2010 Projelerimiz•Yumurtalık lagünleri yönetim planı

•Akyatan ve Tuzla lagünleri y.p.

•Seyhan deltasında küresel iklim değişikliğine bağlı deniz seviyesi yükselmesine uyum pr.

•Göksu deltası habitat ve tür izleme pr.

•Köyceğiz-Dalyan İzmir y.ç. ve üreyen kuşlar pr.

•Köyceğiz-Dalyan kaplumbağa izleme ve koruma pr.

•Konya-Yunak-Akgöl restorasyon pr.

•Yeniçağa ornitolojik araştırma pr.

•Halep çamlığında kuş sesleri pr.

SULAK ALANLARVE

GÖKSU DELTASI

KRATER

GÖLLERİ

BARAJLAR

TAŞKIN

OVALARI

SAZLIKLAR ve

BATAKLIKLAR

TURBALIKLAR

AKARSULARIN

DURGUN AKAN

KISIMLARI

GÖLLER

DELTALAR

TUZLALAR

Sulakalanlar,Suları tatlı, acı veya tuzlu “Doğal ya da yapay, devamlı veya geçici, suları durgun

veya akıntılı, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme devresinde altı metreyi

geçmeyen derinlikleri kapsayan bütün sular, bataklık, sazlık ve turbalıklar”

olarak tanımlanır.

Nehirler, göller, rezervuarlar %1

Yer altı suları %30

Buzullar %69

%3 Tatlı su

YERYÜZÜNDEKİ SU KAYNAKLARI

% 97

Tuzlu su

(Okyanuslarda)

SULAKLALANLARIN İŞLEV VE DEĞERLERİ

• Su temini

• Sulakalan ürünleri

Hayvancılık

Sazcılık

Tuz üretimi

Odun üretimi

• Turizm, eğlence

• Ulaşım

DOĞRUDAN

KULLANIM

DEĞERLERİ

DOLAYLI KULLANIM

DEĞERLERİ

• Su rejimini düzenleme

• Kıyı çizgisinin

korunması

• İklimi yumuşatma

• Sediment ve besin

depolama, su arıtımı

• Küresel boyutta iklim

değişikliğinin kontrolü

• Zengin biyolojik çeşitlilik,

biyolojik üretim.

VAROLUŞ

DEĞERLERİ

MİRAS DEĞERİ

KULLANIM DEĞERLERİ KULLANIM DIŞI

DEĞERLERİ

Geçirimsiz Tabaka DüdenGeçirimsiz

Tabaka

Kuyu

Taban

Suyu

Yeraltı suyu beslenimi ve boşalımını kontrol ederek,

Taban suyunu dengeleyerek,

Taşkınları yok edici etkisini azaltarak,

Kıyılarda denizden karaya tuzlu su girişini önleyerek,

Sulakalanlar, bulundukları bölgenin su rejimini düzenlerler.

DOLAYLI KULLANIM DEĞERLERİ

Yumurtalık

Lagünleri

Kızılırmak Deltası

Yumurtalık

Lagünleri

Su ve arazi kullanım planları yaparken

sulak alanların korunmasını dikkate almazsak NE OLUR ?

2002

2007

• ENDÜSTRİYEL ATIKLAR

• EVSEL ATIKLAR

• TARIMSAL ATIKLAR

•BİTKİ TARAFINDAN KULLANILMA-EMİLME

•ÇÖKELME VE TUTULMA

ARITILMIŞ SU

Newyork’ta yapay sulakalanlarla sağlanan arıtmanın bedeli 3.8 milyar Dolarlık (arıtma tesisi) yatırımıdır.

Sulakalanlar, tortu ve zehirli maddeleri alıkoyarak; cıva,

bakır, kalsiyum, kalay ve manganez, iyonlarını bünyelerinde

depolayarak; organik maddeleri tüketerek ve ayrıştırarak

zararsız hale getirirler.

GÖKSU DELTASI

Biri tatlısu gölü (Akgöl) olmak üzere 4 gölden oluşur. Tüm

göller birbirine kanallarla bağlıdır. Akgöl’e kuzey ve doğuda

2 kanaldan tatlısu girişi; güneyden de tuzlu su girişi vardır.

Deltada toplam 332 kuş türü

bulunur.

Pasbaş patkaYaz Ördeği

Erguvani balıkçıl

Gökkuzgun

Delta’da 442 bitki türü bulunmuştur.

Bellevalia modestaDağ sümbülü

Cistus creticusLaden

Pancratium maritimumKum zambağı

2 tür deniz kaplumbağası ve Nil

kaplumbağası ürer.

Caretta caretta

-Yaz Ördeği : 2009-2010

-Saz horozu : 2008-2009

-Deniz kaplumbağaları: 2004-2010

Mersin Özel Çevre Koruma Kurumu

Müdürlüğünce (ÖÇKK) 2004'ten beri

kaplumbağalarla ve deltada yaşayan, nesli

tehlikede kuşlarla ilgili olarak yoğun

çalışmalar yapılmaktadır. 2 yıldır çalışmaları

Kuş Araştırmaları Derneği (KAD) elemanları

yürütmektedir.

YAZ ÖRDEĞİ

Orta boylu, ince gagalı, göz maskesi var. Sırtında açık krem rengi benekler mevcut.

Çift

Erkeklerin göz maskesi daha kalın ve ensede kalınlaşarak “ibik” oluşturur.

ErkekDişi

İbik

Türkiye’de görüldüğü noktalar

Türkiye’de şu anda ürediği bilinen tek yer Göksu deltasıdır

POPÜLASYON2009 2010

Toplam birey 15-25 11-14

Üreyen çift 3-6 4-7

Civciv 18 25

Gölet

SAZ HOROZU

Türkiye'de görüldüğü noktalar

Gençler ve ”baba”

2008-2009 yıllarında yapılan çalışmalarda alanda 1300 civarında Saz horozu olduğu saptanmıştır..

DENİZ KAPLUMBAĞALARI

Dr. Onur TÜRKECANHacettepe ÜniversitesiBiyoloji Bölümü

• Sürüngen

• Yaşayan Fosiller (100-110 milyon yıl)

• Dünya üzerinde 7 deniz kaplumbağası türü

• Akdeniz’de 5 tür

• Türkiye sularında 3 tür

• Kumsallarımıza yuva yapan 2 tür

• Tehdit altında (IUCN)

• Türkiye’de 20 kumsal yuvalama alanı

Dalyan

DalamanFethiye

Patara Kale

Kumluca

Çıralı

Tekirova

Belek

Kızılot

Demirtaş

GazipaşaAnamur

Göksu

Kazanlı

Akyatan

Samandağ

EkincikYumurtalık

Alata

Caretta carettaTürkçe Adı: (İribaşlı) deniz kaplumbağasıİngilizce Adı: LoggerheadBüyüklük: Ergin: Yaklaşık 1m., 30-50 kg ağırlığındaYavru: 3-4 cm., 11-20 gr ağırlığındaYayılışı: Ilıman ve tropik deniz ve okyanuslarBesleme tercihi: Yavru herşeyi yer, ergin hayvanlarlabeslenirKuluçka büyüklüğü: 80-100 yumurta

Belek ’05

Belek ’05

Belek ’05

Chelonia mydas

Türkçe Adı: Yeşil deniz kaplumbağasıİngilizce Adı: Green sea turtleBüyüklük: Ergin: 1-1,5m., 60-110 kg ağırlığındaYavru: 4-5 cm., 15-25 gr ağırlığındaYayılışı: Ilıman ve tropik deniz ve okyanuslarBesleme tercihi: Yavru herşeyi yer, ergin bitkiyle beslenirKuluçka büyüklüğü: 100-120 yumurta

Akyatan ‘07

Akyatan ‘07

Akyatan ‘07

Göç Ederler

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz

Ağustos

Eylül

Üreme alanlarına geliş ve çiftleşme

Yumurtlama Dönemi

Yavru Çıkış Dönemi

NELER YAPIYORUZ?YUVALAMA DÖNEMİ YAVRU ÇIKIŞ DÖNEMİ

Gündüz Çalışmaları

Gece Çalışmaları

-Yuvaların Belirlenmesi ve Numaralanması-Yuvaların Kuluçkalıklara Taşınması-Predasyon Kayıtlarının Alınması-Kafesleme Çalışmaları

-Ergin Çıkışlarının Belirlenmesi

-Ergin Hayvanların Ölçümlerinin Alınması

-Markalama Çalışmaları

-Yavru Çıkan Yuvaların Belirlenmesi

-Yavru İz Sayılarının Belirlenmesi

-Denize Ulaşan ve Ulaşamayan Yavruların Belirlenmesi

-Kontrol Açışları

-Yumurta Durumlarının Tespit Edilmesi

Siz Neler Yapabilirsiniz?Yuva Yapan Bir Ergin Görürseniz;

-Mesafenizi Koruyun ve sessiz olun-Tüm ışıkları söndürün-Flaşla fotoğraf çekmeyin

Yavru Kaplumbağalarla Karşılaşırsanız;

-Bastığınız yere dikkat edin-Tüm ışıkları söndürün-Yavruları denize taşımayın ve kendi başlarına denize yönlenmelerine izin verin

Siz Neler Yapabilirsiniz?• Haziran-Eylül ayları arasında 20:00-06:00 saatlerinde kumsalı

kullanmayınız.

• Kumsala araçla girmeyiniz.

• Kumsaldan görülebilen ışıkları perdeleyiniz.

• Kumsalda ateş yakmayınız.

• Kumsalda yavru ve ergin kaplumbağaların hareketlerini engelleyebilecek ve kumun şeklini değiştirecek kazıntılar yapmayınız.

• Kumsala ve denize çöp atmayınız.

• 1 mil’lik alan içinde sürat motoru kullanmayınız.

• Temmuz sonu ve Eylül ortası dönemde geceleri kıyıda ağ bırakmayınız.

BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER...

Hazırlayanlar:

Osman ERDEM : KAD Genel koordinatörü

Dr. Onur TÜRKECAN: Hacettepe Üniversitesi, Biyoloji Bölümü

Riyat Gül : KAD Eğitim Sorumlusu