Bilgiye Erişim Yolları ve Sunum TeknikleriLise Öğretmenleri-F-K-B-M Proje Danışmanlığı Eğitimi ÇalıştayıTÜBİTAK-BİDEB 2229 Prog, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

25 Ocak-02 Şubat 2014

SUNU

• KONU: “Bilgiye Erişim Yolları ve Sunum Teknikleri”

• AMAÇ: “Bu çalışmanın amacı, bilişim ve öğretim teknolojileri alanı kapsamında, bilgiye erişim

yollarını ve etkili sunum tekniklerini etkin öğrenme ve öğretme ortamları geliştirmek için tartışmaktır.”

• SUNUCU: Doç. Dr. İsmail İPEK

Fatih ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü

34500 Büyükçekmece, İSTANBULiş: (+90-212) 866 33 00 - 2835, 2840

E-mail: iipek@fatih.edu.trismailipek34@gmail.com

• “ 1

Bilgiye Erişim Yolları ve Sunum Teknikleri

• Giriş-gereksinimler

• Arama Araçları

• Arama motorları-Google vs.

• Konu dizinleri-araştırma

• Veri toplama teknikleri

• TÜBİTAK-ULAKBİM Verileri

• Örnek-Uygulama- ERIC, TUBİTAK vs.

• Öğretim Tasarımı Yaklaşımı (modeller)

• Proje Yönetimi

• Değerlendirme-son sözler

2

Bilgiye Erişim Yaklaşımları

Kavram ve Yaklaşımlar

• Bilgi nedir?

– Süreç (Information -process)

– Öğrenme (knowledge)

• Bilgiye erişim yolları-Yöntemleri

• Veri toplama Teknikleri

• Presentasyon (sunu) teknikleri

• Öğretim Tasarımı Modelleri

• Proje Yönetimi Basamakları-Modelleri

3

Bilgiye Erişim Akış Şeması

• Temel Stratejiler• Akış şeması

• Gereksinim analizi

• Algılama –kısa-uzun Bellek

• Arama Motorları

• Presentasyon (sunu) teknikleri

• Öğretim Tasarımı Modelleri

• Proje Yönetimi Basamakları-Modelleri

• Etkileşim ve Değerlendirme

4

5

Algılar- Kısa ve Uzun dönemli Bellek

6

BİLGİYE ERİŞİM

7

Bilgiye Erişim Yolları ve Sunum Teknikleri

Giriş • Eğitim ve öğretim sürecinde öğretim teknolojisi araçları

• Bilgisayarlı öğretim bireyleri ve endüstri kuruluşlarını yeni öğrenme modelleri arayışına itmektedir.

• Bu yenilikçi öğretim model ve teknolojileri artık, e-öğrenme, birleştirilmiş e-öğrenme, mobil öğrenme ve hatta M-U öğrenme modelleri olarak tanımlanmaktadır.

8

Bilgiye Erişim

Online–Araştırma Teknikleri

• Bilgi-giriş• Konu-• Çevrimiçi –teknolojiler

– Genel araştırma konuları• Bloglar• Forum ve tartışma siteleri• Müşteri üretim siteleri ( örn, ZDNET, EPINIONS, Gitti

gidiyor)• Ticari ve reklam siteleri (Örn, ABOUT.COM).• Teknoloji ve bilgisayar siteleri (Örn, OVERCLOCK.NET).

9

Bilgiye Erişim

Online–Araştırma Teknikleri

– Önemli Araştırma konuları

• Akademik dergiler (TOJET, Google Scholar, ELsevierTOJDE vs.

• Hükümet Yayınları (Örn, Google’s Uncle Sam’ search)

• Hükümet yetkili Makamları (Örn, TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi)

• Bilimsel ve sağlık konuları (Örn, Scirus.com).

• Hükümet dışı websiteleri (Örn, Consumer Watch)

• Arşivlenmiş haberler (Örn, Internet Archive, TV Arşivi)

10

Bilgiye Erişim

Veri Toplama TeknikleriTelefonla

Konuşma

Gözlem

Anket

Ziyaret

Tartışma

sunum

Soru-cevap ve diğerleri .

11

Bilgiye Erişim

Görsel Düşünme-öğrenme Tekniklerihttp://www.inspiration.com/Inspiration

Giriş

Diyagram tasarımı

İçindekiler-outline

Harita-map

presentation-sunu

sonuç

http://www.inspiration.com/Kidspiration

12

TEKNOLOJİLERDEN KİM KORKAR?

• BİLGİYE ERİŞİM VE E-ÖĞRENME İLİŞKİSİ

• Öğrencilerin bu sürece katılımı..

13

14

E-Öğrenmeye Giriş: Bilgi Arama

• Günümüzde bireysel ve toplumsal gereksinimler, ekonomikyetersizlikler sonucu Uzaktan Eğitim kavramı “UNESCO” ve “AB”nin de gündemine girmiştir. Genel anlamda uzaktan eğitimteknolojilerinin kullanılması son yıllarda E-öğrenme araçlarıkullanımı ve uygulaması olarak yaygınlaşmaktadır.

• E-öğrenme yaklaşımı ile bilginin aranması Öğretim Tasarımı veTeknolojileri alanında yer bulmaktadır.

15

Eğitim Teknolojileri ve -E-öğrenme

• Toplumların diğer kültürlerle etkileşimlerini doğru ve verimlibiçimde yaşama geçirmeleri, dünya ile bağlarınıgüçlendirmeleri kullanacakları e-öğrenme teknolojilerine ve

öğretim araçlarına dayalıdır.

16

İletişim ve Gelişmeler: Bilgiye Ulaşma

• İletişim teknolojileri ve bilgisayar teknolojilerindeki gelişmelerher alanda olduğu üzere, farklı konuların öğrenilmesini, eldeedilmesini e-öğrenme araçları ile gerçekleştirmede yardımcıolmaktadır.

17

Okullarda öğretim- E-öğrenme

• Her düzeydeki okullarımızda konuların öğretimi için öğretimtasarımlarının etkili biçimde yapılarak uygulanmasında, öğretimteknolojileri çok yaşamsal etkiler yapmaktadır.

• Bilgiye ulaşma sürecinde E-öğrenme ve Uzaktan Eğitim buyaklaşımları kullanmalıdır.

18

Yeni yaklaşımlara doğru- Modeller

• Son yıllarda yaşanan teknolojik gelişmeler, sadece sanayi de yada üretim sektöründe değil, eğitim ve öğretim sürecinde yeniyaklaşımların uygulanabilir olmasına neden olmuştur.

• Uzaktan Öğretim, bireyleri işlerinden ve yerlerinden etmedengereksinimleri olan bilgileri, yeni fırsatları ve yaşam boyu

kendilerini yenileme olanağını sunmaktadır.

19

Sistematik öğretim yaklaşımları veBilgiye Erişimi Gerçekleştirme Stratejileri

• Öğretim tasarımı ve modelleri her konuda öğretimi geliştirmekiçin baş vurulan sistematik yaklaşımlar olarak ele alınmaktadır.Bilgiye ulaşma ve her alanda eğitimi sağlayan

E-öğrenme sistematik bir tekniktir.

• Uzaktan Eğitim Yaklaşımı yapısı:

• Senkron ve asenkron uzaktan eğitim araçlarını tek çatı altındasunan, gelişmiş özelliklere sahip bir platformdur ve süreçtir.

• Eş zamanlı - Farklı zamanlarda Öğretim

20

Çoklu Ortam Öğretimi: E-Dersler

• Çoklu ortam uygulamaları elde edilen bilgilerin yaygınlaştırılmasıve etkili öğrenme sürecinin sürekli yenilenmesidir. Okullarımızdaözellikle Fizik, Kimya, Matematik ve Biyoloji derslerinde uygunöğretim tasarımları yapılabilir.

• Ülkemiz okullarında çoklu ortam modelleri ile uzaktan öğretimdeders programları ve uygulamaları da vardır (İpek, 2001).

21

Dünyada Bilgi Teknolojileri ve Bilgiye Erişim Biçemleri

• Bilgi teknolojileri ve bilgisayarlar yardımı ile farklı E-öğrenmeortamındaki gelişmeler :

• işitsel,

• görsel okuryazarlık,

• görsel tasarım,

• Elektronik-dijital okuryazarlık ve farklı okuryazarlıklar

• okunabilirlik ve teknolojik özellikleri kapsar.

22

Uzaktan Eğitimde Değişimler

Şekil 1: Uzaktan eğitimde son 30 yıldaki Yönelimler

23

Internet, WEB ve E-öğrenme ortamında Bilgiye Erişim

• Bilgisayar teknolojileri ile bilgiye erişim süreci etkinliği, Uzaktanöğrenme, Web ile öğrenme, e-öğrenme, internet ile öğrenmeve iletişim teorileri yaklaşımında ele alınarak belirtilir veaçıklanabilir.

Günümüzdeki Yaklaşım – Bilginin Verilmesi

• Günümüzde yeni teknolojilerin, bilgi ve öğretim teknolojilerininsistemik-sistematik uygulanması ile bir yarışma içine girmiş veher gün hızla gelişmektedir.

• Teknoloji, sistemler ve öğrenciler ve süreçlerin Etkileşimi ileUzaktan eğitim karmaşık etkileşim olarak görülür.

24

BİLGİ ARAMA

25

26

Bilgiye Erişim Teknolojileri

• Bunların en önemlisi INTERNET

İnternet, dünya üzerindeki bilgisayar ağlarının birbirleri ilebağlanması sonucu ortaya çıkmış olan, herhangi birsınırlaması ve yöneticisi olmayan uluslararası bir bilgisayarve bilgi iletişim ağıdır

İnternet nedir?

27

İnternet nüfusu: 36.455.000

TÜİK göre erişim oranı:Sosyal gruplar için: %73,2 haber okuma %75,6 dir.

Twitter Kullanıcısı: 11.337,505 en yaygın ülkedir.TTNet araştırmasına göre ise Şubat 2013:

Facebook : 32 milyonGoogle+ kullanıcısı 1 milyon Twitter kullanıcısı 6 milyonLinkedIn kullanıcısı 1 milyon

İnternet Raporu-2013

28

Türkiyede İnternet kullanım istatikleri?http://www.connectedvivaki.com/turkiyede-internet-kullanimi-ve-mobil-pazar-istatistikleri-2012-q2/

29

İnternet de Bilgiye Ulaşma

İnternetde bilgiye ulaşma yollarını:Arama Motorları, Bloglar,Ulakbim,Eric veSanal Kütüphaneler olarak ayırabiliriz.

30

Arama Motorları ve Bilgiye Ulaşma

Arternet motoru İnternetüzerinde bulunan içeriği aramakiçin kullanılan bir mekanizmadır.Üç bileşenden oluşur: web robotu,arama indeksi vekullanıcı arabirimi. Ancak aramasonuçları genellikle sık tıklananinternet sayfalarından oluşanbir liste olarak verilmektedir.

31

32

Arama motorları nasıl çalışırlar?

• Spider(Örümcek) veya Crawler(Tırtıl) kullanarak interneti belli aralıklarla tararlar.

• Düşünmez ve yargıda bulunmazlar.• Anahtar kelimeleri toplayarak indekslerine eklerler.• Arama algoritmaları birbirinin aynı değildir. • Hatta arama algoritmaları kendi içinde değişkendir.• Hangi algoritmayı ne zaman kullandıklarını açıklamazlar.• Sayfaların değişik yerlerini ararlar. (Başlık, Etiket, içerik ya da

içeriğin bir bölümü gibi)

33

GOOGLEwww.google.com.tr

Google, “googol” sözcüğünün üzerinde oynanmasıyla ortaya çıkmıştır. Edward Kasner adındaki Amerikalı matematikçinin yeğeni Milton Sorotta tarafından üretilmiş olan “googol” sözcüğü 1 ve onun ardından 100 sıfırın gelmesiyle oluşan rakamı belirten matematiksel bir terimdir

34

Google’da daha verimli bir arama yapabilmek içinbilmemiz gerekli olanlar

• Terimlerin arasına "and"/("ve") eklemenize gerek yoktur. Biraramayı daraltmak için daha çok terim eklemeniz yeterlidir.

• Aramalar büyük-küçük harfe duyarlı değildir. Bütün harfler, nasıl yazmış olursanız olun, küçük harfler olarak anlaşılır.

• protokol ve sonek tipindeki kelime ve karakterleri ihmal eder. „http‟ ve „.com‟ gibi terimleri yazmanızın bir anlamıyoktur.Yinede kullanmak isterseniz başına “+”koymanızyeterli olur.

• Aramanızdan bir kelime çıkarmak için o kelimenin başınaeksi, kelime eklemek içinse artı koymanız yeterli olur.

35

Google’da arama yaparken karşılaşa bileceğimizsorunlar

• Google her sayfayı indeksle(ye)mez• Google istemediği sayfaları göstermeyebilir• Google’in sonuçları tutarlı da olmayabilir

36

37

38

MEB

39

40

VİKİPEDİ

http://tr.wikipedia.org

Vikipedi projesinin, 2003'te hayata geçen Türkçekoludur. Kurulduğu günden itibaren, internetin en genişkaynak sitesi olma yönünde ilerlemektedir. Vikipedi, içeriğidünyanın her köşesinden gönüllü insanlar tarafındanortaklaşa hazırlanan açık kodlu, özgür, kâr amacı gütmeyenücretsiz bir ansiklopedidir

41

TÜBİTAK (ULAKBİM)

https://www.ulakbim.gov.tr/

ULAKBİM akademik kurumlara ve bunların kullanıcılarına baştabilgisayar ağları olmak üzere, bilgi teknolojisi desteği ile ulusalbilgi ve belge erişim hizmetleri sunmak amacıyla TÜBİTAK tarafından kurulmuş bir teknoloji kolaylık enstitüsüdür.

42

ERIC

The Education Resources Information Center (ERIC) - is an online digital library of education research and information. ERIC is sponsored by theInstitute of Education Sciences of the United State Department of Education. The mission of ERIC is to provide a comprehensive, easy-to-use, searchable, Internet-based bibliographic and full-text database of education research and information for educators, researchers, and the general public.

43

Sanal Kütüphane

Dijital kütüphane, elektronik kütüphane veya sanal kütüphaneolarak da ifade edilmektedir. Fakat dijital kütüphane en çokkullanılan ifade şeklidir. Dijital kütüphaneler herhangi bir veritabanı, doküman yönetimi, veya dijital katalogların depolandığıbir yer değildir. Dijital kütüphane, koleksiyonların geliştirilmesi, yönetilmesi, konu analizleri, indeks oluşturma, erişim, referansçalışma ve saklama gibi geleneksel kütüphane ile aynı amaç, fonksiyon ve hedefleri olan sistemdir.

44

Teknolojilere güven duymalıyız.

• Özetle, dünya nüfusunun 7 milyar olduğu günümüzde, yaklaşık% 28,7 si, yani 1.966.514.816 kişi internet kullanmaktadır.

• Bu oran ülkemizde % 45 ile 35.000.000 kişidir.

• Internet Yaşamdır…..

45

ÖZEL ARAMA KAYNAKLARI

Math & Science online Journals

DERS PLANLARI

SCIENCE JOURNALS

PITT

USA University

Online Journals or Journals

ELsevier

46

Fatih Üniversitesi Kütüphanesi

http://kutuphane.fatih.edu.tr/

47

Bölüm

BİLGİ EDİNME STRATEJİLERİ

48

49

Öğretim Stratejileri ve Modeller!

GÜVEN DUYULAN BİLGİ ERİŞİMİ ve

ÖĞRETİM NASIL GERÇEKLEŞTİRİLECEK?

• Yöntem bir modelle (ÖTM) başlar...

50

Gereksinim analizi ve ÖğretimTasarım Modeli -Problem analizi

,

Gereksinim

DeğerlendirmesiPerformans

Analizi

Prublem

Durumu

KarĢıtlıkların

Analizi

Tasarıma

iliĢkin ek

Bilgiler

Problem

Analizi

(Needs

Assessment)

(Context

Analysis)

(Design

Notes)

V E R Ġ L E R Ġ N T O P L A N M A S I

Şekil 2. Problem Analizi Basamakları (Seels ve Glasgow, 1998) (Needs Assessment, İpek 2001)

51

Problem

Analizi

Görev

Analizi

Öğretimin

Analizi

Hedefler/

Testler

Öğretim

Stratejileri/

Teknolojileri

Material

GeliĢtirme

EriĢi/izleme

(Formative)

Değerlendirme

Uygulama

ve devam

ettirme

BaĢarı/Düzey

(Summative)

Değerlendirme

Dönüt ve

EtkileĢim

2. Proje Yönetimi

Yayılma ve Dağılma Süreci (Diffusion)

1. Proje Yönetimi 3. Proje Yönetimi

Şekil 3. Öğretim Sistemleri Tasarımı (ÖTS) Süreci ile Proje Planlama

Proje Yönetimi ve ÖT Modeli

SEELS ve GLASGOW -ID- Yaklaşımı (1998)

52

E-öğrenme Nedir?

• E-Öğrenme, “bir öğrenme” tekniğidir.

• E-öğrenme (E-Ö) kısaca,

• Web’e dayalı öğrenmeyi, sanal sınıfları, ve sayısal (digital)işbirliğini kapsayan uygulamaları ve süreçleri olan geniş birdüzenlemedir.

• E-Öğrenme; Internet, intranet (LAN/WAN), işitsel, video, uyduyayınları, etkileşimli TV, CD-ROM, ve diğer e-öğrenme araçlarıile konuların öğrenilmesini içeren bir öğrenme yoludur.

53

Bilgiye erişim ve Sunum -E-öğrenme Modeli ve Sistemler

E-Öğrenme için,

• Öğrenme yönetimi sistemleri-ders siteleri programları

• (WebCT, Blackboard, Angel, Desire2Learn, Moodle, Educator ve Learning Space) gibi olabilir.

• Bilgi–Öğrenme Yönetim Sistemleri (ÖYS) yapısı temel alınarak E- Öğrenme için yararlanılacaktır.

54

Birleştirilmiş E-öğrenme Nedir?

• E-öğrenme ve bilgisayar teknolojileri ilişkileri:

• B-e-öğrenme, Internet, Web ile öğrenme, CD-ROM ve Video gibidiğer e-öğrenme araçlarının birlikte kullanıldığı bir e-öğrenme

ve e-dersleri geliştirme yaklaşımıdır.

55

Birleştirilmiş E-öğrenme (Be-L)

• E-öğrenme teknolojilerinde:

• Karmaşık öğrenme (kavramlar, bilgiler beceriler)

• Esnek öğrenme (yeni duruma uyum, dil, süre)

• Gerçek öğrenme durumları (tutum, bilgi, eşgüdüm ve sosyalbecerileri)

56

Birleştirilmiş E-öğrenme Nedir?

• Temel Bölümler

• Pedagoji –(andragogy, e-learning pedagogy)

• Teknoloji

• Düzenleme-Örgütsel Organizasyon

57

Birleştirilmiş E-öğrenme Modeli

Düzenleme-

organizasyon

Karmaşık

öğrenme

Esnek-

öğrenme

Gerçek

durumlarda

öğrenme işleri

Birleştirilmiş

e-öğrenme

pedagoji

Teknoloji

Şekil 4 Birleştirilmiş E-öğrenme için eğitim sistemleri yaklaşımı

58

E-Öğrenme Planlama Süreci –Bir MODEL

• Vizyon-Gereksinim analizi

• Görev-iş analizleri-öğretim analizi

• Hedefler ve stratejiler (konuların genel bilgilerin)

• Tasarım-öğrenme aktiviteleri

• Geliştirme-kaynakların geliştirilmesi

• Öğretim araçları seçilmesi ve verilmesi

• Değerlendirme-testler ve düzeltmeler

VPODDA-E-Öğrenme Modeli

59

Hedefler

Tasarım

GeliĢtirme

Uygulama ve

Öğretimin verilmesi

Değerlendirme

Profil- iĢ ve öğretimin analizi

Vizyon-Problemin Analizi

assessment

BaĢlama

Planlama ve ÖTT

modeli yaklaĢımı

Cycle

Dönüt, Gözden

geçirme

ve

yayılma

Dönüt ve Gözden

geçirme

Tamam

ÇıkıĢ

evet

hayır

Şekil 5 Birleştirilmiş e-Öğrenme için Öğretim Tasarımı Modeli

60

E-öğrenme Modeli–Öğrenme Yönetim Sistemlerinin Görevleri (LMS)

• Ders bilgilerinin dağıtılması

• Öğrenci-öğretmen ve öğrenci-öğrenci etkileşimi

• Öğrenci ve ders kaynakları etkileşimi

• Çevrimiçi test uygulama ve not verme.

• E-öğrenme öğretimin masrafını azaltır.

61

Bilgi Yönetim

Sistemleri

Informasyon

Sistemleri

Veritabanı

Sistemleri

Potansiyel görevler ve

kullanıcıların sayısı ve çeĢitleri

ġekil 6 Bilgi yönetim sistemlerinin büyümesi ve ilerlemesi

Bilgi-Öğrenme Yönetim Sistemi

62

Uygulama

çözümü

Tasarım ve

Çözüm

BaĢarı

değerlendirme ve

hizmeti dağıtma

Problem

boĢluğunu

Görme

Değerlendirme

Şekil 7 Software (Öğretim yazılımı-materyal) geliĢtirme yaklaĢımı

Bilgi Yönetim Sistemleri-Materyaller

63

EtkileĢimli

öğretim

Tasarımı

Bilgi mimarisi

öğretimsel tasarım

Öğretimsel bilgi

tasarımı

geliĢtirme

Son kullanıcının

gereksinimlerinin

analizi

GeliĢtirme

Değerlendirmesi

Sistem tasarımı

uygulama

Şekil 8 Bilgi Yönetim Sistemlerini GeliĢtirme

Bilgi Yönetim Sistemleri Geliştirme

64

E-öğrenme Modeli –PEDAGOJİ-Öğretim ve Öğrenme için iyi pratik

E-öğrenme tasarımı için iyi pratik yapma yolları,

1. Öğrenci-öğretim üyesi temasını teşvik

2. Öğrenciler arasında işbirliğini geliştirme

3. Aktive öğrenme tekniğini kullanma

4. Öğrenciler dönüt-düzeltme verme

5. Görevleri zamanla sınırlama

6. Yüksek düzeyde beklentiler ile iletişim

7. Farklı öğrenme yolları ve yeteneklere saygılı olma

ÖT MODELLERİ

PROJE PLANLAMA ve ÖT

65

66

E-öğrenme Tasarım Modelleri

Genel Öğretim Tasarımı (ADDIE Model)

Analiz

Design

Development

Implementation

Assessment -Evaluation

67

E-öğrenme Modeli –İlerleme Öğretim ve Öğrenmeyi Geliştirme Basamakları

– Bloom Modeli yaklaşımında,

– Bilgi

– Kavrama

– Uygulama

– Analiz

– Sentez

– Değerlendirme

68

E-öğrenme Modeli – Bilişsel Süreç Öğretim ve Öğrenmeyi geliştirme potansiyeli

Bilgiyi sunma Stratejileri

Gagné Modeli ve öğretimin sıralaması1. Dikkati sağlama2. Hedeflerden haberdar etme3. Önceki bilgileri anımsama (recall)4. Materyaller sunma5. Öğrenmede Rehberlik etme6. Performans- pratik ve uygulama sağlama7. Dönüt sağlama8. Performansı ortaya koyma –yeni örnekleri yapma -testler9. Bilginin transferi ve hatırda tutulması.

69

ÖT Modeli–Teknik becerileri Öğrenme4C/ID Modeli, Teknik beceriler için

Şekil 9 Dört öğeli Öğretim tasarımı modelinin genel yapısı (4C/IDModel)

Bölüm C Bölüm R Bölüm E Bölüm I

IlkelendirilmiĢ becerileri ayrıĢtırma

Algoritmik

metotlar,

analizler

Bilgi

analizi,

gerekler

Heuristic

metotlar,

analizler

Bilgi

analizi,

performans

Kısmı-

görev

uygulaması

Ve derleme

Ön koĢul

bilgiler,

sınırlı

kodlama

Tüm-

görevi

uygulama,

tümevarım

iĢlemi

Destekle

yici bilgi

Ayrıntıla

ma

Analiz

Öğrenme Ortamlarını GeliĢtirme

Tasarım

Kural Atomosyonu ġema oluĢturma

70

Bilgiye Ulaşma- E-öğrenme Modeli – Maliyet Öğretim ve Öğrenmeyi Geliştirme Süreleri

• Verilere göre,

– WEB sitesi tasarımı ve geliştirmek için

– ½ saat web dersi için 25 saatlik bir çalışma,

– 1 saat çevrimiçi web-tasarımı için bazen 300 saat çalışmakgerekebilir.

(Ronald Cohen reported , American Society for Training and Development (Cohen, 2002)

71

Bilgi Edinme WEB ile öğretim ve Internet Dersleri

• Bilgisayar ve bilgi teknolojilerinin nasıl kullanıldığına ilişkin

örnekler internet üzerindeki WEB-tabanlı ders-BÖTEprogramlarında verilmiştir.

• Bunlar sanattan, bilimin her alanında çeşitli içeriklerle kaliteli materyaller olarak geliştirilebilinir.

ÖĞRETİM TEKNOLOJİSİ ALANI

72

73

Öğretim Teknolojisi Alanı

Şekil 10 Öğretim Teknolojisi ve Bölümleri/Alanları

Teori ve

Pratik

GELİŞTİRMEKULLANILIM

TASARIM YÖNETİM

DEĞERLENDİRME

74

Psikoloji

Sistem Yaklaşımı(Eğitim)

İletişim ve Teknoloji

Bilgisayar Bilimleri

Öğretim Tasarımı

Disiplinler arası ilişkiler ve ÖT

Şekil 11 Öğretim Tasarımı Alanını Etkileyen Alanlar

75

Dale’s Cone of EXperience

Dale’s Cone of EXperience

ETKİLEŞİM VE DEĞERLENDİRME

76

Bilgiye Erişim ve İletişim

İLETİŞİM MODELLERİ

77

78

İletişim Nedir?

• İletişim, bir etkileşim modeli kaynağı olarak, geçmiş olayları,eğitim ve hizmetiçi çalışmaları, özel ilgilere ve aktivitelere dayalıfarklılıkları ortaya koyabilme yönünden ele alınır.

79

Öğretimde İletişim Teknikleri

• İletişim çeşitleri bireye göre farklılıklar taşır.• sözel,

• sözel olmayan,

• işitsel ya da görsel nitelikte (audio/visual) olabilir.

– Bu farklı iletişim durumları içinde, yerine göre iletişim uzmanıveya teknisyeni konumunda yer alabiliriz. Farklı iletişimsorunları yaşayabiliriz (Gerbner, 1960).

80

İletişimin tanımı ve fonksiyonları

Bunlar:

İletişim, mesleki, bilimsel ve özel bir disiplin,

İletişimin analizi bir süreç olarak kabul edilir.

İletişim bilişsel/düşünsel bir model olarak alınır.

İletişim kararlarında bazı ölçütlerin oluşması,

İletişim içinde bir planın pratik çalışmalara dayanmasıdır (önemlianahtar konuların varlığı gibi.)

E-öğrenme araçları aynı zamanda iletişim araçlarıdır.

81

Öğretimsel İletişim Modeli-E-Öğrenme

– Kaynak-Mesaj-Kanal-Alıcı (S-M-C-R) iletişim modeli, ilişkileri

ele alır. İletişim bozukluklarını analiz etmek için yararlanılır.

– Yorumcu (interpreter) modeli olarak tanımlanır. Davranıştepki arasında yorumlamaya katkı sağlar.

82

İletişim Modelleri

• Algılama ve iletişim süreci için bir çok iletişim modeli bulunmaktadır.

– Etkileşim modeli (Durum-S-Olay-E etkileşimi)

– Shannon ve Weaver modeli ( sözel ve görsel tanımları birleştirir)

– Rothstein modeli (ölçme ve iletişim arasında benzeşim ve genelleme)

– Ogden ve Richards modeli (ölçme kuramı ve iletişim ilişkisi)

– Osgood modeli (duyusal ve motor beceriler tamamlanamayabilir)

– Gulley modeli (Osgood modeli gibi zayıf bir modeldir)

– Bryant ve Wallece modeli (sözel iletişim için etkilidir-konuşan ve alan)

– Riley ve Riley modeli (iletişimde mesajın karakteri ve kanallarını analizetmez)

83

S-M-C-R MODEL (Berlo, 1960)

S (kodlama) M C (kod çözme) RKaynak Mesaj Kanal Alıcı======= ======= ====== =======

ĠletiĢim becerileri Görme ĠletiĢim be.

Tutumlar Duyma Tutumlar

Bilgi düzeyi Dokunma Bilgi düzey

Sosyal-kültürel Koku alma Sosyal-

ortam/yapı Tatma Kültürel

Ortam.

Öğeler Yapı

Konu Deney Kod

Şekil 13 S-M-C-R MODEL (Berlo, 1960)

84

İnsanın Bilgi Süreci ve Akışı

DUYUSAL BELLEK Çevre

Dikkat

Algılama

KISA DÖNEMLİ BELLEK Modeli Tanıma

Devamlılık

UZUN DÖNEMLİ BELLEK Kavramları Geri Getirme Ayrıntılar

Uygunluk Yapısı

Sebepler Ve Karar Verme

Yanıt Verme

85

Modelin Tanınması-Kavramlar

ÇEVREDUYUSAL BELLEK KISA DÖNEMLİ UZUN DÖNEMLİ

BELLEK BELLEK

Geniş kapasite Sınırlı kapasite Geniş kapasite

Açık bilgiler Gizli bilgiler Olaylar etkiler

Tekrarlamak Gizli bilgiler

Devamlılık

Bilgiler 1 saniye içinde kaybolur.

Bilgiler 20 saniye içinde kaybolur.

86

Bilgi Edinme ve Görsel Okuryazarlık

• Görsel okuryazarlık alanı (visual literacy) görsel düşünmeyi,görsel öğrenmeyi ve görsel iletişimi kapsar.

• Görsel okuryazarlık bir süreklilik içerir. Görsel okuryazarlıkalanının kuramsal modeli bazı bilim alanları ile ilişkileriyönünden şekil 12 de verilmiştir (İpek, 2003, Moore ve Dwyer,1994).

87

Görsel Okuryazarlık Alanı

GÖRSEL OKURYAZARLIK (GO)

(Debes, Kodak, Williams, Turbanye)

GO Eğitimi, Görsel sıralama (Debes)

Göz önüne getirme, Sağ ve sol beyin

Görsel elementler, Evrensel görsel dil

Evrensel dil (Chomsky), Sözel yapı (Fries)

Beyin-düĢünce ve algılama

(Pavio) Sembol

sistemleri (salomon),

Görsel düĢünme

(Arnheim

Görsel dil

analojisi -

Turbanyne

Dil Bilimi

Psikoloji

Sanat

Felsefe

Şekil 14 Görsel Okuryazarlık alanının teorik temelleri modeli

88

Görsel tasarım ve nitelikler

• Görsel okuryazarlık, düşünsel, iletişimsel ve öğretimsel yönleri ilegörsel tasarımının inceliklerini ve niteliklerini üzaktan öğretimyönünden ortaya koyar.

– Görsel tasarım açıklık (clarity),

– bütünlük (unity) ve

– imgelem (imagination).

• Bu özellikler bakımından her görsel tasarım ve geliştirilen heröğretim materyali bu ölçütlere göre değerlendirilir (Wileman,1993).

89

Ders materyalleri ve sunum

– Derslerin anlaşılır olması,

– yazıların, şemaların okunabilir olması,

– renk uyumları ve büyüklükleri..

90

Yeni Teknolojiler ile Bilgiye Erişim yolları

• Sınıfta ya da uzaktan öğretim için kullanılan teknolojiler ise şöyle

sıralanabilir.

– Basılı yayınlar yani yazılı materyaller ile tek yönlü iletişim,

– İşitse-görsel teknolojiler olarak görsel–kaset, video-kaset, bilgisayarlar, TVve radyo gibi kitlesel yayınlar,

– Bilgisayarla üzerinde Çevrimiçi, WEB ve internet ile etkileşimlerinsağlandığı teknolojiler,

– Tele konferans sistemi ile bilgisayar konferansı, gerçek veya farklı zamanlıiletişim kurarak işitsel ve görsel video ile eğitim verilebilir.

– Çoklu öğretim teknolojileri ile CD ROM, DVD ve yeni teknoloji ürünleri dilöğretiminde kullanılır. (Ingilizce, Türkçe gibi)..

91

Eğitimsel Değerlendirme

Programların Değerlendirilmesi:

• Programların eksiklikleri ve geliştirilmesi (Formative)

• Programların Başarısı (Summative)

92

Bilgi ve Öğretim Teknolojileri

• Bilgi teknolojileri ve öğretim teknolojileri bilgisayarla öğretim,web ile öğretim ortamında etkileşimi artırma ve sürdürme(Internet, Online, Web ile öğretim)

• Öğretim çerçevesinin kuramsal bir model olarak tasarımı,geliştirilmesi ve uygulanması sınıf ortamındaki öğretim, internet-çoklu öğretim- E-öğrenme koşulları sağlanacaktır.

• Bu teknolojilerin seçilmesi, kullanılması ve değerlendirilmesi biröğretim tasarımı takımının işi olduğu unutulmamalıdır.

• ÖZETLE BİLGİSAYARLA ÖĞRETİM İÇİN,

» BİR ÇERÇEVE MODEL SUNULABİLİR.

93

BİLGİSAYARLA

ÖĞRETİM (BÖ)

TASARIM --- GELĠġTĠRME --- DEĞERLENDĠRME

TEORĠ UYGULAMA DEĞERLENDĠRME

Öğretim

Sistemleri

Tasarımı

Öğretim Teknolojisi Alanı

BÖP Tasarımı- adımları

Materyal GeliĢtirme

Ekran Tasarımı

Program Yazılımı

Öykü- senaryo tasarımı

Yeni teknolojilerle tasarım

Tasarım

GeliĢtirme

Kullanım

Yönetim

Değerlendirme

Ġnternet-WEB

Uzaktan Öğretim

Multimedia

(EtkileĢimli Çoklu

Öğretim)

BÖP uygulamaları

E-Öğrenme

BÖ Değerlendirme

Teori seçme

Ön analiz yapma

Değerlendirme düzeyleri

BÖ için yorumlar

Eğitimde Etkili Sunum Becerilerive Teknikleri

94

Sunumun kelime anlamı birisine resmen veya törensel şekilde bir şeyler vermek veya bir şeyleri insanlara,bir grup insana anlatmaktır.

TANIM

95

Sunum becerileri ve teknikleri bir gece etkinliğinde kazanılabilecek şeyler değildir

UYGULAMA = ANAHTAR

96

Bir öğretmen olarak sizin başarınız, mesajı öğrencilere iletme yetenekleriniz ve becerilerinize bağlıdır.

İLETİŞİM-Mesaj Tasarımı

97

• Konuşurken öğrencilerinizin anlama hızını kontrol edin,böyle olunca öğrencileriniz sizin konuştuklarınızdan not alabilecekler.

• Eğer sunucu hızlı veya çok yavaş konuşursa dinleyiciler konsantrasyonlarını kaybedebilirler

Hız Tekniği

98

Teknik + Stil = Etkili öğretme uygulaması

Etkili Sunum Formulası

99

Geniş çeşitli teknikÇok çeşitler yerine bir öğretme tekniğine takılıp kalmayın.

Araştırmalar yetişkinlerin dikkat etme süresinin 7,5 -15 dakika olduğunu gösteriyor

Öğretim stratejileri, ses, sorgulamateknikleri, öğrencilere geribildirim,dönüt değerlendirme, öğretimteknolojisi, sınıf alanı vb kullanımbiçimlerini düşünün.

100

Beni duyuyor musunuz?

İşitebilirlik tekniğiÖğrencilerin sizi duyması gerek.

Sesinizin sınıfın arka sıralarından duyulduğuna emin olmak için bir meslektaşınızla prova yapmalısnız

Sizi duyamayan öğrenci varsa daha yüksek sesle konuşmalısınız

101

Göz Teması

Öğrencilerinizle Göz Teması kurun. Göz Teması öğrencileri sunucuyu dinlemeye yöneltiyor.

Sınıfta sadece bir noktaya odaklanmayın; Sınıftaki herkesle bireysel göz teması kurmaya çalışınız.

102

Artikülasyon tekniğiKelimelerin doğru telaffuzgirişimi - doğru sesler, vurguve sırası.

Kelimeleri oluşturan ünlü ve

önsüzlerin doğru telaffuzu

Önemli şeyleri işaret etmek için sözel işaretleri kullanmak-’’Şimdi bu çok önemli’’; ’’Bu fikri kavramak zordur’’.

103

Bulut Depolama Programları Dropbox Örneği

Senkronizasyon: Dropbox'ın kurulu olduğu tüm bilgisayarlar arasında paylaşılan klasörler anlık olarak senkronize şekilde çalışır

Yedekleme: Dosyaları yedekleyerek istediğiniz her yerden kolayca ulaşabilirsiniz.

Paylaşma: Dosya ve klasörlerinizi istediğiniz arkadaşlarınızla kolayca paylaşabilirsiniz.

Hız: Yüksek hız ile büyük dosyalar üzerinde yapılan değişiklikler bile anlık olarak güncellenir

Bulut Sunum UygulamalarıPrezi

Online olarak hizmet veren, alternatif bir sunum programıdır.

Sunumlarınıza görsellik kazandıran, zengin içerik sayesinde ilgiyle takip edilen slaytlar oluşturmanızı sağlayan çevrimiçi bir sunum aracıdır

Ulakbim Ulusal Veri Tabanları

Web Sitesihttp://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/

Ulusal Tez Merkezi

• https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

• Ülkemizde yapılan tüm yüksek lisans, doktora, sanatta yeterlik ve tıpta uzmanlık tezlerinin toplandığı, yüzbinlerce araştırmacının yararlandığı ve milyonlarca kullanıcının ziyaret ettiği bir veri tabanıdır.

Science Direct

SciVerse ScienceDirect bilim, teknoloji ve tıp alanlarında 14.000 ‘den fazla elektronik kitap ve 2500’den fazla elektronik dergi başlığı içeren Elsevier’in hakemli tam metin veri tabanıdır.

ÖRNEK UYGULAMA ADIMLARI

109

ÇOKLU ORTAM MODEL ve PROJELERİ

110

ÖTT ve Çoklu Öğretim Modeli-(DDD-E)

• Öğretim tasarımı ve teknolojisi (ÖTT) alanının içerdiği performans yönetim sistemi ve öğrenme araçlarının bilgi-öğrenme yönetim sistemleri

• Örneğin, uzaktan öğrenme için çoklu (multimedia learning) öğrenme ve çevrimiçi (online) öğrenme sisteminin geliştirilmesinde yeni e-öğrenme modeli olarak uygulamada yeni öğretim tasarımı modellerini sunar.

111

Projeler ve DDD-E Model

• Bunlardan biri çoklu öğrenme içinde çoklu öğrenme projeleri için tasarım modelidir. Bu model DDD-E modeli olup karar verme (Decide), tasarım (Design), geliştirme (Develop), ve değerlendirme (Evaluate) olarak şekil 15 deki bölümlerinden oluşur (Ivers ve Barron, 2010).

112

DDD-E Modeli

113

Karar verme (D-decide)•Hedefleri tanımlama

•Beyin fırtınası konuları

•AraĢtırma yapma

Tasarım (D-design)•AkıĢ Ģemaları hazırlama

•Ekran tasarımı

•hikaye tahtaları yazma

GeliĢtirme (D-develop)

•Animasyon

•Grafik

•Görsel-Video

•ĠĢitsel-Audio

E

v

a

l

u

a

t

i

o

n

Evaluation

P

r

o

g

r

a

m

E

v

a

l

u

a

t

i

o

n

Şekil 15 Birleştirilmiş e-Öğrenme için Öğretim Tasarımı Model

Uygulamalar

• Simülasyonlar, iş simülasyonları, kişilik simülasyonları, işitsel ve görsel video ve farklı öğretimsel etkileşimlerdir.

• E-öğrenme materyalleri öğretmenler tarafından çevrimiçi öğrenme için sisteme konuldu. Bunlar çevrimiçi filimler, video oyunları ve sanal deneyimler olarak tanındı. İşletmelerde öğretim hizmetlerinin %70 i çevrimiçi öğrenme ile yapılır.

• Böylece E-öğrenme artık biz öğrenmeye dönüştü (From e-learning to we-learning, 2012).

http://www.teachertube.com/viewVideo.php?video_id=153386

114

E-öğrenme ve M- Öğrenme

• Farklı zamanlarda kullanılan web’e dayalı etkili dağıtım yolu gösterilebilir (Piskurich, 2009).

• Öğrenmenin sağlanması ve dağıtımı tekniği olarak m-öğrenmehızlı öğretim tasarımı için kullanılabilir. Bu durum teknik kapasite ve ekran genişliği gibi sıkıntılar nedeniyle telefonlar, iPods ve Blackberry ile henüz öğrenme sürecine tam girememiştir. Fakat hızlı gelişmeler vardır (Piskurich, 2009).

115

m-Öğrenme

• Simülasyonlar ve tekrar kullanılan konu objeleri ve öğrenme yönetim sistemi hızlı geliştirme tekniği olarak kullanılabilir.

• sınıflar, iş öğretimi, farklı zamanlı e-öğrenme, eş zamanlı e-öğrenme, çevrimiçi öğrenme, karma öğrenme, yapısal rehberlik, bireysel-yönetilen öğrenme, performans yardımları ve mobil öğrenme öğrenmeyi dağıtan ve veren sistemler olarak tanımlanır.

116

m-Öğrenme avantajları

• M-öğrenmenin avantajı bazı kişilerin telefon, MP3 oyuncusu, ve diğer mobil araçlara sahip olmasıdır. M-öğrenme EPSS için mükemmel bir dağıtım sistemi olarak ya da basit elekronik iş yardımı sağlamak ve sunuları kayıt etmek için harikadır.

• Böylece hedeflerin eklenmesi, yazıların yazılması ve pod-castlar için kullanımı uygundur.

• M-öğrenme önemli bir öğrenme dağıtım sistemi haline Wikis, tartışma grupları, çevrimiçi iletişim ve blog’lar için gelmektedir (Piskurich, 2009).

117

Stratejiler- adaptasyonlar

• Öğretim stratejileri ve çevrimiçi özel öğretici programları oluşturmak kolay değildir. Teknolojiler yanında, öğretim tasarımı bilgisi ve e-öğrenme pedagojisini anlama çok önemlidir. Web kaynakları etkili çevrimiçi özel öğretici programlar (tutorials) geliştirmek için gerekli olan öğretim tasarımı ilkelerini sağlar (Brown, 2006).

118

e-Öğrenme becerileri

• Proje yönetimi, yazma, hikaye tahtaları, hızlı prototype, grafik tasarımı ve hızlı geliştirme temel e-öğrenme becerileri olarak düşünülebilir. Bu konuları öğretimin tasarımı olarak algılanma bakımından ve tek bir beceri olmadığı yönünden tartışmak anlamlıdır.

• E-öğrenme sadece endüstri için gerçekleşiyor gibi olmakla birlikte orada insan ve çalışanların gereksinimleri içindir.

• Bu yönü ise bu süreci e-öğrenme ve öğretme süreci içinde de görmek gerektiğini öğretim tasarımı ve teknolojisi (ÖTT) alanı bakımından ayrıca açıklar.

119

Sonuç ve Öneriler

• Teknolojiler yardımı ile e –öğrenme ve tasarımının dayandığı esaslar iletişim modellerinin uygulanması ile gerçeklik kazanır.

• Bilgisayar araçları ve e-öğrenme araçları buna desteksağlar.

• İletişim kanalları ve alıcı-verici arasındaki bilgi akışının doğruluğu kullanılan öğretim tasarımı modellerine, hızlı öğretim tasarımının stratejilerine ve teknolojilerin doğru kullanılmasına bağlıdır.

120

Bu hususları kısaca sıralayabiliriz

• İnternet ve Web sistemleri üzerinde etkili e-öğrenme tasarımı ve kullanımı konusunda bilgisayar programları ve öğretim kuram ve modelleri bulunmaktadır.

• Birleştirilmiş e-öğrenme teknolojileri ile ders konularının öğretilmesi veya öğrenilmesi sürecinde etkili olabilecek öğretim tasarımı modelinin seçilmesine ve uygulanmasına gereksinim vardır.

121

Görsel etkiler

• Bilgisayar teknolojileri ve öğretim materyalleri tasarımında görsel-işitsel etkenler, kısaca bilgisayar ve görsel okuryazarlık alanlarının gücü birleştirilmiş e-öğrenme dersi tasarımı içinde kullanıcı kolaylığı bakımından e-öğrenme sürecinde mesaj tasarımı çok önemlidir

122

e-Öğrenme projeleri

• Gereksinimleri iyi belirlenmiş e-öğrenme projelerinin multimedya öğrenme konularının işlerliği öğretim tasarımı ve teknolojisi alanının etkilerine ve uygulamalarına ve e-öğrenme stratejilerine dayalıdır.

• Bilgi teknolojileri ve öğretim teknolojileri, bilgisayarla öğretim, web ile öğretim ortamında etkileşimi artırma ve sürdürme işlevine ve yenilikçi teknolojilere sahiptir.

123

Kuramsal Çerçeve

• Bilgisayar teknolojileri ile öğretim çerçevesinin kuramsal bir model olarak tasarımı, geliştirilmesi ve uygulanması sınıf ortamındaki öğretim, internet ve çoklu öğretim bir e-öğrenmedir.

124

Öneriler….

• Bu teknolojilerin birlikte e-öğrenme tasarımı ve uygulaması için kullanılması ile birleştirilmiş e-öğrenme oluşur.

• Bu gün çok değişik e-öğrenme biçiminden söz etmek olasıdır. Bunlardan birisi de M- ve U öğrenmedir.

• Konu, kavramları öğrenmede birleştirilmiş e-öğrenme modeli, e-öğrenme olarak ve mobil öğrenme teknikleri olarak performans kazanımı ve bilgilerin birleştirilmesine katkı sağlar.

125

Sonuç-Yeniden test etme…

• BİLGİYİ ELDE ETMEK VE SUNMAK İÇİN;

• Birleştirilmiş e-öğrenme teknolojilerinin e-derslerinin geliştirilmesi için seçilmesi, kullanılması ve değerlendirilmesinin bir öğretim tasarımı (ÖT) takımının işi olduğu unutulmamalıdır.

• Bu amaçla hızlı öğretim tasarımı ve e-öğrenme yaklaşımları mobil öğrenmeyi kapsayacak biçimde kullanılabilir ve yeniden test edilebilir.

Tebessüm ederek bitir…126

Bilgiye ulaşma mutluluğu ve sonuç

127

Teşekkürler!

Sunuyu Özetle ve GÜLÜMSE…..

128

129

BİLGİYE ERİŞİM YOLLARI VE SUNUM TEKNİKLERİ

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 25 Ocak , 2 Şubat 2014

DİNLEDİGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM.

KATKILARINIZI BEKLERİM.

Doç. Dr. İsmail İPEKFatih Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Bilgisayarla Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) Bölümü Öğretim Üyesi

Öğretim Tasarımcısı ve Teknoloğu(Uzaktan Eğitim ve Bilgisayarla Öğretim Uzmanı)

Tel: 0212-886 33 00/2825 ve 0533 422 51 36E-mail: iipek@fatih.edu.tr, ismailipek34@gmail.com

URL: http://www.bilkent.edu.tr/~iipek

Ocak 26- Şubat 2, 2014

Çanakkale-Türkiye,

DİNLEDİĞİNİZ VE KATKILARINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER!

Doç. Dr. İsmail İpek

Fatih ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü

34500 Büyükçekmece, İSTANBUL

iipek@fatih.edu.trismailipek34@gmail.com

130