UNIVERZITET U SARAJEVUFAKULTET SPORTA I TJELESNOG ODGOJA

Visoka sportska školaSMJER: Sportski menadžment (IV semestar)

Predmet:

SPORTSKI MARKETING SEMINARSKI RAD

Tema:

Marketing plan za organizaciju sportske manifestacije

Kandidat: Mentor: Majda Kovač Prof. dr. Midhat Mekić

Sarajevo, juni 2007.

1

2

Sadržaj

1. Uvod /42. Cilj i zadaci rada /43. Šta je sportski marketing? /4

3.1. Sportski proizvođač /53.2. Sportski potrošač /53.3. Sportski proizvod /53.3.1. Sportski imidž /53.3.2. Sportska marka (brend) /53.3.3. Sportsko takmičenje /63.3.4. Sportske usluge /6

4. Organizacija sportske manifestacije /64.1. Osnove karakteristike /64.2. Rukovodstvo turnira /64.3. Marketing plan /74.3.1. Faze razvoja /74.3.2. Marketing programi /74.3.3. Sponzorstvo /74.3.4. Ugovori i nagrade /7

5. Zaključak /86. Literatura /9

3

1. Uvod

Iz zanimljivog predmeta «Sportski marketing» na Visokoj sportskoj školi u Sarajevu, odabrala sam Seminarski rad na temu «Marketing plan za organizaciju sportske manifestacije». Pošto različite sportske manifestacije imaju i različite programe, kad je sportski marketing u pitanju, onda sam uopšteno prezentirala ovaj Marketing plan imajući u vidu da bi u njegovoj konkretnoj primjeni bilo i odstupanja.

2. Cilj i zadaci rada

Cilj ovog Seminarskog rada je da, uvodeći naučno dokazana i teoretska saznanja iz oblasti sportskog marketinga, koji je u svijetu dostigao svoj finansijski i svaki drugi vrhunac, samo jednim dijelom se dotaknemo ove oblasti.Naravno, neće tu biti nekih zadatih cifara, nego samo taksativno naznačene smjernice za realizaciju naslova Seminarskog rada.

3. Šta je sportski marketing?

Marketing u sportu se najčešće shvata kao strategijsko opredeljenje sportskih organizacija u domenu stvaranja materijanih i finansijskih sredstava, neophodnih za normalno funkcionisanje sportskih aktivnosti i realizacije planiranih ciljeva.Sportski marketing predstavlja ekonomski proces povezivanja proizvodnje i potrošnje, ali istovremeno i poslovnu djelatnost, te posebnu naučnu disciplinu.Najvažnije od svega je da se sportski marketing shvata i primjenjuje kao poslovna funkcija koja obuhvata sve aktivnosti kojima se obezbjeđuju najveća finansijska sredstva za sportske aktivnosti.

4

Da bi mogao funkcionisati i razvijati se mora posjedovati svoju strukturu koja se sastoji od sljedećih marketinških elemenata, i to:

3.1. Sportski proizvođač

Sačinjavaju ga sportisti, njihovi treneri, kao i oni koji upravljaju sportskim procesima preko sportskih organizacija

3.2. Sportski potrošač

Sačinjava ga sportska javnost, profitne organizacije i dr. kao primaoca i potrošača sportskih informacija, sportskih usluga i drugih dobara.

3.3. Sportski proizvod

Čine ga postignuti rezultat od strane sportiste i njegovog trenera, kao finalnih operacionalizatora visoke i složene trenažne tehnologije.Ako se sportski proizvod (sportski rezultat) posmatra kao jedan od činilaca ponude sportskoj javnosti (tržištu), on se najčešće segmentira na slijedeće oblasti:

3.3.1. Sportski imidž

Odnosi se na predstavu o sportskim organizacijama kao nosiocima postignutih vrhunskih sportskih rezultata od strane pojedinaca ili ekipa, njihovom okruženju, najčešće sa ciljem razmjene između proizvođača i kupaca kroz sponzorisanje, uz napomenu da se sportski imidž može samo prodavati a nikada rasprodati.

3.3.2. Sportska marka (brend)

Predstavlja ime, simbol, dizajn ili njihovu kombinaciju kojima se obilježava sportski proizvod jedne sportske organizacije.

5

Klupska liga šampiona u nogometu svojevrstan je brend u svijetu sporta i biznisa

3.3.3. Sportsko takmičenje

Događaj, manifestacja, miting, memorijal i slično koje svoju marketinšku fizionomiju i funkciju dobija definisanjem potencijalnih tržišta, kao što su gledaoci sportskih događaja, široki sportski auditorijumi, potencijalni oglašivači, potrošači sportske marke i drugi s ciljm ostvarivanja profita marketinškom akcijom.

3.3.4. Sportske usluge

Odnose se na omogućavanje zadovoljavanja potreba širokog potrošačkog auditorijuma za sportsko-rekreativnom aktivnošću, izdvajanjem objekata i davanjem stručne pomoći.

4. Organizacija sportske manifestacije

4.1. Osnovne karakteristike

Da bi se krenulo u organizaciju neke sportske manifestacije moraju se znati neke njene osnovne karakteristike, poput onih da li se radi (ili ne) o specifičnoj sportskoj manifestaciji, koliko traje sati ili dana, na koji način će se prodavati proizvodi sponzora, koliki je broj učesnika u takmičenju, koliko je manifestacija medijski zanimljiva, da li će biti popularna i puna uzbuđenja, itd.

4.2. Rukovodstvo turnira

Turnirom rukovodi Izvršni odbor sačinjen od najmanje 5 članova. Tu su i koordinatori ali i tehnička služba koja se brine za smještaj, hranu i piće, transport, Služba za doček delegacija, volonteri, mediji, medicinska i sigurnosna služba.

6

4.3. Marketing plan

4.3.1. Faze razvoja

Kroz faze razvoja Marketing plana potrebno je definisati mjesto odvijanja takmičenja, komercijalna prava, sportske objekte, obezbijediti dvoranu (ili dvorane), stadion ili neki drugi sportski teren, odnosno borilište. Moraju se pretpostaviti mogući faktori rizika pa je u tom slučaju neminovno dobro funkcioniranje osiguranja takmičenja. Potrebno je osigurati kvalitetnu elektronsku opremu i sportske trenažere kako bi sve proteklo u najboljem redu. Nezaobilazna je i izrada akreditacija, izrada ulaznica, prikupljanje pića, a kao element marketinga izuzetno je važna promocija, sponzori..., itd.

4.3.2. Marketing programi

- Prodaja korporativnog sponzorstva - Advertajzing napori (Da bi se nešto okarakterisalo kao “advertajzing”, mora da ispuni tri uslova, i to da bude predstavljeno kroz neki od oblika mas medija, da ima za cilj da ubijedi ciljnu grupu u neku ideju, proizvod, itd. i mora da bude plaćeno)- Aktivnosti odnosa sa javnošću - Ugostiteljstvo - Prodaja ulaznica - Televizijski prijenosi - Licenciranje i prodaja robe

4.3.3. Sponzorstvo

Sponzorstvo omogućava promoviranje, reklamiranje i eksponiranje kompanije ili njihovih proizvoda u zamjenu za ulaganje novca, proizvoda ili usluga. Obaveze sportista, sponzora i organizatora reguliraju se odgovarajućim ugovorima. U ovom dijelu otvorena je mogućnost predstavljanja svojih proizvoda posjetiteljima, logo manifestacije ali i sponzora je na svim promotivnim materijalima, press materijalima, u najavama na nacionalnim i lokalnim medijima, logo i poruka sponzora je na službenom programu turnira, na službenom suveniru takmičenja, na akreditacijama za učesnike takmičenja, na velikom display-u na pozornici i najava voditelja. Bit će upriličene i promotivne aktivnosti sponzora, dijelit će se besplatno počasne ulaznice za turnir, itd.

4.3.4. Ugovori i nagrade

- Odrađivanje ugovornih obaveza prema sponzorima u obliku postavljanja reklamnih panoa,

7

- Odrađivanje ugovornih obaveza prema sponzorima u obliku prezentacije na video "zidovima",- Izrada i distribucija reklamnih materijala,- Nagrađivanje učesnika,- Medijske ugovorne obaveze i - Marketinški izvještaj

5. Zaključak

Ovaj rad u teoretskom smislu trebao bi da pomogne pri organiziranju neke sportske manifestacije te ukaže na eventualne propuste pri kreiranju marketing plana, uspostavljanju uslova koje organizator mora ispuniti u skladu sa materijalnim mogućnostima društva. Praktična primjena rada može obezbijediti efikasnu organizaciju sportske manifestacije.

8

6. Literatura

1. Tomić, Duško, "Marketing u sportu - sportska promocija i marketing miks", Univerzitet Braća Karić, 2005 2. Marušić, Mira, “Plan marketinga”, Abeco, Zagreb, 2006. 3. Kotler, Philip, “Marketinška znanja od A do Z”, Binoza press d.o.o., Zagreb, 2004. 4. Prezentacije prof. dr. Midhata Mekića o Sportskom marketingu 5. Malacko, Julijan, Rađo, Izet, “Menadžment ljudskih resursa u sportu”, Fakultet sporta I tjelesnog odgoja, Sarajevo i Olimpijski komitet BiH, 2006. 6. Internet7. Druga literatura i tekstovi

9