suç alette mi?

Işık Barış Fidaner

suç alette mi?

suç <----> alet

iyilik faydakötülük bağımlılık

özne <---> nesne

eylem <---> sistem

"suç alette mi?"

|V

([[ ??? ]])

|V

hayır? evet?

suç alette mi?

1- tabi ki hayır, suç alette olamaz. (çünkü suç sadece öznede olur)

o zaman kimde veya nerede? ...?

(nesneden bağımsız bir özne bulamıyoruz)

2- evet, suç alette.

o zaman 'alet' bir nesne değil mi? veya 'suç' sadece öznede olmaz mı? - soruyu yeniden yorumlayıp 1. adıma dön.

suç alette mi?

1- hayır... suç alette değil.

- tabanca var diye kimseyi vurman gerekmiyor. gücün veya yetkin var diye kimseyi ezmen gerekmiyor.

x

- ama sistemdeki eşitsiz konumlar insanları yozlaştırmaya yetiyor. sistem belirli insanları öne çıkarıyor. bu yüzden "suç insanda" deyip

geçemeyiz.

suç alette mi? 2- evet... suç alette.- aletlerle kurduğumuz

modern toplum doğayı sömürüyor, dengesini bozuyor. farklı bir yaşam kurmalıyız.

x

- ama alet ve doğa birbirinden ayrılamaz. diğer birçok "doğa felaketi" gibi, alet kullanan insan da doğanın kendi içinden çıktı.

suç alette mi?

ne evet, ne hayır.

peki alet'i nasıl anlıyoruz?

soruyu yeniden soralım:

suç "alet"te mi?

yani suç alet'i nasıl anladığımızda mı?"alet"ten yola çıkarak suçu tespit edebilir miyiz?

suç "alet"te mi? 1- hayır... suç "alet"te değil.- teori doğru ama pratik

yanlış... bir yandan bilimi savunmalıyız, öbür yandan teknolojinin kötü emellere alet olmasını önlemeliyiz.

x- ama bilgi bir kez

üretildiğinde mutlaka bu amaçla da kullanılıyor. hatta neredeyse bütün yatırım silahlara/savunmaya yapıldığından bilim ve teknolojinin gelişimi askeri faaliyetlerle paralel ilerlemiş oluyor.

suç "alet"te mi? 2- evet... suç "alet"te.- bilim ve teknolojinin

örgütlenmesi bütünüyle problemli. "bilim adamı", "uzman" vb. kavramlar... hepsi toptan değişmeli.

x- ama bu alanın neresinde

suç tespit edip nasıl düzelteceğiz? kişilerde mi? ilişkilerde mi? çalışma alanlarında mı? ürünlerde mi? kavramlar üzerinden polislik yapılabilir mi?

"Felsefi polisin çalışması sıradan polisinkine göre çok daha zor ve incedir. Sıradan polis meyhanelere gidip hırsızları yakalar; biz sanatsal kokteyllere gidip kötümserleri tespit ederiz. Sıradan polis bir defter veya günlükten suçun işlendiğini keşfeder. Biz bir şiir kitabından bir suçun işleneceğini keşfederiz. İnsanları nihai olarak entelektüel fanatizm ve entelektüel suça iten korkunç fikirlerin kökenini izlememiz gerekir." (Chesterton'dan aktaran Slavoj Zizek)

"Yaşadığın özgürlüğün varlığını söylemeye özgürlüğün yok çünkü kafan, kalbin, düşüncen ipotekli. Onu söylemeye özgür değilsin. Var olan sonuna kadar yaşadığın özgürlükleri, 'var' diyecek özgürlüğün yok. Orada tutsaksın. Seni tutsak yapan, sana sanal özgürlük yok dedirten o güçle de mücadele ediyoruz. Seni de seni konuşturanı da yok ederek, seni de senin yapını da bölücüler ve uzantılarını da özgürleştirmeye çalışıyoruz aynı zamanda. Yaptığımız iş bu. Çok derin, çok kapsamlı bir iş." (İdris Naim Şahin - TC İçişleri Bakanı)

suç "alet"te mi?

ne evet, ne hayır.

peki suç'u nasıl anlıyoruz?

soruyu yeniden soralım:

"suç" "alet"te mi?

yani suç kavramımız alet kavramımızla mı ilişkili?"alet"ten yola çıkarak "suç" düzeltilebilir mi?

"suç" "alet"te mi? 1- hayır... "suç" "alet"te değil.

- kavram yanlışsa bile konuşarak tartışarak, hayat/tarih içinde sınanarak doğrusu bulunur.

x- ama konuşmak her zaman

söylenenlerden fazlasıdır. söylenmeyen şeyler simgesel olarak konuşmaya dahil olur. konuşmanın bu boyutu, iletilen söylemi bazen destekler, bazense yalanlar.

"suç" "alet"te mi? 2- evet... "suç" "alet"te.- konuşma ve dil kendi

başına iktidar yaratır. böylece bilim ve teknoloji bütün toplumu saran bir iktidar/suçlama mekanizması olur.

x

- ama bilgi ve teknolojinin ötesine bakarsak hiçbir şey bulamayız. elimizde hiçbir referans noktası kalmaz. yolumuzu kaybederiz.

(In Defence of Lost Causes - Slavoj Zizek)

"suç" "alet"te mi?

ne evet, ne hayır.

peki alet'ten ne anladığımıza dönersek?

soruyu yeniden soralım:

"suç" alette mi?

yani "suç" kavramımızı alet'ten ne anladığımız mı belirliyor?

"suç" alette mi?

1- hayır... "suç" alette değil.

- insan temelde özgürdür. kendi varoluşunu sıfırdan yaratır. içinde yetiştiği kültür ancak buna ancak dolaylı bir etkide bulunur.

x- ama insan toplumla

varolur. tek başına değişemez, ancak toplumla birlikte değişebilir. düşünce ve anlam dünyamız kültürümüz ve yaşantımız içinde şekillenir.

"suç" alette mi?

2- evet... "suç" alette.

- düşüncenin değişmesi için aletler yani kültür değişmeli, kuşak değişmeli...

suç alette mi? hayır evet

suç "alet"te mi? hayır evet

"suç" "alet"te mi? hayır evet

"suç" alette mi? hayır evet

suç alette mi?

(psikanaliz)

alet = fallus, toplumsal cinsiyetin belirleyeni

"alet" = = fallik gösteren

suç toplumsal cinsiyette mi?

suç alettekadınlar kadın olduklarından, erkekler erkek olduklarından böyledir.

suç "alet"tekadın objeleştiriliyor, erkek üstün tutuluyor,

eşcinsellik hastalık olarak görülüyor.

"suç" "alet"tetoplumsal cinsiyet rolleri ahlakımızı ve

yasalarımızı biçimlendirip eşitsizliği besliyor.

"suç" aletteözel olan politiktir. politik/etik meseleler

cinsel meseleden ayrı düşünülemez.

suç alette mi?

1- hayır... suç alette değil.

- tabanca var diye kimseyi vurman gerekmiyor. gücün veya yetkin var diye kimseyi ezmen gerekmiyor.

x

- ama sistemdeki eşitsiz konumlar insanları yozlaştırmaya yetiyor. sistem belirli insanları öne çıkarıyor. bu yüzden "suç insanda" deyip

geçemeyiz.

suç alette mi? 2- evet... suç alette.- aletlerle kurduğumuz

modern toplum doğayı sömürüyor, dengesini bozuyor. farklı bir yaşam kurmalıyız.

x

- ama alet ve doğa birbirinden ayrılamaz. diğer birçok "doğa felaketi" gibi, alet kullanan insan da doğanın kendi içinden çıktı.

suç "alet"te mi? 1- hayır... suç "alet"te değil.- teori doğru ama pratik

yanlış... bir yandan bilimi savunmalıyız, öbür yandan teknolojinin kötü emellere alet olmasını önlemeliyiz.

x- ama bilgi bir kez

üretildiğinde mutlaka bu amaçla da kullanılıyor. hatta neredeyse bütün yatırım silahlara/savunmaya yapıldığından bilim ve teknolojinin gelişimi askeri faaliyetlerle paralel ilerlemiş oluyor.

suç "alet"te mi? 2- evet... suç "alet"te.- bilim ve teknolojinin

örgütlenmesi bütünüyle problemli. "bilim adamı", "uzman" vb. kavramlar... hepsi toptan değişmeli.

x- ama bu alanın neresinde

suç tespit edip nasıl düzelteceğiz? kişilerde mi? ilişkilerde mi? çalışma alanlarında mı? ürünlerde mi? kavramlar üzerinden polislik yapılabilir mi?

"Felsefi polisin çalışması sıradan polisinkine göre çok daha zor ve incedir. Sıradan polis meyhanelere gidip hırsızları yakalar; biz sanatsal kokteyllere gidip kötümserleri tespit ederiz. Sıradan polis bir defter veya günlükten suçun işlendiğini keşfeder. Biz bir şiir kitabından bir suçun işleneceğini keşfederiz. İnsanları nihai olarak entelektüel fanatizm ve entelektüel suça iten korkunç fikirlerin kökenini izlememiz gerekir." (Chesterton'dan aktaran Slavoj Zizek)

"Yaşadığın özgürlüğün varlığını söylemeye özgürlüğün yok çünkü kafan, kalbin, düşüncen ipotekli. Onu söylemeye özgür değilsin. Var olan sonuna kadar yaşadığın özgürlükleri, 'var' diyecek özgürlüğün yok. Orada tutsaksın. Seni tutsak yapan, sana sanal özgürlük yok dedirten o güçle de mücadele ediyoruz. Seni de seni konuşturanı da yok ederek, seni de senin yapını da bölücüler ve uzantılarını da özgürleştirmeye çalışıyoruz aynı zamanda. Yaptığımız iş bu. Çok derin, çok kapsamlı bir iş." (İdris Naim Şahin - TC İçişleri Bakanı)

"suç" "alet"te mi? 1- hayır... "suç" "alet"te değil.

- kavram yanlışsa bile konuşarak tartışarak, hayat/tarih içinde sınanarak doğrusu bulunur.

x- ama konuşmak her zaman

söylenenlerden fazlasıdır. söylenmeyen şeyler simgesel olarak konuşmaya dahil olur. konuşmanın bu boyutu, iletilen söylemi bazen destekler, bazense yalanlar.

"suç" "alet"te mi? 2- evet... "suç" "alet"te.- konuşma ve dil kendi

başına iktidar yaratır. böylece bilim ve teknoloji bütün toplumu saran bir iktidar/suçlama mekanizması olur.

x

- ama bilgi ve teknolojinin ötesine bakarsak hiçbir şey bulamayız. elimizde hiçbir referans noktası kalmaz. yolumuzu kaybederiz.

(In Defence of Lost Causes - Slavoj Zizek)

"suç" alette mi?

1- hayır... "suç" alette değil.

- insan temelde özgürdür. kendi varoluşunu sıfırdan yaratır. içinde yetiştiği kültür ancak buna ancak dolaylı bir etkide bulunur.

x- ama insan toplumla

varolur. tek başına değişemez, ancak toplumla birlikte değişebilir. düşünce ve anlam dünyamız kültürümüz ve yaşantımız içinde şekillenir.

"suç" alette mi?

2- evet... "suç" alette.

- düşüncenin değişmesi için aletler yani kültür değişmeli, kuşak değişmeli...

suç alette mi?

suç <----> alet

ahlak kullanımhukuk mübadeleetik üretim

"suç" alette mi?

suç: ahlak

yasa

alet:

kullanım

mübadele

etik

üretim

"suç" alette mi?

ahlak ve kullanım

arkadaşlık

yasa ve kullanım

komşuluk

etik ve kullanım

kolektif kullanım(?)

ahlak ve mübadele

cemaat

yasa ve mübadele

ticaret

etik ve mübadele

paylaşım(?)

ahlak ve üretim

faşist toplum

yasa ve üretim

kapitalist toplum

etik ve üretim

kolektif üretim(?)

suç alette mi?

suç alette mi?

Işık Barış Fidaner