posle drugenedeqe?
Rade ima 254 dinara, a Aca 526. Oni `ele da kupe igra~ku ~ija je cena 1000 dinara. Koliko im novca nedostaje?
U jednoj {koli u prvoj smeni ima 584 u~enika, a u drugoj 119 u~enika mawenego u prvoj. Koliko u~enika ima ta {kola?
Zbir brojeva 290 i 340 umawi za 159. Izra~unaj.
Prvi sabirak je razlika brojeva 800 i 526. Drugi sabirak je broj 158. Izra~unajzbir.
Umawenik je najve}i trocifreni broj, a umawilac zbir brojeva 182 i 118.Izra~unaj razliku.
Za koliko je broj 1000 ve}i od zbira brojeva 743 i 159?
Odgovor:
1
2
3
4
5
6
7
U~imo.
150
ZADACI SA DVE OPERACIJEZADACI SA DVE OPERACIJEsabirawe i oduzimawesabirawe i oduzimawe
Jelena ima 125 dinara a wen brat za 8 dinara mawe od we. Album koji `eleda kupe ko{ta onoliko koliko oni zajedno imaju novca. Koliko ko{ta tajalbum?
Cena jedne pernice je 443 dinara, a druge za 125 dinara mawe. Aleksa je kupioobe. Koliko ih je platio?
Vida ima 438 dinara, a Angelina 99 dinara vi{e od Vide. One `ele da kupe lampu ~ija je cena 1000 dinara. Koliko im novca nedostaje?
Dvojica biciklista idu jedan drugome u susret. Rastojawe izme|u wih je napo~etku bilo jedan kilometar. Prvi je pre{ao 325 m, a drugi 402 m. Odrediwihova rastojawa do susreta.
Od trake du`ine 8 m, Nada je isekla traku du`ine 1 m i 15 cm i traku du`ine200 cm. Kolika je du`ina preostale trake? Izrazi u centimetrima.
Tri albuma su pla}ena 717 dinara. Ukupna cena prvog i drugog albuma je 409dinara, a drugog i tre}eg 433 dinara. Koliko ko{ta svaki od tih albuma?
Ukupna du`ina tri daske iznosi 10 m. Du`ina prve i druge daske je 687 cm, adu`ina druge i tre}e 508 cm. Kolika je du`ina svake od tih dasaka?
Koliko se upotrebi trocifrenih brojeva za numerisawe kwige koja ima 500stranica?
1
2
3
4
5
6
7
8
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
ZADACI SA DVE OPERACIJEsabirawe i oduzimawe Ve`bamo.
151
Izra~unaj:
Danijela je u{tedela 905 dinara. Od te svoje u{te|evine kupila je sukwu za585 dinara. Koliko joj je novca ostalo posle te kupovine?
Prvi sabirak je 199, a drugi sabirak je razlika brojeva 722 i 619. Izra~unajzbir.
Umawenik je zbir brojeva 119 i 6, a umawilac najve}i jednocifreni broj.Izra~unaj razliku.
Koliko ko{taju patike i {al?
Koliko ko{taju kapa i {al?
Za koliko su patike skupqe od kape?
Za koliko je {al jeftiniji od patika?
Du{an je kupio patike i kapu i platio nov~anicom od 1000 dinara. Koliki jewegov kusur?
1
2
4
5
3
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
120 + 400 =
530 - 100 =
260 + 140 =
300 - 180 =
665 + 238 =
392 - 174 =
250 + 130 =
670 - 250 =
580 + 230 =
500 - 210 =
278 + 151 =
402 - 299 =
325 + 223 =
387 - 152 =
438 + 325 =
210 - 170 =
558 + 245 =
731 - 567 =
739 din. 145 din.
169 din.
Proveravamo.
152
A SADA DA PROVERIMO ZNAWEA SADA DA PROVERIMO ZNAWEsabirawe i oduzimawe trocifrenih brojeva sabirawe i oduzimawe trocifrenih brojeva
U datom zbiru pove}aj za 5 samo prvi sabirak, a zatim samo drugi sabirak.Izra~unaj.
U slede}em zbiru umawi za 2 samo prvi sabirak, a zatim za isti broj umawisamo drugi sabirak. Izra~unaj.
Kako }e se promeniti zbir dva broja ako se:
1
2
3
Ra~unamo: 48 + 35 = 83
Odgovor:
(48 + 2) + 35 = 50 + 35 = 85, a to je 83 + 2
48 + (35 + 5) = 48 + 40 = 88, a to je 83 + 5
(48 - 8) + 35 = 40 + 35 = 75, a to je 83 - 8
48 + (35 - 5) = 48 + 30 = 78, a to je 83 - 5
Uo~eno mo`emo izraziti re~ima:
Ako jedan sabirak pove}amo za neki broj, i zbir se za taj broj.
Ako jedan sabirak umawimo za neki broj, i zbir se za taj broj.
65 + 25 = 90
(65
(32
+
-
)
)
+
+
+
+
+
+
25
49
=
=
=
=
=
=
U autobusu je 48 `ena i 35 mu{karaca. Koliko je ukupno putnika u tomautobusu?
Ako u autobus u|u jo{ 2 `ene, onda }e biti:
Ako u autobus u|e jo{ 5 mu{karaca, onda }e biti:
Da je u autobus u{lo za 8 `ena mawe, tada bi bilo:
Da je u autobus u{lo za 5 mu{karaca mawe, tada bi bilo:
sabirak sabirak
zbir
Dopuni date re~eniceodgovaraju}im re~ima.
65
32
+
+
(25
(49
+
-
)
)
=
=
Dopuni re~enicu:
Dopuni re~enicu:
U
U
oba
oba
slu~aja
slu~aja
zbir
zbir
je
je
za
za
.
.
32 + 49 = 81
samo prvi sabirak pove}a za 100? I zbir se
samo drugi sabirak umawi za 16?
bilo koji sabirak pove}a za 50?
bilo koji sabirak umawi za 2?
+5
-2
153
U~imo.
ZAVISNOST ZBIRA OD SABIRAKAZAVISNOST ZBIRA OD SABIRAKA
[ta }e biti sa zbirom 147 + 29 = 176 ako se:
Ako je a + b = 505, izra~unaj:
Zaokru`i ve}i zbir bez ra~unawa.
Ana ima 18 ~okoladnih i 14 vo}nih bombona.
Izra~unaj samo jednom ra~unskom operacijom: sabirawem ili oduzimawem.
Izra~unaj samo jednom ra~unskom operacijom. Odredi a upore|uju}i drugu jednakost sa prvom.
Jedan od sabiraka umawen je za 140. Za koliko treba pove}ati drugi sabirakda bi se zbir umawio za 100?
1
2
3
4
5
6 7
8
samo prvi sabirak pove}a za 13?
samo drugi sabirak pove}a za 11?
bilo koji sabirak pove}a za 5?
samo prvi sabirak umawi za 15?
samo drugi sabirak umawi za 15?
bilo koji sabirak umawi za 5?
374 + 9 115 + 150 280 + 120 740 + 9
324 + 9 115 + 120 280 + 180 779 + 9
Koliko ukupno bombona ima Ana?
Ako Ana pojede 5 vo}nih bombona, koliko }e tada bombona ona imati?Izra~unaj samo jednim oduzimawem.
Ako Ana kupi jo{ 6 ~okoladnih bombona, koliko }e tada bombona imati?Izra~unaj samo jednim sabirawem.
Izra~unaj i odgovori:
a + (b + 159) =
(a + 350) + b =
a + (b - 150) =
(a - 350) + b =
635 + 5
655 + 5
245 + (45 - 20) =
(245 - 45) + 45 =
398 + 184 = 582 343 + 127 = 470
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
245 + (45 + 10) =
243 + 127 = 370
(245 + 55) + 45 =
245 + 45 = 290
398 + (184 - a)= 580 (343 + a) + 127 = 477
a = a =
(243 + a) + 127 = 377
a =
Odgovor:
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEzavisnost zbira od sabirakazavisnost zbira od sabiraka
154
Ve`bamo.
U jednoj kutiji ima 25 kreda, a u drugoj 37. Koliko je ukupno kreda u ovimkutijama?
Jedan od redara ra~unao je ovako: 25 + 37 = 62.
Drugi redar je iz prve kutije premestio u drugu 3 krede, da bi lak{eizra~unao ukupan broj kreda.
To je zapisao i izra~unao ovako:
Da li se zbir promenio?
Tada bi bilo: (25 + 5) + (37 - 5) =
Dovr{i re~enicu: Ni tada se zbir .
.
.
Dopuni re~enicu: U svakom od navedenih na~ina zbir je To je broj
Dopuni re~enicu: U svakom od navedenih na~ina zbir je To je broj
298 + 267 =
348 + 199 =
196 + 546 =
298 + 267 = (298 + 2) + (267 - 2) =
348 + 199 = (348 - 1) + (199 + 1) =
196 + 546 = (196 + 4) + (546 - 4) =
Na osnovu ovih primera uo~avamo:
Dopuni re~enicu:
Zbir se ne}e promeniti ako se jedan sabirak zaneki broj, a drugi sabirak za isti broj.
Ovo svojstvo naziva se stalnost (nepromenqivost) zbira.
Drugi redar je mogao da olak{a ra~unawe i preme{tawem 5 kreda izdruge u prvu kutiju.
(25 - 3) + (37 + 3) = 22 + 40 = 62.
Izra~unaj zbir na dva prikazana na~ina.
Izra~unaj zbir na dva prikazana na~ina. Zaokru`i sebi lak{i na~inizra~unavawa.
1
2
Dopuni.
738 + 192 =
738 + 192 = (738 - 8) + (192 + 8) =
Zna~i, primenom svojstva stalnosti zbira u nekim zadacimaposti`emo izra~unavawe. 155
U~imo.
STALNOST ZBIRASTALNOST ZBIRA
U svaki kvadrati} upi{i broj koji nedostaje.
U svaki kvadrati} upi{i broj koji nedostaje,a zatim izra~unaj zbir na dvaprikazana na~ina. Zaokru`i sebi lak{i na~in izra~unavawa.
U svakom od dva ormana je po 128 kwiga. Izra~unaj sabirawem ukupan brojkwiga u ta dva ormana.
Primeni svojstvo stalnosti zbira i izra~unaj. Zadatak ima vi{e re{ewa.
Primenom svojstva stalnosti zbira izra~unaj na sebi lak{i na~in. Zadatakima vi{e re{ewa.
Objasni bez izra~unavawa zbira ta~nost datih jednakosti.
1
2
3
4
5
6
392 + 548 = (392 + 8) + (548 - ) 238 + 399 = (238 - ) + (399 + 1)
289 + 219 = (289 + ) + (219 - 11)
397 + 136 =
259 + 290 =
495 + 215 =
(397 + 3) + (136 - ) =
(259 - ) + (290 + 10) =
(495 + 5) + (215 - ) =
Mitar je iz prvog ormana premestio u drugi 2 kwige. Koliko je sada kwiga uprvom ormanu, koliko u drugom, a koliko u oba ormana?
Odgovori:
299 + 348 = (299 + ) + (348 - ) =
179 + 593 = (179 - ) + (593 + ) =
498 + 147 = ( + ) + ( - ) =
146 + 595 = ( - ) + ( + ) =
497 + 364 =
599 + 293 =
129 + 591 = (129 - 9) + (591 + )
590 + 182 =
139 + 691 =
199 + 115 =
295 + 546 =
199 +229 = 200 +228 297 + 145 = 300 + 142226 + 694 = 220 + 700
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEstalnost zbirastalnost zbira
156
Ve`bamo.
Izra~unao je ovako: 45 - 35 = 10
Odgovor:
Ivan je imao 45 dinara, pa je kupio sladoled za 35 dinara. Koliko mu jeostalo novca posle te kupovine?
umawenik umawilac
razlika
Da je Ivan imao 5 dinara vi{e, tada bi bilo:
(45 + 5) - 35 = 50 - 35 = 15, a to je 10 + 5
Da je Ivan imao 5 dinara mawe, tada bi bilo:
(45 - 5) - 35 = 40 - 35 = 5, a to je 10 - 5
83 - 39 = 44
(83+ ) - - = =39
Dopuni
Dopuni
re~enicu:
re~enicu:
Razlika
Razlika
se
se
za
za
.
.
Ako umawenik za neki broji razlika se smawi za taj broj.
samo umawenik pove}a za 20?
samo umawenik smawi za 10?
samo umawenik pove}a za 120?
samo umawenik smawi za 120?
(83 - ) - - =39 =
35 din.
U datoj razlici pove}aj za 7 samo umawenik. Izra~unaj.
U datoj razlici smawi za 13 samo umawenik. Izra~unaj.
Kako }e se promeniti razlika dva broja ako se:
[ta }e biti sa razlikom 250 - 115 = 35 ako se:
1
2
3
4
+7
Dopuni date re~eniceodgovaraju}im re~ima.
Ako umawenik pove}amo za neki broj irazlika se za taj broj.
samo umawenik pove}a za 18?
samo umawenik umawi za 57?
samo umawenik pove}a za 150?
samo umawenik umawi za 65?
Izra~unaj i odgovori:
157
U~imo.
ZAVISNOST RAZLIKE OD UMAWENIKAZAVISNOST RAZLIKE OD UMAWENIKA
Kako }e se promeniti razlika dva broja ako se:
[ta }e biti sa razlikom 300 - 99 = 201 ako se:
Zaokru`i ve}u razliku bez ra~unawa.
Mama je kupila 30 kg paradajza. Za pravqewe ke~apa utro{ila je 22 kgparadajza, a od ostatka napravila je sok. Koliko kilograma paradajza jeutro{ila za sok?
Izra~unaj samo jednom ra~unskom operacijom: sabirawem ili oduzimawem.
Odredi a upore|uju}i drugu jednakost sa prvom.
1
2
3
4
5
6
samo umawenik pove}a za 200?
samo umawenik pove}a za 59?
samo umawenik umawi za 57?
samo umawenik umawi za 19?
115 - 2 327 - 3 556 - 4 249 - 5 130 - 7 205 - 8
135 - 2
150 - 25 = 125
186 - 47 = 139
820 - 690 = 130
275 - 126 = 149
(150 + 50) - 25 =
(186 + a) - 47 = 153
(820 - 20) - 690 =
(275 - a) - 126 = 74
(150 - 20) - 25 =
a =
(820 + 80) - 690 =
Odgovor:
Odgovor:
Da je mama kupila 5 kg paradajza vi{e, koliko bi tada kilograma paradajzaostalo za pravqewe soka, ako bi istu koli~inu utro{ila za pravqeweke~apa? Izra~unaj jednim sabirawem.
347 - 3 536 - 4 229 - 5 150 - 7 505 - 8
samo umawenik pove}a za 423?
samo umawenik umawi za 324? Izra~unaj i odgovori:
a =
480 - 195 = 285 482 - 324 = 158
(180 + a) + 195 = 305 (482 - a) - 324 = 100
a = a =
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEzavisnost razlike od umawenikazavisnost razlike od umawenika
158
Ve`bamo.
U datoj razlici pove}aj za 10 samo umawilac. Izra~unaj.
U datoj razlici umawi za 50 samo umawilac. Izra~unaj.
Kako }e se promeniti razlika dva broja ako se:
[ta }e biti sa razlikom 490 - 70 = 420 ako se:
1
2
3
4
Izra~unao je ovako: 80 - 15 = 65
Odgovor:
Darko je imao 80 dinara, pa je kupio olovku za 15 dinara. Koliko mu je ostalonovca posle te kupovine?
umawenik umawilac
razlika
80 - (15 + 5) = 80 - 20 = 60, a to je 65 - 5
80 - (15 - 5) = 80 - 10 = 70, a to je 65 + 5
174 - 34 = 140
220 - 150 = 70
174
220
-
-
(34
(150
+
-
)
)
=
=
Dopuni
Dopuni
re~enicu:
re~enicu:
Razlika
Razlika
se
se
za
za
.
.
Uo~eno mo`emo izraziti re~ima:
Da je Darko kupio olovku skupqu za 5 dinara,tada bi bilo:
Da je Darko kupio olovku jevtiniju za 5 dinara,tada bi bilo:
samo umawilac pove}a za 327?
samo umawilac umawi za 154?
samo umawilac pove}a za 235?
samo umawilac umawi za 451?
Ako umawilac smawimo za neki broj,razlika se za taj broj.
Dopuni date re~eniceodgovaraju}im re~ima.Ako umawilac pove}amo za neki broj,
razlika se za taj broj.
samo umawilac pove}a za 30?
samo umawilac umawi za 20?
samo umawilac pove}a za 80?
samo umawilac umawi za 40?159
U~imo.
ZAVISNOST RAZLIKE OD UMAWIOCAZAVISNOST RAZLIKE OD UMAWIOCA
[ta }e biti sa razlikom 340 - 125 = 215 ako se:
Ako je a - b = 388, izra~unaj:
Zaokru`i mawu razliku bez ra~unawa.
Izra~unaj samo jednim sabirawem ili samo jednim oduzimawem:
Bojana je imala 48 sli~ica. Devet je dala bratu. Koliko sli~ica je ostaloBojani?
Odredi a upore|uju}i drugu jednakost sa prvom.
1
2
3
4
5
6
samo umawilac pove}a za 25?
a - (b - 195) =
samo umawilac umawi za 25?
a - (b + 159) =
284 - 37 = 247 572 - 125 = 447
284 - (37 + a) = 244 572 - (125 - a) = 472
a =
samo umawilac pove}a za 75?
samo umawilac umawi za 75?
Izra~unaj i odgovori:
a =
475 - 245 = 230 507 - 200 = 307
475 - (245 + a) = 215 507 - (200 - a) = 317
a = a =
628 - 7 525 - 10 680 - 40 946 - 40 1000 - 9
628 - 9
240 - 28 = 212 720 - 680 = 40
240 - (28 + 12) = 720 - (680 + 20) =
240 - (28 - 8) = 720 - (680 - 80) =
525 - 5 680 - 50 946 - 20 1000 - 5
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Ako bi Bojana dala bratu jo{ 5 sli~ica, koliko bi joj tada ostalo sli~ica? Izra~unaj jednim oduzimawem.
Da je Bojana dala bratu 4 sli~ice mawe, koliko bi joj tada sli~ica ostalo?Izra~unaj jednim sabirawem.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEzavisnost razlike od umawiocazavisnost razlike od umawioca
160
Ve`bamo.
Nata{a je imala 280 dinara. Potro{ila je 145 dinara. Koliko novca jeostalo Nata{i?
Nata{a je izra~unala ovako: 280 - 145 = 135
Da je Nata{a imala 100 dinara mawe i da je potro{ila 100 dinaramawe, tada bi bilo:
Da li se razlika promenila?
(280 + 20) - (145 + 20) =
Da li se razlika promenila?
,
,
Da je Nata{a imala za 20 dinara vi{e i potro{ila za 20 dinara vi{e,tada bi bilo:
(280 - 100) - (145 - 100) = -
-
=
=
Dopuni re~enicu: U svakom od navedenih na~ina razlika je a to je broj .
Dopuni re~enicu: U svakom od navedenih na~ina razlika je a to je broj .
Na osnovu ovih primera uo~avamo:
Ovo svojstvo naziva se stalnost (nepromenqivost) razlike.
645 - 305 =
299 - 347 =
610 - 390 =
(299 + 1) - (347 + 1) =
(610 - 10) - (390 - 10) =
-
-
-
-
=
=
=
=
Izra~unaj razliku na dva prikazana na~ina:
Izra~unaj razliku na dva prikazana na~ina. Zaokru`i sebi lak{i na~inizra~unavawa.
1
2
645 - 305 = (645 - 5) - (305 - 5) =
604 - 198 =
604 - 198 = (604 +2) - (198 + 2) =
Razlika se ne}e promeniti ako se umawenik i umawilacili za isti broj.
Dopuni.
Dopuni re~enicu:
Zna~i, primenom svojstva stalnosti razlike u nekimzadacima posti`emo izra~unavawe. 161
U~imo.
STALNOST RAZLIKESTALNOST RAZLIKE
U svaki kvadrati} upi{i broj koji nedostaje.1
700 - 197 = (700 + 3) - (197 + )
865 - 129 = (865 + ) - (129 + ) =
264 - 104 = (264 - ) - (104 - ) =
536 - 395 = ( + ) - ( + ) =
897 - 207 = ( - ) - ( - ) =
823 - 298 =
173 - 129 =
430 - 290 =
584 - 119 =
865 - 148 =
602 - 275 =
697 - 353 =
756 - 398 =
735 - 205 = (735 - 5) - (205 - )
600 - 198 = (600 + ) - (198 + 2) 396 - 205 = (396 - ) - (205 - 2)
U svaki kvadrati} upi{i broj koji nedostaje,a zatim izra~unaj zbir na dvaprikazana na~ina. Zaokru`i sebi lak{i na~in izra~unavawa.
Primeni svojstvo stalnosti zbira i izra~unaj. Zadatak ima vi{e re{ewa.
Primeni svojstvo stalnosti razlike i izra~unaj na sebi najlak{i na~in.Zadatak ima vi{e re{ewa.
Objasni ta~nost datih jednakosti bez izra~unavawa razlike.
2
3
4
5
600 - 198 =
678 - 305 =
456 - 404 =
456 - 404 = (456 - ) - (404 - 4) =
678 - 305 = (678 - 5) - (305 - ) =
543 - 299 =
543 - 299 = (543 + ) - (299 + 1) =
600 - 198 = (600 + 2) - (198 + ) =
710 - 535 =
836 - 499 =
698 - 236 =
925 - 595 = 930 - 600 560 - 290 = 570 - 300 203 - 159 = 200 - 156
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEstalnost razlikestalnost razlike
162
Ve`bamo.
Dopuni:
Ako su a + b = 500, izra~unaj:
Koriste}i stalnost zbira kao olak{icu, izra~unaj. Zadatak ima vi{e re{ewa.
Dopuni:
Ako je a - b = 400, izra~unaj:
Koriste}i stalnost razlike kao olak{icu, izra~unaj. Zadatak ima vi{ere{ewa.
1
2
3
4
5
6
Ako bilo kom sabirku neki broj,
.
.
zbir }e se
Ako bilo koji sabirak za neki broj, zbir }e se
Zbir se ne}e promeniti ako se jedan sabirak , a drugi
za isti broj.
(a + 195) + b =
(a + 178) - b =
(a - 195) + b =
(a - 178) - b =
a + (b - 143) =
a - (b + 153) =
a + (b + 143) =
a - (b - 153) =
(a + 153) + (b - 153) =
(a + 145) - (b + 145) =
895 - 397 =
992 - 794 =
198 + 379 =
295 + 188 =
Ako umawenik umawimo za neki broj, razlika se za taj broj.
Ako umawilac umawimo za neki broj, razlika seza taj broj.
Razlika se ne}e promeniti ako se iumawe ili za isti broj.
163
Proveravamo.
A SADA DA PROVERIMO ZNAWEA SADA DA PROVERIMO ZNAWEzavisnost zbira od promene sabiraka; stalnost zbira;
zavisnost razlike od promene umawenika; stalnost razlikezavisnost zbira od promene sabiraka; stalnost zbira;
zavisnost razlike od promene umawenika; stalnost razlike
1
3
4
2Odredi vrednost izraza a + 5 kad je:
Izra~unaj i objasni za{to je ovaj na~in re{avawa ta~an.
Sastavi ~etiri jednakosti (dva primera sabirawa i dva primera oduzimawasa brojevima):
Odredi vrednost izraza a - 5 kad je:
Da se podsetimo!
Zapise kao {to su:
140 + 60 i 200 - 50
nazivamo ili, kra}e, izrazi.matemati~ki izrazi
Wima smo izrazili brojeve 200 i 50.
Zbirovi:
imaju isti drugi sabirak. imaju isti umawenik.
Sve te zbirove mo`emo zameniti jednim izrazom:
Sve te razlike mo`emo zameniti jednim izrazom:
a = 183 Vrednost je 183 + 5 = a = 197 Vrednost je 197 - 5 =
a = 195 Vrednost je a = 280 Vrednost je
a = 295 Vrednost je
168 - 9 = jer je + = 168
236 - 7 = jer je + = 236
354 - 8 = jer je + = 354
162 + 9 = jer je 171 - 9 =
155 + 8 = jer je 163 - 8 =
a = 342 Vrednost je
700 - a
Gde je a = 100 ili a = 200 ili a = 300. Gde je a = 1 ili a = 2 ili a = 3.
Razlike:
100 + 5 700 - 1
200 + 5 700 - 2
300 + 5 700 - 3
a + 5
+ -= =
171 - 162 =
163 - 155 =
440 60 500 380 80 460 680 90 770
4
5
4
0
0
0
+
-
-
+
=
=
=
=
Obnavqamo.
164
IZRAZI SA PROMENQIVOMIZRAZI SA PROMENQIVOM
U nov~aniku je bilo nekoliko dinara. Mira je u taj nov~anik dodala 120 dinarai sada je u nov~aniku 128 dinara. Koliko je dinara pre bilo u nov~aniku ?
Re{i jedna~ine i proveri. Usmeno objasni na~in re{avawa.
Koji broj treba sabrati sa 9 pa da zbir bude 170?
1
2
3
Da se podsetimo!
Broj koji je nepoznat zapisujemo slovom a, ili b, ili h, ili bilo kojimdrugim slovom.
Zapi{i jednakosti:Zbir nepoznatog broja a i broja 8 je broj 25. a
x
+
+
-
=
=
= 100
Zbir broja 6 i nepoznatog broja h je broj 80.
Razlika nepoznatog broja s i broja 18 je broj 100.
Jednakosti: a + 8 = 20, 6 + h = 80, s - 18 = 100 nazivamo .jedna~ine
Zna~i, jedna~ine su jednakosti sa nepoznatim brojem.
Pitawa:
[ta je u zadatku poznato?
[ta je u zadatku nepoznato?
Re{avamo zadatak:Zapisujemo nepoznati broj sa a.
Pi{emo jedna~inu: a + 120 = 128
Ra~unamo: a = 128 - 120
Re{ewe: a = 8
Provera: 8 + 120 = 128
Odgovor:
Odgovor:
Odgovori:
Nepoznati sabirak
Da bi se odredio nepoznati sabirak a, od zbira 128 treba oduzeti poznati
sabirak 120.
Pro~itaj napisane jednakosti.
Re{ewe zadatka mo`e zapisati u jednom redu ovako:se
a + 120 = 180 a = 128 - 120 a = 8 Provera: 8 + 120 = 128
128
120?a 128
+120
-120
7 + a = 127 6 + a = 158 300 + h = 800 h + 158 = 629
a = -
+ =
a = h = h =
a = a = h = h =
Provera: Provera: Provera: Provera:
Slede}i zadatak napi{i u obliku jedna~ine, a zatim je re{i i proveri zapisivawem ujednom redu.
165
U~imo.
JEDNA^INE SA NEPOZNATIM SABIRKOMJEDNA^INE SA NEPOZNATIM SABIRKOM
Re{i jedna~ine i proveri:
Re{i i proveri u jednom redu:
Prona|i gre{ku i ispravi je,a zatim uradi proveru re{ewa.
Svaki slede}i zadatak napi{i u obliku jedna~ine a zatim je re{i i proveri(zapisivawem u jednom redu).
Sastavi i re{i zadatak prema jedna~ini: h + 150 = 800.
Koji broj treba dodati broju 9 da bi sedobio broj 920? Napi{i jedna~inu ire{i je.
1
2
3
5
6
4
Koji broj treba pove}ati za 90 da bi se dobio broj 780?
Ako se nepoznatom broju doda 57, zbir je 296. Odredi nepoznati broj.
Koji broj treba dodati broju 42, pa da zbir bude 860?
Mihajlo je imao 119 sli~ica. Od druga je dobio jo{ nekoliko. Sadaima 130 sli~ica. Koliko sli~ica je Mihajlo dobio od druga?
Luka je imao 80 dinara. Od tate je dobio jo{ novca i tada je kupiokwigu za 170 dinara. Koliko novca mu je dao tata?
a + 6 = 132
s + 140 = 230
s = 230 - 140
9 + a = 190 241 + h = 859 h + 323 = 1000
h + a = 230
Ako je h = 118, onda je a = , a
x
=
=
.
.
Provera:
Provera:Ako je a = 47, onda je h = ,
s = 80
Provera:
Zadatak:
Re{ewe:
170 din.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEjedna~ine sa nepoznatim sabirkomjedna~ine sa nepoznatim sabirkom
166
Ve`bamo.
Kada je Tawa u jednoj kwi`ari kupila olovku za 8 dinara, ostalo joj je 192dinara. Koliko je novca Tawa ponela u kwi`aru?
Re{i jedna~ine i proveri. Usmeno objasni na~in re{avawa.
Koji broj je umawenik, ako je umawilac 255, a razlika 189?
Od kog broja treba oduzeti 20 da bi razlika bila 490?
Prona|i gre{ke. Precrtaj ih i ispravi tako {to }e{ pored neta~nih brojevanapisati ta~ne brojeve.
1
2
3
4
5
h - 5 = 169 a - 32 = 118 s - 124 = 239 s - 255 = 1000
Slede}e zadatke napi{i u obliku jedna~ina a zatim ih re{i i proverizapisivawem u jednom redu.
Pitawa:
[ta je u zadatku poznato?
[ta je u zadatku nepoznato?
Re{avamo zadatak:Zapisujemo nepoznati broj sa x.
Pi{emo jedna~inu: h - 8 = 192
Ra~unamo: x = 192 + 8
Re{ewe: x = 200
Provera: 200 - 8 = 192
Odgovor:
Odgovori:
Nepoznati umawenik
Da bi se odredio nepoznati umawenik h, razlici 192 treba dodati umawilac 8.
x
1928x 192
+8
-8
h - 13 = 619 h - 43 = 767
h = 619 + 13 h = 767 + 43
h = 742 h = 800
Provera: 742 - 12 = 619 Provera: 800 - 43 = 767167
U~imo.
JEDNA^INE SA NEPOZNATIM UMAWENIKOMJEDNA^INE SA NEPOZNATIM UMAWENIKOM
Re{i jedna~ine i proveri:
Re{i i proveri u jednom redu:
Svaki slede}i zadatak napi{i u obliku jedna~ine, a zatim je re{i i proveri(zapisivawem u jednom redu).
Kada je prodavac prodao 192 kg jabuka, ostalo mu je za prodaju jo{ 198 kg jabuka. Koliko je kilograma jabuka imao taj prodavac pre prodaje? Napi{i jedna~inu, re{i i proveri.
Sr|an je u jednoj prodavnici kupio ~okoladu za 75 dinara. Prodavac mu jevratio kusur 125 dinara. Kojom nov~anicom je Sr|an platio tu ~okoladu?Napi{i jedna~inu, re{i i proveri.
Sastavi i re{i zadatak prema jedna~ini: h - 750 = 1000.
1
2
3
4
5
6
a - 9 = 452 h - 6 = 349 s - 35 = 371 h - 195 = 243
h - a = 192Ako je a = 230, onda je h = , h = . Provera:
Ako je a = 521, onda je h = , h = . Provera:
Odgovor:
Odgovor:
Sr|anov kusur
Zadatak:
Re{ewe:
Od kog broja treba oduzeti 43 da bi razlika bila 128?
Koji broj treba umawiti za 18 da bi se dobio broj 300?
Ako se od nepoznatog broja oduzme broj 123, razlika je 202. Odredi nepoznatibroj.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEjedna~ine sa nepoznatim umawenikomjedna~ine sa nepoznatim umawenikom
168
Ve`bamo.
1
2
3
4
5
Jedna~ina:
Jedna~ina:
Pitawa:
[ta je u zadatku poznato?
[ta je u zadatku nepoznato?
Re{avamo zadatak:Zapisujemo nepoznati broj sa a.
Pi{emo jedna~inu: 25 - a = 19
Ra~unamo: a = 25 -19
Re{ewe: a = 6
Provera: 25 - 6 = 19
Odgovor:
Odgovori:
Nepoznati umawilac
Da bi se odredio nepoznati umawilac a,od umawenika 25 treba oduzeti razliku 19.
25
a 19
U kesici je bilo 25 bombona. Oqa je pojela nekoliko i ostalo je jo{ 19 bombona u toj kesici. Koliko je bombona iz te kesice pojela Oqa?
Re{i jedna~ine i proveri. Usmeno objasni na~in re{avawa.
Koji broj je umawilac, ako je umawenik 188, a razlika 146?
Koji broj treba oduzeti od 730, pa da razlika bude 140?
Prona|i gre{ke. Precrtaj ih i ispravi tako {to }e{ pored neta~nih brojevanapisati ta~ne brojeve.
270 - a = 80 900 - h = 340 681 - a = 194 723 - h = 235
Odgovor:
Odgovor:
417 - h = 129
h = 417 - 129
h = 388
Provera: 417 - 388 = 129
169
U~imo.
JEDNA^INE SA NEPOZNATIM UMAWIOCEMJEDNA^INE SA NEPOZNATIM UMAWIOCEM
Re{i jedna~ine i proveri:1
Odgovor:
322 - a = 85 141 - h = 8 582 - s = 235 830 - h = 489
Re{i i proveri u jednom redu:
Svaki slede}i zadatak napi{i u obliku jedna~ine a zatim je re{i i proveri(zapisivawem u jednom redu).
Aleksandra je platila kwigu nov~anicom od 500 dinara, a prodavac joj jevratio kusur 58 dinara. Koliko ko{ta kwiga koju je kupila Aleksandra?Napi{i jedna~inu, re{i i proveri.
Ratko je ~astio drugove iz odeqewa. Doneo je 125 bombona. Ostalo mu je 8bombona. Koliko bombona su pojeli wegovi drugovi? Napi{i jedna~inu, re{ii proveri (zapisivawem u jednom redu).
Sastavi i re{i zadatak prema jedna~ini: 1000 - h = 245.
2
3
4
5
6
a - s = 186Ako je a = 326, onda je s = ,
,
s = . Provera:
Ako je a = 414, onda je s = s = . Provera:
Ako broj 900 umawi{ za nepoznati broj, dobi}e{ broj 790. Odredi nepoznatibroj.
Ako od broja 720 oduzme{ nepoznati broj, razlika je 252. Odredi nepoznati broj.
Za koji broj treba umawiti broj 805 da se dobije broj 194?
Koji broj treba oduzeti od 730 pa da razlika bude 24?
Odgovor:
? din.
Zadatak:
Re{ewe:
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEjedna~ine sa nepoznatim umawiocemjedna~ine sa nepoznatim umawiocem
170
Ve`bamo.
171
U~imo.
NEJEDNA^INENEJEDNA^INE
1
2
3
Ivana ima mawe od 9 godina. Koliko godina mo`e da ima Ivana? Napi{inejedna~inu i re{i je. Pro~itaj.
Miqan ima vi{e od 8 i mawe od 12 olovaka. Koliko Miqan mo`e da imaolovaka? Napi{i nejedna~inu i re{i je. Pro~itaj.
U svaki kvadrati} upi{i cifru 0. Ako dobije{ ta~nu nejednakost, zaokru`ire~ ta~no, a ako dobije{ neta~nu nejednakost, zaokru`i re~ neta~no.
U svesci sastavi sli~an zadatak i re{i ga.
Da se podsetimo!
Tra`imo broj koji je mawi od 5.
Zadatak se mo`e prikazati ovako:
a zapisati nejednakost: h < 5.
Broj h mo`e biti 0, jer je 0 < 5, 1 jer je 1 < 5, 2 jer je 2 < 5, 3 jer je 3 < 5, 4 jer je4 < 5, a ne mo`e 5, jer je 5 = 5.
Re{ewa nejednakosti: h < 5 su brojevi: 0, 1, 2, 3 i 4.Ka`emo:
Broj 1 pripada skupu re{ewa A.To kra}e pi{emo: 1 AE
Skup re{ewa je 0, 1, 2, 3, 4{ }.
Skup re{ewa je {10, 11, 12, 13, 14}.
Skup re{ewa je { }
A = 0, 1, 2, 3, 4{ }.
Danica ima vi{e od 9 i mawe od 15 dinara. Koliko Danica mo`e da imadinara?
Pi{emo nejednakost: 9 < h < 15
Re{ewa nejednakosti: 9 < h < 15 su brojevi koji su ve}i od 9, a mawi od 15.
Odgovor: Danica mo`e da ima 10, 11, 12, 13 ili 14 dinara.
Nejednakosti: h < 14, 9 < h < 15 nazivamo nejedna~ine.
Nejedna~ina:
Nejedna~ina:
<
< a <
Re{ewa nejedna~ine su brojevi:
Odgovor:
Odgovor:
305 > 30 ta~no neta~no
531 < 53 ta~no neta~no
857 < 8 7 ta~no neta~no
664 > 6 4 ta~no neta~no
526 > 5 9 ta~no neta~no
ili
ili
E je znak za pripadnost skupu.
{ } su znakovi za skup.Skup mo`emo ozna~iti
bilo kojim slovom.
1
2
3
4
Popuwavawem tablice odredi re{ewa nejedna~ine h + 14 < 18.
Me|u brojevima 0, 1, 2, 3, 4, 5 na|i re{ewa nejedna~ine h + 12 > 15.
Koji broj se mo`e dodati broju 41, pa da zbir bude mawi od 50?
Kom broju mo`emo dodati 78 pa da zbir bude mawi od 84?
Koji se broj mo`e dodati broju 20 pa da zbir bude mawi od 24?
Marina je zapisala nejednakost: 20+ h < 24
Zatim je poga|ala re{ewa pi{u}i:
Zatim je poga|ao popuwavawem tablice:
20 + 0 < 24
20 + 1 < 24
20 + 2 < 24
20 + 3 < 24
A onda je rekla: „To mo`e da bude broj 0, ili 1, ili 2, ili 3. Ne mo`e da bude broj 4 jer je 20 + 4 = 24."
Vuka{in je zapisao istu nejednakost: 20 + h < 24.
A onda je rekao: „Najmawi broj koji se mo`e dodati je 0, a najve}i 3".
Nejednakost 20 + h < 24 nazivamo .nejedna~ina
Re{ewe nejedna~ine 20 + h < 24 su brojevi: 0, 1, 2 i 3.
h 0 1 2 3 4 5 6
h 0 1 2 3 4 5
h +18
h+12
Nepoznati sabirak
Re{ewa su brojevi: { }.
Me|u datim brojevima re{ewa najedna~ineh + 12 > 15 su brojevi:
Nejedna~ina ima oblik: ___ + ____ < 50
Re{ewa nejedna~ine su brojevi:
20 + x < 24
0,1,2 i 3
h 0
20
1
21
2
22
3
2320 + h
h + 14 < 18.
,
.
,
.
,
i
Nejedna~ina ima oblik: ___ + ____ < 84
Re{ewa nejedna~ine su brojevi: { }
Ili skup re{ewa je {0, 1, 2 i 3}.
x + 14 = 18
x + 12 = 15
U~imo.
172
NEJEDNA^INE SA NEPOZNATIM SABIRKOMNEJEDNA^INE SA NEPOZNATIM SABIRKOM
Odredi sva re{ewa svake date nejedna~ine.
Odredi najmawe i najve}e re{ewe svake date nejedna~ine.
U skupu jednocifrenih brojeva na|i re{ewa datih nejedna~ina:
Koji broj mo`e{ dodati broju 22, pa da zbir bude mawi od 30?
Koji su prirodni brojevi ~iji zbir sa 19 daje broj mawi od 25?
Slede}e zadatke napi{i u obliku nejedna~ina, a zatim ih re{i.
Vlada: U kasici je bilo 18 dinara, pa sam dodao jo{ nekoliko. Sada imammawe od 25 dinara. Pogodi koliko sam dinara dodao u kasicu?
1
2
3
4
5
6
7
Nejedna~ina
Nejedna~ina
a mo`e da bude ma koji od brojeva
Najmawe re{ewe Najve}e re{ewe
48 + a < 57
38 + h < 43
55 + a > 60 Re{ewa su brojevi: {
{
{
{
{
{
{
}.
}.
}.
}.
}.
}.
}.
680 + h > 685 Re{ewa su brojevi:
h + 248 > 254 Re{ewa su brojevi:
a + 86 < 93
h + 59 < 66
Nejedna~ina: + < 30
Nejedna~ina:
Nejedna~ina:
Nejedna~ina:
Nejedna~ina:
Re{ewa su brojevi:
Da li broj 1 pripada skupu re{ewa?
Re{ewa su brojevi:
Re{ewa su brojevi:
Re{ewa su brojevi:
Re{ewa su brojevi:
Kom broju mo`e{ dodati 88 pa da zbir bude mawi od 91?
Kada je Sla|ana dodala u kutiju jo{ 8 salveta, imala je mawe od 16. Kolikoje salveta Sla|ana mogla da doda u kutiju?
, , , i, , ,
Na sli~an na~in igraj se sa svojim parom poga|awa nepoznatih brojeva.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEnejedna~ine sa nepoznatim sabirkomnejedna~ine sa nepoznatim sabirkom
173
Ve`bamo.
1
2
3
4
Popuwavawem tablice odredi re{ewa nejedna~ine: h - 15 < 6.
Me|u brojevima 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40 na|i re{ewa najedna~ine h - 34 < 5.
Od kog broja se mo`e oduzeti 28 pa da razlika bude mawa od 5?
Koji broj se mo`e umawiti za 15 pa da razlika bude mawa od 6?
Od kog broja mo`e{ oduzeti 25 pa da razlika bude mawa od 4?
Marina je zapisala nejedna~inu: h - 25 < 4.
Zatim je poga|ala re{ewa pi{u}i:
Zatim je poga|ao popuwavawem tablice:
A onda je rekla: „To mo`e da bude broj 25, ili 26, ili 27, ili 28. Ne mo`e dabude broj 29 jer je 29 - 25 = 4."
Vuka{in je zapisao istu nejedna~inu: h - 25 < 4.
A onda je rekao: „To mo`e da bude najmawi broj 25, a najve}i 28".
h - 25 < 4
25, 26, 27 i 28
h
25 - 25 < 4
26 - 25 < 4
27 - 25 < 4
28 - 25 < 4
25 26 27 28
h + 25 0 1 2 3
Re{ewe nejedna~ine h - 25 < 4 su brojevi: 25, 26, 27 i 28.
h
h
h
h
-
-
1
3
5
4
Nepoznati umawenik
Re{ewa su brojevi:
h - 15 < 6
,
,
,
,
,
,
,
,
,
.
.
.
.
i
i
i
i
,
,
,
,
15 16 17 18 19 20 21
34 35 36 37 38 39 40 Me|u datim brojevima re{ewa najedna~ine h - 34 < 5su brojevi:
Nejedna~ina ima oblik - < 5.
Re{ewa nejedna~ine su brojevi: 28,
Nejedna~ina ima oblik - < 6.
Re{ewa nejedna~ine su brojevi:
Skup re{ewa je { }25, 26, 27 i 28 .ili
X - 15 = 6
U~imo.
174
NEJEDNA^INE SA NEPOZNATIM UMAWENIKOMNEJEDNA^INE SA NEPOZNATIM UMAWENIKOM
Odredi sva re{ewa datih nejedna~ina.
Odredi najmawe i najve}e re{ewe datih nejedna~ina.
U skupu brojeva druge desetice na|i re{ewa datih nejedna~ina:
U skupu brojeva tre}e desetice na|i re{ewa datih nejedna~ina:
Od kog broja se mo`e oduzeti 28 pa da razlika bude mawa od 8?
Od kog broja se mo`e oduzeti 25 pa da razlika bude mawa od 7?
Kada je Miqana uzela 50 dinara iz nov~anika, u wemu je ostalo mawe od 5dinara. Koliko dinara je moglo da bude u nov~aniku?
Sne`ana je zamislila neki broj. Od tog broja je oduzela 20 i dobila razlikumawu od 6. Koje je brojeve mogla da zamisli Sne`ana?
1
2
3
4
5
6
7
8
Nejedna~ina
Nejedna~ina
a mo`e da bude ma koji od brojeva
Najmawe re{ewe Najve}e re{ewe
a - 35 < 5
h - 48 < 4
a - 3 > 10 Re{ewa
Re{ewa
Re{ewa
su
su
su
brojevi:
brojevi:
brojevi:
a - 4 > 12
a - 2 > 9
a - 24 < 6
h - 27 < 7
U skupu brojeva tre}e deseticere{ewa nejedna~ine su brojevi:
a - 25 > 0,
,,
,
,,
.
.
i
i
,
,,
Nejedna~ina: - < 8
Re{ewa su brojevi:
Re{ewa su brojevi:
Skup re{ewa je:
Re{ewa su brojevi:
Nejedna~ina:
Nejedna~ina:
Nejedna~ina:
Na sli~an na~in igraj se sa svojim parom poga|awa nepoznatih brojeva.
{ }.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEnejedna~ine sa nepoznatim umawenikomnejedna~ine sa nepoznatim umawenikom
175
Ve`bamo.
1
2
3
4
Popuwavawem tablice odredi re{ewa nejedna~ine: 12 - x < 6.
Me|u brojevima 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 i 16 na|i re{ewanejedna~ine 15 - x < 9.
Koji broj se mo`e oduzeti od 50 pa da razlika bude ve}a od 44?
Koji broj treba da oduzmete od 61 pa da razlika bude ve}a od 56?
Koji broj mo`e{ oduzeti od 26 pa da razlika bude ve}a od 20?
Maja je zapisala nejedna~inu: 26 - x > 20.
Zatim je poga|ala re{ewa pi{u}i:
Zatim je poga|ao popuwavawem tablice:
Zna~i:
A onda je rekla: „To mo`e da bude broj 0, ili 1, ili 2, ili 3, ili 4, ili 5. Ne mo`e da bude broj 6 jer je 26 - 6 = 20."
Marko je zapisao istu nejedna~inu: 26 - x > 20.
A onda je rekao: „To mo`e da bude najmawi broj 0, a najve}i 5".
26 - x > 20
0, 1, 2, 3, 4 i 5.
26 - 0 > 20
26 - 1 > 20
26 - 2 > 20
26 - 3 > 20
26 - 4 > 20
26 - 5 > 20
Re{ewe nejedna~ine 26 - x > 20 su brojevi: 0, 1, 2, 3, 4 i 5.
h
h
26 - x
12 - x Nepoznati umawilac
Re{ewa su brojevi:
12 - x < 6
, ,
,
, ,
, , ,
,
,
, ,, ,
.
.
.
.
i
i
i
i
,
,
, ,
,
12 11 10 9 8 7 6
h
15 - x
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
0 1 2 3 4 5
Me|u datim brojevima re{ewa nejedna~ine 15 - x < 9 su brojevi:
Nejedna~ina ima oblik - > 44.x
Re{ewa nejedna~ine su brojevi:
Nejedna~ina ima oblik - >
Re{ewa nejedna~ine su brojevi:
U~imo.
176
NEJEDNA^INE SA NEPOZNATIM UMAWIOCEMNEJEDNA^INE SA NEPOZNATIM UMAWIOCEM
Odredi sva re{ewa datih nejedna~ina.1
Me|u datim brojevimare{ewa nejedna~ine su brojevi:
Zadatak re{i u svesci pomo}u tablice,ako ti to olak{ava re{avawe zadatka.6 7 8 9 10
11 12
Nejedna~ina: - < 5
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odredi najmawe i najve}e re{ewe svake nejedna~ine.
Me|u datim brojevima na|i re{ewa nejedna~ine: 85 - h < 79.
Kada je Nevena uzela 50 dinara iz nov~anika, u wemu je ostalo mawe od 5dinara. Koliko je dinara moglo biti u nov~aniku?
Sawa je imala 50 salveta. Kada je drugarici dala neki broj salveta, ostalo jojje vi{e od 44. Koliko je salveta Sawa mogla dati drugarici?
Dejan je zamislio neki broj. Kada je taj broj oduzeo od broja 30, dobio jerazliku ve}u od 22. Koji je broj Dejan mogao da zamisli?
Tata je dao \or|u 500 dinara i rekao: „Kupi ne{to, ali tako da ti ostanevi{e od 300 dinara." Koliko \or|e najmawe dinara mo`e da potro{i, a koliko najvi{e?
2
3
4
5
6
Nejedna~ina
Nejedna~ina
a mo`e da bude ma koji od brojeva
Najmawe re{ewe Najve}e re{ewe
11 - a < 7
35 - h > 30
10 - a < 5
40 - h > 34
, ,, .i,
Nejedna~ina:
Nejedna~ina:
Nejedna~ina:
Na sli~an na~in igraj se sa svojim parom poga|awa nepoznatih brojeva.
174
{
{
{
}.
}.
}.
Skup re{ewa je:
Skup re{ewa je:
Skup re{ewa je:
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEnejedna~ine sa nepoznatim umawiocemnejedna~ine sa nepoznatim umawiocem
177
Ve`bamo.
7
1
2
3
4
5
6
Re{i jedna~ine i proveri ta~nost re{ewa:
Koji broj treba dodati broju 198 pa da zbir bude broj 600?
Koji broj treba da oduzme{ od 711 pa da razlika bude broj 674?
Od kog broja treba da oduzmemo 129 da bismo dobili broj 731?
Odredi skup re{ewa svake date nejedna~ine.
Tawa je imala 40 dinara. Kada je bratu dala nekoliko dinara, ostalo joj jevi{e od 32 dinara. Koliko je dinara Tawa mogla dati bratu?
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
Odgovor:
236 + h = 1000 h - 187 = 243 745 - h = 639
Svaki slede}i zadatak napi{i u obliku jedna~ine,a zatim je re{i i proveri(zapisivawem u jednom redu).
Nejedna~ina h mo`e da bude ma koji od brojeva
47 + h < 56
h - 45 < 5
36 - h > 30
178
A SADA DA PROVERIMO ZNAWEA SADA DA PROVERIMO ZNAWEjedna~ine i nejedna~ine sa sabirawem i oduzimawemjedna~ine i nejedna~ine sa sabirawem i oduzimawemProveravamo.
1 Nacrtaj kru`nicu pomo}u nov~i}a od 1 dinara, ~a{e, dugmeta ili nekog drugogpredmeta oblika kruga.
Pomo}u dva ko~i}a i kanapa qudi obele`avaju zemqi{te kru`nog oblika.Kanap mora da bude stalno zategnut.
Da se podsetimo!
Dovr{i re~enicu:
Svaki od nacrtanih predmeta ima dno oblika .
Na slici je nacrtana kriva zatvorena linija oko metalnog novca od 5 dinara(po ivici novca).
Geometrijska figura koja se sastoji od kru`nice i dela ravni koji onaobuhvata naziva se krug.
Tako je nacrtana kriva zatvorena linija koja se naziva ili
kru`na linijakru`nica.
Ko~i} je drvo za{iqenosa jedne strane
koje se zabija u zemqi{teili obele`ava trag.
krug
Uo~i razliku izme|ukru`nice i kruga.
U~imo.
179
KRUG I KRU@NICAKRUG I KRU@NICA
1
2
Iz centra O nacrtaj tri kru`nice (mewaju}i razmak izme|u krakova {estara).
Nacrtaj krug sa centrom u ta~ki O i polupre~nikom r = 15 mm.
Kru`nicu i krug najlak{e i najta~nije crtamo spravom koja se zove .{estar
Iglu {estara zabodemo u ozna~eni centar O.
Centar kru`nice (kruga) je ta~ka O u kojuzabadamo iglu {estara.
Kru`nicu (krug) crtamo pomo}u {estara ovako:
Zatim okre}emo {estar oko tog centra sve dok vrh olovke ne do|e do mesta sakojeg je zapo~eto kretawe.
[estar dr`i samo za dr{kui pazi da se kraci ne razmaknu.
Koliko kru`nica mo`e da se nacrta iz jednog centra?
Elementi kruga su:Polupre~nik
Pre~nik
Centarkru`nice i
kruga
Centar kruga (kru`nice) je ta~ka O.
Polupre~nik kruga (kru`nice)r
je rastojawe ma koje ta~ke kru`nice odwenog centra. Obele`ava se slovom . Polupre~nik nacrtanog kruga je 15 mm.
R = 2 r
r = R : 2 Polupre~nik je jednak polovini pre~nika.
Pre~nikR
je du` koja spaja dve ta~ke kru`nice i prolazi kroz centar kruga(kru`nice). Obele`ava se slovom . Pre~nik nacrtanog kruga je 3 cm.
{estar
O
Krug je odre|en centrom ipolupre~nikom. Kru`nica jekao i krug odre|ena centromi polupre~nikom.
O
O
Koliko krugova se mo`e nacrtati sa datimcentrom i polupre~nikom?
Odgovor:
Razmak izme|ukrakova {estara
nazivamo iotvor {estara.
O
0 1 2180
U~imo.
CRTAWE KRUGA I KRU@NICECRTAWE KRUGA I KRU@NICE
Spoj lewirom svaku ozna~enu ta~ku sa centrom O.
Zapi{i pomo}u krajwih ta~aka sve nacrtane polupre~nike ovogkruga: ____, ____ i ____.Mo`e{ li jo{ polupre~nika da nacrta{?
Koliko?
Izmeri i zapi{i du`inu polupre~nika nacrtanog kruga.
Kakvi su svi polupre~nici istog kruga po du`ini?
Nacrtaj pre~nik na datom krugu.
Zapi{i bez merewa du`inu pre~nika nacrtanog kruga.
1
Kako se naziva svaka od nacrtanih du`i?
[ta je dobijeno spajawem tih ta~aka?
A B
CO
cm
cm
2
4
5
6
3Nacrtaj krug ~iji je r = 20 mm,a centar ta~ka O.
Nacrtaj dve kru`nice koje se seku. Obele`i zajedni~ke ta~ke tih kru`nicai spoj ih.
Poku{aj da nacrta{ u svesci nacrtane crte`e.
Trima pravim linijama podeli dati krug na 7 delova.
Nacrtaj kru`nicu ~iji je R = 30 mm,a centar u ta~ki O.
Delovi krugane moraju
biti jednaki.
Koristi{estar.
ZADACI ZA VE@BAWEZADACI ZA VE@BAWEkrug i kru`nicakrug i kru`nica
181
Ve`bamo.
1
2
3
4 5
Na slici je prikazan krug.
Nacrtaj kru`nicu ~iji je polupre~nik r = 25 mm, a centar ta~ka O.
Nacrtaj krug ~iji je pre~nik 4 cm.
Ta~ka O je centar, a du`i OC i ODsu polupre~nici kru`nica. Nacrtaj te kru`nice.
Nacrtaj du` CD du`ine 25 mm, azatim dve kru`nice sa centrimau krajwim ta~kama te du`i, takoda ona bude polupre~nik tihkru`nica.
Ta~ka O je .
Nacrtaj du`i OA, OM i OS. Ove du`i su kruga.
Nacrtaj pre~nik MT.
A
M
C
O
O
D
O
C
182
A SADA DA PROVERIMO ZNAWEA SADA DA PROVERIMO ZNAWEkrug i kru`nicakrug i kru`nicaProveravamo.
RE[EWARE[EWA
Proveravam
o.
66
A S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
EA S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
Eprirod
ni b
roje
vi d
o 1
00
0prirod
ni b
roje
vi d
o 1
00
0
Zapi{
i r
e~im
a s
vaki d
ati
broj:
Zapi{
i c
if
ram
a b
roj:
Napi{
i t
ri b
roja
koja
neposr
ed
no:
Zapi{
i c
if
ram
a t
rocif
reni b
roj k
oji
im
a:
U s
vaki k
ru`
i} u
pi{
i o
dgo
varaju
}i z
nak.
Broje
ve: 643, 634, 364, 346, 463, 436 p
ore|aj p
o v
el
i~ini. P
o~ni o
d n
ajm
aw
eg.
Svaki d
ati
broj n
api{
i r
im
skim
cif
ram
a.
Svaki d
ati
broj n
api{
i a
rapsk
im
cif
ram
a:
Maja
je b
il
a k
od
zubara 1
0. m
aja
. S
led
e}i p
regl
ed
joj j
e z
akazan z
a 7
dana.
Zapi{
i d
atu
m w
ene s
led
e}e p
osete
zub
aru, tako {
to }
e{
dan z
apisati
arapskim
cif
ram
a a
mese
c r
im
skim
.
1 2 3 4 6 7 8 9 105
300
500
916
250
830
178
tri s
totine p
ed
ese
t
{est
stotina d
vad
ese
t
sed
am
sto s
ed
am
devetsto
dva
sled
e i
za b
roja
699, __
___
__,
___
___
_, ____
___.
prethod
e b
roju
401, _
_____
_, ____
___
, __
___
__.
2s 6
d 4
j
7s 8
d 9
j
9s 9
j
65d
Napi{
i n
ajm
aw
i b
roj o
sme s
totine
Napi{
i n
ajv
e}i b
roj d
evete
stotine
274
247
699
5 8 9 10
100
50
40
30
670
200
505
193
600
190
200
180
15
51
18
72
19
95
20
90
700
362
299
535
585
432
438
505
550
872
8s 7
d 2
j
46d
460
XL =
LX
XX
=
CC
CX
CII =
U t
abel
i o
zna~i z
vezd
icom
k
oje
se jed
inice k
orist
e z
a m
erew
e s
vake d
ate
*vel
i~ine.
Mil
ica i
wena {
kol
ska t
orba i
maju
42
kg
. [
kol
ska t
orba i
ma 4
kg
. K
ol
iko
kil
ogr
am
a
im
a M
il
ica?
Izm
eri d
u`inu p
rikaza
nih d
u`i.
Izr
azi u
mm
.
Izr
azi:
Upored
i:
Dopun
i:
Mam
a je s
kuv
al
a 5
lita
ra m
leka. Z
a k
ol
iko d
ece je d
ovoq
na o
va k
ol
i~ina,
ako
svako d
ete p
opije
po p
ol
a l
itra m
leka?
1 2 3 4 65 7
Vel
i~ina
du`
ina
jed
in
ic
e m
er
e
masa
zaprem
ina t
e~nosti
vrem
e
AB
= _
___
_mm
BC
= _
____
mm
C
D =
___
__m
m
AC
= _
___
_mm
B
D =
___
__m
m
A
D =
___
__m
m
1 t
= _
___
_kg
2 h
l =
____
_l
50 c
m =
____
_mm
2 d
m =
___
__m
m
6 d
l =
___
__c
l
k
g =
___
__g
4 c
m
8 m
m =
___
__m
m
7 d
m
8 m
m =
____
_m
m
30
0 g
2 k
g
5 h
l
3
00
l
1 k
m
1
00
m
1 t
98
0 k
g
5 d
l
l
80
ml
8 d
l
42
mm
4 d
m
6 l
60
cl
2 v
eka
150 g
od
ina
1 h
l - _
___
_l =
50
l
2l -
4 d
l = _
___
_d
l
1
vek -
___
_____
__ =
70
god
ina
kg
ml
gm
inkm
cl
td
lm
ml
hl
Od
govor:
Od
govor:
AB
CD
Proveravam
o.
88
A S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
EA S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
Em
erew
e i
mere
merew
e i
mere
42 k
g -
4 k
g =
38
kg
Jed
an l
itar
pop
iju
dva
det
eta.
Pet
lit
ara
je d
ovoq
no z
a 10
dec
e.
tris
tad
vest
a pe
des
et
5 *
2 =
10
1630
god
ina
200
500
78je
dna
pol
ovin
a jed
napo
lov
ina
500
6048
Mil
ica
ima
38 k
g.
<
< <=
pets
toos
amst
o tr
ides
et
dev
etst
o {
esna
est
350
707
700
264
909
789
4080
17. V
392
701
900
VX
VX
XX
LIC
CC
LXX
XV
IIIX
VIII
XL
VX
XII
DC
CX
CIX
XIX
LX
CV
DV
CX
CIII
XX
XC
XC
DC
LXX
CC
>>
<<
<= =
<
650
400
701
399
702
398
620
902
sto
sed
amd
eset
osa
m
100
0
200
50
<35 8010
013
5
4555
183
Izr
a~unaj:
Zam
enom
mesta
i z
dru`
ivaw
em
sabiraka, izra~un
aj n
a s
ebi n
ajl
ak{
i n
a~in:
Upi{
i u
svaki p
ravouga
onik o
dgo
varaju
}i b
roj t
ako d
a d
obije
{ t
a~an z
bir,
od
nosn
o r
azl
iku.
Cena je
dne p
ernice je 3
42 d
inara, a c
ena d
ruge
je z
a 8
dinara v
e}a.
Kol
iko k
o{
tad
rug
a p
ernica?
Marija
na je z
a r
o|end
an d
rug
ovim
a i
z o
deq
ew
a d
al
a 1
18 b
om
bona. O
stal
o jo
jje
jo{
8 b
om
bona. K
ol
iko je
Marija
na i
mal
a b
om
bona?
U jed
noj {
kol
i i
ma 6
72 d
e~aka, a d
evoj~
ica z
a 9
maw
e. K
ol
iko je
devoj~
ica
u toj {
kol
i?
Izr
a~unaj r
azl
iku n
ajv
e}eg
broja
~etv
rte s
totine i
najm
aw
eg
parnog
broja
.
1 2 3 4 65 7
500 +
100 =
300 +
2
0 =
400 +
7
=
106 +
2
=
415 +
3
=
304 +
6 =
700 -
200 =
540 -
6 =
153 +
7 =
1000 -
400 =
201 -
1
=
146 -
3
=
300 -
5
=
210 -
7 =
308 +
8 =
304 -
5 =
196 +
5 =
654 -
7 =
838 -
9 =
293 +
9 +
7 =
455 +
7 +
5 =
900 +
=
1000
700 =
+
200
700 -
=
200
372 -
=
368
205 =
+
5406 -
=
400
696 -
=
689
379 =
+
8236 -
=
233
195 -
=
187
453 +
9 =
802 +
=
810
296 +
=
301
Od
govor:
Od
govor:
Od
govor:
Proveravam
o.
A S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
EA S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
Esa
biraw
e i
od
uzim
aw
e s
totina; sa
biraw
e i
od
uzim
aw
etrocif
renih
i jed
nocif
renih
broje
va
sabiraw
e i
od
uzim
aw
e s
totina; sa
biraw
e i
od
uzim
aw
etrocif
renih
i jed
nocif
renih
broje
va
110
Od
govor:
Od
govor:
Od
govor:
Od
govor: O
dgo
vor:
80 +
60 =
89 +
19 =
254 +
22 =
436 +
27 =
95 +
30 =
420 -
20 =
300 +
20 =
300 -
50 =
350 +
50 =
625 -
40 =
138 +
18 =
719 -
26 =
62 +
65 =
560 -
40 =
260 +
30 =
400 -
75 =
160 +
70 =
196 -
37 =
885 +
43 =
513 -
58 =
76 +
34 =
268 -
50 =
- 9
0-
15
+90
+15
175 +
10 =
530 -
60 =
595 +
20 =
887 -
49 =
699 +
55 =
923 -
79 =
Izra~un
aj:
U s
vaki p
razan k
vad
rati
} u
pi{
i o
dgo
varaju
}i b
roj:
U je
dnoj p
rod
avnici s
u p
re p
od
ne b
il
a 7
4 k
upca, a p
osl
e p
od
ne 8
9. K
ol
iko je
ukup
no k
upaca t
oga
dana b
il
o u
toj p
rod
avnici?
Ivana je k
upil
a ~
okol
ad
u za
65 d
inara.
Prod
ava~ica joj j
e v
rati
la k
usur
135
dinara. K
ojo
m n
ov~anicom
je I
vana p
lati
la t
u ~okol
ad
u?
Jovan je
visok 1
28 c
m. W
ego
va s
estr
a je 2
9 c
m n
i`
a o
d J
ovana. K
ol
iko je v
iso
ka
Jovanova s
estr
a?
Ivanov d
ed
a i
ota
c i
maju
zaje
dno 1
23 g
od
ine. I
vanov o
tac i
ma 4
4 g
od
ine.
Kol
iko g
od
ina i
ma I
vanov d
ed
a?
Za k
ol
iko je
broj 9
43 v
e}i o
d n
ajv
e}eg
broja
devete
dese
tice?
1 2 3 4 5 6 7
180
300
270
285
400
705
Proveravam
o.
135
A S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
EA S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
Esa
biraw
e d
vocif
renih
broje
va; sa
biraw
e i
od
uzi
maw
etrocif
renih
i d
vocif
renih
broje
va
sabiraw
e d
vocif
renih
broje
va; sa
biraw
e i
od
uzi
maw
etrocif
renih
i d
vocif
renih
broje
va
140 40
025
058
569
3
108
276
463
600
310
500
534
320
160
600
203
407
316
200
299
108 (2
93 +
7)
+ 9
= 3
00 +
9 =
309
(455
+ 5
) +
7 =
460
+ 7
= 4
67
201
143
647
418
100
342
+ 8
= 3
50
672
- 9
= 6
63
118
+ 8
= 1
26
400
- 2
= 3
98
Dru
ga p
erni
ca k
o{ta
350
din
ara.
U t
oj {
kol
i su
663
dev
oj~i
ce.
Mar
ijan
a je
im
ala
126
bom
bona
.
500
500
4
200
67
371
38
8 5
462
295
829
127 21
8 9027
027
030
0
210
390
385
415
180
74 +
89
= 1
63
135
+ 6
5 =
200 12
8 cm
- 2
9 cm
= 9
9 cm
123
- 4
4 =
79
943
- 9
0 =
850
Bro
j 943
je v
e}i
od b
roja
90
za 8
53.
Iva
nov
ded
a im
a 79
god
ina.
Iva
na je
pl
atil
a ~o
kol
adu
nov~
anic
om o
d 2
00 d
inar
a.
Jova
nova
ses
tra
je v
isok
a 99
cm
.
Tog
dan
a je
u p
rod
avni
ci b
ilo
163
kupc
a.
360
690
720
470
838
844
290
230
928
125 52
032
515
945
5
320
400
156
110
185
615
754
RE[EWA
184
Dopun
i:
Ako s
u a
+ b
= 5
00, izra~un
aj:
Korist
e}i s
tal
nost
zbira k
ao o
lak{
icu, izra~un
aj.
Zad
ata
k i
ma v
i{
e r
e{
ew
a.
Dopun
i:
Ako je
a -
b =
400, izr
a~unaj:
Korist
e}i s
tal
nost
razl
ike k
ao o
lak{
icu,
izra~un
aj. Z
ad
atak i
ma v
i{
ere{
ew
a.
1 2 3 4 5 6
Ako b
il
o k
om
sabirku
neki b
roj,
. .
zbir }
e s
e
Ako b
il
o k
oji
sabirak
za n
eki b
roj,
zbir }
e s
e
Zbir s
e n
e}e p
rom
eniti
ako s
e jed
an s
abirak
, a d
rugi
za i
sti b
roj.
(a +
195)
+ b
=
(a +
178)
- b
=
(a -
195)
+ b
=
(a -
178)
- b
=
a +
(b
- 1
43)
=
a -
(b
+ 1
53)
=
a +
(b
+ 1
43)
=
a -
(b
- 1
53)
=
(a +
153)
+ (
b -
153)
=
(a +
145)
- (
b +
145)
=
895 -
397 =
992 -
794 =
198 +
379 =
295 +
188 =
Ako u
maw
enik u
maw
im
o z
a n
eki b
roj,
razl
ika s
e
za t
aj b
roj.
Ako u
maw
il
ac um
aw
im
o z
a n
eki b
roj,
razl
ika s
eza
taj b
roj.
Razl
ika s
e n
e}e p
rom
eniti
ako s
e
ium
aw
e i
li
za i
sti b
roj.
163
Proveravam
o.
A S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
EA S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
Eza
visn
ost
zbir
a od
pro
men
e sa
bira
ka; s
taln
ost
zbir
a;za
visn
ost
razl
ike
od p
rom
ene
umaw
enik
a; s
taln
ost
razl
ike
zavi
snos
t zb
ira
od p
rom
ene
sabi
raka
; sta
lnos
t zb
ira;
zavi
snos
t ra
zlik
e od
pro
men
e um
awen
ika;
sta
lnos
t ra
zlik
e
RE[EWA
Izr
a~unaj:
Danije
la je
u{
ted
el
a 9
05 d
inara. O
d t
e s
voje
u{
te|evine k
upil
a je s
ukw
u z
a585 d
inara. K
ol
iko joj j
e n
ovca o
stal
o p
osl
e t
e k
upovine?
Prvi s
abirak je 1
99, a d
rugi
sabirak je
razl
ika b
roje
va 7
22 i
619. I
zra~un
aj
zbir.
Um
aw
enik je
zbir b
roje
va 1
19 i
6,
a u
maw
il
ac n
ajv
e}i je
dnocif
reni b
roj.
Izr
a~unaj r
azl
iku.
Kol
iko k
o{
taju
pati
ke i
{al
?
Kol
iko k
o{
taju
kapa i
{al
?
Za k
ol
iko s
u pati
ke s
kupq
e o
d k
ape?
Za k
ol
iko je
{al
jef
tiniji
od
pati
ka?
Du{
an je
kupio p
ati
ke i
kapu i
pl
ati
o n
ov~anicom
od
1000 d
inara. K
ol
iki je
wego
v k
usur
?
1 2 4 53
Od
govor:
Od
govor:
Od
govor:
Od
govor:
Od
govor:
Od
govor:
120 +
400 =
530 -
100 =
260 +
140 =
300 -
180 =
665 +
238 =
392 -
174 =
250 +
130 =
670 -
250 =
580 +
230 =
500 -
210 =
278 +
151 =
402 -
299 =
325 +
223 =
387 -
152 =
438 +
325 =
210 -
170 =
558 +
245 =
731 -
567 =
739 d
in.
145 d
in.
169 d
in.
Proveravam
o.
152
A S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
EA S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
Esa
biraw
e i
od
uzim
aw
e t
rocif
renih
broje
va
sabiraw
e i
od
uzim
aw
e t
rocif
renih
broje
va
dod
amo
520
400
903
380
810
429
548
763
803
430
120
218
420
290
103
235
905
- 5
85 =
320
739
+ 1
69 =
908
145
+ 1
69 =
314
739
- 1
45 =
594
739
- 1
69 =
570
1000
- (
739
+ 1
45)
= 1
000
- 8
84 =
116
199
+ (
722
- 6
19)
= 1
99 +
103
= 3
02
(119
+ 6
) -
9 =
125
- 9
= 1
16
Weg
ov k
usur
je 1
16 d
inar
a.
Pat
ike
i {
al k
o{ta
ju 9
08 d
inar
a.
Pat
ike
i {
al k
o{ta
ju 3
14 d
inar
a.
Pat
ike
su s
kupq
e od
kap
e 59
4.
[al
je je
fti
niji
od
pat
ika
za 5
70 d
in.
Ost
alo
joj j
e 32
0 d
inar
a.
4016
4
za t
aj b
roj
za t
aj b
roj
pove
}a
umaw
i
500
+ 1
95 =
695
500
- 1
95 =
305
500
- 1
43 =
357
500
+ 1
43 =
643
(198
+ 2
) +
(37
9 -
2)
= 2
00 +
377
= 5
77
(295
+ 5
) +
(18
8 -
5)
= 3
00 +
183
= 4
83
umaw
i
pove
}a
umaw
enik
pove
}aju
400
+ 1
78 =
578
400
- 1
78 =
222
400
- 1
53 =
247
400
+ 1
53 =
553
(895
+ 3
) -
(39
7 +
3)
= 8
98 -
400
= 4
98
(992
+ 8
) -
(79
4 +
8)
= 1
000
- 8
02 =
198
400
umaw
ilac
500
umaw
imo
umaw
iti
pove
}ati
185
RE[EWA
1 2 3 45
Na s
lici je
prikazan k
rug
.
Nacrta
j kru`
nicu ~
iji
je p
ol
upre~nik r
= 2
5 m
m, a c
enta
r t
a~ka O
.
Nacrta
j krug
~iji
je p
re~nik 4
cm
.
Ta~ka O
je c
enta
r,
a d
u`i O
C i
OD
su p
ol
upre~nici k
ru`
nica. N
acrta
j te
kru`
nice.
Nacrta
j du`
CD
du`
ine 2
5 m
m, a
zati
m d
ve k
ru`
nice s
a c
entr
im
au k
rajw
im
ta~kam
a t
e d
u`
i, ta
ko
da o
na b
ude p
ol
upre~nik t
ih
kru`
nica.
Ta~ka O
je.
Nacrta
j du`
i O
A,
OM
i O
S. O
ve d
u`i
su
k
rug
a.
Nacrta
j pre~nik M
T.
A
M
C
O
O
D O
C
182
A S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
EA S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
Ekrug
i k
ru`
nica
krug
i k
ru`
nica
Proveravam
o.
1 2 3 4 5 6
Re{
i je
dna~ine i
proveri t
a~nost
re{
ew
a:
Koji
broj t
reba d
od
ati
broju
198 p
a d
a z
bir b
ude b
roj 6
00?
Koji
broj t
reba d
a o
duz
me{
od
711 p
a d
a r
azl
ika b
ude b
roj 6
74?
Od
kog
broja
treba d
a o
duzm
em
o 1
29 d
a b
ism
o d
obil
i b
roj 7
31?
Od
red
i s
kup r
e{
ew
a s
vake d
ate
neje
dna~ine.
Taw
a je
im
al
a 4
0 d
inara.
Kad
a je
bratu d
al
a n
ekol
iko d
inara,
osta
lo jo
j je
vi{
e o
d 3
2 d
inara. K
ol
iko je d
inara T
aw
a m
ogl
a d
ati
bratu?
Od
govor:
Od
govor:
Od
govor:
Od
govor:
236 +
h =
1000
h -
187 =
243
745 -
h =
639
Svaki s
led
e}i z
ad
ata
k n
api{
i u
obl
iku
jed
na~ine,a
zati
m je
re{
i i
proveri
(zapisi
vaw
em
u je
dnom
red
u).
Neje
dna~ina
h m
o`
e d
a b
ude m
a k
oji
od
broje
va
47 +
h <
56
h -
45 <
5
36 -
h >
30
178
A S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
EA S
AD
A D
A P
RO
VERI
MO
ZN
AW
Eje
dna
~ine
i n
ejed
na~i
ne s
a sa
bira
wem
i o
duz
imaw
emje
dna
~ine
i n
ejed
na~i
ne s
a sa
bira
wem
i o
duz
imaw
emP
roveravam
o.
T
cent
ar k
ruga
x =
100
0 -
236
x =
243
+ 1
78x
= 7
45 -
639
x =
764
x =
430
x =
106
pr. 2
36 +
764
= 1
000
pr. 4
30 -
187
= 2
43
198
+ x
= 6
00
711
- x
= 6
74
x -
129
= 7
31
x =
600
- 1
98
x =
711
- 6
74
x =
731
+ 1
29
x =
402
x =
37
x =
860
pr. 1
98 +
402
= 6
00
pr. 7
11 -
37
= 6
74
pr. 8
60 -
129
= 7
31
Tre
ba d
odat
i br
oj 4
02.
Tre
ba o
duz
eti
broj
647
.
Od
bro
ja 8
60.
0, 1
, 2, 3
, 4, 5
, 6, 7
, 8
0, 1
, 2, 3
, 4, 5
40 -
x >
32
Taw
a je
dal
a br
atu
1, 2
, 3, 4
, 5, 6
il
i 7
din
ara.
x =
{1,
2, 3
, 4, 5
, 6, 7
}
49, 4
8, 4
7, 4
6, 4
5
pr. 7
45 -
106
= 6
39
pol
upre
~nic
i
O2
5 m
m
4 c
m
25
mm
CD
186