Stedenbandscholen Twente

LOB Conferentie “Ervaren is goud”7 maart 2013

Marian Kienhuis Hans de Vries

Studieloopbaankeuzein het vmbo - theoretische

leerweg

“Profs klaar voor de toekomst”Doelstelling RAAK project

Het versterken van het professioneel handelen van studieloopbaanbegeleiders in het PO, VO, VMBO en MBO in Twente en het versterken van de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een studieloopbaan van leerlingen.

Opdracht

Opdracht in tweetallen:Aan welk professioneel handelen denkt u?

Doelstelling: Het versterken van het professioneel handelen van studieloopbaanbegeleiders in het PO, VO, VMBO en MBO in Twente en het versterken van de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een studieloopbaan van leerlingen.Subdoelen • Verdiepen van hun begrip over achterliggende

oorzaken en verbanden Versterken van kennis/kunde en

handelingsrepertoire van leraren/docenten/decanen in het beoordelen en begeleiden van leerlingen in het keuzeproces

Ontwerpen van adequate samenwerkingsvormen binnen de keten PO/VO/(V)MBO o.b.v. ‘best practices’

De project subdoelen

Projectaanpak

Uitgangspunten:

RAAK publiek: hogeschool samen met werkvloer -> vmbo scholen in de regio Stedendriehoek Twente

Verdiepend: literatuur onderzoek, bruikbaar voor de werkvloer

Onderzoek en ontwerpen samen met de professionals

Scholing integreren in ontwerpfase

Producten toepasbaar en overdraagbaar

Programma workshop

1.Theoretisch kader Praktijktheorie studiekeuze

2. Inventarisatie fase project Literatuur onderzoek Kwantitatieve doorstroom po- vmbo-t –mbo/havo Welke knelpunten ervaren de pilot scholen: interview

3. Ontwerpfase project Interventies kiezen en ontwerpen Ontwerp begeleidende Clinics, alle betrokken vmbo scholen

4. Discussie

Transitie als onderwijs(leer)proces

(1)

micro

meso

macro

Praktijktheoretisch model studieloopbaankeuze (1)

Achtergrond-variabelen:

- vooropleiding- geslacht- sociaal economische situatie (SES)- persoonlijk- heidsfactoren

Houding: de perceptie van de / het:- studie- beroep(en)- onderwijsinstelling

Motivatie:- Interesse / plezier- Waarneming van de competentie- Druk / spanning- Waarneming van de keuze- Relatie met personen

Mate vanZelfregu-latie:

Invloed van:- ouders- vrienden- mede- leerling- en- decaan/ mentor- leraren

Gedrags-intentie voor studiekeu-ze:Mix van zelfregulatie en regulatie van anderen

Gedrag:handelingen ter realisatie van de loopbaan-intenties in de omgeving

FeedbackOp basis van de interacties met en reacties uit

de omringende wereldBron: Ritzen, H., Terlouw, C., & Van Uden, J. (2012). Leerlingen stromen door, docenten stromen mee. Profs voor de toekomst: literatuurstudie. Enschede: Saxion Hogeschool, p. 31.

Introductie:Het start al in groep 8 in het POWat doen we met de Cito-toets

Doorlopende studieloop-banen

Vakinhoudelijke Doorlopende Leerlijnen

Studie-loopbaan-leren (1)

Studie-loopbaan-processen en competenties

Leer- en Werkpro-cessen en competenties

Stromen in de onderwijsketen(2)

Bron: Onderwijsraad (2009). Stromen in het Nederlands onderwijs (in procenten van een gemiddeld cohort uitstromende basisonderwijsleerlingen. Trends in beeld( 2011), p.24.

Doorstroomcijfers in de regio

Wat is er?:

Algemene cijfers po-vo

Specifieke cijfers vmbo-mbo

Specifieke cijfers mbo-havo

De doorstroom po-vo (2)

• Advies Cito• Schooladvies leerkracht groep 8• Resultaat– 15% BBL– 14% KBL.– 25% GTL– 27% Havo– 19% Vwo

Bron: Cito, 2012, p.12.

Advies groep 8 po

• Basisschooladvies niet altijd opgevolgd

Doorstroom vmbo mbo: verwant / niet-verwant

Loopbaanbegeleiding in RAAK-scholenResultaten nulmeting 2012 Anneke Westerhuis & Jan NeuvelEcbo

Voorbeeld sector economie

Uitval in eerste jaar van het mbo

Switchen van sector in mbo

Doorstroom vmbohavo

Leerling(en)

Vrienden, familieleden, etc.

SLB’er(s) /docent(en)

Ouder(s)

Onderzoekers

Deskundigen

Inventarisatie: Panelinterview(2)

Teamleidersmanagement

Niveau:Thema’s interview Situatie

Studiekeuzefactoren Bestaand Gewenst

MicroGeïnterviewden: Ouders Docentmentoren /

Decanen

Perceptie/Beelden

Motivatie

Zelfregulatie

Meso/MacroGeïnterviewden: Afdelingshoofden /

Coördinatoren / Teamleiders

Systeemfactoren

Visie

Structuur

Personeel

Inzet

(F)actoren studieloopbaankeuze

1

1

2 3 4 5

2 3 41 2 3/4

1-8 1-4Basis Onderwijs

Hoger Onderwijs

HAVO

VMBO

MBO

Citotoets Onderbouw

Vo-keuze

Bovenbouw

B-K-keuze

Niveau-G/T-sectorkeuze

mbo/havo keuze

ArbeidsmarktBeroepenveld

Keuzemomenten po-vmbo-mbo

Ouders-docentmentoren-leidinggevenden

Instroom Doorstroom Uitstroom

BO-8 1

KEUZE/PERCEPTIE: ouders wat past bij mijn kind, meegaan met vrienden POImago van vmbo speelt een rolOPWAARDSE DRUK: Zo hoog mogelijk instromen; afstromen kan altijd nog;Knelpunt: afstroomspiraal Systeemfactor – PO beoordeling inspectieWENSEN:Betere informatie over vmbo Overdracht dossier meer dan alleen cito (plus digitale wens)Kortere lijnen en terugkoppeling

Instroom Doorstroom Uitstroom

BO-8 1 2 3

CONTACT: Belang docentmentor moet leerling(e) kennen;Beroepenwereld/perspectieven de school inhalen;AFSTROOM: Is vaak begin van een vicieuze cirkel; [25% afstroom]Zorgen voor positieve opstroom ervaringen;Warme overdracht onder bovenbouw, plus terugkoppelingLOB/beroepsgericht: Eerder inbrengen in vmbo tl programma los van sectorkeuze;LOB portfolio en/of geïntegreerd vak Technologie* Fout kiezen hoeft niet fout te zijn, leerervaring!

Ouders-docentmentoren-leidinggevenden

Instroom Doorstroom Uitstroom

BO-8 1 2 3 4 havombo

UITSTROOM – VERVOLGKEUZE:Kind/leerling moet centraal blijven staan;Meer zicht hebben op de vervolgmogelijkheden (havo/mbo)Bij elkaar over de schutting kijken; PROFESSIONALISERING: Alle uitstroommogelijkheden kennen en op welke wijze kan dat in het programma gebracht worden. Welke (digitale) middelen kunnen we gebruiken/zijn er?Oriëntatie op onderliggende aspecten beelden van beroep/opleiding meer naar voren halen in programma.

Ouders-docentmentoren-leidinggevenden

Ontwerpfase project (3)

OpdrachtIn groepjes: Welke knelpunten zou u aanpakken?

Gekozen interventies

Drie projectgroepen:

1. Overdracht van onderbouw vmbo-t naar bovenbouw, met vasthouden van instroomniveau

2. VMBO-TL > HAVO doorstroomtraject

3. Geïntegreerd LOB programma VMBO T

Clinics: professionalisering betrokkenen

1. Monitoring & EvaluatieDoelen > Effecten < Methoden

2. Integrale doorstroming binnen vmbo-t van/naar Processen van talent- en loopbaanontwikkeling

3. Implementatie van verandering: LeerprocessenLeren over de grenzen van je eigen school!

4. Rollen van de LOB professional Wat is een loopbaangerichte leeromgeving?

5. OuderbetrokkenheidRol van de ouder centraal

Website: www.profsklaar.nl

Samenvatting professionaliserin

g

Ontwerpen in gemengde projectgroepen (school en functie)

Projectgroep begeleid door deskundigen

Deskundigen begeleid door lector

Verdieping en handvatten voor ontwerp via clinics

Clinics toegankelijk voor alle betrokken

Website/ digitale omgeving voor uitwisseling materiaal

Beoogde resultaten

Draaiboeken van bestaande goodpractices Draaiboeken van de nieuwe ontwerpen

Filmmateriaal Toegankelijke literatuurstudie

Docent-docent contacten Netwerk versterken van Stedenband Vmbo-t beter in beeld

Studiedag om uit te wisselen (4 juni)

Overdracht naar volgend project: TOP traject Overdracht andere vmbo buiten regio

Borging gebruik

• Macro: Regionale verbanden: Stedenband Twente &

Aansluitingsnetwerk.

• Meso: Draaiboeken om good practices uit te voeren TOP traject voor implementeren

• Micro: Netwerk docenten

TOPTRAJECT:Begeleiden van talenten

vmbo-tl mbo hbo

Discussie

Stelling:

Wat is er nodig om zonder subsidie goede producten te implementeren?

Stedenbandscholen Twente

? ? VRAGEN ? ?

j.devries@saxion.nlm.s.kienhuis@saxion.nl