spt-taŞima gÜcÜ
DESCRIPTION
SPT-TAŞIMA GÜCÜTRANSCRIPT
-
UKUROVA NVERSTES FEN BLMLER ENSTTS
YKSEK LSANS TEZ
lker Gkhan AHN
ADANA YUMURTALIK SERBEST BLGES TERSANE SAHASI JEOLOJK VE ZEMN ETD
JEOLOJ MHENDSL ANABLM DALI
ADANA, 2011
-
UKUROVA NVERSTES FEN BLMLER ENSTTS
ADANA YUMURTALIK SERBEST BLGES TERSANE
SAHASI JEOLOJK VE ZEMN ETD
lker Gkhan AHN
YKSEK LSANS TEZ
JEOLOJ MHENDSL ANABLM DALI
Bu Tez ..../...../... Tarihinde Aadaki Jri yeleri Tarafndan Oybirlii/Oyokluu le Kabul Edilmitir. .. . Do.Dr. Altay ACAR Do.Dr. Ergl YAAR Yrd. Do.Dr. Hakan GNEYL DANIMAN YE YE Bu Tez Enstitmz Jeoloji Mhendislii Anabilim Dalnda Hazrlanmtr. Kod No:
Prof. Dr. lhami YENGL Enstit Mdr
Not: Bu tezde kullanlan zgn ve baka kaynaktan yaplan bildirilerin, izelge, ekil ve fotoraflarn
kaynak gsterilmeden kullanm, 5846 sayl Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki hkmlere tabidir.
-
I
Z
YKSEK LSANS TEZ
ADANA YUMURTALIK SERBEST BLGES TERSANE SAHASI JEOLOJK VE ZEMN ETD
lker Gkhan AHN
UKUROVA NVERSTES FEN BLMLER ENSTTS
JEOLOJ MHENDSL ANABLMDALI
Danman: Do. Dr. . Altay ACAR Yl:2011, Sayfa:95 Jri : Do. Dr. . Altay ACAR Do. Dr. Ergl YAAR
Yard. Do. Dr. Hakan GNEYL
Yumurtalk blgesi nmzdeki yllar ierisinde yaplacak sanayii ve turizm yatrmlar ile yaplama asndan n plana kacak bir blgedir. Bu alma Adana ili Yumurtalk ilesi, Adana Yumurtalk Serbest Blgesi, iinde kalan yaklak 65.00 hektar alann jeolojik ve zemin etd iin hazrlanmtr.
almann amac incelenen araziyi temel zemini ve temel inaat ynnden irdelemek, elde edilen verileri deerlendirerek yaplamaya ynelik sonu ve nerileri sunmaktr. Arazi almalar esnasnda ett alan ve yakn civarnn jeolojik zellikleri detayl olarak incelenmitir. Daha sonra blgenin depremsellii gz nnde bulundurularak olas deprem sonularnn etkisi belirlenmitir.
Anahtar Kelimeler: Terzaghi, Tersane, Yumurtalk Serbest Blgesi, Akdeniz
Gemicilik
-
II
ABSTRACT
MSc THESIS
THE GEOLOGICAL AND SITE INVESTIGATION FOR SHIPYARD AREA IN YUMURTALIK FREE ZONE OF ADANA
lker Gkhan AHN
UKUROVA UNIVERSITY
INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES DEPARTMENT OF GEOLOGICAL ENGINEERING
Supervisor : Assoc. Prof. Dr. . Altay ACAR
Year: 2011, Pages: 95 Jury : Assoc. Prof. Dr. . Altay ACAR
: Assoc. Prof. Ergl YAAR : Asst. Prof. Dr. Hakan GNEYL
The Yumurtalk region will come to the forefront by the constructions and
investments will be done in the near future. This study of thesis was done for the area, which is 650.000 sqm surface, in
Adana, Yumurtalk Free Zone, for geological and soil survey. The purpose was to analyse the area for foundation soil and groundworks
criterias and to comment on the results for constructions. During the period, the geological properties of the etude area were
investigated in details. Besides, the earthquake parameters were analysed all and the probable results
were determined.
Key Words: Terzaghi, Shipyard,Yumurtalk Free Zone, Akdeniz Shipping.
-
III
TEEKKR
Bu alma 2009-2010 retim Ylnda,ukurova niversitesi Mhendislik-
Mimarlk Fakltesi, Jeoloji Mhendislii Blm retim yelerinden Sayn
Doc.Dr. Altay Acar ile hazrlanmtr.
almalarm Sresince Beni Ynlendiren Ve Manevi Desdeklerini
Esirgemeyen Deerli Hocam Sayn Doc.Dr. Altay Acara teekkrlerimi sunarm.
almalarmz boyunca birlikte altm arkadam Jeo. Mh. Abdullah
AFATa ofis almalarnda bana verdii destekten dolay statistik ve Veri
Deerlendirme Uzm. . Kerem BCKe ve tm sre boyunca beni destekleyen
aileme teekkr ederim
-
IV
NDEKLER SAYFA
Z .......................................................................................................................... I
ABSTRACT ............................................................................................................ II
TEEKKR ........................................................................................................... III
NDEKLER .......................................................................................................IV
ZELGELER DZN ...........................................................................................VI
EKLLER DZN ................................................................................................. X
1. GR ................................................................................................................ 1
1.1 AMA ......................................................................................................... 1
1.2 NCELEME ALANININ TANITILMASI .............................................................. 2
1.2.1 Jeomorfoloji ve evresel Bilgiler ............................................................ 2
1.2.2 Projeye Ait Bilgiler ................................................................................. 4
1.2.3 mar Durumu .......................................................................................... 4
2. NCEK ALIMALAR ................................................................................. 5
3. MATERYAL VE METOT ................................................................................ 9
3.1 MATERYAL ................................................................................................. 9
3.2 METOT ........................................................................................................ 9
3.2.1 Literatr Taramas ................................................................................... 9
3.2.2 Arazi almalar .................................................................................. 10
3.2.3 Laboratuar almalar .......................................................................... 14
3.2.4 Yeralt ve Yerst Sular ....................................................................... 15
4. ARATIRMA BULGULARI .......................................................................... 17
4.1 ALIMA ALANI VE YAKIN CVARININ JEOLOJS-TEKTON ..................... 17
4.1.1 Genel Jeoloji ......................................................................................... 17
4.1.2 Tektonik ve Depremsellik ..................................................................... 21
4.1.3 nceleme Alan Lokal Jeoloji ................................................................. 32
4.2 ALIMA ALANININ MHENDSLK JEOLOJS............................................. 34
4.2.1 Arazi Deneyleri: Standart Penetrasyon Deneyi (SPT) Sonular ............ 35
4.2.2 Kara ve Deniz Ksm Alan Zeminlerin Fiziksel ve Mekanik zellikleri 41
4.2.3 MHENDSLK ANALZLER VE DEERLENDRME ................... 54
-
V
4.2.4 Svlama ve Yanal Yaylma Analizi ve Deerlendirilmesi .................... 74
4.2.5 Oturmaime Potansiyelinin Deerlendirilmesi ................................... 79
4.2.6 Doal Afet Risklerinin Belirlenmesi...................................................... 79
4.2.7 Kara ve Deniz Yaplar in nerilen Dolgu Malzemeleri zellikleri .... 80
5. SONULAR ................................................................................................... 87
KAYNAKLAR ....................................................................................................... 91
ZGEM ........................................................................................................... 95
-
VI
ZELGE DZN SAYFA
izelge 1.1. nceleme Alan Ke Koordinatlar ...................................................... 2
izelge 3.1. alma alannda kullanlan TSE standartlar ........................................ 7
izelge 3.2. SPT-N deerlerine gre kumlu zemin zellikleri (Bowles,1996) .......... 9
izelge 3.3. SPT-N deerlerine gre killi zemin zellikleri (Bowles,1996) ............ 10
izelge 3.4. Kara ve Deniz sondajlarnn zellikleri ............................................... 11
izelge 4.1. Deprem blgelerine gre olas maksimum yer ivmesi deerleri
(DAD, 1996) ....................................................................................... 22
izelge 4.2. nceleme alanndaki lokal ve blgesel deprem kaynaklar .................... 24
izelge 4.3. Boore ve di. (1997)ye gre Kara ve Deniz yaplar iin olas
ivme deerleri ..................................................................................... 26
izelge 4.4. Sadigh ve di. (1997)ye gre Kara ve Deniz yaplar iin olas
ivme deerleri ..................................................................................... 27
izelge 4.5. Campbell ve di. (1997)ye gre Kara ve Deniz yaplar iin olas
ivme deerleri .................................................................................... 27
izelge 4.6. Kara ve Deniz Yaplar iin olas ortalama ivme deerleri ................... 28
izelge 4.7. SSE ve OBE iin olaslk deerleri ...................................................... 28
izelge 4.8. Deterministik analizde SSE iin elde edilen ortalama deerler ............. 29
izelge 4.9. Kara sondaj SKK-01den elde edilen SPT-N deerleri
ve tanmlamalar ................................................................................... 32
izelge 4.10. Kara sondaj SKK-02den elde edilen SPT-N deerleri
ve tanmlamalar .................................................................................... 32
izelge 4.11. Kara sondaj SKK-03den elde edilen SPT-N deerleri
ve tanmlamalar .................................................................................. 32
-
VII
izelge 4.12. Deniz sondaj SKD-01den elde edilen SPT-N deerleri
ve tanmlamalar ................................................................................. 33
izelge 4.13. Deniz sondaj SKD-02den elde edilen SPT-N deerleri
ve tanmlamalar .................................................................................. 33
izelge 4.14. Deniz sondaj SKD-03den elde edilen SPT-N deerleri
ve tanmlamalar ................................................................................... 34
izelge 4.15. Deniz sondaj SKD-04den elde edilen SPT-N deerleri
ve tanmlamalar .................................................................................. 34
izelge 4.16. Deniz sondaj SKD-05den elde edilen SPT-N deerleri
ve tanmlamalar .................................................................................. 35
izelge 4.17. Deniz sondaj SKD-06den elde edilen SPT-N deerleri
ve tanmlamalar ................................................................................... 35
izelge 4.18. Deniz sondaj SKD-07den elde edilen SPT-N deerleri
ve tanmlamalar .................................................................................. 36
izelge 4.19. Deniz sondaj SKD-08den elde edilen SPT-N deerleri
ve tanmlamalar ................................................................................. 36
izelge 4.20. Deniz sondaj SKD-09den elde edilen SPT-N deerleri
ve tanmlamalar .................................................................................. 37
izelge 4.21. Kil Serbest Basn deneyi sonular ................................................... 40
izelge 4.22. Kil Konsolidasyon deneyi sonular .................................................. 40
izelge 4.23. Zemin Gruplar (AIGM, 2007) .......................................................... 50
izelge 4.24. Yerel zemin snflar ve spektrum karekteristik periyotlar
(AIGM, 2007) .................................................................................. 51
izelge 4.25. Terzaghi Yntemine gre tama gc deerleri ............................... 52
izelge 4.26. Meyerhof Yntemine gre tama gc deerleri ............................. 53
-
VIII
izelge 4.27. Hansen Yntemine gre tama gc deerleri ................................. 54
izelge 4.28. Tama gc toplu sonular .............................................................. 55
izelge 4.29. Zemin Gruplar (AIGM, 2007) .......................................................... 56
izelge 4.30. Yerel zemin snflar ve spektrum karekteristik periyotlar
(AIGM, 2007) .................................................................................... 57
izelge 4.31. Deniz taban kumlar iin zemin emniyet gerilmesi ve yatak
katsays deerleri ............................................................................. 58
izelge 4.32. SPT-N=4 deeri iin tama gc hesaplar (ok gevek KUM) ......... 59
izelge 4.33. SPT-N=8 deeri iin tama gc hesaplar (gevek KUM) ............... 61
izelge 4.34. SPT-N=15 deeri iin tama gc hesaplar (orta sk KUM) ........... 63
izelge 4.35. SPT-N=35 deeri iin tama gc hesaplar (sk KUM) .................. 65
izelge 4.36. SPT-N=50 deeri iin tama gc hesaplar (ok sk KUM) ............ 67
izelge 4.37. Deniz taban kumlar iin zemin emniyet gerilmesi ve yatak
katsays deerleri .............................................................................. 69
izelge 4.38. Svlama analizi (su derinlii 1,00m ve derinlik 5,00m) ................... 70
izelge 4.39. Svlama analizi (su derinlii 1,00m ve derinlik 10,00m).................. 71
izelge 4.40. Svlama analizi (su derinlii 1,00m ve derinlik 20,00m).................. 72
izelge 4.41. Killi zeminlerin ime potansiyelinin deerlendirilmesi ..................... 74
izelge 4.42. Kara yaplarnda ar ykler iin dolgu zellikleri ............................. 75
izelge 4.43. ASTM D 3282-93e gre kara yaplarnda hafif yap temeli alt
dolgusu zellikleri ............................................................................. 76
izelge 4.44. BS 6031e gre kara yaplarnda temel alt i dolgunun zellikleri .... 77
izelge 4.45. Deniz yaplar temeli alt taban dolgusu zellikleri ............................. 77
izelge 4.46. DIN 18134 (2002)e gre edilmesi gereken deerler .......................... 78
izelge 4.47. ASTM 3282 ve BS 6031e gre elde edilmesi gereken deerler ......... 78
-
IX
-
X
EKLLER DZN SAYFA
ekil 1.1. nceleme alannn denizden genel grnm ........................................ 3
ekil 1.2. nceleme alannn karadan genel grnm .......................................... 3
ekil 3.1. Denizde yaplan sondajlarn genel grnm ....................................... 8
ekil 4.1. Trkiye genelinde 2006-2007 dneminde oluan depremler (Boazii
niversitesi Kandilli Rasathanesinin Web sayfasndan alnmtr ...... 23
ekil 4.2. Kat-ok Kat KLin sondajlardan elde edilen numune rnei (SKK-
01-SPT02) .......................................................................................... 38
ekil 4.3. Kat-ok Kat KLin sondajlardan elde edilen numune rnei (SKK-
01-SPT02) .......................................................................................... 39
ekil 4.4. Kat-ok Kat KLde serbest basn ve konsolidasyon deneyleri ....... 41
ekil 4.5. Sondajlardan elde edilen gzenekli-gzeneksiz bazalt rnekleri ......... 42
ekil 4.6. Sondajlardan elde edilen bazalt karot rnekleri ................................... 43
ekil 4.7. Ayrm kilta-kumtann sondajlardan elde edilen numune rnei
(SKD-01-SPT03) ............................................................................... 44
ekil 4.8. Gevek KUMun sondajlardan elde edilen numune rnei (SKD-02-
SPT01) ............................................................................................... 46
ekil 4.9. Orta sk KUMun sondajlardan elde edilen numune rnei (SKD-02-
SPT02) ............................................................................................... 47
ekil 4.10. Sk KUMun sondajlardan elde edilen numune rnei (SKD-02-
SPT03) ............................................................................................... 47
ekil 4.11. Sk KUMun sondajlardan elde edilen numune rnei (SKD-05-
SPT05) ............................................................................................... 48
ekil 4.12. ok sk KUMun sondajlardan elde edilen numune rnei (SKD-02-
SPT04) ............................................................................................... 48
ekil 4.13. Deniz taban kumlarda tane dalm yzdeleri .................................... 49
ekil 4.14. SPT-N=4 deeri iin kumlarda zemin emniyet gerilmesi-temel
genilii ilikileri ................................................................................ 60
ekil 4.15. SPT-N=8 deeri iin kumlarda zemin emniyet gerilmesi-temel
genilii ilikileri ................................................................................ 62
-
XI
ekil 4.16. SPT-N=15 deeri iin kumlarda zemin emniyet gerilmesi-temel
genilii ilikileri ................................................................................ 64
ekil 4.17. SPT-N=35 deeri iin kumlarda zemin emniyet gerilmesi-temel
genilii ilikileri ................................................................................ 66
ekil 4.18. SPT-N=50 deeri iin kumlarda zemin emniyet gerilmesi-temel
genilii ilikileri ................................................................................ 68
-
1. GR lker Gkhan AHN
1
1. GR
Bu alma, ukurova niversitesi Fen Bilimleri Enstitsne bal Jeoloji
Mhendislii Anabilim Dalnda Yksek Lisans Tezi olarak hazrlanmtr.
Giri ana bal altnda, almann amac ile Adana ili Yumurtalk ilesi,
Adana Yumurtalk Serbest Blgesi, iinde kalan yaklak 65.00 hektar alann jeolojik ve
zemin etd iin hazrlanmtr.
1.1 Ama
almann amac incelenen araziyi temel zemini ve temel inaat ynnden
irdelemek, elde edilen verileri deerlendirerek yaplamaya ynelik sonu ve
nerileri sunmaktr. Bu almann ilk aamasnda inceleme alan yerinde grlerek
jeolojik ve jeoteknik adan ilk veriler elde edilmitir. Arazi almalar srasnda
karotlu sondajlarn yaplmas, yerinde deneylerin yaplmas, numune alnmas ve
laboratuar deneylerinin yaplmas Trk Standartlar Enstitsnn ilgili standartlarna
uygun olarak gerekletirilmitir. alma kara ve deniz olmak zere iki ksmdan
olumaktadr. Karada toplam derinlikleri 60.00m olan 3 adet karotlu sondaj ve
denizde toplam derinlikleri 208.20m olan 9 adet karotlu sondaj Haziran-Austos
2007 dneminde almtr. Ayrca kara yaplarnda zeminin yaps ve arazi verilerini
desteklemek amacyla 1 adet aratrma ukuru almtr. Elde edilen veriler kara ve
deniz yaplar iin ayr ayr deerlendirilmitir.
Arazi almalar esnasnda ett alan ve yakn civarnn jeolojik zellikleri
detayl olarak incelenmitir. Daha sonra blgenin depremsellii gz nnde
bulundurularak olas deprem sonularnn etkisi belirlenmitir.
-
1. GR lker Gkhan AHN
2
1.2 nceleme Alannn Tantlmas
1.2.1 Jeomorfoloji ve evresel Bilgiler
nceleme alan Dou Akdeniz Blgesinde Adana ili Yumurtalk ilesi snrlar
ierisinde Adana Yumurtalk Serbest Blgesinde yer almaktadr. 1/25000 lekli
Trkiye Topografik haritalarnda Mersin O35 b2 paftasnda bulunmaktadr. Kara
alan ve denizalan koordinatlar izelge 1.1.de ve genel grnm ekil 1.1. ve
1.2.de verilmitir. Adana Yumurtalk Serbest Blgesi, skenderun Krfezi'nde,
Adana-Hatay illerinin birleimindedir. Ulam asfalt karayolu veya otoyol ile her
mevsim olanakldr. Blge Akdeniz ikliminin etkisi altndadr. Yazlar scak ve kurak,
klar lk ve yaldr. Morfolojik bakmdan dz bir topografyaya sahip olan arazide
ykselim ok az olmakla birlikte gneyden kuzeye dorudur.
izelge 1.1. nceleme alan ke koordinatlar
KARA ALANI KOORDNATLARI
X (Dou) Y (Kuzey)
1 499.227,00 4.088.262,00
2 499.313,00 4.088.308,00
3 499.253,00 4.088.399,00
4 499.400,00 4.088.488,00
5 499.572,00 4.088.203,00
6 499.347,00 4.088.068,00
DENZ ALANI KOORDNATLARI
X (Dou) Y (Kuzey)
1 499.347,00 4.088.068,00
2 499.653,00 4.087.580,00
3 499.875,50 4.087.721,00
4 499.572,00 4.088.206,00
-
1. GR lker Gkhan AHN
3
ekil 1.1 nceleme alannn denizden genel grnm
ekil 1.2. nceleme alannn karadan genel grnm
Adana ilinde nemli fizyografik birimler dalar ve ovalardr. Yumurtalk
Serbest Blge Alannda dalk araziler kuzeydouda Misis dalar ile balar ve
kuzey-kuzeydou: gney-gneybatya doru uzanrlar. Adana ilinin kuzeyi tamamen
dalk gneyi ise ovalktr. Ovalar ve dalar arasnda ise hafif ve orta engebeli gei
blgesi vardr. Seyhan ve Ceyhan blgenin btn drenajn salayan iki nemli
nehirleridir. Adana ilinde genel olarak iki tip iklim grlr. Bunlar ky ve ovalardaki
Akdeniz iklimi, ikincisi yksek yerlerdeki karasal iklimdir. Bitki rts olarak,
ovalk kesimlerde tarm yapld iin doal bitki rts yoktur. Ovalardan sonra
-
1. GR lker Gkhan AHN
4
balayan dk ykseltili, hafif ve orta eimli yerlerde seyrek allk, orman veya her
ikisinin karm grlr. Yksekliin artmas ile bitki rts ormana dnr.
nceleme alannda kara yaplarnn yaplaca alanda en dk kot 03.30 m ve
en yksek kot da 09.00 mdir. Kot fark sadece 5.70 mdir. Yksek kotlar inceleme
alannn kuzeybat kesiminde yer alrken sahann gneydou kesimi daha dk
kotlar ve deniz ky kenar hatt boyuncadr. Arazinin genel eimi %10dan dktr.
Sahada tamamyla bitkisel rt yer almaktadr. Jeolojik birimler rt birimi dnda
yzeyde gzlenmemektedir.
nceleme alannda deniz yaplarnn yaplaca alanda en yksek kot 03.30 m
ve en dk kot da -08.50 mdir. Kot fark 11.80 mdir. Deniz taban morfolojisinin
genel eimi %10dan dktr. Jeolojik birimler gncel deniz taban rt birimi
dnda deniz taban yzeyinde gzlenmemektedir.
1.2.2 Projeye Ait Bilgiler
Adana ili Yumurtalk ilesi, Yumurtalk Serbest Blgesi Mersin O35 b2
paftas 9/2Ada Akdeniz Gemi naa Sanayi A. . tarafndan tersane inaat
yaplacaktr. Ylda 7000-15000 ton arl arasnda orta ve byk apta alt gemi
ina edilerek suya indirilmesi planlanmaktadr. Proje kapsamnda yaplacak inaat ile
genel altyap ve evre dzenlenmesi planlanmaktadr. Projeye ait bilgiler EK-2de
verilmitir.
1.2.3 mar Durumu
nceleme alan Adana li Yumurtalk lesi, Yumurtalk Serbest Blgesi
ierisinde yer almaktadr.
-
2. NCEK ALIMALAR lker Gkhan AHN
5
2. NCEK ALIMALAR
Uurlu (1996), agrega retiminde ortaya kan taununun beton zellikleri
zerine etkisini belirlenmitir. Su-imento oran yksek olan betonlarn taunu
eklenmesi ile zelliklerinin iyiletii belirlenmitir. Ayrca taunu fazla olan beton
karmlarnda beton geirgenliinin, su emme orannn ve porozitesinin azald,
basn dayanmnn artt saptanmtr. nce agrega ierisindeki ince malzemenin
(kil hari) ykatlmadan beton tasarmda kullanlmas gerektii belirtilmitir.
Halili (2003), krma-eleme tesis tasarmlarn incelemi ve kaliteli agrega
retimi iin uygun tesis donanmlar belirlemitir. Agrega kalitesini etkileyen
faktrlerin banda tan krlma (sktrarak krma, arptrlarak krma) ile ocak
malzemesinin litolojik, yapsal ve fiziksel zellikleri geldiini belirlemitir. Kaliteli
ve kbik malzeme retimi iin arptrma zellikli dey milli krclarn
kullanlmasnn verimi artrd sonucuna varmtr. Krma tesislerindeki krc
baklarnn dkmnde kullanlan kimyasal karmn, tan litolojisine ve alma
ortamnn hidrojeolojik ve hidrolojik durumuna gre ayarlanmas gerektiini
belirtmitir. Bylece bak ve astardaki anma en aza indirilmektedir. Kireta,
kumta, bazalt gibi farkl kayalarda ayr zellikte krc gelitirilmesi, krma-eleme
kalite ve verimini artrarak retim maliyetini drd sonucu bulunmutur.
Uluz ve di. (2004) krma-eleme tesislerinde inceleme yaparak krma kum
ierisindeki ta unu miktar artyla, kilin krma kum ierisine giri nedenleri
incelemitir. Krma-eleme tesislerinden alnan rnekler zerinde laboratuar deneyleri
yaplarak ta ocann, krma tesisinde retilen agregalarn karakteristik zellikleri
belirlenmitir. Krma kum ierisindeki taunu ve kil miktarlarndaki deimeler
dikkate alnarak beton tasarmlar yaplm bu srada alnan rnekler zerinde yaplan
deneyler, beton kalitesi karlatrlmal olarak deerlendirilmitir. Bileiminde
taunu ve kil bulunduran krma kumun beton retiminde kullanlmas durumunda
karlalacak kalite sorunlar belirlenmesi amac ile deneme retimleri yaplmtr.
Aratrmaclar, krma kumda bulunan ince madde miktarnn ve zelliklerinin bu
agregayla retilecek betonun kalitesini dorudan etkilediini belirlemilerdir. Krma
kum ierisindeki taunun, beton kalitesine belli bir lde katkda bulunduu fakat
-
2. NCEK ALIMALAR lker Gkhan AHN
6
orann artmasyla birlikte kalite sorunlarna neden olduu saptanmtr. Krma kumda
bulunan kilin ise beton iin nemli kalite sorunlarna neden olduu bulunmutur.
avuolu ve di. (2005) Harit ayndan elde edilen ve Kukayas krma-
eleme tesisinde retilen krlm dere agregasnn beton dayanmna etkisi
aratrmtr. Yksek ince madde miktarnn zgl yzey alannda bir art meydana
getirerek beton karmnn su ihtiyacn nemli lde arttrd ve beton basn
dayanmn olumsuz ynde etkiledii belirlenmitir. Bu almada kullanlan krlm
dere agregasnn, yaplan alma sonrasnda beton agregasn olarak kullanlabilecei
sonucuna varlmtr.
Topu ve di. (2006), Eskiehir blgesinde farkl agrega ocaklarndan alnan
ve hazr beton santrallerinde ince malzeme olarak kullanlan ince agregalarn metilen
mavisi deerleri belirlemitir. Bu agregalarla retilen beton rneklerinin metilen
mavisi deerleri ile fiziksel ve mekanik zellikler arasnda iliki kurulmaya
allmtr. ok ince malzeme ierii, ince agregann beton zerine olumlu etkisini
tek bana yanstmad saptanmtr. Bu yzden ok ince malzeme kalitesini
belirlemek iin metilen mavisi deneyi yaplmas ve ok ince malzeme ierii ile
metilen mavisi deney sonular birlikte incelenmesi gerektii belirtilmitir.
Arslan ve di. (2006), Krehir yresi ta ocaklarndan salanan krmatalarn
beton agregas olarak kullanlabilirlii incelenmitir. Standartlara uygun olarak
retilen sertlemi beton gruplar zerinde gerekletirilen beton deneyleri
sonularna gre; basn dayanm, zgl arlk, yarmada ekme dayanm, elastisite
modl yksek betonlarn, agrega zgl arlk ve birim arlnn yksek, anma
ve kusurlu tane orannn dk olduu bulunmutur. Beton basn dayanm dk
olanlarnsa, agrega zgl arlk ve birim arlnn dk, anma ve kusurlu tane
orannn yksek olduu belirlenmitir.
zgan (2005), krmata ierisinde bulunan taununun beton basn
dayanmna olan etkisi aratrmtr. almada, %0, %5, %10, %15 oranlarnda
taunu ieren beton rneklerinin basn dayanmlar arasnda nemli lde fark
olduu, taunu miktar arttka beton basn dayanmnn artt saptanmtr.
Uar (2008), agrega retiminde amalanan kalitenin salanabilmesi iin ocak
iletmeciliinden balayarak gerekli en kk ilemler ayrntl olarak incelenmitir.
-
2. NCEK ALIMALAR lker Gkhan AHN
7
Mersin ili Tarsus ilesinde yer alan krma-eleme tesisinde retilen krma talarn TS
706 EN 12620 standardna uygunluu aratrlmtr. Yaplan deneyler sonucunda
krma-eleme tesisinde retilen krma talarn standarda uygun olduu ve beton
santrallerinde kullanlabilecei grlmtr.
Ksack (2009), Bu almada Adana evresinde alt farkl agrega ocandan
alnan ve hazr beton santrallerinde kullanlan ince agregalarn alnd ocaklarn
formasyon zellikleri (zellikle kil ierii), krma-eleme tesis donanmlar ile 0.063
mmlik kare gz elekten geen ince madde miktar ve metilen mavisi deerleri
belirlenmitir. nce agregalarn alnd ocaklarn formasyon zellikleri, krma-eleme
tesis donanm ile ince madde miktar ve metilen mavisi deerleri arasnda
karlatrmalar yaplmtr. Ayrca sz konusu ta ocaklarnda, krma-eleme tesis
donanmnn ince agrega ierisindeki kil orannn azaltlmasnda etkili olduu
belirlenmitir. Yaplan almalar sonucunda ayn formasyondan alm yapan fakat
ayn donanm kullanmayan ocaklarn ince agregadaki ok ince malzeme ierii ve
metilen mavisi deerleri farkllklar gsterdii, kil ierii ok fazla olan bir ocakta
uygun donanm seimi yapldnda sonu rnde kil ierii byk oranda azald
ve taunu miktarnn artm olduu saptanmtr. nce agregalardaki ok ince
malzeme ierii, agregann beton iin uygunluunu tek bana yanstmamaktadr.
ok ince malzeme kalitesini belirlemede yardmc olan metilen mavisi deneyinin
yaplmas gerekmektedir. Hazr beton santrallerinde agrega kabulnde ok ince
malzeme ierii ve ayn malzemenin metilen mavisi deerleri incelenerek karar
verilmelidir.
-
2. NCEK ALIMALAR lker Gkhan AHN
8
-
3. MATERYAL VE METOD lker Gkhan AHN
9
3. MATERYAL VE METOD
Bu balk ad altnda, alma sresince yararlanlan materyallerin neler
olduklar, yine aratrma kapsamnda kullanlan metotlarn ierikleri hakknda
bilgiler verilmektedir.
3.1. Materyal
Bu almada, Adana-Yumurtalk (Serbest Blge) blgesinde yaplacak
tersane jeolojik ve zemin etdne ynelik arazi ve laboratuar deneyleri yaplmtr.
Arazi almalarnda; kara ve denize ynelik karotlu sondaj makineleri
kullanlmtr. Laboratuar almalar iin ise; kompas, elek seti, casagrande aleti,
hassas elektronik terazi, zgl arlk seti (piknometre), konsolidasyon aleti, serbest
basn aleti kullanlmtr. Bro almalarnda ise bilgisayar ve yazlm
programlarndan yararlanlmtr.
3.2. Metot
Bu alma genel olarak; literatr taramas, arazi almalar, laboratuar
almalar, bro almalar ve tez yazm olmak zere be aamada tamamlanmtr.
3.2.1. Literatr Taramas
Aratrma her aamasnda nceki almalar incelenmitir. alma konusu ile
ilgili literatr taramas, ilgili kurumlarn ktphaneleri ve elektronik ktphane
arivleri incelenerek yaplmtr. Ayrca aratrma ile ilgili tezler, bilimsel makaleler,
rapor ve basl dkmanlardan yararlanlmtr.
-
3. MATERYAL VE METOD lker Gkhan AHN
10
3.2.2. Arazi almalar
Bu blmn amac, incelenen araziyi temel zemini ve temel inaat ynnden
irdeleyerek elde edilen arazi verilerinin deerlendirilmesi sonucu yaplamaya
ynelik sonu ve neriler sunmaktr.
lk aamada inceleme alan yerinde grlerek jeolojik ve geoteknik adan ilk
veriler elde edilmitir. Arazi almalar srasnda karotlu zemin sondajlar ve
deneylerin yaplmas, laboratuar deneyleri iin rselenmi ve rselenmemi
numunelerin alnmas, zeminlerin yerinde tanmlanmas ve laboratuar deneylerinden
sonra snflandrlmas TSE standartlarna uygun olarak gerekletirilmitir (izelge
3.1.).
izelge 3.1. Aratrmada kullanlan TSE standartlar
Kullanlan TSE standartlar
TS 5744 (1988) naat mhendisliinde temel zemini zelliklerinin yerinde lm
TS 1500 (2000) naat mhendisliinde zeminlerin snflandrlmas
TS 1900-1 (2006) naat mhendisliinde zemin laboratuvar deneyleri-Blm 1: Fiziksel zelliklerin tayini
TS 1900-2 (2006) naat mhendisliinde zemin laboratuvar deneyleri-Blm 2: Mekanik zelliklerin tayini
3.2.2.1. Karotlu Zemin Sondajlar
Arazide yatay ve dey zemin profilinin, zemine ait indeks ve mhendislik
zelliklerinin elde edilmesi amacyla EK 5de verilen mhendislik jeolojisi
haritasnda iaretlenen lokasyonlar da 22 Haziran-3 Eyll 2007 tarihleri arasnda
karotlu zemin sondaj almalar yaplmtr. Karada toplam derinlikleri 60.00m olan
3 adet karotlu sondaj (SKK-01:20.00m, SKK-02:23.00m ve SKK-03:17.00m) ve
denizde toplam derinlikleri 208.20m olan 9 adet karotlu sondaj (SKD-01: 23.25m,
-
3. MATERYAL VE METOD lker Gkhan AHN
11
SKD-02:24.25m, SKD-03:23.70m, SKD-04:24.50m, SKD-05:21.00m, SKD-
06:20.00m, SKD-07:19.00m, SKD-08:25.00m ve SKD-09:27.50m) almtr (ekil
3.1.). Sondaj loglarnn detayl sonular EK-6da verilmitir. Ayrca kara yaplarnda
zeminin yaps ve arazi verilerini desteklemek amacyla 1 adet aratrma ukuru
almtr.
ekil 3.1. Denizde yaplan sondajn genel grnm
Sondajlar esnasnda derinlikle birlikte zemin deiimini belirlemek amacyla
her 1.50mde Standart Penetrasyon Deneyi (SPT) yaplarak zemin dayanm ve
kvamna ynelik veriler elde edilmitir. Ayrca her SPTden sonra laboratuar
analizleri iin zemin numuneleri alnmtr. Sondajlar esnasnda yaplan yerinde
Standart Penetrasyon Deneyi sonularnda elde edilen vuru says (N) ve buna bal
olarak elde edilen jeoteknik zelliklerin belirlenmesi iin izelge 3.2 (iri taneli
zeminler) ve izelge 3.3 (ince taneli zeminler) kullanlmtr.
-
3. MATERYAL VE METOD lker Gkhan AHN
12
SPT deney sonular zemin mukavemeti hakknda genel bir fikir vermektedir.
Deneyde standart bir u (ayn zamanda numune alc) zerine 63.5kg arlndaki
ahmerdann 0.75 m ykseklikten serbest drlmesi ile, zemine 15cmlik
kademelerle toplam 45 cm girdirilinceye kadar, gereken darbe adedi tespit edilir.
Dolgudan dolay ilk 15cmlik ksm dikkate alnmaz ve son iki kademedeki d
saylar toplam zeminin SPT-N says (darbe says) olarak deerlendirilir. Blok ya
da akl boyutunda daneler ieren zeminlerle ok sk (sert) zeminlerde deney
yaplmas halinde hedeflenen derinliklere girilemedii durumlarda T.S. 5744de
belirtildii ekilde deneye son verilir. Byle durumlarda deney sonucu ref (R)
olarak belirtilir.
izelge 3.2. SPT-N deerlerine gre kumlu zemin zellikleri (Bowles, 1996)
Darbe Says
(SPT-N)
Tanmlama Sklk
Durumu (Terzaghi ve Peck, 1967)
Rlatif Sklk veya Rlatif
Younluk (ID) (Gibbs ve
Holtz, 1957)
Tij Enerjisine Gre SPT
(N1)70
Suya Doygun
Birim Hacim Arlk (kN/m3)
Srtnme As f (derece)
0-4 ok gevek %0-%15 0-3 11-16 nce 26-28 Orta 27-28 Kaba 28-30
4-10 Gevek %15-%35 3-8 14-18 nce 28-30 Orta 30-32 Kaba 30-34
10-30 Orta Sk %35-%65 8-25 17-20 nce 30-34 Orta 32-36 Kaba 33-40
30-50 Sk %65-%85 25-42 17-22 nce 33-38 Orta 36-42 Kaba 40-50
>50 ok Sk %85-%100 42-58 20-23 nce
>50 Orta Kaba
-
3. MATERYAL VE METOD lker Gkhan AHN
13
izelge 3.3. SPT-N deerlerine gre killi zemin zellikleri (Bowles, 1996)
Kvam Tanmlamas
Darbe Says (SPT-N) Konsolidasyon Durumu
Serbest Basn
Dayanm (kg/cm2)
ok Yumuak 0-2
Normal Konsolide (1)
(1)........(6) deerleri kilin konsolidasyon derecesindeki
art tanmlamaktad
r
< 0.25
Yumuak 3-5 Normal Konsolide (2) 0.25-0.50
Orta 6-9 Normal Konsolide (3) 0.50-1.0
Kat 10-16 Ar Konsolide (4) 1.0-2.0
ok Kat 17-30 Ar Konsolide (5) 2.0-4.0
Sert > 30 Ar Konsolide (6) > 4.0
Kara ksmnda yaplan sondajlar esnasnda rselenmemi numune almak iin
UD tp kullanlmtr. Denizde ki sondajlarda zemin yaps nedeniyle rselenmemi
numune alma imkan olmamtr. Gerek denizde gerekse karada zellikle
bazaltlardan laboratuar deneyleri iin rselenmemi-karot numuneleri alnmtr.
Karada yaplan her bir sondaj sonras sondaj kuyularnn tabanna kadar alt ksm
delikli PVC boru indirilmi ve bu sayede yeralt suyu en az 1 hafta sreyle lm
yaplmak suretiyle takip edilmitir.
izelge 3.4.de kara ve zemin sondajlarnn zellikleri verilmitir.
-
3. MATERYAL VE METOD lker Gkhan AHN
14
izelge 3.4. Kara ve deniz sondajlarnn zellikleri KARA SONDAJLARI
Sondaj No X
Koordinat Y Koordinat Z kot (m)
Derinlik (m)
Taban Kotu (m)
Balama Tarihi
Biti Tarihi
1 SKK-01 499.407,900 4.088.130,000 3.50 20.00 -
16.50 05/07/2007 08/07/2007
2 SKK-02 499.490,000 4.088.251,450 4.60 23.00 -
18.40 08/07/2007 12/07/2007
3 SKK-03 499.420,500 4.080.300,000 6.30 17.00 -
10.70 13/07/2007 17/07/2007
DENZ SONDAJLARI
Sondaj No X
Koordinat Y Koordinat
Z kot (m)
deniz taban
Toplam Derinlik
(m)
Taban Kotu (m)
Balama Tarihi
Biti Tarihi
4 SKD-01 499.348,606 4.087.965,485 -3.25 20.00 -
23.25 22/06/2007 25/06/2007
5 SKD-02 499.391,000 4.087.913,900 -4.25 20.00 -
24.25 26/06/2007 28/06/2007
6 SKD-03 499.339,800 4.087.966,150 -3.70 20.00 -
23.70 18/07/2007 23/07/2007
7 SKD-04 499.495,000 4.087.895,000 -4.50 20.00 -
24.50 23/07/2007 23/08/2007
8 SKD-05 499.652,500 4.088.024,500 -4.50 15.50 -
21.00 23/08/2007 26/08/2007
9 SKD-06 499.589,900 4.087.985,500 -4.40 15.60 -
20.00 26/08/2007 30/08/2007
10
SKD-07 499.501,100 4.087.985,800 -3.90 15.10
-19.00 30/08/2007 31/08/2007
11
SKD-08 499.605,600 4.087.815,600 -5.60 19.40
-25.00 31/08/2007 01/09/2007
12
SKD-09 499.722,000 4.087.769,500 -7.20 20.30
-27.50 01/09/2007 03/09/2007
3.2.3. Laboratuar almalar
Temel ett sondaj kuyular ile yaplan arazi almalar srasnda alnan
rselenmi ve rselenmemi zemin numuneleri zerinde, Bayndrlk Bakanl 124
no onayl ZEMKA Zemin Mekanii ve Yap Malzemeleri Kalite Kontrol
Laboratuarnda gerekli grlen tm deneyler yaplmtr.
-
3. MATERYAL VE METOD lker Gkhan AHN
15
rselenmi ve rselenmemi numuneler iin su ierii, tabii birim hacim
arlk, kuru birim hacim arlk, zgl arlk, elek analizi, Atterberg limitleri,
serbest basn ve konsolidasyon (dometre) deneyleri yaplmtr. Deney sonular
detayl olarak EK 7de verilmitir.
Kara alan ierisinde gzlemsel ve sondajl alma sonucu kil, bazalt ve
ayrm kilta-kumta olmak zere ana zemin birimi tanmlanmtr. Laboratuar
deneyleri kil ana birimi ve tabanda yer alan ayrm kilta-kumta birimleri
zerinde yaplmtr
Deniz alannda ise kum, bazalt ve ayrm kilta-kumta olmak zere
ana birim tanmlanmtr. Labaratuar deneyleri zellikle gncel deniz taban kumlar
zerinde younlamtr.
Gerek karada gerekse denizde sondajlarda kesilen bazalt birimi iin birim
hacim arlk ve tek eksenli skma dayanm deneyleri yaplmtr.
Laboratuar deneyleri sonularna gre sondajlarda tanmlanan (EK-6)
birimlerin genel korelasyonu zemin snflar ve derinlikleri ile birlikte EK-8de
verilmitir.
3.2.4. Yeralt ve Yerst Sular
nceleme alannn kara ksmnda yer alt suyu kil-bazalt kontanda
gzlenmektedir. Karada bu derinlik 5.00-9.00m arasnda deimektedir.
Kara alannda sondajla geilen litolojik birimlerin geirgenliklerini
belirlemek amacyla yaplan szma ve basnl su deneyleri aada verilen
formllerle deerlendirilmitir;
Eer yer alt suyu mevcut deilse ( )4 1 2
QKH H H
= +
Eer yer alt suyu mevcutsa ( )4 1 3
QKH H H
= +
-
3. MATERYAL VE METOD lker Gkhan AHN
16
43.48 10VK xH
-=
QVt
=
Bu eitliklerde;
Q=Kuyuya verilen su miktar (m3) t=Deneyin sresi (dakika)
H=h1+h2 K=Geirgenlik katsays (m/sn)
Q=Toplam su kayb (m3)
(H1)=Sabit tutulan seviyenin zeminden ykseklii (m)
(H2)=Muhafaza borusunun alt ucu ile zemin arasnda mesafe (m)
(H3)=Yeralt suyunun zemine olan mesafesi (m)
(H4)=Deney boyu uzunluu (m)
h1=Su bal ile kuyu taban aras mesafe (m)
h2=Manometre basnc x 10.3
Szdrma ve basnl su deneyleri ile ilgili sonular EK-9da verilmitir.
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
17
4. ARATIRMA BULGULARI
Adana Yumurtalk Serbest Blgesi Tersane Sahas Jeolojik ve Zemin Etd
ana bal ad altnda hazrlanan ve bu almayla elde edilen arazi, laboratuar ve
bro almalarnn sonular aratrma bulgular blmnde balklar halinde
verilmitir.
4.1 alma Alan ve Yakn Civarnn Jeolojisi-Tektonii
4.1.1 Genel Jeoloji
Yumurtalk ve yakn civar (Ceyhan-Adana) Paleozoyik-Mesozoyik yal
Metamorfik bloklar, Paleosen-Orta Eosen yal Bodrumkale formasyonu,
Dokuztekne volkano sedimanlar ve bu birimlerle ayn dnemde oluan Doruk yesi,
st Eosen-Oligosen yal Bulgurkaya Olistostromu, Miyosen yal Kzldere
formasyonu, Alt-Orta Miyosen yal Karata formasyonu, Alt Miyosen yal Aslanta
formasyonu, Orta Miyosen yal Karata formasyonu ve birimle ayn dnemde ayn
dnemde kelen Sarmaz yesi, Kuvaterner dnemde oluan Delihalil volkanitleri
ve alvyonlardr (EK-3).
4.1.1.1 Metamorfik Bloklar (PM)
Paleozoyik-Mesozoyik yal Metamorfik bloklar genelde pelitik itler ve
rekristalize karbonatlardan olumaktadr. Tersane sahasnn da yer ald EK-3de
verilen jeolojik haritada inceleme alannn kuzeybatsnda yer almaktadr. Harita
mesafesi 10 km civarndadr. Ulam olanaklar gz nne alnrsa 20 kmlik bir
mesafede yer almaktadr.
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
18
4.1.1.2 Dokuztekne Volkano-Sedimanterleri (Ktd)
Birim tabanda spilitk yapda volkanitlerle balamakta olup daha sonra orta
volkanitlere ve ste doru tfit ve aglomeralara gei yapmaktadr. Bu kaya trleri
istif iinde ardalanmal olarak tekrarlanmaktadr. stifin iinde yer yer marn, killi-
kumlu kireta ve aklta-kumta seviyeleri bulunmaktadr. Birim bir btn olarak
deerlendirildiinde, bazik volkanitlerin egemenliinde, krmz-koyu krmz-
kahverengi renkli, yer yer manganl, rtl ve fosilli mikrit ara seviyeleri ieren,
volkanit-tfit-aglomera ardalanmasndan olutuu grlmektedir. Doruk kasabas
civarnda geni yzeyleme veren bu mikritler EK-3de verilen jeolojik haritada
Doruk yesi (Ktdd) olarak isimlendirilmitir.
Birim Akdeniz Gemi na A.. Yumurtalk Tesileri alanna 10-15 km harita
uzaklnda ve karayolundan 20-25 km mesafede Sarkeili-Sarlar yerleim
alanlarnn kuzeydousu-kuzeyinde yer almaktadr. Ayrca hemen hemen ayn
mesafelerde EK3de verilen jeolojik haritann bat ksmlarnda da gzlenmektedir.
4.1.1.3 Bodrumkale formasyonu (KTb)
Ceyhan ilesinin gneydou yresinde yaygn olarak izlenmektedir. Birim,
volkanit ve aglomera bloklu, krmz renkli, kumlu amurta matriksli olistostromal
bir seviye ile birlikte balamakta, koyu gri ve kahve renkli bol volkanit elemanl
kumtalar ile devam etmekte olan istif, bu kumtalar ile ardalanan olistostromal
seviyelerden sonra kumta, krmz renkli amurta ve krntl kiretana
gemektedir.
Birim Akdeniz Gemi na A.. Yumurtalk Tesileri alanna 12-17 km harita
uzaklnda ve karayolundan yaklak 25 km mesafede inceleme alannn
kuzeydousunda yer almaktadr.
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
19
4.1.1.4 Bulgurkaya Olistostromu (Tbul)
Blgede zellikle Misis-Nur Danda yzlek veren Bulgurkaya Olistostromu
(Tbul) ilk defa Kozlu (1982) tarafndan tantlmtr. Misis-Andrn havzasnda st
Eosen-Oligosen yal denizel bir matriks iinde Misis-Andrn melanjna ait bloklar
kapsayan kaotik istif, ok aktif tektono-sedimanter ortamn rndr. inde bol
olistolit bulunduran mega-bre, killi-kumlu aklta seviyeleri ile ardalanmal
kelen, trbidit zellikli kumta-kalkarenit ve kumlu marn kaya trleri
bulunmaktadr.
Birim Akdeniz Gemi na A.. Yumurtalk Tesileri alanna 12-17 km harita
uzaklnda ve karayolundan yaklak 25 km mesafede inceleme alannn
kuzeydousunda yer almaktadr.
4.1.1.5 Kzldere Formasyonu (Mkl)
Eski Yumurtalk-Yumurtalk kylarnda, Yumurtalk faynn
gneydousunda yzlek veren Alt-Orta Miyosen yal Kzldere formasyonu (Tkl)
ilk defa Schmidt (1961) tarafndan adlandrlmtr. Formasyon genel olarak gri
renkli orta-kaln tabakal kumta ve eyl (kilta) seviyeleri ardalanmasndan
olumaktadr. Birim KD-GB dorultusunda 60-80 derece kuzeybatya eimlidir.
Birim Akdeniz Gemi na A.. Yumurtalk Tesisleri alannda yzeyde
gzlenmezken sondajlarda gzlenen en alttaki birimdir. Buna karlk Tersane
alannn kuzeydou ksmlarnda yzeyde de gzlenmektedir.
4.1.1.6 Aslanta (Ta) ve Karata Formasyonlar (Tka)
Alt-Orta Miyosen yal bu formasyonlar inceleme alan yakn civarnda
trbiditik istiflerden olumaktadr. Blgede KD-GB boyunca geni yzlekler vererek
uzanmaktadr. EK-3de verilen jeolojik haritann nemli ksmn oluturmaktadr.
Aslanta formasyonu aklta-kumta-eyil seviyelerinin hemen hemen eit
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
20
ardalanmndan olumaktadr. Karata formasyonu gri renkli ince-orta ve yer yer
kaln tabakal kumtalar ile, orta-kaln tabakal, laminal eyllerin dzenli ve eit
ardalanmndan olumaktadr. Karata formasyonunun Sarmaz yesi (Tksa) KD-GB
boyunca geni yzlekler veren Aslanta ve Karata formasyonlarnn arasnda ayn
dorultuda yzlekler vermektedir. Genel olarak kalsi trbiditlerden olumaktadr.
nceleme alanna en yakn alanlar birka kmlik mesafe uzaklktadrlar.
4.1.1.7 Delihalil Volkaniti (Tf-Bazalt-Qb)
Misis-Andrn Havzas ile skenderun Havzas snr kuanda, Yumurtalk
bindirme (fay) hatt boyunca ve yakn evresinde, bazik kkenli volkanit ve tfler
yzeylenmektedir (b). Toprakkale batsndaki Delihalil Tepede bu volkanitlerin
k merkezlerine ait volkan konileri izlenebilmektedir. Birim Yumurtalk civarnda
Bota tesislerinin bulunduu alan da dahil olmak zere geni bir blgede
yzlenmektedir. Genelde gen tektonik hatlar boyunca yark erpsiyonu olarak kan
bu volkanitler, gzenekli, siyah renkli bazaltlar ve krmzms-gri ve siyah renkli
tflerin ardalanmas eklindedir. Yer yer Kuvaterner alvyonlar tarafndan rtl
olan birimin erpsiyon ya olarak Kozlu (1996) tarafndan st Pliyosenin hemen
sonras olaca belirtilmitir.
EK-3de verilen jeolojik haritada bazalt olarak gsterilen alan genel olarak
ayrm bazalt, ayrmam bazalt, piroklastikler, bazaltik tf, kl, cruf, volkanik
kumta ve killerden olumaktadr. Asal uyumsuzlukla Miyosen yal Karata ve
Kzldere formasyonlarn ince, kaln tabakal olarak rtmektedirler. Piroklastikler
genel olarak tutturulmam ve gevrektirler. Piroklastiklerin zerine bazaltik lavlar
gelmektedir. Yumurtalk Serbest Blge yakn civarnda bazaltlar lav dzlkleri
olarak grlmektedir. Lav tabakalarnn kalnl 5-20 m arasnda deimektedirler.
Fakat kuzeydeki yol yarmalarnda bu kalnln 100 m civarnda olduu grlmtr.
Bazaltlar koyu gri ve siyah renklidirler ve genelde gaz boluklar ierirler. Bu
boluklar yer yer kalsit dolguludur. Masif grnml bazaltlar yer yer volkan
konilerinin yaknnda piroklastlarla ara tabakaldr ve bu seviyeler tephra
(pirokilastik moloz) olarak tanmlanmtr. Ceylan Tepe, Kara Tepe ve Turunlu
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
21
civarlarnda bu birim aka mostra vermektedir. Tephra imentolanmam taneli
yapya sahip olup kl ve tflerden olumaktadr. Sar, kahverengi tf seviyeleri,
limonit tarafndan renklendirilmitir. Kaba piroklastikler baz lokasyonlar da
aglomeralar tarafndan rtlmtr. Tephrann volkan konilerinin yaknlarnda
kalnl artmaktadr.
Lav akntlar sonucu olutuundan kalnl lokasyondan lokasyona
deimektedir. nceleme alannda karada yzeyde alvyon rtnn hemen altnda yer
almaktadr. Ky eridinde yzeyde gzlenmektedir. Gncel deniz dolgusu altnda da
farkl kalnlklarda gzlenmektedir.
4.1.1.8 Alvyon (Qal)
Adana baseninde, Adana ovasn oluturan eski alvyonlar ile dere
boylarnda gelimi gen alvyonlar (Qa) bulunmaktadr. Eski alvyonlar genellikle
bitkisel toprak ile rtl bulunmaktadr. Yeni alvyonlar ise dere boylarnda gelimi
olup genelde kt boylanm, tutturulmam akl, kum, silt ve kil malzemesinden
olumaktadr. Seyhan ve Ceyhan Nehirlerinin menderesli yaplar, ok iri taneli
malzemeden ziyade iri-ince taneli (kum-silt-kil) malzemelerin kelmelerine imkan
vermektedir. Bu nehirlerin eski yataklarnda gnmzde bir ok yerleim alan
mevcuttur.
nceleme alannda yzey genelde alvyon kkenli kil kellerinden
olumaktadr. Kalnl topografik yapya bal olarak deimektedir. Kara yaplar
bu birimin zerinde yer alacaktr.
4.1.2 Tektonik ve Depremsellik
4.1.2.1 Dou Akdeniz Blgesi Tektonii
Trkiye, Alp-Himalaya orojenik kuann Akdeniz ksmnda yer almaktadr.
Alp orojenesi Avrupa ve Afrika ktalar arasndaki kompresyonel (sktrma)
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
22
hareketler sonucu oluurken, Himalaya orojenesi ise Hindistan-Asya arpmas ile
meydana gelmitir. zellikle Adana ve yakn civar Afrika, Arap ve Avrasya olarak
isimlendirilen byk levhalarla birlikte Anadolu, Kuzey Dou Anadolu ve Karadeniz
gibi kk levhalarn arasndaki hareket ilikilerinden etkilenmektedir.
Alp-Himalaya sisteminde sismisite dalm olduka heterojendir. Sismik
faliyetler genelde levha kenarlarnda younlamaktadr. Akdeniz blgesinde ana
levha aktif rol oynamaktadr (Morgan, 1968; LePichon, 1968; McKenzie, 1970).
Bunlar, Afrika, Avrasya ve Arap levhalardr. Bu sismik aktivitiler gz nne
alndnda, Dou Akdeniz blgesinde irili ufakl bir ok levhann bulunduu ortaya
kmaktadr ve blgedeki yerel sismisite artlar daha kk ve hzl hareket eden bu
levhalara balanmaktadr (McKenzie, 1970 ve 1972: Dewey ve engr, 1979).
Mckenzie (1970 ve 1972)ye gre bu plakalardan birisi Ege, Yunanistann bir ksm,
Girit ve Trkiyenin byk bir ksm ve Kbrs ierir (Trkiye veya Anadolu
Levhas). Dewey ve engr (1979) Dou Anadoluda nc bir levha tanmlamlar
ve bunu "Van Levhas" olarak isimlendirmilerdir.
Anadolu Levhasnn kuzey snr, Kuzey Anadolu Fay (KAF)
tanmlanmaktadr. KAF dou-bat uzantl ve sa ynl dorultu atmldr. Ayrca
Anadolu Levhasnn kuzeyinde yer alan Karadeniz Levhasnn da gney snrn
tanmlar. McKenzie (1972)ye gre Anadolu Levhasnn gney snr, gneybat
Trkiyenin gneyinde Ege Levhasnn gney snr ile birleerek Kbrsn
gneyinden skenderun krfezine, oradan da KAF ile birleerek Erzincann
dousuna (Karlovann 10 km dousu) uzanan skenderun krfezi ile Karlova
arasnda, aktif sol ynl dorultu atml Dou Anadolu Fayn (DAF) izler.
Batda ise Ege ve Anadolu levhalar arasndaki snr yeterince aklkla
tanmlanmtr. McKenzie (1972) bu snr Bat Anadoludaki dou-bat graben
sistemlerinin biraz dousundan geirmektedir. Ancak, Alptekin (1973) Bat
Anadoludaki graben sistemlerini oluturan byle bir snra ait mekanizmay
reddederek her iki levhay birlikte yorumlayp "Ege-Trkiye Levhas" olarak
tanmlar. Papazachos (1974) blgede oluan depremler ve fay dzlemi zmlerine
gre Ege Blgesinde kuzeyden gneye doru bir ka kk levha daha
tanmlamtr. Bunlar srasyla, Rodop, Olimpus, Sarus, Kuzey Anadolu, Bat
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
23
Trkiye, Toros ve Ege olarak adlandrlmtr. Dewey ve engr (1979), McKenzie
(1972)nin Ege Levhas ile birlikte Anadolu Levhasnn batsnda Peleponnes
Levhasnn varlndan sz etmilerdir. Bu levhann kuzeyinde ayrca Makedonya
levhasn tanmlamlardr.
Afrika ve Arap levhalar kuzeye doru Anadolu levhasn sktrmaktadr.
Arap levhasnn, Anadoluya gre, l Deniz transform fay boyunca kuzeye doru
olan hareketi Arap-Avrasya levhalarnn yaknlamasn salamaktadr. Bu hareket
Dou Anadolu yaklama zonu, gneydou Trkiyede Bitlis Bindirme Kua,
randa Zagros bindirme kua, tarafndan tmyle karlanmaktadr. Arap levhas,
Bitlis Bindirme Kua boyunca kuzey-gney skmasna neden olmaktadr. Bu
arada Dou Anadolu zonundan Anadolu levhas kopup batya doru uzaklarken
Dou Anadolu levhas da douya doru hareket etmektedir. Bunun sonucunda Kuzey
Anadolu Fay, Dou Anadolu Fay ve Kuzey Dou Anadolu Fay olmak zere
yeni levha snr olumutur. Bu fay zonlar, Anadolu ve Kuzeydou Anadolu
levhalar arasndaki snrlar oluturmaktadr.
4.1.2.2 nceleme Alan Yakn Civar Tektonik Hatlar ve Sismik Kaynak Zonlar
Adana ve yakn civarndaki depremleri ana veya byk levhalar olarak
tanmlanan Avrasya-Afrika-Arap levhalar arasndaki hareketler belirlemektedir.
Arap ve Afrika levhalarnn Anadolu levhas ile olan snr, Dou Anadoludaki
Bitlis Bindirme Kua, dieri ise skenderun Krfezinin gneyinden Kbrsa doru
bir yay izerek Antalya Krfezine ulaan Kbrs Dalma-Batma kuadr. Bu iki
farkl sismotektonik kua ayran ve sol yanl hareket eden l Deniz Fay kuzey-
gney dorultusunda ilerleyerek skenderun krfezinin kuzeydousunda Kbrs
yayna ular. Dou Toroslar blgesinde Mara civarlarnda l Deniz Fay, Dou
Anadolu Fay ve Kbrs Yaynn kuzeydou uzantsnda kesierek "Mara l
Birlemesi" olarak bilinen bir l eklem oluturmaktadrlar. Arap ve Afrika
levhalarnn Anadolu levhasna doru olan hareketleri bu fay kuaklar zerindeki
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
24
neotektonik deformasyonlar oluturmakta ve blge aktif bir depremsellik karakteri
kazanmaktadr.
27 Haziran 1998 depreminin olutuu fay zonu Karata ve Yumurtalk ileleri
arasnda balayp KD-GB dorultusunda Maraa kadar uzanmaktadr. Bu zon
deiik aratrmaclar tarafndan farkl isimlendirilmitir. Daha ok Karata-
Yumurtalk Fay zonu olarak bilinen bu tektonik hat, arolu ve dierleri (1992)
tarafndan hazrlanan "Trkiye Diri Fay Haritas" nda Karata-Osmaniye Fay Zonu
olarak gsterilmitir. Kozlu (1996)da bu blgedeki tektonik hatlar ayr ayr
haritalayarak Aslanta Fay Zonu, Yumurtalk Fay (Bindirme), Sarkeili-Karatepe
Fay (Bindirme), Karata ve Zeytinbeli Faylar olarak tanmlayarak haritalamtr.
Blgedeki tektonik hatlar olas bir depremdeki sismik kaynak zonlardr.
Blgede balca yedi sismik kaynak zonu belirlenmitir. Aadaki blmlerde bu
aktif tektonik yaplar topluluu ksaca zetlenmektedir.
(1) Misis-Yumurtalk Fay Zonu: Bu zon Karata-Osmaniye, Yumurtalk,
Misis-Ceyhan ve Kozan faylarnn sismo-tektonik aktivitelerini iermektedir. Kuzey
ve kuzeydouya doru Kahramanmaraa uzanmaktadr. Bu zondaki faylarn
yzeyde ksa uzunluklarla izlenmesi tarihsel dnemde ve gelecekte manyitd
7.0dan byk deprem oluturma olasln azaltmaktadr.
(2) iekli-Gksu Fay Zonu: Anadolu Blounun isel deformasyonunun
bir ksmn alan bu zon sol atml iekli-Gksu fay sisteminden olumaktadr ve
yaklak 170 km uzunluundadr. Baz lokasyonlar da 35-40 km srama
gstermektedir.
(3) Ecemi Fay Zonu: Kuzeydou-gneybat uzanml sol atml bu fay zonu
yaklak 100 kmlik bir uzunlua sahiptir. Erciyes dalarndan balayp Akdenize
kadar uzanmaktadr. Sismik aktivitesi ok ak olmamakla birlikte daha ok
morfolojik makro sismik zelliklerden belirlenebilmektedir.
(4) Dou Anadolu Fay Zonu: Dou Anadolu Fay ve Bitlis Bindirme
kuann gneybat ucundan olumaktadr. Hareket hz 0.8 cm/yldr. Mara-
Osmaniye segmenti Glbandan Osmaniyeye kadar uzanmaktadr.
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
25
(5) Hatay Fay Zonu: Arap ve Trk levhalar arasndaki snrdr ve yaklak
1000 km uzunluundadr. Kuak l Deniz Fay, Dou Anadolu Fay ve Kbrs
kemer Zonu etkisi altndadr.
(6) l Deniz Fay Zonu: Yaklak Kuzey-gney dorultusunda Dou
Akdeniz Blgesinde l Denizden uzanan sismik kua temsil eder.
(7) Kbrs Yay Zonu: Nispeten dk sismik aktivite ieren Kbrs Yay
Zonunu ve kuzeydou-gneybat uzanml skenderun Fayn iermektedir.
4.1.2.3 nceleme Alannn Genel Olarak Depremsellii 23.12.1972 tarihinden beri yrrlkte bulunan Trkiye Deprem Blgeleri
Haritas, mevcut bilgilerin altnda gnmz koullarna gre T.C. Bayndrlk ve
skan Bakanl Afet leri Genel Mdrl Deprem Aratrma Dairesi tarafndan
yeniden hazrlanm ve Bakanlar Kurulunun 18.4.1996 tarih ve 96/8109 sayl
kararyla yrrle girmitir.
Hissedilen ve beklenen en yksek iddet deerlerine gre deterministik esasa
dayanan nceki haritalardan, farkl olarak yeni harita olaslk hesaplarna gre
hazrlanmtr. Yeni harita iin iddet konturlar yerine, 475 yl dnm sresine
haiz eivme kontur haritas ve %90 gvenirlik seviyesi esas olarak alnmtr. Buna
gre 475 ylda bir meydana gelecek depreme gre hesab yaplan yap, 50 yllk
ekonomik mr iinde %90 ihtimal ile bu yklenmeye maruz kalmayacak, dier bir
ifadeyle 50 yllk bir sre iinde %10 alma ihtimaline sahip olacaktr.
Deprem Blgeleri Haritas, afet blgelerinde yaplacak yaplar hakknda
ynetmelik ile bir paralellik arz etmektedir. Zira haritada tanmlanan blgelere gre
anlan ynetmelikte yap tiplerine bal olarak kriterler gsterilmektedir. vme
konturlarna gre yeni blgeleme izelge 4.1.de verilmitir. nceleme alan 1.
Derece Deprem Blgesi iinde yer almaktadr.
ekil 4.1.de verilen harita Boazii niversitesi Kandilli Rasathanesinin
web sayfasndan alnmtr. Bu haritada son bir yl iinde Trkiye genelinde oluan
depremlerin lokasyonlar gsterilmektedir. ekil 4.1.den de grlecei gibi Dou
Akdeniz Blgesi youn bir sismik aktiviteye sahiptir.
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
26
izelge 4.1. Deprem blgelerine gre olas maksimum yer ivmesi deerleri (DAD, 1996)
DEPREM BLGES DERECES MAKSMUM YER VMES (amax)
1. Derece Deprem Blgeleri amax 0.40g
2. Derece Deprem Blgeleri 0.30g amax
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
27
nceleme alanna en yakn lokal deprem kayna Karata-Osmaniye Fay Zonunun bir
segmenti olan Yumurtalk Fay (bindirme)dr. Bu fay hatt Yumurtalk Serbest
Blgesinin kuzey kenarnda yer almaktadr ve KD-GB uzanmldr. Dier lokal fay
hatt Dou Anadolu Fay Zonunun gneybat u kesimidir. nceleme alannn
yaklak 30.00 km dousunda KD-GB uzanml olarak skenderun ve Antakya
yerleim alanlarndan gemektedir. Baz kaynaklarda bu segment Karasu Fay olarak
da isimlendirilmektedir.
izelge 4.2. nceleme alanndaki lokal ve blgesel deprem kaynaklar
Deprem Kayna Oluturabilecei
Maksimum Deprem Manyitd
Notlar
1 l Deniz Fay M7.0 Blgesel kaynak
2 Dou Anadolu Fay M7.0 Blgesel kaynak
3 skenderun Fay M7.0 Blgesel kaynak
4 mamolu Fay M=6.50.2 Blgesel kaynak
5 Karaisal Fay M=6.50.5 Blgesel kaynak
6 Ecemi Fay M7.0 Blgesel kaynak
7 Kbrs Arc M7.0 Dalma veya arpma deprem kayna
8 Yumurtalk Fay M=6.30.2 Lokal kaynak
9 Karata-Osmaniye Fay M=6.70.3
Lokal kaynak
4.1.2.5 Yer Hareketi Azalm likileri
Akdeniz Gemi naa Sanayi A. .nin Adana Yumurtalk Serbest Blgesinde
yapmay dnd tesisler, 1. Derece deprem blgesinde yer almas ve beklenen
ivme deerinin 0.40 gden byk olmas nedeniyle, bu ynetmelik dnda
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
28
kalmaktadr. Afet Blgelerinde Yaplacak Ynetmeliin 6.4.4nc blmnde bu
durum gerekli durumlarda elastik tasarm ivme spektrumu, yerel deprem ve zemin
koullar gz nne alnarak yaplacak zel aratrmalarla belirlenebilir ile
aklanmtr (AGM, 2007).
nceleme alanna kurulacak kritik kara ve deniz yaplar iin NFPA (National
Fire Protection Association) Ynetmelikleri depreme neden olacak sismik
kaynaklarn belirlenmesi (Identification and Characterization of Seismic Sources and
Determination of Safe Shutdown Earthquake Ground Motion-SSE) ve bu
kaynaklarn yapnn mr boyunca oluturabilecei maksimum yer ivmesinin
tanmlanmasn (The Operating Basis Earthquake-OBE) gerektirmektedir. OBE ve
SSE olaslk hesaplamalar srasyla 500 ve 2500 yllk dnm periyotlarn temel
almaktadr. Deterministik esasa gre, sismoloji, jeoloji, saha ve blgenin sismik ve
jeolojik gemiine bal olarak SSE gz nne alnacak maksimum yer ivmesini
tanmlarken, OBE iin yerin hareketi SSE iin tanmlanan deerin yars olarak
aklanr. Bu tasarm kurallar, zellikle betonarme yaplar iin uygunluk
gstermektedir. Burada aklanan tasarm kurallarnn yan sra, ok az sayda
yrrlkte olan tasarm ynetmelikleri mevcuttur. Bunlardan FEMA 302 Code
(NEHRP Recommended Provisions for Seismic Regulations for New Buildings and
Other Structures, FEMA-302, 1997, Washington, DC) geni bir yap tipi yelpazesi
iermektedir. Bu nedenle yaplacak yap tiplerine gre belirlenen deprem
parametreleri (deprem ykleri ve dalmlar) tasarmlarda aynen kullanlmaktadr.
Pik yer ivmesi (PGA) tahmini iin Boore ve di. (1997), Sadigh ve di.
(1997) ve Campbell (1997) yntemleri kullanlrken Spektral vme (SA)
hesaplamalar iin de Boore ve di. (1997) ve Sadigh ve di. (1997) yntemleri
kullanlmtr. Hasar deerlendirmesi iin Boore ve di. (1997), Sadigh ve di.
(1997) ve Campbell (1997) azalm ilikileri iin NEHRP saha snf B kullanlmtr.
Sonular farkl dnm periyotlar iin elde edilmitir. lk seviye 500 yllk
dnm periyodunda oluacak depreme gre hesab yaplan yapnn 50 yllk
ekonomik bir mr ierisinde %98 ve %90 ihtimal ile bu yklenmeye maruz
kalmayacaktr. Baka deyile 50 yllk bir sre ierisinde %2 ve %10luk alma
ihtimaline sahip olacaktr. 0.2 san, 0.3 san ve 1.0 san periyotlarnda %5lik
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
29
snmlenme tepki spektral ivmesindeki ivme deerleri bu duruma gre
hesaplanmtr ve bu yaklam metinde OBE (operating basis earthquake) olarak
isimlendirilmitir.
kinci seviye 2500 yllk dnm periyodunda oluacak depreme gre hesab
yaplan yapnn 50 yllk ekonomik bir mr ierisinde %98 ve %90 ihtimal ile bu
yklenmeye maruz kalmayacaktr. Baka deyile 50 yllk bir sre ierisinde %2 ve
%10luk alma ihtimaline sahip olacaktr. 0.2 san, 0.3 san ve 1.0 san periyotlarnda
%5lik snmlenme tepki spektral ivmesindeki ivme deerleri bu duruma gre
hesaplanmtr ve bu yaklam metinde SSE (safe shutdown earthquake) olarak
isimlendirilmitir.
Elde edilen deerler Boore ve di. (1997), Sadigh ve di. (1997) ve Campbell
(1997) sonular izelge 4.3, 4.4, 4.5 ve 4.6.da sunulmutur.
izelge 4.3 Boore ve di. (1997)ye gre Kara ve Deniz Yaplar iin olas ivme deerleri
Boore ve di. (1997) Kara Yaplar in Azalm likileri
50 yllk srede Alma htimali
%2 / 50 %10 / 50
PGA 0.3764 g 0.2458 g
SA (T=0.2 san) 0.9566 g 0.6075 g
SA (T=0.3 san) 0.8479 g 0.5235 g
SA (T=1.0 san) 0.2750 g 0.1561 g
Boore ve di. (1997) Deniz Yaplar in Azalm likileri
50 yllk srede Alma htimali %2 / 50 %10 / 50
PGA 0.3741 g 0.2439 g
SA (T=0.2 san) 0.9491 g 0.6006 g
SA (T=0.3 san) 0.8408 g 0.5179 g
SA (T=1.0 san) 0.2749 g 0.1560 g
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
30
izelge 4.4. Sadigh ve di. (1997)ye gre Kara ve Deniz Yaplar iin olas ivme deerleri
Sadigh ve di. (1997) Kara Yaplar in Azalm likileri
50 yllk srede Alma htimali
%2 / 50 %10 / 50
PGA 0.6883 g 0.4082 g
SA (T=0.2 san) 1.5940 g 0.9551 g
SA (T=0.3 san) 1.3710 g 0.7944 g
SA (T=1.0 san) 0.4965 g 0.2722 g
Sadigh ve di. (1997) Deniz Yaplar in Azalm likileri
50 yllk srede Alma htimali
%2 / 50 %10 / 50
PGA 0.6855 g 0.4042 g
SA (T=0.2 san) 1.5846 g 0.9450 g
SA (T=0.3 san) 1.3611 g 0.7852 g
SA (T=1.0 san) 0.4940 g 0.2705 g
izelge 4.5. Campbell ve di. (1997)ye gre Kara ve Deniz Yaplar iin olas ivme deerleri
Campbell ve di. (1997) Kara Yaplar in Azalm likileri
50 yllk srede Alma htimali %2 / 50 %10 / 50
PGA 0.5289 g 0.3302 g
Campbell ve di. (1997) Deniz Yaplar in Azalm likileri
50 yllk srede Alma htimali %2 / 50 %10 / 50
PGA 0.5274 g 0.3275 g
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
31
izelge 4.6. Kara ve Deniz Yaplar iin olas ortalama ivme deerleri
Kara Yaplar in Ortalama Azalm likileri
50 yllk srede Alma htimali
%2 / 50 %10 / 50
PGA 0.5312 g 0.3281 g
SA (T=0.2 san) 1.2753 g 0.7813 g
SA (T=0.3 san) 1.1095 g 0.6590 g
SA (T=1.0 san) 0.3858 g 0.2142 g
Deniz Yaplar in Ortalama Azalm likileri
50 yllk srede Alma htimali %2 / 50 %10 / 50
PGA 0.5290 g 0.3252 g
SA (T=0.2 san) 1.2669 g 0.7728 g
SA (T=0.3 san) 1.1010 g 0.6516 g
SA (T=1.0 san) 0.3845 g 0.2133 g
izelge 4.7de SSE ve OBE seviyelerine gre elde edilen olaslk deerleri
verilmitir.
izelge 4.7. SSE ve OBE iin olaslk deerleri.
Yer Hareketi Parametreleri SSE %2 / 50 OBE %10 / 50
PGA 0.53 g 0.33 g
SA (T=0.2 san) 1.27 g 0.78 g
SA (T=1.0 san) 0.39 g 0.21 g
l Deniz faynn Karasu segmenti, Misis-Yumurtalk Fay ve Karata Fay
inceleme alan iin ana sismik kaynak zonlardr. Bu faylarn oluturaca depremler
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
32
gz nne alndnda deterministik analizde SSE iin izelge 4.8de verilen
ortalama deerler elde edilmitir.
izelge 4.8. Deterministik analizde SSE iin elde edilen ortalama deerler
Pik Yer vmesi 0.51 g
0.2 saniye spektral ivme 1.11 g
1.0 saniye spektral ivme 0.52 g
4.1.3 nceleme Alan Lokal Jeoloji
nceleme alannn detayl jeolojik yaps karotlu sondajlardan sonra ortaya
konmutur. Kara ksm yzey ve deniz taban jeolojisi ksmen farkllk
gstermektedir. Deniz ve karada yer alan inceleme alan Alt-Orta Miyosen yal
Kzldere formasyonu ve Kuvaterner yal bazalt, alvyon ve deniz taban
kellerinden olumaktadr. nceleme alannn lokal genel jeolojik konumu EK-5te
mhendislik jeolojisi haritasnda verilmitir.
4.1.3.1 Kzldere Formasyonu (Mkl); Ayrm Kilta ve Kumta (C-S)
Tabanda yer alan ve inceleme sahasnn temel jeolojik birimini Alt-Orta
Miyosen yal Kzldere formasyonu oluturmaktadr. Formasyon adn Osmaniye-
Bahe yolu zerinde bulunan Kzldere kynden almtr. lk defa Schmidt (1961)
bu ismi kullanmtr. Bu birim skenderun krfezinin kuzeyinde, Bahe ve
Osmaniyede, Yumurtalk-Uzunkelli-Muttalip yrelerinde (Yumurtalk faynn
gneydousu boyunca) ve skenderun-Arsuz yresin de yzeyde geni yaylmlar
sunarak gzlenmektedir. Sz konusu yreler, formasyonun alt-st dokanak
ilikilerinin iyi incelenebildii ve net grld yerlerdir. Formasyonun genel kaya
tr, gri renkli orta-kaln tabakal kumta ve eyil (ince tabakalanmal kilta)
seviyelerinin ardalanmasndan olumaktadr. Birim KD-GB dorultusunda 60-80
derece kuzeybatya eimlidir.
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
33
Birim inceleme alannda yzeyde gzlenmektedir. nceleme alannda
yaplana sondajlarda en alttaki birim olarak belirlenmitir. EK-5te verilen zemin
enine kesitlerinde ayrm kilta-kumta (C-S) olarak tanmlanmtr.
4.1.3.2 Delihalil Volkaniti (Bazalt-Qb): Bazalt (b)
Tabanda yer alan Kzldere formasyonu zerine Kuvaterner dnemde lav
aknts olarak yerlemitir. nceleme alannda yzeyde sahil eridi boyunca yer yer
gzlenmektedir. Kara ksmnda zeri gncel gen alvyonlarla ve deniz tabannda da
gncel deniz taban kumsal kumlar ve killeri ile rtldr. EK-5te verilene
mhendislik jeolojisi haritas ve zemin enine kesitlerde bu birim Bazalt (b) olarak
tanmlanmtr.
nceleme alan ve yakn evresinde yzeyde geni yaylmlar gstermektedir.
Yumurtalk bindirme (fay) hatt boyunca ve yakn evresinde, bazik kkenli volkanit
ve tfler olarak yzeylenmektedir (b).Yumurtalk civarnda Bota tesislerinin ve
Yumurtalk Serbest Blgesi bat ksmnn da bulunduu alan da dahil olmak zere
geni bir blgede yzlenmektedir. Toprakkale batsnda Adana-skenderun
Otoyolunun kuzeydousunda ki Delihalil Tepede bu volkanitlerin k
merkezlerine ait volkan konileri izlenebilmektedir. Genelde gen tektonik hatlar
boyunca yark erpsiyonu olarak kan bu volkanitler, gzenekli, koyu gri-siyah
renkli bazaltlar ve krmzms-gri ve siyah renkli tflerin ardalanmas eklindedir.
nceleme alannda gzenekli (gaz boluklu) ve gzeneksiz bazaltlar olarak yaplan
sondajlarda kesilmilerdir. Boluklar yer yer kalsit dolguludur. Blgede yer yer
Kuvaterner alvyonlar tarafndan rtl olan birimin erpsiyon ya olarak Kozlu
(1996) tarafndan st Pliyosenin hemen sonras olaca belirtilmitir.
Yumurtalk Serbest Blge yakn civarnda bazaltlar zellikle kuzeydouda
yer alan Turunlu ky civarlarnda lav dzlkleri olarak grlmektedirler. Lav
tabakalarnn kalnl 5-20 m arasnda deimektedirler. Fakat kuzeydeki yol
yarmalarnda bu kalnln 100 m civarnda olduu grlmtr. Lav akntlar
sonucu olutuundan kalnl lokasyondan lokasyona deimektedir. nceleme
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
34
alannda karada yzeyde alvyon rtnn hemen altnda yer almaktadr. Ky
eridinde yzeyde gzlenmektedir. Gncel deniz dolgusu altnda da farkl
kalnlklarda gzlenmektedir.
4.1.3.3 Alvyon (Qal): Kat-ok Kat Kil (CH)
nceleme alannn kara ksm hemen hemen tamamyla akarsu kellerinden
olumaktadr. Akarsularn denizle birletii alanda ak enerjisini tamamyla
kaybetmesi sonucu kil+silt tane byklndeki sedimanlar kelmitir. % 80-90
oranndaki bu ince taneli keller ok az kum ve ok az akl iermektedir. Tahmini
kalnl 5.00-10.00m arasndadr. Kuzeyden denize doru kalnl azalmaktadr.
Karada yaplacak ve s temele sahip yaplar muhtemelen bu birim zerinde yer
alacaktr.
EK-5te verilen mhendislik jeolojisi haritas ve enine kesitlerde bu birim
kat-ok kat KL (CH) olarak tanmlanmtr.
4.1.3.4 Deniz Taban Kumu (Qal): ok Gevek-ok Sk KUM (SP)
Deniz tabannda bazaltlarn zerinde yer almaktadr. Genel olarak kt
derecelenmi-niform kumdan olumaktadr. Dalga etkisiyle halen gncel olarak
oluumu devam etmektedir. Kyda kalnl sfrlanrken inceleme alannn ierildii
deniz blgesinde kalnl 25.00 mye kadar kmaktadr. Derinliklerine bal olarak
gevek-ok sk konumdadr.
EK-5te verilen mhendislik jeolojisi haritas ve enine kesitlerde bu birim ok
gevek-ok sk KUM (SP) olarak tanmlanmtr. Deniz yaplar bu birim zerinde
yer alacaktr.
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
35
4.2 alma Alannn Mhendislik Jeolojisi
4.2.1 Arazi Deneyleri: Standart Penetrasyon Deneyi (SPT) Sonular
Kara ksmnn tamamna yaknnda; bu almada incelenen derinliklerde,
alvyon kili-bazalt kayas ve kilta-kumta birimleri gzlenmitir.
Sondajlar esnasnda yaplan yerinde Standart Penetrasyon Deneyi
sonularnda elde edilen vuru says (SPT-N) ve buna bal olarak elde edilen ince
taneli birimler iin kvam ve iri taneli zeminler iinde sklk tanmlamalar
izelge 4.9.-izelge 4.20.de verilmitir. SPT-N deerlerinden zemin
tanmlamasnda yararlanlmtr. Zemin snfnn belirlenmesinde labaratuar
deneyleri sonular kullanlmtr. Tama gc hesaplamalarnda kumlar iin SPT-N
deerleri kullanlrken killer iin laboratuar deneylerinden elde edilen sonular
kullanlmtr.
izelge 4.9. Kara sondaj SKK-01den elde edilen SPT-N deerleri ve tanmlamalar
SPT No Derinlik (m) Darbe Says SPT-
N Tanmlama
(kvam/sklk)
Zemin Snf
15cm 30cm 45cm Grup Ad Simge
SPT-01 1.50-1.95 4 9 11 20 ok kat orta plastisiteli KL ve az kum CI
SPT-02 3.00-3.45 5 7 9 16 kat yksek plastisiteli KL CH
SPT-03 4.50-4.95 6 8 11 19 ok kat yksek plastisiteli KL ve az kum
CH
SPT-04 11.00-11.45
14 25 36 61 sert yksek plastisiteli KL ve az akl
CH
SPT-05 15.00-15.45
4 9 11 20 orta sk ----- ---
SPT-06 16.50-16.95
50/12 R ok sk killi AKIL ve az kum GC
SPT-07 19.50-19.45
50/10 R ok sk killi KUM ve az akl SC
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
36
izelge 4.10. Kara sondaj SKK-02den elde edilen SPT-N deerleri ve tanmlamalar
SPT No Derinlik (m) Darbe Says SPT-
N Tanmlama
(kvam/sklk)
Zemin Snf
15cm 30cm 45cm Grup Ad Simge
SPT-01 1.50-1.95 5 6 8 14 kat yksek plastisiteli KL ve az kum
CH
SPT-02 3.00-3.45 3 5 9 14 kat yksek plastisiteli KL CH
SPT-03 4.50-4.95 5 9 15 24 ok kat yksek plastisiteli KL CH
izelge 4.11. Kara sondaj SKK-03den elde edilen SPT-N deerleri ve tanmlamalar
SPT No
Derinlik (m)
Darbe Says SPT-N
Tanmlama (kvam/sklk)
Zemin Snf
15cm 30cm 45cm Grup Ad Simge
SPT-01 1.50-1.95 5 8 9 17 ok kat yksek plastisiteli KL CH
SPT-02 3.00-3.45 3 5 9 14 kat yksek plastisiteli KL CH
SPT-03 4.50-4.95 4 7 13 20 ok kat yksek plastisiteli KL CH
SPT-04 6.00-6.45 6 10 14 24 ok kat yksek plastisiteli KL CH
SPT-05 7.50-7.95 8 9 11 20 ok kat ----- ---
SPT-06 9.00-9.45 50/09 R sert yksek plastisiteli KL CH
SPT-07 10.5010.95 10 16 33 49 sert yksek plastisiteli KL CH
SPT-08
12.00-12.45 11 18 34 52 sert
yksek plastisiteli KL ve az kum CH
SPT-09
13.50-13.95 8 12 16 28 ok kat yksek plastisiteli KL CH
SPT-10
15.00-15.45 9 11 18 29 ok kat yksek plastisiteli KL CH
SPT-11
16.50-16.95 10 20 25 45 sert yksek plastisiteli KL CH
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
37
izelge 4.12. Deniz sondaj SKD-01den elde edilen SPT-N deerleri ve tanmlamalar
SPT No
Derinlik (m)
Darbe Says SPT-N
Tanmlama (kvam/sklk)
Zemin Snf
15cm 30cm 45cm Grup Ad Simge
SPT-01 3.40-3.85 5 4 5 9 orta kat yksek plastisiteli KL CH
SPT-01 3.40-3.85 5 4 5 9 gevek gevek KUM SP
SPT-02 4.70-5.15 50/10 R sert yksek plastisiteli KL CH
SPT-03 12.40-12.85 10 30 36 66 ok sert
akll orta plastisiteli KL ve az kum CI
SPT-04 14.70-15.15 13 22 37 59 ok sert orta plastisiteli KL ve az kum CI
SPT-05 16.70-17.15 16 26 40 66 ok sk niform KUM SP
SPT-06 18.70-19.15 20 30 34 64 sert
kumlu orta plastisiteli KL ve az akl CI
izelge 4.13. Deniz sondaj SKD-02den elde edilen SPT-N deerleri ve tanmlamalar
SPT No
Derinlik (m)
Darbe Says SPT-N
Tanmlama (kvam/sklk)
Zemin Snf
15cm 30cm 45cm Grup Ad Simge
SPT-01 4.25-4.70 4 5 5 10 gevek niform KUM SP
SPT-02 6.75-7.20 6 9 16 25 orta sk niform KUM ve az akl SP
SPT-03 8.25-8.70 9 18 27 45 sk niform KUM ve az akl SP
SPT-04 9.25-9.70 30 50/13 R ok sk niform KUM SP
SPT-05 11.25-11.70 36 50/14 R ok sk niform KUM SP
SPT-06 12.75-13.20 2 3 3 6 gevek niform KUM SP
SPT-07 14.25-14.70 10 17 22 39 sk niform KUM ve az akl SP
SPT-08 16.25-16.70 17 20 25 45 sk niform KUM ve az akl SP
SPT-09 18.25-18.70 17 22 28 50 ok sk niform KUM ve az akl SP
SPT-10 20.25-20.70 20 26 35 61 ok sk niform KUM ve az akl SP
SPT-11 23.50-23.95 37 50/5 R ok sk niform KUM ve az akl SP
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
38
izelge 4.14. Deniz sondaj SKD-03den elde edilen SPT-N deerleri ve tanmlamalar
SPT No
Derinlik (m)
Darbe Says SPT-N
Tanmlama (kvam/sklk)
Zemin Snf
15cm 30cm 45cm Grup Ad Simge
SPT-01 4.25-4.70 10 20 50/7 R ok sk niform KUM SP
SPT-02 6.75-7.20 21 50/7 R ok sk niform KUM ve az akl SP
SPT-03 8.25-8.70 24 50/5 R ok sk niform KUM SP
SPT-04 9.25-9.70 5 8 19 27 orta sk niform KUM SP
SPT-05 11.25-11.70 8 13 20 33 sert orta plastisiteli KL CI
izelge 4.15. Deniz sondaj SKD-04den elde edilen SPT-N deerleri ve tanmlamalar SPT No
Derinlik (m)
Darbe Says SPT-N
Tanmlama (kvam/sklk)
Zemin Snf 15cm 30cm 45cm Grup Ad Simge
SPT-01 6.00-6.45 4 6 6 12 orta sk niform KUM SP SPT-02 7.50-7.95 1 1 1 2 ok gevek niform KUM ve az kil SC SPT-03 9.00-9.45 9 24 18 42 sk niform KUM SP SPT-04 10.5010.95 11 14 17 31 sk killi KUM SC
SPT-05 12.00-12.45 4 8 10 18 orta sk niform KUM SP
SPT-06 13.50-13.95 8 12 14 26 orta sk niform KUM SP
SPT-07 15.00-15.45 7 12 16 28 orta sk killi KUM SC
SPT-08 16.50-16.95 6 9 13 21 orta sk killi KUM SC
SPT-09 18.00-18.45 5 8 12 20 orta sk killi KUM SC
izelge 4.16. Deniz sondaj SKD-05den elde edilen SPT-N deerleri ve tanmlamalar SPT No
Derinlik (m)
Darbe Says SPT-N
Tanmlama (kvam/sklk)
Zemin Snf 15cm 30cm 45cm Grup Ad Simge
SPT-01 4.50-4.95 4 3 4 7 gevek niform KUM ve az kil SC
SPT-02 6.00-6.45 4 5 5 10 gevek niform KUM ve az kil SC
SPT-03 7.50-7.95 9 9 11 20 orta sk
dzgn tane dalml KUM ve az akl SW
SPT-04 9.00-9.45 12 16 18 34 sk
dzgn tane dalml KUM ve az akl SW
SPT-05 10.5010.95 13 14 22 36 sk
niform AKIL ve az kum GP
SPT-06
12.00-12.45 12 15 19 34 sk niform KUM ve az akl SP
SPT-07
13.50-13.95 9 11 12 33 sk niform KUM ve az kil SC
SPT-08
15.00-15.45 10 13 16 29 orta sk niform KUM SP
SPT-09
16.50-16.95 11 14 15 29 orta sk niform KUM SP
SPT-10
18.00-18.45 14 18 23 41 sk niform KUM SP
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
39
izelge 4.17. Deniz sondaj SKD-06dan elde edilen SPT-N deerleri ve tanmlamalar
SPT No
Derinlik (m)
Darbe Says SPT-N
Tanmlama (kvam/sklk)
Zemin Snf
15cm 30cm 45cm Grup Ad Simge
SPT-01 4.50-4.95 2 2 2 4 ok gevek niform KUM SP
SPT-02 6.00-6.45 6 4 5 9 gevek niform KUM ve az akl SP
SPT-03 7.50-7.95 2 4 6 10 gevek niform KUM SP
SPT-04 9.00-9.45 2 4 5 9 gevek niform KUM SP
SPT-05 10.5010.95 3 5 7 12 orta sk niform KUM SP
SPT-06
12.00-12.45 1 2 2 4 gevek niform KUM SP
SPT-07
13.50-13.95 7 8 9 17 orta sk niform KUM SP
SPT-08
15.00-15.45 12 14 17 31 sk
niform KUM ve az kil (SP/SC) SP
SPT-09
16.50-16.95 11 14 16 30 sk killi KUM SC
SPT-10
18.00-18.45 15 17 19 36 sk killi KUM SC
izelge 4.18. Deniz sondaj SKD-07den elde edilen SPT-N deerleri ve tanmlamalar SPT No
Derinlik (m)
Darbe Says SPT-N
Tanmlama (kvam/sklk)
Zemin Snf 15cm 30cm 45cm Grup Ad Simge
SPT-01 4.50-4.95 2 3 3 6 gevek niform KUM (SP)
SPT-02 6.00-6.45 4 5 6 11 orta sk niform KUM (SP)
SPT-03 7.50-7.95 4 7 10 17 orta sk niform KUM (SP)
SPT-04 9.00-9.45 7 9 12 19 orta sk niform KUM ve az kil (SP)
SPT-05 10.5010.95 8 10 13 23 orta sk niform KUM (SP)
SPT-06
12.00-12.45 11 15 16 31 sk niform KUM (SP)
SPT-07
13.50-13.95 12 15 17 32 sk niform KUM ve az kil (SP)
SPT-08
15.00-15.45 14 16 17 33 sk niform KUM (SP)
SPT-09
16.50-16.95 15 17 29 46 sk
dzgn tane dalml KUM ve az kil (SC)
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
40
izelge 4.19. Deniz sondaj SKD-08den elde edilen SPT-N deerleri ve tanmlamalar
SPT No
Derinlik (m)
Darbe Says SPT-N
Tanmlama (kvam/sklk)
Zemin Snf
15cm 30cm 45cm Grup Ad Simge
SPT-01 6.00-6.45 3 4 4 8 gevek niform KUM SP
SPT-02 7.50-7.95 3 5 7 12 orta sk niform KUM SP
SPT-03 9.00-9.45 1 3 5 8 gevek niform KUM SP
SPT-04 10.5010.95 2 2 6 8 gevek niform KUM SP
SPT-05 12.00-12.45 1 2 2 4 ok gevek niform KUM SP
SPT-06 13.50-13.95 4 5 7 12 orta sk niform KUM SP
SPT-07 15.00-15.45 6 8 8 16 orta sk
niform KUM ve az kil (SP/SC) SC
SPT-08 16.50-16.95 9 10 12 22 orta sk niform KUM SP
SPT-09 18.00-18.45 9 11 11 22 orta sk niform KUM SP
SPT-10 19.50-19.95 12 12 15 27 orta sk niform KUM SP
SPT-11 21.00-21.45 10 12 12 24 orta sk niform KUM SP
SPT-12 22.50-22.95 13 13 15 28 orta sk niform KUM SP
SPT-13 24.00-24.45 50/01 R Bazalt
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
41
izelge 4.20. Deniz sondaj SKD-09dan elde edilen SPT-N deerleri ve tanmlamalar
SPT No
Derinlik (m)
Darbe Says SPT-N
Tanmlama (kvam/sklk)
Zemin Snf
15cm 30cm 45cm Grup Ad Simge
SPT-01 7.50-7.95 1 1 1 2 ok gevek niform KUM SP
SPT-02 9.00-9.45 1 2 1 3 ok gevek niform KUM SP
SPT-03 10.5010.95 2 2 2 4 ok gevek niform KUM SP
SPT-04 12.00-12.45 1 2 4 6 gevek niform KUM SP
SPT-05 13.50-13.95 3 4 4 8 gevek niform KUM SP
SPT-06 15.00-15.45 6 7 9 16 orta sk niform KUM SP
SPT-07 16.50-16.95 6 7 10 17 orta sk niform KUM SP
SPT-08 18.00-18.45 10 10 9 19 orta sk niform KUM SP
SPT-09 19.50-19.95 9 10 12 22 orta sk niform KUM SP
SPT-10 21.00-21.45 12 13 13 26 orta sk killi KUM SC
SPT-11 22.50-22.95 9 9 9 18 orta sk killi KUM SC
SPT-12 24.00-24.45 14 14 16 30 orta sk niform KUM SP
SPT-13 24.00-24.45 19 50/07 R ok sk niform KUM SP
SPT-14 27.00-27.45 50/02 R Bazalt
4.2.2 Kara ve Deniz Ksm Alan Zeminlerin Fiziksel ve Mekanik zellikleri
Kara ve deniz yaplama alannda yaplan sondajlar ve arazi gzlemleri
sonucu belirlenen 4 ana birimin (kat-ok kat kil, bazalt, deniz taban kumlar ve
ayrm kilta-kumta) fiziksel ve mekanik zellikleri bu blmde ele alnmtr.
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
42
4.2.2.1 Kat-ok Kat Kil (CH)
Yzeyde yer alan ve arazi ve laboratuar deneylerine gre kat-ok kat KL
olarak tanmlanan birimin kalnl yaklak olarak 9.00 mye kadar kmaktadr.
SKK-01de kalnl 5.50m, SKK-02de kalnl 5.30m ve SKK-03de kalnl
8.80m olarak belirlenmitir. Kalnlk denize doru azalmakta ve deniz seviyesinde
sfrlanmaktadr.
Birimin ierdii akl boyutu taneler % 0.29-10.60, kum boyutu taneler %
2.53-11.17 ve ince taneler (kil+silt) % 81.96-92.40 arasnda deimektedir.
Laboratuar deneylerinde orta plastisite zellik gsteren seviyeleri yer mevcut
olmasna ramen genelde yksek-ok yksek plastisite zelliine sahiptir. Bu
nedenle zemin (CH) olarak snflandrlmtr. Standart Penetrasyon Deneyi N
deerine gre zemininin kvamll kat-ok kat arasnda deimektedir. Birimin
doal su ierikler % 24.54-26.11 arasnda, doal birim hacim arl 1.83 gr/cm3 ve
kuru birim hacim arl 1.48 gr/cm3 civarlarndadr (ekil 4.2. ve 4.3.).
ekil 4.2. Kat-ok Kat KLin sondajlardan elde edilen numune rnei (SKK-01: SPT-
02)
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
43
ekil 4.3. Kat-ok Kat KLin sondajlardan elde edilen numune rnei (SKK-01: SPT-02)
Kara alannda yzeyde yer alan killerden rselenmi numuneler sondajlardan
ve aratrma ukurundan elde edilmitir. Bu numuneler zerinde serbest basn ve
konsolidasyon deneyleri yaplmtr.
izelge 4.21.de kil biriminde yaplan serbest basn deney sonular
verilmitir. Derinlikle artan serbest basn deerleri 0.87-5.41 kg/cm2 (0.085-0.530
MPa) arasnda deimektedir (ekil 4.4. ve EK-7). Bu deerler sondajlar esnasnda
elde edilen SPT-N darbe saylar ile uyum gstermektedir (bknz izelge 3.3). Buna
gre kara alanndaki killer ar konsolide olmulardr.
Arazi almalarnda alnan rselenmemi kil zemin numunelerinde
konsolidasyon parametrelerini belirlemek amacyla Odometre deneyleri yaplmtr.
Deneyler sonucu elde edilen konsolidasyon parametreleri olan hacimsel skma
katsaylar, n konsolidasyon basnc ve jeolojik basn deerleri detayl olarak EK
7de verilmitir. Deneylerde jeolojik basn n konsolidasyon basncndan ok dk
kmtr (izelge 4.22.). Buna gre yksek plastik zellik gsteren kil biriminin
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
44
ar konsolide olmutur. Sonular SPT-N ve serbest basn deneyi sonular ile
uyum gstermektedir.
izelge 4.21. Kil serbest basn deneyi sonular
TS 1500 Serbest Basn Deneyi (qu) kg/cm2 (qu) kPa (qu) MPa
SK-03 SPT-01 CH yksek plastisiteli KL 5.41 530.00 0.53
SK-03 SPT-02 CH yksek plastisiteli KL 1.58 155.00 0.155
SK-03 UD-01-1 CH yksek plastisiteli KL 1.22 120.00 0.12
SK-03 UD-01-2 CH yksek plastisiteli KL 0.87 85.00 0.085
SK-03 UD-01-3 CH yksek plastisiteli KL 1.07 105.00 0.1050
SK-03 UD-02-1 CH yksek plastisiteli KL 1.48 145.00 0.1450
SK-03 UD-02-2 CH yksek plastisiteli KL 1.07 105.00 0.1050
SK-03 SPT-02 CH yksek plastisiteli KL 1.89 185.00 0.1850
SK-03 SPT-04 CH yksek plastisiteli KL 1.25 123.00 0.1230
izelge 4.22. Kil konsolidasyon deneyi sonular
TS 1500 Odometre-Konsolidasyon Deneyi
hacimsel skma kats jeolojik basn n konsol basnc
mv (m2/kN) Pj (kPa) Pc (kPa)
SKK03UD1-1 2.00-2.50m CH 0.000011-0.000489 41.56 375.00 SKK03UD1-2 2.00-2.50m CH 0.000013-0.000320 42.16 295.00
SKK03UD2-1 3.00-3.50m CH 0.000011-0.00025 60.87 350.00
SKK03UD2-2 3.00-3.50m CH 0.000013-0.000403 62.07 410.00
Kil birimi iin elde edilen en dk n konsolidasyon basnc 295.00 kPa
(3.01 kg/cm2)dr. Ar konsolide killerde oturmalar n konsolidasyon basncnn
geilip geilmemesine baldr. Bu nedenle tama gc deerleri belirlenirken bu
deerin altnda kalnmasna dikkat edilmesi gerekmektedir. Tekil temellerde farkl
oturmalarn azaltlmas, msaade edilir tama gc deerlerinde verilen temel
boyutlarn artrlmas ile gerekleebilir.
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
45
ekil 4.4. Kat-ok KLde serbest basn ve konsolidasyon deneyleri
4.2.2.2 Bazalt (b)
Magmatik kkenli lav aknts olarak oluan birimin sabit bir kalnl yoktur.
Kat-ok kat kil biriminin hemen altnda gzlenmektedir. Ky eridinde (0.00 m
kotu civarlarnda) yzeyde de gzlenmektedir. Minimum kalnlnn 0.35m olduu
dnlen birimin maksimum kalnlnn 15.00myi geebilecei dnlmektedir.
Daha kolay ayrma gsteren gaz boluklu-gzenekli bazaltlarn st seviyeleri
bu almada ayrm bazalt olarak isimlendirilmitir. Ayrm ksmlara gre
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
46
daha az ve daha kk boyutlu gzenek ieren veya iermeyen bazaltn alt seviyeleri
de bu almada ayrmam bazalt olarak tanmlanmtr (ekil 4.5.). Ayrm
bazaltlarda tabii younluk deeri 2.60-2.70 gr/cm3 arasnda deimektedir. Serbest
basn dayanmlar 35.00-50.00 MPa arasndadr. Ayrmam bazaltlarda younluk
deeri 2.60-2.80 gr/cm3 ve serbest basn dayanm deerleri de 40.00-60.00 MPa
arasnda deimektedir. Yaplan sondajlarda ayrm bazaltlar genel olarak dk
RQD ve ayrmam bazaltlar yksek RQD deerleri vermitir (ekil 4.6.).
ekil 4.5. Sondajlardan elde edilen gzenekli-gzeneksiz bazalt rnekleri
-
4. ARATIRMA BULGULARI lker Gkhan AHN
47
ekil 4.6. Sondajlardan elde edilen bazalt karot rnekleri
4.2.2.3 Ayrm Kilta-Kumta (C-S)
Kara ve deniz alanlarnda jeolojik olarak gzlenen en yal birimdir. Alt-Orta
Miyosen yal Kzldere formasyonunun ayrm seviyeleridir. Karada yzeyde ve
denizde tabanda gzlenmemektedir. Sondajlarda en alttaki birim olarak kesilmitir.
Kil ve kum seviyelerinin yan sra akll ara seviyeleri mevcuttur.
Birimin ierdii akl boyutu taneler % 0.10-62.10, kum boyutu tanel