studia doktoranckie w uczelniach wyższych sztywny gorset ...iv ogólnopolskie spotkanie...

Studia Doktoranckie

w uczelniach wyższych

Sztywny gorset czy tylko gąszcz

przepisów?

IV Ogólnopolskie Spotkanie Pełnomocników Rektorów

ds. Jakości Kształcenia – Wrocław, 19 listopada 2017 r.

Opracował: prof. UAM dr hab. Rafał Mól

Podstawy funkcjonowania studiów

doktoranckich

• Ustawy:

─ prawo o szkolnictwie wyższym

─ o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule

w zakresie sztuki

• Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego:

─ w sprawie studiów doktoranckich i stypendiów doktoranckich

─ w sprawie kształcenia na studiach doktoranckich

─ w sprawie szczegółowego trybu i warunków przeprowadzania

czynności w przewodzie doktorskim, w postępowaniu habilitacyjnym

oraz w postępowaniu o nadanie tytułu profesora

• Uchwały senatów uczelni wyższych: regulaminy studiów doktoranckich,

uchwały rekrutacyjne, sprawy stypendialne (+ zarządzenia rektorów)

• Uchwały rad wydziałów: programy studiów doktoranckich, zasady

rekrutacyjne, sprawy stypendialne (+ zarządzenia dziekanów)

Ustawy i ich zmiany

• Ustawa z dn. 27.07.2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym

(Dz.U. 164 poz. 1365 z późn. zmianami)

13 zmian – w 3 zmiany dot. m.in. studiów doktoranckich

Ustawy i ich zmiany

• Ustawa o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz

o stopniach i tytule w zakresie sztuki z dn. 14.03.2003 r.

(Dz.U. Nr 65, poz. 595 z późn. zmianami)

2 zmiany – dot. m.in. spraw związanych z przewodami

doktorskimi

Ostatnie zmiany w ustawach

dotyczące studiów doktoranckich

„Ustawa deregulacyjna” – o zmianie ustawy PSW i in. z dn. 23.06.2016 r. (Dz.U.

2016, poz. 1311)

• art. 195a - mechanizmy limitujące liczbę doktorantów w jednostkach

od 2017/2018

• liczba uczestników stacjonarnych SD w jednostce nie może być mniejsza od

uczestników niestacjonarnych SD

• co najmniej 50% doktorantów na stacjonarnych SD ma mieć przyznane

stypendia doktoranckie

• zmiana oceny instytucjonalnej PKA – czy i jak SD będą oceniane?

Ustawa o zmianie ustawy SNTN i in. z dn. 21.04.2017 r. (Dz.U. 2017,

poz. 859)

• wprowadzenie doktoratów wdrożeniowych (program „Doktorat wdrożeniowy” –

Ustawa o finansowaniu nauki)

• określa zakres nowych / zmienianych rozporządzeń ministerialnych

Studia doktoranckie – nowe przepisy

prawa – Polska Rama Kwalifikacji

• Ustawa z dn. 22.12.2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji

(Dz.U. 2016 poz. 64)

• Rozporządzenie MNiSW z dn. 26.09.2016 r. w sprawie

charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji

typowych dla kwalifikacji uzyskiwanych w ramach szkolnictwa

wyższego po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na poziomie 4 – poziomy

6 – 8 (Dz.U. 2016 poz.1594)

Załączniki określają uniwersalne charakterystyki poziomów w PRK

(zał. do Ustawy ZSK) oraz charakterystyki drugiego stopnia PRK (zał.

do Rozporządzenia MNiSW) – w zakresie wiedzy, umiejętności i

kompetencji społecznych – również dla poziomu 8 czyli dla studiów

doktoranckich

Zmiany rozporządzeń MNiSW:w sprawie studiów doktoranckich i stypendiów

doktoranckich

• Rozporządzenie MNiSW z dn. 5.10.2011 r. (Dz.U.nr 225 poz.1351) –

obowiązywało od 3.11.2011 r.

• Rozporządzenie MNiSW z dn. 12.12.2013 r. (Dz.U. 2013 poz.1581) –





obowiązuje od 22.04.2016 r.

KONSEKWENCJE

Konieczność ciągłego dostosowywania uczelnianych przepisów,

regulacji dot. stypendiów (doktoranckich, projakościowych, dla

najlepszych doktorantów) oraz wzorów decyzji ws. doktorantów

Zmiany rozporządzeń MNiSW:w sprawie kształcenia na studiach doktoranckich

• Rozporządzenie MNiSW z dn. 1.09.2011 r. w sprawie kształcenia na

studiach doktoranckich w uczelniach i jednostkach naukowych (Dz.U. nr

196 poz.1169) – obowiązywało od 1.10.2011 r.

• Rozporządzenie MNiSW z dn. 1.07.2013 r. zmieniające rozporządzenie w

sprawie kształcenia na studiach doktoranckich w uczelniach i jednostkach

naukowych (Dz.U. 2013 poz.841) – obowiązywało od 1.10.2013 r.

• Rozporządzenie MNiSW z dn. 19.01.2015 r. w sprawie ogłoszenia

jednolitego tekstu rozporządzenia […] w sprawie kształcenia na studiach

doktoranckich w uczelniach i jednostkach naukowych (Dz.U. 2015 poz.172)

– obowiązywało od 1.10.2013 r.

• Rozporządzenie MNiSW z dn. 10.02.2017 r. w sprawie kształcenia na

studiach doktoranckich w uczelniach i jednostkach naukowych (Dz.U. 2017

poz.256) – obowiązuje od 16.12.2017 r.

KONSEKWENCJE

Konieczność dostosowywania programów studiów doktoranckich

Rozporządzenia MNiSW:w sprawie szczegółowego trybu i warunków przeprowadzania

czynności w przewodzie doktorskim […]

• Rozporządzenie MNiSW z dn. 22.09.2011 r. (Dz.U.nr 204 poz.1200) –







obowiązuje od 1.10.2016 r.

• Rozporządzenie MNiSW (zmieniające) z dn. 10.02.2017 r. (Dz.U. 2017

poz.271) – obowiązuje od 3.03.2017 r.

KONSEKWENCJE

♦ okres przejściowy – od 1.10.2011 r. do 30.09.2013 r. – wybór starego lub

nowego trybu przewodu doktorskiego, ♦ zamieszanie z pojęciami drugi

promotor i kopromotor, ♦ przewody prowadzone wspólnie – wzór dyplomu

Studia doktoranckie – program SD

• efekty kształcenia określone przez radę wydziału (jednostki)

• bez punktów ECTS:

praca badawcza (+ sprawozdania roczne z opiniami opiekuna

naukowego / promotora)

• z punktami ECTS:

realizacja przedmiotów objętych planem studiów

realizacja obowiązkowych praktyk zawodowych

• wymogi formalne dot. programu SD:

─ łączny wymiar zajęć i praktyk 30-45 ECTS

─ wymiar zajęć fakultatywnych min. 15 godz.

─ zajęcia przygotowujące do pracy badawczej min. 5 ECTS

─ zajęcia przygotowujące do pracy nauczyciela

akademickiego min. 5 ECTS

─ praktyka zawodowa 10 - 90 godz. rocznie

• SD kończą się uzyskaniem kwalifikacji trzeciego stopnia –

uchwała Rady Wydziału w sprawie nadania stopnia doktora

Post scriptum: co nas czeka – USTAWA 2.0

Ustawa 2.0Założenia – zespół prof. M. Kwieka

Ustawa 2.0Założenia – zespół prof. H. Izdebskiego

Ustawa 2.0Założenia – zespół prof. A. Radwana

• Jedynym stopniem naukowym jest stopień doktora nadawany w dziedzinie, a nie

dyscyplinie nauki

• Prawo do nadawania stopnia doktora posiada uczelnia (nie jednostka uczelni) - w

dziedzinach, w których prowadzi wartościowe badania (kategoria naukowa B lub wyższa

wg nowych zasad ewaluacji i parametryzacji)

• Ranga doktoratu podniesiona do poziomu obecnej habilitacji

• Dwie podstawowe ścieżki: asystencka i doktorancka

• Kolegia doktoranckie (zamiast studiów doktoranckich) powinny być podstawową

(jedyną?) zinstytucjonalizowaną formą kształcenia doktorantów:

> zapewnione stypendia indywidualne (z różnych źródeł)

> konkurencyjny tryb przyznawania środków na projekty

> zaangażowanie odpowiednich promotorów i mentorów

> zintegrowanie z pracą doktorów rezydujących (post-doc)

> kilkuletni okres finansowania i periodyczna ewaluacja

• Swoboda uczelni przy kształtowaniu procedur i treści wymaganych w ramach kształcenia

doktorantów i nadawaniu stopnia doktora – granice brzegowe określone ustawowo

Dziękuję za uwagę

studia doktoranckie w uczelniach wyższych sztywny gorset ...iv ogólnopolskie spotkanie...

Documents