stora bergrum i sverige lrc gaslager i halmstad
TRANSCRIPT
![Page 1: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/1.jpg)
Stora bergrum i SverigeLRC gaslager i Halmstad
Per Tengborg, FB Engineering AB
![Page 2: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/2.jpg)
Vattenkraft
Ca 50% av elproduktionen i Sverige från vattenkraft. 1 000 vattenkraftstationer och 14 st > 200 MW.
60% av vattenkraften produceras i bergrum. Normalt bra berg (precambian) i Sverige (80%), men fjällkedjan sämre (paleozoic/mesozoic).
Stora utloppstunnlar: Stornorrfors 390 m2 och Harsprånget325 m2.
![Page 3: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/3.jpg)
Lagring av olja och gas>200 installationer för crude oil och andra petroleumprodukter
Typical dimensions
![Page 4: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/4.jpg)
Lagring av olja och gasNynäshamn lagring från 1941
1980 commissioned 1 000 000 m3
![Page 5: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/5.jpg)
Käppala reningsverk
![Page 6: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/6.jpg)
Arlanda Express
![Page 7: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/7.jpg)
CLAB Interim Storage for Spent Nuclear Fuel
![Page 8: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/8.jpg)
Kungliga Biblioteket
![Page 9: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/9.jpg)
LRC gaslagerHalmstad
Per Tengborg, FB Engineering AB
![Page 10: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/10.jpg)
Depth volume and pressure
®
Height: 51 mDiameter: 35 m
Geometric volume: 40 000 m3
Height: 9 mDiameter: 4,4 mGeometricvolume: 120 m3
Height: 105 mDiameter: 42 m
Geometric volume: 130 000 m3
Pilot Scale Demo Scale Commercial Scale
200
400
600
800
1000
1200
Dep
th (m
)
Group of LRCP = 200 barV = 3 x 133 000 m3
Group of LNG tanksP = 0,2 barV = 2 x 83 000 m3
AquiferP = 100 barV = 4 000 000 m3
(20% porosity)
Salt cavernP = 200 barV = 440 000 m3
![Page 11: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/11.jpg)
Storage demand in Sweden• Sweden connected to natural gas supply via Danish gas grid in 1985.
• No geological conditions underground for aquifere-, salt cavernstorage or depleated oil and gas wells in Sweden => Drive to developthe alternative gas storage technology LRC
Three types of storage foreseen at that time:• Strategic storage in case of war situation. This need has been reduced
considerably.• Safety of delivery. Buffer storage in case of interrupted supply.• Load balancing. Economically beneficial to balance
![Page 12: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/12.jpg)
Location of LRC Gas storage
Europe
![Page 13: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/13.jpg)
LRC DEMO PLANT ”SKALLEN”
• Geometrical volume 40 000 m3
• Storage capacity 10 MNm3
• Maximum pressure 20 MPa
• Diameter 35 m
• Height 52 m
• Rock cover 115 m
• Injection time 20 days
• Withdrawal time 10 days
®
![Page 14: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/14.jpg)
Access tunnel
Vertical concreted shaft with pipes for:- injection/withdrawal of gas- venting the drainage system- venting the tunnels
Ground surfaceAbove ground facility
D =35 mH =50mP =20 MPa
Cavern depth115 m
Lower tunnel
Upper tunnel
Top tunnel
Tunnel entranceStorage
cavern
- elec. & instr. cables
Schematic Principle of Skallen LRC Storage
![Page 15: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/15.jpg)
Main Time Schedule ®
![Page 16: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/16.jpg)
Tunnel entrance
![Page 17: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/17.jpg)
Blasting sequences
![Page 18: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/18.jpg)
Rock Cavern Excavation 1
Excavation of top tunnel, cavern dome and shaft
Excavation of bottom tunnel and cavern bottom
®
Principle
![Page 19: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/19.jpg)
Rock Cavern Excavation 2
Excavation of central shaft in caven centre w long hole
drilling/blasting
Bench blasting blasting of remaining part
®
Principle
![Page 20: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/20.jpg)
Rock excavation, dome
![Page 21: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/21.jpg)
Cavern wall
®
Rock Concrete
Drainage
LRC gas storage
Rock Steel lining
• Rock mass : pressure absorption
• Concrete layer :– Pressure transfer– Deformation distribution– Smooth basis for the
liner• Steel liner : gas tightness
![Page 22: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/22.jpg)
Ready bent steel plates unloaded at site
![Page 23: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/23.jpg)
Steel tank is water-filled
Bottom part water-filled
®
Water filling
Water filling being used as counter weight
1
3
2
![Page 24: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/24.jpg)
Hydraulic lifting jacks
![Page 25: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/25.jpg)
Reinforcement mesh
![Page 26: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/26.jpg)
Slump-flow test of Self Compacting Concrete
![Page 27: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/27.jpg)
Slump and T-50 test
![Page 28: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/28.jpg)
Underground concrete delivey
![Page 29: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/29.jpg)
Distribution of concrete
![Page 30: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/30.jpg)
Detail showing the excellent flow properties of the SCC. The concrete fully encloses the reinforcement mesh without any need for vibrating
Concreting
![Page 31: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/31.jpg)
Top of shaft
![Page 32: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/32.jpg)
The valve chamber on top of the shaft houses the equipment at the well-head
Valve chamber
![Page 33: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/33.jpg)
Pipe ditch AGF - BGF
![Page 34: Stora bergrum i Sverige LRC gaslager i Halmstad](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022012915/61c53ff9469714043a7a9a6f/html5/thumbnails/34.jpg)
Tack för uppmärksamheten!