surelerin isimleri ve anlamlari

7/31/2019 Surelerin Isimleri Ve Anlamlari

1/34

KURAN LMLER

KURAN-I KERMSURELERNN SMLER

VE ANLAMLARI

M. Ali KAYA

TURHAL-2007

www.fikirbahcesi.org

[email protected]


2/34

2

GR

Kuran- kerimin surelere blnmesi, surelere ayr isimlerin verilmesi, hep vahiyle

olmutur. Allah deme isimleri retti (Bakara, 2:31) ayeti eyann isimleri yanndaharf isimlerinin, saylarn, gnlerin ve aylarn isimleri yannda sure isimlerinin de Allahtarafndan verildii ve insanlara retildiini ifade eder.

Sure isimlerinin verilmesinde bilemediimiz pek ok hikmetleri yannda bizimtespit etmi olduumuz baz hikmetler unlardr:

1. Mevzuuna gre: Bakara suresi gibi,2. Ana Fikrine gre: Rad, Hud, Yunus suresi gibi,3. Huruf-u Mukattaa ile balamasna gre: Kf, Nn ve Yasin gibi,4. lk ayetine gre: Vaka, Tn, Necm, Asr gibi,Her surenin ismi Kuranda gemektedir; ancak FATHA ENBYA HLS

surelerinin isimleri Kuranda isim olarak gemez.M. Ali KAYA

1. FATHA SURES: (Mekkede nzil olmutur ve Besmele ile 7 ayettir.)Fatiha: Amak-Balamak anlamndadr. Kuran- Kerime giri bu sure iledir.

badetlerin ba olan namaza da bu sure ile balanr.Dier simleri:

1. mml-Kitap: Kitabn z.2. mml-Kuran: Kurann z. Tm kitaplar Kuranda, KURAN ise

FATHA da toplanmtr. Bundan dolay mml-Kurndr.3. Kitabl-Fussilet: Tafsilatl kitaplarn z demektir.4. Sebl-Mesani: 7 ayet olup, her zaman tekrarland iin denilmitir. Yce Allah

Kuran da buyurdu: Ey Habibim! Biz Aziman sana Seban minel-Mesanivel-Kuranil Azimolan fatiha suresini inzal buyurduk. (Hicr, 87)

5. Surets Salt: Fatihasz namaz olmaz hadisinden dolay bu isim verilmitir.Bu sure hls ile okununca bir hatim sevab kazandrr. Yani, hls bir Fatiha

hatim sevab kazandrr. Bu sure sadece namazlarda okunduu zaman gnde 40 defaokunmu olur. nk bir gnlk namaz 40 rekttr. Bunun 20 rekt farz ve vacip, 20 rektise farza tabi olan nafile ve snnet namazlardr. Teravih namaz da 20 rekttr. Bir gnnkazas da 20 rekttr.

Levh-i Mahfuza ilk yazlan Fatihann ilk ayeti olan Besmele dir. Peygamberimiz (sav)buyurdular: Fatiha her derde deva; her zehire ifadr. Yine buyurdular: Nefsim kudretelinde olan Allaha yemin ederim ki, Allah ne Tevratta ne Zeburda ne de ncilde mislibulunmayan Fatiha suresini bana indirmitir.

Fatiha suresi 113 harf olup, kendisi ile beraber 114 sureye iaret ederek tm Kuran-Kerimi iinde topladna ima ve iaret eder. 1

2. BAKARA SURES: (Medinede nazil olmutur ve 286 ayettir.)Genel olarak sure Yahudileri muhatap alarak Yahudilerin yanllklarndzeltirve ehl-

i imana ders verir. Sure nce insan ele alr ve Mmin, Kfir ve mnafklarn vasflarn

1Bedizzaman, ualar, (15. ua) Fatihann bir hlasasna baknz. S. 526


3/34

3

sayarak insanlar inanlarna gre bu kategoride deerlendirir. Sonra yaratl gayesiniaklar, Allah, ahireti, nbvveti ispat eder.

Bakara nek demektir. Bu surede 6771. ayetlerde 5 (be) defa bakara kelimesi geer.Medeniyete ilk gei iin nce inan lazm, sonra yanl inanlar dzeltmekve ortadan

kaldrmak. Vahet devrinin kutsal inek inanc nein kurban edilmesi, Allah iin kesilmesi

medeniyetin balangc olduu iin Medinede ilk inen surede bunlar ehl-i kitap olanYahudilere hitaben ders verilmitir. Sonra ehl-i kitabn durumu ve Hakka, doru yola nasldnecekleri aklanm, beyan edilmitir.

Haram ve helallerin erhleri bu surede ifadesini bulur.erisinde AYETEL-KRS vardr. (255. ayet) Bu ayette yce Allahn tm azamet

sfatlar vardr. Bunun iin her namazn sonunda okunmas peygamberimiz (sav) tarafndanemredilmitir. Bu surede ayrca Yce Allahn azameti ve bykl beyan buyrulmutur.

Yce Allah bu surede Medeniyet iin gerekli olan kurallar koyduktan sonra sonunda,man ve badet ile Allaha ball terennm eden dua ayetleri ile tamamlamtr. Bunun iinpeygamberimiz (sav) de her gnn sonunda yats namazndan sonra bu dua ayetlerininokunmasn mmetine vasiyet etmitir. Kim Bakara suresinin son iki ayetini okursa o gece

eytandan ve musibetlerden korunmasna kfi gelir buyurmulardr. Yine Her eyin birzirvesi varr, Kurann zirvesi de Bakara Suresidir buyurarak bakara suresine dikkatleriekmilerdir.

3. L- MRAN SURES (Medinede nzil olmutur ve 200 ayettir.)Hristiyanlara hitap etmektedir. Bu surede Hristiyanlarn yanl inanlar tashih edilir.l-i mran Hz.Meryemin ailesidir. Meryemin annesi HANNE, karnndaki ocuunu

Allaha adar. O da kz olur. Meryem ismi verilir, Allaha adanr. Onun da babasz bir ocuuolunca, ona SA der. Yahudiler ona iftira ederler. Allahn kudretini ve gcn hafife alrlar.mtihan kaybederler. Bir ksm da, Onun gsterdii mucizeler sonucunda ona Allahn olu

derler.Hz. sa (as) Allahn kulu ve peygamberi olduunu aklayarak onlar hak dine daveteder. Bylece Hristiyanlar yanl ve batl dncelerden kurtarr. Bu sure Hz. Meryem ve sa(as) hakkndaki doru inanc beyan ettii iin sureye isim olmutur.

Ayrca surenin ehemmiyetli bir ksm Uhud harbinden sonra nazil olarak slama hizmetve Cihat konusunda mhim dersler vermektedir.

4. NSA SURES: ( Medinede nzil olmutur ve 176 ayettir.)Bakara suresinde inanlarn atas Hz. dem (AS)n yaratl ve grevlendirilmesi

anlatlrken, bu surede de Hz. Havvann devam olan Nisadan bahsedilmektedir.Bu surede kadnlardan ve kadn haklarndan genie bahsedildii iin sureye isim

olmutur. Mslmanlarn aile ve cemiyet hayatna dair prensipleri, bilhassa miras ve kadnhaklar gibi birokferdi ve itimai meseleleri beyan eder.

Nitekim cahiliye dneminde bilhassa yetim olan kadnlarnhaklar yenir, ne mallar vene de mihirleri dzgn verilmezdi. Bu surede yce Allah kadnlarn haklarna yer vermitir.

5. MADE SURES: (Medinede nazil olmutur ve 120 ayettir. )Maide sofra demektir. Kurann son nazil olan surelerindendir. Yce Allahn

insanoluna nimetlerini u kre-i arz ve kinatsofrasnda atn ve bu nimetlere kar zikir,

fikir ve krle mukabele lzumunu, bunun iin de helal, haram ve hukuka riayetingerekliliini anlatr.


4/34

4

Arz bir semavi sofradr. Semadan inzal etmitir. Nimetlerini de hazine-i rahmettenindiriyor... Ayn ekilde Kuran bir maide-i semaiyedir ki dinin ve imann hkmlerini inzal

buyurarak insann kalp, ruh ve aklna iman ve imandan tezahr eden tm maddi ve manevirzklarn manevi sofralarn amtr.

Sure Akitlerinizi yerine getirin diye balar. Szlemelerin salam bir ekilde

yaplmasn tm bunlarn temel art sayar. Bunun iin evvela Allaha kar insanln gereiolan hamd ve kr vazifesini yaparak insanln gerei olan ve ezelde verdiimiz kullukszmzn gereini yapmamz istenmektedir.

Emir ve yasaklar dinin koruyuculardr.Cenab- Hak:1. Namaz emretmi, dini korumutur;2. kiyi nehy etmi, akl korumutur;3. Katli yasaklam, can korumutur;4. Hrszl yasaklam, mal korumutur;5. Zina yasaklanm, nesli korunmutur.Ulema-i slam bunlara Makasdu - eria Dinin amalar adn vermilerdir.

Tm bunlar Maide suresinin bir maide-i Rabbani olarak insanolunun nne konmutur.Bunun iin sa (AS) havarilerin gkten sofra inmesini istemelerine mukabil onlara AllahtanKorkun diye hitap ederek (Maide,112) yce Allahn semadan insanlarn kalp ve ruhlar iininzal buyurduu ncile kanaat etmeyip midelerini dnerek maddi sofra inmesiniistemelerine zldn belirtir.

6. ENAM SURES: (Mekkede nazil olmutur. 165 ayettir.)Yce Allahn hamde layk olduunu ifade ile balar. Hamd ve kr yaratl gayesi

olarak gsteriyor. Surede man esaslar olan Allahn varlk ve birlii, peygamberlikmessesesi, ahirette yeniden dirili parlak delillerle ve Allahn nimetleri saylarak ispat ve

izah edildikten sonra insanlar iin yaratlan ve her zaman insanlarn kendilerinden istifadeettii havanlara dikkat ekilmi, onlarn mahza nimet olduklar ifade edilerek bunlara mukabilkredilmesi istenmitir.

Drt ayakl otlayan hayvanlara Enam denir. Bunlar: Deve, sr, koyun, kei gibihayvanlardr. Her cihette birer nimettir. Hatta gbreleri bile insanlarn yakaca ve tarlalarnnverimini artrc zelii vardr. Elbette bunlar bu ekildeyaratan Allah bunun karl olarakkr isteyecek ve Hamdi bunun ifadesi olarak insanlar retecektir.2

7. ARAF SURES: (Mekkede nzil olmutur. 206 ayettir. )Araf, Cennetle-Cehennem arasndaki yerin addr.Araf, Cennete girme midi olanlarn hesap ii bitene kadar, Cennetlikler Cennete,

Cehennemlikler Cehenneme girene kadar bekleyip, sonra Cennete gidecek olan sabiocuklarn ve bulua ermeden vefat eden kfirlerin ocuklarnn bekleme yeridir. Cenab-Hak nihayet rahmeti ile onlar cennete koyacaktr.

Araf suresi, iki arada bir derede kalanlarn durumuna dikkat ekerek, kararsz olanlarabir an nce Hak ve hakikatin bulunduu tarafta yer almalar hususunda gerekli ikazlaryapmaktadr.

Enam suresinde zikredilen iman hakikatleri bu surede tafsilat ile anlatlmakta vepeygamberlere ait geni yer verilmekte ve Hazret-i Nuh, Hd, Salih, Lt ve uayib (as)danbahsedilmektedir. nsanolunun en byk dman olan ve dem (as) n Cennettenkarlmasna sebep olan eytandan ve hilelerinden bahsedilerek adlanlmamas hususundaikazlar yaplmaktadr. eytann Allahn nimetleri sayesinde kt yce makamndan kibir ve

2Bedizzzaman, Lemalar, 28. Mektup (Latif Nkteler) s. 36


5/34


6/34

6

terk ettii halde Kasaba halknn Allaha tvbe etmesi ile Allahn azab zerlerindenkaldrdna dikkati ekerek Allaha dnmelerini, peygamberin ahs ile bal kalmamalarhususunda tahidat yapar.

Bunun iin Azab grdkten ve peygamberleri kendilerini terk ettikten sonra, manedip, iman kendilerine fayda veren bir kasaba halk vardr ki, o da Yunus (AS)n kavmidir.3

Yce Allah bu surede kendisini kullarna pek ok delillerle tantr. Firavunun cesedinindenizden karlacan ve gelecek nesillere ibret olacan da bu surede beyan eder.4

11. HUD SURES (Mekkede nzil olmutur. 123 ayettir.)Bu sure, peygamberimiz, (SAV)e en skntl gnlerinde nazil olmutur. Kfirlerin

zulm ve ikencelerini arttrd gnlerde nazil olmutur. Nuh (AS), Hud (AS) ve Lut (AS)nkavimlerinin akbetini haber verir.

Sonunda, Dilediinizi yapn, yapacanz varsa, greceiniz de var diye mrikleritehdit eder. Peygamberimiz (SAV)e de Allaha gven, O yaptklarnzdan haberdardr diyeteselli veriyor.

Surede ayca peygamberimiz (sav) e stikamet tavsiye eder. Bu istikamet mmetiiin

olduundan Peygamberimiz (sav) mmetinin bana gelecek olan fitneleri ve hadiseleritahattur ederek, mmetinin istikametinden endie etmi ve Hud Suresi beni kocatt

buyurmulardr.

12. YUSUF SURES: (Mekkede nzil olmutur ve 111 ayettir.)Ahsenl Kasas olan Yusuf (AS)n kssas anlatld iin bu ismi almtr. Sabr,

sebat ve ilenin neticesinin ne derece hayrl olacan bu surede Yusuf (as) misal vererekaklar. Bu surede yce Allah en byk dmann nefis olduunu nefis bir ekilde anlatr.ffeti korumann ve nefis mcadelesinin ne derece nemli olduunu aka ifade eder.

Dnyann fani, ahiretin ise ebedi ve istenilen bir yurt olduunu vecizbir ekilde belirtir.

Sure Yusuf (as)n dnya saltanatn tam kazand ve en mutlu ve mesut olduu bir zamandaAllahm beni Mslman olarak vefat ettir ve Salihlerin arasna kat5eklindeki duas ile sonbulur. Bylece Kabrin arkas iin alnz, hakiki saadet ve lezzet oradadr6 dersini verir.

13. RAD SURES: (Mekkede nzil olmutur. 43 ayettir.)Rad, gk grlemesi anlamndadr. nsanlarn nazarlarn gkyzne evirerek yaratcs

olan Rabbini aramak ve bulmak iin yaratt insana aradn bulduracak olan delillerden vemahlkatn lisan- hal ile olan ahadetlerinin radn yani gk grltsnn gk grlemesi gibisadaya dntn kula ve gz olanlara haber verir.

Gk grlts o Yce Allah hamd ile tesbih eder, melekler ise korkuyla yine onutesbih ederler7ayetinden ismini alr.

bn-i Abbas (RA) buyurdu: Peygamberimiz (SAV) buyurdular ki, gk grltsiitince bu mezkrayeti okuyana yldrmisabet etmez

Bu surede Yce Allah tm mevcudatn tespih ederek ann yceltir, tm noksansfatlardan tenzih eder, yce isim ve sfatlarndan bahsedilmek suretiyle varl birlii,azameti ve kudreti en gzel ekilde izah ve ispat edilir

14. BRAHM SURES: (Mekkede nzil olmutur ve 52 ayettir.)

3 Yunus, 984 Yunus, 925

Yusuf, 1016Bedizzaman Said Nursi, Mektubat, 274

7Rad, 13


7/34

7

Peygamberlerin atas ve Hanif dini, yani Tevhid dini ncs Hz. brahim (AS) ki,Halilullah (Allahn dostu) unvanna layk olan peygamberin adyla anlmtr.

Surede Tevhid hakikati en gzel ekilde ifade edilmitir. Yce Allahn isim, sfat veuunatndan genie bahsedilmitir. Allahn nimetlerinin saylamayacak kadar ok olduu vurgulanm, nimetlerin okluuna dikkat ekilmi, hamd ve krn zerinde durulmutur.

Yce Allahn inkr edilmesinin mmkn olmad veciz bir ekilde anlatlm ve tmvarlklar buna delil ve ahit gsterilmitir. Sure varlklarn dili ile esrin messire delaletinevinden Yce Allaha delil olduunu ispat etmitir.

brahim (AS)n Rabbim sana nasl hamd ederim ki hamd etme nimetini de banaverdin diye Allaha olan hamdi yapt ifade edilir. Bu sureye brahim Suresi denilmesininbir hikmeti de budur.

15. HCR SURES: (Mekkede nzil olmutur. 99 ayettir.)Mekke ile Medine arasnda ormanlk bir yerin addr. Burada eski dnemlerde Salih (as)

ve kavmi yaamt. Salih (AS)in kavmi Semudun inkrlarndan dolay bir sayha ile helakolduklarn haber verir. Onlar ok gl ve kuvvetli ve zengin bir kavimdi, ancak btn

bunlar krlerini deil inkrlarn ve isyanlarn artrd, Allah onlar helak etti. Mallar vegleri onlara hibir fayda vermedi. Surede ayrca Hz. dem, Lt, uayib (As) nkssalarndan bahsedilir.

Sure yce Allah tespih ve tazim etmenin nemini vurgulayarak ve lm gelene kadaribadetten ayrlmamay tleyerek biter.

16. NAHL SURES: (Mekkede nzil olmutur. 128 ayettir. )Nahl, ar demektir. Yce Allah bu surede, ar, hurma, zm ve inek gibi hayvanlarn

kudret-i ilahi ile en basit maddelerden ve imknszlk iinde en mkemmel eyleri yaptnnazara vererek kudretini varln, birliini aklamaktadr. Ayrca gklerde ve yerlerde

Allahn birliine ve kudretine delalet eden nice ayetlerin var olduunu bizlere aklayarakimana ve itaate davet eder.Her ey zelliini, mkemmelliini Emr-i lahiye kulak vererek gsterir. demolu,

demliini ibadet ve itaatle kazanr... man ve itaat olmazsa insanln da olmayacan bizlereders verir.

Sure iyilik ve takva sahiplerine Allahn yardm edecei mjdesi ile sona erer.

17. SRA SURES: (Mekkede nzil olmutur. 111 ayettir.)sra, gece yry demektir. Peygamberimiz (sav) in risalet grevi zerinde durur.Sure Peygamberimizin (SAV) Mekkeden, Kudse olan Mira gecesi esrarengiz

yolculuunu anlatarak balar. Mira ise Necm suresinde anlatlmaktadr.

Bu surede emir, tavsiyeler ve gzel nasihatler vardr. Mira olayna tereddtsz iman ileEbu Bekir (ra) Sddkyet makamna kar. Peygamberimiz (sav) miraca hem ruhu hem de

bedeni ile beraber kar. Be vakit namaz ve bakara suresinin sonundaki dualar miracdapeygamberimiz (sav) e ikram ve ihsan edilmitir.

18. KEHF SURES: (Mekkede nzil olmutur. 110 ayettir.)Kehf, Ashab- Kehfin sakland maarann addr. Bu surede, Hz. sa (AS)dan sonra

Dakyanus isimli zalim bir hkmdar puta tapcl icat etti. Tapmayana ise zulm etti. Birksm genler bu maaraya sndlar. 300emsi, 309 Kemeri yl uyuyup, kaldlar.

Peygamberimiz (SAV):

Kehf Suresini okuyan deccaln errinden emin olur buyururlar.


8/34


9/34

9

Hutbe, misvak, snnet, trnak kesme Hz. brahimin snnetleridir. Misafirperverlik de onunsnnetidir. Kendisine 10 suhuf verilmitir.

Hz. Lut (AS):Hz. brahim(AS)n yeenidir.Filistin halkna gnderilmitir. Halk szdinlemedi. Allah tala ve sayha ile helak etti. Lut (AS), Hz. brahim (AS)n yanna gitti.Halilurrahman kasabasna meftundur.

Hz. smail (AS): brahim (AS)n, Hz. Hacerden olan oludur. Hz. shaktan yedi ylnce domutur. Sare annemiz Hz. shak dourunca onu kskanm, Hz. brahim (AS)daonu Allahn emriyle Mekkeye brakt. Yce Allah ona zemzemi verdi. Yerleim yeri yapt.Kbeyibina etti. Yce Allah onu Yemendeki Amalika kavmine gnderdi. 137 yanda vefatetti. Hicr denilen yerde meftundur.

Hz. shak (AS): Hz. brahimin hanm Sareden dnyaya gelmitir. am ahalisinepeygamber olarak gnderildi. 160 yanda vefat etti. Kudste Hz. brahimin yanndameftundur. Beni srailden gelen peygamberlerin babasdr.

Hz. Yakup (AS): shak (AS)n oludur. Lakab sraildir. Bu yzden soyuna srailoullar ad verilir. Kenan iline peygamberolarak gnderildi. Sonra Yusuf (AS)n davetiyleMsra geldi. Vefatnda vasiyeti zerine brahim (AS)n yannda metfundur.

Hz. Yusuf (AS): Yakup (AS)n 12 oullarndan biridir. Gzelliinden kendisineCemilullah denilitir. Yusuf Suresi 111 ayeti ile 111 yllk hayatn anlatm, bu kssaAhsenl Kasas olmutur. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) kurucusudur. Ayrca baraj vegletler yapmtr.

Hz. Eyp (AS): shak (AS)n neslindendir. Beni sraile gnderilmitir. Sabrkahramandr. 93 yanda Urfada vefat etti. Orada meftundur.

Hz. uayb (AS): brahim (AS) neslindendir. Medyen ve Eyke halkna peygamberolmutur. Kavmi l ve tartya riayet etmezdi. ok kuvvetli hatipti. Hatibl Enbiya diyeadlandrlrd. 300 yanda Mekkede vefat etmitir. Ve orada meftundur.

Hz. Musa (AS): Ulul Azm peygamberdir. Kuranda 136 defa ismi geer. Msrdadomutur. mrann oludur. Beni sraili, Firavunun zulmnden kurtard. uayb (AS)n kzSafura ile evlendi. Tur-i Sinada Kelamullaha mlaki oldu. Kendisine Kelimullah denildive Tevrat verildi. Hzr (AS) ile stanbulda grm, ondan ilim ve hikmet dersleri almtr.120 yanda iken Kenanda vefat etti.

Hz. Harun (AS):Musa (AS)n byk kardeidir. Beraber peygamberlik yapmlardr.ok belikonuurdu. Hz. Musann veziriydi. 120 yanda Tih sahrasnda vefat etmi, Mruramaarasnda defnedilmitir. Mnafklar Hz. Musa (AS), Hz. Harunun lmnden sorumlututmulard.

Hz. Yua (AS): Hz. Musadan sonra peygamber olmutur. Filistini fethetmi, devletkurmu, stanbulu alm ve orada defnedilmitir. Kabri stanbulda Yua tepesindedir.

Hz. Davud (AS): Yakub (AS)n oullarndandr. Filistine, Beni sraile peygamberolarak gnderilmitir. Kendisine Zeburisminde bir t kitab verilmitir. eri hkmlerdeMusa (AS)n kitabna uyard. Sesi ok gzeldi. Davudi ses tabiri ondan kalmtr.Hazineden cret almaz, demircilik ile geinirdi. Kuds bakent yapt ve70 yanda ld.Demiri Allahn izni ile bulan ve mucize ile yourarak ekil veren ve insanln hizmetinesunan O dur.

Hz. Sleyman (AS): Davud (AS)n oludur. 13 yanda babasnn makamna oturmuve bilahare kendisine nbvvet verilmitir. Seba melikesi Belks dhilbirok hkmdar onunhkimiyetini kabuletmitir. 40 sene hkmdarlk ve peygamberlik yaptktan sonra 60 yandavefat etmitir. Ku ve hayvan dillerini bilir, cinlere ve rzgrahkmederdi. Yce Allah Onunemrine rzgr vermi ve maiyeti vezir-u vzeras ile iki aylk yolu bir saatte uarak alr

devletini denetlerdi. Bununla beraber elinin emeini yer ve sepet rerek geimini salard...


10/34

10

Hz. lyas (AS): Beni sraile peygamber olarak gnderilmitir. Kavmi isyan etmi veonu dinlememitir. O da uzlete ekilmi ve mrn tamamlamtr.

Hz. Elyesa (AS): Beni srail onu da dinlememitir. Cenb- Allah onun yardmnaZlkifl (AS)igndermitir. Bir mddet sonra da Elyesa (as) ahirete irtihal etmitir.

Hz. Zlkifl (AS):Elyesa (AS)dan dan sonra peygamber olmu ve Beni sraili hakka

davet etmitir. Bitliste medfundur.Hz. Yunus (AS): Ninova ehrinde 33 yl peygamberlik yapm, davetine kulakaslmaynca kavmini terk etmitir. Bunun zerine Allahn hkmyle denize atlan Yunus(AS) bir balk yutmu ve Allahn yardm ile yetiip kurtarmtr. Kurann onuncu suresi109 ayeti ile Yunus Suresi, onun adna nazil olmutur. Azap hkm verildikten sonra affaurayan kavim onun kavmidir. 100.000 kii bylece kurtulmutur.

Hz. Zekeriyya (AS): Sleyman (As)n soyundan Beyt-i Makdise peygamber olarakgnderilmitir. Yahudiler, ona iftira atarak 100 yanda iken onu ehit etmilerdir.

Hz. Yahya (AS): Zekeriyya (AS)n oludur. Gen yanda nbvvet verilmitir. Musa(AS)n eriatna davet etmitir. 30 yanda ehit edilmitir.

Hz. sa (AS): Ulul Azm peygamberlerdendir. Hz. Meryemden babasz olarak dnyaya

gelmitir. Allahn bu mucizesine inanmayan Yahudiler, Hz. Meryeme iftira ettiler. Bununzerine Hz. Meryem kucandaki Hz. sa ile kt ve Hz. sa kundakta iken Beni srailekonutu. Bunun zerine korkup, ldrmekten vazgetiler.

30 yanda peygamber olmutur. 33 yanda ge ekilmitir. 12 havariyi seti, ncilionlara retti. Bylece Hz. sadan nce 5594 sene geti. dem (AS)dan 2000 sene sonra

Nuh (AS), 2000 sene sonra brahim (AS) tevhid mcadelesi verdi.Bu saylan peygamberler dnda Kuran- Kerimde isimleri geen Hz. zeyir, Lokman

ve Zlkarneyn (as) simlerinde kii vardr ki bunlarn nebi mi, veli mi olduklar hususundaihtilaf vardr. Kuran- Kerimde isimleri geen 28peygamber dnda peygamberimiz (sav) in

bize saylarn haber verdii peygamberlerin adedi 124.000 dir. Bu 124.000 peygamberin 315adedi kendilerine kitap verilen Rasllerdendirler.

Ayrca kendilerine lakap verilen peygamberler unlardr:dem (AS) Sunullahbrahim HalilullahYusuf CemilullahMusa Kelimullahsa Ruhullah (Kelimetullah)Muhammed ResulullahHz. sa (as) Peygamberimiz (sav) in mjdecisi olup, ncilde Peygamberimiz (sav) den

Reslllah (=Allahn Elisi) olarak bahseder. Kendisi de Allahn elisine mmet olmayAllahtan rica ettiini ve Allahn bu duay kabul ettiini ncilinde bahseder. Ahir zamanda

gelerek Mehdiye tabi olup Deccal ldrecei, peygamberimiz (sav) tarafndan sahih birsurete haber verilmitir. Resulullah unvan sadece peygamberimize (sav) has klnmtr.Dierleri Nebiyyullah unvann almlardr.

22. HAC SURES: (Medinede nzil olmutur. 78 ayettir.)Hacdan ve Kbedenbahseder. Yeryznde ilk yaplan ibadet evi Kbedir. Hz. dem

(AS) yapmtr. it (AS) tamir etmitir. brahim (AS), smail (AS) ile birlikte yeniden inaetmilerdir. brahim (AS) insanlar Hacca davet etti. Hac hakknda sure inmesi Haccnnemini belirtir. Hac ve Cuma sure ismi olmu. Bu ibadetin neminin ve azametinin delilidir.

23. MMNUN SURES: (Medinede nzil olmutur. 118 ayettir.)Sure kurtulua eren Mminlerin vasflarndan bahseder. Bu cihetle sureye isim

olmutur. Bu vasflar unlardr:


11/34

11

1. Namazn tadil-i erkn ile huu iinde klarlar.2. Dilleri bo ve lzumsuz szleri konumaz.3. Zektlarnhakkyla verirler.4. Haramdan son derece saknrlar ve iffetlerini korurlar.5. Emanete ve verdikleri sze riayet ederler.

6. Namazlarn asla brakmazlar.Peygamberimiz (sav) Kim bu surenin ilk on ayetinin hkmn yerine getirirse cennetegirer buyurdular. YceAllah ayrca bu surede insan bir damla sudan yarattn ve pek okharika fiillerini haber vererek ilmini, iradesini ve kudretini gsterir ve salam bir iman ileancak bu gibi amellerin yaplabileceini beyan eder.

24. NUR SURES: (Medinede nzil olmutur. 64 ayettir.)Nur, k ve aydnlk anlamndadr. Bu surede yerin ve gn nurunun Allaha iman

olduu anlatlr. Her ey nurunu Yce Allahtan alr. Varlk onun nurunun eseridir. Eya,vcut ve adem ortasnda iken onun nurunun temas ettii her ey vcuda, ztt ademe intikaleder. Cennet vcudun, cehennem ademin temsilcisidir.

Her ey ztt ile bilinir Nasl bir elektronik devrede elektrik akmnn geip,gememesi bilgisayar iletiyorsa yle de Kinatark da eyann iradeli veya iradesiz nuruilahiyle temas kurup, kuramamas ile dnyor.

Yce Allah semay yedi kat yaratmtr. Yani yedi kat lemleribirbiri iinde yaratmtrve Yce Allah her eye her eyden daha yakndr. te bu nuraniyet srr ile olmaktadr.

Eya-Madde-Atom-----------------------------Esir-Nur-Ar-KrsiMLK LEM MELEKT LEM

Kelam- Kadim olan Kuran- Mbin tm bu lemlerden bize haber veren, bizi onlardanhaberdar eden, bir hutbe-i ezeliyedir. Yce Allah bize man ve Kuran nur, kfr ve dalaletiise zulmat olarak gsterir. Ameli ise, insan zulmetten nuru ulatran yol ve vasta yapar.

25. FURKAN SURES: (Mekkede nzil olmutur. 77 ayettir.)Furkan, hakk batldan, mmini kfirden ayrmak demektir. Burada Yce Allah yine

Rahmann has kullarnn vasflarn anlatr. Onlarn ehl-i dalaletten ayrlan zelliklerinedikkat eker. yle ki:

1. Geceleyin kyama kalkar, secdeye kapanrlar.2. Allahm bizi cehennem azabndan koru derler.3. Mallarn israf etmezler.4. Fakirlere infak ederler.

5. Cimrilikten saknrlar.6. Katl ve zinadan saknrlar.


12/34

12

Allah da Tvbe ve nedamet edenlerin ktlklerini, iyilie tebdil eder.8

26. UARA SURES: (Mekkede nzil olmutur. 227 ayettir.)airlerin insanlar hak ve hakikatten uzaklatran, akl ve mantktan uzak hayal mahsul

iirlerin Kurana muarazasna kar; Bylelerine ancak azgnlar uyar9 buyurarak

durumlarn haber verir.Tebli metodunun uarann, yani sz ustalarnn parlak kelimeleri ile olmadn beyan

eder. Kurann metodu hak ve hakikati izhar ve Hakka davet olduunu, akla kap ap, ihtiyarelden almadn ve dine yle veya byle zorlamadn ak bir ekilde beyan eder.

Yce Allah bu surede Musa, brahim, Nuh, Hud, Salih ve uayb (as) dilinden Tevhithakikatlerini dile getirerek vahdaniyet-i lahiyeyi parlak bir surette ispat eder.

27. NEML SURES:(Mekkede nzil olmutur. 93 ayettir.)Neml karnca demektir. Yce Allah bu surede karncalar arasndaki cumhuriyetilik,

vazifeinaslk ve emre itaati rnek gstererek, insanlardan bunu takip eden Belks ve

ynetimini vyor.Karncalarn da arlar gibi ana karnca ile idaresini ve karncalarn ona itaatiniNemlenin konumas ile ifham ediyor. Ayn ekilde Belksn idaresinin ve adaletinin onuneticede slam ile ebedi saadetine vesile olduunu belirtiyor. Ana karncann karncalaridaresi ile kadn kralienin halkn idaresini ve adaleti salamasn ibret iin bizlere dersveriyor.

Sleyman (AS) n Belks ile macera-i hayatn Hdhdn lisanndan ifade ediyor.Sleyman (AS), Belksn hediyelerini kabul etmeyerek davasnn ciddiyetini ve davann mal-mlk davas olmadn en gzel ekilde gsteriyor. stn asttan hediye almasnn caizolmadn anlatyor. Hak davann cret mukabili ifade edilmeyeceini de ders veriyor.

28. KASAS SURES: (Mekkede nzil olmutur. 88 ayettir.)Kasas, kssalar demektir. Musa ve uayb (AS)n kssalarnn anlatld iin bu ismi

almtr. Kuran- Kerimde 1000 ayet, gemi peygamberlerin kssalarn anlatr. uayb,Musa, Harun (AS) ile Firavun ve Harun, Karun kssalar bunlardandr.

Aslnda bunlar, insan hayat boyunca yaayan ve yaanan olaylardr. Bize, ibret ve tiin aktarlmtr. Kuran- Kerimde geen kssalarn tm ya birhakikatin ifadesi veya birumumi kuraln bir ucudur. Kssa ile bu hakikat anlatlr veya bir kural nazara verilir. Hayalikssalar deil yaanan hakikatlerdir. Neticede daima hak batla galebe eder, Firavun suyagmlr, Karun topraa gmlr ve Hak galip gelir.

eytan aklyla, Firavun avaneleriyle, Karun malyla helak olmutur. Akl nakille, malzektla, toplum imanla faydal hale gelir. sure bunlar bizlere ders vermektedir.

29. ANKEBUT SURES: (Mekkede nzil olmutur. 69 ayettir.)Ankebut, rmcek demektir. Allahtan bakasna gvenenlerin durumu rmcein a

gibi zayftr. Allaha gvenenlere ise rmcek a en gl ve kuvvetli bir muhafazadr, ensalam delildir. Bunu keke ehl-i dalalet ve kfr bilseydi10

Kendi gcne ve aklna gvenenlere bu sure rmcei misal vererek cevap verir.rmcein a rmcek iin yeterlidir ancak aklna gvenen insann durumu ise pekvahimdir.

30.RUM SURES: (Mekkede nzil olmutur. 60 ayettir.)

8

Furkan 709224. ayet

10 41. ayet


13/34

13

Rumlar Yunan soyundan olup, Yunan felsefesi ile hareket eden ve Roma felsefesi ile

Hristiyanl mezcetmeye alan bir toplumdur. Mecusi olan Sasanilere kar ehl-i kitabntemsilcileridirler. Rumlar ile Farslar arasnda yaplan bir savata Rumlarn yenilmesinimrikler kendilerinin hakllna sebep gstererek Mslmanlara eziyet etmeye baladlar.Yce Allah Rumlarn galip geleceini bu ayetlerde beyan etti. Ehl-i kitap ile Mslmanlarn

ve ehl-i kfr ile mriklerin beraberliini gsterdi.Yce Allah burada Mslmanlara, mriklere kar ehl-i kitap ile beraber hareketedilmesini ders verir. Siyasi ve iktisadi ynden birbirlerini desteklemelidirler.

Yine bu surede Yce Allah ehl-i kitaba delillerle ispat ederek teslisi ve irki en gzelekilde reddetmektedir. Tevhitten sonra imann ikinci rkn olan ahirete iman, ayetlerle ispatedilmekte, bu delillere gz ve akln kapayan llerden saymaktadr. Sen llere katiyeniittiremezsin11buyurmaktadr.

nk Allaha inanan Hrstiyanlarn nbvvet ve hair konusunda pheleri vardr. Bupheleri izale edilmeden onlara iman telkini fayda vermez. Yce Allah Rum Suresinde buhakikatleri ders verir.

31. LOKMAN SURES: (Mekkede nzil olmutur. 34 ayettir.)Lokman (AS), Davud (AS) zamannda yaam ve Kendisine hikmet verilmi bir

nebidir. Lokman Hekim tabiri buradan gelmitir. Tm bitki ve ieklerin dilinden anlar,onlardan ifa verici ilalar yapard. Her derdin devasn Allahn ilham ile bulmutu.

Bunun yannda olunu hikmet ykl nasihatlar ile Maddi-manevi her iki hikmetitopladn gstermitir.

Bu tlerinden bazlar unlardr:1. Evladm, Allaha irk koma. Bu zulm- azimdir.2. Allaha ve anne-babana teekkr et, kran duy ve itaat et.3. Ehl-i Kfr ile dnya iinde ho gein, ama onlar seni irke zorlarsa sakn onlara

uyma.

4. yilik yapmay adet edin. Bu seni her yerde bulur.5. Namazn kl, iyilii emret, ktl nlemeye al, bundan dolay gelen skntlara

da sabret.

6. nsanlar kk, hakir grme. Sen de yeryznde bbrlenerek yrme. Allahkibirlileri sevmez.

Surenin sonunda Mugayyebat- Hamse denilen be eyin gayb bilgisi olduunu veancak Allah tarafndan bilinecei beyan edilir. Bunlar: Kyametin ne zaman kopaca,kiinin nerede ve ne zaman lecei, yarn ne kazanacamz ve bamza ne gelecei,yamurun ne zaman yaaca ve anne karnndaki ocuun istikbalinin ve istidadnn neolaca bilgisidir. Bunun dndaki bilgiler gayb bilgisi saylmaz. Ehl -i Hikmet bunlar

Kurandan ve kinattan istihrac ederek ilimlerine ve sair insanlara stnlklerine veimtiyazlarna delil yaparlar.

32. SECDE SURES: (Mekkede nzil olmutur. 30 ayettir.)Secde: Allahn huzurunda alnn yere koymaktr. Bunun anlam da nefisten ve

dnyadan vazgeerek Allaha yaknlamaktr. Secdenin anlam budur.Yce Allah buyurdu: Bizim ayetlerimize ancak kendilerine kudret delillerimiz

hatrlatlnca vet verilince byklk taslamakszn secdeye kapanarak hamd ile tesbih vetenzih edenler gerekten inanrlar.12 Bununla yce Allah namaz klanlar kast etmitir.

Drt trl secde vardr: Namaz Secdesi, Tilavet Secdesi, kr Secdesi, Sehiv Secdesi

1152. ayet

12 Secde, 15


14/34

14

33. AHZAB SURES: (Medinede nzil olmutur. 73 ayettir. )Ahzab: Hizipler ve Guruplar anlamndadr. 20. ve 25. ayetlerde dman birlikleri olarak

isimlendirilmitir. Hendek Savann bir dier ad Ahzab dr. ve d dman kabilelerbirlemiti.

Yce Allah bu surede ihlsl Mminlerin sabr ve sebatn, mnafklarn isebozgunculuundan bahseder. Kfirlerin ise korkup, ihlsl Mminlerden ekindiini beyanbuyurur. Ehl-i iman ihlsa ve sebata ve sabra davet eder.

Kfir, mnafk ve Mminlerin psikolojik durumlarn tahlil eder. Bu gibi imtihanlarihlsllarn imann artrrken, mnafklar tereddde sevk eder. Allah ise hkm ve hikmetsahibidir.

hls tam olarak kazanmak ise imanda kemale ermek iledir. Bunun yolu da yceAllahn isim ve sfatlarnda tefekkr ile olacandan yce Allah bu surede tefekkre emreder.

34. SEBE SURES: (Mekkede nzil olmutur. 54 ayettir.)Her eyden haberdar olan ve her eyi hikmetle icat eden Yce Allah dnya ve ahireti n

ve iindeki tm mevcudatn Hamd ve kr iin yaratldn, niam- lahiyenin nihaihududunun Hamd ve kr olduunun beyan ile balar.

Sebe: Yemende yerleen ve yurt edinen bir kavmin, addr. Gzellii ile dillere destanolan bu belde baheler ve balarla mzeyyen evlerde otururlard. kr yerine kfranasaptklar iin Yce Allah onlara Arm seli gndermi ve helak etmitir.

Gzellii dillere destan olmu ve masallara konu olmutur. Kfran- nimet yzndenhelake uramtr. Bunun sebebi ise onlarn ahirete inanmamalardr.

35. FATIR SURES: (Mekkede nzil olmutur. 45 ayettir.)Fatr: Yaratan ve yaratc anlamnda Yce Allahn bir ismidir.Semavat ve Arz yoktan

yaratan olarak geer. Semavat ve arz yoktan yaratan Yce Allahn yaratcln bu surenazara veriyor. Yaratm olmay da Hamd ve kre vesile sayyor.

Yaratlan varlklarn saysn Allah bilir. Yerde ve gklerde nice varlklar ve melekleriyoktan yaratan yce Allah bu surede de azamet ve kudretine ayine olan yaratlmvarlklarve melekleri nazara vererek kullarn hamd ve kre davet eder.

36. YASN SURES: (Mekkede nzil olmutur. 83 ayettir.)

Yasin: Huruf-u Mukattaadandr. Ey Nas! Ey peygamber!anlamnda da olabilir. Yasinile balayan sure Allahn her eyi kudreti ile ve Kn emri ile yarattn ifade ederekbitiriyor.

Kurann kalbi mesabesinde tm imani ve ahlaki meseleleri iine alr. Mekkemriklerine Hz. sa havarilerini Antakyaya gndermesini misal vererek balar. Nihayet onadneceksiniz diye biter.

Peygamberimiz (sav) Yasini okumak on hatim sevabn kazandrr buyurmutur.Yasin Suresi: 3.000 harftir. Her harfin sevab 10 olsa, 30.000 eder. Kadir gecesinde okunsa 1harfine 30.000 sevap karl 3.000 x 30.000 = 90.000.000 doksan milyon sevap olur.300.000 harf olan Kuran her harfinin 10 sevab olunca 3.000.000 sevap olur. Cuma gecesiokunan bir Yasin 10 Kuran hatmi sevab verir. Kadir gecesi okununca 30 hatim sevabkazandrr. nk o mbarek gecede Kurann her harfinin sevab 1e 30.000 smbl verir.

yle ise, Kurann kalbini kalbe yerletirmek gerekir.

37. SAFFAT SURES: (Mekkede nzil olmutur. 182 ayettir.)


15/34


16/34

16

Ezelden ebede olacak her eyi iine ald, Yce Allah tm isim ve sfatlarylatantt, Ahireti, peygamberleri ve melekleri tafsilatl anlatt iin, Kuran- KerimeKTABUN FUSSLET denilmitir.

Kinatinsanda toplayan, aac ekirdekte cem eden Yce Allah, Ya ve kuru her eyKuranda vardr.srrnca her eyi Kuranda toplamtr. O halde bu muhtasar, tafsilatn

kendisidir. Kuran da Kitabun Fussilettir.Btn bu tafsilat ancak Arapa ile ifadesini bulur ki bu sebeple Kuran Arapa nazilolmutur. Yce Allah Kaf- Nun tezghndan tm kinat yarattna gre dier huruf-umukattaa ile ifade edilen tezghlardane gibi srlar ve lemlermevcuttur, ancak Allah bilir.

Bilginler demilerdir ki limler drt kitapta, drt kitabn hakikatleri Kuranda, KuranFatiha da, Fatiha ise Besmelede, Besmele de bann noktasnda toplanmtr. Bunun iin hz.Ali (ra) buyurdu: lim bir noktadr, cahiller onu oaltmlardr.

42. URA SURES: (Mekkede nzil olmutur. 53 ayettir.)ura, meveret, istiare, danma, bilene sorma anlamndadr. smini 32. ayetteki

Mminler ilerini aralarnda meveretle yaparlar. ayetinden alr.Mminler dnya ilerini istiare ile yaparlar. slam idari tekilat ura ile i grr.

stiare itimai meselelerde isabetli kararlar verebilmek iin muhta olduumuz en nemliprensiptir.

slam Cumhur-u Nasn, efkr- ammenin fikrine nem verir. cma- mmet eriatta biresastr. Demokrasinin ounluk yanlmaz prensibi burada domutur.

Peygamberimiz (SAV) buyurdu: mmetimin ounluu hakl bir urada yanlmaz.htilaf grdnz zaman sizler ounlua tabi olunuz.

Al-i mran Suresinde de Yce Allah Uhud savan mteakip meveretle alnan karargerei klan bir savata malubiyet olunca hatann meverette deil tedbire tam riayetetmemek ve alnan kararlara tam bir teslimiyet ve kararllkla sahip kmamaktan

kaynaklandn belirterek yle buyurmutur: Ey Habibim Allahn bir rahmet eseri olaraksen onlara yumuak davrandn. Sert ve kat kalpli olsaydn onlar etrafndan dalverirlerdi.Sen onlarn kusurlarna bakma. Yine onlarla istiare et. Bir de karar verdin mi Allahatevekkl ederek azimle ve kararllkla bu karara uy. Allah tevekkl eden, kendisine dayanpgvenen kullarn sever14 buyurarak istiarenin nemini belirtmitir. MnafklarnMuhammed, oluk, ocuun lafna uyup, bizi perian etti gibi fitnelerin nn alm, yineistiareyi emretmitir.

Yavuz Sultan Selimde kendisini aldran Seferine vazgeirmeye alan vezirini idamederek, itiraz edenlere Al-i mran suresinin 159. ayetini ispat gstermitir. stiaredenvazgemek, kararn nemsememek nifak alametidir demitir.

Bedizzaman Said Nursi (RA) istiarenin nemi zerinde ok durur. Yce Allahn bu

emrini millet olarak devlet idaresinde seimle, parlamentoyla, Diyanette ura ile vedevletleraras ortak parlamento ve meslek uralaryla yaplmas gerekir der.

43. ZUHRUF SURES: (Mekkede nzil olmutur. 89 ayettir. )Zuhruf: Altn, gm ve btn ziynet eyalar anlamndadr. Ayette yle geer: man edenler kfirlerin hallerine imrenerek onlar gibi olmaya zenmeselerdi, biz o

kfirleri dnya hayatnda gme ve altna boardk. Btn bunlar dnya hayatnngeimliidir. Rabbiniz katndaki ahiret ise mttakiler iindir15

Dnyann fani ve aldatc ciheti altn v.b. eylerdir. Ebedi hayatn nndeki engeller debunlardr. Bu sadece Yce Allahn insanlar birbirine muhta ederek hayat- itimaiye yi

14Al-i mran Suresi, 159

15 Zuhruf, 3335


17/34

17

tanzim etmesinden dolaydr. Rzk ayrdr, servet ayrdr. Rzk taahhd rabbani altndadr.Servet ise almakla elde edilir. Kazanr da yiyemez.

Allahn zikrinden yz evirenlere de Yce Allah eytan arkada verir onlar da onuyoldan karrlar. Onlar kendilerini doru yolda sanrlar. Nihayet huzur-u lahiye gelince herey ortaya kar, ama i iten gemi olur.

Bu surede yce Allah ite bu hakikatleri ders verir.

44. DUHAN SURES: (Mekkede nzil olmutur. 59 ayettir.)Duhan, duman demektir. 10. ayette: Gn grlecek bir duman karacan bekle

buyurulur. Surenin banda Kurann mbarek bir gecede inzal edildii ifade edilerekann yceltir. Bu gece Berat veya Kadir Gecesi olduu sylenir. Bu gecenin Cuma Gecesiolduu da kabul edilebilir. Kyamet de bu gece kopacaktr.

1. Duhan kyamet alametlerindendir.2. Dabbe

3. Yecc, Mecc4. Deccal (= taut)

5. Hz. sann (AS) gelmesi.Bunlar ayetlerle sabit kyamet alametleridir.Peygamberimiz (sav) bir hadislerinde Kyamete yakn ehirlerin zerini bir dumann

kuatacandan haber vermitir ki bu vaki olmaktadr. Bilhassa k aylarnda bykehirlerde hava kirlilii o dereceye gelmektedir ki insanlar maske almak durumundakalmaktadrlar.

45. CASYE SURES: (Mekkede nzil olmutur. 37 ayettir.)Casiye: Diz st kmek ve ylece beklemek anlamna gelir. 28. ayette Her mmeti

kyamette diz st km grrsn buyurularak kyametten haber verir. Duhandan sonra

kyamet kopar. mmetler maherde dizilirler. Korkularndan diz st kerek kalrlar.Yce Allah bu surede kyametten sonraki maher gnn tasvir ediyor.

46. AHKAF SURES: (Mekkede nzil olmutur. 35 ayettir.)Ahkaf: Arabistanda gneyde kumluk bir yerin ad olup, Ad kavminin yaad yerdir.

Hud (AS) peygamber olarak gnderilmitir. Sure Ad kavminin bana gelenleri hatrlatarakders vermektedir. Resulullaha uymamz emreder.

47. MUHAMMED SURES: (Mekkede nzil olmutur. 38 ayettir.)Sure Allah inkrclarn ve Allah yolundan al koyunlarn amelleri baa kartr diye

balar veman edip, salih amel ileyenlerden Muhammed(as) a Rablerinden gerek olarakindirilen Kurana ve Resulne inananlarn ktlklerini rter ve durumlarn dzeltir diyedevam eder.

Bu sure yine Ahir zaman peygamberi Hz. Muhammed (as) a uymay, onunla berabercihad etmeyi emreder. Tevrat ve ncilde haber verilen ve vasflar saylan peygamberin buolduu ifade edilir. Enfal ve Tvbe sureleri gibi sava, hukuk, ve cihattan bahseder. nkTevratta ve ncilde ahir zaman peygamberinin Sahibus-Seyf yani kl sahibi ve cihadamemur olduu ifade edilmitir.

48. FETH SURES: (Medinede nzil olmutur. 29 ayettir.)Fetih, bir eyi amak, ulamak anlamndadr. Almak, iine girmek ve zaptetmek

anlamlar da vardr. Muhammed suresinde cihada memur olduu ifade edilen peygamberinfetihlerinden bahseder.


18/34

18

Muhammed, sava suresi idi. Bu sure de fetih suresidir. Mekkenin fethini mjdeler.Peygamberimiz (SAV)n grd Kbeyi ziyaret ve Hac yapmak zere yola klpHudeybiye anlamas ile hac yaplmadan dnlmesi neticesi Fetih suresi nail olmu, okagiren mminleri mjde ile teselli etmitir. Gerek fethinbu bar anlamas olduu ifadeedilmitir.

Sheyl bin Amrn yapt bu anlama Mslmanlara her nevi siyasi ve iktisadiambargo uygulanyordu. Tm maddeleri aleyhte idi. Bu teklifler sahabileri galeyanagetirmitir, oderecede ki Hz. mer (RA) der:

O gnk hiddetimden aleyhimde ayet nazil olacak diye korktum, sonra bunuaffettirmek iin verdiim sadaka ve azat ettiim klenin adedini bilmiyorum. Bir sene dekefaret orucu tutmutur.

Yce Allah: Ant olsun ki Allah resulnn grd ryann hak olduunu tasdik etti.16Ayetiyle peygamberimizi tasdik ederek, Hani rya grmtn! diye itiraz eden sahabeleritehdit etmitir.

Bu Hudeybiye Antlamas Fetih suresinin nazil olmas ile yeni bir dnm noktas olmuve slama, insanln gnl kaplarn ap, manevi fetihle maddi fetihlere zemin

hazrlamtr.Surenin sonunda hilafet srasna gre Hz. Ebu Bekir, Hz. mer, Hz. Osman, Hz. Ali,

tabiin ve tebe-i tabiine vg vardr. Hem mucize olarak hilafetlerinden sras ile bahseder.

49. HUCURAT SURES: (Medinede nzil olmutur. 18 ayettir.)Hcurat; hcreler, odalar demektir. Peygamberimiz (SAV)n Mescid-i Nebeviye

bitiik hanmlarna ait 9 oda sz konusudur. Bu surede Mekkede nazil olan Akide temelizerine cemiyet ve medeniyet nizamn yerletirmeye alr. Sure Allah ve resulnn nnegemeyin diye balar.

Bu surede iman yannda ameli, takva ve edebi retmeyi amalar.1. Allah ve resul huzurunda haddi ve edebi bildirir. Yksek sesle konumay yasaklar.2. yi bilmediin eyin ardna dme der.3. Mminlerin arasn dzeltin der.4. Kimseyi hor grmemeyi, alaya almamay anlatr.5. Zan ile konuulmamasn ister.6. Kt lakap taklmamasn emreder.7. Renk ve rk ile vnmemeyi emreder. stnln takva ile olduunu aklar.8. Allah ve resulnn szne dayanmadan hkm vermeyi yasaklar.Hz. mer (RA), Resulullahn hkmn kabul etmeyip de kendisine gelenlerin

kellelerini tereddtsz uurmutur.Sure slam edep ve terbiyesini ders vermektedir.

50. KAF SURES: (Mekkede nzil olmutur. 45 ayettir. )Kaf: 21. harfi hecaidir. Huruf-u mukattadr. Ayrca surenin ilk harfi ve Kurann da ilk

harfidir. Kaf, Kurann zdr, Kurann ifresidir. Kitabun Fussilet olan Kurannekirdeidir.

Sure Kuran Mucizul Beyann Tevhidden sonra en byk davas olan risalet ve Bas-Badel Mevti yani ldkten sonra dirilmeyi en gzel ekilde ispat eder.

Peygamberimiz (sav)dier surelerden farkl olarak bu sureye zel nem vermi ve Kafsuresini renin ve ocuklarnza retin ferman etmitir. nk bu surede tevhidden sonragelen hair yani ldkten sonraki hayat ok gzel bir ekilde izah ve isbat edilmektedir.

16 Fetih Suresi, 27.


19/34

19

51. ZARYAT SURES: (Mekkede nzil olmutur. 60 ayettir.)Zariyat: Esip, savuran rzgr anlamndadr. Bir gn Hz. Ali (RA) Kufe mescidinde

minbere kt ve Kurandan sormak istediiniz ne varsa sorun dedi. Birisi kalkt ve:Zariyat ne demek? Diye sordu: Hz. Ali (RA): Rzgrdr. Hamilat ne demek? Diye

sordu: Hz. Ali (RA): Buluttur. Cariyat ne demek? Diye sordu: Hz. Ali (RA): Gemiler.

Muksimat ne demek? Diye sordu: Hz. Ali (RA): Meleklerdir eklinde cevap vermilerdir.17Yce Allah bu surede insanlarn peinden kotuu Rzkn Allahn elinde olduunu

dilediine diledii gibi verdiini, rzk iin yeryznde ticaretle dolalmas gerektiini ifadeeder.

Rzgrbulutlar srkler, muhta yerlere ulatrr. Hava buluta dntrr. Yamurolur. Yine hava vastasyla telkih ile bitkiler alanr tohum olur. Yine hava ile gemiler veuakla rzk peinde koulur. Tm bunlar Yce olan Allahn takdiri iledir.

nsanlar rzk yiyicidir. Allah rzk vericidir. Rzk da yaamak iindir. Yaamaktan aslama ibadettir. badeti terk ederek rzk peinde komak ahmaklktr.

Hz. brahim (AS)n misafirlere ikramn da rnek verir. Allahn verdiklerinden siz devererek ikram edin dersini verir.

Rzgrlar eit eittir. Ama hepsi havadan oluur. Bunda byk hikmetler vardr.Kuran bunu ders verir. Bu surede dikkatler havaya evrilmitir. Havann bu gn ne derecemhim hikmetlere medar olduu aikrdr. Seslerin, grntlerin, elektrik, cazibe, dafia gibikuvvelerin cereyannda ve isalinde ne derece hikmetli iler yaptklar bu gn daha iyigrlmektedir. Btn bunlar tesadf ve tabiat vehmini bertaraf ederek her eyin yaratln vehayatlarnn devamn Allahn kudretine havale ederek birliini isbat eder.

52. TUR SURES: (Mekkede nzil olmutur. 49 ayettir. )Tur; ormanlk, dalk, aalk yer anlamna gelir. Hz. Musa (AS)n Allaha mracaat

ettii dan da addr.

Hz. Musaya 10 emir burada verilmiti. Onlar:1. Allah birdir.2. Puta tapma.

3. Bo yere Allahn ismini alma.4. Cumartesi ibadet gndr.5. Anne-babaya itaat et.

6. Adam ldrme.7. Zina etme.

8. Hrszlk yapma.9. Yalanc ahitlik yapma.10. Komuya tamah etme.

53. NECM SURES: (Mekkede nzil olmutur. 62 ayetti.)Necm: Yldz demektir. Tur suresi Necm ile bitti. Necm suresi balad. Surenin

banda Mira hadisesi anlatlr. Peygamberimiz (SAV)n Sidretl-Mnteha veCennetl-Meva ya gittiini haber verir. Her bir ayet okuyan ycelere ekmekte ufk-uala gibi ruhu yceltmektedir. Namazda da Mmin namaza devam ile Yce lemlere hazrlamaktadr.

Hz. Ebubekir (RA) gibi bu sure okuyan Sddk makamna ykseltir.Yldzlarn her birinin bir lemepencere olduu aktr. Sure yldzlara yemin ederek

dikkatleri yldzlaraeker ve tevhit delilleri ile nbvvet hakikati zerinde durur.

17bn. Kesir 3/381


20/34

20

54. KAMER SURES: (Mekkede nzil olmutur. 55 ayettir.)Kamer: Ay demektir. Yldzlarn her biri kendinden nereden bir gne olduu gibi,

yldzlardan k alan ve kendiliinden olmayan aylar da vardr. Ay gneten ald nereder.

Kuranda bu sure Kyamet yaklat ve ay ikiye blnd18 eklinde balar.Sure;

1) Ayn vazife ve hikmetlerine dikkati eker.2) In gneten ald gibi peygamberler vahiyi Allahtan alp, insanlara tebli

ettiini ifade ederek kaynaa ynelmeyi tavsiye eder.3) Ayn yarlmas mucize-i kyamet alameti olduunu ve bu mucizenin de hakikat

olduunu aka ifade eder.

55. RAHMAN SURES: (Mekkede nzil olmutur. 78 ayettir.)Bu surede Yce Allahn sonsuz rahmet eserleri gz nne serilmekte rahmetin mull

nimetleri nazara verilmekte ve Rabbinizin hangi nimetlerini inkredebilirsiniz diye insanabu rahmet hatrlatlmaktadr.Rahman Allahn sfatdr ki tm nimetleri kapsar. Bu sure pek ok srlar da iine

almaktadr. lk rahmet eseri olarak da Allemel Kuran diye Kuran retmek, eitim,retim ve ilim nazara verilmektedir. Bylece kuran ilminin ne derece rahmet kaynaolduu ifade edilmektedir.

Gerek rahmet ahirette olduu iin ahiret nimetleri daha ok tadat edilmektedir.Sonunda cehennemden kurtuluun da bir rahmet eseri olduu ifade edilmektedir.

Ve sure, Celal ve ikram sahibi olan Allah daima tazim ve tesbih etmeyi tleyereksona ermektedir.

56. VAKIA SURES: (Mekkede nzil olmutur. 96 ayettir.)Vaka, vakalar, olaylar anlamna gelmektedir. Sure, En byk vaka olan kyametkoptuu zaman diye balar. Bu suretle sureye isim olmutur.

Vakalar: En byk vaka kyametin kopuu, cansz tohumun canlanp aa oluu, birdamla suyun insan olmas ve ldkten sonra tekrar dirilmektir. Yce Allah dnyadaki bu nevivakalar gstererek Bunlar kolayca yapan, elbette sizi de ldkten sonra diriltebi lir,istediini yapar buyurarak ldkten sonra dirilmeyi ispatlar.

nanp salih amel ileyenler Eshab- Yemin; inkredenleri ise Eshab- imal tabireder.

Sonunda, tesbihi ve zikri Azamet sahibi Rabbinin yce ismini an ayeti ile emreder.

57. HADD SURES: (Medinede nzil olmutur. 29 ayettir.)Hadid, demir demektir. Tesbihi emreden Yce Allah nasl tesbih edeceimizi bildirerek

sureye balar. Tm mahlkatnbu zikri yaptn da ifade eder.Sureye isim olan demir ise; o da Allah zikreder. Demir ar bir maden olmakla beraber

pek ok vaka ya da parmak basar, harika vaziyetler gsterir. Cansz demire bu ileri yaptranYce Allah ve yapan insan zeksn da lisan- haliyle ver ve yle buyurur: Biz demiri deindirdik, onda byk bir kuvvet ve insanlar iin faydalar vardr.19

Tm bu menfaatleri ve bu nimetleri biz tarafmzdan insanlara ihsan ettik ifade etmekiin Demiri indirdik buyurur.20

18

Kamer Suresi, 119Hadid, 25

20Demiri indirdik ayetinin izah iin baknz. Bedizzaman, Lemalar, Y.A.N. (1998) s.341


21/34

21

Hadid suresi Medinede nazil olmas, medeniyetin Medineden sonra tm dnyayademirle yaylmasna iarettir. Bylece Rahman olan Allahn rahmeti demiri insana hemsavata, hem barta ihsan eylemitir.

Karl ise tesbih, tahmid ve tehlildir. Allah bunu fazl ile dilediine verir.

58. MCADELE SURES: (Medinede nzil olmutur. 22 ayettir.)Mcadele, tartma ve kavga etme demektir. Aile ve cemiyet hayatn dzenleyen birsuredir. Huveyle binti Salebe, kocas Samit bn. Evs hakknda peygamberimize (SAV) ikyetizerine nazil olmutur.

Bu sure zhar olaynn boamay netice vermesini kaldrp, onun yerine bir kle azatetmesi veya 60 gn oru tutmas veya 60 fakiri doyurmas cezas verilerek kurtarlyor. Kleazad ve fakirlerin doyurulmas isteniyor.

59. HAR SURES: (Medinede nzil olmutur. 24 ayettir.)Har, toplanmak, srmek ve srgn etmek anlamndadr. Yahudilerin yurtlarndan

toplanp, srgn edilmesini konu edinir. Beni Nadr yahudileri hakknda nazil olmutur.Peygamberimiz (SAV)e Yahudilerin tertipledii su-i kasd haber veriyor. Ftratlarnaklyor.

Mekki sureler akideyi temel alrken, Medeni sureler Yce Allahn sfatlarn konuedinerek inanlar takviyeyi, ehl-i kitabn yanl itikadlarn dzeltmeyi esas almtr. Bununiin bu surenin sonunda Allahn isim ve sfatlarn topluca zikreden ayet vardr kipeygamberimiz (sav) Kim bu ayeti sabah ve akam okursa, Allah ona yetmi bin melekgrevlendirir onun iin istifar ederler ve o kii vefat edecek olsa ehit olarak vefat eder

buyurmulardr.

60. MMTAHNE SURES: (Medinede nzil olmutur. 13 ayettir.)

Mmtahine, imtihan etmek anlamndadr. Ayette yle geer: Ey iman edenler!Mmin kadnlar size hicret iin gelirse onlar imtihan edin21Yce Allah burada, Ben deinandm diyen herkese gvenmemek gerektiini, inancn, etin imtihanlarla ortaya kacanbelirtiyor.

Peygamberimiz (SAV) Mekke muharebesi plann yapmak iin sekin sahabelerden birgrupta istiare etti. Bunar iinde Hatip bn. Ebi Beltaa bu plan Mekke mriklerine habervermek iin gizlice mektup yazd. Mekkeye bir kadnla gnderdi. Bu durum vahiylepeygamberimize bildirildi. Hz. Ali, mektubu o kadnn salar arasndan kartt,

peygamberimize getirdi. Hatib itiraf etti, peygamberimiz (SAV)da onu affetti.Bu sure, hsn zan, adem-i itinad prensibini ortaya koyar.

61. SAFF SURES: (Medinede nzil olmutur. 14 ayettir.)Saf; temizlik, paklk, cemaatle namaz, cihatta saf tutma, temiz kalplilik anlamna gelir.Sure Allah, kendi yolunda kenetlenmi bir duvar gibi saf tutup, cihad edenleri,

savaanlar sever22 buyurur.Mminlerin kemerli binalar gibi birbirlerine kenetlenerek Allah yolunda cihad

edeceklerdir. Bunun n art da, yapmayacaklarn sylemeyeceklerdir. Yine Hz. Musa (as) akavminin eziyet ettii gibi, Allah iin hizmet edenlere yardmc olunacak ve eziyetedilmeyecektir. Allah iin hizmet edenlere ayn noktaya parmak baslarak birliksalanmaldr. Fikir ihtilaf kuvveti hie indirir. Sure bunlar ders verir.

21Mmtahine, 10

22 Saff, 4.


22/34

22

62. CUMA SURES: (Medinede nzil olmutur. 11 ayettir.)Cuma, toplanmak, Cuma namaz iin bir araya gelmek anlamndadr. Kulun birinci

vazifesi ibadettir, Allahn zikrine komaktr. Rzk ise taahhd- Rabbani altndadr. Maietiin ibadet ve namaz terk etmek caiz deildir.

badetten sonra yeryzne dalp, Allahn fazlndan rzk istemek de surede

emredilmektedir. Cemaat olmak gnlk 5 vakit namazla, haftalk Cuma, yllk iki defabayram namaz ile mrde bir defa Arafatta toplanmakla emredilmitir.

En byk toplant ise maherde olacaktr.

63. MNAFIKUN SURES: (Medinede nzil olmutur. 11 ayettir.)Mnafklar konu alarak nazil olmutur. Onlar aktan inandklarn sylerler, kalben

inanmazlar, fitne ve fesat peinde koarlar ve yalancdrlar. Yce Allah buyurur: Mnafklaryalancdrlar23

Cuma suresinden sonra gelmesi ise mnafklarn cemaat ruhunu bozmayaalmalarndan dolaydr. Allah cemaati emretti. Ona fitne sokanlara ise arkasndan zikretti.Hilelerini bir bir ortaya koydu. Mminleri onlardan sakndrd.

Mnafklarn vasflar:1. Yalancdrlar.2. Kalplerinde kin ve nefret vardr.3. Korkak ve ikiyzldrler.4. Halka kar kr ve sardrlar.5. Mcadelecidirler.6. Cimridirler.

7. Bozguncudurlar.

8. Haindirler.

9. Fesatdrlar.

64. TEABN SURES: (Mekkede nzil olmutur. 18 ayettir.)Teabn: Kyamet gnnn bir addr. Aldandnn aa kt gn demektir.

Kyamet gnnn dier isimleri ise: Yevml-Kyame, Yevms-Saat, Yevml-Vaka,Yevml-Mevud dur.

Yce Allah buyurdu: Toplanma gn toplandnz zaman kimin aldand ortayakar 24

Sure bizi ikaz ediyor ve yle ders veriyor.1. Dnya, mal, e ve ocuklar imtihan vesilesi sizi aldatr.2. Onlardan sorumlusunuz. Vazifemizi yapp, terbiye etmezsek, yine mesul durumuna

deriz.

3. eytan, mal ve dnya sevgisiyle sizi megul eder.4. Mal hrs ile tul-i emel, helal-haramdnmez eder.5. Yine mal sevgisi hayrda cimrilii netice verir.Bylece insan aldanr. Bu da ahirette belli olur.hls ise ancak mal ve vnmeyi, hreti sevmemekle kazanlr. nsan da ancak byle

kurtulur. Sure bunlar ders verir.

65. TALAK SURES: (Medinede nzil olmutur. 12 ayettir.)

23Munafikun, 1

24Teabn, 9


23/34

23

Talak: Kadn boamak demektir. slamda eyin akas da gerektir: Nikh, Talak,Kle azat etmek. Bu surede talak ve onun hkmleri vardr. Buna gre kadn hemen boamakmmkn deildir.

1) Geim artlar denenecek2) ddet beklenecek

3) Kar-koca sakin kafa ile boanacak4) talak belli mddetlerde verilecek5) Hayve edep lleri korunacak25Her eyin en gzeli KURAN VE SNNETTE vardr.Medeni olmak isteyen slam medeniyetine sarlmaldr.

66. TAHRM SURES: (Medinede nzil olmutur. 12 ayettir.)Tahrim: Kendine haram etmek anlamndadr. Peygamberimiz (sav) hanmlar arasndaki

bir meseleden dolay bal erbeti imemeye yemin etti. Yce Allah onu ikaz etti.Yce Allah Ey Nebi! Allahn helal kldn niin kendine haram klyorsun? diye

Allahn haram kldn helal, helal kldn haram saymann yanlln dile getiriyor.

Bu surede kadnlarn psikolojik yaplar nazara verilir. Peygamberimiz, Hz. Zeynepinyannda bal erbeti iti. Biraz fazla kald. Dier hanmlar kskandlar. Peygamberimiz(SAV)de bir daha bal erbeti imemeye yemin etti. Sure bunun zerine nazil oldu.

Kadnlarn zellikleri:1) Kskan olmalar2) evreden abuk etkilenmeleri3) Sr saklayamamalar4) Ruh yaps itibaryla zayf olmalardr. Sure bunlar ders verir.

67. MLK SURES: (Mekkede nazil olmutur. 30 ayettir.)

Mlk, tm varlk ve eya demektir. Mlk Allahndr. Yce Allah buyurdu: Mlkelinde tutan Yce Allahn an ycedir. O her eye kadirdir Allahn Mlk dilediinevermesi srryla mlk ihsan edip, imtihan ettii kulun akll olmas ve akll yerlerdekullanmas gerektiini belirtir.

Cehenneme girenlere Niin buraya girdiniz? Sualine kar, Biz dnp aklmzlahareket etseydik buraya gelmezdik.

26 ayeti ile de dinleyen, itaat eden ve dnen insanncehenneme dmeyecei nazara verilir.

Cenab- Hakkn mlknde yiyin, iin, gezin lakin ona nankrlk etmeyin. O vermezsesiz hibir ey yapamazsnz diye ikaz eder. kre davet eder. lm ve hayat yaratan yceyaratc her eyi hikmetle kusursuz yapm ve hayatn gayesini gstermitir. Ne mutlu ogayeye uygun davranana...

68. KALEM SURES: (Mekkede nazil olmutur. 52 ayettir.)Kalem: Yaz ve ilim aletidir. Sure, Kaleme yemin ederek27 ile balar. Yce Allah

Nuna, kaleme ve onun yazd ilme yemin ederek onlar kudsiletiriyor, kutsallatryor.Nn iine mrekkep konan hokkaya benzetilir. Peygamberimiz (SAV) buyurdu: YceAllah ilk olarak kalemi yaratt, ona her eyi yazmasn emretti

Burada yle bir nkte var: Yce Allah evvela esiri yaratt. Esiri ise atom cevherineinklap ettirdi. Yedi kat lemleri esir ile, madde alemlerini de atom cevheri ile yaratt. Buyaztan her nevi ilim ortaya kt. Bu yaz, yce Allaha o derece kolayd r ki, birisinin 29

25

Bilmen, . Nasuhi . Fkh Kamusu 2/17426Mlk, 1011

27 Kalem, 1


24/34

24

harf ile ciltlerce eser yazmas gibi basittir. Yce Allah da esir ve atomdan kinatlar aynsuhulette yazarKalem suresi ile buna ima ve iaret eder.

lmin temeli ve vastas kalem olduuna iaret eder. Alak suresinde: Kalemle retende Allahtr buyurur. retim vastas kalem olduunu bildirir.

Surede ayrca:

1. Cahillerin peygambere mecnun dediini ifade ediyor.2. Peygamberin gzel ahlakndan3. Toplumda nasl davranlmas gerektiini belirtiyor.

Netice: Kalemin cehalete at sava vyor.

69. HAKKA SURES: (Mekkede nazil olmutur. 52 ayettir.)Hakka kyamet gnnn isimlerindendir. Hakkn tecelli ettii gn demektir.

Kyametin dehetinden ve onun numunesi olan Ad-Semud kavmine gelen dehetli, felaketlikyametten haber verir. Onu yapan byk kyameti koparacaktr.

yle ise iman edin, salih amele devam edin diye ders verir. Kaleme, kitaba sarln der.

70. MERAC SURES: (Mekkede nazil olmutur. 44 ayettir.)Mearic gkyznn dereceleri, tabakalar, katlar anlamndadr. Semavata uruc edip,

gezmeyi ifade eder. Bu tabakalarda melekler 50.000 senelik yolu bir anda alrlar. Zaman vemekan mefhumunu ifade eder. Bin yl Allah katnda bir gn saylr28 buyurur

Sure Bast- zaman ve Tayy- Mekn ders verir.

71. NUH SURES: (Mekkede nazil olmutur. 28 ayettir.)Sure Kendilerine azap gelmeden nce Kavmini uyar diye Nuhu peygamber olarak

gnderdik. diye balar. Kuranda adna sure nazil olan 7 peygamber vardr. Nuh 7. vesonuncusudur. Dierleri srayla:

10. Sure = Yunus (AS) adna, Yunus Suresi11. Sure = Hud (AS) adna, Hud Suresi12. Sure = Yusuf (AS) adna, Yusuf Suresi14. Sure = brahim (AS) adna, brahim Suresi31. Sure = Lokman (AS) adna, Lokman Suresi47. Sure = Muhammed (AS) adna, Muhammed Suresi71. Sure = Nuh (AS) adna, Nuh Suresi

Nuh (AS) 950 sene kavmini Hakka davet etti. cabet etmediler. Nihayet tufan ilekyamet vuku buldu. Peygamberimiz (SAV)den sonra da gerek kyamet kopaca iin Tufanve Sefine sahibi Nuh (AS) adna son sure, Muhammed Suresinden sonra nazil oldu.

Mminler, kyametin dehetinden Nuh (AS)n gemisine snp, kurtulanlar gibi

kurtulacaklardr. Nuh (AS)n gemisi ise ahir zamanda Ehl-i Beyt-i Nebeviden gelen Hz.Mehdinin Cemaat-i Nuraniyesidir.* Nitekim Peygamberimiz (SAV) buyurdu:

Ehl-i Beytim Nuh (AS)n gemisi gibidir. Ona giren kurtulurBu surede Nuh (AS)n tevhid mcadelesi anlatlr.

72. CN SURES: (Mekkede nazil olmutur. 28 ayettir.)Cin: Grnmeyen varlktr. Yce Allahn dumansz ateten (elektrikten) yaratt bir

takm canllardr. Bu surede cinlerden bir toplumun iman ettii, Kuran dinledii belirtilir.

28

Hac-47. ayet*Bu satrlar yazarken nbeti renci Yeni Asya gazetesi ile ieri girdi. Hlbuki gazetenin geldii saat deildi.

Datcs da yoktu. Bir vesile ile okula gelmiti. (29 Kasm 1995 M. Ali Kaya)


25/34

25

Peygamberimiz (SAV) in, Resuls-Sakaleyn yani cinlerin ve tm insanlarnpeygamberi olduu vurgulanyor.

73. MZZEMML SURES: (Mekkede nazil olmutur. 20 ayettir.)Mzemmil: rtmek, rtye brnmek anlamndadr. lk ayette: Ey rtsne brnen

kalk diye Peygamberimiz (SAV) greve davet edilir.Bu sure nzul srasna gre 3. suredir.1. Alak

2. Kalem3. Nzemmil suresidir.lk tebli emri bu sure ile balamtr. Yani bu surede tebli metodu olarak da Kuran

Tertil ve tecvidle okumak, okuyarak hizmet etmek emredilmitir.bn-i Esir: Ben Kuran haftada hatmediyorum. Sonra dnerek ayda hatmetmeye

baladm. Son olarak da aratrarak 7 senede bir hatim indirdim der.Sure: Seher vakti Kuran ar ar okumay ve nce nefsini slah etmeyi emrediyor.

74. MDDESR SURES: (Mekkede nazil olmutur. 56 ayettir.)Mddesir: rtsn, yorgann bana ekme halidir. Mzzemmil suresinden sonra nazil

olmutur. nsanlar uyarmay,Yce Allah tekbirle yceltmeyi, azametini ilan etmeyi, taharetve temizlii emretmektedir. Yce Allah buyurdu: Ey rtsne brnen habibim. Kalk.Kullarm ahiretin dehetli azab ile uyar. Rabbini Tesbih ve tekbirlerle ycelt. Kullarma benitant. Elbiselerini temizle. Kt eyleri terk et ve ettir. Yaptn iyi ileri de ok grerek baakalkma. Rabbinin rzasna ermek iin tm skntlara sabret.29

Surede Cehennemliklerin amelleri sralanyor:1. Namaz klmamalar,2. Fakirlere ikram etmemeleri,

3. Allahn dmanlar ile beraber olmalar,4. Ahireti inkr etmeleri onlarn vasflarn tekil ettii ifade edilmektedir.

75. KIYAME SURES: (Mekkede nazil olmutur. 40 ayettir.)Kyamet: Dnyann sonu demektir. Sure kyamet gnne yemin ederek balyor. Yce

Allah bu surede ldkten sonra dirilmenin kendisine kolay geleceini ispat ediyor.

76. NSAN SURES: (Mekkede nazil olmutur. 31 ayettir.)nsann deer ve kymetini anlatyor. Tm varlklarn insana hizmeti onun deerini

gsteriyor. Kendi kymetini ve deerini bilip, ona gre davranan insann gerek insan olup,saadete ve cennete layk olacan ifade ile bu deeri yok sayp, nankrlk edenin de

cehennem ile ceza ekeceini ifade ediyor.Surede cennetin ok gzel bir tasviri yaplyor. nsan suresinde cennet tasvirinin

yaplmasnn hikmeti ise cennetin insan iin yaratld ve insan ile enlenip erefkazandndan kinayedir.

77. MRSELAT SURES: (Mekkede nazil olmutur. 50 ayettir.)nsana hizmet iin gnderilen meleklerden bahsettii iin GNDERLENLER

anlamnda mrselat denmitir. Resuller ve nebiler insanla hizmet iin gnderildii gibimelekler de kimi amellerini yazarak, kimi ruhlar kabz ederek, kimisi de rzk ve rahmet iingrevlendirilerek insana hizmet ediyorlar. Sure bunu ifade ediyor.

29Mddessir, 17


26/34

26

Tabii ki tm bunlar ahirete hazrlk iin olduundan bir mana ifade ediyorlar. Yoksamanasz ve anlamsz olduu iin Yazklar olsun o gn inkredenlere diye inkrclar 10ayetle tehdit eder.

Bir sonraki Nebe suresinde de Ahireti ispat eder.

78. NEBE SURES: (Mekkede nazil olmutur. 40 ayettir.)Nebe: Haber demektir. Nebi habercidir. Nebe-i Azim ise byk haber demektir. Bu

byk haber, kyametin kopmas ve ahiret hayatnn balamasdr. Yine yeniden dirili enbyk haberdir. Sureye bunun iin Haber suresi denilmitir.

Yce Allah bu surede Ahiret gnn ve ldkten sonra dirilme haberini byk haberolarak ele alyor. Ahiretin varln ispat ediyor.

79. NAZAT SURES: (Mekkede nazil olmutur. 40 ayettir.)Naziat Kfirlerin ruhlarn iddetle kebzeden meleklerdir. Naitat Mminlerin

ruhlarn kolayca alan meleklerdir. Sabihat Yzp giden meleklerdir. Sabikat Hayrl

amellerde yaran meleklerve Mdebbirat ise dnyadaki ileri idare eden meleklerdir.Sure meleklerin eitlerini zikretmekle beraber ruhlarn da durumlarn haber verir.nsann bir yolcu olduu, esas olan ruhun varl, bedenin ise ruhun elbisesi olduu

nazara verilir. Ahirete lm ve kabir yoluyla geildiine dikkat eker.Sure lmden, meleklerden ve ahiret leminden haber vermektedir.

80. ABESE SURES: (Mekkede nazil olmutur. 42 ayettir.)Abese: Yz ekitmek, yz evirmek anlamndadr. Nzul sebebi m mm-

Mektumun peygamberimizden sorusuna peygamberimiz cevap vermeyip, zengin ve ilerigelenlerle sohbeti etmek ister. Yce Allah bu durumundan dolay peygamberimizi ikaz etti.

Bu sure dine davet ve dini kuvvetlendirme hususunda insan ayrm yaplmamasn,

ihtiyac olana anlatlmas gereini ifade ediyor.stnlk takva iledir hakikatini ve kemiyet deil, keyfiyete nem verilmesi gereini

belirtir.

81. TEKVR SURES: (Mekkede nazil olmutur. 29 ayettir.)Tekvir: Drlmek, toplanmak anlamna gelir. Gnein n toplayp, kyametin

kopmasn hatrlatr.Sure kyameti tafsilatl olarak anlatr. Karanlk ve souu hatrlatarak, cehennemi tasvir

ve n ne byk nimet olduunu, scan ne byk faydalarnn bulunduunu kfr veisyann bubyk nimetleri nasl azaba evirdiini hatrlatyor.

82. NTFAR SURES: (Mekkede nazil olmutur. 19 ayettir.)

ntifar: Gklerin yaratlmas, paralanmas anlamn ifade eder. Bu surede gklerinatlayp, kyametin dehetini hatrlatr. nsan ikaz eder.

Rabbine kar seni aldatan nedir? diye grevimizi ihtar eder. Kyamet ve maheri gznne serer. Hz. mer (ra) n dedii gibi ahmaklar dnda kendisini yaratan Rabbine isyaneden olmaz.

83. MUTAFFFN SURES: (Mekkede nazil olmutur. 36 ayettir.)Mutaffifin: Eksik ve noksan lp, tartmak anlamnda kullanlan bir kelimedir. Veyl,

Hem yazklar olsun demek, hem de cehennemde bir vadinin addr. Alverite hileli i


27/34

27

yapanlara mahsustur. Her ne kadar drst lp, tartmak muamelat ile ilgili ise de, drstlkve doruluk itikadi bir mesele olduundan Mekkede nazil olmutur.

Haram-helal duygusu ancak itikat ile salanr. Ahirete iman, ahlak, drstlk vefaziletin kaynadr. Sure bunlar ders verir.

84. NKAK SURES: (Mekkede nazil olmutur. 25 ayettir.)nikak: Gn yarlmas, birbirinden ayrlmas anlamndadr. Cennet-cehennem, hayr-er tamamen birbirinden ayrlacak ve Ahiret lemibyle kurulacaktr.

nkrclarn inkrbunlara mani olamayacaktr. yle ise gerei kabul edip, iman veitaat etmek gerekmektedir.

85. BURU SURES: (Mekkede nazil olmutur. 22 ayettir.)Burlar iinde olan gkyzne ant olsun ayeti ile balar. Dnyann, gne evresinde

dnerken her ay zerinde bulunduu yer ile gne arasna hat ekilip, arada kalan yldzlarnarasnda hat ekilince meydana gelen ekillere bur ad verilir. Bylece dnya her 30 gnde

bir bur zerindedir. Bylece Allahn kitabnda aylaron ikidir hkm gerei 12 ay ve 12bur teekkl eder.

OCAK : KOVA BURCUUBAT : BALIK BURCUMART :KO BURCUNSAN :BOA BURCUMAYIS :KZLER BURCUHAZRAN : YENGE BURCUTEMMUZ : ASLAN BURCU

AUSTOS : BAAK BURCUEYLL : TERAZ BURCUEKM : AKREP BURCUKASIM : YAY BURCU

ARALIK : OLAK BURCU

Dnya her ayn 21inden 21ine bir burtan bir dierine geer.Peygamberimiz (SAV): Dnya kz ve balk zerindedir30buyurmas ile meseletavazzuh eder. Yani her ay dnya bir bur zerindedir ve gne etrafnda dnmektedir

buyurarak asrlar sonra anlalacak bir hakikati sahabelerine haber verir.Sure her eyin LEVH- MAHFUZDA sabit olduunu ifade ile hitama erer. Bylece

kader kalemine ve kader meselesine iaret eder.Her burcun bir tabiatve yeryzne tesiri farkl farkl olduu iin farkl mevsimler ve

tabiatlar vcuda gelir...Sure bu nevi hikmetleri ders verip, nazar ona evirir.

86. TARIK SURES: (Mekkede nazil olmutur. 17 ayettir.)Tark, bir yldzn addr. Gece grnp, gndz saklanan yldzlara iarettir. Gz ile k

arasndaki mnasebete deinir. Yer ile gk, anne ile baba, ruh ile ceset arasndakimnasebetleri nazara verir.

Duygu ile ceset, madde ile mana arasndaki irtibat kuran Allahtr der ve insanlaraders verir.

87. ALA SURES: (Mekkede nazil olmutur. 19 ayettir.)Buruc ve Tark suresinden sonra Yce olan Rabbini tesbih et ayeti ile yce Allahn

bykln, stnln, sanat ve maharetini, kudretini takdir etmeyi, tesbih edip, onuvmeyi emreder.

30 Bu hadisin izah iin baknz. Bedizzaman, Lemalar, (1998) s.140


28/34

28

Tesbih, Sbhane Rabbiyel-Azim ve Sbhane Rabbiyel-Ala diyerek Yce Allahvmek, namaz klmak demektir. Allah yceltip nefsini hakir grmek, secde etmektir.Tevazuunun, alak gnllln ve kulluun zirvesine ulaarak acz ve fakrn gstermektir.

tikad, lmi muamelata dntrmektir. Niyet, uur ve ihlsile huu ve huzur ile namazklmak ve onun eserlerini tefekkr ile mtalaa etmektir.

Taklidi deil, Tahkiki imana sahip olmak, namazn rk ve secdelerinde Allahzikretmektir. uurlu ekilde namaz klan bu srra mazhar olacana iarettir.

88. AYE SURES: (Mekkede nazil olmutur. 26 ayettir.)aiye, her eyi kuatan, kaplayan demektir. Her eyi kaplayann haberi sona geldi

mi? diye sure balar. Bu her eyi korku ile kuatan kyamet haberidir.Kyametle balayp, ahiretle devam eden ahiret hayatnn tasviri yaplmakta insanlarn

iki zmreye ayrlaca ifade edilmektedir.1. Zmre: Erardr. Yiyecekleri, ne besleyici, ne al giderici, ateten halk olmu,

yeil renkli, kt kokulu, olgunlatka acl artan, zehire benzer, meyvesi ve iei eytanba gibi olan cehennemliklerdir.

Bu tarif TTN bitkisinin tarifine benziyor. Ttn imek mekruh mu, haram m?diye deil de meseleye Mevzi-i iman, tercman- esrar- Rahman, zikr-i Kuran olan gzelazmz ve dilimizi rayiha-i kerihe-i eytaniye ile telvis etmek mslmanlara yakmaz diye

bakalm. Sanki itim diyelim. Bir hayr yapalm. Sigaraya verilecek paramz bir gazeteyeve kitaba verelim. Allahn rzasn arayalm.

2. Zmre:Ebrardr. Bunlar iman ve amel-i salih peinde koan mminlerdir. Allahnrzasna eren ve cennete girecek olanlar bunlardr. Sure bunlar bizeaklar.

89.FECR SURES: (Mekkede nazil olmutur. 30 ayettir.)Sure, Fecir vaktine, on kutsal geceye, ifte ve tek olana, ortal kaplayan geceye

yemin ederek balar. Fecr, tan yerinin aarma zamandr. Bu vakit en erefli vakittir. Hereyin hayata balad, gnn aydnlanaca, niam- ilahinin tezahr edecei andr.On gece: Zilhiccenin ilk on gnnn gecesi, 10 kandil gecesi, Muharremin ilk on

gecesi, Ramazan aynn ilk on gecesi, veya son on gecesi olabilir.Tek ve ift olanlar; tek Allah, ift ise ift ift yaratlan mahlkattr.Hepsinden stn fecr vakti olduu iin sureyeisim olmutur.Surede kendini beenenlerin ve erlilerin vasflar yledir.

1. Yetimi hakir grp, onu ezen,2. Yoksulu barndrmayan,3. Mirasta hak yiyen,

4. Dnya malna dkn olanlar,

5. Helal, haram dnmeyenlerdir.

90. BELED SURES: (Mekkede nazil olmutur. 20 ayettir. )

Beled, ehirler, beldeler anlamna gelmektedir. Buras, ahir zaman peygamberinin doupbyd ehir, belde olan Mekke dir.

Ayrca kutsal beldeler drttr.1. Mekke-i Mkerreme,2. Medine-i Mnevvere,3. Kuds,


29/34

29

4. stanbul.31Sure, ehrin, ana vatann nemini dile getirir. Nitekim peygamberimiz (sav) Ey Mekke,

Allahn emri olmasayd senden ayrlmaz ve hicret etmezdim buyurmulardr. ehirdeoturmann kymetini takdir edip, nimetlerinden istifade etmek gerektiini bizlere hatrlatyor.

91. EMS SURES: (Mekkede nazil olmutur. 15 ayettir.)ems, gne demektir. Gnein zellikleri; kendisindedir, her eyi aydnlatr, str,piirir ve olgunlatrr. Allahn kudretini ispat eden en byk delillerdendir. Is ve nnbitmeyii bunu delilidir. Hayatn kaynadr. Drt klli unsur olan hava, su, s ve ktan sve kendisinde toplayan bir ayine-i kudrettir. Sureye, bunlar iin isim olmutur.

Kamer = Ay ise karanlktr, zulmattr. Ancak gneten k almak suretiyle karanlizale edebilir. te Arapada Heca Harflerinin emsi, Kameri olmas gibi mevcudatta da ilahinurdan feyz alanlar Kamer gibi olurlar, nurlanrlar. Yoksa kesafetlidir, zulmatldr. Akl ilevahiy de bunlardandr. Gz nasl ki gne olmazsa gremez, yle de akl da vahiy olmazsa krdr.

Sure, tm bu manalar ifade etsin diye Yce Allahn Gnee ve aydnlatt a

yemin olsun ki buyurarak Kelime-i Tevhidin, gne gibi yeryzn aydnlatarak kfrnkaranln giderip akllar ve kalpleri vahyin nda nurlandrdnadikkat ekiyor.

92. LEYL SURS: (Mekkede nazil olmutur. 21 ayettir.)Leyl; gece demektir. Yce Allah, Karanl ile her eyi bryen geceye yemin

etmitir. Her ey zdd ile bilinir. Gece karanl olmazsa k bilinmez. Kn souu olmazsa,yaznsca hissedilmez. Tek olmaz ise ift hi olmaz, emsin olmazsa kamer grnmez.Velhasl Yce Allahn bilinesi de insandaki itibari ve czi sfatlarndandr. nsann aczikudret-i ilahiye, fakr Ganiyy-i Alel-Itlaka delildir.

Dnya da ahirete delildir. Bir gn gelecek, dnya perdesini ekecek, ahiret grnecektir.

Tm pere-i gayb altndaki gizlilikler ortaya kacaktr.

93. DUHA SURES: (Mekkede nazil olmutur. 11 ayettir.)Duha; kuluk vakti demektir. Bu vaktin nemi:1. Fecirde kalkmayan gafil mminlere duha vakti ile ikinci bir frsat verilerek sabah

namaz eda edilir.2. Gne nn yannda, ss da mahlkatkuatt bir andr.3. Kuluk nurun zulmata tam galebe ald eref vaktidir.Bu sure, her eyin kemale yaklat ann erefini ihtar eder.Yce Allah, surede, slamn kemale yaklamas ile nimetini tam hissettirdiini ifade ile

nce Rabbin honut olacan kadar verecek diye tebir ediyor. Sonra nimetleri hatrlatp

kre davet ediyor. Neticede krn kemalini yetime ve dilenciye iyi davran, isteyeneistediini ver diye belirtiyor ve Tahdis-i Nimet eklinde sana verilen nimetleri anbuyuruyor.

94. NRAH SURES: (Mekkede nazil olmutur. 8 ayettir.)nirah, Amak, geniletmek ve gsn amak, zorluu gidermek anlamndadr. Duha

suresinin devam gibidir. Yce Allah peygamberimize hitaben bizleri de iraden; slam ilegslerinizi ap, iman ile tenvir ettik. yle ise glklere aldrmayn. Her glk birkolayln habercisidir. Sizin vazifeniz ancak alp, abalayp, gayret gstermektir. yle ise

31Belde-i Tayyibe Yemende Melike Belksn bakenti idi. Sonra slamn bakenti stanbul oldu. Belde-i

Tayyibe Cifren stanbul oldu. Akemseddin bunu stanbulun fethine yorumlad.


30/34

30

bo kaldnz zaman hemen onu hayrl ilerle doldur. Dinlenmek istediin zaman badete,Kuran okumaya ve Allahn ayetlerini tefekkre ynel. Btn amacn ve gayretin de Rabbinerabet iinde gesin buyurur.

95. TNSURES: (Mekkede nazil olmutur. 8 ayettir.)

Tin: ncir demektir. Yce Allah; zeytin, hurma, zm gibi nimetlere yeminle kadr-kymetine ve nimetiyet cihetini nazara vermektedir. Yine Tin ve Zeytin ile Hz. sann

bulunduu beldeyi, Tur-i Sina ile Hz. Musann bulunduu beldeyi Beled-i Emin sfat ilede peygamberimizi ve bulunduu beldeyi iaret etmektedir. peygamberin ve kutsi

beldenin insanlar zerindeki etkisine dikkati eker.Yce Allah bu surede insann yaratlna ve incirin, zeytinin yaratlna dikkati eker.

Ey insan kendine ve kinata ibret nazar ile bak ve onlar oku! der. Sonunda Allahhkmedenlerin en iyi hkmedicisidir diye bu ibret nazarlarnn nihai hedefini gsterir,Allahn hkimiyetini kabul ve tasdik ettirir.

96. ALAK SURES: (Mekkede nazil olmutur. 19 ayettir.)Alak: Phtlam kan anlamnda olup, insann yaratlndaki harikala dikkati eker ve

der: Bir damla su ve nihayeti bir avu toprak olan insana bu kadar nimetleri veren ve onuyce bir mahiyete, en mkemmellie karan nedir? Elbette ki bu sureti kendi kendisineveremez, bu kemali bulamaz. yle ise niin rabbine kar nankrlk eder? Niin iyilie,takvaya, imana kar kar. Kendi vazifesini brakr, ftrat gayesi olan namaz klanla urar.

Tin Suresindeki kemale ermek ancak Yaratan Rabbinin ad ile OKU! emire imtisal ileokumakla olur der. nsan okuya-yaza mkemmellie, kemale ular der. Besmele ile

balamay emreder. Her hayrn bann besmele olduunu iaret eder.

97. KADR SURES: (Mekkede nazil olmutur. 5 ayettir.)

Kadir; kymet ve deer anlamndadr. Leyle-i Kadir; takdir gecesi veya deerli geceanlamndadr. Kuran Kerimin nzulnn vaki olduu gecenin kadr- kymetine iarettir.Kuran Kerim en deerli hazinedir. Onun nazil olduu gece bin aydan hayrldr. O

gecede Biz bu Kuran mbarek bir gecede inzal buyurduk srr ile her emir, her hkmkaydedilir. Aslnda bu eref, bu deer insana aittir. nsan kendisine Kuran indirilen hitabat-ilahiyeye mazhar olan ve kendisi iin kadir gecesinin bahedildii, Alak suresinde bahsedilendeeri kendisine verilen ve Tin Suresinde Ahsen-i Takvime karlan eref-i mahlktur.

Bu yce makam, ancak gecelerde Kuran okumak, okuyup yazmak, Hz. Muhammede(AS) mmet olup, snnet-i seniyyesini rehber etmekle korunur.

98. BEYYNE SURES: (Mekkede nazil olmutur. 8 ayettir.)Beyyine, beyan etmek, aklamak, delil ve hccet anlamndadr. Sure, ehl-i kitap ve

mmin ve kfirlerin aralarndaki farklar beyan eder ve vasflarn ifade eder. Buna gremminler;

1. man eder, salih amel ilerler.2. hlslaAllaha ibadet ederler.3. Namazlarn klarlar.4. Zektlarn verirler.

Ehl-i Kitaba da bunlar emredilmitir. Gerek din ve doru din budur. Bunda ihtilafanlamszdr. Kalbin hastalna alamettir. Ehl-i Kitabn beyyine olan Beyan- Kurandansonra ihtilaf kfrlerine delildir. Bundan dolay ebedi cehennemde kalacaklardr gibihakikatleri ders verir.


31/34

31

99. ZLZAL SURES: (Mekkede nazil olmutur. 8 ayettir.)Zilzal; zelzele, yer sarsnts ve kyamet demektir. Kyametin bir baka tasviri

yapldktan sonra insanlarn blk blk mahere gelmesi ve zerre kadar hayr ileyeninmkfatlarnalacan, zerre kadar er ileyenin de cezasn ekeceini ihtar eder.

Beyyine suresinde belirtilen Mmin, Kfirve Ehl-i Kitab ikaz eder.

100. ADYAT SURES: (Mekkede nazil olmutur. 11 ayettir.)Adiyat; cihat meydanlarnda koan at demektir. Burada cihad yapan at deildir, ata

binen insandr. At ise bir cihad vastasdr. Dolaysyla sure cihad emreden surelerden ncenazil olmu olup, cihad vastalarn ver.

Yce Allah, Sleyman (AS)n at sevdiini ifade eder. Cihad iin kuanm atlarhazrlayn der. Atn sadakati, cihad vastas olmas, Kurann mesajn dnyaya yaymas,hayr ve bereketin kyamete kadar atn pereminde bulunmas gibi Kurani ve nebevihakikatlerine binaen Fask ve gnahkrda olsa cihad edeni velayet mertebesine ykseltmesihakikati Cihat meydanlarnda koan at kendisine kasem edilecek derecede yceltiyor.

Vasta deil, gayenin nemini, vastann basitlii, hakareti, gayeyi etkilenmediini,bunun iin vastalara taklp, hakir grp onun ile elde edilecek neticenin yksek deerinebakmayarak hizmetten kaanlar ikaz ediyor. Dine hizmette sebeplerin ve vastalarn neminibelirtiyor.

Yine surede insann nankrl ifade ediyor. Bile bile hakka kar kmasndanbahsediyor. HlbukiYce Allah her eyi yazmakta ve bilmekte olduunu sylyor.

Zilzal suresinde Zerre miktar iyilik ve ktlk cezasz kalmayacaktr deniliyor. Bu dasureler arasndaki irtibat gsterir.

101. KARA SURES: (Mekkede nazil olmutur. 11 ayettir.)Karia; kyamet gnnn isimlerindendir. Kyameti bir baka ekilde tasvir etmektedir.

Neticede amelleri iyi olan ve ameli ok olanlarn ho bir hayat iinde olaca, gnah okolanlarn da HAVYE ye, yani kzgnbir atee girecei belirtilir.

102. TEKASR SURES: (Mekkede nazil olmutur. 8 ayettir.)Tekasr: oklukla vnmek demektir. Sure: okluklarla vnmeniz sizi aldatt diye

balar. Bu okluk, mal ve evlat okluudur. Byle yapan, rk ve kabile sevgisi ile hareketeden kimselerin cehennem azabna decei haber verilmitir.

Cehennemi herkesin grecei kesinlikle ifade edilir. Herkesin Allahn kendisineverecei nimetlerin ne yapt konusunda sorulacan da sure anlatmaktadr.

103. ASR SURES: (Mekkede nazil olmutur. 3 ayettir.)Asr; Asr, yzyl anlamndadr. Ayrca ikindi vaktine asr denir. Yce Allah Asra, Asrsaadeti ve ahir zaman devrine yemin eder. Nitekim peygamberimizin geldii asr, bir gniindeki Asr vaktine rastlar. Bu benzerlie ima vardr.

hir zamanda hsranda olan imanln ancak man, Amel-i Salih ve sabr, hakkbirbirlerine tavsiye edenlerin kurtulacaklar mjdesini verir.

mam- afii: Kuran inmeseydi, bu sure yeterdi demitir. Sahabeler, birbirlerindenayrlrken bu sureyi okurlard. Bu sure nasihat olarak yeterlidir.

104. HMEZE SURES: (Mekkede nazil olmutur. 9 ayettir.)Hmeze, dil, dudak ve az hareketleriyle alay etmek anlamndadr. Hmeze, diliyle

lakap takmak ve ktlemektir.


32/34

32

Yce Allah bu surede; Alay eden, lakap takan, mal toplayp ymay ve onlarsoymay adet edinen, malnn kendisini kurtaracan sananlarn cehenneme girecekleriniifade eder.

Veyl Cehennemdebir vadinin addr. Hutame de cehennemdebir derenin addr.

105. FL SURES: (Mekkede nazil olmutur. 5 ayettir.)Fil, fillerle Kbeyiykmaya gelen Ebrehenin ordusuna iarettir. Gcn filden ald

iin sureye Fil Suresi denmitir. Ayn ekilde Filolar tekil ederek slam dnyasn tahribealan kffarn da hezimete urayacana ima ve iarettir. Nitekim 1. Cihan ve 2. Cihanharplerinde insanlk bu felaketi yaad. slam dmanlarnn banda patlayan bombalar onlarhezimete uratp insan haklar beyannamesini kabul ettirdi.

Mslmanlardan maddi gc alan Allah, slamn maddi gle deil, man nuru, ilim,irfan ve ahlakla yayldn ima eder. Mslmanlar teselli eder ve imana, ibadete davet eder.Kurana dayanarak iman ve ahlakta terakki etmek art ile kfrn tamamen hezimeteurayacanaiaret verir.

106. KUREY SURES: (Mekkede nazil olmutur. 6 ayettir.)Kurey, Peygamberimiz (AS)n kabilesidir. Yce Allah onlarn yaz ve k yolculuklar

ve ticaretle elde ettikleri kazanla geiniyorlar. Kbehrmetine karnlarn doyurduunu vekorkulardan emin kldn ifade eder. Daha sonra da yce Allah o lde petrol kartarakonlarn geimlerini temin etmitir. Zemzem denilen kudret suyu ile de sulanmtr.

Bu ak delildir ki, rzk Allahtandr. Tm dnyadan yine oraya almaya gidiliyor.Allah yokluk iinde bolluk yaratmaya kadirdir.

107. MAUN SURES (Mekkede nazil olmutur. 7 ayettir.)Maun; iyilik, ba, zekt ve sadaka cinsinden olan eylerdir. Yemneunel - Maun

hayr men eden demektir.Maher gnn yalanlayan, yetimi azarlayan, yoksula, fakire ikramda bulunmayan,gsteri ve riya iin namaz klp, zekt men edenlerin bunu maher gnn inkardan dolayyaptklarn ifade eder.

108. KEVSER SURES: (Mekkede nazil olmutur. 3 ayettir.)Kevser; bolluk, okluk, bereket, devamllk anlamnda peygamberimiz (SAV)e ait bir

havuzdur. Sure slamn devaml olacan, Peygamberimize dil uzatan ve ebter diyenlerinneslinin kesileceini, bunun kr olarak kurban kesip, namaz klmas gerektiini ima eder.

slama dil uzatan deccallarn neslinin olmayacan da ayet ispat eder. Dier kfirlerisemanen hayr, bereket ve shhatleri olmad iin, ebterdirler.

109. KAFRUN SURES: (Mekkede nazil olmutur. 6 ayettir.)Kafirun; kfirler demektir. Sure kfirlere hitap ile balar. Mriklerin Sen bizim

putlarmza dokunma, bizim putlarmza secde et, biz de senin rabbine secde edelim teklifineinantan taviz vermemeyi emretmektedir.

Yce Allah buyurdu: Sizin dininiz size, benim dinimiz banadr.

110. NASR SURES: (Medinede nazil olmutur. 3 ayettir.)Nasr; yardm demektir. Hak dininden taviz vermek olmaz. Mriklerle inan noktasnda

anlama olmaz. Nusret ve yardm Allahtandr. Buradaki yardmdan ama, fetih ve nusrettir.

Mekkenin fethidir. Sonra insanlk seve seve slamagelecektir. yle ise vazifemiz, istifarve hamdle tesbihe devam etmek olmaldr.


33/34

33

Bu son nazil olan suredir. Bundan sonra fetih ve nusretin devam edeceine iarettir.

111. LEHEB SURES: (Mekkede nazil olmutur. 5 ayettir.)Leheb; Peygamberimiz (sav)in amcas Ebu Lehebdir. slama dmanl ile

mehurdur. Yce Allah, Nasr suresinden sonra bu sureyi zikretmekle, fetihler her ne kadar

devam edip, Allahn yardm olsa da,Ebu Leheb gibi slam dmanlarnn olacann ifadeeder.

Ebu Leheb ve onun kars mm- Cemil gibi slam dmanlarnn mallar ve servetleriile slam ykmaya alacaklarn, kadnn erkee tahribde egemen olduunu ima eder. EbuLeheb de mm- Cemilde ok yakkl ve gzeldiler. Servetce de zengindiler. Gzelliklerive mallar onlar aldatt.

Bu sure slam dmanlarnn kt akbetini hatrlatr.

112. HLSSURES: (Mekkede nazil olmutur. 4 ayettir.)hls; kalbin samimiyeti anlamna gelir. Samimi inan. Kfr ancak byle bir inanla

yok olur. Mrikler ve mnkirler, Allah tam olarak bilselerdi, kfr ve irke aslagirmezlerdi.

Sure slamn tevhid inancnn zdr. Allahn zat sfatlarn anlatr. Kurann tebirine denktir. Kurann Tevhit, Hair ve Nbvvet gibi temel esasndan Tevhidi tamolarak ders verdii iin Kurann te birine denktir. Bu surenin aklad Allah inancnnsembol Allah lafz Kuranda 2666 yerde geer. Bu da Kuran ayetlerinin 1/3ne tekableder.

Bunu aklayan R. Nurun eserleri sraya konarsa yine Arapa Allah lafz ortayakar. Bu da Risale-i Nurlarn mana ve ihlsadayal bir hizmeti gelitirerek devam ettirdiinigsterir. Yine Kuran Kerimde zikredilen 99 Esma-i Hsnann mecmunu bir arayagetirilirse, 200 sayfa tutar. Bu da Kurann 1/3ne tekabl eder.

hls suresi aslnda Tevhid Suresi dir. hls suresi denmesi halis tevhit olmadanihlsnolmayacan ifade etsin iindir. Peygamberimiz (sav) btn bu sebeplerden dolay ihlsbir fatiha hatim sevab kazandrr buyurmulardr.

Fatiha-i erifede Yce Allah hamd ve vg ile balayan Kuran, sonunda icmali birekilde hlssuresinde zet olarak yine Allah tarif ederek hitam bulur.

Kuran bu iki giri ve sonu arasnda Yce Allah tavsif edip, 1001 esma ve sfat ileKitabun Fussilet olduunu gsterir.

Ayrca sure, yaratln gaye ve amacnnYce Allah tanyp iman ederekona ibadetetmekolduunuen gzel ekilde ifade eder.

113. FELAK SURES: (Mekkede nazil olmutur. 5 ayettir.)Felak; Tan yerinin aarmas demektir. Sure, Karanl aydnlatan Yce Allaha

snrm buyurarak her nevi zulmat ve karanl aydnlatan Allaha snmay emreder.Bu sure gece nazil olmutur. Gece ve karanlk her nevi ktln, kt his ve

dncelerin hkimolduu zamandr. Cinayetler, hrszlklar, ehvani gnahlar hep geceninerlerindendir. erirler ve eytanlar hep gece harekete geerler. Tm bu tehlikelerdenkoruyacak olan da Felak, gece ve gndz meydana getiren Yce Allahtr. yle ise onasnmaldr.

Sihirbazlar da sihirleri ile insann grnmeyen duygularn tesir altna alrlar. pnotizma,nazar, hasedin hasidlik duygular hep karanlk duygulardr. Tm bunlardan halas ancakAllaha snmakladr. Sure bunlar ders verdii gibi bu gibi ktlklerden korunmann da en

byk sebebidir.

114. NAS SURES: (Mekkede nazil olmutur. 6 ayettir.)


34/34

34

Nas; insanlar demektir. Be defa Nas lafz geer. Nas lafz insan cumhur-u Nasauymaya arr. Cumhur-uNas Allahn himayesindedir. erler czidir. nsanlardan erirlerve erli gruplar da czidirler. Cumhur ise inayet-i ilahi ile hfza mazhardr. yle ise cumhur-uNasa muhalefet hatay- azimdir.

Nasn Rabbi, Nasn Meliki, Nasn lah Allahtr. yle ise vesveseden, erlerden ve

eytanlardan Allaha snmakla kurtulabiliriz. timai hayatta da Cumhur-u Nasa uymaklainsan selamet bulabilir.Peygamberimiz (SAV) muavvizateyn okumadan uyumazd. Her gece uyumadan nce

hls ile Fatiha ile beraber okurdu.

Kuran Hamd ile balar. Nas ile sona erer. Yine Hamde geer. Bu ban, sonun

birlemesidir. Kurann insanlara hitab ettiini, insann en nemli vazifesinin Allah bilip,

ona hamd ile kran olmasnn ifadesidir.

Mminin silahnn da abdestle beraber Euzbillahimineeytanirracim olduunu

gsterir.

Yine insann en byk dostu, yardmcs, onu her nevi kemale ve gerek insanla

karan KURAN olduunu aka isbat eder.

surelerin isimleri ve anlamlari

Documents