Süt İneklerinde Beslenme Hastalıkları (Yüksek verim -Metaboli ma Hastal klar )Metabolizma Hastalıkları)

• Enerji metabolizması ile ilgili olanlarDü ük lül l il il ili l l• Düşük selüloz alımı ile ilgili olanlar

• Mineral madde yetersizlikleri ve ydengesizlikleriBeselenme ile ilgili diğer konular• Beselenme ile ilgili diğer konular

Yağlı İnek Sendromu

• Özellikle kuru dönemde yüksek enerjili l l b lrasyonlarla besleme

• Buzağılama sırasında çeşitli sorunlar ğortaya çıkar

• Süt humması, ketozis, abomazumSüt humması, ketozis, abomazum displazisi, retensiyo sekundunarum, metritmetrit

• İştahsızlık, süt veriminde düşme

Ketosiz

• Laktasyonun başlangıcında, süt veriminin pik dönemindeYük k i li i kl d• Yüksek verimli ineklerde

• Yeteri kadar propiyonik asit oluşmadığında (kesif yem yetersizliği)yetersizliği)

• Ketozisli ineklerde şunlara da dikkat etmek gerekirağl inek sendrom– yağlı inek sendromu

– abomazum displazisi t i k d– retensiyo sekundunaryum

– mastit ve metrit

Ketosiz (Semptomlar)

• Kanda, idrarda ve sütte keton cisimleri ö ülügörülür

• Etrafa aseton kokusu yayarlar• Kaba yemin bir kısmını tüketirken konsantre

yemi reddedery• Süt verimi yarı yarıya düşer

KH ’ların rumende fermentasyonu

Yağ a. Süt AsidozKetozis Besi

C2/C3 # 2> 3 < 1# 1

70

ğ(mol %)

A tik

Sütineği

AsidozKetozisriski

Besi sığırı

KONSANTRE YEMLactik

60

50

Asetik a.

Toplam KM ’de

Lactikfermentasyon

40

30

Butirik a. Laktik a.

KABA YEM

20 % HS

30

20

Propionk a.

10

7 6 55,5 pH

CH4 kaybı Toplam E ’ ’nin %4 ’üToplam E ’nin % 10 ’u

Lipoliz, keton cisimciklerininoluşumu

meme

TGkas

böbrekbeyin

Lipoliz

YA

LHS

KARACİĞERaerob enerji

AG CoA acetoacetil CoA

-oksidasyon

acetoasetat

-hidroksibutirat

AG-CoA

acetil-CoA

acetoacetil-CoA

t

acetoasetat

Böbrek veacetil-CoA acetone Böbrek ve akciğerlerile atılmakan

Ketosiz (Önlemler)

• Buzağılamadan sonda yeteri kadar enerji verilmelidirverilmelidir

• Kuru dönemde iyi bir kondüsyonda tutulmalıdırtutulmalıdır

• Yağlanmaları önlenmelidirY ğl i kl d b ğl d– Yağlı ineklerde buzağlamadan sonra yem tüketimi düşerY ğ l i i tük t i k k t i– Yağ rezervlerini tüketen inek ketozise meyilli olur

Ketosiz (Önlemler)

• Ketozise meyilli ineklerde kötü kaliteli silaj (bütirik a) verilmemelidir(bütirik a) verilmemelidir

• Ketozis tespit edildikten sonra hemen IV glikoz verilir iştah normalleşirglikoz verilir, iştah normalleşir

• Kuru dönemin son 10-15 gününde konsantre yem yavaş yavaş arttırılıryem yavaş yavaş arttırılır

• Laktasyonun özellikle ilk 6 haftasında ani yem değişikliği yapılmamalıdeğişikliği yapılmamalı

• Laktasyonda iyi kaliteli, yüksek enerjili lezzetli yem verilmeliyem verilmeli

KETOZİS

Kötü k lit li k bKötü kaliteli kaba yem

Enerji bakımından yetersiz beslenme

Yem tüketiminin yetersizliği

Kuru dönemde adaptasyon programı luygulanmaması

Kısırlık

• Aşırı yağlı veya zayıf ineklerde• Fazla azot tüketimi, toksik etki yapar (NH3)• Asidozis

Asidozis

• Rumen pH ’sı 5.8-6.2• Kolay eriyebilir KH ’ların (öz: tahıllar) alıştırma

dönemi geçirmeden hızlı ve bol miktarda tüketilmeleri sonucu

• Yeterli çiğneme aktivitesi ve tükürük oluşmazç ğ ş• pH .5.5’in altına düşer

ASİDOZİS

Konsantre yem miktarında hızlı artışKonsantre yem miktarında hızlı artış

Kaba yem/konsantre yem oranında dengesizlikb ye / o s e ye o d de ges

Kaba yemin yapısal yetersizliğiy y p y ğ

TIRNAKTIRNAK HASTALIKLARI

Uzun süreli subklinik asidozis

SÜT YAĞINDASÜT YAĞINDAAZALMA

Kaba yem konsantre yem dengesizliği

Konsantre yemin yapısal yetersizliği

İyonofor antibiyotiklerin kullanılması

Yemin doymamış yağlar bakımından zengin olması

Bilinçsiz mera beslemesi

ABOMASUM DİSPLAZİSİ

Hayvanların merada beslenmesi ve kuru kaba yem y yeksikliği

Kaba yem konsantre yem dengesizliği

Kaba yemin yapısal yetersizliği

KH ’ların rumende fermentasyonu

Yağ a. Süt AsidozKetozis Besi

C2/C3 # 2> 3 < 1# 1

70

ğ(mol %)

A tik

Sütineği

AsidozKetozisriski

Besi sığırı

KONSANTRE YEMLactik

60

50

Asetik a.

Toplam KM ’de

Lactikfermentasyon

40

30

Butirik a. Laktik a.

KABA YEM

20 % HS

30

20

Propionk a.

10

7 6 55,5 pH

CH4 kaybı Toplam E ’ ’nin %4 ’üToplam E ’nin % 10 ’u

Asidozisin semptomları

• Rumen hareketleri azalır• Yem tüketiminin azalması veya durması• Yem tüketiminin azalması veya durması• Floranın ortadan kalkması• Şiddetli ishal veya dışkının kıvamının ve rengininŞiddetli ishal veya dışkının kıvamının ve renginin

değişmesi• Rumende gaz birikimig• Kalp atışlarında hızlanma• Durgunluk, isteksizlik, devamlı yatma isteği, diş

dgıcırdatması• Şiddetli olaylarda tedavi edilmez ise yatar vaziyette

komaya girer ve ölürkomaya girer ve ölür

Önlemler

• Alıştırılarak konsantre yem arttırılması• Kaba ve konsantre yemin birlikte verlmesi• Öğün sayısının artırılmasığ y• Asidoziste NaHCO3 tedavisi

Timpani

• Rumende UYA, CH4, CO2 vs gazlar oluşurR kt il k l• Ruktus ile gaz çıkışı olur

• Gazın çıkışı engellenirse şiddetli olaylarda ölümK b i t i l• Kaba yemin yetersiz olması

• Aşırı miktarda çok körpe taze yonca ve üçgül

Aşırı konsantre yem tüketimi• Laminitis

– Kronik asidozis olaylarında– Kronik asidozis olaylarında– Önemli verim düşüklüklerine neden olur

• Karaciğer apseleri– Uzunsüreli asidoziste, epitel erezyonu ve ülserleri

sonucunda rumen bakterileri kana geçer ve karaciğerde filtre edilirler ve apsep

• Abomazum displazisi (sol karın duvarı-rumen duvarı arası)

İl i b lik ki k dö d b ğl i l– İleri gebelikteki kuru dönemde ve buzağlamayı izleyen dönemde aşırı konsantre yem verilmesi

– Yem tüketiminin durması, sınırlı bağırsak hareketi ve, normal vücut ısısı, süt veriminde azalma, halsizlik

Süt Humması (Hipokalsemi)

• Doğumu izleyen 6-48 saat içindeK k l i dü i dü• Kan kalsiyum düzeyi düşer

• 5 yaşından büyük inekle ve yüksek verimli ineklerK dü i i i kl d h d l• Kondüsyonu iyi inekler daha duyarlı

• İnekler durgunlaşır, arka ayaklarda felç, hayvan ş r n ka bedebilirşuurunu kaybedebilir

• Tedavi edilmez ise ölür

Kalsiyum Eksikliği

• Buzağılamadan sonra süt ineklerinde: Sütineklerinde: Süt Humması

• Ca bakımından yetersizCa bakımından yetersiz rasyon verilmesiyle

• Kanda Ca düşerKanda Ca düşer• Gerektiğinde kemiklerden

Ca mobilize edilir.• Kemikler kolay kırılır• Süt verimi düşerş

Süt Humması: Nedenleri

• Yemde kalsiyum yetersizliği İ k l tt C ’ bili l• İskeletten Ca ’un mobilize olmaması

• Kuru dönemde ihtiyaçtan fazla Ca verilmesiP th ’ kti it i i l– Parathormon ’un aktivitesinin azalması

Süt Humması: Önlemler

• Kuru dönemde ihtiyacın üzerinde Ca verilmemelidirD ğ 3 h ft k l dü ük dü d k l i• Doğuma 3 hafta kala düşük düzeyde kalsiyum verilerek parat hormonu aktive edilir

• Doğumdan sonra rasyonlarda yeteri kadar kalsiyum• Doğumdan sonra rasyonlarda yeteri kadar kalsiyum bulunmalıdır

• Duyarlı hayvanlara doğumdan hemen sonra 200 g• Duyarlı hayvanlara doğumdan hemen sonra 200 g kalsiyum karbonat veya fosfat suda eritilerek içirilebilirç

Süt Humması: Önlemler

• Bazağılamadan 3 hafta önce anyonik tuzlar il iverilmesi

– Amonyum klorit, amonyum sülfat, kalsiyum sülfat, magnezyum sülfat

– Kan ve idrar pH ’sı düşer, Ca emilimi ve p ş ,kullanımı artar

Anyonik tuzların etkili olması için:

– Kuradaki ineklere baklagil ağırlıklı besleme programı– Anyon katyon dengesi 10-15 meq/100 gKM– Anyon katyon dengesi 10-15 meq/100 gKM– Hayvan başına 200 g anyonik tuz verilmeli– Uygulama buzağılamadan 3 hafta önce başlanmalı doğuma

kadar devam etmeli– % 40-50 amonyum klorit içeren tuz kombinasyonu kullanmalı

Kurudaki %0 4 Ca seviyesi bir miktar artırılmalı– Kurudaki %0.4 Ca seviyesi bir miktar artırılmalı– Doğum sonrası 150 g /gün Ca verilmeli veya KM ’de %1.3

Ca olmalı– Anyonik tuzlar lezzetsizdir, premiksler katılmalı ve çok

kullanılmamalı

Süt Humması (Yan etkileri)

• Kas zayıflaması sonucu güç doğumlarUt l t i k d t it• Uterus prolapsusu, retensiyo sekundunarum, metrit

• Döl verimi azalır, rumen kaslarından dolayı meteorismusmeteorismus

• Abomazum displazisi, ketozis, metritSüt eriminin düşmesi• Süt veriminin düşmesi

• Hareketsiz hayvanda timpani

Çayır Tetanisi

• Kanda 2-3 mg/100 ml Mg YP=2.5 g, SV=0.12 g/kg sütsüt

• Genellikle sağmallarda ancak gençlerde de görülür• Şiddetli kas kontraksiyonları kramplar ve kısmi felçler• Şiddetli kas kontraksiyonları, kramplar ve kısmi felçler• Ağırlık kaybı, sürüden soyutlanma, uzanıp yatma

Yeteri otlatma apamama eklemlerin• Yeteri otlatma yapamama, eklemlerin bükülememesine ramen yürümesi

• Sinirlilik kas kontraksiyonları anormal yürüyüş süt• Sinirlilik, kas kontraksiyonları, anormal yürüyüş, süt veriminin azalması

Çayır tetanisi: Sebepler ve önlemler

• Yetersiz Mg alımı• Çok körpe çayır otlarının fazlaca tüketilmesi

– N ve K içeriği Mg değerlendililebilirliğini ç ğ g ğ ğdüşürür

• Mg içeren konsantre yemMg içeren konsantre yem• Önlemek için 50 g MgO içirilir

Ti i d t k l id ili• Timpani sonda veya trokarla giderilir

Nitrat Zehirlenmsi

• Nitrat, rumende nitrite dönüşerek kana abzorbe olur ve oksijenin yerine geçerve oksijenin yerine geçer

• Hb oksijen taşıma kapasitesi düşer• Solunum hızının artması ve sendeliyerek yürümey y• İdrarda artış, ishal, verim düşüklüğü• Kanın rengi koyulaşmıştırg y• Ölüm görülebilir• Azotlu gübre, körpe bitkiler• Gübreleme tarihi ile hasat arası önemli• Vitamin A eksikliği

Üre Zehirlenmesi

• Bol miktarda soğuk su içirilir• Sulandırılmış sirke içirilir

Mineral MaddelerMineral Maddeler ve Eksikliklerive Eksiklikleri

Mineraller Arasındaki Etkileşim

• Vücutta 40 kadar mineral bulunmaktadır.• Bunların sadece 18 tanesi esansiyeldir.• Makro mineraller : 1 Kg yağsız vücut• Makro mineraller : 1 Kg yağsız vücut

ağırlığında 50 mg’dan daha fazla• Mikro mineraller (iz, eser): 50 mg’dan az

Makro Mineraller:

• Büyük miktarlarda ihtiyaç duyulur• Rasyonun %’si olarak ifade edilir• Bunlar: Ca P Mg Na K Cl S• Bunlar: Ca, P, Mg, Na, K, Cl, S

Mikro (İz) Mineraller• Demir (Fe) – 20-80 ppm

Çi k (Z ) 10 50• Çinko (Zn) – 10-50 ppm• Bakır (Cu) – 1-5 ppm• Kobalt (Co) – .02-.1 ppm• Mangan (Mn) .2-.5 ppm• Iyot (I) .3-.6 ppm• Molibden (Mo) 1-4 ppm( ) pp• Selenyum (Se) .1-3 ppm• Krom (Cr) ?Krom (Cr) ?• Flor (F) ?

Ağır Mineraller

• Arsenic • Lead• Barium• Boron

• Lithium• Nickel

• Bromine• Cadmium

• Silicon• Strontium• Cadmium

• Vanadium• Strontium• Tin

Minerallerin Genel Özellikleri

• Yapı taşlarıdır• Enzimlerin aktivatörüdürler• Osmotik basınç ve Asit/baz dengesi• Osmotik basınç ve Asit/baz dengesi• Organik bileşiklerin bir kompenentidir

KALSİYUM

• Vücuttaki Ca’un büyük bir kısmı kemik ve dişin yapısında bulunur.

• Kan kas ve diğer yumuşak dokular içindeKan, kas ve diğer yumuşak dokular içinde önemlidir

Rasyonda Ca / P oranı

• Çok önemlidir• Kemikte Ca/P oranı 2:1 oranındadır

Kalsiyumun Fonksiyonları

• Sinir uyarımlarının düzenlenmesi• Kasların normal fonksiyonları• Kanın pıhtılaşması• Kanın pıhtılaşması• Kemik ve dişlerin yapısı• Enzim aktivasyonu

Süt t i i• Süt ve yumurta verimi

Kalsiyum Eksikliği (Raşitizm (Rickets) / Osteomalasi

• Kemik ve dişler zayıflar• Kemikler kırılır• Kemikler kırılır• Hayvanlarda büyüme

durur• Gençlerde raşitizm• Yaşlılarda osteomalasi• Süt ve yumurta verimi

düşer• Kan pıhtılaşması azalır• Kafes yorgunluğu şekillenirşekillenir

Kalsiyum Eksikliği

• Buzağılamadan sonra süt ineklerinde: Sütineklerinde: Süt Humması

• Ca bakımından yetersizCa bakımından yetersiz rasyon verilmesiyle

• Kanda Ca düşerKanda Ca düşer• Gerektiğinde kemiklerden

Ca mobilize edilir.• Kemikler kolay kırılır• Süt verimi düşerş

Ca Kaynakları:

• Süt ve baklagiller• Tahıllarda düşük• Hayvansal kökenli yemler• Hayvansal kökenli yemler• Kireç taşı, DCP gibi mineral saplementleri

Rasyondaki Ca:P oranı

• Rasyonlarda genelde 1:1 ile 2:1• Yumurta tavuklarında Ca daha fazla

Yumurta üretimi için gerekli– Yumurta üretimi için gerekli• Ruminantlar doğal kaynaklardan alıyorsa

8:1 oranını tolere edebilir• 1:1 ile 1.5:1 en iyi orandır1:1 ile 1.5:1 en iyi orandır

FOSFOR

• Vücutta bulunan fosforun %80’i kemiklerdedir,

• Yumuşak dokularda %20Yumuşak dokularda %20,• Fosfoproteinler, nükleik asitler,

f f li idlfosfolipidler,

P Eksikliği

• 1 Gençlerde: RaşitizmE i ki l d l i• Erişkinlerde: osteomalasi

• 2 PiKA, sığırların yiyecek harici maddeleri k i i i( h d l l k )kemirmesi veya yemesi(tahta, duvar, altlık.. )

• 3. Kan serumunda P düzeyi düşer• 4. Kronik hastalıklarda eklemlerde bükülememe,

Kaslarda zayıflık.• 5. İştah azalır, canlı ağırlık azalır, süt ve yumurta

verimi azalır.• 6. Fertilite azalır.

P Eksikliği

• Ca ve P eksikliğindeki belirtiler birbirine benzerdir

• Ca / P oran bozukluğunda da benzerCa / P oran bozukluğunda da benzer semptomlar görülür

f k ikli i k i i b i• Fosfor eksikliği yem tüketimi ve büyümeyi daha fazla etkiler.

P Eksikliği

• Üstteki resim:P Eksikliği olan buzağı; zayıf kondisyonda, tüyleri karışık.

• Alttaki resim: Sağlıklı buzağığ

P Eksikliği

• İskeletal yapısı bozuk• Koyunda bacak

bozukluğu

P Eksikliği

• Üst resim:Buzağıda zayıflama

• Alt resim: “PIKA”, ,yeme alışkanlığının değişmesiğ ş

P Kaynakları

• 1. Süt, tahıl taneleri, et ve balık yan ürünleri• 2. Yeşil kaba yemler az ve çeşitli olmalı

Suplementler:Suplementler:– Dikalsium fosfat, Monokalsiyum PO4

fl i i k f f– Deflorinize kaya fosfatı

% Phosphorusp

cottonseed meal

wheat bran

gluten feed

linseed meal

skimmilk (dry)

brewers grains

soybeans

gluten feed

corn

oats

wheat

clover hay

timothy hay

alfalfa hay

corn stover

corn silage (dry)

clover hay

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4

clover hayalfalfa hay

skimmilk gluten meal (dry)linseed

mealcorn silage

soybeans

corn silage corn stover

brewers i

timothy haysoybeans grains

cottonseed

wheatoats

wheat bran

corn

0 0.5 1 1.5 2Calcium, %

Vitamin D ile ilişki

• Ca ve P’un kullanılması için Vit Dgereklidir .

• Raşitizmden korunmak için:Raşitizmden korunmak için:– Yeterli Ca

li– Yeterli P– Ca / P oranında denge– Yeterli Vitamin D

Magnezyum

• Bir çok enzim sisteminde, iskelet yapısında gereklidir,

• Yemlerde ve suda bol olarak bulunurYemlerde ve suda bol olarak bulunur• Çayır tetanisinde önemlidir

MAGNEZYUM

• Tüm vücutta %0.05, İskelette %70 bulunur• Serumda % 2.3 + 0.36 mg • Ca ve P ile ilişkilidir• Ca ve P ile ilişkilidir• Enzimlerin aktivatörüdür

Mg eksikliği

• Aorta da kalsifikasyon • Yumuşak dokulardan

mineral çekilmesi Mg eksikliğinin belirtisidir

Çayır Tetanisi (Grass tetany)

• İlkbaharda yeni filizlenen otlarda düşük Mg olması nedeniyle genç ruminantlarda (danalarda)olması nedeniyle, genç ruminantlarda (danalarda) gözlenir

• İştah kaybolur canlı ağırlık azalır aşırı hassaiyet• İştah kaybolur, canlı ağırlık azalır, aşırı hassaiyet,• Solunum, salivasyon artar, tetani ve konvulzyonlar

görülürgörülür• Yüksek ölüm

Y l M O d diğ M l il dili• Yemlere MgO yada diğer Mg tuzları ilave edilir‘

SODYUM

• Sodyum bitkilerde yetersizdir,• Tuz halinde verilir (NaCl)• Klorda gereklidir Fakat eksiklik belirtileri• Klorda gereklidir, Fakat eksiklik belirtileri

görülmez

Na

• Başlıca hücreler arası sıvıda bulunur• Dokularda asit baz dengesi ve ozmotik

basıncın düzenlenmesinde gereklidirbasıncın düzenlenmesinde gereklidir• Su metabolizmasında rol oynar

Sodyum Eksikliği (tuz)

• Genel uyumsuzluk• İştah azalır• Verimler azalır• Kanatlılarda

kanibalismuskanibalismus

POTASYUM

• Fonksiyonları:– Osmotik basıncın düzenlenmesinde– Hücreler arası sıvıda – Sinir sisteminin ve kalp kasının normal

çalışmasındaçalışmasında– Bazı enzimlerin aktivitesinde (CHO metab.)ÖNEMLİDİRÖNEMLİDİRYemlerde çok bulunduğu için eksikliği fazla

görülmez

POTASYUM Eksikliği

• Süt İnekleri– Yem tüketimi ve süt verimi düşer– Tüy yapısında bozulma– PIKA (anormal iştah)– Kan K düzeyinin düşmesiy ş

• CivcivlerBüyümenin azalması– Büyümenin azalması

– Güçsüzlük, tetani, ölüm

K eksikliği

Kuzularda eksikliği• Tüylerde kırılmay• Zayıflık, güçsüzlük

KÜKÜRT

• methionin, sistin and sistein gibi amino asitlerin

• biotin ve tiamin gibi vitaminlerinbiotin ve tiamin gibi vitaminlerin• Tükrük, safra ve insulin hormonunun

dyapısında• Proteinlerin yapısında bulunduğundan bağProteinlerin yapısında bulunduğundan bağ

doku için önemli

S Eksikliği

Sağdaki kuzudaBü ü d l• Büyümede azalma (protein sentezinde azalma)azalma)

• Yapağı, tiftik veriminde azalmaveriminde azalma

• Yapağıda dökülmeS li• Salivasyon, lakrimasyon

DEMİR

• Hemoglobinin ve miyoglobinin yapısında bulunur

• Bazı enzimlerin yapısında bulunurBazı enzimlerin yapısında bulunur, sitokrom, katalaz, peroksidaz

i ih i b lik h l b l• Demir ihtiyacı, gebelik, hızlı büyüme, sütle beslenme, fazla yumurta verme durumunda ihtiyaç artar

Fe Eksikliği

• Anemi• Büyümede azalma• Aktivitenin azalması• İştah kaybı

BAKIR

• Hemoglobindeki Fe’in kullanılmasında,• Bazı enzim sistemlerinde• Beyin böbrek göz irisinde• Beyin, böbrek, göz irisinde• Kıl ve yapağının normal

pigmentasyonundagereklidir

Cu Eksikliği

• AnemiBü ü i l• Büyümenin azalması

• Kemik- bağ doku bozuklukları• Neonatal ataksi, (enzootik ataksi)• Kıl ve yapağıda depigmentasyon• Beyin & spinal kord bozukluk• İnfertiliteİnfertilite• Kardiyovasküler bozukluk• Glikoz Lipit metabolizmasında bozukluk• Glikoz, Lipit metabolizmasında bozukluk• İmmun fonksiyonların baskılanması

Cu Eksikliği

• Anemi: Haemoposesis ile yakın ilişkili• Aneminin derecesine

hayvanın yaşıhayvanın yaşı, verimi,gelişim hızı,

b likgebelik parazitler gibi durumlar etkilip g

Cu Eksikliği

• Enzootik ataksi (Neonatal ataksi Swayback) Kuzuataksi, Swayback), Kuzu ve oğlaklarda– Sinir hücrelerinde miyelinSinir hücrelerinde miyelin

tabakanın dejenerasyonu sonucu ataksi.

K l d C ihti il• Koyunlarda Cu ihtiyacı ile toksik düzey arasındaki oran dar olduğu için Cuoran dar olduğu için Cu toksitesine çok duyarlıdır

Cu Eksikliği

• Enzootik ataksi:D ğ (k j i l) ik i (d l d)Doğuştan (konjenital) ve gecikmiş (delayed)

1. Tam felçli kuzular: Annelerini ememez birkaç ü i i d ölügün içinde ölür

2. Orta şiddette: Arka bacaklarda k di l k d i l d l kkoordinasyonsuzluk nedeniyle sendeleyerek yürür, köpek gibi arka bacakları üzerine oturur.

3 H fif idd K ld ğ f k dili3. Hafif şiddette: Koşturulduğu zaman fark edilir.Bel bölgesi yana kayar. Arka bacaklar ve belde h i t dhassasiyet vardır.

Cu Eksikliği

• Yapağının k i i d d f kkeratinizasyonunda defekt:

• Yapağı kabarıklaşır,Saçaklı bir hal alır

• Ondülasyon kaybolurOndülasyon kaybolur,• Yapağı kalitesi ve verimi

düşerdüşer

Cu Eksikliği

• Kıl ve yapağıda depigmentasyondepigmentasyon (Achromo-trichia)

• Koyu renkli sığır ve• Koyu renkli sığır ve koyunlarda kıllarda renk açılmasırenk açılması gözlenebilir

• Sığırlarda özellikleSığırlarda özellikle göz çevresindeki kılların rengi açılırg ç

Cu Eksikliği

• Kemik bozuklukları:• Cu ile osteogenesis

arasında yakın bir ilişki vardır. Ön bacaklarda eğilme görülür.

• Normal kemik yapısı y pbozulur.

KOBALT

• Vitamin B12 sentezinde gereklidir.• Rumen m.o. Co kullanarak Vit B12

sentezleyebilirsentezleyebilir• Karaciğer, böbrek, dalak, kemikte fazla

ik d b lmiktarda bulunur.

Kobalt Eksikliği

• Kuzu, buzağı, sığır, k k il dkoyun keçilerde görülür. Domuz ve k i l dkarnivorlarda görülmez.

• Kobalt eksikliğinde Vitamin B12 eksikliği meydana gelir

• Pernisiyöz anemiy

Co Eksikliği

• İştah kaybolur• Zayıflık,

malnutritionmalnutrition• Gıdasızlık- şiddetli

açlıkaçlık

Co Eksikliği

• Kaba tüylenme• Büyümenin gecikmesi• Güçsüz ve anemi• Güçsüz ve anemi.

İYOT

• Tiroid bezinde bulunur• Tiroksin hormonunun komponentidir • Kıl ovaryum iskelet kas safra ve tükrük• Kıl, ovaryum, iskelet, kas, safra ve tükrük

bezindede bulunur.

Iyot Eksikliği

• Eksikliğinde GUATR görülür (GOITER)görülür.(GOITER)

• Tiroid bezinin büyümesi.• Zayıf ve güçsüz doğum• Zayıf ve güçsüz doğum,• Ölü doğum

Y i d ğ k• Yeni doğan kuzu ve buzağılarda kılsızlık (Allopecia) ve miks ödem(Allopecia) ve miks ödem

Iyot Eksikliği

• Buzağıda Guatr (tiroidin büyümesi)

Iyot Eksikliği

• Koyunda Guatr

• Kuzuda Guatr• Kuzuda Guatr

İyot Yetersizliği

• İyot Yetersizliği:1 P i Y d b l i l1. Primer: Yem ve suda bu elementin az olması2. Sekonder: Koşullara bağlı• Fazla Kalsiyum iyotun emilimini engeller• Guatrojenik bileşikleri içeren yemleri fazla

tüketmek (kolza, lahana, şalgam, keten tohumu, bezelye, yer fıstığı)tohumu, bezelye, yer fıstığı)

MANGAN • Bazı enzimlerin (arginaz, hidrolaz, kinaz,

dekarboksilaz, fosfataz..) aktivatörüdür• Kemik, karaciğer, böbrek, pankreas, tükrük bezinde

bulunur• Normal kemik gelişimi, • Diğer konnektif dokuların gelişmesi• Kan pıhtılaşması• Kolesterol sentezi, K.H, yağ, protein ve nükleik asit , , y ğ, p

metabolizması• Üremede,,• Yeni doğanların merkezi sinir sistemi fonksiyonları

Mn Eksikliği

• Eksiklik semptomları:• Eksiklik semptomları:– Yeni doğan buzağılarda İskelette deformite

– Ayaklarda bükülme, anormal kemik kıkırdak gelişimi, topallık

– Büyümede yavaşlama– Reprodüktif bozukluklar– Erkeklerde anormalErkeklerde anormal

spermatogenezis– Embriyonik ölümler

Mn Eksikliği

• Tavuklarda Perozis (bacak tendonunda yana kayma)y y )

Mn Eksikliği

• Civcivler kafasını arkaya atar bir pozisyon alırp y

• Özellikle mısırla beslenen kanatlılardabeslenen kanatlılarda semptomlar gözlenir.

ÇİNKO (Zn)

• Enzimlerin yapısında bulunur Carbonic anh drase Gl tamic deh drogenase• Carbonic anhydrase, Glutamic dehydrogenase

• Alcohol dehydrogenase, Pancreatic carboxypeptidase• Lactic dehydrogenase, • İnsülin hormonunun unsuru olarak K.H. metabolizması

• Karaciğer, kemik, böbrek, deri, kıl, yapağı, göz, k k d b lprostat, kas, pankreasda bulunur

• Alyuvarlardan CO2’in taşınması• Yara yanıkların iyileşmesi• Üreme organlarının gelişimig g

Zn Eksikliği

– Domuzlar – Büyümede azalma, parakeratozis– Ruminantlar - parakeratozis, dermititis, kaba

görünüm, yaraların iyileşmesinde gecikme– Kanatlılar - Büyümede azalma, zayıf tüylenme,

deri lezyonlarıy

Semptomlar

• Rat– Yavaş büyüme– Testikular atrofi– Deri lezyonları– Kıllarda zayıflık

Zn Eksikliği

• Koyunlarda:K l d dü ük• Kuzularda düşük ağırlıkta doğum,Bü ü d il• Büyümede gerileme

• Yapağı dökülmesi• Salivasyon• Anoreksi• Testislerin büyümesi

geriler

Zn Eksikliği

• Sığırlarda:• Buzağılarda bacak ve

göbekte lezyonlar• Parakeratozis• Büyüme gerilemeBüyüme gerileme• Boğalarda fertilite

bozulurbozulur• Testisler küçülür

SELENYUM (Se)

Bü ü f ili i i ö li• Büyüme ve fertilite için önemli• Toksik bir mineraldir

k i• Kükürtçe zengin tüy, yapağı ve tırnak ilk etkilenen dokularGl t t t k id• Glutatatyon peroksidaz enziminin yapısına katılır

• Rasyonlarda çoklu doymamış• Rasyonlarda çoklu doymamış yağ asitlerinin olması ve Vit E.olmaması Se ihtiyacını arttırır.y

Se Eksikliği

• Kuzu, buzağı ve oğlaklarda : BEYAZ KAS ĞHASTALIĞI (Stff Lamb Disease)

• İneklerde: Yavru zarlarının atılamamasıİneklerde: Yavru zarlarının atılamaması• Doğum öncesi ve sonrası kalpte bozukluk• Üreme sorunları• Ratlarda: KARACİĞERDE SİROZ• Ratlarda: KARACİĞERDE SİROZ,• Piliçlerde: EKSUDADİF DİATEZ

Se Toksitesi

• Bazı bitkiler topraktan fazla miktarda Seçekerek biriktirirler.

(Astragalus bisulcatus) ( g )Bunları tüketenlerde S’lü A.A. Lerin yerine ySe girer.

Selenium (Se)

• Koyunda Se toksitesi:Ak H fif k i k f• Akut: Hafif ataksi, kafa ve kulaklar aşağı iner, ısı yükselir koyu ishal nabızyükselir, koyu ishal, nabız artar, solunum güçlüğü, sonunda hayvan ölüry

• Kronik: topallık, tüylerde dökülme, aşırı zayıflık,tırnaklarda anormal geişme, siroz, nefrit

KROM (Cr)

• K.H metabolizması için gereklidir• Glikoz tolerans faktörü• İnsülini yapısınday p• Kolesterolü düşürür• Fazlası toksik• Fazlası toksik• Eksiklik bilgileri yeterince yok.

‘

FLOR (F)

• İnsanlarda ve hayvanlarda diş üzerinde etkilidir

• Diş çürümeleri siyah beneklerDiş çürümeleri, siyah benekler

Toksik Mineral Elementler

• Arsenik • Kurşun• Baryum• Bor

• Lithyum• Nikel

• Brom• Kadmyium

• Silicon• Stronsyum• Kadmyium

• Vanadyum• Stronsyum• Kalay