Spostrzeganie

Odbiór wrażeń, percepcja identyfikacja i rozpoznawanie

Interpretowanie obrazów na siatkówce Rzeczywistość, wieloznaczność

i zniekształcenia Nauki płynące ze złudzeń To co nabyte i wrodzone

w spostrzeganiu

Percepcja

W szerokim rozumieniu: Rejestracja (uchwycenie) przedmiotów i

zdarzeń środowiska zewnętrznego: ich odbiór sensoryczny, zrozumienie, identyfikację i określenie werbalne oraz przygotowanie reakcji na nie.

Percepcja jako proces

Odbiór wrażeń – energia fizyczna podlega transdukcji na aktywność nerwową komórek kory mózgowej

Percepcja (w wąskim rozumieniu) – kształtowanie wewnętrznej interpretacji obiektu i powstanie spostrzeżeń bodźców

Identyfikacja i rozpoznanie – przypisywanie znaczenia spostrzeżeniom

Rodzaje zmysłów

Wzrok Słuch Smak Węch Dotyk (czucie skórne) Zmysł równowagi

Interpretacja obrazu na siatkówce

Interpretacja obrazu na siatkówce –

bodziec dystalny

Interpretacja obrazu na siatkówce –

bodziec proksymalny

Bodziec dystalny i proksymalny

Procesy organizujące percepcję 1

Podział na regiony Figura i tło Zamykanie Zasady grupowania percepcyjnego Ramy odniesienia

Zasady organizacjipercepcyjnej

Procesy organizujące percepcję 2

Integracja przestrzenna i czasowa Spostrzeganie ruchu Spostrzeganie głębi Stałość spostrzegania

Złudzenia percepcji

Schemat procesu percepcjiInne procesy umysłowe

Identyfikacja i rozpoznanie

Spostrzeżenia

Wrażenia

Bodźce środowiskowe

oczekiwania, przekonania

wiedza, pamięć, język

motywacja

analiza części

organizacja

głębia stałość

procesy sensoryczne

„obrazek”

Procesy odgórne(sterowane pojęciowo)

Procesy oddolne(sterowane danymi)

Przykład

Złudzenia rozpoznawania

Złudzenie góry cylindra – co jest większe: rondo, czy szczyt cylindra?

Złudzenie Poggendorfa – czy linia ukośna jest łamana?

Złudzenie Ebbinghausa – które z centralnych kół jest większe?

Złudzenie Müllera-Lyera – która z linii poziomych jest dłuższa

Złudzenie Zoellnera – czy linie pionowe są równoległe?

Zasady organizacjipercepcyjnej

Znajdź jelenia obok łani.

                                                                                       

Spostrzeganie głębi

Wskaźniki dwuoczne Wskaźniki ruchu Wskaźniki obrazowe

Stałość spostrzegania

Stałość wielkości i kształtu Stałość położenia Wskaźniki obrazowe

Percepcja jest procesem twórczym, polegającym na aktywnym odbiorze, analizie

i interpretacji zjawisk zmysłowych.

W procesie tym aktualnie nadchodzące informacje zmysłowe przetwarzane są w taki sposób, aby

zgadzały się z zarejestrowaną w pamięci jednostki wiedzą o otaczającym świecie.

Procesy uwagi

Przetwarzanie mimowolne Funkcje uwagi Mechanizmy uwagi

Funkcje uwagi

Uwaga jako filtr bodźców: wstępna selekcja cech

Uwaga i selekcja reakcji: późna selekcja cech

Uwaga jako wrota świadomości

40

Funkcje uwagi Selektywność – zdolność wyboru jednego bodźca,

źródła stymulacji czy ciągu myśli, kosztem innych Czujność – zdolność do długotrwałego

oczekiwania na pojawienie się ściśle określonego bodźca, zwanego sygnałem, a ignorowanie pozostałych bodźców, zwanych szumem

Przeszukiwanie – proces aktywny (w przeciwieństwie do czujności), polegający na systematycznym badaniu pola percepcyjnego w celu wykrycia obiektów spełniających założone kryterium

Kontrola myśli jednoczesnych np. teoria zasobów uwagi (D. Kahneman)

Mechanizmy uwagi

Rozdział zasobów Automatyzmy

Zadanie Stroopa 1

Zmierz swój czas czytania na głos wszystkich słów, nie zwracając uwagi na kolor, jakim są wydrukowane

Następnie zmierz swój czas wymieniania kolorów wszystkich słów bez zwracania uwagi na ich treść

Zadanie Stroopa 2

Zadanie Stroopa 3

Prawdopodobnie wykonałeś zadanie pierwsze szybko i bez wysiłku, wcale lub tylko minimalnie zastanawiając się nad nim

Zadanie drugie wymagało twej pełnej, świadomej uwagi, ponieważ musiałeś poradzić sobie z interferencją poznawczą

Ramy odniesienia

Spostrzeganie głębi

Wskaźniki dwuoczne Wskaźniki ruchu Wskaźniki obrazowe

Stałość spostrzegania

Stałość wielkości i kształtu Stałość położenia Wskaźniki obrazowe

Procesy identyfikacji i rozpoznawania

Procesy oddolne i odgórne Rozpoznawanie przez składniki Wpływ kontekstu i oczekiwań Rola czynników osobowościowych

i społecznych Twórcze gry percepcyjne

Wpływ kontekstu i oczekiwań

Schematy Nastawienie percepcyjne