LOGO

LOGO

Stratejik Ortaklıktan Model Ortaklığa:

Türkiye-ABD Ekonomik İlişkileri

Ömer ZARPLI

LOGO

Sunum Planı

Türkiye-ABD Ekonomik İlişkilerinin Geçmişi1

Türkiye-ABD Ekonomik İlişkilerinin Bugünü

İlişkilerin Geliştirilmesine Yönelik Tespit ve Öneriler

2

3

LOGO

1980 Öncesi

Güvenlik odaklı ilişkiler

LOGO

Türkiyenin aldığı geniş ekonomik ve askeri yardımlara ve yakın askeri ilişkilere rağmen, iki ülke arasındaki ilk ekonomik işbirliği anlaşması ancak 1980`lerde imzalanmıştır

LOGO

1980 Sonrası

Tohumları 24 Ocak kararlarıyla atılan ekonomik liberalleşme ile birlikte Türkiyenin ticaret hacminde yaşanan patlama

LOGO

1,5 6 1119

3557

82

190

299

0

50

100

150

200

250

300

350

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010

1970-2010 Arası Türkiyenin Dış Ticaret Hacmi (Milyar $)

Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı

LOGO

Zenginleştirilmiş Ortaklık (Enhanced Partnership)

1995 yılında Türkiyenin Amerika tarafından büyüyen en büyük on ekonomisi arasında gösterilmesi ve bunun ikili ekonomik ilişkilere olumlu etkisi

LOGO

İkili Ticaret VerileriYıl İthalat

(1000 Dolar) İthalat

Değişim % İhracat

(1000 Dolar)İhracat

Değişim%

Hacim (1000 Dolar)

Denge (1000

Dolar)

2000 3.911.022 27,0 3.135.163 28,7 7.046.185 -775.860

2001 3.261.298 -16,6 3.125.771 -0,3 6.387.069 -135.527

2002 3.099.099 -5,0 3.356.126 7,4 6.455.225 257.026

2003 3.495.770 12,8 3.751.552 11,8 7.247.322 255.781

2004 4.745.195 35,7 4.860.041 29,5 9.605.235 114.846

2005 5.375.548 13,3 4.910.715 1,0 10.286.263 -464.832

2006 6.260.873 16,5 5.060.854 3,1 11.321.727 -1.200.019

2007 8.166.068 30,4 4.170.688 -17,6 12.336.756 -3.995.380

2008 11.975.929 46,7 4.299.941 3,1 16.275.870 -7.675.988

2009 8.575.737 -28,4 3.222.821 -25,0 11.798.558 -5.352.916

2010 12.318.394 43,6 3.769.260 17,0 16.087.654 -8.549.134

Kaynak: ABD Census Bureau

LOGO

Azalan İkili Ekonomik Önem

LOGO

ABD’nin Türkiye İhracatındaki Payı

LOGO

ABD Dış Ticaretinde Türkiyenin Yeri (2009)

ABD İthalatı (Türkiye 48. Sıradadır)

ABD İhracatı (Türkiye 28. Sıradadır)

LOGO

ABD’nin Artan İthalatı

Kaynak: TUİK

LOGO

Türkiyedeki Yabancı Yatırımlar (Milyar $)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

LOGO

Batı Avrupa ve ABD Yatırımları (2009) (Milyon $)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

LOGO

ABD’nin Türkiye İçin Önemi

2023 yılında dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girmeyi hedefleyen Türkiye için Amerikan pazarı çok önemli bir fırsat oluşturmaktadır. Türkiye bu hedefleri gerçekleştirmek için Amerikan pastasından daha büyük bir pay almak durumundadır.

LOGO

Temel Sorunlar

LOGO

İhracatın emek-yoğun ürünlerden oluşması.

Bu alanda ABD piyasasındaki ana rakiplerin Çin ve Hindistan gibi ülkeler olması.

Özellikle işçilik maliyetleri göreceli yüksek olan Türkiyenin bu ülkelerle rekabette zorlanması.

LOGO

Korumacı Tedbirlerin Türk İhracatına Olumsuz Etkisi

LOGO

Fikri Mülkiyet Hakları

Türkiyedeki Fikri Mülkiyet Hakları Amerikanın istediği şekilde korunamamaktadır. Buna rağmen son dönemlerde Türkiyenin FMH konusunda gösterdiği gelişim ABD tarafından takdir görmektedir. Bu çerçevede Türkiye, ABD’nin her yıl hazırladığı ve dünyadaki FMH durumlarını gösteren “Special 301” Raporunda 2008 yılında “öncelikli izleme” listesinden “izleme” listesine terfi etmiştir. Ama ABD bu konuda Türkiyeden daha fazlasını beklemektedir.

LOGO

Hükümetler Düzeyinde Ticari ve Yatırım İşbirliği

LOGO

İlişkilerin Geleceği

LOGO

Öneriler

LOGO

Teşekkürler...

Ömer ZARPLI