Przemek & Piotrek

Su-35 FLANKER-EMyśliwiec IV generacji

stanowisko 92012-03-16

HistoriaPo rozpoczęciu seryjnej produkcji myśliwców Su-27 na początku lat '80 biuro

konstrukcyjne Suchoja

rozpoczęło prace nad

udoskonaleniem tej

obiecującej konstrukcji.

Jednym z owoców

prowadzonych prac był

projekt T-10M

(modernizowany) ze

znacznie mocniejszymi

silnikami Lulka Al-31FM,

wzmocnionym płatowcem,

poszerzonym wachlarzem

uzbrojenia (szczególnie

przeciwko celom

naziemnym) i znacznie zmodernizowaną awioniką (m.in. nowy radar, komputer

uzbrojenia, wyświetlacze ciekłokrystaliczne). Dodano także dodatkowe przednie

usterzenie poziome (canardy) mające poprawić opływ powietrza wokół skrzydeł i

stabilizować samolot przy kątach natarcia nawet do 120°.

Pierwszy prototyp powstał z modyfikacji istniejącego egzemplarza su-27 (T-10-34) i z

numerem bocznym 701 oblatany

został w czerwcu 1988r. W

kolejnych latach powstało jeszcze

5 prototypów (z których jeden

przeznaczony był do testów

statycznych) oraz 6 samolotów

przedseryjnych (w latach 1992-

1993). W roku 1996 zbudowano

pierwsze 3 seryjne Su-35,

bazujące na T-10M-9 (3 samolot

przedseryjny), a następnie projekt

zawieszono z powodów

finansowych. Maszyny seryjne przekazane zostały do testów Rosyjskim Siłom

Powietrznym (WWS), skąd w lipcu 2003 trafiły do grupy

Wkrótce jednak idea zastąpienia starzejących się Su-27 powróciła pod postacią

programu T-10BM (duża modernizacja), także nazwanego Su-35, jednakże jest to

konstrukcja pod wieloma względami odmienna, znacznie bardziej nowoczesna. W

projekcie wykorzystano najnowszą awionikę stworzoną dla potrzeb myśliwców 5

generacji, silniki z wektorowaniem ciągu umożliwiające tzw. supermanewrowość,

zrezygnowano też z przedniego usterzenia poziomego. Aby podkreślić wyższość

samolotu nad dotychczasowymi maszynami generacji pośredniej 4+ producent

określa go mianem 4++ i twierdzi, iż ustępuje on jedynie amerykańskiemu F-22, który

w przeciwieństwie do Su-35S nie jest oferowany na rynkach zagranicznych.

Pierwszy start, zbudowanego w roku

2007, prototypu nr 1 (o numerze

taktycznym 901) miał miejsce 19

lutego 2008 r. 2 października 2008

roku miał miejsce pierwszy lot

drugiego egzemplarza tej wersji o

numerze taktycznym 902. Do marca

2009 ogłoszono że oba prototypy

wykonały ponad 100 lotów. Niedługo

później zakończono produkcję

dwóch następnych prototypów. Prototyp nr 3 został przeznaczony do prób

naziemnych, a prototyp nr 4 (numer taktyczny 904) do prób w locie. 26 kwietnia 2009

prototyp nr 4, jeszcze przed swoim pierwszym lotem samolot wypadł z pasa i uległ

zniszczeniu.

Su-35S wszedł do produkcji seryjnej w 2010r, oficjalnie Rosyjskie Siły Powietrzne

(WWS) złożyły zamówienie na 48 egzemplarzy z planowaną dostawą do 2015r.

Konstrukcja

Konfiguracja aerodynamiczna Su-35S w stosunku do Su-27 charakteryzuje się

powiększonymi skrzydłami, usterzeniem i wlotami powietrza. Wzmocniona konstrukcja

pozwoliła na wydłużenie resursu

płatowca do 6000h (lub 30 lat

użytkowania), a okres między

przeglądami głównymi do 1500h.

Napęd stanowią dwa silniki AL-37F

Saturn 117S, skonstruowane jako

nowoczesna pochodna silników AL-

37F. Nowe silniki z niezależnymi

dyszami o wektorowanym ciągu,

zapewniają wzrost mocy o 16%

(14,500 kG ciągu maksymalnego). Nowe wentylatory, turbiny wysokiego i niskiego ciśnienia

oraz ulepszoną kontrolę cyfrową. Silniki te, podobnie jak płatowiec posiadają mniejsze

wymagania w zakresie obsługi oraz dłuższy cykl życia.

Przy konstrukcji samolotu zadbano także o zmniejszenie przekroju radarowego RCS (Radar

Cross Section), zwłaszcza w przekroju dziobowym. Samolot posiada 12 zewnętrznych

punktów podwieszenia uzbrojenia lub wyposażenia dodatkowego o łącznej dopuszczalnej

wadze 8.000 kg.

Wypadki19 grudnia 2002r. Su-27M-11 o nr 711, uczestniczący w programie rozwojowym Su-37 rozbił

się w Rosji podczas przebazowania.

26 kwietnia 2009r. prototyp nr 4 (904) podczas prób na lotnisku Dzemgi w Komsomolsku nad

Amurem wypadł z pasa, zderzył się z obiektem infrastruktury lotniskowej, a następnie i stanął

w płomieniach. Pilot oblatywacz Jewgienij Frołow zdołał się katapultować i ranny został

odwieziony do szpitala. Prawdopodobną przyczyną zdarzenia była awaria systemów

sterowania silnikami lub systemu zasilania paliwem (problemy z napędem uniemożliwiły

oblot prototypu dwa dni wcześniej). W rezultacie pilot nie był w stanie ani wystartować, ani

też zatrzymać bezpiecznie maszyny. Według naocznych świadków lewy silnik samolotu

zapalił się jeszcze przed wypadnięciem samolotu z pasa.

AwionikaKluczowy element awioniki samolotu stanowi radar N035 Irbis-E wyposażony w

antenę z pasywnym skanowaniem fazowym, zdolny do śledzenia do 30 celów

powietrznych, zwalczania do 8 celów jednocześnie lub śledzenia do 4 celów

naziemnych bez przerywania skanowania przestrzeni powietrznej. Radar ten

umożliwia wykrycie celów powietrznych o skutecznej powierzchni odbicia (Radar

Cross Section - RCS) równej 3 m kwadratowych w odległości do 400 km.

Jego uzupełnieniem jest system optoelektroniczny

OLS-35 umożliwiający wykrycie celu powietrznego z

odległości do 40-50 km na kursie spotkaniowym,

bądź 70-90 km podczas pościgu (gdy dysze

przeciwnika ustawione są w kierunku sensora) w

zakresie 60° do góry, 15° w dół i 60-90° w poziomie

bez ryzyka zdradzenia swojej aktywności. Dalmierz

laserowy pozwala na pomiar odległości do 20 km w

przypadku celów powietrznych i do 30 km w

przypadku celów naziemnych z dokładnością do 5

m.

Nowoczesny kokpit zawiera dwa kolorowe 15" wielofunkcyjne

wyświetlacze ciekłokrystaliczne, na których prezentowane mogą być zarówno

przyrządy pokładowe w dowolnej konfiguracji jak i obraz z sensorów telewizyjnych.

Samolot wyposażono w tradycyjny, umieszczony na środku drążek i przepustnicę,

jednakże z pełną funkcjonalnością HOTAS, umożliwiającą obsługę systemów

pokładowych i uzbrojenia bez odrywania rąk od sterów. Za sterowanie odpowiada

zintegrowany system kontroli lotu KSU-35 wyposażony m.in. w system fly-by-wire czy

funkcję ostrzegania przed kolizją z ziemią lub innymi statkami powietrznymi. Aby

uniezależnić się od amerykańskiego systemu GPS, nawigację oparto o rosyjski

system GLONASS

Dane techniczne

Napęd Dwa AL-37F (Saturn 117S)turbinowe, dwuprzepływowe

Ciąg maksymalnie 14 500 kg

Wymiary

Rozpiętość 14,70 m

Długość 22,10 m

Wysokość 6,32 m

Powierzchnia nośna 62,05 m²

Masa

Własna 18 400 kg

Startowa 26 000 kg (normalna)29 000 kg (maksymalna)

Uzbrojenia 8000 kg na 12 węzłach

Osiągi

Prędkość maks. 2390 km/h

Prędkość wznoszenia 280 m/s

Pułap praktyczny 17 700 m

Zasięg 3600 km (4500 km z podwieszanymi zbiornikami)