stabulletinGet wizer met STABU

» pagina 10 » pagina 24

Vraag het STABUIn deze uitgave o.a. antwoord op de vragen:

• Wanneer komt de aangekondigde brochu-re over “of gelijkwaardig” uit?

• Is een zaterdag ook een werkdag?

• Wanneer is het voornemen om hoofdstuk 00 “ALGEMEEN” op te heffen een feit?

» lees de antwoorden vanaf pagina 6 » lees verder op pagina 3

jA A r G A n G 25 | n U m m e r 01 | m A A r T 2010

De Stichting STABU is, naar aanleiding van verzoeken uit de markt, het project gestart om een eenduidige koppeling te leggen tus-sen de elementenmethode nL/SfB en de STABU²-systematiek. Bouwkundig Advies-bureau Zwolle (BAZ) is een van de partijen die deze nieuwe ontwikkelingen omarmt en middels een pilot momenteel de nieuwe STABU-element methodiek aan het testen is. » lees verder op pagina 4

STABU op Bouw & ICT 2010

Uit de praktijk van SmI

» pagina 26

STABU-bestekBij BAZ wordt er zeer regelmatig gewerkt volgens de STABU²-systematiek door de be-stekschrijvers Roelof Loof en Martin Jansen, die beide betrokken zijn in de Pilot. Dit houdt in dat de indeling van het bestek is geba-seerd op een standaard codering met hoofd-stukken en paragrafen die gegroepeerd zijn per werksoort. 1)

CursusaanbodSTABU 2010

jaar

25

Pilot met het nieuweSTABU-Element

De Bouw & ICT beurs vindt plaats op 17 en 18 maart 2010 in de jaarbeurs te Utrecht. Ook STABU zal aan dit jaarlijkse evenement op het gebied van ICT-toepassingen voor ontwerpen, bouwen en beheren deelnemen als exposant.

De vakbeurs Bouw & ICT en de BIMCaseweek bundelen hun krachten. Beide evenementen worden voor het eerst samen georganiseerd. Bouw & ICT vindt plaats op woensdag 17 en

donderdag 18 maart 2010 in hal 5. De data van de BIMCaseweek in de Jaarbeurs in Utrecht zijn van maandag 15 tot en met donderdag 18 maart 2010.

» lees verder op pagina 15

Uniek kennis- en innovatiecentrum voor bouw & infraDe ontwikkelingen in de bouw & infra volgen elkaar snel op. De behoefte aan een plaats waar kennis en de laatste stand van de tech-niek kunnen worden gedeeld is groot.

I2 Adviseurs, VBI en Hoeflake Electrotech-niek willen die vraag vanuit de markt beant-woorden met

1STABULLETIN |

Keurmerk voor vakwerk

Een probleemloos proces?

Inzicht komt van pasHet Afbouwkeur-bedrijf heeft kwaliteit hoog in het vaandel. Maar inzicht in het werkproces en het anticiperen op werkzaamheden van andere partijen spelen een net zo belangrijke rol. Het hele bouwtraject staat daarom in het teken van heldere afspraken en een planning waarin rekening wordt gehouden met álle werkzaamheden. Mee- en vooruitdenken met het hele bouwproces zijn hierbij een pré.

Voor de professionele top in stukadoors-, plafond-, wand- en vloerbedrijven kiest u afbouwbedrijven met één van de Afbouwkeurmerken.

WWW.AFBOUWKEUR.NL

Van de redactieAllereerst willen we graag even stilstaan bij het feit dat STABU-bulletin dit jaar zijn 25ste jaargang ingaat. In de eerste jaren was dit huisorgaan vooral een blad met in-formatie over de Stichting STABU en haar activiteiten. De laatste jaren proberen we zoveel mogelijk besteks-gerelateerde informatie op te nemen. Uit de recent gehouden enquête in de laatste editie blijkt dat dit zeer gewaardeerd wordt. We hebben de intentie om dit ook komend jaren voort te zetten.

In dit bulletin brengen we ondermeer de pilot met STABU-Element voor het voetlicht. De Stichting STABU is, naar aanleiding van verzoeken uit de markt, het project gestart om een eenduidige koppeling te leggen tussen de Elementen- methode NL/SfB en de STABU²-systematiek.

Verder kijken we vooruit naar de herziening van de UAV eind 2010, diverse interviews en uiteraard komt Stichting Marktwerking Installatietechniek met ervaringen uit hun dagelijkse praktijk en Sietze Wierda namens de Bond van Nederlandse Besteksdeskundigen met een bestek-vraagstuk.

Graag horen we via dkervel@stabu.nl wederom uw reacties op de inhoud. En om alvast een tipje van de sluier op te lichten over het volgende bulletin; daarin zullen we uitweiden over de online-ambities van STABU!

InhoUd

» pagina 8 • Symposium ‘onevenwichtige

contractvormen of niet...?’» pagina 9 • Herziening UAV 1989: begonnen» pagina 10 • Get Wizer met STABU» pagina 11 • Korte Berichten» pagina 16 • In kort bestek» pagina 18 • STABULLeTIn 25 jaar» pagina 22 • De ‘kruistocht’ van ‘n

ontwerpmanager» pagina 28 • Krachtpatser in STABU: Hercules Beton bv» pagina 30 • Besteksbeoordeling • STABU Gebruikersdag» pagina 31 • neem deel aan de discussie! • Voor in uw agenda» pagina 32 • Colofon • PrijsoverzichtDiana Kervel

» vervolg van pagina 1 ‘STABU op bouw en ict 2010’

Zo zag het

STABULLETIN

1-1986 eruit

Met de samenwerking verbreden en verdiepen beide evenementen hun werkveld. Tijdens Bouw & ICT vindt de bezoeker thema paviljoens, dagelijkse congressen en praktijktheaters. De BIMCaseweek heeft als doel het werken en opdoen van ervaringen met BIM, Bouw Informatie Model, te bevorderen. Bezoekers kunnen zich uitgebreid informeren over BIM in de stands op de beurs en door het volgen van een van de rondleidingen langs de deelnemende teams.

Wanneer u ook een bezoek wilt brengen aan de beurs Bouw & ICT op 17 en 18 maart 2010 te Utrecht, kunt u via de link op de homepage van ww.stabu.org een gratis bezoekerspas aanvragen. Het standnummer van STABU is 05.D006.

Data en tijden• Bouw & ICT: woensdag 17 en donderdag 18 maart 2010 van 10:00 tot 17:00 uur• BIMCaseweek: maandag 15 tot en met donderdag 18 maart 2010 van 10:00 tot 17:00 uur

Informatie• www.bouw-en-ict.nl• www.bimcaseweek.nl

entree• Bouw & ICT: Gratis via uitnodigingskaart op de homepage van www.stabu.org • BIMCaseweek: deelnameformulier op de website www.bimcaseweek.nl

17 & 18 maart 2010

10.00-17.00

3STABULLETIN |

impressie STABU-indeling

1) Als voorbeeld Hfst. 21 Betonwerk, 21.50. In het werk gestort beton

2) Als voorbeeld Hfst. 21 Buitenwanden, 21.21 BUITENMUUR, GESTORT BETON)

4 STABULLETIN|

BImDe meest ingrijpende innovatie van de laatste jaren in de bouw is ‘BIMMEN’, oftewel virtueel bouwen. BIM staat voor: Building Information Modeling. Het is geen programma of een systeem, maar werken volgens een bepaalde methodiek. Gedurende de levens-cyclus van een gebouw wordt alle relevante informatie opgeslagen, gebruikt en beheerd, waarbij ondersteuning plaatsvindt door een digitaal (3D) gebouwmodel, ook wel virtueel bouwen genoemd. Bij BAZ worden er volop 3D BIM modellen aangemaakt voor de toe-passingen als o.a. hoeveelheden genereren, visualisatie, clash detectie, kostenramingen, en het verzorgen van consistent 2D & 3D tekenwerk. BAZ bouwt deze BIM-modellen op volgens NL/SfB elementenindeling.2)

Aanleiding en noodzaakZoals bekend heeft de bouw te kampen met enorme faalkosten. Een van de reden is dat de informatie die door vele partijen afzonderlijk van elkaar wordt opgebouwd veelal niet

» vervolg van pagina 1 ‘Pilot met het nieuwe STABU-Element’

overeenkomt. Als voorbeeld van informatiebronnen; een bouw-kundige tekening, een constructieve tekening en bestek.

BAZ wil haar opdrachtgevers graag optimaal bedienen door zo efficiënt mogelijk te werken. Daarom is besloten om in samen-werking met STABU een Pilot uit te voeren om de nieuwe STABU-Element methode te testen, feedback aan STABU te verstrekken en om intern ervaringen op te doen.

De eerste resultaten zijn zeer positiefNico Buursema, mededirecteur BAZ, heeft een dergelijke metho-diek van consistent werken met BIM model, tekeningen, bestek en kosten al langer voor ogen en ziet met de nieuwe STABU-Element methode een doorbraak. In deze nieuwe STABU-Element metho-de wordt een koppeling gelegd tussen de (in het BIM model in 3D gemodelleerde) objecten en de bijbehorende beschrijvingen volgens STABU²-systematiek.

‘besloten is om in samenwerking met STABU een Pilot uit te voeren om de nieuwe STABU-Element methode te testen’

EPS

3KSplus

Zekerheid door betrouwbaarheid:De mechanische systemen 3KSplus, EPS en ICS.

EPS

ICS

plus

ICS

3KSplus

ICS

EVVA-Nederland BV | Aquamarijnstr. 77554 NM Hengelo | Pb. 400 | 7550 AK Hengelo

T +31 7485 15-300 | F +31 74 85 15-349 info@evva.nl | www.evva.nl

medio 2010

Inserat_EVVA-NL_92x135_1009.indd 1 07.10.2009 08:53:33

3) Nieuw kantoor BAZ in Zwolle

‘De meest ingrijpende innovatie van de laatste

jaren in de bouw is ‘BIMMEN’, oftewel virtueel

bouwen.’

maken van BIM modellen met daaraan gekoppeld een kostencalculatie ontstaat een consistent en traceerbaar geheel. Hierdoor zullen naar ver-wachting de faalkosten enorm gereduceerd kunnen worden!

ToelichtingenKorttekstenKortteksten zijn samengesteld uit een codering en omschrijving van een bestekpost volgens STABU²-systematiek. Deze bestekposten (kortteksten STABU²-systematiek) kunnen uit meerdere hoofdstukken bestaan en wor-den gekoppeld met een Bouwdeelcomponent.

BouwdeelcomponentBouwdeelcomponent is onderdeel van een bouwdeel en de technische op-lossing die aan specifieke voorwaarden voldoet.

Bijvoorbeeld bouwdeelcomponent 31.25.21 BUITENKOZIJN/DRAAI-VALRAAM, HOUT met o.a.korttekst 31.25.21.11 KOZIJN, HOUT korttekst 31.25.21.82 SLUITWERK

De complete uitwerking van de Pilot is te lezen op www.stabu.org, inclusief toelichtende illustraties van schermafdrukken:

Impressie van STABU-Element indeling, bouwdelen en bouwdeelcomponenten gebaseerd op nieuwe STABU-Element codering; Impressie van kortteksten gebaseerd op codering STABU²; Impressie van korttekst naar bestekpost; Impressie van bestek opgebouwd volgens STABU²-systematiek.

BAZ kantoor als PilotprojectDe Pilot wordt uitgevoerd op basis van onlangs gerealiseerd nieuw kan-toor BAZ te Zwolle.3)

De pilot wordt gebaseerd op het scenario: Een 3D-model met objecten (aan deze objecten wordt een standaard code gekoppeld aan elk bouw-deel gebruik makend van Autodesk Revit), daarna wordt een lijst gege-nereerd welke kan worden ingelezen in de STABU Element Builder (Een programma verstrekt door STABU in Bèta versie) en kunnen de betref-fende bouwdeelcomponenten die onderdeel uitmaken van een bepaald bouwdeel worden samengesteld. Bij de bouwdeelcomponenten kunnen zogenoemde “kortteksten” worden opgeslagen. Hierdoor ontstaat dus een consistent geheel tussen 3D model, tekeningen en bestek.

Pilot gaat stap verder….Nico Buursema heeft besloten om nog een stap verder te gaan met de Pilot dan alleen 3D model en nieuwe STABU-Element methode voor be-stek. Ook het genereren van hoeveelheden en opbouw van kosten (ge-bruik makend van zogenoemde recepten) zal worden gedaan op basis van de nieuwe STABU-Element methodiek.

Uit het BIM model zullen de hoeveelheden middels IBIS4BIM worden gegenereerd en zullen de opgebouwde bouwdeelcomponenten worden gebruikt om consistentie tussen calculatie, bestek en tekeningen te borgen. Voordelen opdrachtgeverEen groot voordeel voor opdrachtgevers zal zijn, dat met behulp van de nieuwe STABU-Elementsystematiek er volgens een eenduidige standaard code en omschrijvingen wordt gewerkt. Door ook nog eens gebruik te

» Wanneer komt de aangekondigde brochure over “of gelijkwaardig” uit?

De aan STABU verbonden juristen buigen zich nog over dit onderwerp en zijn het onderling nog niet met elkaar eens. In het STABULLETIN van september 2009 werd de uitgave “O.G. in een STABU-bestek” aangekondigd. Daar het een STABU uitgave is, en dus bouwbreed gedragen moet zijn, is het concept van deze brochure uiter-aard voorgelegd aan PG-01, de juridische projectgroep van STABU.

Daarbinnen bleek echter onenigheid over de uitleg van een aantal in de brochure aangehaalde U.A.V. 1989 bepalingen. Hierbij ging het specifiek over de uitleg van de term “voorgeschreven bouwstoffen” en “met een fabrieksnaam aangeduide bouwstoffen”. Over de uitleg van de volgende U.A.V 1989 bepalingen gaat thans de discussie.

• § 5 “Verplichtingen van de opdrachtgever”, lid 2 De opdrachtgever draagt de verantwoordelijkheid voor de door of namens hem

voorgeschreven constructies en werkwijzen, daaronder begrepen de invloed die daarop door de bodemgesteldheid wordt uitgeoefend, alsmede voor de door of namens hem gegeven orders en aanwijzingen.

• § 5 “Verplichtingen van de opdrachtgever”, lid 4 De opdrachtgever is aansprakelijk voor de functionele ongeschiktheid:a. van door hem voorgeschreven bouwstoffen;b. van bouwstoffen, die bij een door hem voorgeschreven leverancier moe-

ten worden betrokken, tenzij de aannemer een keuzemogelijkheid had met betrekking tot deze bouwstoffen. Onder de functionele ongeschiktheid van bouwstoffen wordt verstaan het naar hun aard niet geschikt zijn van deze bouw-stoffen voor het doel waarvoor zij blijkens het bestek zijn bestemd.

• § 5 “Verplichtingen van de opdrachtgever”, lid 5 De opdrachtgever is aansprakelijk voor de niet of niet tijdige levering:a. van bouwstoffen die bij een voorgeschreven leverancier moeten worden

betrokken;b. van door hem voorgeschreven bouwstoffen, tenzij de aannemer een keuze-

mogelijkheid had met betrekking tot de leverancier van deze bouwstoffen, mits in elk van de beide gevallen de aannemer het redelijkerwijs nodige heeft gedaan om nakoming en/of schadevergoeding te verkrijgen.

• § 17 “Verwerking van bouwstoffen”, lid 5 Indien de directie zulks goed vindt, zal de aannemer in plaats van met een fabrieks-

naam aangeduide bouwstoffen andere mogen leveren, mits van overeenkom-stige hoedanigheid.

• § 18 “Keuring van bouwstoffen”, lid 6 Voor rekening van de aannemer komen de kosten van:a. het beschikbaar stellen van de voor de keuring nodige bouwstoffen;b. het brengen van de bouwstoffen in een voor de keuring geschikte samenstelling

& vorm;c. de emballage en de verzending van elders te keuren bouwstoffen;

Van de vragen die onder andere via de telefonische helpdesk, de STABU gebruikersdagen en de diverse cursussen en opleidingen bij de Stichting STABU zijn binnengekomen is een selectie gemaakt, welke in deze rubriek worden weergegeven. Vraag het

d. het in het vijfde lid bedoelde onderzoek, indien dit tot af-keuring leidt, tenzij het een bouwstof betreft, in het bestek aangeduid met een fabrieksnaam, of waarvan de leveran-cier door of namens de opdrachtgever is aangewezen;

e. de in het 12e lid bedoelde herkeuring, indien de deskundige de afkeuring handhaaft.

In een STABU-bestek, specifiek in het onderdeel “de beschrij-ving van het werk”, worden in de besteksposten de middelen beschreven waarmee of waarvan de bouwdelen worden gemaakt. Een wezenlijk onderdeel van een bestekpost is dus de bouwstofrubriek. Men zou kunnen stellen dat het merk-loos voorschrijven van papierbehang in een bestekpost dus een voorgeschreven bouwstof is. Maar wat als nu het bij-behorende bouwdeel een wand in een douchehoek van de badkamer is?

De 1e gedachte is dan dat, als het papier van de wand los laat, het een klassiek geval van een functioneel ongeschikte voor-geschreven bouwstof is, zoals bedoeld in paragraaf 5, lid 4 van de U.A.V. 1989. Niets is echter minder waar, stelt een aantal juristen in PG-01. In de onderhavige paragraaf worden louter en alleen merkgebonden bouwstoffen bedoeld, zo stellen zij. Derhalve dient een geschil over dit voorbeeld “opgehangen” te worden aan paragraaf 5, lid 2 van de U.A.V. 1989 oftewel een verkeerd voorgeschreven constructie of werkwijze.

Conform deze lezing moet men het begrip “voorgeschreven bouwstof” uit paragraaf 5, lid 4 en paragraaf 5, lid 5 dus lezen als “met fabrieksnaam aangeduide bouwstof” overeenkomstig het woordgebruik in paragraaf 17, lid 5 en paragraaf 18, lid 6 van de U.A.V. 1989. Met andere woorden, in een bestekpost een bouwstof voorschrijven is niet gelijk aan een voorgeschreven bouwstof conform deze bepalingen in de U.A.V 1989!

Andere juristen leggen beide bepalingen echter weer letterlijk uit. Anders had in paragraaf 17, lid 5 en paragraaf 18, lid 6 van de U.A.V. 1989 wel gewoon de term “voorgeschreven bouw-stof” in plaats van “met fabrieksnaam aangeduide bouwstof” gestaan, zo menen zij. Deze discussie, die de uitgave van de brochure in de weg staat, is helaas nog niet ten einde.

Het toeval wil echter dat men momenteel ook bezig is met de herziening van de U.A.V. 1989 welke gepland staat voor eind 2010. De discussie lijkt nu aan deze herziening gekop-peld te gaan worden. Het is dus afwachten of het uitgeven van de brochure daarvan niet teveel afhankelijk wordt.

6 STABULLETIN|

» vervolg van pagina 7Beantwoord door: ing. H.H.M.(Henny) Miltenburg

STABU» Is een zaterdag ook een werkdag?

Nee, nog niet daar (collectieve) arbeidsovereenkomsten de zaterdag nog in een bijzondere positie plaatsten. Voor de wet is de zaterdag namelijk gelijk aan een doordeweekse dag. Pas wanneer in de nabije toekomstig, vanwege de flexibilisering van de arbeidsmarkt, het gros van het bouwplaatspersoneel op een project (werk) in hun desbetreffende cao’s de zaterdag als een gewone werkdag hebben staan, is dat van invloed op het aan-tal werkbare werkdagen als termijn van uitvoeringsduur waar-binnen een werk moet worden opgeleverd.

De volgende U.A.V. 1989 bepalingen gaan hierover:

• § 1 “Aanduidingen, begripsbepalingen”, lid 1 Verstaan wordt onder: dag kalenderdag; werkdag een kalenderdag, tenzij deze valt op een algemeen

of ter plaatse van het werk erkende, of door de overheid dan wel bij of krachtens collectieve arbeidsovereenkomst voor-geschreven rust- of feestdag, vakantiedag of andere niet indi-viduele vrije dag;

• § 8 “ Uitvoeringsduur, uitstel van oplevering”, lid 2 Indien een termijn is uitgedrukt in een aantal werkbare werk-

dagen, worden werkdagen, respectievelijk halve werkdagen, als onwerkbaar beschouwd, wanneer daarop door omstandig- heden buiten de aansprakelijkheid v/d aannemer gedurende tenminste 5 uren, respectievelijk tenminste 2 uren, door het grootste deel van de arbeiders of machines niet kon worden gewerkt.

De oude A.B. ’45 (Algemene Besteksbepalingen voor de uitvoe-ring van bouwwerken) zei het volgende:

• §7 “Opleveringstermijn”, lid 1 De op de datum van aanvang beginnende termijn binnen

welke een werk voor de eerste maal moet worden opge-leverd, wordt in het bestek uitgedrukt in een aantal werkbare werkdagen.

• §7 “Opleveringstermijn”, lid 2 Werkdagen worden als onwerkbaar aangemerkt, wanneer

daarop door omstandigheden buiten de wil en aansprakelijk-heid van de aannemer gedurende minstens vijf uren door het grootste deel der arbeiders niet kan worden gewerkt.

• §7 “Opleveringstermijn”, lid 3. Halve werkdagen, zoals de zaterdagen, worden bij de in lid 1

bedoelde bepaling van het aantal werkdagen voor de helft in rekening gebracht; zij worden als onwerkbaar aangemerkt, wanneer daarop door omstandigheden bui-ten de wil en aansprakelijkheid van de aannemer gedurende minstens twee uren door het grootste deel der arbeiders niet kan worden gewerkt.

De A.V. 1938 (algemene voorschriften voor de uitvoering en het onderhoud van we-ken onder beheer van het Departement van Verkeer & Waterstaat) zei het volgende:

• Artikel 8 “Voorschriften in het belang van de arbeiders”, § 34 “Werktijd”, lid 1. Onverminderd de te dien aanzien bestaande wettelijke voorschriften mag op zon-

dagen, op de nieuwjaarsdag, 2de Paasdag, Hemelvaartsdag, 2de Pinksterdag, op beide Kerstdagen en op werkdagen tussen zonsondergang en zonsopgang niet ge-werkt worden, tenzij op lastgeving of met schriftelijke vergunning van de directie.

• §34 “Werktijd”, lid 2 Het eerste lid is niet van toepassing op bewakingsdiensten. Op 11 juli 1919 werd in Nederland een wet opgesteld waar in de achturige werkdag

en een vrije zondag werden vastgelegd. Als hoogtepunt van de arbeidersbeweging mag gelden de instelling van de vrije zaterdag, die in Nederland op 23 december 1960 werd goedgekeurd en geleidelijk werd ingevoerd. Tot op dat moment gold nog de 45-urige werkweek, waarbij er ook op zaterdagmorgen gewerkt werd, meestal tussen 8 en 1 uur. In de meeste cao’s van die tijd gold de zaterdag als een uitzonder-lijke werkdag, waarvoor een sterke toeslag op het loon betaalt diende te worden.

Sinds de invoering van de Arbeidstijdenwet in 1996 heeft de zaterdag geen enkele wettelijk bijzondere positie meer. De zaterdag is voor de wet een normale werkdag. Er wordt dan ook op zaterdag steeds meer gewerkt. Slechts zolang werknemers en werkgevers samen afspreken dat er niet op zaterdag gewerkt wordt is er sprake van een weekend van twee dagen.

Dat veel werknemers nog vrij zijn op zaterdag komt door de inzet van de vakbonden. Onlangs nog hebben de werkgevers in de bouw opnieuw geprobeerd om alle toe-slagen voor werken op zaterdag af te schaffen. Vooralsnog hebben de bonden dat in deze sector tegen kunnen houden. Maar voor steeds meer werknemers is de zaterdag reeds een normale werkdag geworden. Zonder (collectieve) arbeidsovereenkomst die de zaterdag in een bijzondere positie plaatst, heeft de zaterdag dus geen bijzondere positie meer en is deze gelijk aan een doordeweekse dag.

In de huidige Collectieve arbeidsovereenkomst voor de Bouwnijverheid (1 juli 2009 tot en met 31 december 2010) staat in hoofdstuk 6 “Arbeidsduur, verzuim en verlof” in artikel 8 “De normale arbeidsduur en arbeidstijden” in lid 1 t/m 3:

1. De normale arbeidsduur bedraagt veertig uur per werkweek en acht uur per dag. De werkweek loopt van maandag tot en met vrijdag. De zaterdag en zondag worden

niet als normale werkdagen beschouwd. 2. De dagelijkse arbeidstijd en rusttijden zullen door de werkgever in redelijk overleg

met de werknemer in zijn onderneming c.q. op de bouwplaats worden vastgesteld. »

7STABULLETIN |

» Wanneer is het voornemen om hoofdstuk 00 “ALGemeen” op te heffen een feit?

Bij de STABU uitgave 2010-1. In voorgaande STABULLETINS alsmede tijdens de afgelopen STABU-gebruikersdagen werd reeds aangekondigd dat hoofdstuk 00 “ALGEMEEN” zou worden opgeheven. In de voorjaarsuitgave van 2010 zal dit gerealiseerd zijn. De meeste bepalingen uit hoofdstuk 00 zijn overgeheveld naar 01.02 “ADMINISTRATIEVE BEPALIN-GEN AANSLUITEND OP DE UAV”. Een enkele bepaling komt terug bij de voorbladen. De precontractuele zaken uit hoofdstuk 00 zijn geheel verwijderd.

Deze wijziging heeft ingrijpende gevol-gen en het is dus zaak voor een ieder om de uitgebreide verantwoording be-horende bij de uitgave 2010-1 goed in beschouwing te nemen bij het updaten van de bureau- of moederbestekken. Bij de gebruikersdagen in het voorjaar van 2010 zal toelichting en uitleg hierover worden gegeven.

Het gevolg van deze operatie is dat ook vele STABU-publicaties moeten worden aangepast. Men kan hierbij denken aan de STABU-publicaties als “Achtergrond STABU bestekssystematiek”, de STABU handleiding, de voorbeeldbestekken, de brochure over de Wet Keten Aansprakelijkheid, het lesmateriaal behorende bij de cursussen en opleidingen etc. Ook zullen publicaties van derden zoals schoolboeken, de BNB richtlijn 01 etc. moeten worden herzien.

3. De arbeid voor bouwplaatswerknemers wordt verricht tus-sen 07.00 uur en 18.00 uur. In Duitsland maakt men een onderscheid tussen Werktage en Arbeitstage;

• Werktage ma t/m za (uitgezonderd feestdagen) • Arbeitstage ma t/m vrij (uitgezonderd feestdagen).

In Duitse wet- en regelgeving is vaak sprake van Werktage. Bijvoorbeeld voor verkeersborden waarop een geldigheids-periode genoemd wordt. Voor mensen uit de buurlanden die in Duitsland deelnemen aan het verkeer kan dit tot verwarring of zelfs boetes leiden wanneer bij een parkeerverbod staat dat dit geldt voor Werktage en men desondanks op zaterdag op de desbetreffende plaats parkeert.

» vervolg pagina 7

‘Deze wijziging heeft ingrijpende gevolgen en dient goed in be-schouwing genomen te worden bij het up-daten van de bureau- of moederbestekken’

Symposium ‘onevenwichtige contract-vormen of niet...?’Op 16 maart 2010 organiseert SmI in samenwerking met STABU een symposium over onevenwichtige contractvoorwaarden. Het symposium vindt plaats bij Bouwend nederland in Zoetermeer.

Afwijken van UAVBij aanbestedingen in de bouw wordt nogal eens afgeweken van de standaard-bepalingen uit de UAV. Het komt voor dat risico’s ten onrechte bij de marktpartijen worden gelegd. Bijvoorbeeld risico’s die op grond van de wet, of de in het verkeer geldende opvattingen gewoonlijk bij de opdrachtgever horen. Of risico’s die op grond van de normaal geldende juridisch-administratieve voorwaarden bij de op-drachtgever horen.

InvalshoekTijdens het symposium zullen de sprekers de problematiek vanuit verschillen-de invalshoeken belichten. Daarnaast is er gelegenheid voor discussie over het onderwerp. Tevens zal het eerste exemplaar van de SMI-publicatie ‘Onevenwichti-ge voorwaarden?’ uitgereikt worden. Het doel is meer inzicht te creëren in de be-weegredenen van opdrachtgevers enerzijds en de problematiek van markt partijen anderzijds. SMI wil bijdragen aan gedegen en verantwoorde aanbestedingen met een verantwoorde aansluiting op de mogelijkheden en haalbaarheden voor de markten.

Voor wieHet symposium is bedoeld voor professionals die zich bij centrale en decentrale

overheidsopdrachtgevers met aanbestedingen bezighouden en adviseurs op gebied van inkoop en aanbestedingen.

AanmeldenEr zijn geen kosten verbonden aan deelname aan dit sympo-sium. Aanmelden kan via info@smiweb.nl. Omdat het aantal plaatsen beperkt is, zullen inschrijvingen op volgorde van ontvangst behandeld worden.

meer informatieOp websites www.smiweb.nl en www.stabu.org is uitgebreide informatie, waaronder het programma, over het symposium te vinden.

8 STABULLETIN|

Hercules Beton b.v.Postbus 5095, 5800 GB Venray

Nehobolaan 10, TienrayTel: +31(0)478-530160

Fax: +31(0)478-530161E-mail: info@herculesbeton.nl

Internet: www.herculesbeton.nl

“DE STERKSTE IN BETON”

herziening UAV 1989: begonnen!In 1989 zijn de Uniforme Administratieve Voorwaarden 1968 herzien. na die herziening is in 1992 het grootste deel van het nieuwe Burgerlijk Wetboek ingevoerd, waar-van in 2003 de titel Aanneming van Werk volgde. Voorts is in de jaren na 1989 nieuwe jurisprudentie verschenen en zijn inzichten over hoe omgegaan moet worden in de relatie opdrachtgever-aannemer veranderd. Kortom er zijn tal van redenen om de UAV 1989, de meest gebruikte algemene voorwaarden in de bouw, te onderwerpen aan een herziening.

Het Ministerie van VROM heeft het Instituut voor Bouwrecht op-dracht verleend om deze herziening tezamen met een Werkgroep Herziening UAV 1989 vorm te gaan geven. De Werkgroep staat onder leiding van prof. mr. M.A.M.C. van den Berg van de Uni-versiteit van Tilburg. Leden van de werkgroep zijn voorts: mr. D.E. van Werven (Bouwend Nederland, namens de aannemers), mr. M.C.A van Deurzen (UNETO/VNI namens de - installatietechnische - aannemers), ir. M.L.A.M. van Hezik (STABU, namens de Rijksover-heid), mr. R.B. Schnepper (Gemeentewerken Rotterdam, namens de lagere overheid) en prof. mr. dr. M.A.B. Chao-Duivis (rapporteur van de Werkgroep, directeur Instituut voor Bouwrecht).

De herziening van de UAV 1989 zal een lichte herziening zijn. De punten die de werkgroep thans op het oog heeft zijn: de termino-

logie van de UAV 1989 aan te passen (denk daarbij aanknoping bij de huidige titel Aanne-ming van Werk van het BW en de UAV-GC 2005); de consequenties van de invoering van de titel Aanneming van Werk door te voeren en voortschrijdend inzicht zoals dat te kennen is uit jurisprudentie, maatschappelijke ontwikkelingen en literatuur te verwerken. Er wordt dan ook naar gestreefd om de herziening voor eind 2010 gereed te hebben. Het resultaat zal zijn een moderne set van voorwaarden, inhoudelijk evenwichtig en van toepassing op het model waarbij de opdrachtgever de verantwoordelijkheid voor het ontwerp heeft.

De werkgroep, begonnen op 3 oktober met zijn eerste vergadering, gaat niet geïsoleerd te werk. Om te beginnen is een uitnodiging verzonden naar een groot aantal organi-saties die op enigerlei wijze kennis over en/of belang hebben bij de UAV 1989 om een lijst met onderwerpen die in ieder geval bekeken zullen gaan worden, voorzien van een motivering aan te vullen. Daarna zal mei aanstaande een bijeenkomst plaatsvinden waarvoor een groot aantal (ongeveer 60) personen wordt uitgenodigd om over deze onderwerpen van gedachten te wisselen en om de lijst eventueel nog te wijzigen.

Voorts wordt een ieder uitgenodigd om via het secretariaat van het Instituut voor Bouw-recht voorstellen te doen. De werkgroep zal zich mede door die voorstellen laten inspi-reren, waarbij wel als rode draad geldt, dat de herziening een lichte is. De voorwaarden zitten immers op zich goed in elkaar en behoeven slechts op onderdelen aanpassing. De werkgroep zal verslag via internet doen van de bevindingen en betrokkenen zullen te zijner tijd gelegenheid geboden worden op het eindproduct van de werkgroep te reageren.

Personen die hun opvatting over de bestaande UAV 1989 willen laten horen, kunnen dat doen met gebruikmaking van het volgende e-mailadres: herzieninguav1989@ibr.nl

Get Wizer met STABU

Voordelen Wizer• bouwbreed en -diep zoeken;• betrouwbare gratis kennis direct in-

zien, andere kennis na aanschaf;• één wizer-login voor alle abonne-

menten (via MyWizer account)

Wizer is liveVanaf begin 2010 is www.wizer.nl on-line. Professionals uit de Nederlandse bouwwereld kunnen nu voor het eerst in alle kennis van verschillende kennis-leveranciers tegelijk zoeken.

De tool wordt aangeboden door de bouwbranche, zodat alle bouw- en infraprofessionals snel de juiste kennis kun-nen vinden en gebruiken. Tegelijkertijd is het een plaats waarin kennisgebruikers, -leveranciers en het onderwijs samen kennis maken en doorontwikkelen.

Op de website wordt onderscheid gemaakt via drie tabbladen:- Documentatie: doorzoeken met Wizer in de kennisbanken,

websites en winkels van ondermeer BRIS, IBR, ISSO, DGBC, Arbouw, EIB, Regieraad Bouw en SBR. Publicaties en tools om dagelijkse werkzaamheden te vergemakkelijken.

- community: blogs, wiki’s en discussieforums zullen in dit deel voor kennisuitwisseling en -ontwikkeling gaan zorgen.

- agenda met actuele lijst met cursussen en evenementen.

DoelDoel van Wizer is het toegang kunnen bieden tot alle voor de Nederlandse bouwwereld relevante kennisorganisaties. Op dit moment is via Wizer kennis te vinden van BRIS (BouwRegelgeving InformatieSystemen), DGBC (Dutch Green Building Council, IBR (Instituut voor Bouwrecht), ISSO (kennisinstituut voor de installatiesector en SBR (Stich-ting BouwResearch). Dit betekent dat het platform al veel te bieden heeft op het gebied van bouw- en aanverwante rechten, installatietechniek en innovatieve en duurzame creatie, overdracht en implementatie van bouwkennis.

rol STABUEen quick scan, uitgevoerd door een adviseur van het projectteam Wizer, om de mogelijkheden te bezien of en hoe STABU deel kan nemen binnen Wizer, heeft een positief resultaat gehad waarop de samenwerking tussen beide partijen is geformaliseerd. Concreet heeft dat geleid tot het opstellen van een aantal deelprojecten die in de komende tijd zullen worden uitgevoerd.

Wizer is de nieuwe gratis zoekmachine van de bouwbranche, die betrouwbare kennis kan vinden van gerenommeerde bron-nen. Voor het eerst kan worden gezocht in meerdere kennisbanken tegelijk. Deze zoekmachine heeft een unieke infra structuur en navigatie, die dwars door de databanken van de aangesloten kennisleveranciers antwoorden kan vinden. Wizer gaat dus dieper dan gewone zoekmachines.

10 STABULLETIN|

‘Er is begonnen met het indexeren van documenten die

als downloads op de STABU-website staan’

Er is begonnen met het indexeren van documenten die als downloads op de STABU-website staan. Deze documenten kunnen via de zoekmachine van Wizer teruggevonden worden waarna de informatie wordt getoond binnen de STABU-website.

Projecten die hierna zullen volgen zijn het indexeren van de beschikbare STABU bestekteksten en de beschikbare informatie van de website bestekservices.nl. STABU- producten zullen op korte termijn ook terugvindbaar zijn in de webshop van Wizer. STABU events worden opgenomen in de evenementenkalender van Wizer en de STABU LinkedIn-groepen krijgen een plaats binnen het Community-deel van Wizer. Als deze projecten zijn afgerond zal er opnieuw worden beke-ken of de inbreng van STABU in het geheel nog op meer en andere manieren vorm kan krijgen.

Te vinden kennisBeoordelingsrichtlijnen, CUR Publicaties en kennis over bouwen, DGBC-kennis, Gemeentelijke bouwverorde-ningen, IBR-kennis, ISSO publicaties en toolshop, NEN Normbladen, NIBRA Publicaties, Politiekeurmerk Veilig Wonen, SBR digitale instrumenten, SBR infobladen, SBR publicaties, Vereniging Stadswerk, VROM publicaties, Wetten, besluiten en regelingen is een eerste greep van het aanbod op Wizer.nl.

www.wizer.nl

Klein nieuws dat we u toch niet wilden onthouden.

Korte Berichten

Tentoonstellingen

in het nAi!

Het nederlands Architectuurinstituut (nAi) is méér dan een museum. Het

is een voor iedereen toegankelijke culturele instelling waar op verschil-

lende manieren aandacht wordt besteed aan de ontworpen omgeving.

Het NAi is sinds 1993 gehuisvest in een markant gebouw, ontworpen door

Jo Coenen, gelegen aan de rand van het Museumpark in het centrum van

Rotterdam. In het NAi worden belangrijke archieven en collecties bewaard

en toegankelijk gemaakt voor het publiek. Het instituut voorziet in moge-

lijkheden voor onderzoek en biedt een platform voor discussie. Door mid-

del van tentoonstellingen en publicaties wil het NAi zowel het professionele

werkveld als het grote publiek informeren, inspireren en stimuleren.

Het NAi bezit een van de meest belangrijke collecties van interieur, archi-

tectuur, stedenbouw en landschap ter wereld. Komende tijd zijn diverse

tentoonstellingen in het NAi te bekijken. Kijk voor de laatste informatie op

www.nai.nl

M@il van PIMInteresse om op de hoogte te worden gehouden van allerlei informatie, specifiek rondom PIM? Voor dit doel is een PIM-nieuwsbrief opgezet met achtergronden bij nieuwe releases, evenementen, uitgebreide functionaliteit en dergelijke. Stuur een e-mail aan pim@stabu.nl met als onderwerp “nieuwsbrief PIM” en ontvang deze per e-mail op regelmatige basis.

in mem

oriam

500ste architectuurplaquette op PaletEind vorig jaar is basisschool ’t Palet aan de Vaillantlaan in Den Haag opgeleverd. Deze feestelijke bijeenkomst werd luister bijgezet door een presentatie door het houden van een inhoudelijke middag voor professionals door Haag Wonen in samenwerking met de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Naast de oplevering is ook aandacht gewijd aan de 500ste NAi architectuurplaquette in Nederland, die aan de gevel van het nieuwe pand werd bevestigd. Stichting STABU bevordert het gebruik van deze plaquette en heeft ook een bijbehorende specificatie in haar STABU²-database opgenomen.

STABU bestekssystematiek voor de woning- en utiliteitsbouwSPECIFICATIES

blad: 1B483130.401.f01 AFZENDERPLAQUETTEversie: 101.0 datum: 01-07-2009 auteur: JP-FPS

1 Fabrikaat: Centendo B.V. 2 Type: NAi Architectuurplaquette. 3 # \Afmeting (bxhxd) (mm): 270x270x15. 4 # \Materiaal aluminiumlegering (NEN-EN 573-3-07): EN AW-6005 A. 5 # \Oppervlaktebehandeling: blank geanodiseerd. 6 # \Afwerking: all-over grafitti beschermd. 7 # \Materiaal strips: hoogwaardige acrylaat, zwart, letters uitgefreesd en ingegoten. 8 # \..... 9 # \Lettertype: Syntax, kapitalen, bold/light.10 # \- kleur vaste tekst: wit.11 # \- kleur variabele tekst: lichtgrijs.12 # \.....13 Opschrift: OPMERKING: de plaquette heeft 13 invulbare regels met elk 26 posities.14 # \- Naam/titel van het gebouw.....15 # \- Architect.....16 # \- Opdrachtgever.....17 # \- Bouwer.....18 # \- Bouwperiode.....19 # \- NAi Nederlands Architectuurinstituut.20 # \.....21 # \Toebehoren:22 # \- bevestigingsplaat, corrosievast staal (bxh) (mm): 230x250.23 # \- bevestigingsmiddelen, corrosievast staal.....24 # \- zuil.....25 # \.....

CEN006 NAi Architectuurplaquette; architectuurplaquette

12 STABULLETIN|

Korte Berichten

STABUm@ilHet is ook mogelijk om regelmatig nieuws over STABU in uw inbox te krijgen. STABU heeft hiervoor een digitale nieuwsbrief in het leven geroepen, STABUm@il genaamd. Regelmatig zal daarin geïnformeerd worden over zogenaamde STABU-evenementen zoals gebruikersdagen, nieuwe uitgaven, beurzen, etc. Zo worden actuele zaken in een kort artikel weergegeven en de aandacht gevestigd op uitgebreidere artikelen die op onze website staan. STABUm@il wordt ongeveer 6 x per jaar verzonden naar alle geïnteresseerden. Wilt u de informatie ook ontvangen, meldt u zich aan via de website van STABU, www.stabu.org

in mem

oriam

C. (Kees) Hoonakker †

Op 1 december ‘09 is op 62-jarige leeftijd totaal onverwacht ing. C. (Kees) Hoonakker overleden. Sinds de oprichting was Kees lid van Projectgroep 14 Klimaatinstallaties en daarvoor lid van Projectgroep H61 Luchtverwarming in woningen. Al met al heeft Kees zich 18 jaar voor STABU ingezet.

Voor al deze werkzaamheden is Kees bij zijn afscheid op 20 september 2007, tijdens de 53e verga-dering van PG14, bedankt. Om de inzet en betrokkenheid van Kees te benoemen, hebben wij bij zijn afscheid de woorden “eigenlijk wil hij blijven” genoemd. En zo was het ook, betrokkenheid bij de projectgroep, het vakgebied en zijn werkgever DVD.

Ook voor zijn gezin vormde Kees een baken. In dit licht wensen wij hen veel sterkte en kracht bij het verwerken van dit verlies.

Mooie projecten?STABU wil haar bulletin regelmatig aandacht besteden aan projecten die met behulp van de STABU-bestekssystematiek tot stand zijn gekomen. Hierbij kan gedacht worden aan het gebruik van bijzondere en duurzame materialen, specifieke uitdagingen door ligging van een pand enzovoorts. Dus stuur uw op stapel staande bouwplannen en/of gerealiseerde objecten om ze te delen met de lezers van het STABU-bulletin.

Belangstelling? Neem contact op met Diana Kervel van STABU via tel. (0318) 633026 of e-mail: dkervel@stabu.nl en laat ons over uw bijzondere bouwproject weten!

CAR verzekering

In het vorige STABU-bulletin is aangekondigd dat de

herziene brochure CAR-verzekering met de daarbij

opgenomen checklist eind 2009 gepubliceerd zou

worden. De brochure is inmiddels geplaatst op de

STABU-website (www.stabu.org) en is te vinden

onder Downloads, Bouwbaak evenals de checklist

in Word-bestand zodat deze ook digitaal kan

worden ingevuld.

De STABU-licentiehouders zullen tevens binnen

afzienbare tijd de brochure CAR-verzekering in een

gedrukte uitgave ontvangen.

13STABULLETIN |

OPTIMALE VEILIGHEIDBIJ WINTERSE GLADHEID

FREEWAY © Elektrische wegdekverwarming kan worden toegepast in:- hellingbanen bij parkeerkelders en parkeerdekken- op- en afritten van parkeergarages- laadplatforms- wegdekken- bruggen en viaducten- laadkuilen en andere vergelijkbare objecten- autowasstraten

FREEWAY © Verwarmingssystemen kunt u ook toepassen als:- dakverwarming- bordes, terras en/of tuinpadverwarming- sportveldverwarming- en in alle andere situaties waar gladheid de veiligheid in gevaar brengt.

FREEWAY © Het beste alternatief voor het sneeuwvrijhouden van dakdelenHelpt voorkomen dat dakconstructies instorten door sneeuwgewicht.

FREEWAY © elektrische wegdekverwarming

wordt exclusief geleverd door:WWW.FREEWAY-SYSTEMS.NL

LUITJE BROEKEMASTRAAT 51447 GB PURMEREND

TEL: 0299 - 462734

Download gratis op www.buva.nl

Bremen 5

2993 LJ Barendrecht

Telefoon: 0180 697500

Email: info@buva.nl

Een goed bestek begint bij BUVA

In 4 klikkendigitaal bestekhang- ensluitwerk &ventilatie

Duurzaam & Doordacht.

Naast een digitale bestekservice voor hang- en sluitwerk biedt BUVA u nu ook

een bestekservice voor ventilatie in woningbouw. Met deze gratis bestekservice

bespaart u veel tijd en energie bij het samenstellen van een volledige en juiste

specificatie. In slechts vier klikken beschikt u over een volledig bestek voor

hang- en sluitwerk en/of ventilatie. Het programma genereert STABU bestek-

omschrijvingen die u eenvoudig in uw digitale projectbestek kunt integreren.

Registreer uzelf eenmalig op onze website www.buva.nl en het programma is

direct te gebruiken. Voor een nadere toelichting of een presentatie bij u op kantoor,

bel gerust met een van onze verkoopadviseurs op telefoonnummer 0180 697500.

de oprichting van de stichting INTRO, wat staat voor Innovatieve Technische Ruimtelijke Ontwikkeling. Dit kennis- en innovatie-centrum op het gebied van bouw en infratechniek komt langs de A2 iets ten zuiden van Zaltbommel.

Waarom de oprichting van deze stichting InTrO?Duurzaamheid en CO2 reductie staan inmiddels boven aan de agenda’s van regering, provinciale overheid en gemeentes. Ook binnen directiekamers van bedrijven is het een hot topic zeker in combinatie met MVO en het cradle to cradle principe. Het is nu zaak dat momentum met beide handen aan te grijpen. Er is behoefte aan integrale kennisverrijking met innoverende partijen die met veel ambitie de stand der techniek vertalen in intelligente bouwconcepten en infra oplossingen. Bovengenoemde initiatief-nemers pakken de handschoen op en durven op transparante wijze samen met studenten en ontwikkelaars hoogwaardige, betaalbare, energiezuinige, milieuvriendelijke maar vooral com-fortabele oplossingen te realiseren op het terrein langs de A2 in de Bommelerwaard.

Passend in het beleid van de overheidOp voorstel van ministers Cramer (Ruimte en Milieu) en Van der Hoeven (Economische Zaken) heeft de ministerraad vijf pro-gramma’s uit de Innovatieagenda energie goedgekeurd. De I nnovatieagenda Energie draagt bij aan het realiseren van de kabinetsdoelstellingen zoals vastgelegd in Schoon en Zuinig. Het werkprogramma bevat maatregelen die het gebruik van her-nieuwbare energie stimuleren, energie-efficiëntie verbeteren en de uitstoot van broeikasgassen verminderen.

BestaansrechtDe Provincie Gelderland loopt landelijk voorop in het ondersteu-nen van centra voor technologie, door en voor ondernemers. Zo ook in Rivierenland middels de oprichting van het Regionaal Centrum voor Technologie (RCT) Rivierenland, als aanjager van innovatie. Het RCT kan gehuisvest worden binnen INTRO.

Er is behoefte aan integrale kennisverrijking met innoverende par-tijen, die met veel ambitie de stand der techniek vertalen in intelli-gente bouwconcepten en infra-oplossingen. Naast kennisverrijking wordt deze tijdelijke bebouwing de bakermat voor integrale sa-menwerking. In woningen of andere gebouwen, zoals kantoren en bedrijfspanden kan nog veel energie worden bespaard. Zowel door bestaande gebouwen beter te isoleren, als door nieuwe gebou-wen zo te ontwerpen en te bouwen dat ze (veel) minder energie gebruiken. Minder energiegebruik betekent minder uitstoot van CO2. Energiezuinigheid kan ook goed samengaan met veiligheid,

woon- en werkcomfort en gezondheid. Centraal staat het bevorderen van samenwerkings-verbanden van ondernemers, overheden en adviseurs, die samen met studenten kennis ontwikkelen en uitwisselen over de toepassing van innovatieve technieken op dit gebied.

Plaats centraal in nederlandOp een zichtlocatie langs de A2 (in de oksel A2, Luchtbrug, Parallelweg) is de ideale plaats gevonden voor deze kennisverrijking en innovatie. Bedrijfsleven, overheid, zorginstellingen, corporaties, investeerders, particulieren en studenten kunnen aan den lijve ervaren wat de laatste stand der techniek is op het gebied van bouw, infra, domotica, energieconcepten en duurzame milieuoplossingen

Het gebouwEen (tijdelijk) gebouw dat zichtbaar, tastbaar en meetbaar werkelijk alle aspecten van moderne bouw, energie en ander milieuaspecten toont. De opzet is sterk gebaseerd op het door de Rijksoverheid ingezette beleid ten aanzien van al deze aspecten in de bouw en woon- werkleefomgeving. Het kantoorgebouw is energie neutraal en zelfvoor-zienend. Het biedt een unieke inkijk in een breed scala aan innovatieve mogelijkheden. Hierdoor wordt de materie voor investeerders, overheid, gebruikers en particulier be-grijpelijk en bruikbaar.

Het gebouw is opgezet als informatie en educatiecentrum. Het biedt de bezoeker inzicht in de laatste stand der techniek voor de bouw en infra. Zo geeft het gedeelte ruwbouw zicht op de duurzame ontwerpcriteria en flexibele inpassing van ruimtes en installaties. Thermisch actieve bouwdelen in combinatie met warmtepomptechniek, bereikbare lei-dingensystemen voor riolering, luchtbehandeling, elektra en domotica. Het afgewerkt deel van het gebouw geeft een duidelijk inzicht in het comfort en de flexibele oplossingen van ruimtebeleving. Ook worden oplossingen van externe alternatieve energiebronnen op zon, wind en water getoond. Het terreinVanuit de demoruimte is zicht op de infrastructurele ontwikkelingen middels de “moderne snelweg” en het zelf voorzienend verkeersplein.

Continuïteit gegarandeerdDe Kennis-as Bommelerwaard, omvat een levensloopbestendige bebouwing en vernieu-wende infrastructuur. Voldoende van omvang, centraal gelegen en uitstekend bereikbaar. Een nationale primeur met mogelijk een internationale uitstraling. Uiteraard wordt het terrein voorzien van op behoefte afgestemde parkeervoorziening.

Samenwerking met overheden, universiteiten en studentenDe Kennis-as moet de bakermat worden voor innovatie en kennisverrijking. Studen-ten vinden hier een ideale studieomgeving en afstudeerplek. Ze kunnen eigen ideeën direct vertaald zien worden binnen getoonde concepten en infra oplossingen. Het gebouw heeft studiezalen met internet en modemverbindingen met de diverse oplei-dingen. De bereikbaarheid vlak bij het station is ideaal. Als tegenprestatie verzorgen de studenten de rondleidingen en groepspresentaties. Basis is enthousiastmeren en interesseren voor nieuwe technieken en deze continue willen verbeteren.

InTrO is net als STABU een samen- werkingsverband met partners uit de bouwkolom. Ook voor integrale bouwconcepten is het straks belang-rijk dat in bestekken wordt voorzien dat de diverse onderdelen logisch gekoppeld kunnen worden. Dit vraagt visie en logistiek inzicht. Bouwen wordt assembleren met als resultaat duurzame kwaliteit, beheersing faal-kosten en het terugdringen van emis-sies. Kennisverrijking zbetreffende dit onderwerp is essentieel en STABU kan bouwpartijen hierbij ondersteunen.

15STABULLETIN |

In kort De Bond van nederlandse Bestekdeskundigen BnB streeft naar het bevorderen van de kennis, het inzicht en de vaardigheid van de bestekdeskundigen.

BESTEkSPECIfICATIE...

monsters volgens de U.A.V. 1989In het tweede lid van paragraaf 17, van de U.A.V., wordt bepaald dat de aannemer geen bouwstoffen mag verwerken, die niet zijn goedgekeurd. In aanvulling daarop wordt in paragraaf 18 bepaald, dat bouwstoffen, voordat zij in het werk worden ge-bracht door de directie worden gekeurd. Het tweede lid van deze laatste paragraaf luidt vervolgens: “Ten behoeve van de keuring moeten de monsters en bouwstoffen tijdig op het werk of in de werkplaatsen worden aangevoerd. Zolang de directie zulks nodig

oordeelt, blijven door de aannemer ingediende monsters onder haar berusting; zij zijn evenwel voor zijn rekening en blijven voor hem toegankelijk.” Het gebruik van monsters voor de keuring is niet alleen noodzakelijk om te beschikken over een bewijsmiddel, maar ook omdat een monster na keuring soms (bij destructieve beproeving) niet meer geschikt is voor gebruik in het werk.

Keuring geschiedt in principe op basis van de eisen welke in het bestek zijn gesteld, maar kan zich ook uitstrekken tot de functionele geschiktheid en de conformiteit1) van de bouwstof. Daarnaast kan tijdens de keuring ook “specifieke gebrekkigheid” (beschadi-gingen e.d.) van de bouwstof worden vastgesteld. De aannemer moet immers ingevolge U.A.V. paragraaf 17 lid 1 instaan voor “...de goede hoedanigheid van de bouwstoffen, voor de geschiktheid voor hun bestemming en het voldoen aan de gestelde eisen.....”.

Proefstukken en monsters als technische specificatieOmdat niet alle eigenschappen van een bouwstof eenduidig kunnen worden beschreven kan gebruik worden gemaakt van wat men een “materiële representatie” zou kunnen noe-men. Een bekend voorbeeld daarvan is het opzetten van een “proefstuk”. Bijvoorbeeld: de resultaatspecificatie van wit schuurwerk volgens de STABU (R432430.101.c01) bevat (onder meer) de volgende keuzetekst: “Oppervlaktestructuur: overeenkomstig een proef-

‘t gebruik van monsters als

Het gebruik van monsters komt in de U.A.V. alleen ter sprake in paragraaf 18 (Keuring van bouwstoffen). In de praktijk kunnen monsters echter meer functies vervullen dan alleen het deel uitmaken van een steekproef ten behoeve van een partijkeuring. Daarbij valt te denken aan het gebruik van monsters voor het vastleggen van moeilijk te tekenen of te beschrijven eigenschappen of het maken van een definitieve keuze in geval van onvolledig beheersbare productieprocessen. Zelfs is het mogelijk met een monster de geschreven specificatie van een bouwstof geheel te vervangen. Veel bestekschrijvers realiseren zich dit niet goed. Onduidelijke en inconsistente bepalingen en beschrijvingen kunnen daarvan het gevolg zijn.

maakt een monster deel uit van het bestek?Dat een monster wordt beschouwd als onderdeel van het bestek blijkt uit de navolgende uitspraken van de Raad van Arbitrage3) in het kader van inlichtingen en aanwijzin-gen bij de aanbesteding:

Aannemer vorderde schadevergoeding omdat hij dubbel hardgebakken tegels had moeten gebruiken, terwijl het bestek hardgebakken tegels voorschreef.

Commissie: In het bestek stond “hardgebakken tegels volgens monster” en dit monster had voor de aanbesteding ter kennisname van gegadigde gelegen. Zou de aannemer het zijn gaan zien, dan zou hij bemerkt hebben dat een dubbelhard gebakken tegel werd vereist. De tegenvaller heeft hij dus aan zichzelf te wijten. (RvA 1924. nr 432, Jaarverslag 1924, blz. 86)

In het bestek stond omschreven welke steen diende te wor-den toegepast en daarbij was vermeld “volgens monster”.

Waar aannemer stelt dat hem dit monster niet vooraf-gaande aan de bouw is getoond, is arbiter van oordeel dat het op de weg van aannemer had gelegen naar dit monster te informeren. Dat aannemer dit niet deed dient voor zijn rekening en risico te blijven. (RvA 11 februari 2000, nr 20.904 (niet gepubliceerd)).

16 | STABULLETIN

Door: ir. S.W. (Sietze) Wierda namens BNB

BESTEkvlak van 0,5 m2.” Uiteraard zal het de aannemer bij benadering dui-delijk moeten zijn wat er van hem wordt verwacht. Het proefstuk is geen vrijbrief voor de directie om geheel nieuwe eisen aan het werk te stellen, maar er kan aan de hand van het proefstuk een keuze worden gemaakt uit de mogelijkheden die binnen de gege-ven omschrijving voor de stukadoor bestaan (een pleister systeem overeenkomstig de STABU Standaard, hoofdstuk 40, bijlage C, tabel 11). Het gaat hier om het allerlaatste detail, zoals de ontwer-per of opdrachtgever dat voor ogen staat.

Behalve het vervaardigen van een proefstuk (een in het werk vervaardigd monster), kan ook met een elders vervaardigd mon-ster worden gewerkt. Bijvoorbeeld: de bouwstofspecificatie van baksteen metselsteen (B211212.000.c01) bevat (onder meer) de volgende keuzetekst “Overeenkomstig het te verstrekken te-genmonster, overeenkomend met het getoonde monster.” Het tegenmonster van de aannemer moet overeenkomen met het (door de directie) getoonde monster. Als het tegenmonster van de aannemer de goedkeuring van de directie verkrijgt vormt dit de basis voor de bestelling van de aannemer bij de baksteen-leverancier. Voor het gebruik van monsters kan worden gekozen in verband met het moeilijk te beschrijven uiterlijk van een toe te passen baksteen(sortering). Voordat de betreffende baksteen wordt verwerkt is echter nog steeds het bepaalde in de paragra-fen 17 en 18 van de U.A.V. van toepassing (keuring op basis van steekproefsgewijs getrokken monsters uit de partij metselbak-steen). Er is dus sprake van twee verschillende soorten monsters!

Een wat andere situatie doet zich voor, indien van de aannemer wordt verlangd een monster voor te leggen “alvorens over te gaan tot aanschaf van een bouwstof”. Zie bijvoorbeeld de admi-nistratieve specificatie A210006.007.a01: “Voordat onderstaande bouwstoffen door de aannemer worden besteld dient hiervan een monster ter beoordeling aan de directie te worden voorgelegd: ...”. Deze bepaling kan worden gebruikt ingeval het productieproces van partij tot partij en van producent tot producent verschillende resultaten kan opleveren, of indien het resultaat afhankelijk van de gebruikte ondergrond moeilijk te voorspellen is.

Uiteraard moet het bestek voldoende informatie bevatten voor de aannemer om in redelijkheid een (bijna) passend monster te kunnen aanbieden. Bovendien verdient het aanbeveling zo nauwkeurig mogelijk aan te geven waarop het monster zal wor-den beoordeeld (kleur, structuur, textuur).

Soms wordt in bestekken het voorleggen van een monster ver-langd, terwijl de keuze van de bouwstof aan de aannemer wordt overgelaten. Afkeuring van dit monster op grond van het feit dat de ontwerper of opdrachtgever “iets anders in gedachten had”, is in dit geval niet redelijk. Hier is het (uitsluitend) gebruik van een monster niet de juiste oplossing.

1) Burgerlijk Wetboek Boek 7 artikel 17 lid 1:”....De koper mag verwachten dat de zaak de eigenschappen bezit die voor een normaal gebruik daarvan nodig zijn en waarvan hij de aanwezigheid niet behoefde te betwijfelen...”.

2) Let op: een RAL nummer bevat geen specificaties van de kleurtolerantie.3) Hoofdstukken Bouwrecht, uitgave Kluwer, deel 16, blz. 117.

De nauwkeurigheid van monstersHet is niet ondenkbaar dat de afkeuring van een monster stuit op verzet van de aan-nemer. Hoe kan bijvoorbeeld worden vastgesteld of een kleur- of glansgraadafwijking acceptabel is voor de directie of niet? Indien daartoe de mogelijkheid bestaat kan er voor worden gekozen met behulp van twee monsters de grenzen aan te geven waar-tussen de te beoordelen eigenschap een eigenschap moet zijn gelegen. In geval van het beoordelen van de kleur of de glansgraad kan worden gekozen voor het meten van afwijkingen met behulp van apparatuur. Daarbij zal in het algemeen de hulp nodig zijn van gespecialiseerde bedrijven en dienen in de bestekspecificatie de toelaatbare afwij-kingen te worden vastgelegd.

Een duidelijk voorbeeld van het werken met toleranties en monsters kan men vinden in CUR-aanbeveling 100. Van de aannemer een aantal proeftegels (mon-sters) worden verlangd om de kleur van een (gepigmenteerd) betonoppervlak nauwkeurig vast te leggen. Paragraaf 5.2 van de aanbeveling (Kleur en kleurafwijkin-gen gepigmenteerd beton) bevat daartoe de volgende bepaling: “Indien sprake is van gepigmenteerd beton moeten de to-leranties in kleur (cursivering SW) worden vastgelegd aan de hand van proeftegels. Het aantal proeftegels moet in de project-specificatie worden vermeld, maar moet tenminste drie bedragen:

• een tegel met de gewenste kleur• een tegel met de ´lichtste´kleur die is

toegestaan;• een tegel met de ´donkerste´kleur die is

toegestaan. ...”

De “gewenste kleur” kan (bijvoorbeeld) worden beschreven met een RAL nummer of NCS/kleur2)).

Fotografische afbeeldingen als monstersIn de hiervoor genoemde CUR aanbeveling wordt tevens gebruik gemaakt van (met monsters vergelijkbare) fotografische afbeeldingen. Voor de kleur van betonelementen wordt in bijlage A een grijsschaal met fotografische afbeeldingen van betonoppervlak-ken aangeboden (a t/m h). In de toelichting wordt in aanvulling daarop de noodzaak van het maken van proefstukken of een proefwand aanbevolen. Ook in NEN-EN-ISO 8501 wordt gebruik van fotografische afbeeldingen (van metaaloppervlakken) om een resul-taat eenduidig vast te leggen.

SamenvattingNaast de monsters die dienen voor de keuring van bouwstoffen op basis van een steekproef, kunnen we in het bestek de volgende toepassingen van monsters onderscheiden:• Door het uitvoerende bedrijf ver-

vaardigde monsters/proefstukken om in overleg met de directie de definitieve eigenschappen van een variabele vast te leggen ;

• Een monster van de opdracht gever voor het vastleggen van één of meer eigenschappen en eventueel de toegestane afwijking;

• Een monster van de aannemer, waarmee de overeenstemming met het monster van de opdracht-gever (voor aanschaf) kan worden vastgesteld.

17STABULLETIN |

stabulletinDit jaar gaat de 25ste jaargang van STABU-bulletin in. In maart 1986 is de eerste editie van dit huisorgaan verschenen. Was er in de begin jaren vooral aandacht voor met name ontwikkelingen op het gebied van de Stichting STABU, heden ten dage is dit verder uitgebreid met een keur aan besteksgerelateerde informatie.

Vaste rubriekenAlgemeen directeur van STABU, ir. M.L.A.M. (Maarten) van Hezik heeft veel van de artikelen voor het magazine aangeleverd. Daarnaast hebben de afgelopen jaren diverse columns/rubrieken de revue gepasseerd. Zo is de heer ir. S.W. (Sietze) Wierda sinds 2004 een regelmatige auteur van artikelen voor STABU-bulletin. Allereerst op eigen titel, vervolgens onder de noemer van Bond van Nederlandse Bestekdeskundigen (BNB). Door hun doelstelling van het bevor-deren van kennis, inzicht en vaardigheid van de bestekdeskundigen is Wierda tegenwoordig verantwoordelijk voor de column “In kort bestek”, waarin de geroutineerde bestekschrijver en docent, diverse voorbeelden uit de praktijk doorlicht. Alle artikelen zijn verzameld op de website van de BNB geplaatst, zie www.besteksdeskundigen.nl/ publicaties.

Onder Ede wordt de laatste jaren ingevuld door ir. O. Sluizer. Deze founding fa-ther van STABU “was niet alleen getuige van de geboorte van STABU maar zelfs al aanwezig vanaf de conceptie”. Na in september 2004 afscheid te hebben ge-nomen van projectgroep 01 Administratieve Bepalingen bij STABU heeft hij zijn kennis en ervaring ingezet in diverse artikelen waarin hij zijn visie op wet- en regelgeving in de bouw geeft.

Rubriek ‘Uit de praktijk’ was van december 2002 tot oktober 2006 in handen van Adviescentrum Aanbestedingen B & U. Vanaf juni 2007 is het stokje over-genomen door SMI; Stichting Marktwerking Installatietechniek. Deze stichting

vier verschillende verschijningsvormen bij elkaar

wil aanbestedingsprocedures ten behoeve van installatie-bedrijven verder verbeteren, waarbij gestreefd wordt naar evenwichtige, objectieve en transparante vraag- en aan-bodverhoudingen. Door mr. Margreet van Deurzen en ir. Pieter van den Eijnden wordt deze artikelenreeks verzorgd.Vraag het STABU. Van de vragen die onder andere via de telefonische helpdesk, de STABU-gebruikersdagen en de diverse cursussen en opleidingen bij de Stichting STABU zijn binnengekomen wordt in deze rubriek een selectie gemaakt en uitgebreid beantwoord. In de huidige vorm wordt deze rubriek uitgewerkt door ing. H.H.M. Milten-burg, daarvoor was dit in handen van ing. J.G.G. Swagers die ook in de huidige verschijningsvorm de kwaliteitscon-trole mede verzorgt.

Naast deze rubrieken zijn door de jaren heen ook bijdra-gen geweest over “werken met STABU” waarin een 13-de-lig kijkje in de keuken van de STABU-systematiek werd gegeven door technisch directeur Kees Woestenenk. Over administratieve bepalingen werd in de column ‘bouw en recht’ van mr. R.A. Olde Rikkert uitgewijd over de diverse contractbepalingen.

25 jaar!

|18 STABULLETIN|

RedactieDe redactie en productie van STABU-bulletin is de afgelopen jaren gevoerd, in nauwe samenwerking met algemeen directeur STABU ir. M.L.A.M. van Hezik, door:• met ingang van maart 1986 is dit verzorgd door communicatie-adviseur J.G.

Schmidt uit Wassenaar;• met ingang van april 1990, door E.J. van Driesten;• met ingang van februari 1992, gezamenlijke redactie van Diana Kervel en Eve-

lien van Driesten;• Met ingang van december 1994 – onder redactie van Diana Kervel.

Vormgeving/DrukkerDe vormgeving heeft de afgelopen jaren ook veranderingen ondergaan. Tot aan september 2009 heeft het drukproces bij Drukkerij Hooiberg plaatsgevonden. De opmaak werd verzorgd door STABU zelf. Vanaf oktober 2006, op advies van Drukkerij Hooiberg, is dit in handen gegeven bij skerp functionele communi-catie in Doetinchem. Na het faillissement van Hooiberg is gezocht naar een nieuwe drukkerij en deze is in Senefelder Misset te Doetinchem gevonden.

Volgende 25 jaarNaast de lopende rubrieken zullen de komende bulletins in het teken staan van ontwikkelingen van het online bouw-breed informatiesysteem. Meer en meer stapt STABU over van de offline-uitgave (dvd) naar een internetomgeving.

De voordelen van het breder beschikbaar zijn van alle producten heeft de als besteksorganisatie voor de burger- en utiliteitsbouw bekend staande STABU doen besluiten om te investeren in een algemene online-database waaruit diverse onderdelen zijn te selecteren waaronder de STABU²-systematiek, koppeling met de NL/SfB elemen- tenmethode, fabrikantenindex www.bestekservices.nl, technische hulpinformatie, kennissysteem bouwrecht, rapport ‘uitwerking ruimtelijke begrippen en aansluiting op beheerssystemen’ maar ook aan e-learning zal de nodige aandacht worden besteed.

Project Informatie Managementsysteem (PIM), het GB-CAD afsprakenstelsel en IFD Library for BuildingSMART en sluiten de rij.

Suggesties voor verdere onderwerpen zijn welkom bij de redactie van STABU-bulletin via dkervel@stabu.nl.

Evelien van DriestenMaarten van Hezik

Diana Kervel

25 jaar!

‘De komende bulletins staan in het teken van ontwikkelingen van het

online bouwbreed informatiesysteem.’

|STABULLETIN 19|

STABU dIEnSTEn & PRodUCTEn

STABU-website

• Dagelijks up-to-date houden.

• Zeer veel informatie beschikbaar:

• Voorbeeldbestekken;

• Juridische toelichtingen contracten;

• Relevant nieuws voor de doelgroepen.

• www.stabu.org

• Module wetten, besluiten en regelgeving (Bris)

STABU2-besteks-systematiek met STABU-Standaard

•1700 licentiehouders;

•2300 professionele gebruikers;

•50% van totale bouwomzet per jaar zijn projecten beschreven met STABU²-systematiek

(€ 25 miljard).

•Twee updates per jaar; distributie via dvd en internet.

•Inclusief 700 fabrikanten met ± 250.000 producten inclusief index

STABU-cursussen en opleidingen

•Opleiding Bestekschrijver (onder toezicht BNA/ONRI).

• Cursus STABU-bestekssystematiek.

• Cursus STABU Bestekken lezen.

• Cursus Garanties in de bouw.

• Opfriscursus Bestekschrijver.

• Cursus Actualiteit in wet- en regelgeving.

• Cursus Verzekeringen in de bouw.

• Cursus Nieuwe contractvormen in de bouw.

• Cursus Dé (rol van) Standaardvoorwaarden (UAV/UAVTI etc.) bij aanneming van werk in de B&U-sector.

• Cursus Actuele ontwikkelingen in projectmanagement.

• Bedrijfsgerichte cursussen.

20 STABULLETIN|

STABU dIEnSTEn & PRodUCTEn

CAd-afsprakenstelsel

• Vanaf april 2007.

• Update GB CAD Afspraken Stelsel van 1995, inclusief vraagbaak, helpdesk en gebruikersinformatie.

• www.gbcas.nl.

• Te bestellen via internet.

objectenbibliotheek

• IFD Library for buildingSMART.

• Grote investering: € 1,5 miljoen.

• Sinds kort financiële ondersteuning PSIBouw.

• www.ifd-library.org.

• proefproject in Nederland.

de Bouw Meester

• Ontwikkeling en beheer van de nationale vraagbaak bouwrecht voor alle betrokkenen in het bouwproces, inclusief de bijbehorende onderwijsmodules.

PIM

• Nationaal Project Informatie Managementsysteem specifiek voor de Nederlandse bouwnijverheid inclusief de nieuwe elementgerichte bestekssystematiek en relevante documenten.

• www.werkenmetpim.nl

• Te bestellen via internet.

Stichting STABUPostbus 36

6710 BA EDETelefoon: (0318) 63 30 26Telefax: (0318) 63 59 57

E-mail: dkervel@stabu.nlWebsite: www.stabu.org

Meer weten? Neem contact op met Stichting STABU, Ede.

Uitgelicht

21STABULLETIN |

De ‘kruistocht’ van

Integraal ontwerpen is een nieuwe manier van werken die de meest geschikte fysieke, sociale en economische oplossingen voor huisvesting oplevert. BouwQuest begeleidt in samenwerking met HartmanBouwVisie integrale ontwerpprocessen door met een bouwinformatiemodel (BIm) klantwensen, duurzaamheid en systeemdenken te integreren, waarbij deelname en gelijkwaardige inbreng van alle bouwpartijen is gewaarborgd. Dat levert meer én creatieve oplossingen op en maakt beter doordachte keuzes mogelijk. Voldoen aan bouwtechnische eisen, in minder tijd, met minder fouten en met minder kosten; maar mèt behulp van Project Informatie managementsysteem (PIm). Al met al genoeg aanknopingspunten voor de redactie van STABU-bulletin om eens in gesprek te gaan met ontwerpmanager Carl-peter Goossen van dit vooruitstrevende bureau in ede.

Core-business van Bouwquest is ontwerpmanagement. “Dit gaat verder dan project-management omdat er ook inhoudelijk meegekeken wordt met het ontwerp. We betitelen ons ook wel als co-architect. Om een complex ontwerpproces te kunnen managen, wordt er gebruik gemaakt van een morfologisch overzicht. Kenmerkend hiervoor is dat problemen eerst opgesplitst worden om ze hanteerbaar te maken. Problemen in de vorm van het vinden van juiste ventilatie, energiegebruik, con-structieoverspanningen, verlichting, materiaalopbouw, werkplekken enzovoorts. Vanuit kleine deeloplossingen kunnen vervolgens grote oplossingen ontstaan. Dit proces is diepgaand en kost meer tijd dan bij traditionele processen.

Daarentegen zullen de daarop volgende projectfasen juist sneller tot stand kun-nen komen. Met deze ontwerpmethode wordt de opdrachtgever betrokken in een helder en overzichtelijk beslistraject. In de traditionele bouw wordt de op-drachtgever niet zelden geconfronteerd

met slechts één optie. Deze optie is dan de voorkeur van de architect waar dan ja of nee tegen gezegd moet worden. Met onze manier van ontwerpen bevinden we ons trouwens in goed gezelschap; architecten Jacques Herzog en Pierre de Meuron die onder meer het Birds nest in Beijing hebben ontworpen, maken er ook gebruik van”, aldus Goossen.

“Geïntegreerd ontwerpen gaat bij ons hand in hand met BIM (bouwinformatiemodel). De driedimensionale weergave waar-in de geometrie vastligt, samen met een gerelateerde database waarin alle data zoals eigenschappen, relaties, prestaties etc. vastliggen. Door de toepassing van voor de bouw ontwikkeld 3D model wordt de kans op ontwerpfouten veel kleiner. Ik heb binnen de BNA (Bond van Nederlandse Architecten) een aantal lezingen mogen verzorgen over hoe de architecten BIM kunnen implementeren.”

Over het Project Informatie Managementsysteem (PIM) is de ontwerpmanager zeer enthousiast. “Dit gebruiken we om de informatiestroom veel sneller en efficiënter te laten verlopen. Vooral bij cyclische ontwerpen moet je snel met elkaar dingen kunnen bekijken. In het forum in discussie gaan, alle documen-ten erop zetten waarop annotaties geplaatst kunnen worden zijn uitgelezen mogelijkheden. De opdrachtgever krijgt volle-dige toegang tot de projectinformatie om zijn betrokkenheid bij het ontwerp te vergroten. Inzage door het gebruik van PIM uitermate geschikt gebleken”.

eenmanszaak met netwerk“Hoewel ik een eenmanszaak heb, werken we met een aan-tal kleine bedrijven aan het in de markt zetten van ontwerp-management. Daardoor is een heel netwerk ontstaan; en de som van de delen is een grote geoutilleerde club. De grote en complexe projecten worden door een heel team ontworpen, met ieder zijn eigen specialisme. Dat team heeft een pro actieve houding naar elkaar. Het begrijpt elkaars werk, is met dezelfde onderwerpen bezig, maakt juiste, afgewogen keuzes en betrekt de opdrachtgever in het ontwerpproces.

‘architecten Jacques Herzog en Pierre de Meuron maken ook gebruik van dezelfde ontwerpmethode’

22 STABULLETIN|

‘n ontwerpmanager

OnTWerPmAnAGemenTHet onafhankelijk aansturen en/of coachen van meerdere adviseurs in een vroeg stadium wordt ook wel ontwerpmanagement genoemd. Deze manager stuurt niet alleen op de gebruikelijke gotik-aandachtspunten (geld, organisatie, tijd, informatie en kwaliteit) maar juist ook inhoudelijk op ontwerptechnische en bouwkundige samenhang.

Door juist inhoudelijk actief te coachen ontstaat er een chemie tussen verschillende adviseurs die nodig is om een werkelijk geïntegreerd ontwerp tot stand te brengen. In dit proces werken BouwQuest en HartmanBouwVisie samen en vullen elkaar aan.

Project websitesEen ketting is zo sterk als de zwakste schakel. In het proefschrift van Ad den Otter over ‘Design team Communication and Perfor-mance using a Project Website’ komt dat duidelijk naar voren. Goossen vervolgt: “Bij mijn vorige werkgever heb ik regelmatig met een Amerikaanse projectwebsite gewerkt. Deze had een intuïtieve opzet met de mogelijkheid om een keur aan docu-menten, tekeningen en aanvullende zaken op te zetten. Degene die een project begint heeft alle logincodes.

Enerzijds een prima manier van communiceren, maar ander-zijds is er de valkuil dat wanneer een bedrijf weigert mee te werken de projectwebsite geen enkele zin heeft. Dit is een leer-moment voor mij geweest. Sindsdien neem ik in de contracten de clausule op dat er door alle partijen meegewerkt wordt met het uitwisselen van informatie via de projectwebsite”.

VerdienmodelDe prijsverhouding voor de aanschaf van PIM ten opzichte van een eenmanszaak is voordelig. Het is eenvoudig door te bereke-nen in de projecten. Per project berekenen ik de huur van PIM door en bij meerdere projecten kan dit aardig in de papieren gaan lopen en daardoor nog aantrekkelijker. Ik beheer de pro-jecten en kan iedere betrokkene toegang verstrekken.

Mijn ervaring uit een van mijn vorige functies is dat men alle projectleden een vast bedrag lieten betalen om gebruik te maken van het systeem. Daarmee bijvoorbeeld ook de tegel-zetter die vervolgens alleen hoeft te constateren dat de tegels niet rood worden maar blauw. Afwegende dat het om twee wo-ningen ging, heb ik toen kritisch opgemerkt dat de tegelzetter voor dat bedrag nooit instapt. De initiatiefnemer gaf echter aan dat de betreffende tegelzetter het ook voor andere projecten kan gebruiken, mits hij de instalbase van hen overneemt. Een hele discussie volgde waarop het argument dat de winst op de betreffende tegels naar iets gaat waar hij zijn informatie kan ophalen. Dit betekende een ommezwaai in de beleidsvorming”.

PraktijkVeel geld gaat in het uitprinten van tekeningen zitten. “Met behulp van PIM kan aanzienlijk bezuinigd worden op de print-kosten, wat voor een bedrijf al gauw kan oplopen tot € 200,- per maand. Momenteel ben ik betrokken bij het ontwerp van een groot golfterrein “The Dutch” in Spijk. Alleen al de plaatsing van alle tekeningen op PIM, het overbodig zijn om dit elke keer uit te printen maakt de investering van PIM al gerechtvaardigd.

Voor de projectmanager ga ik nog meerdere projecten opzet-ten. Uiteindelijk gaat er een break-even point komen, dat deze projectmanager PIM beter zelf kan gaan aanschaffen. In eerste instantie is deze werkwijze een mooie opstap voor grotere bedrij-ven. Als klein bedrijf maak ik de aanschaf van PIM voor grotere bedrijven eenvoudiger.

AfwegingWij hebben er voor gekozen om een Nederlands programma te pakken, gericht op de bouw. Ook een afweging is de beschik-baarheid, het feit dat er geen software gedownload behoeft te

worden maar de informatie via een browser 24/7 beschikbaar is, is van doorslag-gevende factor geweest bij het aanschaffen. De koppeling met de elementenmethode sluit ook weer aan op BIM; en zo is de cirkel weer rond, aldus Carl-peter Goossen.

Zonder slag of stoot Op de vraag hoe de introductie verloopt van PIM bij projecten geeft Goossen aan: “Bij nieuwe projecten is de communicatie via PIM geen probleem, eigenlijk is iedereen gelijk enthousiast. Bij het halverwege instappen van projecten loop je nog wel eens tegen problemen aan. Een voorbeeld daarvan is dat tijdens de bestekfase van golfterrein ‘The Dutch’ in Spijk tot de conclusie is gekomen dat het handig is om bestekken niet uit te printen maar op de website te zetten, ook ging de aanbesteding via de website. Door dit voorspoedig verloop hebben ze besloten om daarmee verder te gaan.

Daar kwamen de nodige problemen; mensen die de informatie niet op de web-site plaatsen, maar toch via e-mail sturen. Het plaatsen van een bestand in gecomprimeerde vorm enzovoorts. Recent is door Syntens een subsidie vertrekt om een kruistocht langs alle partijen te maken om alles beter op de rit te krijgen, waaronder revisies en het gebruik van workflows”.

Workflow“Een efficiënte manier van werken is namelijk het plaatsen van workflows in PIM. Dit kan perfect binnen een lean planning gebruikt worden om nog meer efficiëntie te krijgen. De goedkeuringsprocedures over tekeningen bijvoorbeeld zijn handig daarmee te verwerken met annotaties en alles wat erbij komt kijken. Voorwaarde is natuurlijk dat iedereen er gedisciplineerd mee werkt. Hou in het achterhoofd welke valkuilen er aan verbonden zijn. Wanneer mensen sceptisch zijn, ga er dan een middagje bijzitten en leg uit hoe het werkt. Want ook in dit geval onbekend maakt onbemind, aldus de heer Goossen van Bouwquest.

.

OPDRACHTGEVER

Projectmanager

Ontwerpmanager

Constructeur

Vergunningen &Contracten

Installatie advies

PVE, Wetten &Regels

Architect

23STABULLETIN |

Uit de praktijk

Wat was nu het bezwaarlijke in deze aanbesteding?Als eerst had de gemeente gekozen voor toepassing van de UAV, dè standaardvoorwaarden voor de bouw van projec-ten met een uitgewerkt bestek van dergelijke omvang. De kracht van deze voorwaarden is dat deze bouwbreed tot stand gekomen zijn. En voorts dat de bepalingen in samen-hang zijn opgesteld, een evenwicht vormen.

Door af te wijken van een UAV-bepaling daar waar die bepaling geen ruimte biedt (het ontbreekt in die bepaling

Stichting marktwerking Installatietechniek is een stichting die aanbestedingsprocedures ten behoeve van instal-latiebedrijven verder wil verbeteren. Daarbij streeft SmI naar evenwichtige, objectieve en transparante vraag- en aanbodverhoudingen.

er waren zelfs afwijkende bepalingen uit een gedeelte van het aanbestedingsbeleid

van de gemeente ‘gewist’

Onevenwichtige contractvoorwaarden?

Voorbeeld overheidssfeerDe aanbesteding van de nieuwbouw van een scholengemeenschap te Woerden. Naast het toepasselijk verklaren van de UAV was tegelijkertijd in een bijlage een aantal wijzigingen op de UAV 1989 opgenomen. Zoals de aansprakelijkheidstermijn voor verborgen gebrek oprekken van 5 jaar naar 10 jaar en de aansprakelijkheidstermijn voor gebreken à la art. 1645 ( oud) BW van 10 naar 20 jaar! Maar ook de waarschuwingsplicht in paragraaf 2 lid 5 en paragraaf 6 lid 14 UAV vergroten door de kwalificatie “klaarblijkelijk” bij tegenstrijdigheid respectievelijk fout te schrappen. Ook was de Raad van Arbitrage buiten spel gezet en werd de overheidsrechter aangewezen als geschillenbeslechter. De argumentatie hiervoor bestond eruit dat de Raad te eenzijdig zou zijn samengesteld.

Bij aanbestedingen in de bouw komt het nog al eens voor dat afgeweken wordt van de standaard-bepalingen uit de UAV. risico’s worden bij de markt-partijen gelegd, in gevallen waarin ze daar eigenlijk niet horen te liggen. Zo komen bijvoorbeeld risico’s die op grond van de wet of de in het verkeer gel-dende opvattingen gewoonlijk bij de opdrachtgever thuishoren of risico’s die op grond van de normaal geldende juridisch-administratieve voorwaarden bij de opdrachtgever horen, bij de aannemer te liggen. Bij contractvorming in de private markt zijn dit soort voorwaarden ook onderdeel van de contractonderhandeling en wordt gezamenlijk een oplossing uitgewerkt.

bijvoorbeeld aan de zinsnede “tenzij het bestek anders bepaalt, geldt…..”) raakt dit evenwicht verstoord. En al helemaal ingeval de afwijking ten koste van de ene partij gaat. Zoals de ontwerpverantwoordelijkheid van de opdrachtgever bij de aannemer leggen* [zie kader >].

In de tweede plaats lijkt de aanbestedende dienst volledig uit het oog te hebben verloren zijn machtige inkooppositie enerzijds en de beperkte positie van de inschrijvers anderzijds.

24 STABULLETIN|

Door: mr. Margreet van Deurzen & ir. Pieter van den Ei jnden

van SMI

Op 16 maart a.s. komen sprekers uit diverse hoeken aan het woord!

In de aanbesteding die onder het Besluit aanbestedings-regels overheidsopdrachten (BAO) dan wel onder het ARW 2005 valt, is geen enkele ruimte voor inschrijvers om voorwaarden te stellen of – bij wijze van onderhandeling – met tegenvoorstellen te komen.

In feite was er sprake van “cherrypicking” van de meest gun-stige bepalingen uit diverse regelgevingen. Het wrange was ook nog eens te constateren dat de van het UAV afwijkende bepalingen uit een gedeelte van het Aanbestedingsbeleid van de gemeente “gewist” waren. Inhoudelijk was er dus geen en-kele afstemming met het aan te besteden project geweest!

Uit de argumentatie van de samenstelling van de Raad van Ar-bitrage viel bovendien af te leiden dat dit aanbestedingsbeleid alweer flink gedateerd moet zijn, daar De Raad van Arbitrage al enige jaren geleden zich diezelfde kritiek heeft aangetrok-ken en daarbij rekening houdt bij haar samenstelling.

Op 16 maart a.s. komen sprekers uit diverse hoeken aan woord. De problematiek van het afwijken van bestaande en bestendig gebruikte algemene voorwaarden tot onevenwich-tige voorwaarden verdient bijzondere aandacht. Aandacht voor de consequenties, aandacht voor de beweegredenen van de gebruikers en aan-dacht voor hoe dit in redelijke banen te leiden. Ook aan bod komt of en hoe de huidige crisis dit pro-bleem in een ander daglicht plaatst.

Kortom een must voor opdrachtgevers en adviseurs, die profes-sioneel aanbesteden hoog in het vaandel hebben. Want daarin past de dialoog met marktpartijen over dit onderwerp.

*Deze verschuiving zit bijvoorbeeld ook verscholen in de volgende zinsnede (uit een ander recent praktijk-voorbeeld) :

Ontbrekende gegevensDe aannemer dient voor de aanbesteding melding te maken van ontbrekende informatie in bestek en te-keningen, die nodig is om het gebouw bedrijfsgereed op te kunnen leveren en om de werkzaamheden goed te kunnen uitvoeren. De aannemer is de deskundige en van hem mag worden verwacht dat ze voldoende

kennis van zaken heeft om deze gebreken in de contractstukken vooraf te kunnen signaleren. Ontbrekende materialen. Leveranties en benodig-de werkzaamheden die tijdens de uitvoering nodig blijken te zijn, komen geheel voor rekening van de aannemer.”

Deze bepaling gaat wel heel ver, want zelfs fouten die pas tijdens de uitvoe-ring naar boven komen, komen uiteindelijk voor rekening van de aannemer. De waarschuwingsplicht van de aannemer is bedoeld om de opdrachtgever zoveel mogelijk te behoeden voor de gevolgen van fouten, voor zover dat binnen de mogelijkheden (qua beschikbare informatie en tijd !) van de aan-nemer ligt. En niet om automatisch voor die gevolgen op te draaien!

SMI organiseert 16 maart 2010 in samenwerking met STABU bij Bouwend Nederland in Zoetermeer een symposium over onevenwichtige contract-voorwaarden.

Kijk voor verdere informatie over dit symposium op de websites www.stabu.org of www.smiweb.nl.

25STABULLETIN |

Cursusaanbod

Cursus STABU-bestekssystematiekOm de invoering van de STABU-bestekssystematiek binnen uw organisatie snel en effectief te laten verlopen, wordt door STABU een dagcursus georganiseerd. In één dag raakt u volledig vertrouwd met de STABU-systematiek. De prijs van deze cursus bedraagt €365,- excl. BTW per persoon, incl. lesmateriaal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats: » 13 april 2010, 25 mei 2010

Cursus STABU Bestekken lezen De Stichting STABU helpt ontvangers van projectbestekken met het kritisch beoordelen van de inhoud. Waar zitten de voetangels en klemmen in de projectbestekken? Welke risico’s zitten erin verborgen? In een ochtend en een middag worden deze belangrijke zaken toegelicht.

In deze cursus wordt uitgebreid aandacht besteed aan de uitleg van die administratieve en technische zaken die grote invloed kunnen hebben op de verantwoordelijkheid en aansprakelijk-heid van de uitvoerende en toeleverende bedrijven in de bouw. Met deze kennis kunnen de bedrijfsrisico’s beter ingeschat worden. Dus alle zaken die invloed hebben op zekerheidstel-ling, garantie, coördinatie, aansprakelijkheid, verzekeringen en geschillen komen aan de orde.

De prijs van deze cursus bedraagt € 365,- excl. BTW per per-soon, incl. lesmateriaal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats:» 23 maart 2010, 4 mei 2010, 15 juni 2010

Opfriscursus Bestekschrijver (4 dagdelen)Speciaal bedoeld voor degenen die de Opleiding Bestekschrij-ver hebben gevolgd en bijgeschoold willen worden over de meest recente ontwikkelingen.

Hoe houdt men zijn kennis up-to-date? Zeker op dit moment, met enerzijds een grote werkdruk die het gevolg is van de grote bouwportefeuille en anderzijds het hoge tempo van nieuwe re-gelgeving op nationaal en Europees vlak, is dat een moeilijke zaak. Hoe staat het nu precies met geïntegreerde contractvor-ming, wet BIBOB, de vernieuwde Woningwet, Bouwstoffenbe-sluit (BSB), CE-markering en KOMO, enz.?

Deze cursus bestaat uit 4 dagdelen (verdeeld over 2 ochtenden en middagen, incl. lunch). De prijs van deze cursus bedraagt € 640,- excl. BTW per persoon, incl. lesmateriaal en lunch.

De Stichting STABU biedt een breed pakket opleidingen aan, gericht op de dagelijkse be-stekspraktijk. een korte opsomming is hieronder vermeld. een volledig overzicht is op de website van STABU (www.stabu.org) opgenomen.

Op de volgende data is nog plaats: » 16+17 maart 2010

Cursus Garanties in de bouwGaranties spelen in de bouw een belangrijke rol. Toch is het een niet éénduidig begrip. Om u wegwijs te maken in de complexe wereld van garanties, wordt door de Stichting STABU een ééndaagse cursus georganiseerd. Tijdens deze dag raakt u volledig ver-trouwd met het fenomeen garanties in de bouw. De prijs van deze cursus bedraagt € 365,- excl. BTW per persoon, incl. lesmateriaal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats:» 15 april 2010, 17 juni 2010

Cursus Actualiteit in wet- en regelgeving in de B&U-sectorDeze cursus Actualiteit in wet- en regelgeving in de B&U-sector is speciaal bedoeld voor hen die graag bijgeschoold willen worden over de meest recente ontwikkelingen in wet- en regelgeving in deze sector.

De cursus is o.a. bestemd voor gebruikers, direct en indirect, van de STABU-besteks-systematiek zoals architecten- en ingenieursbureaus, de opdrachtgevende overheid, woningbouwverenigingen, projectontwikkelaars en aannemers- en installatiebedrijven, leveranciers en producenten van bouwstoffen die in bestekken worden voorgeschreven en iedereen die in zijn of haar dagelijkse functie in het bouwproces te maken heeft met wet- en regelgeving. Door middel van deze cursus, van één dag, is men weer geheel op de hoogte van alle valkuilen in bouwcontracten en weet men hoe deze te vermijden.

De prijs van deze cursus bedraagt € 365,- excl. BTW per persoon, incl. lesmateriaal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats:» 25 maart 2010, 27 mei 2010

Beroepsopleiding Bestekschrijver (24 dagdelen)Deze opleiding tot professionele bestekschrijver behandelt alle relevante onderde-len voor het opstellen van projectbestekken. Ook de nieuwe ontwikkelingen op het terrein van de materialen vragen een steeds grotere kennis en deskundigheid van de bestekschrijver. In de andere bestaande cursussen en opleidingen wordt weliswaar aandacht besteed aan het belangrijke onderdeel “bestekken” maar niet in die mate dat daarmee de professionaliteit van de bestekschrijver wordt verhoogd. Op verzoek van velen heeft de Stichting STABU daarom deze opleiding opgezet. Uitgangspunt daarbij is de kennisoverdracht door ervaren docenten, gericht op de dagelijkse prak-tijk. De opleiding is zowel bouwkundig als installatietechnisch georiënteerd.

De opzet van de opleiding is zodanig dat direct kan worden ingespeeld op verande-ringen in de praktijk. Tot op heden hebben ruim 750 deelnemers deze opleiding met goed gevolg afgesloten. De prijs van de opleiding is € 3150,- excl. BTW per persoon, incl. diners, syllabi, overig studiemateriaal en examengelden.

Op de volgende startdata is nog plaats:» 14 september 2010, 16 september 2010, 1 december 2010

26 STABULLETIN|

STABU 2010

Cursus Verzekeringen in de bouwOp 1 januari 2006 is het nieuwe verzekeringsrecht, opgenomen in Titel 7.17 van het Nieuwe Burgerlijk Wetboek, in werking getreden. Het huidige verzekeringsrecht in het Wetboek van Koophandel bestond namelijk al ruim 160 jaar en was volgens de wetgever hard aan vernieuwing toe. Het nieuwe verzekeringsrecht zal de relatie verzekeraar en verzekerde, zo is de verwachting, in sterke mate beïnvloeden. Om u wegwijs te maken in het nieuwe verzekeringsrecht en de gevolgen hiervan voor de bouw, wordt door de Stichting STABU een ééndaagse cursus georganiseerd. Tijdens deze dag raakt u volledig vertrouwd met het fenomeen verzekeringen in de bouw. De prijs van deze cursus bedraagt € 365,- excl. BTW per persoon, incl. lesmateriaal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats:» 6 mei 2010

Cursus nieuwe contractvormen in de bouwGeïntegreerde contractvormen in de B&U sector zijn niet langer excl. het domein van rijksopdrachtgevers. Om u wegwijs te maken in geïntegreerde contracten in de B&U-sector, wordt door de Stichting STABU een ééndaagse cursus georganiseerd. Tijdens deze dag raakt u volledig vertrouwd met het fenomeen geïntegreerde contracten in de B&U-sector. De prijs van deze cursus bedraagt € 420,- excl. BTW per persoon, incl. lesmateriaal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats:» 1 of 3 juni 2010

Cursus Dé (rol van) standaardvoorwaarden (UAV/UAVTI etc.) bij aanneming van werk in de B&U-sectorStandaardvoorwaarden spelen in de bouw een belangrijke rol. Om u wegwijs te ma-ken in de complexe wereld van standaardvoorwaarden in bouwcontracten, wordt door de Stichting STABU een driedaagse cursus georganiseerd. Tijdens deze dagen raakt u inhoudelijk geheel vertrouwd met het fenomeen standaardvoorwaarden in het algemeen en dé (rol van) standaardvoorwaarden (UAV/UAVTI etc.) bij aanneming van werk in de B&U-sector specifiek.

De prijs van deze cursus bedraagt € 915,- excl. BTW per persoon, incl. lesmateriaal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats:» 27, 28 en 29 april 2010.

Cursus Actuele ontwikkelingen in ProjectmanagementProjectmanagement is een vak dat vaak al werkende is aangeleerd. Veelal is dat een uit-stekende leerschool om de praktische kanten van het vak onder de knie te krijgen, maar daar staat tegenover dat de onderliggende theorie vaak onderbelicht blijft.

De laatste jaren hebben zich ontwikkelingen in het vakgebied voorgedaan die juist op die theoretische aspecten van projectmanagement hun invloed uitoefenen. Te denken

valt aan de tendens om steeds vroeger in het proces het con-tract af te sluiten; het specificeren van de bouwopgave op basis van het prestatieconcept; de wens tot vroege prijszekerheid; de nieuwe geïntegreerde contractvormen op basis van de UAVgc; het aansprakelijkheidsregime van de standaard contractvoor- waarden en rechtspositieregeling dat achterblijft ten opzicht van de huidige wetgeving; de nieuwe aparte aanbestedings- reglementen voor private en publieke aanbesteders; het “gun-nen op waarde” in plaats van op de laagste prijs; de Verborgen Gebreken Verzekering met bijbehorende Technisch Inspec-tie Service als antwoord op de vraag van opdrachtgevers naar garantie op het eindproduct in plaats van kwaliteitscertificering op materialen; de toegenomen regelgeving; enz.

Doordat veel ervaren projectmanagers en projectleiders nogal in beslag worden genomen door hun onderhanden zijnde pro-jecten, mag niet van hen worden verwacht dat zij in detail van deze actuele ontwikkelingen op de hoogte zijn.

De prijs van deze driedaagse cursus bedraagt € 915,- excl. BTW per persoon, incl. lesmateriaal en lunch. Voor 2010 zijn de les-data nog niet bekend; wanneer u belangstelling daarvoor heeft kunt u een e-mail sturen aan hmiltenburg@stabu.nl

Bedrijfsgerichte cursussen Alle voornoemde cursussen en opleidingen zijn ook mogelijk “ín-company” en compleet af te stemmen op de wensen van ùw organisatie.

meer informatieVoor informatie over welke cursus het meest aansluit op uw be-hoeften neemt u contact op met het hoofd opleidingen ing. H.H.M. Miltenburg. Informatie over beschikbaarheid is te verkrijgen bij mevr. E. van der Tuuk: T. (0318) 633026 / postmaster@stabu.nl. De wordt vastgesteld door het Algemeen Bestuur van STABU in haar vergadering van 16-12-2009 en was bij het ter perse gaan van dit bulletin nog niet definitief vastgesteld. De laatste stand van zaken staat op www.stabu.org.

Zover bij de Stichting STABU bekend zijn deze cursussen/opleidin-gen erkende PBO activiteitstypen zoals vastgesteld in de Regeling Permanente Beroepsontwikkeling (PBO) van de BNA en voldoet als activiteit aan de wettelijke bij- en nascholingsverplichting voor architecten, opgenomen in de Wet op de Architectentitel, voort-vloeiend uit de Europese Kwalificatierichtlijn welke de onderlinge erkenning van beroepskwalificaties in de Europese Unie regelt.

27STABULLETIN |

28 STABULLETIN|

In 2009 hebben wederom diverse fabrikanten/toeleveranciers de beslissing genomen om hun producten in zogenaamde Fabrikant-gebonden Product Specificaties (FPS-en) te laten opnemen. Onder deze nieuwe klanten heeft ook Hercules Beton zich geschaard.

Dit Noord-Llimburgse bedrijf, gevestigd in Tienray, is een leverancier van klein en middelgroot prefab-beton en heeft zich gespecialiseerd in vormen en kleu-ren. Dit uit zich in producten in een tiental standaard kleuren en verder de mogelijkheid om elke gewenste kleur op maat te maken. Dagelijks stort Hercules Beton circa zes verschillende kleuren, de meest geleverde kleuren zijn rood, antraciet en wit.

Index“Dat we sindskort ook in de online fabrikantenindex van www.bestekservices.nl zijn opgenomen vinden we een po-sitieve ontwikkeling”, aldus Rolf van den Hurk van Hercules

“Dat we nu ook in de online fabri-kantenindex www.bestekservices.nl

zijn opgenomen vinden we een positieve ontwikkeling”

in STABU:

Beton. In de zoekmachine zijn 3800 Fabrikantgebonden Pro-duct Specificaties (FPS-en) met technische specificaties van producten en bestekservices opgenomen. “De opname in deze index helpt gebruikers om juiste keu-zes te maken ten opzichte van vergelijkbare producten. Wanneer we dit leggen naast de wens om ons beter te profileren met de opname van onze bestekinformatie in de STABU-systematiek, is dit absoluut een toegevoegde waar-de”, aldus het hoofd verkoop.

KlantenHoofd afdeling projecten Marco Rutten vult zijn collega aan: “Voor Hercules Beton kennen vormen van elementen bijna geen beperkingen. De enige beperking die bestaat is dat de mal gemaakt moet kunnen worden. Wanneer

het technisch mogelijk is om een mal te maken dan kan ook het element gemaakt worden. Dit resulteert in steeds meer klantspecifieke maatwerk elementen”.

Naast kleuren en vormen is Hercules marktleider in Nederland van beton- en baksteen lateien. Dit heeft ge-leid tot een samenwerking met de kalkzandsteen industrie. In deze samenwerking worden alle toe te passen lateien,

29STABULLETIN |

‘Naast kleuren en vormen is Hercules marktleider in

Nederland van beton- en baksteen lateien’

in STABU: Hercules Beton bv

tijdens de werkvoorbereiding van de kalkzandsteen leveran-cier, door ons berekend en in de wanden boekjes ingetekend.

De lateien worden tegelijkertijd met de kalkzandsteen ele-menten op het werk geleverd. “Natuurlijk is er ook een uitgebreid standaard assortiment van prefab elementen zoals kantplanken, raamdorpels, spekbanden, lateien en afdekbanden. De kantplanken, lateien en afdekbanden zijn zelfs uit voorraad te leveren. De levertijd loopt hier mee terug van 4 tot 6 weken naar 1 tot 2 werkdagen” eindigt Van den Hurk zijn betoog.

Hercules BetonHercules Beton BV is opgericht op 1 mei 2004 en is gevestigd aan de Nehobolaan 10 in het noord-limburgse Tienray.

Het bedrijf houdt zich bezig met de productie van en de handel in prefab betonelementen voor de woning– en utiliteitsbouw, weg– en waterbouw en de infrastructuur. De producten worden geleverd onder komo-keur.

Naast projectgerelateerde elementen beschikt Hercules Beton BV over een uitgebreid programma aan standaard elementen (kantplanken, dorpels, afdekbanden, spekbanden, lateien, baksteen-lateien, etc.) waarvan diverse artikelen direct uit voorraad leverbaar zijn (lateien, baksteenlateien, kantplanken, penantafdekkers).

Meer informatieOver de opname van fabrikantge-bonden productspecificaties en de index op www.bestekservices.nl is via Stichting STABU via (0318) 633026 meer informatie te verkrijgen.

Op www.herculesbeton.nl is meer informatie terug te vinden over de betonfabriek uit Tienray.

VOOr HErcULES BETON kENNEN VOrMEN VAN ELEMENTEN BIJNA gEEN BEPErkINgEN

BesteksbeoordelingSTABU ontvangt regelmatig de vraag van licentiehouders en gebruikers of er een mogelijkheid bestaat om een bestek te laten controleren. met name bij organisaties die recent licentiehouder van de STABU-bestekssystematiek zijn geworden, bestaat behoefte aan een dergelijke controle. een besteksbeoordeling als STABU dienstverlening is uiteraard mogelijk.

Het enkelzijdig afgedrukte opgestuurde bestek wordt door een STABU-medewerker vooraf van commentaar voorzien en daarna (in maximaal een halve dag) met de opsteller(s) besproken. De becommentariëring en de behandeling er-van vindt plaats bij de Stichting STABU te Ede.

De volgende drie soorten besteksbeoordelingen zijn te onderscheiden:

• beoordeling van de voorbladen en de hoofdstukken 00, 01 en 05 van het bestek. Deze beoordeling betreft voornamelijk het juiste gebruik van de STABU-bestekssystematiek en de juridische aspecten van het onderha-vige bestek.

• beoordeling van het gehele bestek van een relatief eenvoudig project. Dit is een integrale beoordeling waarbij eveneens delen van de werkbeschrijving inhoudelijk worden meegenomen.

• beoordeling van het gehele bestek waarbij de inschakeling van meerdere STABU-medewerkers noodzakelijk is. Het betreft hier dikwijls een bestek van een complex werk of werksoort.

Voor meer informatie kunt u contact op te nemen meting. H.H.M. (Henny) Miltenburg, telefoon (0318) 633026 of stuur een e-mail hmiltenburg@stabu.nl

De tarieven voor deze beoor-delingen variëren van €280,-, €390,- tot € 500,- (prijsstelling 2010) exclusief BTW.

STABU Gebruikersdagenregelmatig organiseert Stichting STABU zogeheten gebruikersdagen. Deze gebruikersdagen zijn bedoeld om als bestekschrijver op de hoogte te blijven van ontwikkelingen op administratief en technisch gebied, om met collega-bestekschrijvers van gedachten te wisselen over zaken waar men tegenaan loopt in de dagelijkse praktijk en om direct vragen te kunnen stellen aan STABU over de uitgaven.

Voor de halfjaarlijkse gebruikersdagen van STABU zijn alvast twee data gepland. Noteert u 22 april en 12 mei alvast in uw agenda? Het programma en aanmeldingsformulier zullen begin april 2010 op de website van STABU te vinden zijn. De presentaties van de afgelopen edities zijn nog op website www.stabu.org te lezen.

Aanmelden kan door een e-mail te sturen aan dkervel@stabu.nl

gebruikers-dag 1:

22 april

gebruikers-dag 2:12 mei

30 STABULLETIN|

Neem Deel AAN De dISCUSSIE!STABU heeft in juni 2009 een eigen groep gecreëerd op LinkedIn; de STABU gebruikersgroep. Linkedin is gekozen omdat het een puur zakelijk network is en omdat het 1.1 miljoen nederlandse professionals telt. Graag doen we nogmaals de oproep om lid te worden van de STABU-gebruikersgroep op LinkedIn.

STABU bestaat voor en door de bouw en wil zich graag met haar licentiehou-ders, klanten en geïnteresseerden verbinden. Nu dus ook via Linkedin! U kunt hier mee praten, nieuws lezen, aankondigingen lezen. En verder kunt u vragen stellen, aan discussies deelnemen, maar ook uw netwerk vergroten! Kortom; wij nodigen u van harte uit om zich met ons op Linkedin te verbinden!

Voor vragen over de gebruikersgroep van STABU op Linkedin kunt u contact opne-men met Diana Kervel van STABU; tel. (0318) 633026 of e-mail dkervel@@stabu.nl.

In het zakelijk Social Networken is het verbinden met mensen uit dezelfde beroepsgroep,

klanten en toekomstige klanten de reden waarom dit zo ontzettend populair is en waardoor dit

alleen nog maar zal toenemen.

kijk op www.linkedin.com!

31STABULLETIN |

De komende evenementen voor 2010 kunt u alvast in uw agenda noteren:

» 16 maart 2010Symposium “Onevenwichtige contractvoorwaarden of niet?” in het Bouwhuis te Zoermeer. Aanmelden via info@smiweb.nl

» 16 & 17 maart 2010Opfriscursus bestekschrijver

» 17 & 18 maart 201017 en 18 maart 2010; Bouw & ICT in de Jaarbeurs te Utrecht. STABU heeft standnummer 05.D006

» 23 maart 201023 maart 2010; Cursus Bestekken lezen

» 25 maart 2010Cursus Actualiteit in wet- en regelgeving

» 13 april 2010Cursus STABU-bestekssystematiek

» 15 april 2010Cursus Garanties in de bouw

» 22 april 2010STABU-gebruikersdag, Ede;

» 27,28 en 29 april 2010Cursus Dé (rol van) standaardvoorwaarden (UAV/UAVTI etc.) bij aanneming van werk in de B&U-sector

» 4 mei 2010Cursus Bestekken lezen

» 6 mei 2010 Cursus Verzekeringen in de bouw

» 12 mei 2010STABU-gebruikersdag, Ede

» 25 mei 2010Cursus STABU-bestekssystematiek

» 27 mei 2010Cursus Actualiteit in wet- en regelgeving

» 1/3 juni 2010Cursus nieuwe contractvormen in de bouw

voor in uw agenda!

WIlly BRAndTlAAn 81 | 6716 RJ EdE (Gld.) | TEl.: (0318) 63 30 26 | fAx: (0318) 63 59 57 | E-MAIl: PoSTMASTER@STABU.nl | WEBSITE: WWW.STABU.oRG

colofon

maart 2010Vijfentwintigste jaargang no. 1

Het STABU-bulletin is het viermaal per jaar verschijnende huisorgaan van de Stichting STABU over de voortgang van het STABU Bouw-breed Informatiesysteem.

Teksten: mr. M.c.A. van Deurzenir. P.A.A. van den Eijndenir. M.L.A.M. van Heziking. H.H.M. Miltenburgir. S.W. Wierda

Dit blad wordt geproduceerd en geredigeerd door:Stichting STABUMevr. D.B. KervelPostbus 366710 BA EDETelefoon: (0318) 63 30 26Telefax: (0318) 63 59 57E-mail: dkervel@stabu.nlWebsite: www.stabu.org

Inlichtingen over advertentietarieven bij STABU.

Overname van de inhoud: graag na overleg met de redactie.

Hoewel uiterste zorg is nagestreefd, staan wij niet in voor eventuele (druk)fouten en/of onvolledigheden en aanvaarden auteurs en redactie deswege geen aansprakelijkheid.

ISSN: 1384-7872

Vormgeving: skerp functionele communicatie, Doetinchem

Drukker:Senefelder Misset, Doetinchem

Prijsoverzicht STABU-producten De STABU-bestekssystematiek voor de woning- en utiliteitsbouw bestaat uit:• STABU-bestanden op dvd;• STABU-Standaard 2007 (boekvorm);• 1 Wachtwoord voor het beveiligde gedeelte van de STABU-website.

De STABU-bestekssystematiek wordt geleverd na afsluiting van een licentie-overeen-komst waaraan een abonnement gekoppeld is. Deze licentie-overeenkomst wordt aangegaan voor een tijdvak van drie kalenderjaren alsmede het jaar waarin de licentie-overeenkomst wordt afgesloten. De genoemde prijzen zijn inclusief leverings- en administratiekosten en zijn excl. de verschuldigde BTW. De STABU- Standaard 2007 is tevens separaat te verkrijgen. De tarieven voor 2010 zijn d.d. 16 december 2009 door het Algemeen Bestuur van de Stichting STABU vastgesteld op:

De gelieerde systeemhuizen hebben speciaal voor het “STABU-Compact” gebruik ook hun STABU-programma tegen gereduceerde prijzen beschikbaar gesteld.

De STABU-Standaard 2007; dit is het boek waarin de basis kwaliteitseisen staan om-schreven waaraan een werk moet voldoen op zowel technisch als administratief gebied:

Project Informatie management (PIm) De prijs wordt bepaald door: soort organisatie, grootte van de organisatie, gebaseerd op totaal aantal werknemers. Een rekenmodel is opgenomen op www.werkenmetpim.nl

STABU-Standaard 2007 € 75,-

Het GB CAD-Afsprakenstelsel (GB CAS) is primair bedoeld voor gestructureerd tekenwerk van 2D CAD-tekeningen en informatie-uitwisseling. Geïntegreerd Bouwen (GB), als eigenaar/ beheerder/uitgever van het GB CAS, heeft werkzaamheden uitgevoerd die hebben geleid tot een nieuwe en geheel herziene uitgave, versie 4. De Stichting GB is met de Stichting STABU overeengekomen dat deze laatste de distributie, de promotie en het onderhoud van het GB CAS 4.0 ter hand neemt. Distributie vindt plaats via internet: www.gbcas.nl

Aanschaf Licentie STABU in de periode

januari t/m maartapril t/m junijuli t/m septemberoktober t/m december

STABU COmPLeeT(t/m 5 werkplekken*)

€ 950,00€ 712,50€ 475,00€ 237,50

STABU COmPACT(t/m 5 werkplekken*)

€ 395,00€ 296,25€ 197,50€ 98,75

*Per vijf werkplekken wordt de prijs verdubbeld.

GB-CAS € 145,-

32 STABULLETIN|