B. Galwas: Studia w Internecie... Strona 1

Studia w Internecie – koniec początku

Bogdan A. Galwas Kierownik Ośrodka Kształcenia na Odległość OKNO-P

Pełnomocnik Rektora ds. Nowych Technologii Kształcenia

Zagadnienia:

WW ssttrroonnęę ssppoołłeecczzeeńńssttwwaa eedduukkaaccyyjjnneeggoo

NNaarrzzęęddzziiaa wwssppóółłcczzeessnneejj eedduukkaaccjjii

SSttuuddiiaa IInnżżyynniieerrsskkiiee ww IInntteerrnneecciiee MMooddeell SSPPrrIINNTT

WWyyddzziiaałłyy,, kkiieerruunnkkii,, ssppeeccjjaallnnoośśccii

PPiieenniiąąddzzee,, ppiieenniiąąddzzee......

PPooddrręęcczznniikk mmuullttiimmeeddiiaallnnyy

PPoorrttaall eedduukkaaccyyjjnnyy

PPiieerrwwsszzaa rreekkrruuttaaccjjaa,, ppiieerrwwsszzee eeggzzaammiinnyy

PPooddssuummoowwaanniiee ii ppooddzziięękkoowwaanniiaa

Komentarz:

Kolejne seminarium zaprezentowane zostało w Politechnice Warszawskiej w listopadzie 2001 roku. Podsumowuje ono dwuletnią pracę nad nowym modelem studiów zaocznych na odległość, w którym Internet i komputer odgrywają istotną rolę.

Informacje przedstawione na tym seminarium zostały zaakceptowane przez społeczność Uczelni, co oznacza zaakceptowanie obranego kierunku pracy.

Bogdan Galwas

B. Galwas: Studia w Internecie... Strona 2

W stronę społeczeństwa edukacyjnego

RRyynneekk eedduukkaaccjjii eekksspplloodduujjee Odnotowujemy:

�� Rynek telekomunikacji na świecie w 2000 r. (szacunek):

1700 mld. USD

�� Światowe wydatki na edukację w 2000 r. (szacunek):

1500 mld. USD

�� Przewidywane światowe wydatki na edukację w roku 2005:

2x1500 mld. USD

�� Przewidywane światowe wydatki na edukację w roku 2010:

4x1500 mld. USD

[Źródło: M. Couzens, „Time-to-Knowledge”, Online Educa Berlin, 2000]

Komentarz

1. Edukacja stanie się „znaczącym składnikiem gospodarki”, w ciągu 20 lat około 20% społeczeństwa będzie kształciło pozostałe 80%.

2. Na gwałtowny wzrost wydatków na edukację mogą pozwolić sobie kraje o rozwiniętej gospodarce. Można oczekiwać, że dystans między nimi a tzw. Trzecim Światem powiększy się.

KKsszzttaałłcceenniiee pprrzzeezz ccaałłee żżyycciiee

�� Oto podstawowe elementy klasycznego modelu edukacji społeczeństwa:

Przed-szkole

Szkoła podstawowa

Szkoła średnia

Szkoła wyższa

Kształcenie Ustawiczne

Kształcenie 3-ego Wieku

�� Budowane systemy „kształcenia przez całe życie” powtarzają ten uniwersalny

model.

�� Kształcenie ustawiczne i kształcenie 3-ego wieku to elementy, które nabrały

wagi w ostatnim ćwierćwieczu

�� Co w nim ulega zmianie, co „eksploduje”?

B. Galwas: Studia w Internecie... Strona 3

MMaassoowwee wwyyżżsszzee wwyykksszzttaałłcceenniiee �� Przewidywany czas edukacji – oczekiwana liczba lat formalnego

kształcenia dzieci wskazuje na model masowego wyższego wykształcenia

17 16 15

14 13

12 O

czek

iwan

y cz

as n

auki

dzi

ecka

Rok

86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96

Kanada

Wk. Brytania Australia

Polska

�� Wykres wykonano opierając się na danych UNESCO.

CCoo „„eekksspplloodduujjee””??

Przed-szkole

Szkoła podstawowa

Szkoła średnia

Szkoła wyższa

Kształcenie Ustawiczne

Kształcenie 3-ego Wieku

�� Masowe, prawie powszechne wyższe wykształcenie, 17 lat stacjonarnej

edukacji.

�� Ustawiczne, konieczne kształcenie i dokształcanie przez dziesięciolecia aktywności zawodowej.

�� Kształcenie 3. wieku, konieczne w długowiecznym społeczeństwie.

SSaammee pprroobblleemmyy!! �� Społeczeństwa muszą powtórnie zdefiniować role i odpowiedzialność:

o Jednostki, o Państwa, o Uniwersytetu, o Korporacji.

�� Społeczeństwo kształcące się przez całe życie ponosi ogromne koszty edukacji, tanie narzędzia, to:

o Uniwersytet Otwarty, o Internet, telewizja, techniki multimedialne, komputer, o Uniwersytet Wirtualny,

�� Jak uzyskać powszechną aprobatę dla modelu aktywności życiowej opartego o Kształcenie?

B. Galwas: Studia w Internecie... Strona 4

NNaarrzzęęddzziiaa wwssppóółłcczzeessnneejj eedduukkaaccjjii PPooddzziiaałł nnaarrzzęęddzzii zzee wwzzggllęędduu nnaa cczzaass ii mmiieejjssccee

�� Analiza współczesnych narzędzi kształcenia dokonana zostanie przy ich podziale na 4 grupy, w zależności od czasu i miejsca zastosowania.

Czas

Miejsce

4 2

1 3

[Źródło: P. Montesinos et al.: SEFI Conference, Paris, 2000]

�� Na poniższym rysunku wymieniono w kolejnych polach najważniejsze z narzędzi, oznaczając kolorem niebieskim narzędzia tradycyjne, a czerwonym nowe, powstałe na bazie technik teleinformatyki.

Czas

Miejsce

4 � Samokształcenie

� Książki �� Podręczniki multimedialne na CD

� Asynchroniczna Sieć Kształcenia � Internet � Fax & E-mail

RRóóżżnnyy cczzaass,, rróóżżnnee mmiieejjssccaa

� Biblioteki � Biblioteki elektroniczne � Klasy komputerowe � Centra kształcenia

RRóóżżnnyy cczzaass,, ttoo ssaammoo mmiieejjssccee 2

3

� Synchroniczna Sieć kształcenia �� Radio �� TV, CATV, TV Satelitarna �� Audio-konferencje �� Video-konferencje �� Spotkania w Internecie

TTeenn ssaamm cczzaass,, rróóżżnnee mmiieejjssccaa

� Wykłady i ćwiczenia F2F � Ćwiczenia laboratoryjne � Lekcje � Seminaria � Egzaminy

TTeenn ssaamm cczzaass,, ttoo ssaammoo mmiieejjssccee 1

Komentarz

1. Ten sam czas, to samo miejsce – grupa tradycyjnych narzędzi kształcenia, znanych od starożytności, dobrych i sprawdzonych.

2. Różny czas, to samo miejsce – z tej grupy dobrze znanym narzędziem jest zbiór biblioteczny. Biblioteki elektroniczne to narzędzie nowe.

B. Galwas: Studia w Internecie... Strona 5

Komentarz

3. Ten sam czas, różne miejsca – to jest całkowicie nowa grupa narzędzi, model asynchroniczny jest popularny w wielkich korporacjach

4. Różny czas, różne miejsca – książka/podręcznik, dobrze znane narzędzie, Internet jest narzędziem całkowicie nowym.

SSSiiieeeććć sssyyynnnccchhhrrrooonnniiiccczzznnnaaa iii aaasssyyynnnccchhhrrrooonnniiiccczzznnnaaa

Studio

Łącze satelitarne

Łącze naziemne: ISDN, analogowe

Wykład TV, Film Video-konferencja Audio-konferencja

�� Kształcenie na Odległość – Sieć Synchroniczna, bardzo nowoczesna,

zbyt droga dla indywidualnego studenta, znakomita dla korporacji

PORTAL

LABORATORIUM

�� Kształcenie na Odległość – Sieć Synchroniczna:

�� Komputer – podstawowe narzędzie w procesie kształcenia i samokształcenia

�� Internet – niezbędne narzędzie: w procesie kształcenia, w ocenie postępów, w kontaktach z wykładowcami i administracją, w dostępie do biblioteki.

B. Galwas: Studia w Internecie... Strona 6

SSttuuddiiaa iinnżżyynniieerrsskkiiee ww IInntteerrnneecciiee TTeeoorriiaa

�� Model wirtualny z użyciem Internetu wymaga rozwoju nowej technologii kształcenia, oceny postępów i egzaminowania.

�� Ciągła realizacja i rozwój wielu bardzo ważnych możliwości:

o Podręczniki i materiały dydaktyczne,

o Komunikacja student – wykładowca - uniwersytet,

o Formy opieki nad studentami.

�� Rozwój zintegrowanej platformy obsługującej:

o Studentów,

o Wykładowców,

o Administracji.

PPrraakkttyykkaa ((lliissttaa pprroobblleemmóóww)) �� Przekonać siebie i innych

�� Opracować model studiów wirtualnych(!)

�� Kierunki, specjalności, program...

�� Pieniądze (?!)

�� Podręczniki i materiały dydaktyczne (!)

�� Portal edukacyjny (!)

�� Wykładowcy (!)

�� Formalizmy i formalności

KKaaddrraa �� Przekonać siebie i innych

�� PW dysponuje prawie nieograniczonymi zasobami kadry akademickiej.

�� Wielu wykładowców stosowało multimedia, Power Point, Internet do przygotowania i prezentacji materiałów dydaktycznych.

�� Uzyskano bardzo pozytywny rezonans wśród wykładowców.

�� PW dysponuje kadrą informatyków, ale ich doświadczenie w kształceniu na odległość było „»0”, niech żyją studenci.

�� Pomoc z FFeerrnnUUnniivveerrssiittäätt HHaaggeenn

�� PW brała udział w programach europejskich, ale nie uzyskano pomocy od uczestników tych programów

B. Galwas: Studia w Internecie... Strona 7

MMooddeell SSPPrrIINNTT ZZaassaaddyy

�� Studia w modelu SPrINT - forma studiów zaocznych, materiał prezentowany

na wykładach zostaje opanowany „na odległość”.

�� Studia w systemie SPrINT trwają nominalnie 4 lata i pozwalają uzyskać

stopień inżyniera wybranego kierunku.

�� Podstawowym narzędziem studenta jest komputer, umożliwia on:

o połączenie z Internetem,

o wysyłanie i odbiór poczty elektronicznej e-mail,

o odczyt materiałów dydaktycznych nagranych na dyskach CD,

o rozwiązanie zadań, problemów, wykonanie raportów, projektów, itp..

�� Podstawowy materiał dydaktyczny przedmiotu przygotowany na dysku CD.

NNaarrzzęęddzziiaa

4 � Samokształcenie

� Książki �� Podręczniki multimedialne na CD

� Asynchroniczna Sieć Kształcenia � Internet � Fax & E-mail

RRóóżżnnyy cczzaass,, rróóżżnnee mmiieejjssccaa

� Biblioteki � Biblioteki elektroniczne

RRóóżżnnyy cczzaass,, ttoo ssaammoo mmiieejjssccee 2

3

� Synchroniczna Sieć kształcenia ��Spotkania w Internecie

TTeenn ssaamm cczzaass,, rróóżżnnee mmiieejjssccaa

� Ćwiczenia laboratoryjne � Egzaminy � Konsultacje

TTeenn ssaamm cczzaass,, ttoo ssaammoo mmiieejjssccee 1

Komentarz

W modelu SPrINT wykorzystywane są rozmaite narzędzia ze wszystkich czterech grup. Jednakże lista narzędzi nie zawiera wykładów, a liczba bezpośrednich spotkań student – wykładowca jest niewielka. Rola samokształcenia, samodzielnej pracy studenta jest bardzo duża.

B. Galwas: Studia w Internecie... Strona 8

11 rrookk == 44 ppóółłsseemmeessttrryy �� Politechnika Warszawska kształci inżynierów w cyklu czteroletnim

�� Program o zawartości co najmniej 240 pk

Półsemestr = 8 tygodni 4 lata & � 240 punktów kredytowych

5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 13 14 15 16

�� Rok podzielony został na 4 półsemestry, aby zmniejszyć liczbę przedmiotów

studiowanych jednocześnie

�� Wszystkie egzaminy zdawane w trakcie zjazdów

LLaabboorraattoorriiaa –– 55 ttyyggooddnnii �� Laboratoria, eksperymenty i projekty wykonywane są w trakcie tygodniowych

zjazdów.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Dyplom 1 Tydz. Lab. 2 Tydz. Lab. 3 Tydz. Lab.

4 Tydz. Lab. 5 Tydz. Lab.

PPooddssttaawwoowwee,, KKiieerruunnkkoowwee,, SSppeeccjjaalliizzaaccjjaa

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

8 8 8 8 8 88 8 8 88 8 8 8 8

5 5 5 5 5 55 5 5 55 5 5 5 5

5 13 5 5 5 5

Studia Podstawowe

67 pk

Studia Kierunkowe W. Elektryczny Elektroniki

i Mechatroniki 124 pk Specializacja

57 pk

�� Język angielski prowadzony jest przez 3 lata.

B. Galwas: Studia w Internecie... Strona 9

WWyyddzziiaałłyy,, kkiieerruunnkkii,, ssppeeccjjaallnnoośśccii �� Uruchomiony program studiów w modelu SPrINT oferuje dyplomowanie w

czterech specjalnościach.

Studia Podstawowe 1 rok

Studia Kierunkowe

2 i 3 rok

Mechatronika

Techniki Multimedialne Inżynieria

Komputerowa Informatyka Przemysłowa

Elektryczny Elektronika Mechatronika

Spe- cjal- noś- ci 4 rok

�� Około 2/3 przedmiotów Studiów Kierunkowych to przedmioty wspólne dla

wszystkich 4 specjalności.

EEdduukkaaccjjaa oottwwaarrttaa �� Studenci „regularni” – mają wszystkie prawa przysługujące studentom studiów

zaocznych.

o Rejestracja raz w roku,

o 8 lat na skompletowanie studiów.

�� Studenci „krótkoterminowi” – studenci jednego przedmiotu.

o Każdy może wykupić przedmiot, lub grupę przedmiotów,

o Oferta otwarta jest dla każdego, nie sprawdzamy nawet matury,

�� Model SPrINT jest elementem tworzącego się systemu „kształcenia przez całe

życie”.

B. Galwas: Studia w Internecie... Strona 10

PPooddrręęcczznniikk mmuullttiimmeeddiiaallnnyy ZZaassaaddyy

�� 2 pytania:

o Pyt. Czy podręczniki multimedialny może zastąpić wykład?

o Odp. Musi.

o Pyt. Czy podręcznik multimedialny może być lepszy od książki?

o Odp. Może być znacznie lepszym podręcznikiem.

�� Nowe narzędzia multimedialne – „courseware”:

o Animacje,

o Komentarze audio i video,

o Interaktywne symulacje ilustrujące graficznie zjawiska i efekty,

o „Linki” między wybranymi elementami wykładu.

o Ocena zrozumienia i postępów, itp., itd..

KKoorrzzyyśśccii

""II hheeaarr aanndd II ffoorrggeett.. II sseeee aanndd II rreemmeemmbbeerr..

II ddoo aanndd II uunnddeerrssttaanndd.."" CCoonnffuucciiuuss

Czyta-nie

10%

Ogląda-nie

20%

Słucha-nie

30%

Ogląda-nie &

Słucha-nie

50%

Stop

ień

zapa

mię

tani

a

70%

Wspól-na

praca

80%

Samo-dzielna praca

Źródło: M. Chi i inni: ”Self-explanations: How to study and Use Examples in Problem

Solving.” Cognitive Science, 1989, 13, p.145-182.

B. Galwas: Studia w Internecie... Strona 11

SSttrruukkttuurraa

Lekcja 1 Lekcja 2

.

.

. Lekcja 8 R

ozdz

iał 1

Jednostki lekcyjne

Lekcja 9 Lekcja 10

.

.

. Lekcja 16 R

ozdz

iał 2

Lekcja 1

Wstęp

Wykład

Bibliografia

Zadania

Słownik

Przedmiot

Słowo od autorów

Jaki powinien być komputer

Instrukcja pracy z podręcznikiem

Co trzeba umieć, byrozumieć

Wymagania egzaminacyjne

Jednostki lekcyjne

Komentarz

Struktura podręczników multimedialnych to zestawienie samodzielnych jednostek lekcyjnych. Liczba lekcji: przedmioty „duże” - 16-20 lekcji, przedmioty „małe” – 8-12 Lekcji. Duża liczba zadań rozwiązanych i do samodzielnego rozwiązania.

GGłłóówwnnyy cceell

Wykładowca Studenci

Wiedza zgodnie z programem

Zaliczenie

Komentarz

Wykładowcy najchętniej na pierwszym miejscu stawiają opanowanie materiału jako drogę do zaliczenia. Studenci na pierwszym miejscu stawiają zaliczenie. Można to wykorzystać i tak napisać podręcznik, aby zaliczenie prowadziło do wiedzy.

B. Galwas: Studia w Internecie... Strona 12

EEkkssppeerryymmeennttyy

�� 3 podstawowe techniki prowadzenia ćwiczeń laboratoryjnych „na odległość”:

o Symulacja wyników pomiarów przez model matematyczny

eksperymentu.

o Przeprowadzenie realnego eksperymentu „na odległość” z

wykorzystaniem Internetu.

o Zestawienie eksperymentu na własnym biurku, sterowanego przez

własny komputer.

Komentarz

�� Eksperymenty w laboratorium są ważnym, a nawet niezbędnym elementem programu studiów inżynierskich.

�� W modelu SPrINT przewidziane są Zjazdy laboratoryjne, łącznie 5 tygodni. Nie ma powodu rezygnować z tych Zjazdów.

�� Eksperyment ułatwia zrozumienie materiału przedmiotu, należy go wprowadzić jako element wykładu podręcznika multimedialnego.

�� Każda z wymienionych technik „eksperymentu na odległość” wymaga specjalnych narzędzi oprogramowania, dużo pracy i kosztów.

PPrroojjeekkttoowwaanniiee

�� Problem: złożone i licencjonowane oprogramowanie umieszczono w serwerze.

o W jakiej fizycznej odległości od niego można umieścić komputer

studenta?

o Jakie warunki winna spełniać sieć, aby możliwa była praca „on-line”?

o Czy można przygotować oprogramowanie do pracy „dzisiaj pytanie,

jutro odpowiedź”?

Komentarz

�� Rozwiązanie problemu „projektowanie na odległość” jest bardzo istotne, pozwoli studentom przygotować prace dyplomowe na dobrym poziomie.

�� Rozwiązanie problemu projektowania „on-line” jest z punktu widzenia studenta najlepszym, wymaga jednak łącza telekomunikacyjnego o dużej przepustowości.

�� Rozwiązanie „off-line”, dziś pytanie, jutro odpowiedź, jest rozwiązaniem z punktu widzenia studenta gorszym, ale często jedynym.

B. Galwas: Studia w Internecie... Strona 13

PPoorrttaall EEdduukkaaccyyjjnnyy

ZZadania �� Portal Edukacyjny jest niezbędnym elementem systemu Kształcenia na

Odległość.

�� Portal Edukacyjny tworzy – na bazie platformy programowej - centralne

środowisko do prowadzenia Kształcenia na Odległość.

�� Portal Edukacyjny stwarza możliwość właściwej pracy:

o studiującym,

o wykładowcom i opiekunom studentów,

o administracji uczelni.

�� Portal = Serwer IBM + LearnigSpace

Dla studentów �� Z punktu widzenia studiujących Portal zapewnia:

o bazę danych z oferowanymi przedmiotami-kursami,

o zarejestrowanie się i opłaty „online”,

o prywatne strony, z informacją o egzaminach, itp.,

o pomoc i konsultacje w trakcie nauki,

o możliwość zaaranżowania wirtualnej klasy „Online Classroom”, spotkania w Internecie i dyskusji,

o dostęp do Biblioteki cyfrowej.

Dla wykładowców �� Z punktu widzenia wykładowców uczelni PE zapewnia:

o komunikowanie się ze studiującymi, wysyłanie i odbiór przez e-mail zadań, rozwiązań i sprawdzianów,

o indywidualną przestrzeń pracy, prowadzenia korespondencji, notatek i spostrzeżeń,

o możliwość przygotowanie i ulepszanie materiałów dydaktycznych,

o dostęp do wiedzy o nowych narzędziach multimedialnych w kształceniu na odległość.

B. Galwas: Studia w Internecie... Strona 14

Informatycy

INFORMATYCY

WYKŁADOWCY

INFORMATYCY

WYKŁADOWCY

INFORMATYCY

WYKŁADOWCY

INFORMATYCY

WYKŁADOWCY

Zespoły przygotowujące podręczniki

INFORMATYCY

Portal Informatycy

opracowują modele podręcznika

Komentarz

Rola informatyków w przygotowaniu i prowadzeniu Studiów na Odległość przez Internet jest ogromna.

Podsumowanie Gdzie jesteśmy

�� Zaoczne Studia Inżynierskie na Odległość w PW, z wykorzystaniem asynchronicznej sieci internetowej są faktem.

�� Utworzyła się społeczność wykładowców 5. Wydziałów PW, która rozwija umiejętności przygotowania podręczników i prowadzenia przedmiotów przez Internet.

�� Powstał portal edukacyjny, który grupuje informatyków, także studentów, i doskonali techniki prezentacji i interaktywnej pracy ze studentami.

Dokąd idziemy �� Utworzenie nowych kierunków i specjalności

o Inżynieria medyczna o Informatyka gospodarcza

�� Doskonalenie modelu interaktywności podręczników multimedialnych

�� Włączenie do podręczników eksperymentów na odległość

�� Stworzenie możliwości projektowania „na odległość”

�� Stworzenie miedzyuczelnianego systemu studiów przez Internet.

B. Galwas: Studia w Internecie... Strona 15

Podziękowania ! �� W złożonym procesie przygotowania Zaocznych Studiów

Inżynierskich na Odległość pomagało wielu ludzi i instytucji.

�� Autor składa serdeczne podziękowania:

o Wykładowcom – autorom podręczników,

o Informatykom – za pracę nad modelem podręcznika,

o Pracownikom administracyjnym za pracę,

o COI - Centralnemu Ośrodkowi Informatyki PW,

o Instytutowi Mikroelektroniki i Optoelektroniki PW,

o Pełnomocnikom Dziekanów Wydziałów,

o Dziekanom i Radom Wydziałów,

o Rektorom i Senatowi,

o IBM – Polska, za system komputerowy i oprogramowanie

portalu OKNO.