suların arıtılması 1. suların arıtılmasına giriş

Suların Arıtılması1. SULARIN ARITILMASINA GİRİŞ

enve-muhammed.blogspot.com

Su arıtımı, suların istenilen son kullanım için daha uygun hale getirilmesi amacıyla uygulanan endüstriyel ölçekli işlemleri tanımlar.Arıtılan sular,

Evsel Endüstriyel Medikal

ve diğer başka amaçlar için kullanılabilir.

Su Arıtımı Nedir?


Bütün su arıtma işlemlerinin temel hedefi sudaki mevcut kirleticileri uzaklaştırmak ya da bu kirleticilerin konsantrasyonlarını azaltmak yoluyla suyu istenilen son kullanım amacına uygun hale getirmektir.

Suları Neden Arıtırız?


Dünya Sağlık Örgütü (WHO), içme amacıyla kullanılmasını uygun olarak değerlendirdiği suları «güvenli içme suyu» olarak isimlendirmiştir

WHO ‘ya göre güvenli içme suyu; insan hayatının, farklı hassasiyetleri olabilecek dönemleri de dahil, hiçbir safhasında, tüketilmesi süresince hiçbir sağlık riski göstermeyen su olarak tanımlanır.

İçme Sularının Özellikleri


Güvenli içme sularının özellikleri WHO tarafından 5 başlıkta değerlendirilmiştir. Bu başlıklar suyun;

1. Mikrobiyal Özellikleri

2. Dezenfeksiyon

3. Kimyasal Özellikleri

4. Radyolojik Özellikleri

5. Kabul Edilebilirlik Özellikleri olarak adlandırılmıştır.




! Suda hastalık yapan mikroorganizma bulunmamalıdır. Suda bulunabilen bazı mikroorganizmalar çeşitli hastalıklara sebep olurlar. Bu çeşit hastalıklara «su yoluyla bulaşabilen hastalıklar (waterborne diseases)» denir.




Su yoluyla bulaşabilen bazı hastalıklar ve hastalığın sebebi olan organizmalar




Hastalık etkenleri olan tabloda belirtilen mikroorganizmaların bakteriyolojik muayeneleri zordur. Bu yüzden gösterge (indikatör) mikroorganizmalar kullanılır. Bunlar;

1. Koliform bakterisi – Escherichia koli – E. Koli

2. Streptococcus faecalis

3. Clostridium Perfringens Sporları




! İndikatör olarak E. Kolinin daha çok kullanılmasının başlıca nedeni diğerlerine göre daha çok bulunmasından dolayıdır. ( Dışkının 1 gramında 108 – 109 adet )

! Bir içme suyu kaynağında E. Koli bulunmuşsa, bu kaynağın insan ya da memeli hayvan veya kuşların dışkılarıyla kirlendiği anlaşılır.




Avrupa Birliği İçme Suyu Standartları’na göre;

- İçme suyu şebekesine girişlerden alınan 100 ml numunelerde koliform grubundan hiç bakteri bulunmamalıdır.

- Şebekeden alınan 100 ml ’lik numunelerden % 95 ‘inde herhangi bir bakteri bulunmamalıdır.



2. Dezenfeksiyon

Sudaki zararlı mikroorganizmaları yok etmek için en etkili yol dezenfeksiyondur. Çökeltme (sedimentation), yumaklaştırma (flocculation) ve filtrasyon (filtration) gibi işlemlerle mikroorganizmaların kısmen azaltılması mümkündür. Ancak etkili bir mikroorganizma giderimi için fiziksel ya da kimyasal dezenfektanlar kullanılmalıdır.



2. DezenfeksiyonKimyasal dezenfeksiyon için aşağıdaki dezenfektanlar kullanılabilir;- Klor - Klor dioksit - Hipo klorit- Ozon - Halojenler ( Br2, I) - BrCl, Fenoller, Alkoller, Sabun ve Deterjanlar, Amonyum

Tuzları, Hidrojen Peroksit, Çeşitli Asit ve Bazlar



2. Dezenfeksiyon

Fiziksel dezenfeksiyon için aşağıdaki işlemler uygulanabilir;

- Ultraviyole ışık (UV)

- Elektronik radyasyon

- Gamma ışınları

- Ses

- Kaynatma



2. Dezenfeksiyon

• Klorlama (ile dezenfeksiyon) içme suyu arıtması esnasında tesiste bakteri oluşmasını önler.

• Bakiye klor (residual chlorine) ise dağıtım sisteminde bakteri üremesini engeller.



2. Dezenfeksiyon

0.1 - 0.2 mg/lt bakiye klor bağırsak patojen bakterilerini,

0.3 - 0.4 mg/lt bakiye klor virüsleri yok edebilir.



2. Dezenfeksiyon

Su dağıtım şebekesinde serbest bakiye klor kalmaması durumunda neler olur?

Su dağıtım şebekelerinde serbest bakiye klor bulunmadığı ishal, kolera vb. hastalıkların gelişmesi riski artar.



2. Dezenfeksiyon

Fazla miktarda klorlama yapılırsa ne olur?

Klor, içme suyu içerisinde bulunan bazı organik ve inorganik maddelerle reaksiyona girer ve dezenfeksiyon yan ürünleri olarak trihalometan (THM) oluşturur. Klor konsantrasyonu ve organik-inorganik madde miktarı arttıkça, THM konsantrasyonu da artar.

THM’lar, kanserojen etki yaratabilen maddelerdir. Bu nedenle, Türkiye’de uygulanmakta olan içme suyu kalite standartlarına göre toplam THM konsantrasyonu (2013 yılından itibaren) 100 µg/l ‘yiaşmamalıdır.




Suda sağlığa zararlı kimyasal maddeler bulunmamalıdır.

- Arsenik, kadmiyum, krom, kurşun, civa, selenyum zehirli maddelerdir.

- Nitrit, nitrat, florür ‘e maruz kalmak sağlık problemlerine yol açabilir.

- Suda bulunan radyoaktif maddeler özellikle böbrekler üzerinde toksik etkilere neden olabilirler.




- Arsenik

Arsenik su, hatta havadaki nem ile reaksiyona girdiği zaman çok zehirli bir madde olan arsenik trioksite (As2O3) dönüşür. Arsenik zehirlenmelerinde felç, sinir sistemi bozuklukları görülür. İnorganik arsenik bileşenlerinin kanserojen etkisi vardır.




-Civa

Civa inorganik toksik bir metaldir ve yüksek konsantrasyondaki maruziyetlerde vücut için çok tehlikelidir.

Civa özellikle merkezi sinir sistemi, endokrin sistem ve böbrekleri tahrip eder.




-Kadmiyum

Kadmiyum ve bileşikleri başağrısı, susuzluk hissi, boğazda kuruluk, sinirlilik ve kuvvetli tahriş öksürüğü gibi rahatsızlıklara sebep olur.




-Krom

Krom ‘un ülser, bronşit, akciğer ve böbrek hastalıklarına sebep olduğu bilinmektedir.

-Kurşun

Kurşun ve bileşikleri, iştahsızlık, karın ağrıları, yorgunluk, kurşun felçleri ve duyu organları bozukluklarına sebep olur.




-Nitrat

Nitrat özellikle bebeklerde «süt çocuğu siyanozuna» (mavi bebek sendromu, blue baby syndrome, methaemoglobinaemia) sebep olur.

Bunun sebebi bazı bakterilerin nitratları indirgeyerek nitritleredönüştürmesi ve meydana gelen fazla miktardaki nitritinemilerek kandaki hemoglobini methemoglobine çevirmesidir. Bunun neticesinde oksijen dokulara taşınmadığından bebek ölümleri ortaya çıkar.




-Florür

Florürün fazla miktarda alınması toksik etki yapar. İştah azalmasına, omurga ve bacak kemiklerinde sertleşmeye sebep olur.



4. Radyolojik Özellikleri

Normal şartlar altında sularda bulunan radyonükleit miktarı çok azdır. Ancak nükleer silah denemeleri kaynaklı serpintiler (fallout) ve nükleer santral atıklarının sulara karışması neticesinde sular kirlenebilir.

Suda bulunan radyoaktif maddeler özellikle böbrekler üzerinde toksik etkilere neden olabilirler.



5. Kabul Edilebilirlik Özellikleri

Su kokusuz, renksiz, içimi lezzetli olmalıdır.

Sularda fenoller, yağlar gibi suya kötü koku ve tat veren maddeler olmamalı, sular, renksiz, berrak ve içilebilecek sıcaklıkta olmalıdır. İçme suyu için en uygun sıcaklık 8 ila 12°C ‘dir. Ayrıca sularda çözünmüş oksijen konsantrasyonu 5 mg/ltden daha büyük olmalıdır.



- İçme sularının özellikleri çeşitli kuruluşlar tarafından belli standartlara bağlanmıştır. Bunlar arasında WHO standartları dikkate değer olarak gösterilmiştir. Ülkemizde TSE’nin TSS 266 kodlu standardı geçerlidir. Bunların dışında Amerikan Çevre Koruma Ajansı (EPA), Avrupa Birliği ve bir çok ülkenin kendi standartları mevcuttur.

İçme Suyu Standartları


- İçme sularındaki bu standartlar zamanla revize edilip iyileştirilebilmektedir.

- Örneğin suda bulunması istenmeyen bir parametrenin maksimum kabul edilebilirlik değeri aşağı çekilmek suretiyle su kalitesi artırılmaya çalışılabilmektedir.



İçme Suyu Standartları (TSE 266)

İçme Suyu Standartları (Karşılaştırmalı Tablo)


EPA içme suyu standartlarının detayına;

http://water.epa.gov/drink/contaminants/index.cfm#List

adresinden ulaşılabilir.



http://water.epa.gov/drink/contaminants/index.cfm

http://water.epa.gov/drink/contaminants/index.cfm

WHO içme suyu standartlarının detayına;

http://www.who.int/water_sanitation_health/dwq/fulltext.pdf

adresinden ulaşılabilir.





1. Veysel Eroğlu, Su Tasfiyesi 5. baskı (2008), http://www.iski.gov.tr/web/UserFiles/e-kutuphane/sutasfiyesi.pdf

2. http://en.wikipedia.org/wiki/Water_treatment

3. WHO, Guidelines for Drinking Water Quality, http://www.who.int/water_sanitation_health/dwq/gdwq0506.pdf

4. İçme Suyu Dağıtım Şebekelerinde Optimum Klorlama Uygulamalarının Matematiksel Modeller Kullanılarak

Gerçekleştirilmesi ve Dezenfeksiyon Sistemlerinin Yönetimi Projesi El Kitabı, http://www.asat.gov.tr/files/proje.pdf

5. EPA / Water: Radionuclides Rule http://water.epa.gov/lawsregs/rulesregs/sdwa/radionuclides/basicinformation.cfm

6. http://www.lenntech.com/processes/disinfection/what-is/what-is-water-disinfection.htm

7. http://en.wikipedia.org/wiki/Drinking_water_quality_standards

Bu sununun hazırlanmasında faydalanılan kaynaklar:


http://www.iski.gov.tr/web/UserFiles/e-kutuphane/sutasfiyesi.pdf





http://en.wikipedia.org/wiki/Water_treatment

http://www.who.int/water_sanitation_health/dwq/gdwq0506.pdf

http://www.who.int/water_sanitation_health/dwq/gdwq0506.pdf

http://www.asat.gov.tr/files/proje.pdf

http://www.asat.gov.tr/files/proje.pdf

http://water.epa.gov/lawsregs/rulesregs/sdwa/radionuclides/basicinformation.cfm



http://www.lenntech.com/processes/disinfection/what-is/what-is-water-disinfection.htm










http://en.wikipedia.org/wiki/Drinking_water_quality_standards

http://en.wikipedia.org/wiki/Drinking_water_quality_standards

suların arıtılması 1. suların arıtılmasına giriş

Documents