Starfsmenntun – hvert skal stefna?

Natlogue

Þurfum við nýja sýn á starfsmenntun?

Rafiðngreinar23. nóvember 2011

Þórir Ólafsson

Meginvandi menntakerfisins• Brotthvarf nemenda úr framhaldsskólum• Lítil aðsókn ungs fólks í starfsmenntun• Stórir hópar fólks á vinnumarkaði án formlegra

námsloka á framhaldsskólastigi• Framhaldsfræðslan tekur við hluta hópsins.

Hvað um hina?Mikið hefur verið rætt og ritað um þessi mál undanfarna áratugi en hver er árangurinn???

Grunnatriði menntastefnuNýr lagarammi um alla menntun í landinu frá leikskóla til háskóla og framhaldsfræðslu => ævinám. Aðalnámskrá framhaldsskóla:• Nemandinn í brennidepli - menntunarþarfir

einstaklinga, atvinnulífs og samfélags• Jafngildi náms: bóknám – starfsnám – listnám • Grunnþættir/lykilhæfni (borgaravitund og –hæfni)• Áhersla á afrakstur náms – hæfniviðmið (EQF/NQF).

Hvað eiga nemendur að geta/kunna að loknu námi?

Starfsmenntun á framhaldsskólastigi• Starfsgreinanefnd ráðgefandi í stefnumótun• 12 starfsgreinaráð meta þarfir atvinnulífs fyrir

menntun og hæfni og skilgreina hæfnikröfur starfa á sínu sviði

• Framhaldsskólar vinna námsbrautalýsingar með hliðsjón af almennri menntastefnu og hæfnikröfum starfa

• Ráðuneyti staðfestir námskrár að fenginni umsögn starfsgreinaráðs og birtir í námskrárgrunni

FramhaldsfræðslanÆtlað að mæta þörfum einstaklinga með stutta formlega skólagöngu að baki• Námskeið/námsleiðir: starfstengt nám, almennt nám,

persónuleg hæfni• Raunfærnimat• Náms- og starfsráðgjöf• Fræðslumiðstöð atvinnulífsins - þróunarmiðstöð

framhaldsfræðslu skv. samningi við ráðuneytið• 11 fræðsluaðilar um allt land sinna framhaldsfræðslu

Á döfinni• 20/20 markmið: Stórfelld fjölgun fólks með formlega

hæfni á vinnumarkaði næstu 10 árin• „Nám er vinnandi vegur“ – átaksverkefni• Vinnustaðanámssjóður – þróun vinnustaðanáms• Aukið samstarf framhaldsfræðslu og framhaldsskóla• Greining og aðgerðir gegn brotthvarfi (OECD + NO)• Greining á viðbótarnámi að loknum framhaldsskóla

(Skills beyond school – OECD)

• Ráðstefna um starfsmenntun vorið 2012

Staða og áskoranir í rafiðngreinum

• Námskrá fyrir greinarnar er ný (2009) og hefur verið uppfærð reglulega

• Langt grunnnám, stór hluti fer fram í skólum• Tengsl atvinnulífs og skóla um námið eru sterk• Rafvirkjun lang mest sótt• Karlagreinar• Tillaga liggur fyrir að skilgreiningu hæfnikrafna starfa

í rafiðngreinum til viðmiðunar við gerð nýrra námsbrautalýsinga skóla

Staða og áskoranir í rafiðngreinum 2

• Skilgreina þarf vinnustaðanám, ferilbækur• Skilgreina þarf iðnmeistaranámið• Hljóðtækninám í tilraunkennslu, er þörf fyrir

fleiri nýjar greinar?• Áhersluþættir nýrrar aðalnámskrár

framhaldsskóla eiga að byggjast inn í allt nám

Framtíðin?Gildandi lög, reglugerðir og aðalnámskrá setja ramma um skipulag og framkvæmd.Hversu vel duga þessir rammar til að þróa starfsnám sem höfðar til ungs fólks árið 2021?

Hver er framtíðarsýn okkar hér í þessum sal?Hverju þurfum VIÐ að breyta?

Hjá OKKUR?

Starfsmenntun – hvert skal stefna?

Natlogue

Samskipti og samráð

Elín Thorarensen, M.Ed., MPM

Hvað segja fræðin?• Samstarf opinberra- og einkaaðila

felur í sér áskorun• Krefst gagnkvæmrar virðingar• Byggja þarf markvisst upp virðingu og traust

milli aðila• Hætta er á togstreitu þar sem hvor um sig

hefur tilhneigingu til að verja hagsmuni sína• Huga þarf að persónulegum samskiptum

• Það að aðilar hafi ólík gildi, markmið og hvatir þarf ekki að vera neikvætt fyrir samstarfið. Ólík sjónarmið geta verið tilefni frjórrar umræðu, vel heppnaðrar samvinnu og getur stuðlað að lærdómi. Aftur á móti ef aðilar eru líka mjög ósveigjanlegir varðandi þessa þætti þá getur það valdið árekstrum og samskiptavanda.

Carroll og Steane, 2000

Stjórnun verkefnis• Skipulag er nauðsynlegt til að draga úr spennu• Verkefnisáætlun svarar eftirfarandi spurningum:– Hvað á að gera?– Hvers vegna?– Hvernig?– Hver?– Hvenær?– Hversu mikið?

Samstarf Framhalds-skólar

Nemendur

Foreldrar

Atvinnulíf

Framhalds-fræðsla

Starfsgr.ráð/ -nefnd

Ráðuneyti

Háskólastig

Höfuðborgar-svæði

Landsbyggð

Hæfnikröfur 21. aldar• Ungt fólk eru „rafrænir frumbyggjar‟• Þeir eldri eru „rafrænir innflytjendur ‟• Skólakerfið þarf að vera

einstaklingsmiðað og áhugavert, byggja á virkum samskiptum – með áherslu á samvinnu sköpun og nýsköpun

• Teach less – learn more 21. Century Skills (2009), Bernie Trilling og Charles Fadel

Menntagátt• Í byrjun næsta árs verður tekin í notkun ný

Menntagátt• Hlutverk hennar er að efla samskipti,

samvinnu og upplýsingagjöf um alla menntun• Verður opinn og aðgengilegur

samstarfsvettvangur• Hægt að búa til samskiptahópa • Er þarna komið tólið sem hefur vantað?

Þrautseigja skilar árangri …..

Starfsmenntun – hvert skal stefna?

Natlogue