Uvod u tematiku braunfildaMogućnosti oživljavanja

braunfilda u Srbiji

Klara Danilović, SKGODušan Damjanović, PALGO centar

Susreti urbanista, Novi Bečej23. septembar 2011.

SADRŽAJ

• POJAM BRAUNFILDA• Procena veličine problema• Vrste braunfilda• Uloga lokalne samouprave• Prethodne aktivnosti SKGO i partnera• Tekuće aktivnosti - rezultati analize

2

Definicija

• Braunfild (brownfield) lokacije su površine i objekti u urbanizovanim područjima koji su izgubili svoj prvobitni način korišćenja ili se vrlo malo koriste.

3

Šta je braunfild?

• Često imaju ekološka opterećenja i na njima se nalaze ruinirani proizvodni ili drugi objekti, pa negativno utiču na svoje okruženje, u ekonomskom, estetskom, psihološkom i socijalnom smislu.

• Funkcionalno napuštene – bez aktivnosti, ali sa titularom vlasnika

• Pravno napuštene – bez prava korišćenja ili u fazi stečaja,• Imovinski napuštene – sa spornim i neraščišćenim imovinskim

odnosima i• Fizički napuštene lokacije – koje je bivši vlasnik napustio i

ostavio je unadležnosti grada/opštine

5

Procena veličine problema

• Nije poznato koliki problem predstavljaju braunfild lokacije u Srbiji. Ne postoje podaci sa kojima bi opštine mogle da vrše međusobna poređenja. Potrebno je izraditi jedinstvenu evidenciju svojevrsni “katastar” braunfilda u Srbiji

• Postojeće baze sadrže podatke samo o delu braunfild lokacija, ali pružaju dobru osnovu za izradu jedinstvenog katastra na nacionalnom nivou.

• Gradovi i opštine ih ne registruju kao veliki problem gradske strukture, ni kao značajnu šansu za povećanje privlačnosti i ekonomskih performansi naselja

• Procena veličine problema je osnov za njegovo rešavanje, kako na nacionalnom, tako i na lokalnom nivou

6

Vrste braunfild lokacija

• Industrijski (fabričke hale, magacini...)• Vojni (kasarne, aerodromi, klubovi vojske...)• Poljoprivredni (poljoprivredni kombinati,

zadruge)

7

Četiri aspekta braunfild problematike

• Prostorni- Iako u mnogim opštinama postoji veliki broj braunfilda, prostornim i urbanističkim planovima planiraju se stalno nove površine namenjene izgradnji na obodima građevinskog područja. Na ovaj način pogoršava se situacija postojećih braunfilda i pospešuje stvaranje novih.

• Ekonomski - Nedovoljno iskorišćeno zemljište ne donosi opštini prihode – porez na imovinu, porez na dohodak...

• Ekološki aspekt – zagađenje zemljišta, podzemnih voda, vazduha• Socijalni -Braunfild lokacije u centrima naselja predstavljaju

rezervu zemljišta za razvoj javnih funkcija

9

Nadležnost

• Multisektorsko pitanje• MERR• Agencija za privatizaciju• SIEPA• Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja

(sektor za zaštitu životne sredine i sektor za prostorno planiranje)

• Republička agencija za prostorno planiranje...• Opštine i gradovi

10

12 koraka koje mogu opštine da učine na

revitalizaciji braunfilda• Identifikovati veličinu i ozbiljnost problema• O procesu ponovnog korišćenja braunfilda informisati javnost• Istaći kao lokalni prioritet ponovno korišćenje braunfilda• Usmeriti lokalni marketing ka revitalizaciji braunfilda,• Podržavati preduzetničke aktivnosti na braunfildima• Podržavati aktivnosti koje na braunfildima otvaraju nova radna mesta• Stvoriti sopstvenu predstavu o tome šta bi na braunfild lokacijama trebalo graditi• Učiniti transparentnijim proces izrade prostornih i urbanističkih planova• Usmeriti deo javnih investicija ka braunfild lokacijama• Pružiti vlasnicima parcela tehničku pomoć pri otkrivanju i odstranjivanju zagađenja• Pružati pomoć pri rešavanju imovinskih odnosa• Sarađivati sa drugim opštinama i stavrati pritisak za poboljšanje pravnog okvira, podnositi zahteve

za buduće razvojne programe i aktivno uticati na stvaranje novih prikladnih instrumenata

11

Prethodne aktivnosti SKGO i partnera

• Recycling Urban land in Serbia – Recikliranje građevinskog zemljišta u Srbiji

• Trajanje: 2007. godina• Donator: Rockfeller Brothers Foundation• Partneri: ITDP Europe, IURS (Češka), PALGO

centar i SKGO (Srbija)• Oživljavanje Braunfilda u Srbiji – priručnik za

donosioce odluka i profesionalce – Prva publikacija takve vrste u Srbiji