spis przedmiotÓw: sylabusy przedmiotów modułu...

1

SPIS PRZEDMIOTÓW: MODUŁ IX: FILOLOGICZNY

Sylabusy przedmiotów modułu filologicznego – studia 2. stopnia stacjonarne

KIERUNEK FILOLOGIA POLSKA; rok akademicki 2014/2015 IX A. MODUŁ PRZEDMIOTÓW PODSTAWOWYCH

IX B. MODUŁ PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH

IX C. MODUŁ PRZEDMIOTÓW DO WYBORU/ FAKULTATYWNYCH

(Z MODUŁEM SEMINARYJNYM)

IXA1. TEORIA KULTURY … 2 IXA1A. JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY … 7-15 IXB1/2. KONTEKSTY LITERATURY POLSKIEJ XX I XXI W. … 20 IXB1/3. METODOLOGIA BADAŃ LITERACKICH … 24-33 IXB1/4. RETORYKA W PIŚMIENNICTWIE STAROPOLSKIM I OŚWIECENIOWYM … 37 IXB1/5. KONTEKSTY LITERATURY XIX W. … 48 IXB2/6. WSPÓŁCZESNY JĘZYK POLSKI … 52 IXB2/7. METODOLOGIA BADAŃ JĘZYKOZNAWCZYCH … 59 PRZEDMIOTY DO WYBORU IXC8/L. DRAMAT STAROPOLSKI I OŚWIECENIOWY … 67 IXC9/L. LITERATURA I HISTORIA … 76 IXC10/L. LITERATURA I MITY … 80 IXC11/L. LITERATURA I FILOZOFIA … 84 IXC12/L. WARSZTATY KRYTYCZNOLITERACKIE … 92 IXC12/L. INTERPRETACJA I PRAGMATYKA ODBIORU DZIEŁA LITERACKIEGO … 96 IXC8/J. ROZWÓJ SYSTEMU LEKSYKALNEGO … 100 IXC9/J. REŻYSERIA … 105 IXC10/J. RETORYKA W KOMUNIKACJI … 110 IXC10/J. JĘZYKOWA I STYLISTYCZNA ANALIZA TEKSTU … 115 IXC10A/J. PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE JĘZYKA 119 IXC11/J. JĘZYK MÓWIONY MIESZKAŃCÓW WSPÓŁCZESNEJ POLSKIEJ WSI … 123 IXC12/J. WPROWADZENIE DO ONOMASTYKI … 129 IXC12/J. HISTORIA JĘZYKA JAKO PRZEDMIOT DYDAKTYKI SZKOLNEJ … 135 IXC12/J. CHWYTY RETORYCZNE 140 IXC8/K. KULTURA I LITERATURA SARMACKA … 144 IXC9/K. WYBRANE ZAGADNIENIA KULTURY XIX W. … 147 IXC10/K. WSPÓŁCZESNA KULTURA LITERACKA … 150 IXC11/M. INTERPRETACJA TEKSTU W SZKOLNEJ EDUKACJI POLONISTYCZNEJ … 154 IXC12/M. NAUCZANIE INTEGRUJĄCE W EDUKACJI POLONISTYCZNEJ … 159 IXC13. WYKŁAD MONOGRAFICZNY … 167 IXC14. SEMINARIUM MAGISTERSKIE … 169-194 IXC15. WYKŁAD MONOGRAF. DO SEMINARIUM … 194-205

2

MODUŁ IX: FILOLOGICZNY

IX A. MODUŁ PRZEDMIOTÓW PODSTAWOWYCH

IXA1. TEORIA KULTURY:

(1) Nazwa przedmiotu Teoria kultury

(2) Nazwa jednostki prowa-

dzącej przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej

(3) Kod przedmiotu IXA1

(4) Studia

Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów

Filologia polska Studia II stopnia Stacjonarne

(5) Rodzaj przedmiotu Przedmiot podstawowy

(6) Rok i semestr studiów Rok I

(7) Imię i nazwisko koordyna-

tora przedmiotu

Dr hab. prof. UR Jolanta Pasterska

(8) Imię i nazwisko osoby

prowadzącej ( osób prowa-

dzących) zajęcia z przedmiotu

prof. dr hab. Stanisław Uliasz, dr hab. prof. UR Jolanta Pasterska, dr Wojciech

Birek, dr Arkadiusz Luboń, dr Adam Orłowski

(9) Cele zajęć z przedmiotu

C1- student poznaje najważniejsze współczesne teorie kulturowe.

C2 - student potrafi ocenić zachodzące zmiany w kulturze, określić i dokonać ich analizy.

C3 - samodzielnie bada tekstów naukowych;

C4 - student staje się świadomym uczestnikiem w życiu kulturalnym wspólnoty europejskiej.

(10) Wy-

magania

wstępne

Wiedza z zakresu kulturoznawstwa uzyskana na niższych szczeblach kształcenia, średnioza-

awansowana wiedza ogólnohumanistyczna.

(11) Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXA1_W01: zna ogólną problematykę teorii kultury i na-

rzędzia do jej badania;

K2A_W01

+++

IXA1_W02: zna główne kierunki badań nad kulturą; K2A_W07

+++

IXA1_ W03: ma uporządkowaną wiedzę ogólną dotyczącą

zagadnień tworzących podstawową problematykę teorii

kultury i rozumie ich znaczenie dla badań kulturoznaw-

czych;

K2A_W04

+++

Umiejętności:

IXA1_U01: umie scharakteryzować wybrane teorie kultury

i ich przedstawicieli;

K2A_U09

++

3

IXA1_U02: umie zastosować wiedzę teoretyczną w prakty-

ce;

K2A_U05

+++

IXA1_U03: umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać

umiejętności badawcze w zakresie teorii kultury;

K2A_U11

+++

IXA1_U04: potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, se-

lekcjonować

i użytkować informacje z zakresu teorii kultury.

K2A_U09

+++

Kompetencje społeczne:

IXA1_K01: jest świadomy posiadanej przez siebie wiedzy i

umiejętności;

K2A_K01

+++

IXA1_K02: rozumie konieczność ciągłego poszerzania

swoich kompetencji z zakresu teorii kultury, dąży do sa-

modoskonalenia;

K2A _K02

+++

IXA1_K03: rozumie możliwości zastosowania metodologii

badań kulturowych do rozwiązywania problemów nauko-

wych;

K2A _K11

++

IXA1_K04: jest otwarty na nowe i nowoczesne metody i

teorie badań.

K2A _K10

+++

(12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Wykład - 30 godzin

(13) Treści programowe

LP. Treści merytoryczne Liczba godzin

1. Kultura, teoria, dyskurs – definicje, myślenie poprzez teorie. 2

2. Ewolucjoniści i ewolucyjne schematy rozwojowe (Herbert Spencer,

Edward Tylor, Levis Morgan).

4

3. Dyfuzjonizm (szkoła kręgów kulturowych, dyfuzjonizm brytyjski, dyfu-

zjonizm amerykański (Franz Boas).

2

4. Funkcjonalizm Bronisława Malinowskiego, socjologizm Alfreda Radc-

liffe-Browna, funkcjonalizm Roberta Redfileda).

4

5. Teoria dekonstrukcjonistyczna. 2

6. Formalizm, ikonografia i ikonologia w sztuce. 2

7. Feminizm. Gender studies. 2

8. Teoria postkolonialna. 4

9. Poststrukturalizm, Foucault, Lacan, Derrida. Postmodernizm. 2

10. Kultura ponowoczesna – teorie krytyczne. Propozycje pojęć analitycz-

nych.

2

11 Cyberkultura, Kultura 2.0 – nowe paradygmaty kultury 2

12. Amerykanizacja. Globalizacja. 2

(14) Metody

dydaktyczne

Wykład z prezentacją multimedialną, dyskusja.

4

(15) Spo-

sób(y) i for-

ma(y) zalicze-

nia

Zaliczenie z oceną. Podstawą zaliczenia jest obecność na wykładach oraz udział w dyskusji. 1

nieobecność dozwolona (bez usprawiedliwienia) jedna absencja – ocena bardzo dobra, dwie –

dobra, trzy-dostateczna. Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniej-

szym sylabusie efektów kształcenia.

(16) Metody i

kryteria oceny

Lp. Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1

IXA1_W01

Student nie zna

ogólnej problema-

tyki teorii kultury

i narzędzi do jej

badania;

Student zna w stop-

niu dostatecznym

ogólną problema-

tykę teorii kultury

i narzędzie do jej

badania;

Student zna w stop-

niu dobrym ogólną

problematykę

teorii kultury i

narzędzie do jej

badania;

Student zna w stop-

niu wyczerpującym

problematykę teorii

kultury i narzędzie

do jej badania;

Efekt 2

IXA1_W02

Student nie opisuje

głównych kierun-

ków badań nad

kulturą;

Student opisuje

wybrane kierunki

badań nad kulturą.

Student opisuje

większość głównych

kierunków nadań

nad kulturą.

Student opisuje

wszystkie poznane

na zajęciach kierun-

ki badań nad kultu-

rą.

Efekt 3

IXA1_W03

Student nie posiada

uporządkowanej

wiedzy ogólnej

dotyczącej zagad-

nień tworzących

podstawową pro-

blematykę teorii

kultury i nie ro-

zumie ich znacze-

nia dla badań kul-

turoznawczych.

Student wykazuje

się dostateczną

wiedzą ogólną doty-

czącą zagadnień

tworzących pod-

stawową proble-

matykę teorii kul-

tury i w stopniu

podstawowym

rozumie ich zna-

czenie dla badań

kulturoznawczych.

Student wykazuje

się dobrą wiedzą

ogólną dotyczącą

zagadnień tworzą-

cych podstawową

problematykę

teorii kultury i w

stopniu dobrym

rozumie ich zna-

czenie dla badań

kulturoznawczych.

Student wykazuje

się bardzo dobrą

wiedzą ogólną doty-

czącą zagadnień

tworzących pod-

stawową proble-

matykę teorii kul-

tury i w stopniu

bardzo dobrym

rozumie ich zna-

czenie dla badań

kulturoznawczych.

Efekt 4

IXA1_U01

Student nie umie

scharakteryzować

wybranych teorii

kultury i ich przed-

stawicieli.

Student potrafi w

stopniu dostatecz-

nym scharakteryzo-

wać wybrane teorie


stawicieli.

Student potrafi w

stopniu dobrym

scharakteryzować

wybrane teorie


stawicieli.

Student potrafi w

stopniu bardzo do-

brym scharaktery-

zować wybrane

teorie kultury i ich

przedstawicieli.

Efekt 5

IXA1_U02

Student nie umie

zastosować wiedzy

teoretycznej w prak-

tyce.

Student w stopniu

dostatecznym potra-

fi zastosować wie-

dzę teoretyczną w

praktyce.

Student w stopniu

dobrym potrafi

zastosować wiedzę

teoretyczną w prak-

tyce.

Student w stopniu

bardzo dobrym

potrafi zastosować

wiedzę teoretyczną

w praktyce.

Efekt 6

IXA1_U03

Student nie potrafi

samodzielnie zdo-

bywać wiedzy i

rozwijać umiejętno-

ści badawczych w

zakresie teorii kultu-

ry.

Student potrafi w

stopniu dostatecz-

nym samodzielnie

zdobywać wiedzę i


ści badawcze w

zakresie teorii kul-

tur.

Student potrafi i w

dobrym stopniu

samodzielnie umie

samodzielnie zdo-

bywać wiedzę i


ści badawcze w

zakresie teorii kultu-

ry.

Student potrafi

samodzielnie i w

bardzo dobrym

stopniu zdobywać

wiedzę i rozwijać

umiejętności ba-

dawcze w zakresie

teorii kultury.

Efekt 7 Student nie umie Student umie w Student umie w Student umie w

5

IXA1_U04 wyszukiwać, anali-

zować, oceniać,

selekcjonować

i użytkować infor-

macje z zakresu

teorii kultury.

dostatecznym stop-

niu wyszukiwać,

analizować, oceniać,

selekcjonować


macje z zakresu

teorii kultury.

dobrym stopniu

wyszukiwać, anali-

zować, oceniać,

selekcjonować


macje z zakresu

teorii kultury.

bardzo dobrym

stopniu wyszuki-

wać, analizować,

oceniać, selekcjo-

nować


macje z zakresu

teorii kultury.

Efekt 8

IVA1_K01

Student nie jest

świadomy posia-

danej przez siebie

wiedzy i umiejęt-

ności.

Student w dosta-

tecznym stopniu ma

świadomość posia-

danej przez siebie

wiedzy i umiejęt-

ności.

Student w dobrym

stopniu jest świa-

domy posiadanej

przez siebie wie-

dzy i umiejętności.

Student w bardzo

dobrym stopniu jest

świadomy posia-

danej przez siebie

wiedzy i umiejęt-

ności.

Efekt 9

IVA1_K02

Student nie rozumie

konieczności cią-

głego poszerzania

swoich kompetencji

z zakresu teorii

kultury, nie dąży do

samodoskonalenia.

Student w stopniu

dostatecznym rozu-

mie konieczność

ciągłego poszerza-

nia swoich kompe-

tencji z zakresu

teorii kultury, dąży

do samodoskonale-

nia.

Student w stopniu

dobrym rozumie

konieczność ciągłe-

go poszerzania

swoich kompetencji

z zakresu teorii

kultury, dąży do

samodoskonalenia.

Student w bardzo

dobrym stopniu

rozumie koniecz-

ność ciągłego posze-

rzania swoich kom-

petencji z zakresu

teorii kultury, dąży

do samodoskonale-

nia.

Efekt 10

IVA1_K03

Student nie rozu-

mie możliwości

zastosowania me-

todologii badań

kulturowych do

rozwiązywania

problemów na-

ukowych.

Student w dosta-

tecznym stopniu

rozumie możliwo-

ści zastosowania

metodologii badań

kulturowych do

rozwiązywania

problemów na-

ukowych.

Student w dobrym

stopniu rozumie

możliwości zasto-

sowania metodo-

logii badań

kulturowych do

rozwiązywania

problemów na-

ukowych.

Student w bardzo

dobrym stopniu

rozumie możliwo-

ści zastosowania

metodologii badań

kulturowych do

rozwiązywania

problemów na-

ukowych.

Efekt 11

IVA1_

K04

Student nie jest

zorientowany na

nowe i nowoczesne

metody i teorie

badań.

Student w dosta-

tecznym stopniu jest

zorientowany na

nowe i nowoczesne

metody i teorie

badań.

Student w dobrym

stopniu jest zorien-

towany na nowe i

nowoczesne metody

i teorie badań.

Student w bardzo

dobrym stopniu jest

zorientowany na

nowe i nowoczesne

metody i teorie

badań.

(17) Całkowi-

ty nakład pra-

cy studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów w

godzinach

oraz punktach

ECTS

30 godz. wykładu;

5 godzin udział w konsultacjach;

10 godzin na napisanie referatu;

2 pkt. ECTS.

6

(18) Język

wykładowy

Polski.

(19) Praktyki

zawodowe w

ramach

przedmiotu

Nieprzewidziane w standardach kształcenia.

(20) Literatura Literatura podstawowa:

„Prace Kulturoznawcze” IX (Aksjotyczne przestrzenie kultury); XI (Nowy idiografizm), XII (Kultu-

ra jako cultura)

Barker Chris, Studia kulturowe. Teoria i praktyka, Kraków 2005

Barthes R., Mit, dzisiaj [w:] Mitologie, Warszawa 2000, s. 239-296,

Foucault M., Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, Gdańsk 2000, s. 8-38.

Baudrillard J., Precesja symulakrów [w:] Postmodernizm, red. S. Nycz, Kraków 1996, s. 175-189.

Jameson F., Postmodernizm i społeczeństwo konsumpcyjne [w:] Postmodernizm, red. S. Nycz,

Kraków 1996, s. 190-219.

Eco U., Podróż do hiperrealności [w:] Semiologia życia codziennego, Warszawa 1966, s.11-73.

Baudrillard, J. Ameryca, Warszawa, 1998

Bauman, Z. Globalizacja, Warszawa, 2000

Bednarek S., K. Łukasiewicz (red.), O kulturze i jej poznawaniu, Wrocław 2009

Benedyktowicz Z., O niektórych zastosowaniach metody fenomenologicznej w studiach nad reli-

gią, symbolem i kulturą, “Etnografia Polska”, 1980, R.24, z.2, s. 9-46.

Geertz C., Myśl potoczna jako system kulturowy [w:] Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu an-

tropologii interpretatywnej, Kraków 2005, s. 81-100.

Bielik-Robson Ag., Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formę duchowości, Kraków 2000

Rorty R., Filozofia a zwierciadło natury, Warszawa 1994, s. 9-17

Brooks, David. Bobos in Paradise. The New Upper Class and How They Got There. New York,

2000

Burszta W., Antropologia kulturowa, Warszawa 1999

Gwóźdź A. (red.), Granice kultury, Katowice 2010

Kluszczyński R., A. Zeidler-Janiszewska (red.), Perspektywy badań nad kulturą, Łódź 2008

Lévi-Strauss C., Analiza strukturalna w językoznawstwie i antropologii [w:]Antropologia struktu-

ralna, Warszawa 2000, s. 35-54.

Lévi-Strauss C., Totemizm dzisiaj, Warszawa 1998. [Minimum: s. 5-22 + s. 97-136).

Nowicka E., Świat człowieka - świat kultury, Warszawa 2002

Pietraszko S., Myśl o kulturze w dobie postscjentyzmu, „Prace Kulturoznawcze” IX, 1996

Pietraszko S., Studia o kulturze, Wrocław 1992.

Rabinow P., Wyobrażenia są faktami społecznymi [w:] Amerykańska antropologia postmoderni-

styczna, red. M. Buchowski, Warszawa 1999, s. 88-122.

Strinati D., Wiedza o kulturze popularnej, Warszawa 1998.

Literatura uzupełniająca:

Assmann J., Pamięć kulturowa, Warszawa 2008

Barker Ch., Studia kulturowe. Teoria i praktyka, Kraków 2005

Bednarek S. (red.), O pożytkach z wiedzy historycznej „Kultura Współczesna” 1 (2010)

Bell D., Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, Warszawa 1994

Czajkowski B. (red.), Sztuka interpretacji, Wrocław 2006

Czerwiński M., Przyczynki do antropologii współczesności, Warszawa 1988

Eco U., Semiologia życia codziennego

7

Geertz C., Interpretacja kultur, Kraków 2005

Hastrup K., Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią, Kraków 2008

Hastrup K., Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią, Kraków 2008, Roz. 1, s. 21-

38; Roz. 3, s. 59-74.

Taylor Ch., Etyka Autentyczności, Kraków 2002.

Latour Bruno, Polityka natury. Nauki wkraczają do demokracji, Warszawa 2009.

Łotman J., Kultura i eksplozja, Warszawa 1999

Mathews G., Supermarket kultury. Kultura globalna i tożsamość jednostki, Warszawa 2005

Nobis A., Zmiana kulturowa: między historią a ewolucją, Wrocław 2006

Geertz C., Opis gęsty: w poszukiwaniu interpretatywnej teorii kultury [w:] Interpretacje kultury.

Wybrane eseje, Kraków 2005, s. 17-48.

Geertz C., "Głęboka gra: uwagi o walkach kogucich na Bali. [w:] Interpretacja kultur. Wybrane

eseje, Kraków 2005, s. 461-510.

Welsch W., Transkulturowość. Nowa koncepcja kultury [w:] Tegoż: Filozoficzne konteksty rozumu

transwersalnego. Poznań 2008.

Podpis koor-

dynatora

przedmiotu

Podpis kie-

rownika jed-

nostki

IXA1A. JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY (JĘZYK NIEMIECKI):

Nazwa przedmiotu Lektorat języka niemieckiego

Nazwa jednostki prowadzącej przed-

miot

Uniwersyteckie Centrum Nauki Języków Obcych

Kod przedmiotu IXA1A

Studia


Filologia Polska II stopień Stacjonarne

Rodzaj przedmiotu podstawowy

Rok i semestr studiów I rok, 1 i 2 semestr

Imię i nazwisko koordynatora przed-

miotu

mgr Dorota Pirga

Imię i nazwisko osoby prowadzącej

(osób prowadzących) zajęcia

z przedmiotu

Mgr Marta Jakubowicz-Pisarek

8

Cele zajęć z przedmiotu

Celem kursu jest rozwijanie 4 sprawności językowych na poziomie B2+.

Osoba posługująca się językiem obcym na tym poziomie rozumie stosunkowo długie wypowie-dzi i wykłady. Potrafi zrozumieć dziennik oraz większość programów telewizyjnych dotyczących aktualnych tematów. Potrafi zrozumieć większość filmów, jeśli ich język jest standardowy.

Potrafi zrozumieć artykuły i teksty opisujące problematykę współczesną, których autorzy przyjmują konkretną postawę lub szczególny punkt widzenia. Potrafi zrozumieć współczesny tekst literacki napisany prozą. Potrafi zrozumieć teksty specjalistyczne i długie instrukcje związane ze swoją specjalizacją.

Potrafi porozumieć się swobodnie i spontanicznie w taki sposób, że interakcje z rdzennym użytkownikiem języka stają się naturalne. Potrafi przedstawiać swoje poglądy i ich bronić. Po-trafi wypowiadać się jasno i szczegółowo na wiele tematów dotyczących swoich zainteresowań, potrafi przedstawić swój pogląd na aktualny temat oraz wyjaśnić korzyści i niedogodności róż-nych rozwiązań.

Potrafi napisać teksty jasne i szczegółowe na wiele tematów związanych z swoimi zaintereso-waniami. Potrafi napisać esej lub sprawozdanie przekazując informację lub przedstawiając swój pogląd za lub przeciw wyrażonej opinii. Potrafi napisać listy, w którym wyrazi swój stosunek do wydarzeń i doświadczeń innych osób. Wymagania wstępne Znajomość języka na poziomie B2

Efekty kształcenia

Wiedza: Student zna podstawowe słownictwo z zakresu niżej wymienionych bloków tematycznych oraz odpowiednie dla tej tematyki struktury gramatyczne. Posiada wiedzę na temat waż-niejszych wydarzeń z historii Niemiec i z literatury niemieckiej,

Umiejętności: Student rozumie pisemne i ustne informacje na większość tematów z życia codziennego, potrafi porozumieć się bez przygotowania na znane mu tematy, opowiedzieć o wydarzenia, swoich doświadczeniach, marzeniach, nadziejach, celach. Potrafi udzielić wyjaśnień, podać przyczyny, wyrazić opinie lub przedstawić swoje plany. Potrafi napisać informację, w której przedstawia swój pogląd za lub przeciw wyrażonej opinii i list opisujący swoje osobiste doświadczenia, przeżycia i wrażenia.

Kompetencje społeczne: Student potrafi pracować w grupie,

prezentować swoje wystąpienia, widzi potrzebę nauki języków

obcych, które pozwalają mu lepiej zrozumieć obcą kulturę, ro-

zumie różnice kulturowe.

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

9

Lektorat, 60 godzin

Treści programowe

Semestr I i II

Tematyka Struktury gramatyczne

W obcym kraju, różnice kulturowe, szok kulturo-wy, status cudzoziemca za granicą , list czytelniczy

Szyk zdania

Rodzaje komunikacji

Argumentowanie

Spójniki dwuczłonowe

Praca List motywacyjny, rozmowa kwalifikacyjna Różne łączniki zdań

Historia – najważniejsze wydarzenia

w powojennych Niemczech

Zamiana zdań czasowych na zwroty rzeczownikowe

Równouprawnienie kobiet i mężczyzn, role spo-łeczne, analiza statystyk

Rekcja czasownika, przysłówki zaim-kowe

Świat przyrody i ochrona Środowiska Zdania warunkowe, mowa zależna

Problemy społeczne – ubóstwo, przestępczość, problemy krajów wielokulturowych

Frazeologizmy Nomen-Verb-Verbindungen

Niemieckojęzyczni laureaci literackiej nagrody Nobla -projekt

Zertifikat Deutsch B2 – rozwiązywanie wybra-

nych zadań testu modelowego

Metody dydaktyczne Metody komunikatywne

Formy organizacyjne: praca w grupach, praca indywidu-

alna

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie z oceną. Ocena ustalana jest na podstawie

ocen cząstkowych.

Metody i kryteria oceny Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie

na ocenę pozytywną wszystkich przewidzianych

w danym semestrze prac pisemnych i uzyskanie pozy-

tywnej oceny z odpowiedzi ustnych, a także obecność

na zajęciach i aktywne uczestnictwo w zajęciach. Do zali-

czenie testu pisemnego potrzeba minimum 51% prawi-

dłowych odpowiedzi.

10

Kryteria oceny odpowiedzi ustnej:

- Ocena bardzo dobra: bardzo dobry poziom znajomo-

ści słownictwa i struktur językowych,

nieliczne błędy językowe nie zakłócające komunikacji,

- Ocena +dobra/dobra: dobry/zadawalający poziom

znajomości słownictwa i struktur językowych, błędy

językowe nieznacznie zakłócające komunikację, nie-

znaczne zakłócenia w płynności wypowiedzi,

- Ocena + dostateczna: ograniczona znajomość słow-

nictwa i struktur językowych, liczne błędy językowe

znacznie zakłócające komunikację i płynność wypowie-

dzi, odpowiedzi częściowo odbiegające od treści

zadanego pytania, niekompletna,

- Ocena dostateczna: ograniczona znajomość słownic-

twa i struktur językowych, liczne błędy językowe znacz-

nie zakłócające komunikację i płynność wypowiedzi,

niepełne odpowiedzi na pytania, odpowiedzi częściowo

odbiegające od treści zadanego pytania,

- Ocena niedostateczna: brak odpowiedzi lub bardzo

ograniczona znajomość słownictwa i struktur języko-

wych uniemożliwiająca wykonanie zadania, chaotyczna

konstrukcja wypowiedzi, bardzo uboga treść, niekomu-

nikatywność, mylenie i zniekształcanie podstawowych

informacji

Całkowity nakład pracy studenta

potrzebny do osiągnięcia założo-

nych efektów w godzinach oraz

punktach ECTS

Lektorat, 60 godzin

Przygotowanie do ćwiczeń 120 godzin

3+3 ECTS

Język wykładowy Niemiecki

Praktyki zawodowe w ramach

przedmiotu

---

Literatura Literatura podstawowa:

Aspekte 2, Langenscheidt


11

Materiały do wystawy „Zeitworte”(o historii Niemiec)

Fragmenty artykułów z niemieckiej prasy, ćwiczenia on-

line

IXA1A. JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY (JĘZYK ANGIELSKI):

Nazwa przedmiotu Lektorat języka angielskiego

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny – Instytut Filologii

Polskiej


Studia


Filologia / Specjalność: filologia

angielska

Studia drugiego stopnia Studia stacjonarne


Rok i semestr studiów I rok, semestr 1, 2

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu mgr Agnieszka Nahurska

Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób pro-

wadzących) zajęcia z przedmiotu

mgr Joanna Mazur


12

Celem kursu jest rozwijanie 4 sprawności językowych na poziomie B2+.

Osoba posługująca się językiem obcym na tym poziomie rozumie stosunkowo długie wypowie-dzi i wykłady. Potrafi zrozumieć dziennik oraz większość programów telewizyjnych dotyczących aktualnych tematów. Potrafi zrozumieć większość filmów, jeśli ich język jest standardowy.

Potrafi zrozumieć artykuły i teksty opisujące problematykę współczesną, których autorzy przyjmują konkretną postawę lub szczególny punkt widzenia. Potrafi zrozumieć współczesny tekst literacki napisany prozą. Potrafi zrozumieć teksty specjalistyczne i długie instrukcje zwią-zane ze swoją specjalizacją.

Potrafi porozumieć się swobodnie i spontanicznie w taki sposób, że interakcje z rdzennym użyt-kownikiem języka stają się naturalne. Potrafi przedstawiać swoje poglądy i ich bronić. Potrafi wypowiadać się jasno i szczegółowo na wiele tematów dotyczących swoich zainteresowań, po-trafi przedstawić swój pogląd na aktualny temat oraz wyjaśnić korzyści i niedogodności różnych rozwiązań.

Potrafi napisać teksty jasne i szczegółowe na wiele tematów związanych z swoimi zaintereso-waniami. Potrafi napisać esej lub sprawozdanie przekazując informację lub przedstawiając swój pogląd za lub przeciw wyrażonej opinii. Potrafi napisać listy, w którym wyrazi swój stosunek do wydarzeń i doświadczeń innych osób.

Wymagania wstępne Znajomość języka na poziomie B2

Efekty kształcenia

Wiedza: Student zna słownictwo na poziomie

średnio zaawansowanym z zakresu niżej wymie-

nionych bloków tematycznych oraz odpowiednią

dla tej tematyki gramatykę. Posiada wiedzę

z zakresu kultury, historii i współczesnych re-

aliów życia w krajach anglojęzycznych.

Umiejętności:

Student rozumie pisemne i ustne informacje

na większość tematów z życia codziennego, potra-

fi porozumieć się bez przygotowania na znane mu

tematy, opowiedzieć o wydarzenia, swoich do-

świadczeniach, marzeniach, nadziejach, celach.

Potrafi udzielić wyjaśnień, podać przyczyny, wy-

razić opinie lub przedstawić swoje plany. Potrafi

napisać informację, w której przedstawia swój

pogląd za lub przeciw wyrażonej opinii i list opi-

sujący swoje osobiste doświadczenia, przeżycia

i wrażenia.

Kompetencje społeczne: Student potrafi praco-

wać w grupie, prezentować swoje zdania i opinie,

widzi potrzebę nauki języków obcych, które po-

zwalają mu lepiej zrozumieć obcą kulturę.

13


Lektorat, 60 godzin (30+30)

Treści programowe

LP.

Treści merytoryczne przedmiotu

1.

Języki obce – nauka, konieczność komunikacji, literatura obcojęzyczna

największe dzieła

2.

Podróże, prezentacje miejsc wartych zwiedzenia

3.

Typy osobowości. Carl Jung. Sylwetki pisarzy polskich I zagranicznych oraz ich naj-

większe dzieła - prezentacje 4.

Reklama – marketing, prezentacja własnej reklamy

5. Praca – zawody, rozmowa kwalifikacyjna, list intencyjny, CV

6.

Biznes i ikony biznesu (dla specjalności concierge blok przedmiotów poświęconych językowi biznesu)

j językowi biznesu) 7.

Nauka, edukacja – szkolnictwo Polska/Wielka Brytania

\

8.

Wynalazki I odkrycia, sylwetki wynalazców I odkrywców

9.

Trendy w życiu codziennym i sztuce

10.

Środki przekazu – media, prasa anglojęzyczna

modelowego

11. Technika , postęp w różnych gałęziach życia

12. Przestępczość – kary, przestępczość internetowa

13. Kino, teatr - wybór repertuaru, recenzja filmowa

14. Środowisko naturalne, globalizacja, życie w globalnej wiosce

15. Sztuka, artyści i ich dzieła

Metody dydaktyczne Metody komunikatywne rozwijające cztery

podstawowe sprawności językowe, tj. rozu-

mienie tekstu słuchanego, rozumienie tekstu

czytanego, pisanie i mówienie,

Formy organizacyjne: praca w grupach,

w parach i praca indywidualna

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie z oceną. Ocena ustalana jest

na podstawie ocen cząstkowych

Metody i kryteria oceny Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zalicze-

nie na ocenę pozytywną wszystkich przewi-

14

dzianych w danym semestrze prac pisemnych

i uzyskanie pozytywnej oceny z odpowiedzi

ustnych, a także obecność i aktywne uczestnic-

two w zajęciach. Do zaliczenie testu pisemnego

potrzeba minimum 55% prawidłowych odpo-

wiedzi.


- Ocena bardzo dobra: bardzo dobry poziom

znajomości słownictwa i struktur językowych,

nieliczne błędy językowe nie zakłócające ko-

munikacji,

- Ocena +dobra/dobra: dobry/zadawalający

poziom znajomości słownictwa i struktur języ-

kowych, błędy

językowe nieznacznie zakłócające komunikację,

nieznaczne zakłócenia w płynności wypowie-

dzi,

- Ocena + dostateczna: ograniczona znajo-

mość słownictwa i struktur językowych, liczne

błędy językowe znacznie zakłócające komuni-

kację i płynność wypowiedzi, odpowiedzi czę-

ściowo odbiegające od treści


- Ocena dostateczna: ograniczona znajomość

słownictwa i struktur językowych, liczne błędy

językowe znacznie zakłócające komunikację

i płynność wypowiedzi, niepełne odpowiedzi

na pytania, odpowiedzi częściowo odbiegające

od treści zadanego pytania,

- Ocena niedostateczna: brak odpowiedzi lub

bardzo ograniczona znajomość słownictwa

i struktur językowych uniemożliwiająca wyko-

nanie zadania, chaotyczna konstrukcja wypo-

wiedzi, bardzo uboga treść, niekomunikatyw-

ność, mylenie i zniekształcanie podstawowych

informacji

Całkowity nakład pracy studenta potrzebny

do osiągnięcia założonych efektów

w godzinach oraz punktach ECTS

Lektorat 60 godzin (30 + 30)

Przygotowanie do ćwiczeń 120

15

3+3 ECTS

Język wykładowy Język angielski

Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu -


Cotton,D.Falvey,D. Language Leader Pre Inter-

mediate, Longman 2010

Wokbook to Language Leader Pre Intermedi-

ate

Murphy,R. English Grammar in Use, CUP.1994

Anderson, V. Grammar Practice for Intermedi-

ate Students. Longman, 2007

Eastwood, J. Oxford Practice Grammar, Oxford.

2009.

Portale internetowe, materiały własne - aktu-

alne materiały prasowe

IXA1A. JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY (JĘZYK FRANCUSKI):

Nazwa przedmiotu Lektorat języka francuskiego

Nazwa jednostki prowadzącej przed-

miot

Uniwersyteckie Centrum Nauki Języków Obcych


Studia


FILOLOGIA POLSKA II stopnia Stacjonarne


Rok i semestr studiów I rok, semestr 1 i 2

Imię i nazwisko koordynatora przed-

miotu

dr Sławomir Schultis


( osób prowadzących) zajęcia

Mgr Beata Kawalec

16

z przedmiotu


Celem kursu jest rozwijanie 4 sprawności językowych na poziomie A1, A1+. Osoba po-sługująca się językiem na tym poziomie rozumie i potrafi stosować potoczne wyrażenia, bardzo proste wypowiedzi dotyczące konkretnych potrzeb życia codziennego. Potrafi formułować pytania i udzielać odpowiedzi z zakresu życia prywatnego, dotyczące miej-sca zamieszkania, ludzi, których zna, przedmiotów, które posiada. Potrafi przedstawiać siebie i innych i prowadzić prostą rozmowę, pod warunkiem, że rozmówca mówi wolno, zro-zumiale i jest gotowy do pomocy. Potrafi napisać krótką kartkę, np. z wakacji. Potrafi wypełnić prosty formularz, wpisując swoje imię, nazwisko, narodowość, wiek, adres.

Wymagania wstępne Kurs przeznaczony jest dla osób uczących się języka francuskie-go od podstaw - brak wymagań wstępnych.

Efekty kształcenia

Wiedza: Student zna podstawowe słownictwo z zakresu niżej

wymienionych bloków tematycznych oraz odpowiednie dla tej

tematyki struktury gramatyczne.

Umiejętności: Student potrafi stosować potoczne wyrażenia i bardzo proste wypowiedzi dotyczące konkretnych potrzeb życia codziennego. Potrafi formułować pytania i udzielać odpo-wiedzi. Potrafi prowadzić prostą rozmowę pod warunkiem, że rozmówca mówi wolno, zrozumiale i jest gotowy do pomocy. Potrafi także wypełniać proste formularze.

Kompetencje społeczne: Student potrafi pracować w grupie,

widzi potrzebę nauki języków obcych, które pozwalają mu lepiej

zrozumieć obcą kulturę.


Lektorat, 60 godzin (30+30)

Treści programowe

17

Semestr I

Spotkania – zwroty na powitanie/pożegnanie (styl formalny i nieformalny), przedstawianie

siebie/innych osób, proszenie o informacje i udzielanie informacji z zakresu danych osobo-

wych, alfabet, literowanie, kwestionariusz osobowy, e-mail w celu znalezienia korespondenta,

słownictwo dotyczące upodobań.

Liczebniki główne, zaimek pytający „Quel/Quelle”, zaimki osobowe nieakcentowane

i akcentowane, czas teraźniejszy czasowników „être”, „avoir”, „aller” oraz czasowników I grupy

koniugacyjnej.

Kraje, kontynenty, języki obce – państwa Europy, państwa i miasta francuskojęzyczne, naro-

dowości. Przyimki: à, en, au, aux.

Przedmioty i ubrania – rzeczowniki nazywające przedmioty, ubrania, meble; przymiotniki

nazywające kolory; w sklepie odzieżowym: pytanie o rozmiar, cenę; wyrażanie przynależności.

Rodzajniki nieokreślone i określone, zwrot „il y a”, przyimki miejsca, zaimki przymiotne dzier-

żawcze i wskazujące.

Portrety – słownictwo dotyczące opisu postaci, przymiotniki.

Zgodność przymiotnika z rzeczownikiem, przeczenie „ne … pas”, zdania przeczące

z uwzględnieniem przyimka „de”.

Dom, mieszkanie – słownictwo dotyczące lokalizowania, plan mieszkania, czytanie ogłoszeń

o wynajmie/sprzedaży mieszkania, rozmowa z pracownikiem biura pośrednictwa mieszkań.

Pytanie z „où”, wyrażenia przyimkowe, rodzajnki ściagnięte, liczebniki porządkowe.

Sztuka i literatura we Francji – podstawowe słownictwo z dziedziny sztuki i literatury, pisa-

rze, poeci francuscy i ich utwory (nazwy utworów).

Evaluation A1 – rozwiązywanie wybranych zadań testu modelowego.

Semestr II

Orientacja w mieście – nazwy instytucji, urzędów i środków transportu w mieście; pytanie

o drogę, wskazywanie kierunku.

Tryb rozkazujący, zaimek przysłowny „y”.

Podróże – foldery turystyczne, rozumienie i przedstawianie informacji turystycznych, opis

miejsca, plan podróży, kartka pocztowa.

Kierunki świata, zaimek „on”.

W rytmie czasu – godzina, rozkład jazdy pociągów, rezerwowanie, kupowanie biletu kolejowe-

go, dni tygodnia, miesiące, pory roku.

Pytania z „Quand”, „Qu’est-ce que”, „ Où est-ce que”. Odmiana czasowników: “partir”,

18

“ faire”.

Rozkład dnia – czynności dnia powszedniego, niedzielne zwyczaje Francuzów i Polaków; pory

dnia.

Czasowniki: „lire”, „écrire” oraz czasowniki zwrotne.

Posiłki – nazwy produktów spożywczych i potraw regionalnych, lista zakupów, przepisy, karta

dań, zamawianie w restauracji.

Rodzajniki cząstkowe, wyrażenia ilościowe, czasowniki: „boire”, „manger”, „acheter”, konstruk-

cja: „il faut”.

Wydarzenia przeszłe, święta – nazwy świąt, kartka pocztowa z uwzględnieniem czasu prze-

szłego.

Czas przeszły dokonany „le passé composé” z czasownikiem posiłkowym „avoir” i „être”.

Les poèmes de Jacques Prévert et de Maurice Carême. Pisanie prostych wierszy.

Evaluation A1, A1+ - Rozwiązywanie zadań testów modelowych

Metody dydaktyczne Metody komunikatywne

Formy organizacyjne: praca w grupach, praca indywidu-

alna

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie z oceną. Ocena ustalana jest na podstawie

ocen cząstkowych.

Metody i kryteria oceny Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie

na ocenę pozytywną wszystkich przewidzianych

w danym semestrze prac pisemnych i uzyskanie pozy-

tywnej oceny z odpowiedzi ustnych, a także obecność

na zajęciach i aktywne uczestnictwo w zajęciach. Do zali-

czenie testu pisemnego potrzeba minimum 51% prawi-

dłowych odpowiedzi.


- Ocena bardzo dobra: bardzo dobry poziom znajomo-

ści słownictwa i struktur językowych,

nieliczne błędy językowe nie zakłócające komunikacji,

- Ocena +dobra/dobra: dobry/zadawalający poziom

znajomości słownictwa i struktur językowych, błędy

językowe nieznacznie zakłócające komunikację, nie-

znaczne zakłócenia w płynności wypowiedzi,

- Ocena + dostateczna: ograniczona znajomość słow-

19

nictwa i struktur językowych, liczne błędy językowe

znacznie zakłócające komunikację i płynność wypowie-

dzi, odpowiedzi częściowo odbiegające od treści


- Ocena dostateczna: ograniczona znajomość słownic-

twa i struktur językowych, liczne błędy językowe znacz-

nie zakłócające komunikację i płynność wypowiedzi,

niepełne odpowiedzi na pytania, odpowiedzi częściowo

odbiegające od treści zadanego pytania,

- Ocena niedostateczna: brak odpowiedzi lub bardzo

ograniczona znajomość słownictwa i struktur języko-

wych uniemożliwiająca wykonanie zadania, chaotyczna

konstrukcja wypowiedzi, bardzo uboga treść, niekomu-

nikatywność, mylenie i zniekształcanie podstawowych

informacji




punktach ECTS

Lektorat 60 godzin (30+30)

Przygotowanie do ćwiczeń 120 godzin

3+3 ECTS

Język wykładowy Francuski


przedmiotu

-

Literatura Literatura podstawowa: LE NOUVEAU TAXI! 1 – méth-

ode de Français, Hachette FLE 2009.


LE CAHIER D’EXERCICES LE NOUVEAU TAXI! 1,

Hachette FLE 2009.

ROND-POINT 1, PUG Universitaire de Grenoble –

wybrane zadania.

La video “Nouveau Taxi! – le DVD Rom: fictions et re-

portages.

http://www.lepointdufle.net/vocabulaire.htm - słownic-

two dotyczące realizowanej tematyki.

Słownik uniwersalny francusko-polski, polsko-francuski,

LektorKlett 2011.

20

MODUŁ IX: FILOLOGICZNY IX B. MODUŁ PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH

IX B1. MODUŁ PRZEDMIOTÓW LITERATUROZNAWCZYCH

IXB1/2. KONTEKSTY LITERATURY POLSKIEJ XX I XXI W.:

Nazwa przedmiotu Konteksty literatury polskiej XX i XXI wieku

Nazwa jednostki prowadzącej

przedmiot

Instytut Filologii Polskiej / Zakład Literatury Polskiej XX

Wieku

Kod przedmiotu IXB1/2

Studia


Filologia polska Drugiego stopnia Stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, literaturoznawczy

Rok i semestr studiów Rok I, sem. 1.

Imię i nazwisko koordynatora

przedmiotu

dr hab. Zenon Ożóg


(osób prowadzących) zajęcia

z przedmiotu

dr Stanisław Dłuski, dr Anna Jamrozek-Sowa, prof. Gu-

staw Ostasz, dr hab. Zenon Ożóg, dr Agata Paliwoda, dr

hab. Janusz Pasterski, dr Magdalena Rabizo-Birek, dr

Anna Wal, dr Jan Wolski


C1 - zapoznanie studentów z najważniejszymi zjawiskami, tematami i problemami w literaturze

polskiej XX i XXI wieku

C2 – umiejętność samodzielnej analizy problematyki historycznoliterackiej XX i XXI wieku

C3 – umiejętność sytuowania współczesnych utworów literackich w różnych kontekstach kultu-

rowych i tradycjach

Wymagania wstępne Student/studentka zdobył/a wiedzę, umiejętności i kompetencje

w zakresie przedmiotów literaturoznawczych (historia i teoria lite-

ratury) na poziomie akademickim na studiach pierwszego stopnia

21

Efekty kształcenia

Wiedza:

IXB1/2_W01: student/studentka ma pogłębioną wiedzę

o najważniejszych problemach, tematach, nurtach współczesnej

literatury polskiej

Umiejętności:

IXB1/2_U01: student/studentka potrafi prawidłowo rozpozna-

wać i analizować najważniejsze zjawiska procesu historycznoli-

terackiego i lokować w nich utwór literacki


IXB1/2_K01: student/studentka zna zakres posiadanej wiedzy

i umiejętności i rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się


Wykład – 30 godz.

Konwersatorium – 30 godz.

Treści programowe

Wykład:

szczegółowe treści programowe przedstawia osoba prowadząca wykład w roku akademickim

w postaci szczegółoweo sylabusa stanowiącego aneks do niniejszego opisu przedmiotu.

Treści merytoryczne

(przykładowe propozycje kierunków wyboru)

Liczba godzin

(*dotyczy jednej wybranej propozycji

dla przedmiotu)

Neoklasycyzm w literaturze polskiej XX wieku 30*

Trwałość tematyki kresowej i żydowskiej w różnorodnych ujęciach rodzajowych i gatunkowych

30*

Dialog i spór z tradycją romantyczną w literaturze polskiej XX

wieku

30*

Dramat polski XX wieku 30*

Związki polskiej literatury XX wieku z tradycją religijną 30*

Pisarstwo kobiece i jego rozwój. 30*

Razem 30

22

Ćwiczenia:

szczegółowe treści programowe przedstawiają osoby prowadzące ćwiczenia w roku akademic-

kim w postaci szczegółowych sylabusów stanowiących aneks do niniejszego opisu przedmiotu.

Treści merytoryczne

(*przykładowe propozycje kierunków wyboru)

Liczba godzin

(*dotyczy jednej wybranej propozycji

dla przedmiotu)

Neoklasycyzm w literaturze polskiej XX wieku 30*

Trwałość tematyki kresowej i żydowskiej w różnorodnych ujęciach rodzajowych i gatunkowych

30*

Dialog i spór z tradycją romantyczną w literaturze polskiej XX

wieku

30*

Dramat polski XX wieku 30*

Związki polskiej literatury XX wieku z tradycją religijną 30*

Pisarstwo kobiece i jego rozwój 30*

Razem 30

Metody

dydak-

tyczne

Wykład; wykład z prezentacja multimedialną;

Ćwiczenia: metoda problemowa, eksplikacja tekstu, dyskusja, praca w grupie

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Wykład – egzamin ustny

Ćwiczenia audytoryjne:

Ocena formatywna (bieżąca):

F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności,

zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania za-

jęć);

F2. Ocena przygotowania indywidualnego (np. przygotowanie referatu, prezentacji,

przedstawienie wyników własnych badań itp.);

Ocena podsumowująca:

ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych.

Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym sylabu-

sie efektów kształcenia.

Metody

i kryteria

oceny

Efekt Ocena: 5 Ocena: 4 Ocena: 3 Ocena: 2

IXB1/2_

W01

Student / stu-

dentka znacząco

poszerzy wiedzę

o najważniejszyc

h problemach,

Student / stu-

dentka poszerzy

wiedzę

o najważniejszyc

h problemach,

Student

/studentka

w niewielkim

stopniu poszerzy

wiedzę

Student

/studentka nie

poszerzy

w minimalnym

stopniu wiedzy

23

tematach, nur-

tach

i konwencjach

tematach, nur-

tach

i konwencjach

o najważniejszyc

h problemach,

tematach, nur-

tach

i konwencjach

o najważniejszyc

h problemach,

tematach, nur-

tach

i konwencjach

IXB1/2_

U01

student / stu-

dentka potrafi

prawidłowo

rozpoznawać

wszystkie naj-

ważniejsze ele-

menty procesu

historycznolite-

rackiego

i lokować w nich

wszystkie utwo-

ry literackie

student / stu-

dentka potrafi

prawidłowo

rozpoznawać

część najważ-

niejszych ele-

mentów procesu

historycznolite-

rackiego

i lokować w nich

większość utwo-

rów literackich

student / stu-

dentka potrafi

prawidłowo

rozpoznawać

tylko niektóre

elementy proce-

su historycznoli-

terackiego

i lokować w nich

utwór literacki

student / stu-

dentka nie potra-

fi prawidłowo

rozpoznawać

żadnych elemen-

tów procesu

historycznolite-

rackiego i nie

potrafi lokować

w nich utworu

literackiego

IXB1/2_

K01

student

/studentka po-

trafi analizować,

interpretować

i wartościować

wybrane fakty

związane

z historią litera-

tury polskiej XX

i XXI wieku

student

/studentka po-

trafi analizować,

interpretować

i wartościować

większość naj-

ważniejszych

faktów związa-

nych z historią

literatury pol-

skiej XX i XXI

wieku

student

/studentka po-

trafi analizować,

interpretować

i wartościować

pojedyncze fakty

związane

z historią litera-

tury polskiej XX

i XXI wieku

student

/studentka nie

potrafi analizo-

wać, interpreto-

wać

i wartościować

żadnych istot-

nych faktów

związanych

z historią litera-

tury polskiej XX

i XXI wieku

Całkowity

nakład

pracy stu-

denta po-

trzebny do

osiągnię-

cia zało-

żonych

efektów

w godzina

ch oraz

punktach

ECTS

Aktywność Liczba godzin

/nakład pracy studenta

Wykład 30

Ćwiczenia 30

Przygotowanie do ćwiczeń 20

Przygotowanie referatu / prezentacji/ eseju 10

Udział w konsultacjach 2

Przygotowanie do egzaminu 60

24

Udział w egzaminie 1

SUMA GODZIN 153

LICZBA PUNKTÓW ECTS 3+3 ECTS

Język wy-

kładowy

Polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmio-

tu

Nie przewiduje się

Literatura Literatura podstawowa*

Literatura uzupełniająca*

*Literaturę podstawową i uzupełniającą do wykładu i ćwiczeń podaje pracownik naukowy prowadzący zajęcia.

IXB1/3. METODOLOGIA BADAŃ LITERACKICH:

rok akademicki 2013/2014

Nazwa przedmiotu Metodologia badań literackich [1]

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny. Instytut Filologii Polskiej.

Zakład Teorii i Antropologii Literatury


Studia




Rok i semestr studiów Rok I, semestr 2

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr Arkadiusz Luboń

Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób

prowadzących) zajęcia z przedmiotu

dr Arkadiusz Luboń


C.1 – Zapoznanie studentów z kierunkami i szkołami w zakresie metodologii badań literac-

kich.

25

C.2 – Przygotowanie do samodzielnego prowadzenia prac naukowych.

C.3 – Ukształtowanie kompetencji umożliwiających krytyczną ocenę publikacji z dziedziny in-

terdyscyplinarnych studiów humanistycznych.

Wymagania wstępne Wiedza z teorii i historii literatury uzyskana w toku

wcześniejszych studiów filologicznych.

Efekty kształcenia

Wiedza:

IXB1/3_W01: Student/ka ma pogłębioną wiedzę

o specyfice przedmiotowej i metodologicznej filolo-

gii,

IXB1/3_W02: ma gruntowne rozeznanie

w problematyce metodologii nauk humanistycz-

nych,

IXB1/3_W03: zna większość kryteriów oceny war-

tości szkół badawczych ,

IXB1/3_W04: posiada uporządkowaną i pogłębioną

wiedzę w zakresie kierunków rozwijanych

w obrębie subdyscyplin literaturoznawczych,

IXB1/3_W05: ma pogłębioną wiedzę w dziedzinie

powiązań interdyscyplinarnych w obszarze nauk

humanistycznych.

Umiejętności:

IXB1/3_U01: Student/ka posiada pogłębione umie-

jętności badawcze, obejmujące analizę prac różnych

autorów,

IXB1/3_U02: potrafi dobierać metody i narzędzia

badawcze oraz sporządzać prezentacje opracowy-

wanych zagadnień,

IXB1/3_U03: posiada umiejętności integrowania

wiedzy z zakresu różnych dyscyplin filologicznych.


IXB1/3_K01: Student/ka zna zakres posiadanej

przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności

oraz rozumie potrzebę dalszego rozwoju swoich

naukowych kompetencji,

IXB1/3_K02: uznaje konieczność ciągłego dokształ-

26

cania zawodowego,

IXB1/3_K02: interesuje się aktualnymi wydarze-

niami kulturalnymi i nowatorskimi formami wyra-

zu artystycznego, a także nowymi zjawiskami

w sztuce.


Wykład (30 godzin) + konwersatorium (30 godzin)

Treści programowe

Problematyka wykładu:

1.Problemy wyodrębnienia i autonomii nauk humanistycznych. Odmienność przed-miotu badań i statusu twierdzeń naukowych. Podstawy nauk przyrodniczych. Teoria paradygmatów. Anarchizm metodologiczny. [4 godz.]. 2.Przełom antypozytywistyczny.: a/ W.Dilthey [koncepcja „nauk o duchu”, idea „życia”, „wyobraźnia poetycka”, „forma wewnętrzna”, „struktura psychiczna”, „osobowość”, „światopogląd poetycki”, metoda biograficzna etc.; b/ Literatura i ekspresja / .Croce, K.Vossler, L.Spitzer, J.E.Spingarn/ [ 6 godz.]. 3.W kręgu fenomenologii. Krytyka założeń naturalizmu. Antypsychologizm. Metoda fe-nomenologiczna. Analiza eidetyczna. Transcendentalna redukcja. R.Ingardena koncepcja dzieła literackiego. Metodologiczne inspiracje fenomenologii. Szkoła genewska. Estety-ka recepcji [4 godz.]. 4. Psychoanaliza w badaniach dzieła literackiego. Główne kategorie i pojęcia psychoana-lizy literatury. Psychokrytyka. Psychoanalityczne idee powstawania tekstów i teorie ję-zyka poetyckiego. Problemy podmiotu [6 godz.] 5.Metody badań krytyki tematycznej i nurtu mitograficznego. Podstawowe pojęcia te-matologii [4 godz]. 6.Hermeneutyka i sztuka interpretacji. Tradycje hermeneutyki. Pojęcie „rozumienia”. Przedzrozumienie. Doświadczenie hermeneutyczne. Krąg hermeneutyczny. Metody i typy interpretacji. Heremeneutyki filozoficzne i hermeneutyki literackie. Procedury i metody hermeneutyczne. Gry językowe. Hermeneutyki głębi. Hermeneutyczna krytyka komunikacji literackiej. Problemy literaturoznawczej kompetencji [6 godz.].

Problematyka ćwiczeń:

Tematyka zajęć: Liczba

godzin

Kategorie i pojęcia psychoanalizy. Praktyczne zastosowanie teorii S. Freuda w interpretacji

tekstu literackiego. Krytyka psychoanalizy i jej kontynuacje.

3

Krytyka archetypowa. Praktyczne zastosowanie teorii C. G. Junga w interpretacji tekstu lite-

rackiego.

3

27

Metoda fenomenologiczna. Dwuwymiarowość dzieła literackiego w praktycznej analizie tek-

stu literackiego.

3

Koncepcje Formalizmu rosyjskiego i ich praktyczne zastosowanie na wybranych przykładach.

Koncepcje formalizmu amerykańskiego (New Criticism) i ich praktyczne zastosowanie

na wybranych przykładach.

3

Tradycja i metody hermeneutyki. Zastosowanie metod hermeneutycznych w różnych formach

przekładu.

3

Strukturalizm w badaniach poezji. Funkcja poetycka wg. R. Jakobsona. Strukturalistyczna ana-

liza wybranego tekstu poetyckiego.

2

Strukturalizm w badaniach form prozatorskich. Narratologia wg. R. Barthes’a. Strukturali-

styczna analiza wybranego fragmentu opowiadania.

2

Poststrukturalizm a postmodernizm. Kryzys podmiotu i „śmierć autora”. Nauka o literaturze

jako twórczość literacka. Przyjemność tekstu.

3

Feminizm, gender, queer. Koncepcja arachnologii a Kwestie tożsamości. Praktyczne zastoso-

wanie metod feministycznych i queerowych w reinterpretacji wybranych tekstów klasyki

literatury światowej.

3

Krytyka antytetyczna Harolda Blooma. Poetycki „lęk przed wpływem”. 2

Elementy teorii przekładu. Rola przekładoznawstwa w badaniach nad literaturą. Najważniej-

sze koncepcje translatoryki literackiej: E.Nida, V. Nabokov, E. Pound, S. Barańczak.

3

Metody dydaktyczne Wykład + ćwiczenia

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Wykład:

kontrola obecności studentów na wykładach. Testy po

zamknięciu bloków tematycznych. Egzamin po zakończe-

niu semestru zimowego.

Ćwiczenia audytoryjne:


F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student –

prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej tematy-

ki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć);

F2. Ocena przygotowania indywidualnego (np. przygoto-

wanie referatu, prezentacji, przedstawienie wyników wła-

snych badań itp.);


Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstko-

28

wych lub/oraz kolokwium zaliczeniowe.

Metody i kryteria oceny Kryteria oceny finalnej:

Stopień dostateczny: Student/ka zna tylko wybrane kie-

runki metodologii badań literackich XX i XXI wieku. Ma

dość ograniczone kompetencje w zakresie wprowadzania

alternatywnych metod i technik badawczych.

Stopień dobry: Student/ka na dobrym poziomie panuje

nad erudycyjną i praktyczną stroną wszystkich tematów.

Zna zalecane teksty opracowań i potrafi ocenić przydat-

ność poszczególnych propozycji metodologicznych do

rozpatrywania różnych problemów współczesnego litera-

turoznawstwa.

Stopień bardzo dobry: Student/ka bardzo dobrze orien-

tuje się w tradycyjnych i nowych koncepcjach metodolo-

gicznych. Potrafi wyzyskiwać inspiracyjne możliwości in-

nych dyscyplin naukowych.




punktach ECTS

Udział w wykładzie – 30 godz.

Udział w ćwiczeniach – 30 godz.

Przygotowanie do ćwiczeń – 30 godz.

Przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego – 20 godz.

Praca własna studenta – 30 godzin

3+3 ECTS

Język wykładowy Polski


przedmiotu

---

Literatura

Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne (w porozu-

mieniu z prowadzącym przedmiot na zajęciach organiza-

cyjnych).

Literatura podstawowa:

Teoria badań literackich za granicą. Tom II. Część I. Oprac.

S. Skwarczyńska. Kraków 1974; Współczesna teoria badań

literackich za granicą. Oprac. H. Markiewicz. T.1-4. Kraków

1970 – 1996; Antologia współczesnej krytyki literackiej

we Francji. Oprac. W. Karpiński; S. Skwarczyńska, Kierunki

w badaniach literackich od romantyzmu do połowy XX

wieku. W-wa 1984; H. Markiewicz, Główne problemy

wiedzy o literaturze. Kraków 1970 i późniejsze wydania

[rozdziały I – IV]; Problemy współczesnego literaturo-

znawstwa. Pod red. H. Markiewicza i J. Sławińskiego. Kra-

29

Literatura uzupełniająca dla studentów szczególnie

zainteresowanych problematyką zajęć do wykorzystania w

przyszłej pracy zawodowej.

ków 1976 [ s. 100 - 203].

Literatura uzupełniająca: opracowań i tekstów.

A. Opracowania:

- E. Paczkowska–Łagowska, Logos życia. Filozofia her-

meneutyczna w kręgu Wilhelma Diltheya. Gdańsk 2000.

- D. Ulicka, Ingardenowska filozofia literatury. W-wa 1992.

- D. Ulicka, Granice literatury i pogranicza literaturoznaw-

stwa. Fenomenologia Romana Ingardena w świetle filozo-

fii lingwistycznej. W-wa 1999.

- J. Derrida, Głos i fenomen. Wprowadzenie do teorii zna-

ku w fenomenologii Husserla. W-wa 1997.

- R. Ingarden, Wstęp do fenomenologii Husserla.

W-wa 1974.

- D. Danek, Sztuka rozumienia. Literatura i psychoanaliza.

W-wa 1997.

- P. Dybel, Dialog i represja. Antynomie psychoanalizy

Zygmunta Freuda. W-wa 1995.

- E. Fiala, Modele freudowskiej metody badania dzieła

literackiego. Lublin 1991.

- J. Jacobi, Psychologia C.G. Junga. Przekł. S. Ławicki, W-wa

1968.

- E. Roudinesco, Jacques Lacan. Jego życie i myśl. Przekł. R.

Reszke. W-wa 2005.

- M. Obrębska, W poszukiwaniu ukrytej struktury. Poznań

2002.

- Wokół rozumienia. Wybór i tłum. G. Sowiński. Kraków

1993.

-E. Zakrzewska-Manterys, Hermeneutyczne inspiracje. W-

wa 1998.

- B. Baran, Saga Heideggera. Kraków 1988.

- K. Michalski, Heidegger i filozofia współczesna.

W-wa 1978.

30

- A. Bronk, Rozumienie, dzieje, język. Filozoficzna her-

meneutyka H.G. Gadamera. Lublin 1988.

B. Teksty:

- W. Dilthey, Pisma estetyczne. Przekł. K. Krzemieniowa.

W-wa 1982.

- E. Husserl, Idea fenomenologii. Pięć wykładów. Przekł. J.

Sidorek. W-wa 1990.

- R. Ingarden, O dziele literackim. Przekł. M. Turowicz. W-

wa 1960, 1980.

- R. Ingarden, Studia z estetyki. T. 1-3. W-wa 1966 -1970.

- M. Merleau-Ponty, Proza świata. Przekł. E. Bieńkowska

i inni. W-wa 1976.

- H.R. Jauss, Historia literatury jako prowokacja. Przekł. M.

Łukasiewicz. W-wa 1999.

- G. Bachelard, Wyobraźnia poetycka. Przekł. H. Chudak, A.

Tatarkiewicz. W-wa 1975.

- G. Poulet, Metamorfozy czasu. Przekł.W. Błońska i inni.

W-wa 1977.

- S. Freud, Wstęp do psychoanalizy. Przekł. S. Kemperówny

i W. Zaniewskiego. Wyd.III, W-wa 1994.

- Z. Freud, Kultura jako źródło cierpień. Przekł . R. Reszke.

W-wa 1993

- C.G. Jung, Archetypy i symbole. Przekł. J. Prokopiuk. W-

wa 1976.

- E. Cassirer, Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury.

Przekł. A. Staniewska.

W-wa 1971.

- Symbole i symbolika. Przekł. G. Borkowska i inni. Wybór

M. Głowiński. W-wa 1990.

- J. Lacan, Funkcja i pole mówienia i mowy

w psychoanalizie. Przekł. B. Gorczyca, W. Grajewski. W-

wa 1996.

- Psychoanaliza i literatura. Red. P. Dybel, M. Głowiński.

Gdańsk 2001.

31

(Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”).

- M. Heidegger, Bycie i czas. Przekł. B. Baran. W-wa 1994.

- H.-G. Gadamer, Aktualność piękna. Sztuka jako gra, sym-

bol i święto. Przekł. K. Krzemieniowa. W-wa 1993.

- H.-G. Gadamer, Język i rozumienie. Przekł. P. Dehmel, B.

Sierocka. W-wa 2003.

- P. Ricoeur, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy

o metodzie. Przekł. E. Bieńkowska. W-wa 1985.

- P. Ricoeur, Język, tekst interpretacja. Przekł. P. Graff, K.

Rosner. W-wa 1989.

Nazwa przedmiotu Metodologia badań literackich [2]

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny. Instytut Filologii Polskiej


Studia




Rok i semestr studiów Rok II, semestr 3

Imię i nazwisko koordynatora przedmio-

tu

dr Arkadiusz Luboń



z przedmiotu

dr Arkadiusz Luboń


C.1 – Zapoznanie studentów z kierunkami i szkołami w zakresie metodologii badań literac-

kich.

C.2 – Przygotowanie do samodzielnego prowadzenia prac naukowych.

C.3 – Ukształtowanie kompetencji umożliwiających krytyczną ocenę publikacji z dziedziny in-

terdyscyplinarnych studiów humanistycznych.

32

Wymagania wstępne Wiedza z teorii i historii literatury uzyskana w toku wcześniej-

szych studiów filologicznych.

Efekty kształcenia Wiedza:

IXB1/3_W01: Student/ka ma pogłębioną wiedzę o specyfice

przedmiotowej i metodologicznej filologii,

IXB1/3_W02: ma gruntowne rozeznanie w problematyce meto-

dologii nauk humanistycznych,

IXB1/3_W03: zna większość kryteriów oceny wartości szkół

badawczych,

IXB1/3_W04: posiada uporządkowaną i pogłębioną wiedzę

w zakresie kierunków rozwijanych w obrębie subdyscyplin

literaturoznawczych ,

IXB1/3_W05: ma pogłębioną wiedzę w dziedzinie powiązań

interdyscyplinarnych w obszarze nauk humanistycznych .

Umiejętności:

IXB1/3_U01: Student/ka posiada pogłębione umiejętności ba-

dawcze, obejmujące analizę prac różnych autorów,

IXB1/3_U02: potrafi dobierać metody i narzędzia badawcze oraz

sporządzać prezentacje opracowywanych zagadnień ,

IXB1/3_U03: posiada umiejętności integrowania wiedzy

z zakresu różnych dyscyplin filologicznych.


IXB1/3_K01: Student/ka zna zakres posiadanej przez siebie

wiedzy i posiadanych umiejętności oraz rozumie potrzebę dal-

szego rozwoju swoich naukowych kompetencji ,

IXB1/3_K02: uznaje konieczność ciągłego dokształcania zawo-

dowego,

IXB1/3_K02: interesuje się aktualnymi wydarzeniami kultural-

nymi i nowatorskimi formami wyrazu artystycznego, a także

nowymi zjawiskami w sztuce.


Wykład -30 godzin.

Treści programowe

1. Propozycje metodologiczne „Szkoły formalnej”. Teoria literatury. Literackość. Kon-

33

cepcja badań języka poetyckiego. Badania narracji. Koncepcja „obrazu autora". „Fakt literacki", „Sjużet", „Skaz". Typologia funkcji. Strukturalistyczne inspiracje w badaniach literackich. Główne idee i pojęcia. Operacje metajęzykowe. Narratologia. Historia i wypowiedź. Schematy fabularne. Reguły analizy strukturalnej. Poststrukturalizm. [6 godz.]. 2.Semiotyka w badaniach literackich. Rodowód i tradycje semiologii. Semiotyka amerykańska. Szkoła tartuska. Semiotyka francuska. Przekład intersemiotyczny. Metody badań semiotycznych [6 godz]. 3. Postmodernizm. Metodologiczne konsekwencje różnych koncepcji rozumienia „epoki ponowoczesnej”. Krytyka idei „literackości” i autonomii tekstu. Krytyka „sztuki interpretacji”. Problemy logocentryzmu. Zagadnienia retoryki i gramatyki. Czytanie jako niedoczytanie [4 godz.]. 4.Problematyka intertekstualności. Dekonstrukcja. Gra z lukami. Lektury logocen-tryczne. „Dobre czytanie”. Strategie i metody dekonstrukcji tekstu literackiego [4 godz.]. 5. Feminizm. Badania genderowe. Koncepcje współczesnego feminizmu a przemiany w humanistyce XX wieku. Postfeminizm. Krytyka feministyczna. Ginokrytyka, arach-nologia, feminologia a fallogocentryzm, Rewizjonizm w krytyce feministycznej. Zmiany koncepcji podmiotowości. Kwestie tożsamości. „Inni” a badania literackie. Nowe narzędzia analityczne. [4 godz.] 6. Antropologia literatury. Nowa pozycja tekstu literackiego. Literatura w kręgu prak-tyk symbolicznych. Konteksty społeczne badań literackich. Badania mechanizmów konstruowania znaczeń. Wymiana kulturowa. Obiegi i poziomy kultury. Dyskursy. Jak badać „własne” i „cudze” teksty? [6 godz.].

Metody dydaktyczne Wykład

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Kontrola obecności studentów na wykładach. Testy po za-

mknięciu bloków tematycznych. Egzamin z dwu semestrów

po zakończeniu semestru 3.

Metody i kryteria oceny Kryteria oceny finalnej:

Stopień dostateczny: Student/ka zna tylko wybrane kie-

runki metodologii badań literackich XX i XXI wieku. Ma dość

ograniczone kompetencje w zakresie wprowadzania alter-

natywnych metod i technik badawczych.

Stopień dobry: Student/ka na dobrym poziomie panuje

nad erudycyjną i praktyczną stroną wszystkich tematów.

Zna zalecane teksty opracowań i potrafi ocenić przydatność

poszczególnych propozycji metodologicznych do rozpatry-

wania różnych problemów współczesnego literaturoznaw-

stwa.

34

Stopień bardzo dobry: Student/ka bardzo dobrze orientu-

je się w tradycyjnych i nowych koncepcjach metodologicz-

nych. Potrafi wyzyskiwać inspiracyjne możliwości innych

dyscyplin naukowych.

Całkowity nakład pracy studen-

ta potrzebny do osiągnięcia zało-

żonych efektów w godzinach

oraz punktach ECTS

Uczestnictwo w wykładach – 30 godz.

Przygotowanie do egzaminu – 30 godz.

Udział w egzaminie – 2 godz.

Razem – 62 godz.

2 ECTS.



przedmiotu

-

Literatura

Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne (w

porozumieniu z prowadzącym przedmiot na zajęciach

organizacyjnych).

Literatura uzupełniająca dla studentów szczególnie

zainteresowanych problematyką zajęć do wykorzysta-

nia w przyszłej pracy zawodowej.


Nowe problemy metodologiczne. Red. H. Markiewicz i J.

Sławiński. Kraków 1992.

Z. Mitosek, Teorie badań literackich. W-wa 1988

i późniejsze wydania.

Kryzys czy przełom. Studia z teorii i historii literatury. Red.

M. Lubelska, A. Łebkowska. Kraków 1994.

Współczesna myśl literaturoznawcza w RFN. Wybór, opra-

cowanie, wstęp – H. Orłowski. W-wa 1986,

Literatura. Teoria. Metodologia. Red. D. Ulicka. W-wa 1998.

Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy

o literaturze. Red. W. Bolecki, R. Nycz. W-wa 2002.

A. Burzyńska, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku.

Podręcznik – Kraków 2006, Antologia – Kraków 2006.


T. Hawkes, Strukturalizm i semiotyka. Przekł. I. Sieradzki.

W-wa 1988.

- K. Rosner, Semiotyka strukturalna w badaniach nad litera-

turą. Jej osiągnięcia, perspektywy, ograniczenia. Kraków

1981.

35

- Panas, W kręgu metody semiotycznej. Lublin 1991.

- B. Żyłko, Michaił Bachtin. W kręgu filozofii języka

i literatury. Gdańsk 1994.

- Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamięt-

nika Literackiego”, Wrocław 1977.

-J. Lechte, Panorama współczesnej myśli humanistycznej.

Od strukturalizmu do postmodernizmu. Przekł. T. Baszniak.

W-wa 1999.

- Po strukturalizmie. Współczesne badania teoretycznolite-

rackie. Red. R. Nycz. Wrocław 1992.

- R. Nycz, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza

o literaturze. Kraków 2001.

- T. Balbus, Między stylami. Kraków 1993.

- M. Głowiński, Poetyka i okolice. W-wa 1992.

- B. Baran, Postmodernizm i końce wieku. Krakow 2003.

- Postmodernizm. Teksty polskich autorów. Red. A.M. Po-

tocka. Kraków 2003.

- B. Banasiak, Filozofia „końca filozofii”. Dekonstrukcja Ja-

cquesa Derridy. Warszawa 1995.

- M.P. Markowski, Efekt inskrypcji. Jacques Derrida

i literatura. Kraków 2003.

- P. Dehmel, Dekonstrukcja –rozumienie – interpretacja.

Studia z filozofii i nie tylko. Kraków 2006.

- A. Burzyńska, Dekonstrukcja i interpretacja. Kraków 2001.

- T. Komendant, Władze dyskursu. Michel Foucault

w poszukiwaniu siebie. W-wa 1994.

J. Tynianow, Fakt literacki. Przekł. E. Feliksiak i inni. W-wa

1978.

- B. Eichenbaum, Szkice o prozie i poezji. Przekł. L. Pszczo-

łowska i R. Zimand. W-wa 1973.

- Rosyjska szkoła stylistyki. Wybór M.R. Mayenowa, Z. Salo-

ni. W-wa 1970.

- R. Jakobson, W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism.

36

Przekł. S. Amsterdamski i inni. T.1-2. W-wa 1999.

- J. Mukařovsky, Wśród znaków i struktur. Przekł. J. Baluch

i inni. W-wa 1970.

- Praska szkoła strukturalna w latach 1926-1948. Przekł. W.

Górny. W-wa 1966.

- M. Bachtin, Problemy poetyki Dostojewskiego. Przekł. N.

Modzelewska.W-wa 1970.

- M. Bachtin, Problemy literatury i estetyki. Przekł. W. Gra-

jewski. W-wa 1982.

- W. Propp, Morfologia bajki. Przekł. W. Wojtyga-Zagórska.

W-wa 1976.

- Ch. S. Pierce, Wybór pism semiotycznych. Red. H. Buczyń-

ska-Garewicz. W-wa 1997.

- C. Lévi-Strauss, Antropologia strukturalna. Przekł. K. Po-

mian. W-wa1970.

- J. Łotman, Struktura tekstu artystycznego. Przekł. A. Ta-

nalska. W-wa 1984.

- R. Barthes, Imperium znaków. Przekł. A. Dziadek (popraw.

M.P. Markowski) Warszawa 1999.

- R. Barthes, Mit i znak. Przekł. W. Błońska i inni.

W-wa1970.

- R. Barthes, Mitologie. Przekł. A. Dziadek. W-wa 2000.

- U. Eco, Dzieło otwarte. Przekł. J. Gałuszka i inni.

W-wa 1973.

- U. Eco, Lector in fabula. Współdziałanie w interpretacji

tekstów narracyjnych. Przekł. P. Salwa. W-wa 1994.

- U. Eco, Czytanie świata. Przekł. M. Woźniak. Kraków 1999.

- M. Foucault, Porządek dyskursu. Przekł. M. Kozłowski.

Gdańsk 2003.

- M. Foucault, Szaleństwo i literatura. Przekł. W. Banasiak

i inni. W-wa 1999.

- Język i społeczeństwo. Przekł. J. Arnold i inni. Wyb. M.

Głowiński. W-wa 1980.

37

- H. Bloom, Lęk przed wpływem. Teoria poezji. Przekł. A.

Bielik-Robson i M. Szuster. Kraków 2002.

- Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze. Przekł.

P. Bukowski i inni. Red. R. Nycz. Kraków 1998.

- Postmodernizm. Antologia przekładów. Red. R. Nycz. Kra-

ków 1998.

- Postmodernizm a filozofia. Red. S. Czerniak i A. Szahaj. W-

wa 1996.

- Dekonstrukcja w badaniach literackich. Red. R. Nycz.

Gdańsk 2000 (Archiwum przekładów „Pamiętnika Literac-

kiego”)

- J. Derrida, Pismo filozofii. Przekł. B. Banasiak i inni. Kra-

ków 1992.

- J. Derrida, O gramatologii. Przekł. B. Banasiak. W-wa 1999.

- J. Derrida, Pismo i różnica. Przekł. K. Kłosiński.

W-wa 2004.

- P. de Man, Alegorie czytania. Przekł. A. Przybysławski.

Kraków 2004.

- Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy.

Red. M.P. Markowski, R.Nycz. Kraków 2006.

- P. Bourdieu, Reguły sztuki. Geneza i struktura pola lite-

rackiego. Przekł. A. Zawadzki. Kraków 2001.

IXB1/4. RETORYKA W PIŚMIENNICTWIE STAROPOLSKIM I

OŚWIECENIOWYM:

Nazwa przedmiotu Retoryka w piśmiennictwie staropolskim

i oświeceniowym

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/Zakład Literatury Staropol-

skiej i Polskiego Oświecenia


Studia


38

filologia polska drugiego stopnia stacjonarne


Rok i semestr studiów pierwszy/ pierwszy

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr hab. prof. UR Roman Magryś

Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób


dr hab. prof. UR Roman Magryś


C1. Przyswojenie podstawowych pojęć z retoryki.

C2. Uświadomienie roli retoryki w piśmiennictwie epok dawnych.

C3. Wykształcenie umiejętności analizy retorycznej konstrukcji dzieła literackiego.

Wymagania wstępne Znajomość poetyki, stylistyki i historii literatury staropolskiej oraz

oświeceniowej na poziomie studiów stacjonarnych z filologii polskiej

pierwszego stopnia

Efekty kształcenia Wiedza: IXB1/4_W02 – student/ka rozróżnia terminologię z zakresu poetyki i stylistyki niezbędną do analizy retorycznej dzieł literackich omawia-nych podczas ćwiczeń; IXB1/4_W03 – student/ka posiada wiedzę o powiązaniach literatury staropolskiej i oświeceniowej z retoryką. Umiejętności: IXB1/4_U02 – student/ka analizuje tekst literacki (omawiany podczas ćwiczeń) pod kątem struktury retorycznej. Kompetencje społeczne: IXB1/4_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej na zajęciach z przedmiotu.


konwersatorium – 30 godz.

Treści programowe

Lp. Treści merytoryczne Liczba godzin

1. Etymologia i znaczenie terminu „retoryka”. Historia retoryki w krótkim zarysie. Reto-ryka a perswazja.

2

2. Podstawowe działy retoryki. Style retoryczne. Środki oraz metody perswazji. 4 3. Afektywne i emocjonalne środki perswazji w literaturze średniowiecza. 4 4. Argumentacja logiczna i afektywna w literaturze renesansu na przykładzie Odprawy

posłów greckich Jana Kochanowskiego, Kazań sejmowych Piotra Skargi i pism społecz-nych Andrzeja Frycza Modrzewskiego.

4

5. Chwyty poetyckie i zabiegi retoryczne w satyrach Krzysztofa Opalińskiego. 4 6. Zabiegi retoryczne w odach Kajetana Koźmiana. 4 7. Style dyskursywno-retoryczne renesansu na przykładzie pism Mikołaja Reja, Stanisła-

wa Orzechowskiego, Łukasza Górnickiego. 6

8. Style panegiryczne i satyryczne baroku oraz oświecenia na podstawie utworów Wacła- 2

39

wa Potockiego, Adama Naruszewicza, Ignacego Krasickiego.

Metody dydak-

tyczne

analiza retoryczna dzieł literackich/ dyskusja/ elementy wykładu/ graficzne rozry-

sowywanie struktury kompozycyjnej tekstów literackich

Sposób(y)

i forma(y) zali-

czenia



zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania za-

jęć).

F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji, przedstawienie

wyników własnych badań itp.).


P1. Ocena z kolokwium na koniec semestru (obejmująca tematykę wszystkich za-

jęć).

Metody i kryteria

oceny

Ocena łączna z kolokwium zaliczeniowego, prezentacji, aktywności na zajęciach

i frekwencji:

ocena z kolokwium - 50% ostatecznej oceny (w tym 40% za wartość merytoryczną,

10% poprawność językową tekstu);

aktywny udział w zajęciach - 35% oceny ostatecznej;

ocena z prezentacji lub referatu - 10% oceny końcowej;

frekwencja - 5% oceny ostatecznej.

Całkowity nakład

pracy studenta

potrzebny

do osiągnięcia

założonych efek-

tów w godzinach

oraz punktach

ECTS

Aktywność Liczba go-

dzin/ nakład

pracy studen-

ta

Ćwiczenia 30 godz.

Przygotowanie do ćwiczeń 30 godz.

Czas na przygotowanie referatu/ prezentacji 13 godz.

Udział w konsultacjach 2 godz.

Przygotowanie do kolokwium 15 godz.

Suma godzin 90

LICZBA PUNKTÓW ECTS 3

Język wykładowy język polski

Praktyki zawo-

dowe

w ramach przed-

miotu

nie dotyczy

40

Literatura

Z listy wybierane są pozy-

cje bibliograficzne (w

porozumieniu z prowadzą-

cym przedmiot na zajęciach

organizacyjnych).


A. Podręczniki i syntezy z dziedziny retoryki: Jaroszyński Cz., Jaroszyński P., Podstawy retoryki klasycznej, Warszawa 1998. Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1998. Kostkiewiczowa T., Horyzonty wyobraźni, Warszawa 1984. Lichański J. Z., Retoryka: Historia. Teoria. Praktyka, T. 1-2, Warszawa 2007. Lichański J. Z., Retoryka. Od renesansu do współczesności – tradycja i innowacja. Lichański J. Z., Retoryka. Od średniowiecza do baroku, Warszawa 1992. Lausberg H., Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, tłum. A. Gorzkowski, Bydgoszcz 2002. Łyczywek R., Missuna O., Sztuka wymowy sądowej, wyd. 2., Warszawa 1982. Michałowska T., Staropolska teoria genologiczna, Wrocław 1974. Źródła wiedzy teoretycznoliterackiej w Polsce. Średniowiecze-Renesans – Barok, wy-bór i oprac. Maria Cytowska i in., Warszawa 1999 Mikuta M., Kultura żywego słowa, Warszawa 1963. Stabryła S., Antyczna teoria literatury, Wrocław 1982. Stefaniak A., Erystyka i retoryka, Lublin 1974. Wilkoń A., Dzieje języka artystycznego w Polsce. Język i style literatury barokowej, Kraków 2002. Wilkoń A., Dzieje języka artystycznego w Polsce. Renesans, Katowice 2004. Wilkoń A., Dzieje języka artystycznego w Polsce. Średniowiecze, Katowice 2004. Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990. B. Teksty – obowiązuje znajomość lektur z literatury staropolskiej i polskiego oświece-nia, a ponadto należy przeczytać następujące utwory: Górnicki Ł., Dworzanin polski, oprac. R. Pollak, Wrocław 1954, BN I/109. Górnicki Ł., Pisma, oprac. R. Pollak, t. 1-2, Warszawa 1961. Kochowski W., Utwory poetyckie. Wybór, oprac. M. Eustachiewiczowa, Wrocław 1991, BN I/92. Modrzewski A. F., Wybór pism, oprac. W. Voisé, Wrocław 1977, BN I/229. Najdawniejsze zabytki języka polskiego, oprac. W. Taszycki, Wrocław 1975, BN I/104 [tu:, Pieśń o Wiklefie, Wiersz o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego]. Opaliński K., Satyry, oprac. L. Eustachiewicz, Wrocław 1953, BN I/147 [tu: Satyra I i Satyra VII). Opaliński Ł., Wybór pism, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1959, BN I/172 [tu: Coś nowego]. Proza polska wczesnego renesansu 1510 - 1550, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1954. Rej M., Wybór pism, wyboru dokonał i oprac. J. Ślaski, Warszawa 1979. Skarga P., Kazania sejmowe, oprac. J. Tazbir przy współ-udziale M. Korolki, Wrocław 1995, BN I/70. Starowolski S., Wybór pism, oprac. I. Lewandowski, Wrocław 1991, BN I/272. Średniowieczna proza polska, zebrał i oprac. S. Vrtel-Wierczyński, Wrocław 1959, BN I/68. Wybór mów staropolskich, wybór i oprac. B. Nadolski, Wrocław – Kraków 1961, BN I/175. C. Opracowania szczegółowe Barłowska M., Jerzy Ossoliński. Orator polskiego baroku, Katowice 2000. Cichocka H., Lichański J. Z., Zarys historii retoryki. Od początku do upadku cesarstwa bizantyńskiego, Warszawa 1995. Dajewski W., Śladami wielkich mówców, Kraków 1970. Dubisz S., Język i polityka. Szkice z historii stylu retorycznego, Warszawa 1992. Dziechcińska H., Proza staropolska, problemy literackości i gatunków, Wrocław 1967.

41

Literatura uzupełniająca

dla studentów szczególnie

zainteresowanych proble-

matyką zajęć do wykorzy-

stania w przyszłej pracy

zawodowej.

Kalicki T., Z zagadnień składni retorycznej, Kraków 1965. Korolko M., O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi, Warszawa 1971. Kultura żywego słowa w dawne j Polsce, pod red. H. Dziechcińskiej, Warszawa 1989. Lichański J.Z., Łukasz Górnicki, sarmacki Castiglione, Warszawa 1998. Michałowska T., Między poezją a wymową. Konwencje i tradycje staropolskiej prozy nowelistycznej, Wrocław 1970. Mayen J., O stylistyce utworów mówionych, Wrocław 1972. Mayenowa M. R., O języku poezji Jana Kochanowskiego, Warszawa 1983.

O języku poetyckim Jana Kochanowskiego. Wybór artykułów z „Języka Polskiego”,

oprac. M. Kucała, Kraków 1984.

O retoryce, Wybór, wstęp, oprac. J.Z. Lichański, Warszawa 1995.

Ostrowska E., O artyzmie polskich średniowiecznych zabytków językowych („Boguro-

dzica”, „Kazania świętokrzyskie”, „Posłuchajcie bracia miła”), Kraków 1967.

Ostrowska E., Z dziejów języka artystycznego i jego piękna, Kraków 1978.

Platt D., Kazania pogrzebowe z przełomu XVI i XVII wieku. Z dziejów prozy staropol-

skiej, Wrocław 1992.

Retoryka a literatura, pod red. B. Otwinowskiej, Wrocław 1984.

Retoryka antyczna i jej dziedzictwo, pod red. M. Grzesiowskiego, Warszawa 1996.

Rynduch Z., Nauka o stylach w retorykach polskich XVII wieku, Gdański 1967.

Skubalanka T., Historyczna stylistka języka polskiego, Wrocław 1984.

Szlesiński I., Charakterystyka językowo-stylistyczna prozy kaznodziejskiej XVII wieku,

Łódź 1978.

Szmydtowa Z., W kręgu renesansu i romantyzmu, Warszawa 1979.

Sztuka i ideologia XV wieku, pod red. P. Skubiszewskiego, Warszawa 1978.

Ulčinaite E., Teoria retoryczna w Polsce i na Litwie w XVII wieku. Próba rekonstrukcji

schematu retorycznego, Wrocław 1984.

Ziomek J., Prace ostatnie, Warszawa 1994.


Abramowska J., Topos i niektóre miejsca wspólne badań literackich, „Pamiętnik Lite-racki” 1982, z. 1-2. Adamek Z., Homiletyka, Tarnów 1992. Barycz H., Szlakami dziejopisarstwa staropolskiego. Studia nad historiografią w XVI-XVIII w., Wrocław 1981. Bralczyk J., Język na sprzedaż, Warszawa 1996. Bralczyk J., O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, Uppsala 1987. Chamot B., Homofonia i monolog: retoryka prozy monologowej, Wrocław 1988. Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres augustowski, Warszawa 1990. Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres cesarstwa, Warszawa 1992.

42

Czaplejewicz E., Wstęp do poetyki pragmatycznej, Warszawa 1977. Dąbrowski P. J., Praktyczna teoria negocjacji, Warszawa 1990. Dobrosielski M., Logika i retoryka, Warszawa 1957. Dłuska M., Prozodia języka polskiego, Warszawa 1976. Furmaniak S., Zarys deklamatoryki, Warszawa 1958. Garczyński S., Sztuka myśli i słowa, Warszawa 1976. Gostyńska D., Retoryka iluzji, Warszawa 1994. Hartman J., Heurystyka filozoficzna, Wrocław 1997. Julkowska V., Retoryka w narracji historycznej Joachima Lelewela, Poznań 1998. Korolko M., Andrzej Frycz Modrzewski humanista, pisarz, Warszawa 1978. Korus K., Poetyka Lukiana z Samosat. Kryteria oceny i wartościowania, Kraków 1982. Kotarski E., Publicystyka polityczna polskiego Odrodzenia. Wprowadzenie w problematykę [w]: Problemy literatury staropolskiej, pod red. J. Pelca, seria 2, Wrocław 1973. Kowalczyk M., Krakowskie mowy uniwersyteckie z pierwszej połowy XV wieku, Wro-cław 1970. Kuc L., Praktyka przepowiadania słowa Bożego, Warszawa 1973. Lalewicz J., Komunikacja językowa i literatura, Wrocław 1975. Lewiński P. H., Retoryka reklamy, Wrocław 1990. Malewski A., ABC porządnego mówienia, Warszawa 1958. Nadolski B., Wokół nauki o stylach w jezuickich retorykach, „Pamiętnik Literacki” 1963, R. 54, z. 3. Owczarz E., Między retoryką a dowolnością. Wśród romantycznych struktur powie-ściowych w okresie międzypowstaniowym, Toruń 1993. Pietraszko S., Doktryna literacka polskiego klasycyzmu, Wrocław 1966. Romankówna M., Sztuka pisania listów, „Filomata” 1962, nr 159. Siwek G., Przepowiadać skuteczniej, Kraków 1992. Smuszkiewicz A., Retoryka współczesnej polskiej powieści historycznej dla dzieci i młodzieży, Poznań 1987. Stawecka K., Maciej Kazimierz Sarbiewski prozaik i poeta, Lublin 1989. Turasiewicz R., Demostenes, Kraków 1992. Wantuła A., Zarys homiletyki ewangelickiej, Warszawa 1974. Wojtasik L., Psychologia propagandy politycznej, Warszawa 1975. Zgółka T., Język wśród wartości, Poznań 1998.

Nazwa przedmiotu Retoryka w piśmiennictwie staropolskim i oświeceniowym


przedmiot

Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego

Oświecenia


Studia



Rodzaj przedmiotu kierunkowy, literaturoznawczy

Rok i semestr studiów pierwszy/ semestr pierwszy

Imię i nazwisko koordynatora

przedmiotu

dr Grzegorz Trościński

43

Imię i nazwisko osoby pro-

wadzącej (osób prowadzą-

cych) zajęcia z przedmiotu

dr Grzegorz Trościński


C1. Przyswojenie podstawowych pojęć z retoryki.

C2. Uświadomienie roli retoryki w piśmiennictwie epok dawnych.

C3. Wykształcenie umiejętności analizy retorycznej struktury dzieła literackiego.

Wymaga-

nia wstęp-

ne

Posiadanie przez studenta podstawowej wiedzy z poetyki, stylistyki oraz historii literatury

epok dawnych.

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXB1/4_W02 – student/ka rozróżnia terminologię z zakresu poetyki i stylistyki niezbędną

do analizy retorycznej dzieł literackich omawianych podczas ćwiczeń;

IXB1/4_W03 – student/ka posiada wiedzę o powiązaniach literatury staropolskiej

i oświeceniowej z retoryką.

Umiejętności:

IXB1/4_U02 – student/ka analizuje tekst literacki (omawiany podczas ćwiczeń) pod kątem

struktury retorycznej.


IXB1/4_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej na zajęciach

z przedmiotu.



Treści programowe

Lp. Treści merytoryczne Liczba

godzin

1. Definicje retoryki, jej istota i cele. Pojęcie perswazji, jej zakres i rodzaje.

Ideał doskonałego mówcy – Orator est vir bonus, dicendi peritus. Związki sztuki i reguły,

estetyki i etyki.

2

2. Historyczna perspektywa retoryki. Autorytety i normatywizm. Przenikanie retoryki do

literatury.

2

3. Retoryka w średniowieczu (uwagi ogólne; średniowieczne artes dictaminis; sztuka

wymowy w Polsce do połowy XV w.): Kronika polska Galla Anonima:

2

44

- zakres retorycznej kompozycji,

- psychologiczna rola wstępu (techniki i funkcje captatio benevolentiae),

- apologia i apoteoza Bolesława Krzywoustego (argumentowanie jako cel główny per-

swazji; prawda i prawdopodobieństwo; panegiryzm retoryczny).

4. Proza retoryczna w Polsce w wieku XV:

- Stanisław ze Skarbimierza, Kazanie o wojnie sprawiedliwej i niesprawiedliwej (fragm.) –

retoryczna sztuka argumentacji,

- Jan z Ludziska, Mowa o pochwale sztuki mówniczej (fragm.) – retoryczna sztuka lauda-

cji,

- Jan Ostroróg, Mowa wobec papieża Pawła II (fragm.) – retoryczna sztuka pozyskiwania

przychylności.

2

5. Retoryka w renesansie (uwagi ogólne; cyceronianizm; ramizm; neocyceronianizm;

zarys rozwoju wymowy w Polsce w dobie odrodzenia):

- Stanisław Orzechowski, Turcyka druga do króla Polski, Zygmunta (fragm.).

2

6. Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich:

- dramat retoryczny (uprzywilejowanie miejsce słowa wobec akcji tragedii),

- z zagadnień erystyki (retoryka i demagogia).

2

7. Jan Kochanowski, Pieśń 5 ks. II, inc.Wieczna sromota…:

- ekscytarzowe funkcje perswazji,

- retoryczność poezji politycznej.

2

8. Piotr Skarga, Kazania sejmowe (Kazanie wtóre. O miłości ku ojczyźnie…:

- cechy Skargowskiej perswazji,

- topika inwencyjna,

- retoryka emocji.

2

9. Retoryka w baroku (uwagi ogólne; attycyzm i azjanizm; retoryka i konceptyzm; reto-

ryka u jezuitów; wymowa polska w epoce baroku).

2

10. Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (fragm.):

- model eposu retorycznego,

- słowo i czyn (retoryczna funkcja dygresji).

2

11. Retoryczność politycznej poezji okolicznościowej (na wybranych tekstach). 2

12. Retoryka w oświeceniu (uwagi ogólne; Konarskiego walka o naprawę wymowy): 2

45

- Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (fragm.).

13. Jan Paweł Woronicz, Kazanie przy uroczystym poświęceniu orłów i chorągwi polskich

(fragm.).

2

14. Powtórzenie omawianych zagadnień. 2

15. Kolokwium zaliczeniowe. 2

Metody

dydaktyczne

Analiza i interpretacja tekstów źródłowych/ dyskusja/ elementy wykładu

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Ocena formatywna:

F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywność w czasie

omawianej tematyki przedmiotu.


P1. Ocena z kolokwium na koniec semestru (obejmująca tematykę wszystkich omawianych

zagadnień.

Metody

i kryteria

oceny

Efekt 1

(IXB1/4_

W02)

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Student/ka nie

rozróżnia ter-

minologii teore-

tyczno-

literackiej nie-

zbędnej

w procesie ana-

lizy reto-

rycznej dzieł

literackich

omawianych

podczas ćwi-

czeń.

Student/ka

rozróżnia poje-

dyncze terminy

z zakresu wie-

dzy teoretyczno-

literackiej nie-

zbędnej

w procesie ana-

lizy retorycznej

dzieł literackich

omawianych

podczas ćwi-

czeń.

Student/ka

rozróżnia więk-

szość terminów

z zakresu wie-

dzy teoretyczno-

literackiej nie-

zbędnej

w procesie ana-

lizy reto-

rycznej dzieł

literackich

omawianych

podczas ćwi-

czeń.

Student/ka

rozróżnia

wszystkie ter-

miny

z zakresu wie-

dzy teoretyczno-

literackiej nie-

zbędnej

w procesie ana-

lizy reto-

rycznej dzieł

literackich

omawianych

podczas ćwi-

czeń.

Efekt 2

(IXB1/4_

W03)

Student/ka nie

potrafi sklasyfi-

kować dzieła

literackiego

w obrębie pro-

cesu historycz-

noliterackiego

pod kątem reto-

ryki.

Student/ka

potrafi

w pojedynczych

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie pro-

cesu historycz-

noliterackiego

pod kątem reto-

Student/ka

potrafi

w większości

przypadków

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie pro-

cesu historycz-

noliterackiego

pod kątem reto-

Student/ka

potrafi samo-

dzielnie we

wszystkich

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie pro-

cesu historycz-

noliterackiego

46

ryki. ryki. pod kątem reto-

ryki.

Efekt 3

(IC1/10_U

02)

Student/ka nie

potrafi analizo-

wać struktur

retorycznych

tekstów literac-

kich omawia-

nych

na ćwiczeniach.

Student/ka

potrafi

w dostatecznym

stopniu anali-

zować struktury

retoryczne tek-

stów literackich

omawianych

na ćwiczeniach.

Student/ka

potrafi

w dobrym stop-

niu analizować

struktury reto-

ryczne tekstów

literackich

omawianych

na ćwiczeniach.

Student/ka

samodzielnie

potrafi w bardzo

dobrym stopniu

analizować

struktury reto-

ryczne tekstów

literackich

omawianych

na ćwiczeniach.

Efekt 4

(IXB1/4_

K01)

Student/ka nie

potrafi wyko-

rzystać reto-

rycznej sztuki

perswazji.

Student/ka

potrafi

na dostateczny

m poziomie

wykorzystać

retoryczną sztu-

kę perswazji.

Student/ka

potrafi

na dobrym po-

ziomie wyko-

rzystać reto-

ryczną sztukę

perswazji.

Student/ka

potrafi samo-

dzielnie

na bardzo do-

brym poziomie

wykorzystać

retoryczną sztu-

kę perswazji.

Całkowity

nakład pra-

cy studenta

potrzebny

do osiągnię-

cia założo-

nych efek-

tów

w godzinach

oraz punk-

tach ECTS


dzin/nakład

pracy

Ćwiczenia 30 godz.


Przygotowanie do zaliczeniowego kolokwium 15 godz.

Suma godzin 75 godz.


Język wy-

kładowy

Polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

nie dotyczy

Literatura

Z listy wybierane

są pozycje biblio-

graficzne (w

porozumieniu z

prowadzącym

przedmiot na

zajęciach organi-

zacyjnych).


I. Teksty: Anonim tzw. Gall, Kronika polska, tłum. R. Gródecki, oprac. M. Plezia, Wrocław 1989, BN

I/59.

Kazania świętokrzyskie, [w:] W. Wydra, W. R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty

do roku 1543, Wrocław 1995.

47

Literatura uzupeł-

niająca dla studen-

tów szczególnie

zainteresowanych

problematyką zajęć

do wykorzystania

w przyszłej pracy

zawodowej.

Kochanowski J., Odprawa posłów greckich, oprac. T. Ulewicz, Wrocław 1974, BN I/3.

Kochanowski J., Pieśni, oprac. L. Szczerbicka–Ślęk, Wrocław 1998, BN I/100.

Mowy staropolskie, wybór i oprac. B. Nadolski, Wrocław 2005, BN I/175.

Potocki W., Wojna chocimska, oprac. A. Brückner, Wrocław 2003, BN I/75.

Skarga P., Kazania sejmowe, oprac. J. Tazbir, przy współudziale M. Korolki, Wrocław 1995,

BN I/70.

Stanisław ze Skarbimierza, Mowy wybrane o mądrości, oprac. M. Korolko, Kraków 2000.

Staszic S., Przestrogi dla Polski, oprac. S. Czarnowski, Wrocław 2008, BN I/98.

Woronicz J. P., Pisma wybrane, oprac. M. Nesteruk, Z. Rejman, Wrocław 2002, BN I/299.

II. Opracowania:

Jaroszyński Cz., Jaroszyński P., Podstawy retoryki klasycznej, Warszawa 1998.

Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1998.

Lausberg H., Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, tłum. A. Gorzowski, Byd-

goszcz 2002.

Lichański J.Z., Retoryka. Od średniowiecza do baroku, Warszawa 1992.

Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990.


Barłowska M., „Na swady sarmackiej placu”. O kulturze oratorskiej wieku XVII, Kielce 2001.

Dubisz S., Język i polityka. Szkice z historii stylu retorycznego, Warszawa 1992.

Korolko M., O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi, Warszawa 1971.

Kultura żywego słowa w dawnej Polsce, pod red. H. Dziechcińskiej, Warszawa 1989.

Magryś R., Retoryka polska w dobie Oświecenia, Rzeszów 1998.

Nieznanowski S., Staropolska epopeja historyczna. Kształtowanie się pojęcia, drogi rozwo-

ju,[w:] tenże, Studia i wizerunki. O poezji staropolskiej i jej badaczach, Warszawa 1989, s.

124 – 165.

Ostrowska E., O artyzmie polskich średniowiecznych zabytków językowych („Bogurodzica”,

„Kazania świętokrzyskie”, „Posłuchajcie bracia miła”), Kraków 1967.

Otwinowska B., Retoryka, [w:] Słownik literatury polskiego oświecenia, pod red.

T. Kostkiewiczowej, Wrocław 1991, s. 508–515.

Otwinowska B., Retoryka, [w:] Słownik literatury staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej,

przy udziale B. Otwinowskiej, E. Tarnowskiej – Temeriusz, Wrocław 1990, s. 714–720.

48

Retoryka a literatura, pod red., B. Otwinowskiej, Wrocław 1984.

Rynduch Z., Nauka o stylach w retorykach polskich XVII wieku, Gdańsk 1967.

Ulčinate E., Teoria retoryczna w Polsce i na Litwie w XVII wieku. Próba rekonstrukcji sche-

matu retorycznego, Warszawa 1994.

IXB1/5. KONTEKSTY LITERATURY XIX W.:

Nazwa przedmiotu Konteksty literatury XIX wieku

Nazwa jednostki pro-

wadzącej przedmiot

Instytut Filologii Polskiej/Zakład Literatury Romantyzmu

i Pozytywizmu)


Studia


Filologia polska Drugiego stopnia stacjonarne


Rok i semestr studiów pierwszy/ semestr drugi

Imię i nazwisko koor-

dynatora przedmiotu

dr hab. prof. UR Joanna Rusin

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej (osób

prowadzących) zajęcia

z przedmiotu

dr hab. prof. UR Joanna Rusin, dr hab. prof. UR Kazimierz Maciąg, dr

Kazimierz Surowiec, dr Hanna Krupińska-Łyp, dr Mariusz Chrostek


C1. Pogłębienie wiedzy uzyskanej na poziomie licencjackim,

C2. Doskonalenie umiejętności samodzielnej analizy i interpretacji oraz krytycznego oceniania

wybranych tekstów

Wymagania

wstępne

Wiedza uzyskana podczas studiów licencjackich

49

Efekty kształ-

cenia

Wiedza:

IXB1/5_W03 – student/ka ma uporządkowaną wiedze na temat kontekstów

literatury XIX wieku;

Umiejętności:

IXB1/5_U05 – student/ka potrafi rozpoznać, krytycznie analizować

i interpretować wybrane teksty;

IXB1/5_U06 – student/ka posiada umiejętność merytorycznego argumentowa-

nia z wykorzystaniem własnych poglądów;


IXB1/5_K01 – student/ka rozróżnia zakres posiadanej przez siebie wiedzy

i kompetencji.



Treści programowe

1) Informacje wstępne, omówienie problematyki zajęć – 2 godz. 2) Resoviana (wizyta w muzeum historii Rzeszowa: Rzeszów w fotografii Edwarda Janusza, Rzeszów

w XIX w.), pisarstwo F. Kotuli i M. Czarnoty – 3 godz. 3) Epistolografia XIX wieczna (wybrane przykłady; Chopin, słowacki, Sienkiewicz, Konopnicka) – 2

godz. 4) Dziewiętnastowieczne celebrytki – studencka prezentacja (konkurs na najciekawiej zaprezento-

waną sylwetkę) postaci np.: M. Walewskiej, Z. Zamoyskiej, Marii Wirtemberskiej, G. Sand, królowej Wiktorii, Eweliny Hańskiej – 4 godz.

5) Jane Austin (Duma i uprzedzenie /1813/) jako prekursorka prozy wiktoriańskiej – 2 godz. 6) Charlotte Bronte, Dziwne losy Jane Eyre (1847) czyli kwestia kobieca w poł. XIX w. – 2 godz. 7) Kariera ponad wszystko (Bel-Ami G. de Maupassant’a /1885/ czyli historia prowincjonalnego Don

Juana – 2 godz. 8) W kręgu literatury popularnej: M. Rodziewiczówna – Między ustami a brzegiem pucharu jako ro-

mans patriotyczny – 2 godz. 9) W poszukiwaniu szczęścia, sensu życia, dogmatu (Bez dogmatu H. Sienkiewicza – 4 godz. 10) Wycieczki dydaktyczne (Muzeum Historii Rzeszowa, Muzeum Etnograficzne, Biblioteka Woje-

wódzka i Muzyczna) – 6 godz. 11) Podsumowanie pracy studentów – 1 godz. 12)

Metody dydak-

tyczne

analiza i interpretacja tekstów źródłowych, dyskusja, elementy wykładu, wy-

cieczka dydaktyczna

Sposób(y)

i forma(y) zali-

czenia

Zaliczenie na ocenę.

Metody

i kryteria oce-

ny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Efekt 1 (IXB1/5_W03)

Student/ka nie ma upo-

Student/ka ma ogólną

Student/ka ma dobrą

Student/ka ma bardzo

50

rządkowanej wiedzy na temat kontekstów literatury XIX wieku

wiedzę na temat kontekstów literatury XIX wieku

wiedzę na temat kon-tekstów lite-ratury XIX wieku

dobra wiedzę na temat kon-tekstów lite-ratury XIX wieku

Efekt 2 (IXB1/5_U05)

Student/ka nie potrafi rozpoznać, krytycznie analizować i interpretować wybra-nych tek-stów

Student/ka potrafi ogól-nie rozpo-znać, kry-tycznie ana-lizować i interpretować wybra-ne teksty

Student/ka potrafi dobrze rozpoznać, krytycznie analizować i interpretować wybrane teksty

Student/ka potrafi bardzo dobrze rozpo-znać, krytycz-nie analizo-wać i interpretować wybrane teksty

Efekt 3 (IXB1/5_U06)

student/ka nie posiada umiejętności merytorycz-nego argu-mentówania z wykorzystaniem wła-snych poglą-dów

Student/ka potrafi w pojedynczych przy-padkach merytorycz-nie argu-mentować z wykorzystaniem wła-snych po-glądów

Student/ka potrafi w większości przypadków merytorycz-nie argumen-tować z wykorzystaniem wła-snych poglą-dów

Student/ka potrafi samo-dzielnie we wszystkich przypadkach merytorycz-nie argumen-tować z wykorzystaniem wła-snych poglą-dów

Efekt 4 (IXB1/5_K01)

Student/ka nie rozróż-nia zakresu posiadanej przez siebie wiedzy i kompetencji.

Student/ka potrafi w dostatecznym stopniu rozróżniać zakres po-siadanej przez siebie wiedzy i kompetencji.

Student/ka potrafi w dobrym stopniu roz-różniać zakres posiadanej przez siebie wiedzy i kompetencji.

Student/ka samodzielnie potrafi w bardzo do-brym stopniu rozróżniać zakres posia-danej przez siebie wiedzy i kompetencji.

Całkowity na-

kład pracy

studenta po-

trzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

Aktywność Liczba godzin/nakład pracy studenta

ćwiczenia 30 godz. przygotowanie do ćwiczeń 20 godz. czas na przygotowanie referatu, prezentacji itp.

8 godz.

udział w konsultacjach 2 godz. SUMA GODZIN 60 LICZBA PUNKTÓW ECTS 2

51

ECTS

Język wykła-

dowy

Język polski

Praktyki za-

wodowe

w ramach

przedmiotu

Nie przewiduje się

Literatura Literatura obowiązkowa:

J. Tomkowski, Dzieje literatury powszechnej, Warszawa 2008;

Sztuka pisania. O liście polskim w wieku XIX, pod red. J. Sztachelskiej i E. Dąbro-

wicz, Białystok 2000;

W. Tatarkiewicz, O szczęściu, wyd. dowolne;

N. Davies, Zaginione królestwa, Kraków 2010;

M. Brandys, Kłopoty z panią Walewską, wyd. dowolne;

T. Bujnicki, Wstęp do: H. Sienkiewicz, Bez dogmatu, BN I, nr 301 Wrocław 2002;


A. Martuszewska, Jak szumi Dewajtis. Studia o powieściach Marii Rodziewiczów-

ny, Kraków 1989;

Literatura francuska, pod red. A. Adama, G. Lerminier’a, E. Morot-Sir, t. II (XIX

w XX wiek), Warszawa 1980

F. Kotula, Tamten Rzeszów, wyd. dowolne.

MODUŁ IX: FILOLOGICZNY IX B. MODUŁ PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH

IX B2. MODUŁ PRZEDMIOTÓW JĘZYKOZNAWCZYCH

IXB2/6. WSPÓŁCZESNY JĘZYK POLSKI:

(1) Nazwa przedmiotu Współczesny język polski

(2) Nazwa jednostki prowadzącej przed- Wydział Filologiczny/ Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Języka

52

miot Polskiego

(3) Kod przedmiotu IXB2/6

(4) Studia



(5) Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, językoznawczy

(6) Rok i semestr studiów Pierwszy/ semestr pierwszy (wyjątkowo przeniesiony na

semestr 2.)

(7) Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu prof. dr hab. Kazimierz Ożóg

(8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób


dr hab. prof. UR B. Taras oraz Pracownicy Zakładu Języ-

ka Polskiego


C1. Uporządkowanie wiedzy studentów o współczesnym języku polskim.

C2. Rozszerzenie wiadomości o współczesnej polszczyźnie.

C3. Ukazanie studentom najważniejszych zjawisk językowych we współczesnej polszczyźnie.

C4. Omówienie zmian i podstawowych tendencji rozwojowych we współczesnym języku polskim.

C5. Uświadomienie studentom funkcji używania wzorcowej polszczyzny w ustnej i pisemnej komunikacji.

(10) Wymagania wstępne Student/ka powinien/powinna znać zagadnienia językowe na poziomie

studiów polonistycznych 1. stopnia (gramatyka opisowa języka polskiego,

kultura języka, leksykologia i leksykografia, stylistyka praktyczna).

(11) Efekty kształcenia

Wiedza:

IXB2/6_W01 Student/ka charakteryzuje najważniejsze zjawiska językowe

we współczesnej polszczyźnie.

IXB2/6_W02 Student/ka wyjaśnia przyczyny zmian i tendencji rozwojo-

wych we współczesnym języku polskim.

Umiejętności:

IXB2/6_U01 Student/ka dobiera formy normy wzorcowej polszczyzny

w wypowiedzi ustnej.


IXB2/6_K01 Student/ka dba o własną sprawność komunikacyjną.

IXB2/6_K01 Student/ka jest otwarty/a na przeobrażenia we współczesnej

53

polszczyźnie.


Wykład – 30 godzin


Lp. Treści programowe Liczba godzin

1. Wprowadzenie do problematyki współczesnego języka polskiego. Ogólna charakterystyka przed-miotu. Tematyka wykładów, lektury, metody oceny.

1

2. Ustalenia terminologiczne i chronologiczne – etymologia i semantyka pojęć oraz cezury: ‘współ-czesność – współczesny’, ‘język polski – polszczyzna’.

1

3. Odmiany językowe współczesnej polszczyzny: polszczyzna ogólna – polszczyzna gwarowa, język mówiony – język pisany, odmiana oficjalna – odmiana nieoficjalna.

2

4. Poprawność językowa współczesnej polszczyzny – podstawowe pojęcia: system językowy, norma językowa i jej wewnętrzne zróżnicowanie (poziom wzorcowy i poziom użytkowy), uzus językowy, kryteria poprawności językowej, innowacja i błąd językowy.

2

5. Analiza i ocena poprawności wewnętrznojęzykowej (błędy systemowe: gramatyczne, leksykalne, fonetyczne, i błędy użycia: stylistyczne) oraz zewnętrznojęzykowej (błędy ortograficzne i interpunkcyjne).

4

6. Aktualne zagadnienia kultury języka w Polsce. Wpływ prasy, radia, telewizji, Internetu na rozwój współczesnego języka polskiego. Zmiany we współczesnej polszczyźnie – przegląd zjawisk.

2

7. Charakterystyka wybranych zmian we współczesnej polszczyźnie: ekspansja potoczności, model grzeczności językowej, modna leksyka.

6

8. Polskie ośrodki lingwistyczne – omówienie przedmiotu prowadzonych badań i przedstawicieli. 2 9. Naukowe wydawnictwa językoznawcze (wydawnictwa zwarte i periodyki). Przegląd literatury

językoznawczej dotyczącej współczesnego języka polskiego. 2

10. Sylwetki polskich językoznawców. 3 11. Działalność opiniodawczo-doradcza: polskie instytucje i towarzystwa (Rada Języka Polskiego,

Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Towarzystwo Kultury Języka). 3

12. Podsumowanie wykładów. 2

(14) Metody dydaktyczne Wykład, wykład z prezentacją multimedialną

(15) Sposób(y) i forma(y)

zaliczenia

Egzamin ustny

(16) Metody i kryteria oce-

ny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 IXB2/6_W01 <60% >60% >75% >90% IXB2/6_W02 <60% >60% >75% >90% IXB2/6_U01 <60% >60% >75% >90%

(17) Całkowity nakład pra-

cy studenta potrzebny do

Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studen-ta

Wykład 30 godz.

54

osiągnięcia założonych

efektów w godzinach oraz

punktach ECTS

Samodzielna lektura 34 godz. Samodzielne przygotowanie do eg-zaminu

15 godz.

Egzamin 1 godz. Suma godzin 80 godz. Liczba punktów ECTS 3

(18) Język wykładowy Język polski

(19) Praktyki zawodowe

w ramach przedmiotu

Nie przewiduje się.

(20) Literatura

Z listy wybierane są pozycje bibliograficzne

(w porozumieniu z prowadzącym przedmiot na

zajęciach organizacyjnych).

Literatura uzupełniająca dla studentów

szczególnie zainteresowanych problematyką

zajęć do wykorzystania w przyszłej pracy

zawodowej.


1. Bugajski Marian, 2006, Język w komunikowaniu, Warszawa. 2. Handke Kwiryna, 2008, Socjologia języka, Warszawa. 3. Kołodziejek Ewa, 2005, Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin. 4. Marcjanik Małgorzata, 2007, Grzeczność w komunikacji językowej, War-

szawa. 5. Rada Języka Polskiego, www.rjp.pan.pl


1. Bajerowa Irena, 2003, Zarys historii języka polskiego 1939-2000, Warsza-wa.

2. Bralczyk Jerzy, Mosiołek-Kłosińska Katarzyna (red.), 2000, Język w mediach masowych, Warszawa.

3. Bralczyk Jerzy, Mosiołek-Kłosińska Katarzyna (red.), 2001, Zmiany w publicznych zwyczajach językowych, Warszawa.

4. Dąbrowska Anna (red.), 2008, Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy, Wrocław.

5. Gajda Stanisław (red.), 2001, Język polski, Opole. 6. Grzenia Jan, 2007, Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa. 7. Jadacka Hanna, 2005, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo,

składnia, Warszawa. 8. Kamińska-Szmaj Irena, 2007, Agresja językowa w życiu publicznym. Leksy-

kon inwektyw politycznych 1918-2000, Wrocław. 9. Krzyżanowski Piotr, Nowak Paweł (red.), 2004, Manipulacja w języku, Lu-

blin. 10. Markowski Andrzej, 2005, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia

leksykalne, Warszawa. 11. Mazur Jan, Małyska Agata, Sobstyl Katarzyna (red.), 2007, Człowiek wobec

wyzwań współczesności. Upadek wartości czy walka o wartość?, Lublin. 12. Michalewski Kazimierz (red.), 2004, Współczesne odmiany języka narodo-

wego, Łódź. 13. Ożóg Kazimierz, 2004, Język w służbie polityki. Językowy kształt kampanii

wyborczych, Rzeszów. 14. Ożóg Kazimierz, 2007, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane za-

gadnienia, Rzeszów, (wyd. 3., poprawione i uzupełnione). 15. Ożóg Kazimierz, Taras Bożena (red.), 2010, Karol Wojtyła – Jan Paweł II.

Słowa prawdy i życia. Szkice lingwistyczne, Rzeszów. 16. Pisarek Walery (red.), 1999, Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka

na przełomie tysiącleci, Kraków.

55

17. Puzynina Jadwiga, 1997, Słowo – wartość – kultura, Lublin. 18. Smółkowa Teresa, 2001, Neologizmy we współczesnej leksyce polskiej, Kra-

ków.

ĆWICZENIA

(1) Nazwa przedmiotu Współczesny język polski

(2) Nazwa jednostki prowadzącej przed-

miot

Wydział Filologiczny/ Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Języka

Polskiego

(3) Kod przedmiotu IXB2/6

(4) Studia



(5) Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, językoznawczy

(6) Rok i semestr studiów Pierwszy/ semestr pierwszy (wyjątkowo przeniesiony na

semestr 2)

(7) Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu prof. dr hab. Kazimierz Ożóg

(8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób


Dr hab. prof. UR Bożena Taras oraz Pracownicy Zakła-

du Języka


C1. Poszerzenie wiedzy w dziedzinie współczesnej polszczyzny (ukazanie najważniejszych zjawisk języko-

wych, omówienie zmian i podstawowych tendencji rozwojowych).

C2. Kształtowanie samoświadomości językowej studentów poprzez ćwiczenie umiejętności posługiwania się

wzorcową polszczyzną w mowie i piśmie.

C3. Doskonalenie umiejętności sprawnego i poprawnego posługiwania się językiem w różnych sytuacjach

komunikacyjnych do osiągania określonych celów komunikacyjnych.

(10) Wymagania wstępne Student/ka powinien/powinna znać zagadnienia językowe na poziomie

studiów polonistycznych 1. stopnia (gramatyka opisowa języka polskiego,

kultura języka, leksykologia i leksykografia, stylistyka praktyczna).

56


Wiedza:

IXB2/6_W01 Student/ka charakteryzuje najważniejsze zjawiska językowe

we współczesnej polszczyźnie.

IXB2/6_W02 Student/ka wyjaśnia przyczyny zmian i tendencji rozwojo-

wych we współczesnym języku polskim.

Umiejętności:

IXB2/6_U01 Student/ka analizuje teksty mówione i pisane, wskazując

niekompetencję językowo-kulturową użytkowników współczesnej polsz-

czyzny.

IXB2/6_U02 Student/ka wyprowadza wnioski na podstawie przestudio-

wanej literatury i zebranych przykładów.


IXB2/6_K01 Student/ka pracuje w zespole badającym przeobrażenia we

współczesnej polszczyźnie.

IXB2/6_K02 Student/ka chętnie podejmuje się zbierania materiałów eg-

zemplifikacyjnych wśród użytkowników języka polskiego.

IXB2/6_K03 Student/ka wykazuje odpowiedzialność za rozwój własnych

kompetencji językowo-kulturowych.


konwersatorium – 30 godzin


Lp. Treści programowe Liczba godzin

1. Program zajęć, lektury i warunki zaliczenia. Ogólna charakterystyka przedmiotu (cele i zadania). 1 2. Współczesny język polski w opinii jego użytkowników:

1) osób z wyższym wykształceniem (np. humanistów, matematyków, fizyków, lekarzy, bio-logów, ekonomistów),

2) pracowników prasy, radia, telewizji, 3) studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego (filologii polskiej i innych kierunków).

4

3. Język rzeszowskich studentów (socjolekt studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego, Politechniki Rzeszowskiej, Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania, Wyższej Szkoły Prawa i Administracji).

3

4. Nazwy w przestrzeni społecznej (norma wzorcowa i norma użytkowa): 1) nazwy własne (nazwiska, imiona, przezwiska, nazwy miejsc), 2) terminologia, 3) nazwy obszaru tabu.

5

5. Zmiany we współczesnej polszczyźnie: 1) pisownia polska, 2) wulgaryzacja wypowiedzi, 3) modna leksyka.

5

6. Grzeczność w komunikacji językowej: 1) interpersonalnej,

2

57

2) interpersonalno-medialnej, 3) publicznej, 4) masowej.

7. Lingwistyka polska i jej przedstawiciele: 1) badania naukowe, 2) działalność popularyzatorska oraz opiniodawczo-doradcza, 3) wydawnictwa zwarte i periodyki, 4) biogramy językoznawców.

4

8. Analiza tekstów mówionych i pisanych: ocena ich poprawności językowej (błędy gramatyczne, leksykalne, fonetyczne, stylistyczne, ortograficzne, interpunkcyjne).

4

9. Podsumowanie zajęć. 2

(14) Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstów źródłowych oraz zebranych materiałów, anali-

za przypadków, praca w grupach, dyskusja, prezentacja multimedialna.

(15) Sposób(y) i forma(y)

zaliczenia

Zaliczenie z oceną. Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstko-

wych.

(16) Metody i kryteria oce-

ny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 IXB2/6_W01 <60% >60% >75% >90% IXB2/6_W02 <60% >60% >75% >90% IXB2/6_U01 <60% >60% >75% >90% IXB2/6_U02 <60% >60% >75% >90%

(17) Całkowity nakład pra-

cy studenta potrzebny do

osiągnięcia założonych

efektów w godzinach oraz

punktach ECTS

Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studen-ta

Ćwiczenia 30 godz. Przygotowanie do ćwiczeń 15 godz. Samodzielna lektura 15 godz. Czas na przygotowanie materiałów i prezentacji

20 godz.

Suma godzin 80 godz. Liczba punktów ECTS 3



w ramach przedmiotu

Nie przewiduje się.

(20) Literatura





6. Bartol Danuta, 1986, O warszawskiej gwarze studenckiej, w: Współczesna polszczyzna. Wybór zagadnień, red. Halina Kurkowska, Warszawa, s. 321-335.

7. Dąbrowska Anna, 2008, Zmiany obszarów podlegających tabu we współcze-snej kulturze, w: Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy, red. Anna Dąbrow-ska, Wrocław, s. 173-196.

8. Grochola-Szczepanek Helena, 2010, Od gender studies do lingwistyki płci, czyli o terminologii genderowej w języku polskim, „Język Polski”, R. XC, z. 3, s. 211-219.

9. Grybosiowa Antonina, 2008, Nowa jakość – nowa nazwa? (o nazwie inteli-gencja), w: Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy, red. Anna Dąbrowska, Wrocław, s. 51-58.

10. Handke Kwiryna, 2008, Nazwy własne w przestrzeni społecznej, w: tejże: Socjologia języka, Warszawa, s. 307-372.

11. Jadacka Hanna, 2005, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa.

58




zawodowej.

12. Klebanowska Barbara, 1986, Poglądy przedstawicieli warszawskiej inteligencji na współczesną polszczyznę, w: Współczesna polszczyzna. Wybór zagadnień, red. Halina Kurkowska, Warszawa, s. 364-377.

13. Klemensiewicz Zenon, 1965, Higiena językowego obcowania, „Język Polski”, z.1-2.

14. Kołodziejek Ewa, 2005, Subkultura studencka, w: tejże: Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin, s. 159-195.

15. Kowalikowa Jadwiga, 2008, O wulgaryzacji i dewulgaryzacji we współ-czesnej polszczyźnie, w: Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy, red. Anna Dąbrowska, Wrocław, s. 81-88.

16. Łozińska Malwina, Zdunek Urszula, 2011, O znaczeniu i roli różnych źródeł poprawnościowych w warsztacie redaktora, „Język Polski”, R. XCI, z. 2-3, s. 152-159.

17. Marcjanik Małgorzata, 2007, Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa.

18. Markowski Andrzej, 2005, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnie-nia leksykalne, Warszawa.

19. Ożóg Kazimierz, 2008, Zmiany we współczesnym języku polskim i ich kulturowe uwarunkowania, w: Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy, red. Anna Dąbrowska, Wrocław, s. 59-79.

20. Rogowska-Cybulska Ewa, 2011, Zasady pisowni polskiej w świetle py-tań kierowanych do poradni językowych, „Język Polski”, R. XCI, z. 2-3, s. 134-141.

21. Saloni Zygmunt, 2011, Co w roku 2010 obowiązuje w pisowni polskiej?, „Język Polski”, R. XCI, z. 2-3, s. 117-124.

22. Czasopisma: „Język Polski”, „Poradnik Językowy”. 23. Rada Języka Polskiego, www.rjp.pan.pl


19. Bajerowa Irena, 2003, Zarys historii języka polskiego 1939-2000, War-szawa.

20. Bralczyk Jerzy, Mosiołek-Kłosińska Katarzyna (red.), 2000, Język w mediach masowych, Warszawa.

21. Bralczyk Jerzy, Mosiołek-Kłosińska Katarzyna (red.), 2001, Zmiany w publicznych zwyczajach językowych, Warszawa.

22. Bugajski Marian, 2006, Język w komunikowaniu, Warszawa. 23. Dąbrowska Anna (red.), 2008, Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy,

Wrocław. 24. Doroszewski Witold, 1982, Język. Myślenie. Działanie. Rozważania ję-

zykoznawcy, Warszawa. 25. Gajda Stanisław (red.), 2001, Język polski, Opole. 26. Grzenia Jan, 2007, Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa. 27. Handke Kwiryna, 2008, Socjologia języka, Warszawa. 28. Kamińska-Szmaj Irena, 2007, Agresja językowa w życiu publicznym.

Leksykon inwektyw politycznych 1918-2000, Wrocław. 29. Klemensiewicz Zenon, 1982, Składnia, stylistyka, pedagogika językowa,

Warszawa. 30. Kołodziejek Ewa, 2005, Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin. 31. Krzyżanowski Piotr, Nowak Paweł (red.), 2004, Manipulacja w języku,

Lublin. 32. Mazur Jan, Małyska Agata, Sobstyl Katarzyna (red.), 2007, Człowiek

59

wobec wyzwań współczesności. Upadek wartości czy walka o wartość?, Lu-blin.

33. Michalewski Kazimierz (red.), 2004, Współczesne odmiany języka na-rodowego, Łódź.

34. Ożóg Kazimierz, 2004, Język w służbie polityki. Językowy kształt kam-panii wyborczych, Rzeszów.

35. Ożóg Kazimierz, 2007, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów, (wyd. 3., poprawione i uzupełnione).

36. Ożóg Kazimierz, Taras Bożena (red.), 2010, Karol Wojtyła – Jan Paweł II. Słowa prawdy i życia. Szkice lingwistyczne, Rzeszów.

37. Pisarek Walery (red.), 1999, Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, Kraków.

38. Puzynina Jadwiga, 1997, Słowo – wartość – kultura, Lublin. 39. Smółkowa Teresa, 2001, Neologizmy we współczesnej leksyce polskiej,

Kraków.

IXB2/7. METODOLOGIA BADAŃ JĘZYKOZNAWCZYCH:

WYKŁAD Nazwa przedmiotu Metodologia badań językoznawczych

Nazwa jednostki

prowadzącej

przedmiot

Instytut Filologii Polskiej, Zakład Języka Polskiego


Studia


Filologia polska Studia drugiego stopnia Studia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, językoznawczy

Rok i semestr stu-

diów

Pierwszy rok, semestr drugi

Imię i nazwisko

koordynatora

przedmiotu

Dr Maria Krauz

Imię i nazwisko

osoby prowadzącej

(osób prowadzą-

cych) zajęcia

z przedmiotu

Dr U. Gajewska, dr J, Litwin, dr G. Filip, dr w. Kochmańska, dr M. Krauz

60


C1. Zapoznanie studenta ze współczesnymi metodologiami badań nad językiem, przedstawienie

genezy najważniejszych nurtów, poznanie przedstawicieli poszczególnych szkół badawczych.

C2. Szczegółowe poznanie głównych założeń metodologicznych najważniejszych szkół badaw-

czych.

Wymagania

wstępne

Znajomość zagadnień z gramatyki opisowej, leksykologii, stylistyki i lingwistyki

tekstu oraz znajomość pojęć z zakresu podstaw językoznawstwa

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXB2/7_W01 Student/-ka ma pogłębioną wiedzę o z zakresu głównych szkół

badawczych, zna genezę, przedstawicieli, terminologię

IXB2/7_W02 Potrafi wymienić założenia metodologiczne poszczególnych szkół

badawczych

Umiejętności:

IXB2/7_U01 Posiada pogłębione umiejętności badawcze , obejmujące analizę

tekstów przygotowanych według różnych metodologii.

IXB2/7_U02 Potrafi krytycznie analizować i porównywać teksty z różnych szkół

badawczych a dzięki znajomości terminologii potrafi przygotować prace pisemną

z wykorzystaniem pogłębionych ujęć teoretycznych


IXB2/7_K01 Zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i rozumie potrzebę ory-

ginalnych, samodzielnych rozwiązań, dotyczących przygotowania własnych prac

badawczych



Treści programowe

Treści merytoryczne Liczba godzin Czym jest język? Metodologiczne podstawy językoznawstwa. Przedmiot i zadania językoznawstwa. Główne działy językoznawstwa. Pojęcie znaku. Język jako system znaków. Język (langue) a mówienie (parole) jako proces indywidualny a zarazem konkretna realizacja językowa.

2 godz.

Językoznawstwo synchroniczne i diachroniczne. Główne metody językoznawstwa diachronicznego: historyczno-porównawcza, rekonstrukcji wewnętrznej, geogra-ficzna.

2 godz.

Językoznawstwo strukturalne. Strukturalizm w ujęciu Ferdynanda de Saussure’a. 4 godz.

61

Charakterystyka założeń głównych szkół badawczych: szkoła genewska, praska, kopenhaska i amerykańska lingwistyka deskryptywna. Generatywizm Noama Chomsky’ego. Fazy teorii: standardowa z lat 60., teoria „rzą-du i wiązania”, program minimalistyczny. Gramatyka generatywna w Polsce.

3 godz.

Semantyka a pragmatyka. Problem definicji znaczenia. Semantyka generatywna w Stanach Zjednoczonych, modele semantyczne Apresjana, szkoła semantyczna Sgalla, badania polskie A.Wierzbickiej, A. Bogusławskiego, M. Grochowskiego.

3 godz.

Pragmatyka jako nauka o skutecznym porozumiewaniu się. Uwarunkowania komu-nikacji językowej. Teoria aktów mowy. Presupozycje pragmatyczne.

4 godz.

Kognitywizm. Związek językoznawstwa kognitywnego z innymi dziedzinami po-znania.

2 godz.

Podstawy językowego obrazu świata. 4 godz. Lingwistyka tekstu – podstawowe założenia. Tekst a gatunek. Wzorzec strukturalny tekstu.

4 godz.

Podstawowe hipotezy dyscyplin pogranicznych: psycholingwistyki, socjolingwisty-ki, etnolingwistyki. Metody statystyczne w językoznawstwie.

2 godz.


Metody

dydaktyczne

Wykład, wykład multimedialny

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Wykład: egzamin ustny

Metody

i kryteria

oceny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Efekt 1 IXB2/7_W01

Student/-ka nie

potrafi wy-

mienić głów-

nych szkół

badawczych,

nie zna genezy,

przedstawicie-

li, terminologii

Studentka zna główne szkoły badawcze i potrafi wy-mienić jej naj-ważniejszych przedstawicieli

Studentka zna główne szkoły badawcze, omawia genezę i potrafi wy-mienić jej przedstawicieli

Studentka zna genezę oma-wiane szkół badawczych, potrafi wymie-nić ich przed-stawicieli, zna terminologię naukową

Efekt 2 IXB2/7_W02

Student/-ka nie

potrafi wymie-

nić założeń

metodologicz-

nych poszcze-

gólnych szkół

badawczych

Student/-ka

potrafi wymie-

nić założenia

metodologiczne

trzech szkół

badawczych

Student/-ka

potrafi wymie-

nić założenia

metodologiczne

pięciu najważ-

niejszych szkół

badawczych

Student/-ka

dobrze zna

założenia meto-

dologiczne oma-

wianych szkół

badawczych

i potrafi je kry-

tycznie inter-

pretować

Efekt 3 IXB2/7_U01

Student/-ka nie umie analizo-wać i interpretować tekstów przy-gotowanych

Student/-ka umie analizo-wać i interpretować dwa teksty reprezentujące

Student/-ka umie analizo-wać i interpretować teksty repre-zentujące cztery

Student/-ka w sposób roz-szerzony anali-zuje i interpretuje teksty repre-

62

według róż-nych metodo-logii.

różne metodo-logie badawcze.

różne metodo-logie badawcze.

zentujące różne metodologie badawcze.

Efekt 4 IXB2/7_U02

Student/-ka nie

potrafi porów-

nywać

tekstów

z różnych szkół

badawczych,

nie zna termi-

nologii, więc

nie potrafi

przygotować

pracy pisemnej

z wykorzystanie

m pogłębio-

nych ujęć teo-

retycznych

Student/-ka

umie krytycz-

nie porównać

teksty różno-

rodne metodo-

logicznie, wy-

ciąga poprawne

wnioski, formu-

łuje krytyczne

opinie

Student/-ka

posiada

w stopniu do-

brym umiejęt-

ność krytycznej

porównawczej

analizy tekstów,

reprezentują-

cych różne

szkoły badaw-

cze, potrafi

zbierać

i klasyfikować

materiał języ-

kowy potrzebny

do napisania

rozprawy

Student/-ka posiada pogłę-bioną umiejęt-ność krytycznej porównawczej analizy tekstów, reprezentują-cych różne szkoły badaw-cze, a dzięki znajomości narzędzi ba-dawczych po-trafi samodziel-nie przygoto-wać prace na-ukową, wyko-rzystując wy-brana metodo-logię naukową

Całkowity

nakład pra-

cy studenta

potrzebny

do osiągnię-

cia założo-

nych efek-

tów

w godzinach

oraz punk-

tach ECTS

Aktywność Liczba godzin/nakład pracy studenta Wykład godz. 30 przygotowanie do egzaminu godz. 20 czas na samodzielną analizę tekstów godz. 20 udział w konsultacjach godz. 10 Zbieranie materiału przykładowego godz. 10 SUMA GODZIN 90 LICZBA PUNKTÓW ECTS 3

Język wy-

kładowy

Język polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

Nie dotyczy

Literatura


Metodologie językoznawstwa. Współczesne tendencje i kontrowersje, red. P. Stal-maszczyk, Kraków 2008.

Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 1990.

Kalisz R., Pragmatyka językowa, Gdańsk 1993.

63

Literatura uzupełnia-

jąca dla studentów

szczególnie zaintere-

sowanych problema-

tyką zajęć do wyko-

rzystania w przyszłej

pracy zawodowej.

Tabakowska E., Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego, Kraków 1995.


Austin J. L., How to do things with words, Oxford 1962. Bańczerowski J., Pogonowski J., Zgółka T., Wstęp do językoznawstwa, Poznań 1982. Bobrowski I., Językoznawstwo racjonalne, Kraków 1993. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993. Furdal A., Językoznawstwo otwarte, wyd. III, Wrocław 2000. Helbig Gerhard, Dzieje językoznawstwa nowożytnego, przeł. Czesława Schatte i Dorota Morciniec, Wrocław 1982. Językoznawstwo strukturalne. Wybór tekstów, red. H. Kurkowska, A. Weinsberg, Warszawa 1979. Kurcz I., Psycholingwistyka. Przegląd problemów badawczych, Warszawa 1976. Lachur Cz., Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole 2004. Lyons John, Semantyka 1, przeł. A. Weinsberg, Warszawa 1984. Przybylska R., Wstęp do nauki o języku, Kraków 2003. Smółkowa T., Słownictwo i fleksja „Lalki” Bolesława Prusa. Badania statystyczne, Wrocław 1974. Tabakowska E., red., Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, Kraków 2001. Weinsberg Adam, Językoznawstwo ogólne, Warszawa 1985. Wierzbicka A., Dociekania semantyczne, Wrocław 1969.

KONWERSATORIUM

Nazwa przedmiotu Metodologia badań językoznawczych

Nazwa jednostki

prowadzącej

przedmiot

Instytut Filologii Polskiej, Zakład Języka Polskiego


Studia



Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, językoznawczy

Rok i semestr stu-

diów

Pierwszy rok, semestr drugi

Imię i nazwisko

koordynatora

przedmiotu

Dr Maria Krauz

64

Imię i nazwisko

osoby prowadzącej

(osób prowadzą-

cych) zajęcia

z przedmiotu

Dr U. Gajewska, dr J, Litwin, dr G. Filip, dr w. Kochmańska, dr M. Krauz

oraz Pracownicy ZJP


C1. Zapoznanie studenta z wybraną metodologią badań nad językiem, przedstawienie jej gene-

zy, poznanie przedstawicieli wybranej szkoły badawczej.

C2. Szczegółowe poznanie głównych założeń metodologicznych wybranej do szczegółowej ana-

lizy szkoły badawczej oraz analiza tekstów.

Wymagania

wstępne

Znajomość zagadnień z gramatyki opisowej, leksykologii, stylistyki i lingwistyki

tekstu oraz znajomość pojęć z zakresu podstaw językoznawstwa

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXB2/7_W01 Student/-ka ma pogłębioną wiedzę o z zakresu jednej z głównych

szkół badawczych, zna genezę, przedstawicieli, terminologię

IXB2/7_W02 Potrafi wymienić założenia metodologiczne analizowanej szkoły

badawczej

Umiejętności:

IXB2/7_U01 Posiada pogłębione umiejętności badawcze , obejmujące analizę

tekstów przygotowanych według wybranej metodologii.

IXB2/7_U02 Dzięki znajomości terminologii i umiejętności rozszerzonej analizy

tekstu potrafi przygotować pracę pisemną z wykorzystaniem określonego uję-

cia metodologicznego


IXB2/7_K01 Zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i rozumie potrzebę

oryginalnych, samodzielnych rozwiązań, dotyczących przygotowania własnych

prac badawczych.



Treści programowe

Treści merytoryczne Liczba godzin Czym jest język? Metodologiczne podstawy językoznawstwa. Przedmiot i zadania językoznawstwa. Główne działy językoznawstwa - wprowadzenie

2 godz.

Analiza podstaw teoretycznych wybranej szkoły badawczej. Poznanie terminologii, 6 godz.

65

genezy, przedstawicieli Pogłębiona analiza tekstów reprezentujących wybrany nurt badań. 6 godz. Samodzielne zbieranie i opracowanie materiału językowego. Klasyfikacja przykła-dów. Wnioski badawcze

8 godz.

Redakcja wyników badań. Prezentacja 8 godz. Suma godzin 30 godz.

Metody dy-

daktyczne

Ćwiczenia – dyskusja, analiza tekstów, praca w grupach

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Ćwiczenia:


F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywno-

ści, zrozumienia omawianej tematyki zajęć (ocenianie ciągłe - każdorazowo

podczas trwania zajęć);

F2. Ocena zadanych ćwiczeń praktycznych (analiza przykładów, redakcja wy-

branych gatunków, przedstawienie wyników własnych badań itp.);

Metody

i kryteria

oceny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Efekt 1 IXB2/7_W01

Student/-ka nie

zna genezy,

przedstawicieli,

terminologii

wybranej szko-

ły badawczej

Studentka potrafi wymie-nić najważniej-szych przed-stawicieli wy-branej do ana-lizy na zajęciach szkoły

Studentka zna genezę, przed-stawicieli i podstawową terminologię wybranej do analizy na zajęciach szkoły

Studentka zna dokładnie ge-nezę omawia-nej szkoły ba-dawczej, potrafi wymienić jej przedstawicieli, zna terminolo-gię naukową

Efekt 2 IXB2/7_W02

Student/-ka nie

potrafi wymie-

nić założeń

metodologicz-

nych analizo-

wanej szkoły

badawczej

Student/-ka

potrafi wymie-

nić główne

założenia me-

todologiczne

Student/-ka

potrafi wymie-

nić założenia

metodologiczne

i wskazać tek-

sty reprezentu-

jące wybrany

nurt badań

Student/-ka

dobrze zna

założenia meto-

dologiczne

omawianej

na ćwiczeniach

szkoły badaw-

czej i potrafi

krytycznie in-

terpretować

teksty

Efekt 3 IXB2/7_U01

Student/-ka nie umie analizo-wać i interpretować tekstów przy-gotowanych według wybra-nej do analizy metodologii.

Student/-ka umie w sposób ogólny anali-zować i interpretować tekst reprezen-tujący wybraną metodologię badawczą

Student/-ka analizować i interpretować teksty repre-zentujące czte-ry różne meto-dologie ba-dawcze.

Student/-ka w sposób roz-szerzony anali-zuje i interpretuje różne teksty reprezentujące wybrana meto-dologię badaw-czą, posiada umiejętność merytoryczne-

66

go argumento-wania oraz selekcjonowa-nia materiału językowego i formułowania własnych wnio-sków

Efekt 4 IXB2/7_U02

Student/-ka nie

potrafi zebrać

przykładów,

zanalizować ich

i przygotować

krótkiej pracy

pisemnej

z wykorzystanie

m pogłębionych

ujęć teoretycz-

nych

Student/-ka

umie zebrać

przykładów,

zanalizować je

i dokonać

wstępnej kla-

syfikacji

Student/-ka

posiada

w stopniu

dobrym umie-

jętność zbiera-

nia

i klasyfikowani

a materiału

językowego

potrzebny do

napisania roz-

prawy, umie-

jętnie formułu-

je wnioski

Student/-ka dzięki znajomo-ści narzędzi badawczych potrafi samo-dzielnie przygo-tować pracę naukową, wy-korzystując wybraną meto-dologię nauko-wą

Całkowity

nakład pracy

studenta po-

trzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punk-

tach ECTS


konwersatorium godz. 30 przygotowanie do ćwiczeń godz. 20 czas na przygotowanie referatu, prezenta-cji, ćwiczeń itp.

godz. 20

udział w konsultacjach godz. 10 Zbieranie materiału przykładowego i redakcja tekstu

godz. 10

SUMA GODZIN 90


Język wykła-

dowy

Język polski

Praktyki za-

wodowe

w ramach

przedmiotu

Nie dotyczy

Literatura

Literatura uzupełniają-

ca dla studentów

szczególnie zaintere-

sowanych problematy-

ką zajęć do wykorzy-

stania w przyszłej


Wybór podstawowej literatury przedmiotu zależy od prowadzącego zajęcia

i wyboru do szczegółowej analizy metodologii badawczej


Metodologie językoznawstwa. Współczesne tendencje i kontrowersje, red. P. Stal-maszczyk, Kraków 2008.

67

pracy zawodowej.

Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 1990.

Kalisz R., Pragmatyka językowa, Gdańsk 1993. Tabakowska E., Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego, Kraków 1995.

Austin J. L., How to do things with words, Oxford 1962. Bańczerowski J., Pogonowski J., Zgółka T., Wstęp do językoznawstwa, Poznań 1982. Bobrowski I., Językoznawstwo racjonalne, Kraków 1993. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993. Furdal A., Językoznawstwo otwarte, wyd. III, Wrocław 2000. Helbig Gerhard, Dzieje językoznawstwa nowożytnego, przeł. Czesława Schatte i Dorota Morciniec, Wrocław 1982. Językoznawstwo strukturalne. Wybór tekstów, red. H. Kurkowska, A. Weinsberg, Warszawa 1979. Kurcz I., Psycholingwistyka. Przegląd problemów badawczych, Warszawa 1976. Lachur Cz., Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole 2004. Lyons John, Semantyka 1, przeł. A. Weinsberg, Warszawa 1984. Przybylska R., Wstęp do nauki o języku, Kraków 2003. Smółkowa T., Słownictwo i fleksja „Lalki” Bolesława Prusa. Badania statystyczne, Wrocław 1974. Tabakowska E., red., Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, Kraków 2001. Weinsberg Adam, Językoznawstwo ogólne, Warszawa 1985. Wierzbicka A., Dociekania semantyczne, Wrocław 1969.

MODUŁ IX: FILOLOGICZNY IX C. MODUŁ PRZEDMIOTÓW DO WYBORU/ FAKULTATYWNYCH

(Z MODUŁEM SEMINARYJNYM) Moduł literaturoznawczy:

IXC8/L. DRAMAT STAROPOLSKI I OŚWIECENIOWY:

Nazwa przedmiotu Dramat staropolski i oświeceniowy

Nazwa jednostki prowadzą-

cej przedmiot

Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego

Oświecenia

Kod przedmiotu IXC8/L

Studia


68


Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, literaturoznawczy

Rok i semestr studiów drugi/ trzeci

Imię i nazwisko koordyna-

tora przedmiotu

dr Magdalena Patro-Kucab




dr hab. prof. UR Marek Nalepa, dr hab. prof. UR Roman Magryś, dr Jolanta

Kowal, dr Magdalena Patro-Kucab, dr Grzegorz Trościński


C1. Zapoznanie studentów z tradycją i przemianami polskiego dramatu od średniowiecza po schyłek

oświecenia i wczesny romantyzm.

C2. Wprowadzenie pojęć gatunków dramatycznych oraz konwencji dramatopisarskich kolejnych epok

(od średniowiecza po pierwsze dekady wieku XIX).

C3. Omówienie wybranych teorii i tekstów dramatycznych.

Wymaga-

nia wstęp-

ne

Student/ka przed rozpoczęciem nauki przedmiotu powinien/na znać treść dzieł literackich

przynależących do kanonu z zakresu literatury staropolskiej i oświeceniowej (głównie twór-

czość dramatyczną) na poziomie studiów pierwszego stopnia.

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXC8/L_W01 – student/ka przywołuje reprezentatywne dzieła dramatyczne (omawiane

podczas ćwiczeń) przynależne do właściwych epok;

IXC8/L_W02 – student/ka przywołuje wybrane teorie dramatyczne (omawiane podczas

ćwiczeń) przynależne do właściwych epok;

IXC8/L_W03 – student/ka rozróżnia terminologię teoretycznoliteracką niezbędną

w procesie analizy i interpretacji dzieł dramatycznych omawianych podczas ćwiczeń;

IXC8/L_W04 – student/ka rozróżnia konwencje teatralne i gatunki dramatyczne (od wieku

XV po pierwsze trzy dekady XIX stulecia).

Umiejętności:

IXC8/L_U01 – student/ka prezentuje dzieła dramatyczne należące do kanonu dramatu sta-ropolskiego, oświeceniowego i wczesnoromantycznego; IXC8/L_U02 – student/ka umieszcza poszczególne dzieła i nurty artystyczne we właściwym

kontekście historycznym i kulturowym;

IXC8/L_U03 – student/ka analizuje teksty dramatyczne z uwzględnieniem teorii dramatycz-

nych (omawianych podczas zajęć);

IXC8/L_U04 – student/ka prowadzi dyskusję nad sposobem widzenia świata realnego przez wybranych dramatopisarzy i jego estetyczną wykładnię w tekście dramatycznym; IXC8/L_U05 – student/ka łączy zjawiska i nurty teatru polskiego z procesami zachodzącymi

w teatrze europejskim.

69


IXC8/L _K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej podczas

zajęć.


ćwiczenia warsztatowe – 20+10(S) godz.

Treści programowe

Treści programowe Liczba

godzin

1) Organizacja zajęć (plan, lista lektur, warunki zaliczenia).

1

2) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Antyk i średniowiecze (Grecja oraz Rzym).

Arystoteles, Poetyka; Diomedes, O tragedii i komedii; Euanthius, Dramat, czyli o komedii; Horacy, Sztuka poetycka.

Analiza fragmentów rozpraw zawartych w: Od Arystotelesa do Goethego: poetyki, manifesty,

komentarze, wyd. 2 popr. i uzup., pod red. E. Udalskiej, Katowice 2001.

2

3) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Antyk chrześcijański i wczesne średniowiecze.

Arnobiusz, Przeciw poganom; Augustyn św. [Wyznania; O Państwie Bożym; O muzyce; O porządku]; Izydor z Sewilli, Etymologie; Tertulian, O widowiskach.



2

4) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Dojrzałe i późne średniowiecze. Alighieri Piotr, Uwagi P. Alighieri nad Komedią jego ojca, Dantego; Anonim, Święte Zmartwychwstanie; Anonim, Terencjusz i Prześmiewca; Anonim, Traktat o Terencjuszu; Dante Alighieri, List XVII; Ethelwold św., Prawidłowa jednomyślność zakonna; Honoriusz z Autun, Klejnot duszy; Hraban Maur, O wszechświecie; Salomon, Głosy Salomona; Tomasz z Akwinu św., Suma teologiczna; Wilhelm Durandus, Pektorał świętych obrządków; Wincenty z Beauvais, Zwierciadło większe trojakie... Zwierciadło historyczne.



2

5) Od liturgii do teatru (Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwych-wstaniu Pańskim).

2

70

6) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Włochy. Castelvetro Ludovico, Poetyka Arystotelesa: przełożona i skomentowana; Denores Giason, Rozprawa o zasadach (...); Goldoni Carlo, Pamiętniki; Guarini Giovan Battista, Kompendium poezji tragikomicznej; Robortello Francesco, Wyłożenie wszystkiego, co się tyczy sztuki komedii; Scaligero Giulio Cesare, Poetyka w siedmiu księgach; Trissino Gian Giorgio. Piąta i szósta część Poetyki.



2

7) Zapustny śmiech i świat na opak odwrócony: komedia dworska (P. Baryka, Z chło-pa król).

2

8) Miłość rodem z barokowej idylli (S.H. Lubomirski, Ermida, królewna pasterska). 2

9) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Francja. Aubignac François Hédelin d’, Praktyka teatru; Boileau-Despréaux Nicolas, Sztuka poetycka; Beaumarchais Pierre Augustin Carron de, Przedmowa do Wesela Figara; Chapelain Jean [Poglądy Akademii na temat Cyda; Pismo o regule dwudziestu czte-

rech godzin]; Corneille Pierre [Rozprawa o użyteczności oraz o częściach składowych utworu

dramatycznego; Rozprawa o tragedii i sposobach podporządkowania jej prawdopo-dobieństwu lub konieczności; Rozprawa o trzech jednościach: akcji, czasu, miejsca];

La Bruyère Jean de, Charaktery, czyli Obyczaje naszych czasów; Marmontel Jean François [Dramat; Jedności]; Mercier Louis Sebastian, O teatrze, czyli Nowa próba sztuki dramatycznej; Molière [Krytyka Szkoły żon; Improwizacja w Wersalu; Przedmowa do Świętoszka]; Peletier du Mans, Jacques Sztuka poetycka; Racine Jean [Pierwsza przedmowa do Andromachy; Przedmowa do Ifigenii; Przed-

mowa do Fedry]; Ronsard Pierre de, Druga przedmowa do Francjady. Do uczonego czytelnika; Rousseau Jean Jakub, Julia, czyli Nowa Heloiza; Saint-Evremond Charles de, O tragedii starożytnej i nowoczesnej; Trublet Nicolas, O tragedii i komedii; Voltaire [Rozprawa o tragedii. Wstęp do Brutusa; Listy o Anglikach, albo Listy filozo-

ficzne; Dysertacja o tragedii. Wstęp do Semiramidy; Komentarz do Corneille’a]. Analiza fragmentów rozpraw zawartych w: Od Arystotelesa do Goethego: poetyki, manifesty,


3

10) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Polska. Bogusławski Wojciech, Uwagi nad Ojcem familii; Czartoryski Adam Kazimierz, Przedmowa do Panny na wydaniu; Dmochowski Franciszek Ksawery, Sztuka rymotwórcza; Golański Filip Neriusz, O wymowie i poezji; Krasicki Ignacy O regułach sztuki dramatycznej; Sarbiewski Maciej Kazimierz, O tragedii i komedii, czyli Seneka i Terencjusz; Wężyk Franciszek, O poezji dramatycznej.



2

11) Repertuar sceny narodowej w XVIII w. (A.K. Czartoryski, Kawa; F. Zabłocki, Król w kraju rozkoszy; W. Bogusławski, Henryk VI na łowach).

4

71

12) Tragedia neoklasycystyczna (A. Feliński, Barbara Radziwiłłówna). 2

13) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Niemcy. Goethe Johann Wolfgang [Na dzień Szekspira; Wstęp do Nowa rozprawa o sztuce te-

atralnej; O poezji epickiej i dramatycznej; List do p. Schillera; Bez końca o Szekspirze];

Herder Johann Gottfried, Szekspir; Lenz Jakob Michael Reinhold, Uwagi o teatrze; Lessing Gotthold Ephraim [Dramaturgia hamburska; O poezji dramatycznej]; Opitz Martin, Księga o poezji niemieckiej; Schiller Friedrich [Przedmowa do Zbójców; O sztuce tragicznej; O poezji naiwnej

i sentymentalnej; Z listów do Goethego]. Analiza fragmentów rozpraw zawartych w: Od Arystotelesa do Goethego: poetyki, manifesty,


2

14) Romantyczny upiór wchodzi na scenę (A. Mickiewicz, Dziady cz. IV). 2

Metody

dydaktyczne

elementy metody podającej/ heureza/ analiza i interpretacja tekstów źródłowych/ utworów

literackich oraz wybranych adaptacji teatralnych i filmowych

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Ocena formatywna:

F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności, zrozu-

mienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć).

F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji, przedstawienie wyników

własnych badań itp.).


P1. Ocena z samodzielne opracowanego wybranego zagadnienia (na podstawie wskazanej

bibliografii) oraz kolokwium na koniec semestru (obejmuje tematykę wszystkich zajęć)*.

*Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym sylabusie efek-

tów kształcenia.

Metody

i kryteria

oceny


IXC8/L_

W01

Student/ka nie

potrafi przywo-

łać reprezenta-

tywnych dzieł

dramatycznych

(omawianych

podczas ćwi-

czeń) przynależ-

nych do właści-

wych epok.

Student/ka

w pojedynczych

przypadkach

przywołuje re-

prezentatywne

dzieła drama-

tyczne (omawia-

ne podczas ćwi-

czeń) przynależ-

ne do właści-

wych epok.

Student/ka

przywołuje

większość re-

prezentatyw-

nych dzieł dra-

matycznych

(omawianych

podczas ćwi-

czeń) przynależ-

nych do właści-

wych epok.

Student/ka

samodzielnie

przywołuje

wszystkie repre-

zentatywne dzie-

ła dramatyczne

(omawiane pod-

czas ćwiczeń)

przynależne do

właściwych

epok.

IXC8/L_

W02

Student/ka nie

potrafi przywo-

łać wybranych

teorii drama-

tycznych (oma-

wianych podczas

ćwiczeń) przyna-

Student/ka

w pojedynczych

przypadkach

przywołuje wy-

brane teorie

dramatyczne

(omawiane pod-

Student/ka

przywołuje

większość teorii

dramatycznych

(omawianych

podczas ćwi-

czeń) przynależ-

Student/ka

samodzielnie

przywołuje

wszystkie teorie

dramatyczne

(omawiane pod-

czas ćwiczeń)

72

leżnych do wła-

ściwych epok.

czas ćwiczeń)

przynależne do

właściwych

epok.

nych do właści-

wych epok.

przynależne do

właściwych

epok.

IXC8/L_

W03

Student/ka nie

rozróżnia

terminologii

teoretycznolite-

rackiej niezbęd-

nej w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł dramatycz-

nych omawia-

nych podczas

ćwiczeń.

Student/ka

w pojedynczych

przypadkach

rozróżnia termi-

nologię teore-

tycznoliteracką

niezbędną

w procesie anali-

zy i interpretacji

dzieł dramatycz-

nych omawia-

nych podczas

ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia

większość ter-

minów teore-

tycznoliterackich

niezbędnych

w procesie anali-

zy i interpretacji

dzieł dramatycz-

nych omawia-

nych podczas

ćwiczeń.

Student/ka

samodzielnie

rozróżnia

wszystkie termi-

ny teoretycznoli-

terackie nie-

zbędne

w procesie anali-

zy i interpretacji

dzieł dramatycz-

nych omawia-

nych podczas

ćwiczeń.

IXC8/L_

W04

Student/ka nie

rozróżnia kon-

wencji teatral-

nych

i gatunków dra-

matycznych (od

wieku XV po

pierwsze trzy

dekady XIX stu-

lecia).

Student/ka

w pojedynczych

przypadkach

rozróżnia kon-

wencje teatralne

i gatunki drama-

tyczne (od wieku

XV po pierwsze

trzy dekady XIX

stulecia).

Student/ka

rozróżnia

większość kon-

wencji teatral-

nych

i gatunków dra-

matycznych (od

wieku XV

po pierwsze trzy

dekady XIX stu-

lecia).

Student/ka

samodzielnie

rozróżnia

wszystkie kon-

wencje teatralne

i gatunki drama-

tyczne (od wieku

XV po pierwsze

trzy dekady XIX

stulecia).

IXC8/L_U01

Student/ka nie

potrafi wskazać

dzieł dramatycz-

nych należących

do kanonu dra-

matu staropol-

skiego, oświece-

niowego

i wczesnoromant

ycznego.

Student/ka

potrafi

w pojedynczych

przypadkach

wskazać drama-

tyczne należące

do kanonu dra-

matu staropol-

skiego, oświece-

niowego

i wczesnoromant

ycznego.

Student/ka

potrafi wskazać

większość dzieł

dramatycznych

należących do

kanonu dramatu

staropolskiego,

oświeceniowego

i wczesnoromant

ycznego.

Student/ka

samodzielnie

potrafi wskazać

wszystkie dzieła

dramatyczne

należące do ka-

nonu dramatu

staropolskiego,

oświeceniowego

i wczesnoromant

ycznego.

IXC8/L_

U02

Student/ka nie

potrafi umieścić

poszczególnych

dzieł i nurtów

artystycznych

we właściwym

kontekście histo-

Student/ka

w pojedynczych

przypadkach

umieszcza po-

szczególne dzie-

ła i nurty arty-

styczne

Student/ka

w większości

przypadków

umieszcza po-

szczególne dzie-

ła i nurty arty-

styczne

Student/ka

samodzielnie

umieszcza

wszystkie po-

szczególne dzie-

ła i nurty arty-

styczne

73

rycznym

i kulturowym.

we właściwym

kontekście histo-

rycznym

i kulturowym.

we właściwym

kontekście histo-

rycznym

i kulturowym.

we właściwym

kontekście histo-

rycznym

i kulturowym.

IXC8/L_

U03

Student/ka nie

potrafi analizo-

wać

i interpretować

tekstów drama-

tycznych

z uwzględnienie

m teorii drama-

tycznych (oma-

wianych podczas

zajęć).

Student/ka po-

trafi

w dostatecznym

stopniu analizo-

wać

i interpretować

teksty drama-

tyczne

z uwzględnienie

m teorii drama-

tycznych (oma-

wianych podczas

zajęć).

Student/ka po-

trafi w dobrym

stopniu analizo-

wać

i interpretować

teksty drama-

tyczne

z uwzględnienie

m teorii drama-

tycznych (oma-

wianych podczas

zajęć).

Student/ka sa-

modzielnie po-

trafi w bardzo

dobrym stopniu

analizować

i interpretować

teksty drama-

tyczne

z uwzględnienie

m teorii drama-

tycznych (oma-

wianych podczas

zajęć).

IXC8/L_

U04

Student/ka nie

potrafi prowa-

dzić dyskusji nad

sposobem wi-

dzenia świata

realnego przez

wybranych dra-

matopisarzy

i jego estetyczną

wykładnią

w tekście drama-

tycznym.

Student/ka po-

trafi

na dostatecznym

poziomie pro-

wadzić dyskusję

nad sposobem

widzenia świata

realnego przez

wybranych dra-

matopisarzy

i jego estetyczną

wykładnią

w tekście drama-

tycznym.

Student/ka po-

trafi na dobrym

poziomie pro-

wadzić dyskusję

nad sposobem

widzenia świata

realnego przez

wybranych dra-

matopisarzy

i jego estetyczną

wykładnią

w tekście drama-

tycznym.

Student/ka po-

trafi samodziel-

nie na bardzo

dobrym pozio-

mie prowadzić

dyskusję nad

sposobem wi-

dzenia świata

realnego przez

wybranych dra-

matopisarzy

i jego estetyczną

wykładnię

w tekście drama-

tycznym.

IXC8/L_

U05

Student/ka nie

potrafi łączyć

zjawisk i nurtów

teatru polskiego

z procesami

zachodzącymi

w teatrze euro-

pejskim.

Student/ka po-

trafi

w dostatecznym

stopniu łączyć

zjawiska i nurty

teatru polskiego

z procesami

zachodzącymi

w teatrze euro-

pejskim.

Student/ka po-

trafi w dobrym

stopniu łączyć

zjawiska i nurty

teatru polskiego

z procesami

zachodzącymi

w teatrze euro-

pejskim.

Student/ka sa-

modzielnie po-

trafi w bardzo

dobrym stopniu

łączyć zjawiska

i nurty teatru

polskiego

z procesami

zachodzącymi

w teatrze euro-

pejskim.

Całkowity

nakład pra-

cy studenta


dzin/ nakład

pracy studen-

74

potrzebny

do osiągnię-

cia założo-

nych efek-

tów

w godzinach

oraz punk-

tach ECTS

ta

Ćwiczenia 30 godz.


Czytanie lektur i samodzielna analiza tekstów źródłowych 22 godz.

Oglądanie adaptacji teatralnych lub filmowych (powstałych

w oparciu o prezentowane podczas zajęć teksty dramatyczne)

13 godz.

Czas na przygotowanie referatu, prezentacji itp. 20 godz.


Przygotowanie do zaliczeniowego kolokwium 12 godz.

SUMA GODZIN 120


Język wy-

kładowy

polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

nie dotyczy

Literatura

Z listy wybierane

są pozycje biblio-

graficzne (w

porozumieniu z

prowadzącym

przedmiot na

zajęciach organi-

zacyjnych).

Literatura podmiotowa:

Baryka P., Z chłopa król: komedia dworska, posłowie W. Walecki, Wrocław 1992. Baryka P., Z chłopa król, w: Dramaty staropolskie, oprac. J. Lewański, t. 4, Warszawa 1961. Bogusławski W., Henryk VI na łowach, oprac. Z. Wołoszyńska, Wrocław 1964, BN I, nr 153. Czartoryski A.K., Kawa, w: Komedie, oprac., Z. Zahrajówna, Warszawa 1955. Feliński A., Barbara Radziwiłłówna, w: Polska tragedia neoklasycystyczna, wybór i oprac. D. Ratajczakowa, Wrocław 1988, BN I, nr 260. Lubomirski S.H., Ermida, królewna pasterska, w: Dramaty staropolskie, oprac. J. Lewański, t. 5, Warszawa 1961. Mickiewicz A., Dziady cz. IV, w: Dziady, posłowie J.M. Rymkiewicz, Warszawa 1998. Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, oprac. J. Okoń,

Wrocław 1971, BN I, nr 201.

O dramacie. Wybór źródeł do dziejów teorii dramatycznych, pod red. E. Udalskiej, Warszawa

1989.

Zabłocki F., Król w kraju rozkoszy, tekst ustaliła, wstępem i objaśnieniami opatrzyła

J. Pawłowiczowa, Kraków 1973, BN I, nr 214.

Literatura przedmiotowa:

Bar A., Czartoryski jako teoretyk i historyk dramatu, „Pamiętnik Literacki” 1930. Bieńkowski Z., Gatunki dramatyczne w okresie staropolskim, „Ruch Literacki” 1970, z. 2. Budzykowa H., W sprawie chronologii niektórych utworów literatury mieszczańskiej XVII w., „Pamiętnik Literacki” 1951, s. 242-250. Dopart B., Dziady Adama Mickiewicza: poemat, adaptacje, tradycje, Kraków 1999. Dramaty Franciszka Zabłockiego: interpretacje, pod red. M. Cieńskiego i T. Kostkiewiczo-wej, Wrocław 2000.

75

Fiegut R., Patos klasycznie przytłumiający. O Barbarze Radziwiłłównie Felińskiego, „Pa-miętnik Literacki” 1973, z. 2. Lewański J., Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Wrocław 1981. Libera Z., Barbara Radziwiłłówna, w: Literatura, komparatystyka, folklor. Księga poświęcona J. Krzyżanowskiemu, Warszawa 1968. Łukaszewicz J., Drama mieszczańska w twórczości Franciszka Zabłockiego, „Prace Poloni-styczne” 2005, seria 60, s. 85-100. Łukaszewicz J., Dramaty Franciszka Zabłockiego jako przekłady i adaptacje, Wrocław 2006. Kallenbach J., Czwarta część Dziadów Adama Mickiewicza: studium porównawcze, Kraków 1888. Kielski B., O wpływie Moliera na rozwój komedii polskiej, „Rozpr. AU Wydz. Filolog.” 1907, t. 42. Krawczykowski Z., Henryk VI na łowach na tle epoki, „Scena Wrocławska” 1950, nr 3. Kuchowicz Z., Barbara Radziwiłłówna, Łódź 1976.

Krzyżanowski J., Dramaturgia Polski renesansowej, w: J. Krzyżanowski, W wieku Reja

i Stańczyka, Warszawa 1958.

Od Arystotelesa do Goethego: poetyki, manifesty, komentarze, wyd. 2 popr. i uzup., pod red.

E. Udalskiej, Katowice 2001.

Okoń J., O kilku przekazach tekstu Historii o chwalebnym Zmartwychwstaniu..., Wrocław

1965.

Okoń J., Wstęp do: Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pań-

skim, Wrocław 1971, BN I, nr 201.

Ozimek S., Kto to był Theatralski?, „Pamiętnik Teatralny” 1956, z. 2/3.

Pavis P., Słownik terminów teatralnych, oprac. S. Świątek, Warszawa 1998.

Polańczyk D., II i IV część Dziadów Adama Mickiewicza, Lublin 2006.

Problemy teorii dramatu i teatru, wybór i oprac. J. Degler, wyd. 2 zmien. i uzup., Wrocław

2003.

Przybylski R., Testament zamordowanego Królestwa, w: R. Przybylski, Klasycyzm czyli

Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa 1983.

Ratajczakowa D., Komedia oświeconych 1752-1795, Warszawa 1993.

Ratajczakowa D., Wstęp do: Polska tragedia neoklasycystyczna, Wrocław 1988, BN I, nr

260.

Roszkowska W., Włoski rodowód komedii S[tanisława] H[erakliusza] Lubomirskiego, Wro-

cław 1960.

Rozmowy o Dziadach, pod red. B. Kuczery-Chachulskiej i M. Prussak, Warszawa 2005.

Rutkowska M., Terminologia dramatu i teatru w polskim oświeceniu, Poznań 2007.

Rudnicka J., Relacje o warszawskich przedstawieniach Henryka VI na łowach z 1792 r., „Pa-

miętnik Teatralny” 1960, z. 1.

Stanisław Herakliusz Lubomirski – twórca i dzieła, pod red. A. Karpińskiego, Warszawa

2004.

Stasiewicz K., Walory artystyczne języka komedii Stanisława Herakliusza Lubomirskiego,

„Acta Universitatis Nicolai Copernici” 1991, z. 230, s. 27-56.

Stoff A., Formy wypowiedzi dramatycznej, Toruń 1985.

Szyjkowski M., Dzieje nowożytnej tragedii polskiej. Typ pseudoklasyczny (1661-1831), Kra-

ków 1920, s. 48-52.

Ślaski J., Dawny dramat polski w reprintach, „Nowe Książki” 1993, nr 8.

Wierzbicka K., Życie teatralne w Warszawie za Stanisława Augusta, Warszawa 1949.

Windakiewicz S., Teatr polski przed powstaniem sceny narodowej, Kraków 1921.

Wołoszyńska Z., Wojciech Bogusławski wobec wzorów dramaturgii zachodnioeuropejskiej

(Bogusławski a twórczość Vittorio Alfierego), „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1991, nr

1368, s. 229-241.

Wołoszyńska Z., Wstęp do: Komedia obyczajowa warszawska, t. 1, Warszawa 1960.

76

Literatura uzupeł-

niająca dla

studentów szcze-

gólnie zaintereso-

wanych problema-

tyką zajęć do

wykorzystania w

przyszłej pracy

zawodowej.

Wołoszyńska Z., Wstęp do: W. Bogusławski, Henryk VI na łowach, Wrocław 1964, BN I, nr

153. Wprowadzenie do nauki o teatrze, wybór i oprac. J. Degler, Wrocław 1974.

Wydrych M., Stanisław Herakliusz Lubomirski – komediopisarz. Rozpoznanie tematu, „Kie-

leckie Studia Filologiczne” 1994, t. 8, s. 149-163.

Zahrajówna Z., Wstęp do: A.K. Czartoryski, Komedie, Warszawa 1955.

Zielińska M., Opowieść o Gustawie i Maryli czyli Teatr, życie i literatura, Warszawa 1998.

IXC9/L. LITERATURA I HISTORIA:

(1) Nazwa przedmiotu Literatura i historia

(2) Nazwa jednostki prowadzącej przed-

miot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej,

Zakład Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu

(3) Kod przedmiotu IXC9/L

(4) Studia,



(5) Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, literaturoznawczy

(6) Rok i semestr studiów Rok II, semestr 3

(7) Imię i nazwisko koordynatora przed-

miotu

dr Kazimierz Surowiec

(8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej


z przedmiotu

dr Kazimierz Surowiec

(9)Cele zajęć z przedmiotu

C1. Poszerzenie wiedzy studentów o związki literatury i historii;

C2. Doskonalenie umiejętności analizy i interpretacji wybranych tekstów literackich,

których istotne tworzywo stanowi tkanka historyczna;

77

C3. Kształcenie rozumienia odmienność literackiej kreacji od zapisu historycznego

i ujęcia historiograficznego.

(10) Wymagania wstępne Znajomość historii Polski oraz historii literatury polskiej

na poziomie akademickim


Wiedza:

K2A_W08 - ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach stu-

diowanych dyscyplin w ramach kierunku studiów

z innymi dyscyplinami naukowymi w obszarze nauk

humanistycznych, tj. historią, historią sztuki, filozofią

oraz innymi kierunkami filologicznymi, pozwalającą

na integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dys-

cyplin naukowych.

Umiejętności:

K2A_U07 - wykrywa skomplikowane zależności

i powiązania między dziedzinami nauki w ramach kie-

runku filologia polska a innymi dziedzinami w obszarze

nauk humanistycznych;

K2A_U08 - wykrywa skomplikowane zależności między

procesami społecznymi i kulturowymi a literaturą

i zmianami językowymi.


K2A_K01- zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy

i posiadanych umiejętności i rozumie perspektywy dal-

szego rozwoju.


Ćwiczenia warsztatowe – 20+10(S) godz.


1. Pisarz wobec historii 2

2. Dzieło literackie jako źródło historyczne 2

3. Legenda historyczna i literacka powstania listopadowego. A. Mickiewicz,

Śmierć pułkownika; J. Słowacki, Sowiński w okopach Woli

2

4. Społeczeństwo wobec powstania styczniowego – E. Orzeszkowa, Gloria vic-

tis;

S. Żeromski, Rozdziobią nas kruki, wrony…

4

78

5 Literatura piękna jako dokument obyczajów – B. Prus, Lalka 2

6 Prawda dziejowa i prawda artystyczna w Quo vadis H. Sienkiewicza 4

7 Hymn niepodległości: M. Konopnicka, Rota 2

8 Literacki dyskurs o sprawach Polaków – S. Wyspiański, Wesele 2

9 „Najdumniejsza z pieśni” – T. Biernacki, My, Pierwsza Brygada;

A. T. Hałaciński, My, Pierwsza Brygada 2

10 Literackie mity osobowe - A. Kowalski, Rapsod o pułkowniku Leopoldzie Lisie-

Kuli 2

11 Legenda żołnierska - K.I. Gałczyński, Pieśń o żołnierzach z Westerplatte 2

12 Historia i literatura – Krzysztof Kamil Baczyński, Historia 2

13 Władza i naród - E. Lipska, Egzamin 2

(14) Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstu literackiego, dyskusja,

referaty studenckie

(15) Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Ocena formatywna (bieżąca)


prowadzący , aktywność na ćwiczeniach, zrozumienie

omawianej tematyki przedmiotu;

F2. Ocena p[przygotowania indywidualnego (np. przygo-

towanie referatu).

Ocena podsumowująca

Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząst-

kowych.

Wskazane oceny odnoszą się do wszystkich założonych

w sylabusie efektów kształcenia.

(16) Metody i kryteria oceny Aktywność

Oceniana każdorazowo na zajęciach – można uzyskać

maksymalnie 3 punkty (dodatkowe punkty otrzymuje

się za przygotowanie referatu – są to 1 do 3 punktów za

każdy referat w zależności od jego oceny).

Ocena podsumowująca

Poniżej 50% punktów – ocena niedostateczna, 50-60% -

ocena dostateczna, 60-70% - ocena dostateczna plus, 70-

80-% - ocena dobra, 80-90% - ocena dobra plus, powyżej

79

90% - ocena bardzo dobra

(17) Całkowity nakład pracy stu-

denta potrzebny do osiągnięcia za-

łożonych efektów w godzinach oraz

punktach ECTS

Aktywność Liczba godz./

nakład pracy stu-

denta

ćwiczenia 30 godz.

przygotowanie do ćwiczeń 60 godz.

czas na napisanie referatu 10 godz.

SUMA GODZIN 100



(19) Praktyki zawodowe w ramach

przedmiotu

Nie przewiduje się

(20) Literatura


mieniu z prowadzącym przedmiot na zajęciach organizacyj-

nych).


M. Adamiec, Ewa Lipska, „Egzamin”, [w:] Czytamy polskie wiersze współczesne, Wydawnictwo Harmonia, Warsza-wa 1998. J. Bachórz, Wstęp, [w:] B. Prus, Lalka, Wrocław – War-szawa – Kraków 1991, t. I. Dziedzictwo literackie powstania styczniowego, red. J. Z. Jakubowski, J. Kulczycka-Saloni, S. Frybes, Warsza-wa 1964. Dzieło literackie jako źródło historyczne, red. Z. Stefanowska i J. Sławiński, Warszawa 1978. A. Hutnikiewicz, Ojczyzna to „najpierwszy obowiązek” Polaków, [w:] Żeromski, Warszawa 1987. M. Janion, M. Żmigrodzka, Mit i historia, [w:] Romantyzm i historia, Warszawa 1978. Cz. Kłak, Polski Leonidas, Warszawa 1986 [tu: Żołnierz bez skazy] Z. Kuderowicz, Filozofia dziejów, Warszawa 1983. H. Markiewicz, Literatura i historia, Kraków 1994. H. Markiewicz , Fikcja w dziele literackim a jego zawar-tość poznawcza, [w:] Prace wybrane, t. 3, Kraków 1996. J. Nowakowski, Wstęp, [w:] S. Wyspiański, Wesele, Wro-cław – Warszawa – Kraków 1984, BN, seria I, nr 218. Poezja polska. Interpretacje, red. K. Heska-Kwaśniewicz i B. Zeler, Wydawnictwo „Książnica”, Katowice 2000. Poezja powstania listopadowego, wybrał i oprac. A. Zieliński, Wrocław – Kraków 1971, Zakład Narodowy im. Ossolińskich A. Romanowski, „My, Pierwsza Brygada”. Powstanie pie-

80

Literatura uzupełniająca dla studentów szczególnie zaintere-

sowanych problematyką zajęć do wykorzystania w przyszłej

pracy zawodowej.

śni – przemiany – recepcja społeczna, „Pamiętnik Literac-ki” 1988, z. 2. J. Sławiński, Lektura dzieła a wiedza historyczna, [w:] Dzieło literackie jako źródło historyczne, red. Z. Stefa-nowska, J. Sławiński, Warszawa 1978. Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 1994. K. Surowiec, Legenda Leopolda Lisa-Kuli w literaturze międzywojennej, [w:] Między biografią, literaturą a le-genda, red. M. Stanisz i K. Maciąg, Wydawnictwo Uni-wersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2010 T. Żabski, Wstęp, [w:] H. Sienkiewicz, Quo vadis. Powieść z czasów Nerona, Wrocław 2002 (BN I 298). Literatura uzupełniająca:

J. Detko, Literatura – los narodu – świadomość narodowa, [w:] Historia i świadomość narodowa, Warszawa 1970 M. Janion, Reduta. Romantyczna poezja niepodległościo-wa, Kraków 1979. Literatura i historia. Interpretacje, red. T. Bujnicki i I. Opacki, Warszawa – Katowice – Kraków 1982. Literatura wobec historii, pod red. J. Leszczyny, Katowice 2005. A. Romanowski , „Przed złotym czasem”. Szkice o poezji i pieśni patriotyczno-wojennej lat 1908 – 1918, Kraków 1990.

IXC10/L. LITERATURA I MITY:

Nazwa przedmiotu Literatura i mity

Nazwa jednostki prowa-

dzącej przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury Romanty-

zmu i Pozytywizmu


Studia


Filologia Polska drugiego stopnia Studia stacjonarne



81

Imię i nazwisko koordy-

natora przedmiotu

Dr hab. prof. UR Joanna Rusin

(Imię i nazwisko osoby

prowadzącej ( osób pro-

wadzących) zajęcia

z przedmiotu

Dr hab. prof. UR Joanna Rusin, Dr hab. prof. UR Kazimierz Maciąg, dr Mariusz

Chrostek


C.1. Pogłębienie umiejętności samodzielnej analizy wybranych tekstów literackich

C.2. Sytuowanie analizowanych tekstów w kontekście mitów i mitologii (Wymagania

wstępne Zaliczenie egzaminów z wszystkich epok literackich na pierwszym stopniu studiów

Efekty kształce-

nia

Wiedza:

IXC10/L_W05 student/ka ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach literatury

i mitów/mitologii

IXC10/L_W03 student/ka ma uporządkowaną wiedzę na temat mitów grecko-

rzymskich oraz wybranych mitów biblijnych

Umiejętności:

IXC10/L_U05 student/ka potrafi rozpoznać, krytycznie analizować i interpretować

dzieła literackie

IXC10/L_U06 student/ka posiada umiejętność merytorycznego argumentowania

z wykorzystaniem własnych poglądów


IXC10/L_K01 student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych

umiejętności



Treści programowe

Informacje wstępne, omówienie problematyki zajęć 2 godz.

Obecność mitu w dziejach człowieka 4 godz.

Lilla Weneda jako literacki mit o początkach narodu polskiego 4 godz.

Aryman nad brzegami Niemna. Walka dobra ze złem w Chamie Elizy Orzeszkowej 4 godz.

82

Dziurdziowie w świetle mitu i rytuału kozła ofiarnego. Problem zbrodni i kary 4 godz.

Placówka. Losy Ślimaka jako kolejne wcielenie Hioba 4 godz.

Polskie mity narodowe; mit powstania i powstańca. Analiza poematu Lituania Marii Ko-

nopnickiej (z odniesieniem do innych znanych tekstów romantyzmu i pozytywizmu) oraz

kartonów Grottgera

4 godz.

Świat pogański i chrześcijański w Quo vadis. Dobro zwyciężające zło, miłość zwyciężająca

śmierć

4 godz.

Suma:

Metody dydak-

tyczne

analiza i interpretacja tekstu literackiego, praca w grupach, dyskusja, samodzielna

praca studenta

Sposób(y)

i forma(y) zali-

czenia

- zaliczenie z oceną kolokwium

Metody

i kryteria oceny


Efekt 1

(IXC10/

L_W05)

student/ka

nie ma pogłę-

bionej wiedzy

o powiązaniac

h literatury

i mitów/mitol

ogii

student/ka po-

siada ogólną

pogłębioną wie-

dzę

o powiązaniach

literatury

i mitów/mitologi

i

student/ka po-

siada dobrze

pogłębioną wie-

dzę

o powiązaniach

literatury

i mitów/mitologi

i

student/ka po-

siada bardzo

dobrze pogłę-

bioną wiedzę

o powiązaniach

literatury

i mitów/mitologi

i

Efekt 2

(IXC10/

L_W03)

student/ka

nie ma upo-

rządkowanej

wiedzy

na temat mi-

tów grecko-

rzymskich

oraz wybra-

nych mitów

biblijnych

student/ka ma

uporządkowaną

ogólną wiedzę

na temat mitów

grecko-

rzymskich oraz

wybranych mi-

tów biblijnych

student/ka ma

uporządkowaną

dobrą wiedzę

na temat mitów

grecko-

rzymskich oraz

wybranych mi-

tów biblijnych

student/ka ma

uporządkowaną

bardzo dobrą

wiedzę na temat

mitów grecko-

rzymskich oraz

wybranych mi-

tów biblijnych

Efekt 3

(IXC10/

L_U05)

student/ka

nie potrafi

rozpoznać,

krytycznie

analizować

i interpretow

ać dzieł lite-

student/ka po-

trafi w sposób

ogólny rozpo-

znać, krytycznie

analizować

i interpretować

student/ka po-

trafi w sposób

dobry rozpo-

znać, krytycznie

analizować

i interpretować

student/ka po-

trafi w sposób

bardzo dobry

rozpoznać, kry-

tycznie analizo-

wać

i interpretować

83

rackich

dzieła literackie

dzieła literackie

dzieła literackie

Efekt 4

(IXC10/

L_U06)

student/ka

nie posiada

umiejętności

merytorycz-

nego argu-

mentowania

z wykorzysta

niem wła-

snych poglą-

dów

student/ka po-

siada ogólną

umiejętność me-

rytorycznego

argumentowania

z wykorzystanie

m własnych po-

glądów

student/ka po-

siada dobrą

umiejętność me-

rytorycznego

argumentowania

z wykorzystanie

m własnych po-

glądów

student/ka po-

siada bardzo

dobrą umiejęt-

ność meryto-

rycznego argu-

mentowania

z wykorzystanie

m własnych po-

glądów

Efekt 5

(IXC10/

L_K01)

student/ka

nie zna zakre-

su posiadanej

przez siebie

wiedzy

i posiadanych

umiejętności

student/ka zna

w stopniu ogól-

nym zakres po-

siadanej przez

siebie wiedzy

i posiadanych

umiejętności

student/ka zna

w stopniu do-

brym zakres

posiadanej przez

siebie wiedzy

i posiadanych

umiejętności

student/ka zna

w stopniu bar-

dzo dobrym za-

kres posiadanej

przez siebie

wiedzy

i posiadanych

umiejętności

Całkowity na-

kład pracy stu-

denta potrzebny

do osiągnięcia

założonych efek-

tów w godzinach

oraz punktach

ECTS

Aktywność Liczba godzin/ na-kład pracy studenta

ćwiczenia 30 godz. przygotowanie do ćwi-czeń

60 godz.

udział w konsultacjach 10 godz. SUMA GODZIN 100 LICZBA PUNKTÓW ECTS

4

Język wykłado-

wy

Język polski

Praktyki zawo-

dowe w ramach

przedmiotu

---



16. Zalecane lektury i materiały pomocnicze: Mitologia. Mity i legendy świata, zbior. (PWN), Warszawa 2009.

84

J. Parandowski, Mitologia, wyd. dowolne. L. Kołakowski, Obecność mitu, wyd. dowolne. K. Armstrong, Krótka historia mitu, Kraków 2005. J. Maślanka, Literatura a dzieje bajeczne, wyd. dowolne. C. Zalewski, Powracająca fala. Mityczne konteksty wybranych powieści Bolesła-wa Prusa i Elizy Orzeszkowej, Kraków 2005. 51 M. Gloger, Aryman nad brzegami Niemna. „Cham” Elizy Orzeszkowej jako mani-chejska parabola [W:], Literatura i sztuka drugiej połowy XIX wieku. Światopo-glądy – postawy – tradycje, red. Barbara Bobrowska, Stanisław Fita, Jakub A. Malik, Lublin 2004, s. 307-338. M. Ursel, Wstęp do: J. Słowacki, Lilla Weneda, wyd. 2, Wrocław 1986. Wokół „Biblii”. Z ks. Józefem Tischnerem rozmawia Ewelina Puczek, Kraków 2005. Inspiracje i motywy biblijne w literaturze pozytywizmu i Młodej Polski, red. H. Filipkowska, S. Fita, Lublin 1999. A. Kamieńska, Twarze Księgi, wyd. dowolne. H. Samsonowicz, O „historii prawdziwej”. Mity, legendy i podania jako źródło historyczne, Gdańsk 1997. T. Żabski, Wstęp do: H. Sienkiewicz, Quo vadis, BN, nr 298, Wrocław 2002. Z Rzymu do Rzymu, pod red. J. Axera przy współpracy M. Bokszczanin, War-szawa 2002. M. Kosman, Na tropach bohaterów „Quo vadis”, Warszawa 1998. J. Prokop, Szczególna przygoda żyć nad Wisłą. Studia i szkice literackie, Londyn 1985. W. Kopaliński, Słownik symboli, wyd. dowolne. W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, wyd. dowolne. J. Strzelczyk, Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, wyd. 2 popr. i uzupełnione, Poznań 2007.

IXC11/L. LITERATURA I FILOZOFIA:

(1) Nazwa przedmiotu Literatura i filozofia

(2) Nazwa jednostki prowadzącej

przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury

Romantyzmu i Pozytywizmu


(4) Studia


Filologia polska drugiego stopnia stacjonarne

(5) Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, literaturoznawczy

85

(6) Rok i semestr studiów Rok II semestr IV

(7) Imię i nazwisko koordynatora

przedmiotu

Dr hab. prof. UR Marek Stanisz

(8) Imię i nazwisko osoby prowa-

dzącej (osób prowadzących) zajęcia

z przedmiotu

Dr hab. prof. UR Marek Stanisz, dr hab. prof. UR Joanna Rusin, dr

hab. prof. Kazimierz Maciąg, dr Hanna Krupińska-Łyp, dr Kazimierz

Surowiec, dr Mariusz Chrostek


C 1. Pogłębienie wiedzy literaturoznawczej uzyskanej na poziomie licencjackim.

C 2. Pogłębienie i rozszerzenie wiedzy filozoficznej uzyskanej na poziomie licencjackim.

C 4. Doskonalenie umiejętności analizy i interpretacji dzieł literackich (szczególnie w kontekście proble-

matyki filozoficznej).

C 4. Kształcenie umiejętności budowania dłuższych wypowiedzi ustnych.

C 5. Kształcenie umiejętności dostrzegania jedności i ciągłości kultury europejskiej.

(10) Wyma-

gania

wstępne

Znajomość historii literatury polskiej i europejskiej na poziomie studiów licencjackich.

(11) Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXC11/L_W01: Student(ka) ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach literatury z filozofią;

IXC11/L_W02: Student(ka) zna i rozumie zaawansowane metody analizy i interpretacji

tekstów literackich w kontekście tradycji filozoficznej.

Umiejętności:

IXC11/L_U01: Student(ka) nie umie posiada pogłębione umiejętności stosowania wiedzy

filozoficznej do analizy i interpretacji tekstów literackich;

IXC11/L_U02: Student(ka) wykrywa zależności między wiedzą o literaturze oraz filozofią;

IXC11/L_U03: Student(ka) potrafi precyzyjnie i poprawnie pod względem językowym

i logicznym wyrażać swoje myśli i poglądy w języku polskim.


IXC11/L_K01: Student(ka) rozumie znaczenie wiedzy filozoficznej dla własnych kompe-

tencji zawodowych oraz odczuwa potrzebę ciągłego poszerzania swojej wiedzy.


Konwersatorium – 20+10(S) godz.

86


Suma: 30 godz.

Ćwiczenia – problematyka (wariant I)

1. Zagadnienia wstępne: literatura i filozofia – granice i problemy wspólne. 4

2. Filozof w poszukiwaniu raju (na podst. Państwa Platona i Utopii Thomasa More’a (Morusa). 2

3. Filozofia genezyjska Juliusza Słowackiego w kontekście polskiego romantyzmu (na podst.

Genezis z Ducha i Króla-Ducha).

2

4. Bohater i temat Martwych dusz Mikołaja Gogola na tle filozofii. 2

5. Filozofia sztuki w twórczości Cypriana Norwida (Promethidion oraz wybrane wiersze, m.in.

Stolica, Larwa, Nerwy, Pióro).

2

6. Artysta wobec „umiłowania mądrości” (Henryk Sienkiewicz, Bez dogmatu). 2

7. Pozytywistyczna koncepcja człowieka na podstawie Pani Bovary Gustave’a Flauberta. 2

8. Pytania o sens człowieczeństwa na podstawie twórczości Josepha Conrada (powieści: Lord

Jim i Smuga cienia).

2

9. Człowiek wobec kategorii „czasu” (na podst. Czarodziejskiej góry Tomasza Manna). 2

10. Filozoficzne dylematy bohaterów opowiadań Jarosława Iwaszkiewicza (Brzezina, Panny

z Wilka).

2

11. Filozoficzna materia prozy Brunona Schulza (na podst. Sklepów Cynamonowych). 2

12. Opowiadania profesora Tutki Jerzego Szaniawskiego: między literacką zabawą a mądrością

życiową.

2

13. Konteksty filozoficzne wybranych wierszy Zbigniewa Herberta (Uprawa filozofii, Tren For-

tynbrasa, Przesłanie pana Cogito, Do Marka Aurelego, Damastes z przydomkiem Prokrustes mó-

wi, Apollo i Marsjasz).

2

14. Filozoficzne wybory w twórczości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego (na podst. wybranych

opowiadań, m.in. Wieża, Zeszyt Williama Mouldinga, emeryta).

2

Suma godzin: 30

Ćwiczenia – problematyka (wariant II)

1. Wprowadzenie – tekst literacki a tekst filozoficzny: podobieństwa i różnice. Działy filozofii –

przypomnienie podstawowych informacji. Różne rodzaje wypowiedzi literackiej – pojęcie dys-

kursu (dyskurs egzystencjalny, emocjonalny, filozoficzny itp.).

2

87

2. Podstawowe pytania filozoficzne i ich odzwierciedlenie w tekstach literackich – dyskusja.

Lektura obowiązkowa:

Arystoteles, Zachęta do filozofii [dowolne wydanie].

Leszek Kołakowski, O co pytają nas wielcy filozofowie?, seria I-III, Kraków 2004-2008 [fragmenty].

2

3. Filozoficzność dzieła literackiego. Dyskusja na podstawie wybranych utworów literackich

Alberta Camusa, Wisławy Szymborskiej, Czesława Miłosza, Zbigniewa Herberta.

2

4. Dlaczego Platon wykluczył poetów z państwa? Dyskusja na podstawie dialogów Platona Ion

i Państwo (fragmenty).


Platon, Ion, Państwo (fragmenty).

Witold Gombrowicz, Przeciw poetom, [w:] tegoż, Dziennik 1953-1956, Kraków 1988, s. 339-351.

Lektura zalecana:

Alfred Gawroński, Dlaczego Platon wykluczył poetów z państwa? U źródeł współczesnych badań nad

językiem, Kraków 1984.

2

5. Systemy filozoficzne i światopoglądy a literatura (1). Czym jest światopogląd, a czym system

filozoficzny?


Wilhelm Dilthey, Typy światopoglądów i ich rozwinięcie w systemach metafizycznych, [w:] tegoż, O

istocie filozofii i inne pisma, tłum. i wstęp Elżbieta Paczkowska-Łagowska, Warszawa 1987.

2

6. Systemy filozoficzne i światopoglądy a literatura (2). Teologia św. Tomasza z Akwinu

w Boskiej komedii Dantego.


Dante, Boska komedia [dowolne wydanie].

Św. Tomasz z Akwinu, fragmenty Summy teologicznej.

W. Tatarkiewicz, Św. Tomasz z Akwinu, [w:] tegoż, Historia filozofii, t. 1: Filozofia starożytna

i średniowieczna, [wyd. dowolne].

2

7. Systemy filozoficzne i światopoglądy a literatura (3). Kosmos Witolda Gombrowicza wobec

egzystencjalizmu.


W. Gombrowicz, Kosmos [dowolne wydanie];

W. Tatarkiewicz, Egzystencjalizm, [w:] tegoż, Historia filozofii, t. 3: Filozofia XIX wieku i współczesna

[wyd. dowolne].

2

88

Jean Paul Sartre – fragmenty dzieł: Byt i nicość, Mdłości, Egzystencjalizm jest humanizmem [do wybo-

ru].

Lektura dodatkowa:

Alfred Gall, Humanizm performatywny. Polemika z filozofią w praktyce literackiej Witolda Gombrowi-

cza, przekład Grzegorz Sowiński, Kraków 2011.

8. Literatura a problemy teodycei. Wolter przeciw Leibnizowi.


Wolter, Kandyd [dowolne wydanie].

Gottfried Wilhelm Leibniz, Teodycea. O dobroci Boga, wolności człowieka i pochodzeniu zła, przeł.

i przypisami opatrzyła Małgorzata Frankiewicz, Warszawa 2001 (fragmenty).

2

9. Literatura a ontologia i epistemologia – dyskusja nad podstawie wybranych wierszy Bole-

sława Leśmiana, Wisławy Szymborskiej, Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta.


Wybrane wiersze Bolesława Leśmiana, Wisławy Szymborskiej, Czesława Miłosza i Zbigniewa Her-

berta.

2

10. Literatura a filozofia polityczna - Legenda o Wielkim Inkwizytorze F. Dostojewskiego.


Fiodor Dostojewski, Legenda o Wielkim Inkwizytorze [dowolne wydanie].

2

11. Literatura i etyka – Herbert wobec stoicyzmu.


Wiersze Zbigniewa Herberta: Uprawa filozofii, Tren Fortynbrasa, Przesłanie pana Cogito, Do Marka

Aurelego, Damastes z przydomkiem Prokrustes mówi, Kamyk.

2

12. Literatura i antropologia filozoficzna (1) – wizje człowieka w twórczości Adama Mickiewi-

cza i Cypriana Norwida.


Wybrane utwory poetyckie Adama Mickiewicza i Cypriana Norwida.

Lektura dodatkowa:

Kazimierz Świegocki, wizje człowieka w poezji. Analiza antropologiczna twórczości Adama Mickiewi-

cza, Cypriana Norwida i Bolesława Leśmiana, Warszawa 2009.

2

13. Literatura i antropologia filozoficzna (2) – literackie i filozoficzne spory o istnienie czło-

wieka.


2

89

Witold Gombrowicz, Ślub [dowolne wydanie].

Józef Tischner, Spór o istnienie człowieka, Kraków 1998.

14. Filozofia dramatu Józefa Tischnera.


Józef Tischner, Filozofia dramatu, Kraków 2012.

2

15. Literatura i aksjologia – o sposobach wartościowania dzieła literackiego. Dyskusja.


Maria Łojewska-Krawczyk. Filozoficzne aspekty wartościowania literatury, [w:] Filozofia i wielka lite-

ratura. Hermeneutyka wybranych dzieł literackich, pod red. Józefa Marzęckiego, Warszawa 2005

2

Suma godzin: 30

(14) Metody

dydaktyczne

Wykład, dyskusja, praca z tekstem, praca w grupach, przygotowywanie referatów

i prezentacji.

(15) Spo-

sób(y)

i forma(y)

zaliczenia


Ćwiczenia: zaliczenie z oceną na podstawie ocen cząstkowych (wystawianych podczas

trwania zajęć).

F1: Ocena przygotowania do zajęć, zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu, umie-

jętności uczestnictwa w dyskusji (każdorazowo podczas trwania zajęć); (efekty

IXC11/L_W02).

F2: Ocena indywidualnych prezentacji (każdorazowo podczas trwania zajęć) (efekty

IXC11/L_U01).

Ocena podsumowująca: zaliczenie ustne.

P1: Efekty IXC11/L_W01, IXC11/L_U02, IXC11/L_U03, IXC11/L_K01.

(16) Metody

i kryteria

oceny


Efekt 1

(IXC11/

L_W01)

Student/ka nie

posiada elemen-

tarnej wiedzy

na temat powiązań

literatury i filozofii.

Student/ka posiada

elementarną wiedzę

na temat powiązań


Student/ka posiada

szczegółową wiedzę

na temat powiązań


Student/ka posiada

szczegółową

i pogłębioną wiedzę

na temat powiązań


Efekt 2

(IXC11/

L_W02)

Student/ka nie zna

i nie rozumie za-

awansowanych

metod analizy

i interpretacji

tekstów literackich

w kontekście tra-

dycji filozoficznej.

Student/ka posiada

elementarną wiedzę

na temat zaawanso-

wanych metod ana-

lizy i interpretacji

tekstów literackich

w kontekście trady-

cji filozoficznej.

Student/ka posiada

szczegółową wiedzę

na temat zaawanso-

wanych metod analizy

i interpretacji tekstów

literackich

w kontekście tradycji

filozoficznej.

Student/ka posiada

szczegółową

i pogłębioną wiedzę

na temat zaawanso-

wanych metod analizy


literackich

w kontekście tradycji

filozoficznej.

Efekt 3 Student(ka) nie Student(ka) posiada Student(ka) umiejęt- Student(ka) sprawnie

90

(IXC11/

L_U01)

umie zastosować

wiedzy filozoficz-

nej do analizy

i interpretacji

tekstów literac-

kich.

elementarne umie-

jętności stosowania

wiedzy filozoficznej

do analizy

i interpretacji tek-

stów literackich.

nie stosuje wiedzę

filozoficzną do analizy


literackich.

i umiejętnie stosuje

wiedzę filozoficzną do

analizy i interpretacji

tekstów literackich,

wykorzystując przy

tym bogatą literaturę

przedmiotu.

Efekt 4

(IXC11/

L_U02)

Student(ka) nie

wykrywa zależno-

ści między wiedzą

o literaturze oraz

filozofią.

Student(ka) wykry-

wa najbardziej

oczywiste zależności

między wiedzą

o literaturze oraz

filozofią.

Student(ka) sprawnie

wykrywa liczne za-

leżności między wie-

dzą o literaturze oraz

filozofią.

Student(ka) sprawnie

wykrywa liczne zależ-

ności między wiedzą

o literaturze oraz

filozofią

z wykorzystaniem

bogatej literatury

przedmiotu.

Efekt 5

(IXC11/

L_U03)

Student/ka nie

potrafi przedsta-

wić precyzyjnego

i poprawnego

logicznie oraz

językowo wystą-

pienia ustnego

na tematy związa-

ne z zależnościami

między literaturą

i filozofią.

Student/ka przed-

stawia wystąpienie

ustne na tematy

związane

z zależnościami

między literaturą

i filozofią. Dopusz-

czalne jest spora-

dyczne popełnianie

błędów językowych

oraz logicznych.

Student/ka przedsta-

wia precyzyjne

i poprawne logicznie

oraz językowo wystą-

pienie ustne

na tematy związane

z zależnościami mię-

dzy literaturą

i filozofią.

Student/ka z dużą

swobodą i dyscypliną

myślową przedstawia

precyzyjne i poprawne

logicznie oraz języko-

wo wystąpienie ustne

na tematy związane

z zależnościami mię-

dzy literaturą

i filozofią.

Efekt 6

(IXC11/

L_K01)

Student(ka) nie

rozumie znaczenia

wiedzy filozoficz-

nej dla własnych

kompetencji za-

wodowych i nie

odczuwa potrzeby

ciągłego poszerza-

nia swojej wiedzy

Student(ka) rozumie

znaczenie wiedzy

filozoficznej dla

własnych kompeten-

cji zawodowych

i odczuwa potrzebę

ciągłego poszerzania

swojej wiedzy w tym

zakresie.

Student(ka) rozumie

znaczenie wiedzy

filozoficznej dla wła-

snych kompetencji

zawodowych

i odczuwa potrzebę


swojej wiedzy w tym

zakresie.

Student(ka) rozumie

znaczenie wiedzy

filozoficznej dla wła-

snych kompetencji

zawodowych

i odczuwa potrzebę


swojej wiedzy w tym

zakresie.

Problematyka zaliczenia ustnego obejmuje zagadnienia omawiane na zajęciach.

(17) Całkowi-

ty nakład

pracy studen-

ta potrzebny

do osiągnię-

cia założo-

nych efektów

w godzinach

oraz punk-

tach ECTS

Aktywność Liczba go-dzin/ na-kład pracy studenta

ćwiczenia 30 godz. udział w konsultacjach 2 godz. lektura własna 37 godz. przygotowanie do zaliczenia 20 godz. zaliczenie 1 godz. SUMA GODZIN 90 LICZBA PUNKTÓW ECTS 3

91

(18) Język

wykładowy Polski

(19) Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

Nie odbywają się w ramach tego przedmiotu.

(20) Literatu-

ra

I. Teksty.

Wymagana dobra orientacja w literaturze polskiej i europejskiej.

A ponadto m.in.:

Arystoteles, Zachęta do filozofii [dowolne wydanie]. Platon, Państwo [dowolne wydanie]. Platon, Ion [dowolne wydanie]. Św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna [fragmenty]. Gottfried Wilhelm Leibniz, Teodycea. O dobroci Boga, wolności człowieka i pochodzeniu zła,

przeł. i przypisami opatrzyła Małgorzata Frankiewicz, Warszawa 2001. Jean Paul Sartre, Byt i nicość [wydanie dowolne]. Jean Paul Sartre, Mdłości [wydanie dowolne]. Jean Paul Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem [wydanie dowolne]. Witold Gombrowicz, Przeciw poetom, [w:] tegoż, Dziennik 1953-1956, Kraków 1988, s. 339-351.

II. Literatura przedmiotu – lektury zalecane.

Wiera Biełousowa, Związki niekonwencjonalne literatury i filozofii (Mikołaj Gogol, Wasilij Rozanow), Olsztyn 1999.

Tadeusz Bujnicki, Wstęp do: H. Sienkiewicz, Bez dogmatu, Wrocław 2002. Stanisław Cywiński, Literatura a filozofia, Warszawa 1930. Wilhelm Dilthey, Typy światopoglądów i ich rozwinięcie w systemach metafizycznych, [w:] tegoż,

O istocie filozofii i inne pisma, tłum. i wstęp Elżbieta Paczkowska-Łagowska, Warszawa 1987. Filozofia i wielka literatura. Hermeneutyka wybranych dzieł literackich, pod red. Józefa

Marzęckiego, Warszawa 2005 [stąd m.in.: Maria Łojewska-Krawczyk. Filozoficzne aspekty wartościowania literatury; Lech Stachurski. Dwie estetyki: „Promethidion” C.K. Norwida w świetle poglądów Hegla i Kremera. A. Ideał, czyli piękno w sztuce analiza poglądów Hegla i Kremera, B. „Promethidion” C.K. Norwida na tle Listów z Krakowa J. Kremera; Marek Wykurz. Magiczny obraz substancjalnej rzeczywistości w „Sklepach Cynamonowych” B. Schulza].

Filozofia i literatura. Antologia tekstów, pod red. Anny Głąb, Warszawa 2011 [stąd m.in.: Anna Głąb, Wprowadzenie. O filozoficznych poszukiwaniach znaczenia literatury pięknej; Paweł Łuków, „Don Kichot”, czyli o kruchości zrealizowanego ideału moralnego i narodzinach etyki nowożytności; Ireneusz Ziemiński, Samobójstwo egzystencjalne. Dlaczego umarła Emma Bovary?; Anna Brożek, Jacek Jadacki, Między wierszami Cypriana Norwida; Stanisław Judycki, Czas i wieczność. Przesłanie „Czarodziejskiej góry” Tomasza Manna].

Alfred Gall, Humanizm performatywny. Polemika z filozofią w praktyce literackiej Witolda Gombrowicza, przekład Grzegorz Sowiński, Kraków 2011.

Alfred Gawroński, Dlaczego Platon wykluczył poetów z państwa? U źródeł współczesnych badań nad językiem, Kraków 1984.

Adrian Gleń, Bycie - słowo - człowiek: inspiracje heideggerowskie w literaturze, Opole 2007. Konrad Górski, Literatura a prądy umysłowe: studia i artykuły literackie, Warszawa 1938. Leszek Kołakowski, O co pytają nas wielcy filozofowie?, seria I-III, Kraków 2004-2008. Alina Kowalczykowa, Wstęp do: Juliusz Słowacki, Krąg pism mistycznych, Wrocław 1997. J. Rohoziński, Jarosław Iwaszkiewicz. Warszawa 1968 [Biblioteka „Polonistyki”]. Eugenia Łoch, Pierwiastki mityczne w opowiadaniach Jarosława Iwaszkiewicza, Rzeszów 1978

92

Aniela Kowalska, Wiersze Cypriana Kamila Norwida, Warszawa 1978. Literackość filozofii - filozoficzność literatury, pod red. nauk. Barbary Sienkiewicz i Tomasza

Sobieraja, Warszawa 2009 [stąd m.in.: Erazm Kuźma, Figuralność literatury i filozofii; Tomasz Sobieraj, Przekroje realizmu. Z zagadnień ontologii i epistemologii literatury polskiego pozytywizmu; Maciej Gloger, Joseph Conrad wobec „filozofii życia”; Artur Jocz, Bruno Schulz, czyli o nieznośnym obcowaniu z nieupostaciowaną materią; Przemysław Czapliński, Wojna równości i braterstwa, albo literatura najnowsza w kontekście ideałów oświecenia].

Przewodnik po epokach. Lliteratura polska i obca, filozofia, sztuka. 1. Od antyku do oświecenia, 2. Od romantyzmu do współczesności, Marta Makowiecka, Mariusz Pawłowski, Warszawa 2005.

Mirosław Strzyżewski, Henryk Elzenberg i literatura, Toruń 2003. Kazimierz Świegocki, wizje człowieka w poezji. Analiza antropologiczna twórczości Adama

Mickiewicza, Cypriana Norwida i Bolesława Leśmiana, Warszawa 2009. Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii [wydanie dowolne]. Józef Tischner, Filozofia dramatu, Kraków 2012. Józef Tischner, Spór o istnienie człowieka, Kraków 1998. Wypowiedź literacka a wypowiedź filozoficzna: studia, pod red. Michała Głowińskiego i Janusza

Sławińskiego, Wrocław 1982. Helena Zaworska, „Opowiadania” Jarosława Iwaszkiewicza, Warszawa 1985.

IXC12/L. WARSZTATY KRYTYCZNOLITERACKIE:

Nazwa przedmiotu Warsztaty krytycznoliterackie

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej / Zakład Literatury Pol-

skiej XX wieku


Studia




Rok i semestr studiów II / semestr czwarty


tu

Dr hab. prof. UR Magdalena Rabizo-Birek



z przedmiotu

dr Stanisław Dłuski, dr hab. prof. UR Magdale-

na Rabizo-Birek, dr Jan Wolski


93

C. 1. Zapoznanie studentów ze specyfiką gatunkową i stylistyczną różnych gatunków pisarstwa

krytycznego przez analizę i interpretację jej wybranych, modelowych przykładów;

C. 2. Przygotowanie studentów do samodzielnego napisania tekstu krytycznego w wybranym

przez nich gatunku;

C. 3. Poszerzenie znajomości współczesnej krytyki literackiej: twórczości jej wybitnych przed-

stawicieli, próba zarysowania jej różnych odmian i nurtów (m.in. krytyka akademicka, ideolo-

giczna, hermeneutyczna, i in.).

Wymagania wstępne Znajomość historii i teorii literatury na poziomie studiów licen-

cjackich (poziom średnio zaawansowany); znajomość podstaw

wiedzy o krytyce literackiej, jej cechach dystynktywnych, for-

mach istnienia, gatunkach.

Efekty kształcenia

Wiedza:

XC12_W01 - student/ka dysponuje wiedzą pozwalającą

na rozpoznanie, nazwanie i charakterystykę najważniejszych

gatunków krytycznoliterackich

XC12_W02 - student/ka zna twórczość kilkunastu wybitnych

krytyków polskich i światowych

XC12_W03 - student/ka potrafi wymienić i scharakteryzować

kilka metodologii, szkół i odmian polskiej i światowej krytyki

literackiej

Umiejętności:

XC12_U01- Student/ka analizuje i ocenia teksty krytycznolite-

rackie, wskazując ich cechy formalne (gatunkowe, stylistyczne,

narracyjne), poznawcze oraz aksjologiczne

XC12_U02 - Student/ka potrafi napisać tekst krytycznoliteracki

realizujący cechy dystynktywne najważniejszych gatunków kry-

tycznoliterackich (recenzja, felieton, szkic, esej, rozmowa, spra-

wozdanie, felieton, manifest, przedmowa)


XC12_K01 - student/ka rozumie konieczność pogłębiania wie-

dzy z zakresu krytyki literackiej dla aktywizacji i poszerzania

swoich kompetencji w zakresie wiedzy o literaturze oraz kultu-

rze polskiej i powszechnej

XC12_K02 - student/ka relacjonuje w sposób krytyczny przeczy-

tane lektury, odnosi je do posiadanej wiedzy, potrafi o nich dys-

kutować przyjmując argumenty innych dyskutantów

XC12_K03 - interesuje się najnowszą literaturą polską

94

i światową oraz potrafi krytycznie oceniać jej twory



Treści programowe

1. Zapoznanie studentów z problematyką zajęć, ustalenie warunków zaliczenia przedmio-tu – 1 godz.

2. Odmiany tekstów krytycznych: nota, recenzja – 1godz. 3. Odmiany tekstów krytycznoliterackich: sprawozdanie, reportaż –1godz. 4. Odmiany tekstów krytycznych: szkic, portret –2 godz. 5. Odmiany tekstów krytycznych: felieton, esej – 2 godz. 6. Odmiany tekstów krytycznych: rozmowa – 1 godz. 7. Odmiany tekstów krytycznych: teksty programowe, manifesty – 2 godz. 8. Odmiany tekstów krytycznych: eksklamacje, przedmowy – 1godz. 9. Wariacje na kanwie tekstów krytycznych, ekscentryczne realizacje tekstów krytycz-

nych, np. recenzja w formie wiersza, centonu, zapisu onirycznego, parodie i mistyfikacje tekstów krytycznych – 2 godz.

10. Omówienie prac pisemnych studentów – 2 godz. Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstów źródłowych, dyskusja,

elementy wykładu, prezentacje multimedialne

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Ocena formatywna (bieżąca):


prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej tema-

tyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć);

F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie pre-

zentacji, przedstawienie własnej pracy pisemnej podczas

zajęć);


P1. Ocena łączna obejmująca ocenę pracy pisemnej

przedstawionej przez studenta (tekst krytycznoliteracki

w wybranym gatunku) i aktywności studenta podczas

zajęć*;

*Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich zało-

żonych w niniejszym sylabusie efektów kształcenia.

Metody i kryteria oceny

95




punktach ECTS

Aktywność Liczba godzin/nakład

pracy studenta

Ćwiczenia 30 godz.

przygotowanie do ćwi-

czeń 30 godz.

Konsultacje 4 godz.

czas na przygotowanie

pracy pisemnej

20 godz.

Czas na przygotowanie

prezentacji

6 godz.

SUMA GODZIN 90

Punkty ETCS 3



przedmiotu

Nie ma

Literatura



nych).


1. „Kartografowie dziwnych podróży” wypisy z polskiej

krytyki literackiej XX wieku, red. i wstęp M. Wyka. (tam

teksty do wyboru, m.in. L. Flaszen, Nowy zoil, czyli

o schematyzmie; J. Kwiatkowski, Imiona prostoty, J. Łuka-

siewicz, Zuzanna i starcy, K. Maliszewski, Co to znaczy

dzisiaj być polskim pisarzem? M. Stala, Czas, który nastał

po czasie marnym. O jednym wierszu Różewicza, W.

Szymborska, Johann Wolfgang Goethe „Powinowactwa

z wyboru);

2. H. Bereza, Aksjologia, Artyzm, Krytyka, Pryncypium.

Łaska, Pisanie [w:] tegoż, Pryncypia, Kraków 1993, s. 5-7,

25-34, 45-51.

3. D. Nowacki, Andrzej Stasiuk, „Opowieści galicyjskie”,

„Przez rzekę”, „Dukla” [w:] tegoż, Zawód: czytelnik, Kra-

ków 1999, s. 83-97.

4. J. Jarzębski, Widnokrąg, O.T. [w:] tegoż, Apetyt

na Przemianę, Kraków 1997, s. 90-96, 131-137.

5. C. Miłosz, Spiżarnia literacka (felietony do wyboru)

6. Teksty z kwartalnika „Fraza”, reprezentujące różne

96



pracy zawodowej.

gatunki krytyczne, np.: recenzja (J. Pasterski, Sanocka

„mojość” Szubera i Szulca, 2005, nr 3, s. 259-261; J. Wol-

ski, Być w continuum sprzeczności, 2001, nr 3; R. Mścisz;

Zwoływanie słów, uwalnianie wyobraźni, 2010, nr 2, s.

293-296; wspomnienia (2011, nr 1: H. Waniek, A. Ma-

tuszkiewicz, M. Rabizo-Birek, Z. Ożóg, P. Sobolczyk, D.

Bugalski); esej (Z. Światłowski, Z Dziennika germanisty,

2010, nr 2, s. 242-255); szkic (M. Rabizo-Birek, Poetyckie

zbiory Jana Tulika 2011, nr 3-4, s. 50-56 lub tejże, Kilka

szkiców do portretu Bohdana Zadury, 2010, nr 2, s. 7-10);

sprawozdanie-relacja (Rzeszowska mafia w Krakowie

(raport tajnego agenta) 2008 nr 3-4, s. 340-343); felie-

ton (M. Kargul, Apokryf znaleziony w jajeczku, 2010, nr 2,

s. 271); centon krytyczny (M. Czuku, Dowód

z Jarniewicza, 2005, nr 4, s. 271-272); relacja-

sprawozdanie (J. Wolski, Ulica Poetycka w Zamościu,

2008, nr 1-2, s. 229-331; Z. Ożóg, Festiwal Sztuk Kra-

snych w Krasnymstawie „Fraza” 2010, nr 2, s. 330-333).


1. M. P. Markowski, Czy możliwa jest poetyka eseju,

2. M. Stanisz, Przedmowy romantyków, Kraków 2007)

(tam: Przedmowa romantyczna jako przedmiot badań

literackich, s. 17-35).

3. A. Skrendo, Genologia Henryka Berezy (kilka wstępnych

ustaleń) [w:] Dyskursy krytyczne u progu XXI wieku. Mię-

dzy rynkiem a uniwersytetem. Kraków 2007, s. 13-27.

4. R. Rorty, Wybawienie od egotyzmu: James i Proust jako

ćwiczenia duchowe (fragmenty), „Teksty Drugie” 2006,

nr 3, s. 181-205.

IXC12/L. INTERPRETACJA I PRAGMATYKA ODBIORU DZIEŁA

LITERACKIEGO:

(1) Nazwa przedmiotu Interpretacja i pragmatyka odbioru dzieła

literackiego


przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Pol-

skiej

97


(4) Studia


Filologia polska Studia 2 stopnia Stacjonarne

(5) Rodzaj przedmiotu Przedmiot do wyboru

(6) Rok i semestr studiów Rok II, sem. 4


przedmiotu

Dr Stanisław Dłuski

(8) Imię i nazwisko osoby prowadzą-

cej ( osób prowadzących) zajęcia

z przedmiotu



zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu teorii odbioru dzieła lite-

rackiego; wdrożenie ich do stosowania aparatury teoretycznoliterackiej w interpretacji

wybranych utworów z literatury XX i XX wieku

(10) Wyma-

gania wstępne Ogólna wiedza z zakresu literaturoznawstwa, uzyskana

na wcześniejszych etapach edukacji; wiedza z zakresu poetyki, teorii

literatury, analizy i interpretacji dzieła literackiego

(11) Efekty

kształcenia

Wiedza:

W01: ma podstawową wiedzę o miejscu komunikacji literackiej

w obszarze nauk humanistycznych oraz o jej specyfice przedmiotowej

i metodologicznej;

W02: zna podstawową terminologię teoretycznoliteracką, stosowaną

w polskim literaturoznawstwie, oraz jej pochodzenie i zastosowanie;

W03: ma uporządkowaną wiedzę ogólną dotyczącą zagadnień tworzą-

cych podstawową problematykę teorii literatury i rozumie ich znacze-

nie dla badań literaturoznawczych;

Umiejętności:

U01: potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować

i użytkować informacje z zakresu komunikacji literackiej;

U02: posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formu-

98

łowanie i analizę problemów badawczych w zakresie komunikacji lite-

rackiej;

U03: potrafi dobrać metody i narzędzia badawcze oraz dokonać pre-

zentacji opracowanych zagadnień, pozwalające na rozwiązanie pro-

blemów w zakresie „sztuki interpretacji” i komunikacji literackiej;


K01: zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umie-

jętności oraz rozumie perspektywy dalszego rozwoju;

K02: rozumie konieczność ciągłego poszerzania swoich kompetencji

z zakresu „sztuki interpretacji”;




LP. Treści merytoryczne Liczba go-dzin

1. Miejsce komunikacji literackiej pośród nauk o literaturze;

wstępny przegląd problematyki „sztuki interpretacji”; omó-

wienie lektur i zasad zaliczenia.

4

2. Wirtualny odbiorca w strukturze utworu poetyckiego; 2

3. Zagadnienia interpretacji i wartościowania dzieła literackiego; 2

4. Komunikacja literacka jako sfera napięć 2

5. Dzieło literackie jako akt komunikacji 2

6. Odbiór, konotacje, styl 2

7. O konkretyzacji (na przykładzie wybranych utworów) 2

8. Świadectwa i style odbioru 2

9. Studium lektury: Miłosz czytany przez Aleksandra Fiuta 2

10. Kanony poetyckości i style historyczne 2

11. Charakterystyka wybranych kategorii estetycznych 2

99

12. Grupa literacka a model poezji (analiza wierszy Skamandry-

tów)

6

(14) Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstów źródłowych, dysku-

sja, praca w grupach

(15) Sposób(y) i forma(y) zali-

czenia

Kolokwium ustne z pytaniami otwartymi

(16) Metody i kryteria oceny

W zależności od punktacji, uzyskanej podczas kolo-

kwium:

50-60% - ocena dostateczna; powyżej 60-70% -

ocena + dostateczna; powyżej 70-80% - ocena do-

bra; p powyżej 80-90% - ocena +dobra; powyżej 90-

100% - ocena bardzo dobra.


Ocena stopnia komunikowania się na linii student-

prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej

tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwa-

nia zajęć)


Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen

cząstkowych

(17) Całkowity nakład pracy

studenta potrzebny do osiągnię-

cia założonych efektów


30 godz. ćwicz. + 58 godz. pracy własnej + 2 godz.

kolokwium

3 pkt. ECTS

(18) Język wykładowy Polski


w ramach przedmiotu

---

(20) Literatura Literatura podstawowa:

J. Lalewicz, Komunikacja językowa i literatura,

1975;

Problemy odbioru i odbiorcy, red. T. Bujnicki i J.

Sławiński, 1977;

100

M. Głowiński, Style odbioru. Szkice o komunikacji

literackiej, 1977;

Poezja polska okresu międzywojennego. Antologia.

Wybór i wstęp M. Głowiński i J. Sławiński, Ossoli-

neum 1987;

R. Honet, M. Czyżowski, Antologia nowej poezji pol-

skiej 1990-1999, Kraków 2001.


J. Sławiński, O dzisiejszych normach czytania

(znawców), „Teksty” 1974, nr 3;

Zagadnienia estetyki odbioru (przekłady), „Pamięt-

nik Literacki” 1976, z. 4;

W. Kalinowski, Komunikacja literacka i społeczny

system wartości, „Studia Socjologiczne” 1978, nr 3;

K. Dmitruk, Literatura – komunikacja – publiczność,

„Pamiętnik Literacki” 1978, z. 4

J. Sławiński, Odbiór i odbiorca w procesie histo-

rycznoliterackim, [w zbiorze:] Publiczność literacka,

red. S. Żółkiewski, M. Hopfinger, 1982.

MODUŁ IX: FILOLOGICZNY

IX C. MODUŁ PRZEDMIOTÓW DO WYBORU/ FAKULTATYWNYCH (Z MODUŁEM SEMINARYJNYM)

Moduł językoznawczy:

IXC8/J. ROZWÓJ SYSTEMU LEKSYKALNEGO:

Nazwa przedmiotu ROZWÓJ SYSTEMU LEKSYKALNEGO


przedmiot


Kod przedmiotu IXC8/J

Studia

Kierunek studiów Poziom kształcenia Format studiów

101


Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, językoznawczy


Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Dr Małgorzata Kułakowska



Dr Małgorzata Kułakowska


Wymagania

wstępne

Wiedza i umiejętności z zakresu historii języka (przedmiot na UR: gramatyka

historyczna języka polskiego z elementami historii języka polskiego)

na poziomie studiów polonistycznych I stopnia.

Efekty kształce-

nia

Wiedza:

Student/studentka: IXC12/8_W01: wyjaśnia pochodzenie i charakter archaizmów leksykalnych w badanym tekście współczesnym. IXC12/8_W02: omawia najbardziej produktywne sposoby bogacenia się sys-temu leksykalnego w danym okresie Umiejętności: Student/studentka: IXC12/8_U01: wykorzystuje słowniki historyczne języka polskiego i etymologiczne do analizy materiału leksykalnego IXC12/8_U02: tworzy opisy zmian semantycznych w leksyce polskiej, ilustrując je wybranymi przykładami IXC12/8_U03: tworzy analizę stylu współczesnego tekstu pod kątem zawarto-ści archaizmów charakterystycznych dla tego stylu IXC12/8_U04: wskazuje główne źródła polskiej frazeologii, przedstawiając za-

warty w nich językowy obraz świata.



Treści programowe

LP

Treści merytoryczne przedmiotu LICZBA

GODZIN

1. Znaczenie wyrazu i jego komponenty. Podstawowe definicje. Roz-

wój semantyczny wyrazów. Nowsze koncepcje dotyczące zmian

rozwoju semantycznego wyrazów – teorie kognitywne

2

2. Sposoby bogacenia się leksyki w różnych okresach rozwoju języka

polskiego

2

3. Słowniki jako źródło wiedzy o rozwoju leksyki polskiej. Ewolucja

znaczeniowa wybranych wyrazów lub grupy wyrazów na podstawie

danych zawartych w słownikach historycznych.

4

102

4. Metafora i metonimia językowa jako przedmiot badań diachronicz-

nych

2

5. Znaczenie wyrazów a kulturowy obraz świata 2

6. Rozwój leksyki religijnej – porównanie tekstów przekładów Księgi

Psalmów z różnych epok

2

7. Funkcje archaizmów leksykalnych we współczesnej polszczyźnie 2

8. Archaizmy w tekstach jako wyznacznik stylu religijnego 2

9. Źródła polskich frazeologizmów, czyli skąd się biorą słowa 4

10. Nazwy, które przestały być nazwami, czyli o apelatywizacji nazw

własnych dawniej i dziś

2

11. Historia zapożyczeń leksykalnych w polszczyźnie 2

12. Badania etymologiczne jako źródło wiedzy o językowym obrazie

świata naszych przodków

1

13 kolokwium zaliczeniowe, ewaluacja zajęć 1

Suma godzin 30

Metody dy-

daktyczne

prezentacje multimedialne przygotowywane przez osobę prowadzącą zajęcia,

praca w grupach,

dyskusja: omówienie prezentowanych zadań,

analiza zawartości haseł słowników historycznych i etymologicznych języ-

ka polskiego (zajęcia w czytelni BUR)

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Zaliczenie na ocenę:

ocenie formatywnej podlega aktywny udział w dyskusjach nad prezentowa-

nymi pracami i testy do samodzielnej oceny

ocena sumatywna jest oceną:

przygotowanych przez studenta 2 prac prezentujących analizy rozwoju leksyki

i frazeologii

aktywności studenta podczas zajęć

kolokwium zaliczeniowego

Metody

i kryteria oce-

ny

Ocena łączna z prezentacji i aktywności na zajęciach:

ocena prac: 50% ostatecznej oceny (efekty kształcenia: IXC12/8_U01,

IXC12/8_U02, IXC12/8_U04)

ocena z kolokwium zaliczeniowego 30%( efekty kształcenia: IXC12/8_W01,

IXC12/8_W02, IXC12/8_U03,)

aktywny udział w zajęciach: 20% ostatecznej oceny (efekty kształcenia:

IXC12/8_W01,IXC12/8_W02, IXC12/8_U01, IXC12/8_U02, IXC12/8_U03)

Całkowity na-

103

kład pracy stu-denta potrzeb-ny do osiągnię-cia za-łożonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS

Aktywność Liczba godzin/ na-

kład pracy studenta

udział w ćwiczeniach 30 godz.

przygotowanie 2 pi-

semnych prac zalicze-

niowych

20 godz.

przygotowanie zagad-

nień na zajęcia

25 godz.

przygotowanie do ko-

lokwium zaliczenio-

wego i testów

25 godz.

SUMA GODZIN 100 godz.

LICZBA PUNKTÓW

ECTS

4

Język wykła-dowy

polski

Praktyki za-wodowe w ramach przed.

---

Literatura

Z listy wybierane są

pozycje bibliograficzne

(w porozumieniu z

prowadzącym przed-

miot na zajęciach

organizacyjnych).

Literatura podstawowa: Podręczniki (fragmenty dotyczące rozwoju systemu leksykalnego): Dubisz S. Język - historia - kultura, Warszawa 2002. Klemensiewicz Z., Historia języka polskiego, Warszawa 1974 ( i nast.). Lehr-Spławiński T., Język polski. Pochodzenie, powstanie, rozwój, Warszawa 1951. Walczak B., Zarys dziejów języka polskiego. Wrocław 1999. Wiśniewska, 2009, Polszczyzna przez wieki, Łódź 2009. Słowniki: Bańkowski A., Słownik etymologiczny języka polskiego, T. I - II, Warszawa 2000 i nast. Boryś W., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2008. Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa 1957 i wyd. nast. Długosz-Kurczabowa K., Słownik szkolny. Etymologia, Warszawa 1998. Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, Wrocław ZNiO 1991 Karłowicz J., Kryński A., Niedźwiedzki W., Słownik języka polskiego. T.I. War-szawa 1900 i nast.. Linde S.B., Słownik języka polskiego. Warszawa 1951 i wyd. nast. Reczek S., Podręczny słownik dawnej polszczyzny. Wrocław 1968. Sławski, Słownik etymologiczny języka polskiego. T.I, z.1. Kraków 1952 i nast. Słownik języka Jana Chryzostoma Paska. T. 1-2 , red. H. Koneczna i in. Wrocław 1965, 1975. Słownik języka Adama Mickiewicza. T. 1- 9, red. K. Górski, Wrocław 1962 -.1977. Słownik polszczyzny XVI wieku, red. S. Bąk, M.R. Mayenowa i In., t.I. Wrocław 1966 i nast.

104


dla studentów szczegól-

nie zainteresowanych

problematyką zajęć do

wykorzystania w

przyszłej pracy zawo-

dowej.

Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t.I. Wrocław 1953 i nast. Słownik języka polskiego XVII i 1. połowy XVIII wieku, red. K. Siekierska, War-szawa 1996 i nast (lub wyd. w inernecie) Inne opracowania: Dubisz S., Między dawnymi a nowymi laty. Eseje o języku, Warszawa 1988. Jakubowicz M., Badania etymologiczne w rekonstrukcji językowego obrazu świata [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, red A. Pajdzińska, P. Krzyżanowski. Lublin 1999, s. 117-128. Jakubowicz M., Dzieje Słowian w świetle rekonstruowanej leksyki prasłowiań-skiej, [w:] Dzieje Słowian w świetle leksyki, red. J. Rusek, W. Boryś, L. Bednar-czuk, Kraków 2002, s. 125-131. Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1999. Kępa D., Pochodzenie wyrazu a współczesny obraz językowy odpowiadającego mu desygnatu [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, red A. Pajdzińska, P. Krzyżanowski. Lublin 1999, s. 137-148. Kleszczowa K., ››Metafory...‹‹ w badaniach diachronicznych, Język Polski LXXII, 1994, s. 41 – 48. Kleszczowa K., Zmiany w klasie polskich przymiotników ocen estetycznych, [w:] O doskonałości, Część I, red. A. Maliszewska, Łódź 2002, s. 207 – 218. Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, red. E. Tabakowska, Kraków 2001, Kopaliński W., Drugi kot w worku, czyli z dziejów nazw i rzeczy, Warszawa 1978. Kopaliński W., Kot w worku, czyli z dziejów powiedzeń i nazw, Warszawa 1975. Miodek J., Przez lata ze Słowem Polskim, Wrocław ZNiO. Oleśkiewicz A., Europa języków: związki frazeologiczne o proweniencji biblijnej i antycznej w europejskiej wspólnocie słownikowej, Kraków 2007. Pastuchowa M., Ukryte dziedzictwo. Ślady dawnej leksyki w słownictwie współ-czesnej polszczyzny, Katowice 2008 (zwłaszcza rozdz. II i III) Podracki J., Świat ludzi, rzeczy i słów, Warszawa 1994. (część: Skąd się wzięły te wyrazy?). Przeszłość w językowym obrazie świata, red. A. Pajdzińska, P. Krzyżanowski, Lublin 1999. Reczek S., Polszczyzna dawna i dzisiejsza, Rzeszów 1998. Reczek S., Słowo się rzekło, czyli monolog o kulturze języka, Rzeszów 1988. Rybicka-Nowacka H., Szkice z dziejów polskiego języka literackiego, Warszawa 1990. Tokarski R., Struktura pola znaczeniowego (studium językoznawcze), Warszawa 1984, rozdział I. Walczak B., Między snobizmem i modą, a potrzebami języka, Poznań 1987, roz-działy I – IV, s. 5-58. Wielkanoc w polskiej tradycji i kulturze, red. M. Borejszo, Poznań 1997. Wierzbicka A., Język - umysł – kultura, Warszawa 1999, część IV Kultura a słownictwo, s. 450-544 . Załęska M., Zastosowanie teorii metaforycznego rozszerzenia prototypu w badaniach diachronicznych [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, red A. Pajdzińska, P. Krzyżanowski. Lublin 1999, s. 67-80.

105

IXC9/J. REŻYSERIA:

Nazwa przedmiotu Reżyseria

Nazwa jednostki

prowadzącej przed-

miot

Instytut Filologii Polskiej/Zakład Języka Polskiego


Studia


Filologia polska Drugiego stopnia stacjonarne


Rok i semestr stu-

diów

Rok II, sem. 3


dynatora przedmiotu

Stanisław Ożóg – mgr – st. wykładowca


prowadzącej ( osób

prowadzących) zaję-

cia z przedmiotu

Stanisław Ożóg – mgr – st. wykładowca


C1. krótki kurs historii dramatu, teatru z uwzględnieniem roli reżysera

C2. poznawanie elementarnych prawideł warsztatu aktorskiego

C3. reżyser we współczesnym teatrze zawodowym i amatorskim

C4. rola teatru szkolnego w kształtowaniu wyobraźni i integracji pracy zespołowej

Wymagania

wstępne

Znajomość historii teatru, dramatu na poziomie wiedzy 1, 2, 3 roku studiów I

stopnia.

Ogólna wiedza o sposobach komunikacji międzyludzkiej.

106

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXC9J_ WO2 Student/ka zna podstawową terminologię

związaną z reżyserią

IXC9J_WO3 Student/ka rozpoznaje i odtwarza nabytą

wiedzę dotyczącą pracy reżyserskiej w teatrze

amatorskim i rozróżnia jej rolę w dziejach teatru

Umiejętności:

IXC9J_UO1 Student/ka rozwiązuje problemy związane z

przygotowaniem programu artystycznego,

programu kabaretowego

IXC9J_UO2 Student/ka konstruuje spektakl teatru

amatorskiego w taki sposób, by aktorzy byli

rozumianymi, słyszanymi i co istotne,

słuchanymi


IXC9J_KO1 Student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych

umiejętności i chętnie podejmuje się pracy artystycznej w prowadzonych przez

siebie grupach teatralnych i zespołach recytatorskich



Treści programowe

- wprowadzenie do problematyki roli i znaczenia reżysera w teatrze zawodowym i amatorskim

(2 godziny)

- krótka historia teatru: (4 godziny)

1. Tragedia grecka ( człowiek wyidealizowany)

2. Teatr chiński ( człowiek jako dzieło sztuki)

3. Misterium średniowieczne (człowiek który widzi drugi świat)

4. Comedia dell arte (człowiek zachwycony swym artyzmem)

107

5.Teatr elżbietański (człowiek wątpiącej wyobraźni)

6. Królewska uroczystość barokowa (człowiek wykwintny bohater)

7. Klasyczny teatr francuski (człowiek walczący)

8. Teatr romantyczny ( człowiek patetyczny)

9. Opera XIX wieku (człowiek nieprawdziwy)

10. Naturalizm ( człowiek prawdziwy)

11. Kabaretowy teatr cieni ( człowiek zrezygnowany)

- rodzaje wymowy (2 godziny)

- zasady interpretacji tekstu literackiego (4 godziny)

- środki ekspresji w interpretacji (głos, rodzaj i barwa głosu, czystość, emisja, siła, akcent,

przestankowanie, tempo, rytm ( 2 godziny)

- środki interpretacji pozasłownej – mimika, gest ( 2 godziny)

Analiza tekstu. Zadania interpretacyjne dowolnie wybranych utworów poetyckich

i prozatorskich (3 godziny)

- retoryka (mowa marka Antoniusza – fr „Juliusza Cezara” W. Szekspira – jako przykład

klasycznej konstrukcji retorycznej) (2 godziny)

- formy sceniczne: montaż poetycki, teatr poezji, teatr poetycki, monodram, monolog, teatr

lalek, teatr baśniowy, recytacja, deklamacja, melorecytacja, kabaret (2 godziny)

- metodyka pracy w amatorskim zespole teatralnym: (2 godziny)

1. reżyser czyta sztukę 2. reżyser ustala obsadę 3. reżyser prowadzi próbę 4. reżyser zasiada na widowni

- groteska i absurd w teatrze („Teatrzyk Zielona Gęś” K.I. Gałczyńskiego, zabawy

inscenizacyjne. Praca nad dykcją, wyobraźnią, nad doskonaleniem warsztatu i sprawności

słowa) ( 4 godziny)

- spektakl teatralny w ogólnym zarysie ( 1 godzina)

Metody dy-

daktyczne

ćwiczenia głosowe, nagrania próbne na magnetofon, prezentacje wzorcowych

wykonań interpretacyjnych wybitnych aktorów. Drobne etiudy pantomimiczne,

konstrukcja montaży poetyckich. Próby interpretacyjne tekstów literackich

108

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

- zaliczenie z oceną

- przygotowanie „Egzemplarza reżyserskiego” jako podstawowego materiału

pracy nad spektaklem teatralnym oraz przedstawienie ogólnego zarysu pracy

nad spektaklem

Metody

i kryteria oce-

ny

Na ocenę 2

Na ocenę 3

Na ocenę 4

Na ocenę 5

IXC9J_WO2

Student/ka nie zna podstawo-wej terminologii związanej z reżyserią

Student/ka jest zorientowana w terminologii „reżyserskiej” jednak nie po-trafi określić źródeł jej po-chodzenia

Student/ka operuje poję-ciami związa-nymi z pojęciem „reżyserii” jednak brakuje jej wiedzy związanej z interpretacją tekstu literac-kiego

Student/ka płynnie łączy wiedzę doty-cząca zasad interpretacji tekstu literac-kiego z podstawowymi zadaniami inscenizacyj-nymi

IXC9J_WO3

Student/ka nie odtworzy teore-tycznie nabytej wiedzy o sztuce reżyserii, jak również wiedzy o historii teatru

Student/ka bardzo wybiór-czo podchodzi do zagadnień związanych z reżyserią na przestrzeni dziejów teatru

Student/ka w sposób cząstkowy eksponuje paralelność sztuki reżyserii z historią te-atru

Student/ka jest dobrze zorien-towana w opracowaniach tyczących sztuki reżyserii, nadto potrafi sukcesywnie wykorzystywać Łącząc z epokami i stylami w działaniach teatru

IXC9J_UO1

Student/ka nie potrafi rozwią-zać problemów związanych z przygotowaniem programu artystycznego

Student/ka korzysta z propozycji inscenizacyj-nych zamiesz-czonych w ogólnie do-stępnych po-radnikach

Student/ka samodzielnie opracowuje scenariusze wydarzeń ar-tystycznych

Student/ka potrafi stwo-rzyć dobry „egzemplarz reżyserski” uwzględniający określone kon-wencje teatral-ne i style

IXC9J_UO2

Student/ka nie potrafi zbudo-wać prostego zdarzenia arty-stycznego w oparciu o gotowe scena-riusze

Student/ka wybiórczo realizuje zało-żenia „egzem-plarza reżyser-skiego” pomija-jąc zupełnie trzy istotne założenia: ak-tor musi być słyszany, ro-zumiany

Student/ka dokładnie realizuje zało-żenia „egzem-plarza reżyser-skiego” bez uwzględnienia propozycji inscenizacyj-nych zgłasza-nych przez aktorów

Student/ka przy próbach inscenizacyj-nych włącza interesujące rozwiązania proponowane przez aktorów kontrolując równocześnie ewentualne skutki zmian

109

i słuchany inscenizacyj-nych

IXC9J_KO1

Student/ka nie zna zakresu posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności. Nie podejmuje żadnych prób inscenizacyj-nych

Student/ka bazuje na gotowych, wcześniej opracowanych szkicach insce-nizacyjnych, pozbawiając tym samym nowatorstwa w odczytywaniu tekstów lite-rackich przeno-szonych na scenę

Student/ka twórczo włą-cza się w proces two-rzenia spekta-klu artystycz-nego pozwala-jąc na współudział w tym tworze-niu młodym adeptom sztuki pośrednio realizując nie tylko cele arty-styczne ale także dydak-tyczne

Student/ka wykorzystuje twórczo nabytą wiedzę i doświadczenie włączając w sposób twór-czy nowator-skie pomysły członków ze-społu, tym sa-mym aktywizu-jąc ich wy-obraźnie i umiejętność pracy zespoło-wej

Całkowity

nakład pracy

studenta po-

trzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

ECTS

Aktywność Liczba godzin Ćwiczenia 30 Lektura bibliografii 25 Przygotowanie do ćwiczeń 20 Udział w konsultacjach 5 Przygotowanie „egzemplarza reżyserskiego”

20

Suma godzin 100 Liczba punktów ECTS 4

Język wykła-

dowy

Język polski

Praktyki za-

wodowe

w ramach

przedmiotu

Nie przewiduje się

Literatura


pozycje bibliograficzne

(w porozumieniu z

prowadzącym przed-

miot na zajęciach

organizacyjnych).


Z. Hubner, Sztuka reżyserii, Warszawa 1992

A. Nicole, Dzieje teatru, Warszawa 1977

A. Nicole, Dzieje dramatu, Warszawa 1983

K. Braun, Notatki reżysera, Lublin 1970

I. Jun, Mój warsztat teatralny, Warszawa 1973

S. Brzozowski, Oświetlenie, dźwięk, dekoracje, Warszawa 1976

110





wykorzystania w


dowej.

Z. Strzelecki, Konwencje scenograficzne,

Warszawa 1973

G. Rebel, Naturalna mowa ciała, Wrocław 1999

K. Jarząbek, Gestykulacja i mimika, Katowice 1994


J. Awgulowa, Inscenizacja w klasach początkowych, Warszawa 1985

S. Iłowski, Vademecum teatru amatorskiego, Warszawa 1969

H. Jurkowski, Teatr lalek. Zagadnienia metodyczne, Warszawa 1980

B. Mineyko, Improwizacje w klasach I-III, Warszawa 1985

S. Iłowski, Charakteryzacja, Warszawa 1962

J. Ciechowicz, Sam na scenie, Wrocław 1984

L. Rybotycka, Gry dramatyczne, teatr młodzieży, Warszawa 1976

W. Domańska, Przewodnik repertuarowy teatru lalek, Warszawa 1976

A. Pease, Język ciała. Jak czytać mysli ludzi z ich gestów, Kraków 1992

IXC10/J. RETORYKA W KOMUNIKACJI:

Nazwa przedmiotu Retoryka w komunikacji

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny/ Instytut Filologii Polskiej


Studia




Rok i semestr studiów Rok II, 3


tu

Grażyna Ewa Błachowicz-Wolny

Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób Grażyna Ewa Błachowicz-Wolny

111



C1. Kształcenie kompetencji nadawcy, konstruowanie różnogatunkowych wypowiedzi pisanych

i mówionych.

C2. Kształcenie poprawnego, sprawnego tworzenia tekstów własnych.

C3. Opanowanie technik wystąpień publicznych, metod negocjacji.

Wymagania wstępne Znajomość podstawowych zasad komunikacji między-ludzkiej, etyki, form grzecznościowych.

Wiedza zdobyta w dotychczasowym toku studiów. Zainteresowanie współczesnymi mediami.

Efekty kształcenia

Wiedza:

studentka, student -

IXC10/J-W01 –zna techniki konstrukcji i kompozycji różnego typu tekstów mówionych i pisanych. IXC10/J_W02 – rozróżnia techniki argumentacji, dowodzenia, chwyty erystyczne. IXC10/J_W03- zna metody i techniki autoprezentacji. Umiejętności:

studentka, student -

IXC10/J_U01 -Studentka/ student ustala techniki kompozycji tekstu w zależności od jego funkcji i przeznaczenia. IXC10/J_U02- dobiera odpowiednie techniki argumentacji i dowodzenia do sytuacji i kontekstu wypowiedzi. IXC10/J_U03- Konstruuje własne teksty uwzględniając poznane techniki i chwyty erystyczne. Kompetencje społeczne:

Studentka, student -

IXC10/J_K01- umiejętność nawiązywania relacji z ludźmi w zespole.

IXC10/J_K02- umiejętność pracy samodzielnej i zespołowej.

IXC10/J_K03-rzetelność i poprawność w komunikacji międzyludzkiej.

Forma(y)

zajęć, liczba realizowanych godzin


112

Treści programowe

Wprowadzenie do teorii komunikacji. Istota i modele procesu komunikacji, założenia I reto-ryczne aspekty.(2 godziny) --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Retoryka - wiedza, sztuka, umiejętność. Miejsce i status retoryki we współczesnej komunika-

cji. (2 godziny )

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Współczesne definicje retoryki. (2 godziny)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zadania obowiązkowe mówcy (inventio, dispositio, elocutio, memoria, action). (4 godziny)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Strategie nadawczo-odbiorcze. Intencje, założenia, umiejętność przekonywania, sztuka argu-

mentacji, dyskusji. (4 godziny)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Prezentacje, wystąpienia okolicznościowe, publiczne – język, koncepcja, retoryka. Ocena wystą-

pień publicznych w świetle retorycznych odniesień, kultury języka, etyki. (4 godziny)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Retoryka a kultura żywego słowa: sztuka zapamiętywania i wygłaszania mowy. Pozagłosowe

(suprasegmentalne i niewerbalne) środki interpretacji i ekspresji (akcent wyrazowy, zdaniowy,

frazowanie wypowiedzi, intonacja, modulacja, przestankowanie, gest, mimika, ruch). (4 godzi-

ny)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Strategie potrzebne w autoprezentacji (językowe i niewerbalne środki wyrazu). (2 godziny)

Kompetencja komunikacyjna, strategie retoryczne, poprawność językowa. (2 godziny)

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Perswazja , manipulacja, metody i założenia( językowe i pozajęzykowe wykładniki perswazji

i manipulacji). (2 godziny)

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Erystyka jako jedna z form prowadzenia sporów. Założenia i funkcje erystyki. Erystyka a etyka.

(2 godziny)

Metody dydaktyczne Wykład problemowy, prezentacja, ćwiczenia, dyskusja.

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Bieżąca ocena studenta, prezentacja (zebrany

i opracowany materiał do wyboru przez studenta, obej-

mujący zakres prezentowanego materiału

na ćwiczeniach i mieszczący się w założeniach (W01-3;

U01-3), rozmowa sprawdzająca - podsumowująca mate-

113

riał opracowywany na zajęciach, obecność.

Metody i kryteria oceny 50 punktów = bieżąca ocena studenta

25 punktów = prezentacja

10 punktów = rozmowa podsumowująca zajęcia

15 punktów = brak nieobecności.

0-49 = ocena 2,0

50-60 = ocena 3,0

61-70 = ocena 3,5

71-79 = ocena 4,0

80-89 = ocena 4,5

90-100 = ocena 5,0




punktach ECTS =4

30 godzin= ćwiczenia

25 godzin = samodzielna lektura

15 godzin = przygotowanie do ćwiczeń

15 godzin = przygotowanie materiałów i prezentacji

10 godzin = przygotowanie do rozmowy podsumowują-

cej zajęcia

5 godzin = udział w konsultacjach

Razem= 100 godzin

Język polski


1. M. Kochan, Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne

w publicznych sporach, Kraków 2005.

2. M. Korolko, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklope-

dyczny, Warszawa 1990.

3. H. Lemmermann, Komunikacja werbalna. Szkoła reto-

ryki,

Wrocław 1997.

114

4. J. Lichański, Co to jest retoryka?, Kraków 1996.

5. M. Rusinek, A. Załazińska, Retoryka podręczna, czyli

jak wnikliwie słuchać i przekonywująco mówić, Kraków

2005.

6. A. Schopenhauer, Sztuka prowadzenia sporów, czyli

dialektyka erystyczna, Warszawa 1996.

7. K. Szymanek, Sztuka argumentacji, Warszawa 2001.

8. A. Wiszniewski, Jak przekonywająco mówić

i przemawiać, Warszawa 1996.


J. Antas, O kłamstwie i kłamaniu. Studium semantyczno-

pragmatyczne, Kraków 2000.

A. M. Gill, K. Whedbee, Retoryka, w:Dyskurs jako struktu-

ra I proces ,pod red. T. A. van Dijka, Warszawa 2001, s.

182 -213.

W. Marciszewski, Sztuka dyskutowania, Warszawa 1994.

Ch. Perelman, Imperium retoryki. Retoryka

i argumentacja, tłum. M. Chomicz, Warszawa 2002.

R. Piętakowa, Językowe strategie grzeczności w dyskusji,

w: J. Anusiewicz, M. Marcjanik (red.), Polska etykieta

językowa. Język a kultura, t. 6, Wrocław, s.107-114.

A. Pratkanis, E. Aronson, Wiek propagandy. Uzywanie

i nadużywanie perswazji na co dzień, tłum. J. Radzicki,

M. Szuster, Warszawa 2003.

R. Przybylska, R Przyczyna, Retoryka dziś. Teoria

i praktyka, Kraków 2001.

T. Pszczołowski, Umiejętność przekonywania i dyskusji,

Warszawa 1963.

J. Wasilewski, Retoryka dominacji, Warszawa 2006.

115

IXC10/J. Językowa i stylistyczna analiza tekstu:

Nazwa przedmiotu Językowa i stylistyczna analiza tekstu

Nazwa jednostki prowadzą-

cej przedmiot

Wydział Filologiczny IFP, Zakład Języka Polskiego


Studia


Filologia polska Studia 2 stopnia Studia niestacjonarne


Rok i semestr studiów drugi/ trzeci

Imię i nazwisko koordyna-

tora przedmiotu

dr Wioletta Kochmańska




Dr hab. G. Filip, dr U. Gajewska, dr M. Krauz, dr W. Kochmańska,

dr R. Słabczyński


C1: Student/-ka zdobędzie umiejętność kompleksowej analizy tekstów ( literackich, publicy-

stycznych, urzędowych) ze względu na elementy struktury języka i cechy stylowe

C2: Student/-ka będzie porządkował i oceniał w danym tekście wykładniki różnych stylów

C3: Student/-ka będzie analizował cele komunikacyjne tekstu i rozpoznawał funkcje pełnio-

ne przez jego elementy

C4: Student/-ka będzie wykorzystywać wszelkie znane mu metody badawcze prowadzące

do kompleksowego językowo-stylistycznego ujęcia tekstu

Wymagania

wstępne

Student/-ka zdobył wiedzę, umiejętności i kompetencje zgodnie z wymogami

dla przedmiotów studiów 1 stopnia: gramatyka opisowa języka polskiego, styli-

styka praktyczna lingwistyka tekstu, podstawy językoznawstwa, kultura języka

polskiego

116

Efekty kształ-

cenia

Wiedza:

IXC10/J_W01

Student/-ka ma wiedzę na poziomie rozszerzonym o mechanizmach konstytu-

ujących tekst (kształtujących styl i strukturę tekstu)

Umiejętności:

IXC10/J_U01

Student/-ka na podstawie uporządkowanej i pogłębionej wiedzy analizuje

wpływ celów komunikacyjnych danego tekstu na jego organizację językową

i stylową

IXC10/J_U02

Student/-ka potrafi samodzielnie i wieloaspektowo opracować środki języko-

we w wybranym tekście


IXC10/J_K01

Student/-ka aktywnie interesuje się najnowszymi tekstami kultury w formie

pisanej i ustnej


Ćwiczenia warsztatowe - 20+10(S) godz.

Treści programowe

Treści merytoryczne Stylistyczna wartość różnych części mowy (rzeczownik, przymiotnik, czasownik, itd.) w wybranych odmianach funkcjonalnych tekstów

Słowotwórcze gry językowe w tekstach – produktywne formanty słowotwórcze i najczęstsze rodza-je derywacji, neologizmy słowotwórcze i ich funkcje

Kategorie fleksyjne w różnych typach tekstów, ich funkcje i wpływ na styl tekstu Analiza zjawisk leksykalnych (np. semantyczne gry językowe, ekspansja potoczności, zapożyczenia, agresja językowa, wulgaryzacja języka) we współczesnych tekstach (literackich, użytkowych, publi-cystycznych) języka

Analiza struktur składniowych w wybranych tekstach. Różnice w budowie składniowej tekstów reprezentujących różne odmiany stylowe

Metody dy-

daktyczne

Analiza i interpretacja tekstów (aspekt pragmatyczno-językowy), praca

w grupach, dyskusja, rozwiązywanie zadań

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Zaliczenie z oceną: ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie cząstkowych

ocen ustnych wypowiedzi studenta

117

Metody

i kryteria oce-

ny

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Efekt 1 IXC10/J_W

01

Student/-ka nie rozpozna-je mechani-zmów konsty-tuujących tekst (kształ-tujących styl i strukturę tekstu)

Student/-ka w zakresie podstawo-wym rozpo-znaje mecha-nizmy konsty-tuujące tekst (kształtujące styl i strukturę tekstu)

Student/-ka dobrze roz-poznaje me-chanizmy konstytuują-ce tekst (kształtujące styl i strukturę tekstu)

Student/-ka wyczerpująco rozpoznaje mechanizmy konstytuujące tekst (kształ-tujące styl i strukturę tekstu)

Efekt 2 IXC10/J_U

01

Student/-ka

nie analizuje

wpływu celów

komunikacyj-

nych w tek-

ście na jego

organizację

językową

i stylową

Student/-ka analizuje wpływ celów komunikacyj-nych na organizację i strukturę różnych tek-stów jednej odmiany sty-lowej

Student/-ka analizuje wpływ celów komunikacyj-nych

na organizację tekstu dla dwu wybra-nych odmian stylowych

Student/-ka znalizuje strukturę ję-zykową tekstu dla więcej niż dwu wybra-nych odmian stylowych

Efekt 3 IXC10/J_U

02

Student/-ka nie klasyfikuje środków ję-zykowych w wybranym tekście

Student/-ka klasyfikuje jeden wybra-ny typ środ-ków języko-wych w wybranym tekście

Student/-ka klasyfikuje dwa wybra-ne typy środków językowych w wybranym tekście

Student/-ka klasyfikuje wszystkie dostępne środki języ-kowe w wybranym tekście

Efekt 4 IXC10/J_U

03

Student/-ka

nie potrafi

samodzielnie

opracować

środków języ-

kowych do-

stępnych

w tekście

Student/-ka

potrafi samo-

dzielnie opra-

cować środki

językowe

w wybranym

tekście

w perspektyw

ie wybranego

aspektu oglą-

du

Student/-ka

potrafi sa-

modzielnie

opracować

środki języ-

kowe

w wybranym

tekście

w perspekty

wie dwu

aspektów

oglądu

Student/-ka

potrafi samo-

dzielnie

i wieloaspekto

wo opracować

środki języ-

kowe

w wybranym

tekście

Efekt 5 IXC10/J_K

01

Student/-ka nie interesuje się najnow-szymi teksta-

Student/-ka jest otwarta na poznawanie najnowszych

Student/-ka jest otwarta na poznawanie najnow-

Student/-ka jest otwarta na poznawanie najnow-

118

mi kultury (w formie pisanej i ustnej)

tekstów kul-tury i potrafi wymienić dwa ostatnio po-znane

szych tek-stów kultury i potrafi wymienić cztery ostat-nio poznane

szych tekstów kultury i potrafi wy-mienić więcej niż cztery ostatnio po-znane

Całkowity

nakład pracy

studenta po-

trzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

ECTS


Zajęcia dydaktyczne 18 godz. Przygotowanie do zajęć 25 godz. samodzielna lektura 25 godz. wyszukanie odpowiednich dla jednostki zajęć tekstów

15 godz.

udział w konsultacjach 10 godz. SUMA GODZIN 93 godziny LICZBA PUNKTÓW ECTS 4

Język wykła-

dowy

Język polski

Praktyki za-

wodowe

w ramach

przedmiotu

Nie dotyczy


J. Bartmiński, red. 2001, Wpółczesny język polski, Lublin J. Bartmiński, B. Boniecka, red., 1998, Tekst. Analizy i interpretacje, Lublin M. Krauz, S. Gajda, red. 2005, Współczesne analizy dyskursu. Kognitywna anali-za dyskursu a inne metody badawcze. Rzeszów J. Bartmiński, R, Grzegorczykowa, red. 1991, Język a Kultura, t. 4: Funkcje języka i wypowiedzi Wrocław J. Anusiewicz, F. Nieckula, red., 1992, Język a Kultura t. 5: Potoczność w języku i kulturze, Wrocław Literatura uzupełniająca:

S. Grabias, 1997, Język w zachowaniach społecznych, Lublin S. Grabias, 1981, O ekspresywności języka, Lublin G. Filip i M. Krauz, 2010, Szkice o języku i wartościach w wybranych utworach Stefana Żeromskiego, Rzeszów W. Kochmańska, 2012, O języku programu telewizyjnego dla młodzieży (na przykładzie „Roweru Błażeja”), Rzeszów „Język artystyczny”, Katowice, Wydawnictwo UŚ, wybrane tomy A. Wilkoń,1976, O języku i stylu „Ogniem i mieczem” H. Sienkiewicza, Kraków J. Bartmiński, red. 2004, Punkt widzenia w tekście i dyskursie,Lublin B. Witosz, red, 2001, Stylistyka a pragmatyka, Katowice K. Ożóg, 2007, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów M. Ruszkowski, 2000, O stylu prozy polskiej XX wieku. Zbiór studiów, Kielce

119

J. Mazur, red., 2000, Słownictwo współczesnej polszczyzny w okresie przemian, Lublin Z. Klemensiewicz, 1982, Problematyka składniowej interpretacji stylu, [w:] Składnia, stylistyka, pedagogika językowa. Wybór prac pod red. A. Kałkowskiej, Warszawa

IXC10A/J. PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE JĘZYKA

Nazwa przedmiotu Praktyczne zastosowanie języka


wadzącej przedmiot

Instytut Filologii Polskiej UR


Studia


Filologia polska Studia II stopnia Studia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Moduł przedmiotów fakultatywnych z modułem seminaryjnym, języko-

znawczy.

Rok i semestr studiów II rok, 3 semestr.


dynatora przedmiotu

Dr hab. Grażyna Filip prof. UR



prowadzących) zajęcia z

przedmiotu

Dr hab. Grażyna Filip prof. UR, dr Magdalena Patro-Kucab, dr Robert

Słabczyński


C1 – uzyskanie podstawowej wiedzy z zakresu praktycznego zastosowania języka.

C2 – analiza wybranych typów wypowiedzi z uwzględnieniem wyznaczników pragmalingwistycz-

nych.

C3 - podniesienie sprawności komunikacyjnej studentów.

Wymagania

wstępne

Zainteresowanie pragmatycznym aspektem języka jako narzędzia komunikacji inter-

personalnej. Wiedza językowa uzyskana w dotychczasowym procesie edukacji.

120

Efekty

kształcenia

Wiedza: K2A _W11

IXC10/J _W01 – student/-ka ma podstawową wiedzę z zakresu językoznawstwa prag-

matycznego.

Umiejętności: K2A_U07

IXC10/J _U01 – student/-ka analizuje wybrane typy wypowiedzi z uwzględnieniem

wyznaczników pragmalingwistycznych.

Kompetencje społeczne: K2A_K06

IXC10/J _K01 – student/-ka podnosi swoją sprawność komunikacyjną.


20 godz. ćwiczeń warsztatowych oraz 10 godzin samokształcenia.

Przedmiot w pełnym wymiarze realizowany w pomieszczeniu dydaktycznym UR.

Treści programowe

Lp. Tematy ćwiczeń konwersatoryjnych: Liczba godzin

1. Praktyczne zastosowanie języka – wprowadzenie do problematyki. 2

2. Efektywne możliwości komunikacyjne różnych poziomów grama-

tyki współczesnego języka polskiego.

2

4. Literalna treść wypowiedzi oraz rola kontekstu w komunikacji

językowej.

2

5. Strategie interakcyjne: informacyjno-weryfikacyjne, aksjologiczno-

emotywne, behawioralne.

2

6. Aluzja, ironia, metafora jako mechanizmy komunikacji niedosłow-

nej.

2

7. Wnioskowanie na podstawie komunikatu werbalnego. 2

8. Podstawowe błędy w argumentacji i nieuczciwe chwyty w dysku-

sji.

2

9. Naiwne praktyki manipulacyjne – presja, szantaż, kłamstwo. Ma-

nipulacje komunikacyjne w praktyce.

2

10. Grzeczność językowa a sprawność i skuteczność komunikacyjna. 2

Suma godzin 20

Metody dy- Analiza przypadków, prezentacje, dyskusja, rozwiązywanie zadań.

121

daktyczne

Sposób(y) i

forma(y)

zaliczenia

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie 60% punktacji przewidzianej za aktyw-

ny udział w zajęciach konwersatoryjnych. Punktacja obejmuje przygotowanie teore-

tyczne do ćwiczeń oraz udział w dyskusji:

mniej niż 60% poprawnych odpowiedzi ocena niedostateczna,

60% poprawnych odpowiedzi ocena dostateczna,

70% ocena plus dostateczna,

80% ocena dobra,

85% ocena plus dobra,

90%–100% ocena bardzo dobra.

Metody i

kryteria oce-

ny

Efekty

kształ-

cenia

Na ocenę niedo-

stateczną

Na ocenę dosta-

teczną

Na ocenę dobrą Na ocenę bardzo

dobrą

IXC10/

J

_W01

Student/-ka nie

ma podstawo-

wej wiedzy z

zakresu języko-

znawstwa

pragmatyczne-

go.

Student/-ka

umie wybrane

zagadnienia z z

zakresu języko-

znawstwa

pragmatyczne-

go.

Student/-ka

umie większość

zagadnień z

zakresu języko-

znawstwa

pragmatyczne-

go.

Student/-ka zna

wszystkie oma-

wiane zagad-

nienia z zakresu

językoznawstwa

pragmatyczne-

go.

IXC10/

J _U01

Student/-ka nie

potrafi dokonać

analizy wybra-

nych typów

wypowiedzi z

uwzględnieniem

wyznaczników

pragmalingwi-

stycznych.

Student/-ka

analizuje nie-

które z wybra-

nych typów

wypowiedzi z

uwzględnieniem

wyznaczników

pragmalingwi-

stycznych.

Student/-ka

analizuje więk-

szość z wybra-

nych typów

wypowiedzi z

uwzględnieniem

wyznaczników

pragmalingwi-

stycznych.

Student/-ka

analizuje

wszystkie

wskazane typy

wypowiedzi z

uwzględnieniem

wyznaczników

pragmalingwi-

stycznych.

IXC10/

J _K01

Student/-ka w

ogóle nie pod-

nosi swojej

sprawności

komunikacyj-

nej.

Student/-ka

podnosi niektó-

re aspekty swo-

jej sprawności

komunikacyj-

nej.

Student/-ka

znacznie podno-

si swoją spraw-

ność komunika-

cyjną.

Student/-ka

zdecydowanie

podnosi swoją

sprawność ko-

munikacyjną.

Całkowity

nakład pracy

studenta po-

trzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów w

godzinach

Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studenta

Ćwiczenia konwersatoryjne. 20 godz.

Przygotowanie teoretyczne do ćwiczeń. 50 godz.

Samokształcenie 10 godz.

122

oraz punk-

tach ECTS

Czas na przygotowanie wypowiedzi do

analizy w grupie konwersatoryjnej.

35 godz.


SUMA GODZIN 120


Język wy-

kładowy

polski

Literatura


pozycje bibliogra-

ficzne (w porozu-

mieniu z prowadzą-

cym przedmiot na

zajęciach organiza-

cyjnych).

Literatura podstawowa, do wyboru 4 pozycje bibliograficzne:

Awdiejew A, 1987, Pragmatyczne podstawy interpretacji wypowiedzi. Kraków.

Awdiejew A., 1991, Strategie konwersacyjne (próba typologii), „Socjolingwistyka”

XI.

Awdiejew A., 2004, Gramatyka interakcji werbalnej, Kraków.

Cialdini R. B., 2009, Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańsk.

Gleason J. B., Ratner N. B., red., 2005, Psycholingwistyka, Gdańsk.

Filip G., 2013, Mistrzowie gry na argumenty – Kałużyński, Treugutt, Bieńkowski,

Rzeszów.

Grice H. P., 1980, Logika a konwersacja [w] Język w świetle nauki. Wybór B. Sta-

nosz. Warszawa.

Huszcza R., 1996, Honoryfikatywność. Gramatyka. Pragmatyka. Typologia, Warsza-

wa:

Indyk M., 1992, Obszary pragmatyki. [w] Po strukturalizmie. Współczesne badania

teoretycznoliteracki,. Wrocław.

Kochan M., 2005, Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach,

Kraków.

Kurcz I., 2005, Psychologia języka i komunikacji, Warszawa.

Marcjanik M., 1993, Etykieta językowa [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiń-

ski, Wrocław, s. 271–281.

Marcjanik M., 2000, Polska grzeczność językowa, Kielce.

Marcjanik M., 2001, W kręgu grzeczności. Wybór prac z zakresu polskiej etykiety

językowej, Kielce.

Marcjanik M., red., 2007, Grzeczność na krańcach świata, Warszawa: Językowe, mię-

dzyjęzykowe, kulturowe i międzykulturowe aspekty grzeczności, s. 15-36.

Marcjanik M., 2013, Mówimy uprzejmie. Poradnik językowego savoir-vivre’u, War-

szawa.

Searle J.R., 1994, Czynności mowy. Rozważania z filozofii języka., przeł. B. Chwedeń-

123

czuk, Warszawa.

Tkaczyk L., 1996, Komunikacja niewerbalna. Postawa. Mimika. Gest, Wrocław.

Tokarz M., 2006, Argumentacja. Perswazja. Manipulacja, Gdańsk.

Literatura uzupełniająca do studiowania pozaprogramowego:

Awdiejew A., red., 1999, Gramatyka komunikacyjna, Warszawa–Kraków.

Galasiński D., 1992, Chwalenie się jako perswazyjny akt mowy, Kraków.

Pisarek W., 2002, Nowa retoryka dziennikarska, Kraków.

Skudrzykowa A., Urban K., 2000, Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i

pragmatyki językowej. Kraków-Warszawa.

Podpis koor-

dynatora

przedmiotu

Podpis kie-

rownika jed-

nostki

IXC11/J. JĘZYK MÓWIONY MIESZKAŃCÓW WSPÓŁCZESNEJ POLSKIEJ WSI:

Nazwa przedmiotu Język mówiony mieszkańców współczesnej

polskiej wsi

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/Zakład Języka Polskiego


Studia



Rodzaj przedmiotu fakultatywny

Rok i semestr studiów rok drugi/semestr czwarty


tu

Dr Ewa Oronowicz-Kida

124




Dr Agnieszka Myszka

Dr Ewa Oronowicz-Kida


C1. Utrwalenie wiedzy o terytorialnym zróżnicowaniu polszczyzny i systemowych cechach

głównych dialektów polskich.

C2. Wyeksponowanie uwarunkowanych pokoleniowo, sytuacyjnie, socjologicznie, środowisko-

wo, kontekstowo, idiologicznie sposobów mówienia na wsi.

C3. Uświadomienie przyczyn przemian językowych mieszkańców wsi ze szczególnym uwzględ-

nieniem kontekstu cywilizacyjno-kulturowego.

Wymagania wstępne Znajomość podstaw dialektologii polskiej.

Efekty kształcenia

Wiedza:

IXC11/J_01W: Student(ka) zna szczegółową terminologię

z zakresu współczesnej dialektologii.

IXC11/J_02W: Student(ka) zna metody interpretacji

i klasyfikacji zjawisk językowych z dziedziny dialektologii.

IXC11/J_03W:Student(ka) ma pogłębioną wiedzę

o kompleksowej naturze języka i o historycznej zmienności jego

znaczeń.

Umiejętności:

IXC11/J_01U: Student(ka) potrafi wyszukiwać, analizować, oce-

niać, selekcjonować, użytkować i prezentować informacje zwią-

zane z językiem mówionym współczesnej wsi.

IXC11/J_02U: Student(ka) wykrywa zależności między proce-

sami społecznymi i kulturowymi a zmianami w języku miesz-

kańców współczesnej wsi.

IXC11/J_03U: Student(ka) posiada pogłębioną umiejętność

przygotowania prezentacji, wystąpień ustnych dotyczących

współczesnego języka mieszkańców wsi z wykorzystaniem po-

głębionych ujęć teoretycznych i różnych źródeł.


125

IXC11/J_01K: Student(ka) potrafi współdziałać i pracować

w grupie, przyjmując w niej różne role.


Konwersatorium - 20+10 (s)

Treści programowe

LP. Treści merytoryczne przedmiotu

LICZBA GODZIN

1. Zapoznanie z problematyką zajęć, literaturą i warunkami zaliczenia

przedmiotu.

1

2. Definicja współczesnej dialektologii i jej najważniejsze zadania.

Ewolucja pojęcia gwary i dialektu w historii polskiej dialektologii.

Język mówiony mieszkańców wsi.

2

3 Współczesna polszczyzna wiejska a czynniki pozajęzykowe. 2

4. Stosunek mieszkańców wsi do gwary. 2

5. Kierunki badań współczesnej leksyki gwarowej 2

6. Leksyka gwarowa w kontekście przemian kulturowych

i społecznych:

a) Przemijająca kultura materialna – zanikające leksemy. b) Współczesna kultura materialna – nowa leksyka. c) Progresja i regresja wiejskiego systemu leksykalnego

na przykładzie słownictwa kulinarnego.

4

4

2

7. Gwarowe słownictwo rzadkie. 2

8. Tradycja i żywe procesy animizacyjne w środowiskach wiejskich. 2

9. Nowa rzeczywistość społeczno-gospodarcza we współczesnych

tekstach folklorystycznych.

2

10. Rekonstruowanie gwary. 2

11. Procesy integracyjne w języku mieszkańców wsi. 2

12. Pisemne kolokwium zaliczeniowe. 1

126

Metody dydaktyczne elementy wykładu, dyskusja, prezentacja, analiza

i interpretacja tekstów, eksploracja terenowa

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie z oceną.

Ocena formatywna:

F1. Ocena aktywności na zajęciach, zrozumienia oma-

wianych zagadnień (na każdych zajęciach).

F2. Ocena zadanej pracy indywidualnej lub grupowej

(referatów, prezentacji, gromadzenia materiałów języ-

kowych w terenie).


P1. Ocena z pisemnego kolokwium na zakończenie zajęć.

Metody i kryteria oceny Ocena łączna z kolokwium, frekwencji oraz aktywności

na zajęciach.

Ocena z kolokwium – 50% ostatecznej oceny;

Aktywność na zajęciach, przygotowanie do zajęć (refera-

ty, prezentacje) – 40% ostatecznej oceny;

Frekwencja na zajęciach – 10 % ostatecznej oceny.




punktach ECTS


Ćwiczenia

Przygotowanie do ćwi-

czeń

Czas na eksplorację tere-

nową (np. dokonywanie

nagrań; gromadzenie

materiału onomastyczne-

go)

Czas na opracowanie

zgromadzonego materia-

30

10

15

15

127

łu.

Czas na przygotowanie

referatów, prezentacji.

Udział w konsultacjach.

Przygotowanie do koń-

cowego kolokwium.

Suma godzin

Liczba punktów ECTS

10

2

3

85

3

Język wykładowy polski


przedmiotu

Nie przewiduje się

Literatura



nych).



pracy zawodowej.


1. Kucała M., 2001, Gwary i regionalne odmiany pol-szczyzny w XX wieku, (w:) Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju, red. S. Dubisz, S. Gajda, Warszawa, s. 193-198.

2. J. Kąś, H. Kurek, Język wsi, [w:] Najnowsze dzieje jężyków słowiańskich. Język polski, red. S. Gajda, Opole 2001.

3. Kurek H., Zróżnicowanie polszczyzny wiejskiej a czynniki pozajęzykowe, [w:] Gwary dziś. 3. We-wnętrzne zróżnicowanie języka wsi, red. J. Siero-ciuk, Poznań 2006.

4. Ożóg K., 1998, Język polskiej wsi na tle przemian współczesnej polszczyzny, (w:) Teoretyczne, ba-dawcze i dydaktyczne założenia dialektologii, red. S. Gala, Łódź, s. 119-125.


1.Cygan S., Zmiany w słownictwie mieszkańców

wsi w kontekście przemian społeczno-

kulturowych, [w:] Kieleckie Studia Filologiczne, t.

10, red. I. Bobrowski, Kielce 1996.

Dawidziak-Kładoczna M., Zapożyczone nazwy

potraw w języku polskim, Język a Kultura, t. 18,

Wielokulturowość w języku, red. A. Dąbrowska,

128

A. Burzyńska-Kamieniecka, Wrocław 2006.

2. Długosz-Kurczabowa K., Językowe procesy in-

tegracyjne (na materiale małopolskiej gwary wsi

Chrusty), Poradnik Językowy, z. 7, 2005.

3. Grochola-Szczepanek H., Wpływ przemian spo-

łecznych i kulturowych na mowę mieszkańców wsi

(na przykładzie wsi Rzepińska), [w:] Gwary dziś.

3. Wewnętrzne zróżnicowanie języka wsi, red. J.

Sierociuk, Poznań 2006.

4.Kąś J., Metodologia badań leksyki gwarowej

w kontekście współczesnych przemian kulturo-

wych i społecznych, [w:] Gwary dziś. 1. Metodolo-

gia badań, red. J. Sierociuk, Poznań 2001, s. 191-

200.

5.Kąś J., Słownictwo gwarowe i ogólnopolskie

w mowie ludności wiejskiej (na materiale gwar

orawskich), Podkarpackie Spotkania. Literatura –

Język – Kultura, t. 3, Kultura wsi podkarpackiej,

red. H. Kurek, F. Tereszkiewicz, Kraków 2003.

6.Kucała M., Rekonstruowanie gwary, [w:] Studia

Dialektologiczne II, red. J. Okoniowa, B. Dunaj,

Kraków 2002, s. 53-59.

6.Kurek H., 1995, Przemiany językowe wsi regio-

nu krośnieńskiego. Studium socjolingwistyczne,

Kraków.

7.Kurek H., 2003, Przemiany leksyki gwarowej

na Podkarpaciu, Kraków.

8.Pelcowa H., Metodologia badań leksyki gwaro-

wej u schyłku XX wieku, [w:] Gwary dziś. 1. Meto-

dologia badań, red. J. Sierociuk, Poznań 2001, s.

183-189.

9. J. Sierociuk, Język mieszkańców wsi czy gwara?

Problem nie tylko teoretyczny, Prace Filologiczne,

t. 80, Warszawa 2007.

10.Tyrpa A., Językowy obraz świata w gwarach

(przegląd dokonań), Język a Kultura, t. 20, Tom

Jubileuszowy, red. A. Dąbrowska, Wrocław 2008,

s. 297-306.

11.Witaszek-Samborska M., O innowacjach se-

129

mantycznych we współczesnym słownictwie kuli-

narnym, Poradnik Językowy, z. 6, 2006.

12.Witaszek-Samborska M., Nazwy pożywienia

w Słowniku języka polskiego pod red. M. szymcza-

ka i w Uniwersalnym słowniku języka polskiego

pod red. S. Dubisza, Poradnik Językowy, z. 4,

2006.

13.Wyderka B., O gwarowym słownictwie rzad-

kim, [w:] Gwary dziś. 4. Konteksty dialektologii,

red. J. Sierociuk, Poznań 2007, s. 171-176.

IXC12/J. WPROWADZENIE DO ONOMASTYKI:

(1) Nazwa przedmiotu Wprowadzenie do onomastyki


przedmiot


(3) Kod przedmiotu IXC12/J

(4) Studia



(5) Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, językoznawczy

(6) Rok i semestr studiów Rok II, semestr 4

(7) Imię i nazwisko koordynatora przed-

miotu

Dr Agnieszka Myszka

(8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej

(osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu

Dr Agnieszka Myszka


C1: Zapoznanie studentów ze stanu badań onomastycznych prowadzonych w przeszłości

i współcześnie na terenie Rzeszowszczyzny i całej Polski;

C2: Przedstawienie różnych metod badań nazw własnych

C3: Zapoznanie studentów z dziedzictwem kulturowym utrwalonym w nazwach, zwłaszcza geo-

graficznych,

C4: Wykształcenie umiejętności interpretacji etymologii i struktury najbardziej popularnych

typów nazewniczych,

C5:Zapoznanie ze źródłami do badań nazw własnych i leksykonami onomastycznymi.

(10) Wymagania

wstępne

Wiedza z zakresu językoznawstwa polskiego na poziomie studiów poloni-

stycznych I stopnia.

Wiedza z zakresu gramatyki języka polskiego (w szczególności słowotwór-

stwa) na poziomie studiów polonistycznych I stopnia

130

(11) Efekty

kształcenia

1. Wiedza:

Student/ka zna główne kierunki językoznawcze i wie, jakie metody badaw-

cze one wykorzystują; w szczególności zna historię i metodologię badań

onomastycznych, a także rozumie historyczny charakter kształtowania się

wybranych teorii i szkół badawczych w zakresie językoznawstwa polskiego

2. Wiedza:

Student/ka zna i wskazuje powiązania pomiędzy onomastyką a innymi dys-

cyplinami naukowymi: historią, geografią, dialektologią, kulturą, ponadto

rozumie większość nurtów badań nad językiem polskim w kontekście dia-

chronicznym i synchronicznym ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju

i zróżnicowania regionalnego oraz społecznego nazewnictwa

3. Umiejętności:

Student/ka potrafi wyszukiwać, analizować, kategoryzować, selekcjonować

i użytkować informacje z zakresu nazewnictwa polskiego oraz formułować

na tej podstawie krytyczne sądy

4. Umiejętności:

Student/ka posiada umiejętność przygotowania prac pisemnych w języku

polskim o charakterze szczegółowym, z wykorzystaniem pogłębionych ujęć

teoretycznych, a także różnych źródeł z zakresu onomastyki polskiej

5. Umiejętności:

Student/ka potrafi samodzielnie przygotować i przedstawić wystąpienie

ustne w języku polskim na wybrany temat na podstawie tekstów źródło-

wych




LP.

Treści merytoryczne przedmiotu

Liczba

godzin

1. Zapoznanie z podstawowym słownictwem onomastycznym; literatura onoma-

styczna; metody gromadzenia materiału onomastycznego. Nazwa pospolita a

nazwa własna; wyznaczniki nazwowości

2

2. Antroponimia – historia tej dziedziny badań, jej zakres, działy, metody; Kształ-

towanie się polskiego systemu imienniczego – metoda historycznojęzykowa

2

3. Nazwisko jako drugi człon nazwy osobowej w języku polskim. Historia kształ-

towania się nazwiska; geneza nazwisk polskich; mity o nazwiskach szlachec-

kich, mieszczańskich i chłopskich; odmiana nazwisk polskich i obcych

1+2 s

4. Przezwisko jako nieobligatoryjny człon nazwy osobowej; definicja, różnice

między przydomkiem, pseudonimem a przezwiskiem; sposoby tworzenia

przezwisk młodzieżowych i ludowych – metoda socjolingwistyczna

1 +2 s.

5. Historia osadnictwa na ziemi rzeszowskiej, wielkie własności ziemskie; wła-

sność ziemska a toponimia (nazwy dzierżawcze, patronimiczne, nieliczne słu-

żebne i etniczne) – etymologie ludowe i naukowe – metoda strukturalna

2

131

6. Elementy kultury materialnej utrwalone w toponimach (kamieńce, folwarczy-

ska, zamczysko, patria). Elementy kultury niematerialnej (wole, wólki, lgoty,

wyręby, pasieki, działy, pogorzały, zagony, przyczki, morgi, staje)

1

7. Nazwy relacyjne: deminutywne, przeniesione, ponowione, przyimkowe; cechy

językowe podkarpackich nazw (charakterystyczne sufiksy, elementy gwary)

1

8. Nazwy wodne i nazwy górskie – cechy charakterystyczne tej grupy mian; po-

chodzenie oronimów i hydronimów polskich

2 s

9. Zoonimia miejska i ludowa; systemy nazewnicze ogrodów zoologicznych,

związków kynologicznych itp.

1+2s

10. Onomastyka literacka – przedmiot badań, metody; Funkcje nazw własnych

w utworach literackich

1

11. Chrematonimia jako jeden z nowszych działów onomastyki; Chrematonimy a

urbonimy – semantyka, budowa, funkcje

1+2 s.

12. Sposoby nominacji różnego typu obiektów; znaczenie motywacji

w onomastyce; motywacja a etymologia

1+ 3s

13. Przydatność różnych typów słowników w badaniach onomastycznych (zajęcia

w czytelni – prezentacja słowników języka polskiego, etymologicznych, gwar

polskich, Słownika geograficznego Królestwa Polskiego. Słownika nazwisk,

słowników imion itp.)

1+2s

(14) Metody

dydaktyczne

prezentacje multimedialne,

referowanie zagadnień przez studentów,

praca w grupach,

praca ze słownikami,

ćwiczenia praktyczne (analiza słowotwórcza i etymologiczno-motywacyjna

nazw),

praca z tekstem audiowizualnym – analiza, dyskusja problemowa;

zajęcia odbywają się z użyciem środków audiowizualnych i słowników onoma-

stycznych i etymologicznych

(15) Spo-

sób(y)

i forma(y)

zaliczenia


aktywny udział w zajęciach,

napisanie na ocenę pozytywną kolokwium zaliczeniowego

napisanie pracy badawczej

przygotowanie referatu lub prezentacji (nie jest obowiązkowe, by uzyskać zali-

czenie przedmiotu)

(16) Metody

i kryteria oce-

ny

Na ocenę niedo-

stateczną

Na ocenę dosta-

teczną

Na ocenę dobrą Na ocenę bardzo

dobrą

Efekt 1

Student/ka nie zna głównych kierunków języ-koznawczych i metod badaw-czych wykorzy-stywanych w onomastyce; nie wie, w jaki

Student/ka po-bieżnie zna główne kierunki językoznawcze; z pomocą wy-mienia i charakteryzuje metodologię w nich wykorzy-

Student/ka do-brze wymienia główne kierunki językoznawcze i charakteryzuje metody badaw-cze w nich wy-korzystywane; dobrze zna hi-

Student/ka bar-dzo dobrze zna i wymienia główne kierunki językoznawcze, ponadto wska-zuje metody badawcze w nich wykorzy-

132

sposób się one kształtowały

stywaną; w szczególności omawia historię i metodologię badań onoma-stycznych.

storię i metodologię badań onoma-stycznych, a także rozumie historyczny charakter kształ-towania się nie-których teorii i szkół badaw-czych w zakresie językoznawstwa polskiego

stywane; w szczególności bardzo dobrze zna historię i metodologię badań onoma-stycznych, a także rozumie historyczny charakter kształ-towania się wy-branych teorii i szkół badaw-czych w zakresie językoznawstwa polskiego

Efekt 2

Student/ka bar-dzo słabo lub wcale nie zna powiązań po-między onoma-styką a innymi dyscyplinami naukowymi, ponadto nie rozumie nurtów badań nad języ-kiem polskim w kontekście diachronicznym i synchronicznym

Student/ka po-trafi wskazać niektóre powią-zania pomiędzy onomastyką a innymi dyscy-plinami nauko-wymi, ponadto rozumie przy-najmniej część nurtów badań nad językiem polskim w kontekście diachronicznym i synchronicznym

Student/ka zna i wskazuje wiele powiązań po-między onoma-styką a innymi dyscyplinami naukowymi, ponadto rozu-mie badania nad językiem pol-skim w kontekście diachronicznym i synchronicznym

Student/ka bar-dzo dobrze zna i bezbłędnie wskazuje po-wiązania pomię-dzy onomastyką a innymi dyscy-plinami nauko-wymi, ponadto rozumie więk-szość nurtów badań nad języ-kiem polskim w kontekście diachronicznym i synchronicznym

Efekt 3

Student/ka nie potrafi wyszu-kiwać, analizo-wać, kategory-zować, selekcjo-nować ani użyt-kować informa-cji z zakresu nazewnictwa polskiego, ma ponadto pro-blemy z formułowaniem wniosków i sądów

Student/ka wyszukuje, z niewielką po-mocą analizuje, kategoryzuje, selekcjonuje i użytkuje in-formacje z zakresu na-zewnictwa pol-skiego, jednak popełnia przy tym błędy; ma problem z formułowaniem na tej pod-stawie wnio-sków

Student/ka wyszukuje, na ogół popraw-nie analizuje, kategoryzuje, selekcjonuje i użytkuje in-formacje z zakresu na-zewnictwa pol-skiego oraz for-mułuje na tej podstawie kry-tyczne sądy

Student/ka bezbłędnie wy-szukuje, po-prawnie analizu-je, kategoryzuje, selekcjonuje i użytkuje in-formacje z zakresu na-zewnictwa pol-skiego oraz for-mułuje na tej podstawie kry-tyczne, pogłę-bione sądy;

Efekt 4

Student/ka nie posiada umie-jętności przygo-towania prac pisemnych w języku pol-skim

Student/ka umie przygoto-wać pracę pi-semną w języku polskim, wyma-ga jednak pomo-cy przy doborze

Student/ka umie przygoto-wać pracę pi-semną w języku polskim o charakterze szczegółowym,

Student/ka umie przygotować pracę pisemną w języku pol-skim o charakterze szczegółowym,

133

o charakterze szczegółowym; ma problem z doborem ma-teriałów źró-dłowych i opracowań, popełnia wiele błędów

źródeł i opracowań; zdarza się mu/jej popeł-niać drobne błędy

z wykorzystaniem ujęć teore-tycznych, korzy-sta przy tym z różnych źródeł z zakresu ono-mastyki polskiej; zdarza się mu/jej jednak popełniać drob-ne błędy

z wykorzystaniem pogłębionych ujęć teoretycz-nych, wykorzy-stuje przy tym zróżnicowane źródła z zakresu onomastyki polskiej

Efekt 5

Student/ka nie potrafi samo-dzielnie przygo-tować i przedstawić wystąpienia ustnego w języku pol-skim na wybrany temat na podstawie tekstów źródło-wych, nawet przy znacznej pomocy

Student/ka po uzyskaniu od-powiednich wskazówek przygotowuje i przedstawia wystąpienie ustne w języku polskim na wybrany temat na podstawie tekstów źródło-wych

Student/ka samodzielnie przygotowuje i przedstawia wystąpienie ustne w języku polskim na wybrany temat na podstawie tekstów źródło-wych

Student/ka samodzielnie przygotowuje i przedstawia bardzo dobre wystąpienie ustne w języku polskim na wybrany temat na podstawie tekstów źródło-wych i innych materiałów, a przedstawiona praca nie budzi zastrzeżeń me-rytorycznych

Ocena łączna z kolokwium, pracy pisemnej, aktywności na zajęciach

i przygotowanej prezentacji:

ocena z kolokwium zaliczeniowego: 40% ostatecznej oceny (efekt 1 i 2)

ocena pracy badawczej: 20% ostatecznej oceny (efekt 3 i 4)

ocena przygotowanej prezentacji: 20% ostatecznej oceny (efekt 5)

aktywny udział w zajęciach: 20% ostatecznej oceny (efekt 1-3)

(17) Całkowity nakład pracy studenta po-trzebny do osiągnięcia za-łożonych efek-tów w godzinach oraz punktach ECTS

56 godzin:

15 godzin ćwiczeń

15 godzin samokształcenia

12 godzin na napisanie pracy

4 godziny przygotowania do prezentacji

10 godzin przygotowania do kolokwium.

3 ECTS

(18) Język wykładowy

polski

(19) Praktyki zawodowe w ramach przed.

---

(20) Literatu- Literatura podstawowa:

134

ra





wykorzystania w


dowej.

Górnowicz H., Wstęp do onomastyki, Gdańsk 1988.

Grzenia J., Słownik nazw własnych. Ortografia, wymowa, słowotwórstwo

i odmiana, Warszawa.

Jakus – Borkowa E., 1987, Nazewnictwo polskie, Opole 1980.

Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska-Feleszko, Warszawa –

Kraków 1998.

Rospond S., Mówią nazwy, Warszawa 1976.


Grodecki R., Wole i Lgoty. Przyczynek do dziejów osadnictwa w średniowiecznej

Polsce [w:] Studia z historii społecznej i gospodarczej poświęcone F. Buja-

kowi, Lwów 1931, s. 45-65.

Handke K., Polskie nazewnictwo miejskie, Warszawa 1992.

Karaś M., Nazwy miejscowe byłego powiatu strzyżowskiego [w:] Studia nad dzie-

jami Strzyżowa i okolic, red. S. Cynarski, Rzeszów 1980, s. 31 - 59.

Lubaś W., Nazwy miejscowe województwa krośnieńskiego [w:] Krosno. Studia

z dziejów miasta i regionu, red. S. Cynarski, Rzeszów 1995, s. 9-49.

Lubaś W., Nazwy miejscowości powiatu jasielskiego [w:] Studia z dziejów Jasła

i powiatu jasielskiego, red. J. Garbacik, Kraków 1964, s. 571-598.

Lubaś W., Nazwy terenowe powiatów jasielskiego i krośnieńskiego, cz. 1, „Ono-

mastica” VIII, 1963, s. 195-236, cz. 2, „Onomastica” IX, ,1964, s. 123-163.

Łemkowie w historii i kulturze Karpat, red. J. Czajkowski, Rzeszów-Sanok 1992.

Orzechowska A., Nazwy miejscowe dawnego powiatu pilźnieńskiego, Wrocław

1975.

Reczek S., Ze studiów nad onomastyczną przeszłością Rzeszowszczyzny [w:] Z

tradycji kulturalnych Rzeszowa i Rzeszowszczyzny, red. S. Frycie i S. Re-

czek, Rzeszów1966, s. 317-426.

Rieger J., Nazwy wodne dorzecza Sanu, Wrocław 1969.

Rymut K., Nazwiska Polaków, Kraków.

Rymut K., Nazwy miejscowe dawnego pow. bieckiego, Wrocław 1975.

Rzetelska-Feleszko E., Nazwy miejscowe [w:] Polskie nazwy własne. Encyklope-

dia, red. E. Rzetelska-Feleszko, Warszawa – Kraków 1998, s. 191-230.

Przydatne słowniki:

Nazwy miejscowe Polski: historia, pochodzenie, zmiany, red. K. Rymut, t. I-VI,

Kraków 1996-2007.

Rospond S., Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Wrocław 1984.

Rymut K., Nazwy miast Polski, Wrocław 1980.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F.

Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. I – XV, Warszawa 1880-1895,

1902.

Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych, wyd. K. Rymut, t. I-X, Kra-

ków 1992- 1994.

Słownik staropolskich nazw osobowych, t. I-VI, red. W. Taszycki, t. VII, z. 1-3,

red. M. Malec, Kraków 1965-1987.

Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce, t. I-III, Warszawa 1982-1984.

135

IXC12/J. HISTORIA JĘZYKA JAKO PRZEDMIOT DYDAKTYKI SZKOLNEJ:

(1) Nazwa przedmiotu HISTORIA JĘZYKA W DYDAKTYCE SZKOLNEJ


przedmiot



Studia

Kierunek studiów Poziom kształcenia Format studiów




Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Dr Małgorzata Kułakowska





C1: Zastosowanie wiedzy z zakresu językoznawstwa diachronicznego w przygotowaniu różnych

form zajęć szkolnych.

C2: Wykorzystanie zasobów Internetu do rozszerzenia warsztatu nauczyciela polonisty

o działania dydaktyczne związane z przekazywaniem wiedzy historycznojęzykowej.

C3: Przekonanie studentów jako przyszłych nauczycieli języka polskiego o konieczności wpro-

wadzania elementów historii języka polskiego do programu nauczania na wszystkich etapach

kształcenia

Wymagania

wstępne

Wiedza i umiejętności z zakresu historii języka (przedmiot na UR: gramatyka

historyczna języka polskiego z elementami historii języka polskiego)

na poziomie studiów polonistycznych I stopnia.

Wiedza i umiejętności z zakresu dydaktyki języka polskiego na poziomie

studiów polonistycznych I stopnia, oraz wiedza i umiejętności z zakresu

dydaktyki języka polskiego na poziomie studiów polonistycznych I stopnia

w semestrach 1-3.

Efekty kształce-

nia

Wiedza:

Student/studentka

IXC12/J _W01: analizuje tłumaczenia dawnych arcydzieł literatury po-

wszechnej pod kątem wprowadzenia treści histrycznojęzykowych

IXC12/J _W02: integruje treści przekazywane podczas lekcji muzealnych

z treściami historycznojęzykowymi

Umiejętności:

Student/studentka

IXC12/J _U01: tworzy scenariusze lekcji oraz zajęć pozalekcyjnych

z wykorzystaniem wiedzy z zakresu historii języka


Student/studentka

136

IXC12/J _K01: ocenia wartość portali edukacyjnych, pism poświęconych dy-

daktyce języka polskiego i poradników oraz oferty edukacyjnej placówek

muzealnych, motywując w dyskusji swoją ocenę

IXC12/J _K02: Ocenia zawartość podstaw programowych wszystkich szcze-

bli edukacji pod kątem możliwości wprowadzenia treści historycznojęzyko-

wych, uzasadniając oceny w dyskusji

IXC12/J _K03: dyskutuje nad rozwiązaniami dydaktycznymi proponowany-

mi przez kolegów, dzieląc się swoimi pomysłami i przemyśleniami.



Treści programowe

LP

Treści merytoryczne Liczba

go-

dzin

1. Zajęcia organizacyjne, warunki zaliczenia, omówienie programu

zajęć. Czy istnieje potrzeba zajęć przedstawiających propozycje

wprowadzania treści historycznojęzykowych w dydaktyce? - dys-

kusja

2

2. Analiza treści podstaw programowych na wszystkich szczeblach

edukacji pod kątem możliwości wprowadzenia elementów historii

języka. Czy treści historycznojęzykowe mogą być realizowane tak-

że w ramach innych niż lekcje form edukacji? – dyskusja (efektem

dyskusji będzie stworzenie listy takich form).

1

3. Lekcja muzealna – możliwości łączenia treści tego typu zajęć

z treściami historycznojęzykowymi na kolejnych lekcjach:

1. Przygotowanie do wycieczki do muzeum – wybór muzeum

i lekcji muzealnej na podstawie przygotowanych przez

studentów prezentacji oferty muzeów Podkarpacia (lub

Krakowa)

2. Prezentacja pomysłów jak połączyć treści wybranej lekcji

muzealnej i treści historycznojęzykowe (metoda: burza

mózgów)

3. Wycieczka do wybranego muzeum i udział w lekcji muze-

alnej (oprócz godzin dydaktycznych także godziny „niekon-

taktowe” na dotarcie do muzeum)

4. Omówienie lekcji muzealnej

5. Prezentacja zajęć (lekcji lub innych form edukacji)

12

137

z historii języka nawiązujących do treści lekcji muzealnej

i dyskusja

4. Treści historycznojęzykowe w analizie tłumaczeń arcydzieł daw-

nej literatury na przykładzie „Pieśni o Rolandzie”

1. Typy i funkcje archaizacji

2. Zestawienie tekstów tłumaczeń „Pieśni o Rolandzie: T.

Boya-Żeleńskiego i Jacka Kowalskiego

3. Odtworzenie innych tekstów Jacka Kowalskiego dyskusja

o funkcjach archaizacji

4. Prezentacja pomysłów na ćwiczenia związane

z archaizmami w tekstach omawianych na lekcjach języka

polskiego

3

5. Scenariusz uroczystości szkolnej lub uroczystości w innej placów-

ce oświatowo-kulturalnej z archaizacją

1. Analiza propozycji tego typu uroczystości w portalach

oświatowych takich jak np. Scholaris – dyskusja

z elementami oceny zawartości portali i innych źródeł (po-

radniki, pisma fachowe)

2. Przedstawienie propozycji scenariuszy imprez przygoto-

wanych przez studentów – dyskusja

4

6.

Gry edukacyjne – możliwości wykorzystania treści z zakresu ono-

mastyki w grze edukacyjnej

Moja mała ojczyzna – tworzenie scenariusza onomastycznej gry

edukacyjnej – praca w grupach

Testowanie gry

6

7. Zakończenie zajęć, podsumowanie, ewaluacja zajęć 2

Suma godzin 30

Metody dy-

daktyczne

prezentacje multimedialne przygotowywane przez osobę prowadzącą zajęcia

i przez studentów,

referowanie zagadnień przez studentów,

praca w grupach,

dyskusja: omówienie prezentowanych rozwiązań, „burza mózgów”

wycieczka dydaktyczna – lekcja muzealna,

przygotowanie gry dydaktycznej i udział w grze dydaktycznej;

138

Zajęcia odbywają się z użyciem środków audiowizualnych, komputerów

z dostępem do Internetu. 2 godziny dydaktyczne są przeznaczone na zajęcia

poza pomieszczeniami Uniwersytetu Rzeszowskiego (W zależności od typu

zajęć oferowanych przez wybrane muzeum wymiar godzinowy tych zajęć może

być w każdym przypadku inny)

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia


ocenie formatywnej podlega aktywny udział w dyskusjach i zaprezentowanie

na forum grupy swoich propozycji zajęć

ocena sumatywna jest oceną przygotowanych przez studenta co najmniej 2

prezentacji zajęć wykorzystujących treści historycznojęzykowe (w tym obo-

wiązkowo propozycja zajęć skorelowanych z tematyką lekcji muzealnej) oraz

oceną aktywności studenta podczas zajęć

Metody

i kryteria oce-

ny

Ocena łączna z prezentacji i aktywności na zajęciach:

ocena prezentacji (minimum 2, w tym propozycja zajęć skorelowanych

z tematyką lekcji muzealnej): 70% ostatecznej oceny (efekt: IXC12/J

_W02, IXC12/J _U01)

aktywny udział w zajęciach: 30% ostatecznej oceny (efekt: IXC12/J _W01,

IXC12/J _K01, IXC12/J _K02, IXC12/J _K03)

Całkowity na-kład pracy stu-denta potrzeb-ny do osiągnię-cia za-łożonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS



udział w ćwiczeniach 30 godz.

przygotowanie 2-4

prezentacji

28 godz.

przygotowanie zagad-

nień na zajęcia

15 godz.

udział w wycieczce do

muzeum

2 – 9 godz.

SUMA GODZIN 75 – 82 godz.

LICZBA PUNKTÓW

ECTS

3

Język wykła-dowy

polski

Praktyki za-wodowe w ramach przed.

---

Literatura


139





wykorzystania w


dowej.

Dubisz S., Język. Historia – Kultura. Warszawa2002.

Walczak B., Zarys dziejów języka polskiego, Wrocław 1999.

Wiśniewska H., Polszczyzna przez wieki Łódź, 2009.

Literatura uzupełniająca (wybór):

Badowska A., Inspiracje pomysły. Książka pomocnicza dla twórczego nauczyciela,

Wrocław 2000.

Borejszo M., Boże Narodzenie w polskiej kulturze, Poznań 1986.

Dąbrowa M., Szkolne wycieczki historyczne, Warszawa 1975.

Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty. Red. A. Janus-Sitarz. Kra-

ków 2005.

Filiciak M., Zabawa naszych czasów, Nowa Polszczyzna nr 4, 2005, s. 7-11.

Goźlińska E. Jak skonstruować grę dydaktyczną? Warszawa 2004.

Gry i zabawy w kształceniu językowym, propozycje, scenariusze, projekty, pod

red. H. Wiśniewskiej, Lublin 2000.

Jakus – Borkowa E., 1987, Nazewnictwo polskie, Opole 1980.

Jaworska M., Regionalizm w nauczaniu początkowym [W:] Życie Szkoły nr 9/96

Kowalski J., Niezbędnik krzyżowca. Pieśni i opowieści krucjatowe, Poznań

2006;

Kowalski J., Niezbędnik Trubadura. Dumania, kancony i romanse, Poznań 2007.

Kowalski M., Gra w klasie, Między nami polonistami. Numer Sygnalny, 2005, s.

11-14.

Kułakowska M., Myszka A., Kształcenie językowe w dobie kultury masowej poli-

sensorycznej” pod red. U. Kopeć, Z. Sibigi, Historia języka w dydaktyce szkolnej

z perspektywy nauczyciela akademickiego, Rzeszów 2010, s.198 – 210.

Nagajowa M.,: Nauka o języku dla nauki języka. Warszawa 1995.

Nauka o języku polskim w reformowanej szkole. Red. A. Mikołajczuk, J. Puzynina,

Warszawa 2001.

Rospond S., Mówią nazwy, Warszawa 1976.

Skrzypczak M., RPG jako narzędzie pomocnicze w procesie edukacyjnym Reme-

dium. nr 7/8, 2006, s. 16-17.

Uherek P., Strach ma oczy wideo, Nowa Polszczyzna. nr 3, – 2005, s. 8-9.

Unger P., Muzea w nauczaniu historii, Warszawa 1988.

Walczak B., Język jako składnik tożsamości narodowej, w: Język, tożsamość, reli-

gia, red. G. Cyran, G. Skorupska-Raczyńska, Gorzów Wielkopolski 2009, s. 9-18.

140

Wojnar I., Muzeum czyli Trwanie obecności, Warszawa 1991

Publikacje dostępne w Internecie (wybór):

Sielicka-Jastrzębska J., Lekcje muzealne,

http://www.1944.pl/edukacja_i_kultura/dla_uczniow/

Jurczyk I., Lekcja muzealna propozycją wzbogacenia szkolnego procesu

dydaktyczno-wychowawczego,

http://www.muzeumrzemiosla.pl/index.php?page=artykuly&id=1

Malinowski M., Sobieski – gospodarz

http://www.wilanow-palac.pl/sobieski_gospodarz.html

Portale edukacyjne (wybór):

http://www.edugames.pl/gry/index/k1/32,gry_jezyk_polski/

http://literka.pl

http://www.publikacje.ovh.org/

http://www.publikacjenauczycieli.pl/

http://83.15.153.174/lopata/scen_impr_sw.htm

http://zabawyjezykiempolskim.wordpress.com/

http://www.scholaris.pl/

http://www.hamlet.edu.pl/

IXC12A/J. CHWYTY RETORYCZNE:

Nazwa przedmiotu Chwyty retoryczne

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Retoryki i Pragmatyki Komunikacyjnej

Kod przedmiotu XIIIA7

Studia



Rodzaj przedmiotu Przedmiot fakultatywny

Rok i semestr studiów rok drugi/ semestr czwarty

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr hab. prof. UR Grażyna Filip

Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób pro-

wadzących) zajęcia z przedmiotu

dr Magdalena Patro-Kucab

lub pracownicy ZRiPK

141


C1. Zapoznanie studentów z prawami retoryki, mechanizmami perswazji, argumentacji i manipulacji.

C2. Zapoznanie studentów ze środkami i figurami retorycznymi oraz ich wykorzystaniem w praktyce zawodowej.

Wymagania wstępne Posiadanie przez studenta podstawowej wiedzy z historii retoryki.

Efekty kształcenia Wiedza

Student/ka:

W01 – zna podstawowe pojęcia z zakresu komunikacji społecznej i medialnej;

W02 – rozumie konieczność sprawnego i perswazyjnego komunikowania się w różnych

sytuacjach;

Umiejętności

Student/ka

U01 – potrafi prezentować własne poglądy, idee i pomysły oraz przekonywać do nich roz-

mówców;


Student/ka:

K01 – rozumie potrzebę rozwoju posiadanych przez siebie umiejętności i wiedzy;

K02 – potrafić współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role;



Treści programowe

Lp. Treści merytoryczne/ wybór problematyki po konsultacji ze studentami:

1. Style retoryczne, figury retoryczne oraz reguły ich stosowania w celu osiągnięcia zamie-

rzonych efektów wypowiedzi. Z wykorzystaniem właściwych tekstów oraz samodzielnymi

próbami oratorskimi.

2. Etykieta językowa:

Grzeczność w wywiadzie prasowym;

Językowe strategie grzeczności w dyskusji;

Akty etykiety językowej wyrażające brak zgody z opinią rozmówcy;

Sposoby kończenia rozmowy w sytuacji oficjalnej;

3. Język polityki a współczesna kultura polityczna:

Język polityki;

Wykorzystanie ironii do walki politycznej;

Językowe środki zwalczania przeciwnika;

Językowe sposoby przedstawiania i komentowania wydarzeń politycznych;

„Przyklejanie etykietek”;

Prostowanie jako specyficzny środek manipulacji tekstowo-językowej;

4. Komplement – jedna z najpotężniejszych retorycznych strategii świata: Komplement i

komplementowanie jako strategia komunikacyjna;

Wprowadzenie do sztuki komplementowania;

Komplementy z całego świata;

Urok językowej wirtuozerii – poradnik jak prawić komplementy.

5. Retoryczne, stylistyczne i pragmalingwistyczne sposoby i funkcje argumentowania:

Teoria argumentacji a wpływ na odbiorcę;

142

Analiza argumentów;

Argumenty poparte autorytetem i przykładem;

6. Erystyka – sztuka dyskutowania w celu odniesienia zwycięstwa w dyskusji. Sofizmaty.

Podstawowe chwyty erystyczne. Z wykorzystaniem właściwych tekstów oraz samodziel-

nymi próbami oratorskimi.

7. Sztuka słowa – „żeby nas czytano i rozumiano, a tekst był poprawny i przekonujący”.

Metody dydaktyczne debata, dyskusja, projekty, prezentacje multimedialne

Sposób(y) i forma(y) zalicze-

nia

Ocena formatywna:

F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywność

w czasie omawianej tematyki przedmiotu.


P1. Ocena z wygłoszonej mowy, prowadzonej debaty i innych form krasomówstwa

zaprezentowanych podczas zajęć*.

*Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym

sylabusie efektów kształcenia.

Metody i kryteria oceny

W01 – zna pod-

stawowe pojęcia z

zakresu komunika-

cji społecznej

i medialnej


Student/ka nie

zna podstawo-

wych pojęć z

zakresu komuni-

kacji społecznej i

medialnej.

Student/ka zna

pojedyncze pojęcia

z zakresu komuni-

kacji społecznej

i medialnej.

Student/ka roz-

różnia większość

pojęć z zakresu

komunikacji

społecznej i

medialnej.

Student/ka roz-

różnia wszystkie

pojęcia z zakresu

komunikacji spo-

łecznej

i medialnej.

W02 – rozumie

konieczność

sprawnego i per-

swazyjnego komu-

nikowania się w

różnych sytuacjach

Student/ka nie

rozumie istoty

sprawnego

i perswazyjnego

komunikowania

się w różnych

sytuacjach.

Student/ka

w pojedynczych

przypadkach

rozumie istotę

sprawnego

i perswazyjnego

komunikowania

się w różnych

sytuacjach.

Student/ka

w większości

przypadków

rozumie istotę

sprawnego

i perswazyjnego

komunikowania

się w różnych

sytuacjach.

Student/ka we

wszystkich przy-

padkach rozumie

istotę sprawnego

i perswazyjnego

komunikowania

się w różnych

sytuacjach.

U01 – potrafi

prezentować

własne poglądy,

idee i pomysły oraz

przekonywać do

nich rozmówców

Student/ka nie

potrafi prezento-

wać własnych

poglądów, idei

i pomysłów oraz

przekonywać do

nich rozmówców.

Student/ka potra-

fi w pojedynczych

przypadkach

prezentować

własne poglądy,

idee i pomysły oraz

przekonywać do

nich rozmówców.

Student/ka potrafi

w większości

przypadków pre-

zentować własne

poglądy, idee i

pomysły oraz

przekonywać do

nich rozmówców.

Student/ka potrafi

samodzielnie we

wszystkich przy-

padkach prezen-

tować własne

poglądy, idee i

pomysły oraz

przekonywać do

nich rozmówców.

Całkowity nakład pracy stu-

denta potrzebny do osiągnię-



dzin/nakład pracy

143

w godzinach oraz punktach

ECTS

ćwiczenia 30 godz.

praca studenta (przygotowanie do zajęć, samokształcenie, wykony-

wanie projektów itp.)

60 godz.



Praktyki zawodowe

w ramach przedmiotu

nie dotyczy


(w porozumieniu z prowadzącym przedmiot

na zajęciach organizacyjnych).


I. Źródła (wybór, prace najważniejsze):

Kwintylian, Kształcenie mówcy, tł. M. Brożek, Wrocław 1951. [ks. I, II, X]

Schopenhauer A., Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, tł. B. i Ł. Konarscy, Kraków

1976.

II. Opracowania (wybór, prace najważniejsze):

Barthes R., Analiza retoryczna, przeł. K. Falicka, „Pamiętnik Literacki” 1977, z. 2, s.

251–256.

Antas J., O kłamstwie i kłamaniu, Kraków 1999.

Barthes R., Teoria tekstu, przeł. A. Milecki, w: Współczesna teoria badań literackich za

granicą, t. 4, cz. 2, oprac. H. Markiewicz, Kraków 1992.

Bralczyk J., Język na sprzedaż, wyd. 2, Warszawa 2000.

Buttler D., H. Kurkowska, H. Satkiewicz, Kultura języka polskiego, warszawa 1971.

Cialdini R., Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, przekł. B. Wojciszke, Gdańsk

1999.

Dziennikarstwo i świat mediów, pod red. Z. Baurera i E. Chudzińskiego, wyd. zmien. I

rozsz., Kraków 2000.

Dubisz S., Język i polityka. Szkice z historii stylu retorycznego, Warszawa 1992.

Filip G., Mistrzowie gry na argumenty. Kałużyński, Treugutt, Bieńkowski, Rzeszów 2013.

Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 1999.

Galasiński D., Chwalenie się jako perswazyjny akt mowy, Kraków 1992.

Głowiński M., Nowomowa po polsku, Warszawa 1990.

Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1997.

Jaroszyński Cz., Jaroszyński P., Podstawy retoryki klasycznej, Warszawa 1998.

Język polityki a współczesna kultura polityczna, pod red. J. Anusiewicz i B. Sicińskiego,

„Język a kultura” 1994, t. 11.

Język w mediach masowych, pod red. J. Bralczyka i K. Mosiołek-Kłosińskiej, Warszawa

2001.

Kamińska-Szmaj I., Słowa na wolności, Wrocław 2000.

Karwat M., Sztuka manipulacji politycznej, Toruń 1999.

Kniagininowa M., Pisarek W., Język informacji prasowej, Kraków 1966.

Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1998.

Kurcz I., Psychologia języka i komunikacji, Warszawa 2000.

Lichański J. Z., Retoryka. Od renesansu do współczesności: tradycja i innowacja, War-

szawa 2000.

Lichański J.Z., Retoryka. Od średniowiecza do baroku. Teoria i praktyka, Warszawa

1992.

Mrozowski M., Media masowe. Władza, rozrywka, biznes, Warszawa 2001.

144




zawodowej.

Myśliwiec G., Techniki i triki negocjacyjne, Warszawa 1999.

Ożóg K., Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku, Rzeszów 2001.

Pisarek W. – prace wskazane w publikacji Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 200, s.

279–280.

Perelman Ch., Logika prawnicza. Nowa retoryka, tł. J. Pajor, Warszawa 2003.

Pisarek W., Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002.

Pisarek W., Retoryka dziennikarska, Kraków 2002.

Polskojęzyczne publikacje – prace wskazane w publikacji Nowa retoryka dziennikarska,

Kraków 200, s. 280–281.

Retoryka, pod red. R. Przybylskiej i W. Przyczyny, Kraków 2000.

Retoryka dziś, pod red. M. Barłowskiej, A. Budzyńskiej Dacy, P. Wilczka, Warszawa

2009.

Volkmann R., Wprowadzenie do retoryki Greków i Rzymian, tłum. L. Bobiatyński, oprac.,

przyp., bibl. H. Cichocka, J.Z. Lichański, Warszawa 1995.

Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990.

MODUŁ IX: FILOLOGICZNY IX C. MODUŁ PRZEDMIOTÓW DO WYBORU/ FAKULTATYWNYCH

(Z MODUŁEM SEMINARYJNYM) Moduł kulturoznawczo-metodyczny:

IXC8/K. KULTURA I LITERATURA SARMACKA:

Nazwa przedmiotu Kultura i literatura sarmacka Nazwa jednostki prowadzącej przed-miot

Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego Oświecenia

Kod przedmiotu IXC8/K Studia

Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów filologia polska drugiego stopnia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, kulturoznawczy Rok i semestr studiów drugi/ semestr trzeci Imię i nazwisko koordynatora przed-miotu

dr Jolanta Kowal

Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu

dr Jolanta Kowal, dr Magdalena Patro-Kucab

Cele zajęć z przedmiotu C1. Zapoznanie studentów ze zjawiskami kulturowymi i literackimi będącymi wykwitem sarmatyzmu, jako formacji kulturowej. C2. Kształcenie umiejętności krytycznej refleksji nad procesami zachodzącymi w kulturze dawnej. Wymagania wstępne Student, przed rozpoczęciem nauki przedmiotu, powinien znać treść dzieł

literackich z zakresu literatury staropolskiej i oświeceniowej, które znajdują się w spisie lektur obowiązującym na studiach 1-go stopnia dla kierunku filologia polska oraz wykazywać się ogólną znajomością zjawisk kulturowych doby staropolskiej i epoki oświecenia, ze szczególnym uwzględnieniem zjawi-ska sarmatyzmu.

145

Efekty kształcenia Wiedza: IXC8/K_W01 – student/ka charakteryzuje zjawiska kulturowe i literackie będące wykwitem sarmatyzmu; IXC8/K_W02 – student/ka definiuje podstawowe pojęcia związane z kulturą i literaturą sarmacką. Umiejętności: IXC8/K_U01 – student/ka analizuje utwory literackie nawiązujące do tradycji sarmackiej; IXC8/K_U02 – student/ka poddaje krytycznemu oglądowi zjawiska kulturowe będące wykwitem sarmatyzmu; IXC8/K_U03 – student/ka rozpoznaje kontynuacje i nawiązania do tra-dycji sarmackiej w kulturze i literaturze epok późniejszych (od roman-tyzmu po czasy współczesne). Kompetencje społeczne: IXC8/K_K01 – student/ka jest zorientowany na poszerzenie wiedzy zdobytej na zajęciach.


ćwiczenia warsztatowe - 20+10 (s)

Treści programowe

Lp. Treści merytoryczne przedmiotu Liczba godzin

1. Zajęcia organizacyjne (zapoznanie z przedmiotem, warunkami zaliczenia itp.)

1

2. Zjawisko sarmatyzmu w ujęciu historycznym. 2 3. „Civis Romanum Sum” – u źródeł sarmackiego mitu. 2 4. Wokół wybranych zagadnień kultury polskiego sarmatyzmu, ze szczególnym

uwzględnieniem sarmackiej obyczajowości (projekcja filmu dokumentalnego pt. Sarmacja czyli Polska z 1994 r., scenariusz K. Koehler).

4

5. Na gruncie sarmackiej poezji (S.H. Szymanowski, Mars Sauromatski [fragment]; M.K. Sarbiewski, Do rycerstwa polskiego…; M. Paszkowski, Więc i herby ich wła-sność przyrodzoną mają…; Z. Morsztyn, Votum [fragment]; W. Potocki, Sławie świeckiej; Pospolite ruszenie; Anonim, Duma nad Koroną Polską w roku 1697 [fragment]).

4

6. Sarmackie tradycje i europejskie horyzonty. 2 7. Walka z sarmatyzmem na łamach „Monitora”. 2 8. Lektura I części Mikołaja Doświadczyńskiego przypadków I. Krasickiego

w kontekście Opisu obyczajów za panowania Augusta III Jędrzeja Kitowicza. 3

9. „Sarmatyzmu życie po życiu” w oparciu o lekturę Pamiątek Soplicy H. Rzewu-skiego.

4

10. Sarmackie mity i ich trwanie w kulturze epok późniejszych. 3 11. Kolokwium i zajęcia zaliczeniowe. 2

Metody dydaktyczne dyskusja/ projekcje multimedialne/ elementy wykładu Sposób(y) i forma(y) zaliczenia

Ocena formująca: F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazo-wo podczas trwania zajęć). F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji, przed-stawienie wyników własnych badań itp.). Ocena podsumowująca: P1. Ocena z zadanej prezentacji multimedialnej*. *Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym sylabusie efektów kształcenia.

Metody i kryteria oceny Ocena łączna z frekwencji i aktywności na zajęciach oraz pracy zalicze-

146

niowej (prezentacja multimedialna): ocena z aktywności - 30% z oceny końcowej; frekwencja - 10% z oceny końcowej; ocena z pracy zalicze-niowej (prezentacja multimedialna) – 60% z oceny końcowej.

Całkowity nakład pracy stu-denta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS

Aktywność Liczba go-dzin/ nakład

pracy stu-denta

Ćwiczenia 30 godz. Przygotowanie do ćwiczeń 25 godz. Czas na przygotowanie referatu, prezentacji itp. 15 godz. Udział w konsultacjach 4 godz. Przygotowanie do zaliczeniowej pracy pisemnej 26 godz. SUMA GODZIN 100 godz. LICZBA PUNKTÓW ECTS 4


Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu

nie dotyczy

Literatura




Literatura podstawowa: Barok, sarmatyzm, Psalmodia, pod red. K. Maliszewskiego i K. Obremskiego, Toruń 1995. Bockenheim K., Dworek, kontusz, karabela, Wrocław 2002. Bogucka M., The lost world of the „Sarmatians”, Warszawa 1996. Bystroń J. S., Dzieje obyczajów w dawnej Polsce, wstęp J. Tazbir, War-szawa 1993, t. 1-2. Cieński M., Rej, Krasicki i ziemiańska utopia. Pytania o ciągłość sarmaty-zmu, w: Mikołaj Rej w pięćsetlecie urodzin. Studia literaturoznawcze, pod red. J. Sokolskiego, M. Cieńskiego i A. Kochan, Wrocław 2007. Grzybowski S., Sarmatyzm, Warszawa 1996. Helikon sarmacki. Wątki i tematy polskiej poezji barokowej, wybór, wstęp i komentarze A.Vincenz, oprac. M. Malicki, Wrocław 1989, BN I/259. Jasienica P., Rzeczpospolita Obojga Narodów, Warszawa 1986. Karpowicz M., Sztuka oświeconego sarmatyzmu, Warszawa 1970. Kitowicz J., Opis obyczajów za panowania Augusta III, oprac. R. Pollak, Wrocław 1970, BN I/88. Koehler K., Domek szlachecki w literaturze polskiej epoki klasycznej, Kra-ków 2005. Koehler K., „Słuchaj mię, Sauromatha”. Antologia poezji sarmackiej, Kra-ków 2002. Komuda J., Warchoły i pijanice czyli Poczet hultajów z czasów Rzeczypo-spolitej szlacheckiej, grafiki H. Czajkowski, Lublin 2004. Krasicki I., Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, Kraków 2003. Łoziński W., Życie polskie w dawnych wiekach, wstęp i oprac. J. Tazbir, Warszawa 2006. Maciejewski J., Dylematy wolności. Zmierzch sarmatyzmu i początki Oświecenia w Polsce, Warszawa 1994. Mańkowski T., Genealogia sarmatyzmu, Warszawa 1946. Mickiewicz A., Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie, oprac. S. Pi-goń, wyd. dziesiąte, Wrocław 1994. Między barokiem a oświeceniem: apogeum sarmatyzmu: kultura polska drugiej połowy XVII wieku, pod red. K. Stasiewicz i S. Achremczyka, Olsz-tyn 2004. Między barokiem a oświeceniem: sarmacki konterfekt, pod red. S. Achremczyka, Olsztyn 2002. Nowoczesność i sarmatyzm, pod red. P. Czaplińskiego, Poznań 2011. Roszak S., Archiwum sarmackiej pamięci. Funkcje i znaczenie rękopi-

147

Literatura uzupełniająca dla studentów szcze-

gólnie zainteresowanych problematyką zajęć do

wykorzystania w przyszłej pracy zawodowej.

śmiennych ksiąg silva rerum w kulturze Rzeczypospolitej XVIII wieku, Toruń 2004. Rozrzutność i skąpstwo w tradycji kulturowej i rzeczywistości, pod red. J. Tazbira i A.K. Banach, Kraków 2005. Rzeczpospolita państwem wielu narodowości i wyznań. XVI-XVIII wiek, pod red. A. Filipczak-Kocur i T. Ciesielskiego, Warszawa 2008. Rzewuski H., Pamiątki Soplicy, Wrocław 2009. Słownik sarmatyzmu. Idee. Pojęcia, symbole, pod red. A. Borowskiego, Kraków 2001. Suchodolski B., Dzieje kultury polskiej, Warszawa 1984. Tazbir J., Kultura polskiego baroku, Warszawa 1986. Tazbir J., Kultura szlachecka w Polsce, Poznań 1998. Tazbir J., Sarmaci i świat, Kraków 2001. Tazbir J., Świat panów Pasków, Łódź 1986. Ulewicz T., Sarmacja. Zagadnienie sarmatyzmu, Kraków 2006. Waśko A., Romantyczny sarmatyzm, Kraków 1995. Zajączkowski A., Szlachta polska. Kultura i struktura, Warszawa 1993. Literatura uzupełniająca:

Goliński J., Unitas et varietes. Szkice o piśmiennictwie polskiego baroku, Warszawa 2007. Kuchowicz Z., Człowiek polskiego baroku, Łódź 1992. Między barokiem a oświeceniem: wojny i niepokoje czasów saskich, pod red. K. Stasiewicz i S. Achremczyka, Olsztyn 2003. Mity i stereotypy w dawnej Polsce, pod red. J. Tazbira, Warszawa 1991. Polska XVII wieku, pod red. J. Tazbira, Warszawa 1974. Sajkowski A., Sarmackie tradycje i europejskie horyzonty, wstęp i dobór tekstów B. Judkowiak, Poznań 2007. Sarmackie theatrum, t. 1: Wartości i słowa, t. 2: Idee i rzeczywistość, pod red. R. Ocieczek, Katowice 2001. Tazbir T., Od Sasa do Lasa, Warszawa 2011. Tazbir J., Państwo bez stosów i inne szkice, Kraków 2000. Tazbir J., Polska przedmurzem Europy, Warszawa 2004. Tazbir J., Rzeczpospolita i świat. Studia z dziejów kultury XVII wieku, Wrocław 1971. Tazbir J., Rzeczpospolita szlachecka wobec wielkich odkryć, Warszawa 1973. Zientara W., Sarmatia Europiana oder Sarmatia Asiana?, Toruń 2003.

IXC9/K. WYBRANE ZAGADNIENIA KULTURY XIX W.:

Nazwa przedmiotu Wybrane zagadnienia kultury XIX w. Nazwa jednostki pro-wadzącej przedmiot

Instytut Filologii Polskiej/Zakład Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu)

Kod przedmiotu IXC9/K Studia

Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Filologia polska Drugiego stopnia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, kulturoznawczy

Rok i semestr studiów drugi/semestr trzeci

148

Imię i nazwisko koor-dynatora przedmiotu

dr hab. prof. UR Joanna Rusin

Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu

dr hab. prof. UR Joanna Rusin, dr hab. prof. UR Kazimierz Maciąg, dr Kazimierz Surowiec, dr Hanna Krupińska-Łyp, dr Mariusz Chrostek

Cele zajęć z przedmiotu C1. Pogłębienie wiedzy o powiązaniach literatury z innymi zjawiskami kultury XIX wieku, C2. Doskonalenie umiejętności analizowania i krytycznego oceniania wybranych tekstów Wymagania wstępne

Wiedza z literaturoznawstwa uzyskana podczas studiów licencjackich

Efekty kształ-cenia

Wiedza: IXC9/K_W03 – student/ka ma uporządkowaną wiedzę na temat zjawisk kultury XIX wieku; IXC9/K_W05 - student/ka ma pogłębioną wiedzę o związkach literatury z innymi zjawiskami kultury Umiejętności: IXC9/K_U05 – student/ka potrafi rozpoznać, krytycznie analizować i oceniać wybrane teksty; Kompetencje społeczne: IXC9/K_K01 – student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności.

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin ćwiczenia warsztatowe – 20+10S godz.

Treści programowe 1. Informacje wstępne, omówienie problematyki zajęć, zapoznanie z najciekawszymi wydawnic-twami albumowymi i leksykonami – 2 g. 2. Kobieta, miłość, rodzina. Obyczajowość epoki w świetle wspomnień i pamiętników (z odwoła-niem do opracowań) – 4 g. 3. Dworek i dwór w XIX w. – 2 g. 4. Kresy w polskiej obyczajowości i kulturze – 2 g. 5. „Do wód” – sanatoria w XIX wieku – 2 g. 6. Gromadzenie i strzeżenie dóbr kultury w dobie zaborów – 2 g. 7. List w XIX w. Najsłynniejsi epistolografowie (Słowacki, Sienkiewicz, Chopin) – 4 g. 8. Teatr i opera w XIX w.; „żywe obrazy” – 2 g. 9. Najwybitniejsi artyści epoki: Chopin, Modrzejewska - 4 g. 10. Słynne nekropolie (Powązki, Cmentarz Łyczakowski, wileńska Rossa) – 2 g. 11. Wycieczka (do Muzeum Historycznego Miasta Rzeszowa, na Stary Cmentarz w Rzeszowie) wedle wybo-

ru studentów – 4 g.

Metody dydak-tyczne

analiza i interpretacja tekstów źródłowych, dyskusja, elementy wykładu, wy-cieczka dydaktyczna

Sposób(y) i forma(y) zali-czenia

Zaliczenie na ocenę.

Metody i kryteria oce-

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 Efekt 1 student/ka student/ka student/ka student/ka ma

149

ny (IXC9/K_W03) nie ma upo-rządkowanej wiedzy na temat zja-wisk kultury XIX wieku

ma ogólnie uporządko-waną wiedzę na temat zja-wisk kultury XIX wieku

ma dobrze uporządko-waną wiedzę na temat zja-wisk kultury XIX wieku

bardzo dobrze uporządkowaną wiedzę na temat zjawisk kultury XIX wieku

Efekt 2 (IXC9/K_W05)

student/ka nie ma pogłę-bionej wiedzy o związkach literatury z innymi zja-wiskami kul-tury

student/ka ma ogólnie pogłębioną wiedzę o związkach literatury z innymi zja-wiskami kul-tury

student/ka ma dobrze pogłębioną wiedzę o związkach literatury z innymi zja-wiskami kul-tury

student/ka ma bardzo dobrze pogłębioną wie-dzę o związkach literatury z innymi zjawi-skami kultury

Efekt 3 (IXC9/K_U05)

student/ka potrafi rozpo-znać, krytycz-nie analizo-wać i oceniać wybrane tek-sty

Student/ka potrafi w pojedynczych rozpoznać, krytycznie analizować i oceniać wy-brane teksty

Student/ka potrafi w większości przypadków rozpoznać, krytycznie analizować i oceniać wy-brane teksty

Student/ka po-trafi samodziel-nie we wszyst-kich przypadkach rozpoznać, kry-tycznie analizo-wać i oceniać wybrane teksty

Efekt 4 (IXC9/K_K01)

student/ka nie zna zakre-su posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności

student/ka ogólnie zna zakres posia-danej przez siebie wiedzy i umiejętności

student/ka dobrze zna zakres posia-danej przez siebie wiedzy i umiejętności

student/ka bar-dzo dobrze zna zakres posiadanej przez siebie wie-dzy i umiejętności

Całkowity na-kład pracy studenta po-trzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS

Aktywność Liczba godzin/nakład pracy stu-denta

ćwiczenia 30 godz. przygotowanie do ćwiczeń – samodzielna lek-tura

60 godz.

czas na przygotowanie referatu, prezentacji itp.

18 godz.

udział w konsultacjach 2 godz. SUMA GODZIN 110 LICZBA PUNKTÓW ECTS 4

Język wykła-dowy

Język polski

Praktyki za-wodowe w ramach przedmiotu

Nie przewiduje się

Literatura Literatura obowiązkowa: S. Wasylewski, Życie polskie w XIX wieku, Warszawa 2008.

150

Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, pod red. A. Chwalby, warszawa 2006 Julian Dybiec, Nie tylko szablą. Nauka i kultura polska w walce o utrzymanie toż-samości narodowej 1795-1918, Kraków 2004. E. Skorupa, Polskie symbole kulturowe przed sądem pruskim w latach 1871-1914. „O podburzanie do gwałtów…”, Kraków 2004. Encyklopedia teatru PWN, Warszawa 2008. Encyklopedia Kresów, Kraków 2005. Stanisław Markowski, Polski dwór, Kraków 2006. Dwór polski. Architektura / tradycja / historia (zbior.), Kraków 2007. 66 16. Zalecane lektury i materiały pomocnicze: A. Lisak, Miłość, kobieta i małżeństwo w XIX wieku, Warszawa 2009. Irena Domańska-Kubiak, Zakątek pamięci. Życie polskie w XIX-wiecznych dwor-kach kresowych, Warszawa 2004. Jacek Kolbuszewski, Kresy, Wrocław 1998. Ze wspomnień m.in. Gabriela z Guntherów Puzynina, W Wilnie i dworach litew-skich 1815-1843, Kraków 1990 (reprint). Literatura uzupełniająca: Małgorzata Możdzyńska-Nawotka, O modach i strojach, Wrocław 2004. Sztuka pisania. O liście polskim w wieku XIX, pod red. J. Sztachelskiej i E. Dąbro-wicz, Białystok 2000. J. Szczublewski, Helena Modrzejewska, wyd. dowolne. Ryszard Przybylski, Cień jaskółki. Esej o myślach Chopina, Kraków 2009. Kazimierz Maciąg, „Naczelnym u nas jest artystą”. O legendzie Fryderyka Chopina w literaturze polskiej, Rzeszów 2010. Stanisław Pagaczewski, Spotkamy się u wód, Kraków 1972. Helena Duninówna, Warszawskie nowinki 1815-1900, Warszawa 1970. Mickiewicz w Gdańsku. Rok 2005. Materiały Międzynarodowej Konferencji Nauko-wej na 150-lecie śmierci poety, pod red. J. Bachórza i B. Oleksowicza, Gdańsk 2006 (wybrane teksty). B. Prus, „Obrazy wszystkiego”. O literaturze i sztuce. Wybór z Kronik, wybór i opracowanie Samuel Sandler, przypisami opatrzył Bartłomiej Szleszyński, War-szawa 2006. E. Orzeszkowa, O sobie, wstęp. J. Krzyżanowski, Warszawa 1974. Zofia Szeptycka, Wspomnienia z lat ubiegłych, przygotował do druku, wstępem i przypisami opatrzył B. Zakrzewski, Wrocław 1967.

IXC10/K. WSPÓŁCZESNA KULTURA LITERACKA:

(1) Nazwa przedmiotu Współczesna kultura literacka


przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Pol-

skiej

151

(3) Kod przedmiotu IXC10/K

(4) Studia


Filologia polska Studia 2 stopnia Stacjonarne

(5) Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, kulturoznawczy

(6) Rok i semestr studiów Rok II, sem. 3


przedmiotu


(8) Imię i nazwisko osoby prowadzą-

cej ( osób prowadzących) zajęcia

z przedmiotu



zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu współczesnej kultury

literackiej, analiza wybranych tekstów literackich i zjawisk kulturalnych

(10) Wyma-

gania wstępne Ogólna wiedza z zakresu literaturoznawstwa, uzyskana

na wcześniejszych etapach edukacji; znajomość literatury współcze-

snej, teorii literatury, poetyki, czasopism literackich

(11) Efekty

kształcenia

Wiedza:

W01: ma podstawową wiedzę o miejscu współczesnej kultury literac-

kiej w obszarze nauk humanistycznych oraz o jej specyfice przedmio-

towej i metodologicznej;

W02:zna podstawową terminologię teoretycznoliteracką, stosowaną

w polskim literaturoznawstwie, oraz jej pochodzenie i zastosowanie;

W03: ma uporządkowaną wiedzę ogólną dotyczącą zagadnień tworzą-

cych podstawową problematykę współczesnej kultury literackiej

i rozumie ich znaczenie dla badań literaturoznawczych;

Umiejętności:

U01:potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować

i użytkować informacje z zakresu współczesnej kultury literackiej;

U02: posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formu-

łowanie i analizę problemów badawczych

152

w zakresie współczesnej kultury literackiej;

U03: potrafi dobrać metody i narzędzia badawcze oraz dokonać pre-

zentacji opracowanych zagadnień, pozwalające na rozwiązanie pro-

blemów w zakresie współczesnej kultury literackiej;


K01: zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umie-

jętności oraz rozumie perspektywy dalszego rozwoju;

K02: rozumie konieczność ciągłego poszerzania swoich kompetencji

z zakresu współczesnej kultury literackiej;


Ćwiczenia warsztatowe – 20+10S godzin


LP. Treści merytoryczne Liczba go-dzin

1. Wprowadzenie w problematykę zajęć. Podstawowe pojęcia

i definicje z zakresu kultury literackiej;

4

2. Granice kultury. Ekspresyjna teoria kultury; 2

3. Kultura literacka; 2

4. Miejsce literatury w kulturze; 2

5. Instytucje polityki kulturalnej; 2

6. Zagadnienia intertekstualności; 2

7. Przestrzeń życia literackiego; 2

8. Publiczność literacka. Spotkania z pisarzami; 2

9. Instytucje uczestnictwa w kulturze literackiej; 2

10. Świat wartości kultury masowej 2

11. Charakterystyka wybranych kategorii estetycznych 2

153

12. Wprowadzenie do metodologii badań kulturoznawczych: prze-

gląd najważniejszych kierunków badawczych.

6

(14) Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstów źródłowych połą-

czona z dyskusją, prezentacja multimedialna, spo-

tkania z pisarzami

(15) Sposób(y) i forma(y) zali-

czenia

Kolokwium ustne z pytaniami otwartymi

(16) Metody i kryteria oceny

W zależności od punktacji, uzyskanej podczas kolo-

kwium:

50-60% - ocena dostateczna; powyżej 60-70% -

ocena + dostateczna; powyżej 70-80% - ocena do-

bra; powyżej 80-90% - ocena +dobra; powyżej 90-

100% - ocena bardzo dobra.


Ocena stopnia komunikowania się na linii student –

prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej

tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwa-

nia zajęć)


Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen

cząstkowych

(17) Całkowity nakład pracy

studenta potrzebny do osiągnię-



30 godz. Ćwicz. + 60 godz. pracy własnej + 10 godz.

kolokwium i przygot. –

4 pkt. ECTS

(18) Język wykładowy Polski


w ramach przedmiotu

-

(20) Literatura



nych).


A. Kłoskowska, Kultura masowa. Krytyka

i obrona, Warszawa 1964 (wyd. 1);

E. Cassirer, Esej o człowieku, Wstęp do filozofii

kultury, przeł. A. Staniszewska, przedmowa B.

154



pracy zawodowej.

Suchodolski, Warszawa 1971;

K.T. Toeplitz, Wszystko dla wszystkich. Kultura

masowa i człowiek współczesny, Warszawa

1978;

M. Czerwieński, Kultura i jej badanie, wyd. 2

rozszerzone, Wrocław 1985;

S. Żółkiewski, Wiedza o kulturze literackiej,

Warszawa 1985;

Antropologia kultury. Cz. I Wiedza o kulturze.

Oprac. G. Godlewski i inni, Warszawa 1995;

J. Łotman, Kultura i eksplozja, przeł. i słowem

wstępnym opatrzył B. Żyłko, Warszawa 1999.


J. Kamionkowa, Życie literackie w Polsce

w pierwszej połowie XIX wieku, 1970;

K. Dmitruk, Literatura – społeczeństwo – prze-

strzeń, 1980;

J. J. Szczepański, Kadencja, 1986;

M. Fik, Kultura literacka po Jałcie. Kronika lat 1944

– 1981, 1989;

Cz. Miłosz, Życie na wyspach, Kraków 1997.

IXC11/M INTERPRETACJA TEKSTU W SZKOLNEJ EDUKACJI POLONI-

STYCZNEJ:

Nazwa przedmiotu Interpretacja tekstu w szkolnej edu-

kacji polonistycznej

(przedmiot do wyboru)

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej

Kod przedmiotu IXC11/M

155

Studia


Filologia Polska – specjalność na-

uczycielska

Studia II stopnia Studia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, metodyczny

Rok i semestr studiów II rok /4 semestr


tu

dr hab. Alicja Jakubowska-Ożóg



z przedmiotu

dr hab. A. Jakubowska-Ożóg, dr D. Hejda, dr D.

Karkut, dr E. Kozłowska, dr A. Kucharska-Babula,

dr E. Mazur, dr T. Półchłopek.


C.01. Pogłębia wiedzę i umiejętności w zakresie interpretacji tekstu literackiego w praktyce

szkolnej.

C.02. Projektuje modele lekcji z zakresu interpretacji tekstu literackiego.

C.03. Zyskuje sprawność w zakresie oceny prac pisemnych.

Wymagania wstępne Metodyka nauczania literatury i języka polskiego

Poetyka

Teoria literatury

Analiza dzieła literackiego

Praktyki w szkole na poziomie I, II, III.

Efekty kształcenia

Wiedza:

IXC11M_W01. Przywołuje terminologię i treści z zakresu litera-

tury, teorii literatury, poetyki

IXC11M_W02. Dysponuje pogłębioną wiedzą o specyfice przed-

miotowej i metodologicznej filologii, potrafi ją rozwijać

i twórczo stosować w działalności profesjonalnej

IXC11M_W03. Zna terminologię z zakresu dydaktyki zoriento-

waną na zastosowanie w nauczaniu literatury, historii, kultury

156

Umiejętności:

IXC11M _U01. Samodzielnie planuje i realizuje oryginalne pro-

jekty związane z wybraną sferą działalności edukacyjnej – lekcje

z wykorzystaniem współczesnych metod interpretacyjnych jak:

hermeneutyka, intertekstualność, fenomenologia, antropologia

IXC11M_U02. Stosuje innowacyjne rozwiązania złożonych pro-

blemów związanych z pracą nauczyciela

IXC11M_U03. Wdraża ucznia do pisemnych interpretacji tekstu

literackiego


IXC11M_K01. Ocenia zakres posiadanej przez siebie wiedzy

i umiejętności, rozumie perspektywy rozwoju

IXC11M_K02. Potrafi inspirować i organizować proces uczenia

się innych osób



Treści programowe

L.p. Treści merytoryczne przedmiotu Liczba go-dzin

1. Style odbioru tekstu literackiego.

1

2. Metody kształcenia literackiego. Np. eksplikacja, analiza porównawcza – podstawowe założenia, przykłady .

2

3. Funkcja symboli w tekście literackim i dziele malarskim wybrane przykłady.

2

4. Metafora hermeneutyczna jako kategoria interpretacyjna. 2 5. Założenia intertekstualaności. 3

6. Integracja literatury, malarstwa, muzyki na lekcjach w szkole średniej – przygotowywanie przykładowych konspektów lekcji.

2

7. Związki literatury i filozofii – praktyczne rozwiązania z wykorzysta-niem treści programowych.

2

8. Kształcenie sprawności analizy tekstu - analiza i interpretacja tekstów przewidzianych programem nauczania (wybrane przykłady) Miejsce biografii w kształceniu literackim.

2

9. Założenia dekonstrukcji – implikacje metodyczne 2 Razem: 18

157

Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstów źródłowych

Dyskusja

Problemowa

Ćwiczeniowa

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Praca zaliczeniowa (interpretacja). Zaliczenie z oceną.

Metody i kryteria oceny Praca interpretacyjna,

Poprawa uczniowskich prac pisemnych z zakresu anali-

zy i interpretacji tekstu – pod kierunkiem prowadzącego

ćwiczenia.

Aktywność podczas zajęć.

Na ocenę końcową z ćwiczeń składa się:

- (40%) aktywność studenta podczas zajęć konwersato-

ryjnych oceniająca wszystkie efekty kształcenia;

- (40%) napisanie pracy interpretacyjnej – tekst wskazu-

je prowadzący ćwiczenia – sprawdza efekty:

IXC11M_W01, IXC11M_W02, IXC11M_W03,

IXC11M_U01, IXC11M_K03. Praca oceniana jest w skali

punktowej pod względem poprawności merytorycznej

(5 pkt), dydaktycznej (5 pkt) oraz stylistycznej (5 pkt),

co odpowiada ocenom: 8-10 p. – dst, 11-13 – db, 14-15 –

bdb.;

- (20 %) kolokwium (pisemne) zaliczeniowe końcowe, które wymaga odpowiedzi z zakresu dydaktyki kształ-cenia literacko-kulturowego, znajomości opracowań krytycznych - sprawdza wszystkie efekty z obszaru wie-dzy oraz umiejętności. Kryteria oceny: 30-24 pkt – bdb; 23-20 pkt – db; 19-15 pkt – dst. PUNKTACJA: Uzyskanie 51% - 65% wymaganych punktów z wszystkich etapów – ocena dost. 66%- 89% - dobry 90%- 100% - bdb.




Ćwiczenia – 18 godz.

Przygotowanie do ćwiczeń – 10 godz.

158

punktach ECTS Udział w konsultacjach – 5 godz.

Czas na napisanie pracy – 17 godz.

Indywidualne poszerzanie wiedzy – 15 godz.

Przygotowanie do kolokwium – 8 godz.

Kolokwium – 2 godz.

Razem – 75

PUNKTY ECTS – 3



przedmiotu

---


1. B. Myrdzik, Rola hermeneutyki w edukacji polonistycz-

nej, Lublin 1999.

2. S. Balbus, Między stylami, Kraków 1996.

3. A. Pilch, Kierunki interpretacji tekstu poetyckiego. Kra-

ków 2003.

4. A. Hejmej, Muzyczność dzieła literackiego, Wrocław

2002.

6. A. Janus-Sitarz, Groteska literacka. Od diabła

w Damaszku po Becketta i Mrożka, Kraków 1997.


1. T. Boruta, Szkoła patrzenia, Kielce 2003.

2. Red. A. Hejmej, S. Balbus, J. Niedźwiedź, Intersemio-

tyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie).

Studia, Kraków 2004.

3. Patrick de Rynck, Jak czytać malarstwo. Rozwiązywa-

nie zagadek, rozumienie i smakowanie dzieł dawnych

mistrzów, Kraków 2005.

4. M. Buchowski, W. J. Burszta, O założeniach interpreta-

cji antropologicznej, Warszawa 1992.

5. E. Fiała, Modele freudowskiej metody badania dzieła

literackiego, Lublin 1991.

159

IXC12/M. NAUCZANIE INTEGRUJĄCE W EDUKACJI POLONISTYCZNEJ:

Nazwa przedmiotu Nauczanie integrujące w edukacji polonistycznej


wadzącej przedmiot

Instytut Filologii Polskiej

Zakład Metodyki Nauczania Literatury

i Języka Polskiego

Kod przedmiotu IXC12/M

Studia


filologia polska Studia drugiego stopnia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, metodyczny

Rok i semestr studiów II rok, semestr 4


dynatora przedmiotu

dr Elżbieta Mazur



prowadzących) zajęcia

z przedmiotu

ćwiczenia: dr Elżbieta Mazur,

dr Danuta Hejda, dr Dorota Karkut, dr hab. prof. UR Urszula Kopeć, dr

hab. prof. UR Alicja Jakubowska-Ożóg, dr hab. prof. UR Zygmunt Sibi-

ga, dr Elżbieta Kozłowska, dr Tadeusz Półchłopek, dr Agata Kuchar-

ska-Babula


C1. Poznanie przez studentów teorii i praktyki nauczania zintegrowanego oraz uświadomienie

jego roli w edukacji polonistycznej.

C2. Kształcenie umiejętności w zakresie korzystania z dorobku różnych dziedzin humanistyki.

C3. Uświadamianie potrzeby integracji wewnątrzprzedmiotowej i międzyprzedmiotowej

na różnych etapach kształcenia (od szkolnego po uniwersytecki).

Wymagania

wstępne

student zaliczył wszystkie przedmioty specjalizacji nauczycielskiej na studiach 2

stopnia, czyli metodykę nauczania literatury i języka polskiego, praktykę asy-

stencko-hospitacyjną i ciągłą w gimnazjum oraz praktykę asystencko-

hospitacyjną w szkole ponadgimnazjalnej

160

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXC12/M_W01 – student/ka definiuje pojęcia: integracja wewnątrzprzedmioto-

wa, integracja międzyprzedmiotowa, korelacja w nauczaniu, nauczanie zintegro-

wane

IXC12/M_W02 – student/ka wskazuje korzyści wynikające z nauczania integrują-

cego

Umiejętności:

IXC12/M_U01 – student/ka integruje wiedzę z historii literatury, językoznaw-

stwa, kultury narodowej, filozofii, historii

IXC12/M_U02 – student/ka weryfikuje teorię nauczania integrującego

w praktyce dydaktycznej

IXC12/M_U03 – student/ka projektuje innowacyjne scenariusze zajęć

wraz z prezentacjami multimedialnymi


IXC12/M_K01 – student/ka potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując

w niej różne role

IXC12/M_K02 – student/ka aktywnie uczestniczy w działaniach na rzecz zacho-

wania dziedzictwa kulturowego w regionie



Treści programowe

Problematyka ćwiczeń audytoryjnych:

Treści merytoryczne Liczba godzin

Polonista zintegrowany 2 godz.

Teoria nauczania integrującego w praktyce

polonistycznej

3 godz.

Rzeszowskie poszukiwania istoty integracji 4 godz.

Integracja wewnątrzprzedmiotowa 4 godz.

Integracja sztuk w kulturze europejskiej – rys

historyczny

2 godz.

161

Typy integracji literatury z innymi dziedzi-

nami sztuki

4 godz.

Integracja przedmiotów humanistycznych 4 godz.

Edukacja regionalna na lekcjach języka pol-

skiego

2 godz.

Projektowanie scenariuszy zajęć poloni-

stycznych wraz z prezentacją multimedialną

z zakresu integracji wewnątrzprzedmiotowej

i międzyprzedmiotowej

3 godz.

Nauczanie integrujące w edukacji poloni-

stycznej – próba podsumowania

2 godz.

Suma godzin 30

Metody

dydaktycz-

ne

problemowa, oglądowa, prezentacja multimedialna, zajęć praktycznych, debata

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Zaliczenie z oceną:

- ocenianie formatywne (bieżące): F1. aktywność studenta podczas zajęć, F2.

przygotowanie scenariusza zajęć polonistycznych i prezentacji multimedialnej

z zakresu integracji wewnątrzprzedmiotowej i międzyprzedmiotowej jako łącze-

nie teorii z praktyką

- ocenianie podsumowujące: P1. kolokwium ustne*

Metody

i kryteria

oceny

- ocenianie bieżące (aktywność studenta podczas zajęć konwersatoryjnych) sta-

nowi 20% udziału w ocenie końcowej i weryfikuje wszystkie efekty kształcenia

- scenariusz zajęć oceniany według: zaproponowanych etapów lekcji; kreatyw-

nych czynności nauczyciela i uczniów; wielostronnych umiejętności kluczowych;

kart pracy (20%) weryfikuje efekty: IXC12/M_U01- IXC12/M_U03; IXC12/M_K01.

- prezentacja multimedialna oceniana zgodnie z zasadami: naukowości (treści

merytoryczne); poglądowości (uporządkowane i ukierunkowane informacje);

systematyczności (odnoszenie znaczeń do różnych wymiarów przedmiotu: histo-

ria i teoria literatury, językoznawstwo, konteksty filozoficzne, społeczne, filmowe,

teatralne, ikono- i audiosfera); aktywności (dyskusje i uzupełnienia); indywidu-

alizacji (dostosowanie prezentacji do specyfiki grupy, zespołu) stanowi 30%

udziału w ocenie końcowej i weryfikuje wszystkie efekty z zakresu umiejętności

162

i kompetencji społecznych.

- kolokwium ustne obejmujące wskazane przez wykładowcę zagadnienia doty-

czące rzeszowskich poszukiwań istoty integracji (30%) weryfikuje wszystkie

efekty kształcenia z zakresu wiedzy; IXC12/M_U01- IXC12/M_U02 oraz

IXC12/M_K02.

*Wskazane formy oceniania odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym

sylabusie efektów kształcenia według następujących kryteriów:

Na ocenę dosta-

teczną (3)

Na ocenę dobrą (4) Na ocenę bardzo

dobrą (5)

Efekt 1

IXC12/M_W01

Student/ka defi-

niuje

i charakteryzuje

ogólnie pojęcia:

integracja we-

wnątrzprzedmio-

towa, integracja

międzyprzedmio-

to-wa, korelacja

w nauczaniu, na-

uczanie zintegro-

wane

bez odniesień

do materiałów

empirycznych.

Zna bazową litera-

turę przedmiotu.

Student/ka definiuje

i charakteryzuje

pojęcia: integracja

wewnątrzprzedmio-

towa, integracja

międzyprzedmioto-

wa, korelacja

w nauczaniu, na-

uczanie zintegrowa-

ne odwołując się

do przykładów.

Sprawnie korzysta

z zaleconej literatu-

ry przedmiotu.

Student/ka wy-

czerpująco de-

finiuje

i charakteryzuje

pojęcia: integra-

cja we-

wnątrzprzed-

miotowa, inte-

gracja między-

przedmio-towa,

korelacja

w nauczaniu,

nauczanie zinte-

growane

w aspekcie teo-

retycznym oraz

praktycznym.

Komentuje

i ocenia funk-

cjonalność lite-

ratury przed-

miotu.

Efekt 2

IXC12/M_W02

Student/ka wska-

zuje korzyści wy-

nikające

z nauczania inte-

grującego.

Student/ka wskazu-

je korzyści

i przedstawia wpływ

nauczania integrują-

cego

na efektywność

kształcenia.

Student/ka

wskazuje korzy-

ści, komentuje

i ocenia wpływ

nauczania inte-

grującego

na efektywność

163

kształcenia.

Efekt 3

IXC12/M_U01

Student/ka na ogół

potrafi integrować

wiedzę z historii

literatury, języko-

znawstwa, kultury

narodowej, filozo-

fii, historii.

Student/ka potrafi

integrować wiedzę

z historii literatury,

językoznawstwa,

kultury narodowej,

filozofii, historii.

Student/ka po-

trafi optymalnie

integrować wie-

dzę z historii

literatury, języ-

koznawstwa,

kultury naro-

dowej, filozofii,

historii.

Efekt 4

IXC12/M_U02

Student/ka wery-

fikuje teorię na-

uczania integrują-

cego

w praktyce dydak-

tycznej zgodnie

z zasadami inte-

gracji we-

wnątrzprzedmio-

towej

i międzyprzedmio-

to-wej.

Student/ka spraw-

nie weryfikuje teorię

nauczania integrują-

cego

w praktyce dydak-

tycznej zgodnie

z zasadami integra-

cji wewnątrzprzed-

mio-towej

i międzyprzedmioto-

wej.

Student/ka

szczegółowo

i sprawnie we-

ryfikuje teorię

nauczania inte-

grującego

w praktyce dy-

daktycznej

zgodnie

z zasadami inte-

gracji we-

wnątrzprzed-

miotowej

i międzyprzed-

mio-towej, oce-

nia złożone

procesy integra-

cji

oraz uzasadnia

interdyscypli-

nar-ny charak-

ter polonistyki.

164

Efekt 5

IXC12/M_U03

Student/ka

z pomocą prowa-

dzącego ćwiczenia

projektuje scena-

riusze zajęć wraz

z prezentacjami

multimedialnymi

związane

z teorią i praktyką

nauczania integru-

jącego.

Student/ka

z niewielką pomocą

prowadzącego ćwi-

czenia projektuje

scenariusze zajęć

wraz

z prezentacjami

multimedialnymi

związane z teorią

i praktyką nauczania

integrującego.

Student/ka sa-

modzielnie pro-

jektuje scena-

riusze zajęć

wraz

z prezentacjami

multimedialny-

mi związane

z teorią

i praktyką na-

uczania integru-

jącego.

Efekt 6

IXC12/M_K01

Student/ka

z pomocą prowa-

dzącego ćwiczenia

planuje

i realizuje zadania

przewidziane

w formie pracy

grupowej, przyj-

mując

w zespole różne

role.

Student/ka

z niewielką pomocą

prowadzącego ćwi-

czenia planuje

i realizuje zadania

przewidziane

w formie pracy gru-

powej, przyjmując

w zespole różne role służące poszukiwa-niu efektywnych sposobów organiza-cji pracy poloni-stycznej.

Student/ka sa-

modzielnie pla-

nuje i realizuje

zadania przewi-

dziane

w formie pracy grupowej, przyjmując w zespole różne role służące poszukiwaniu efektywnych sposobów orga-nizacji pracy polonistycznej oraz proponując kreatywne roz-wiązania.

Efekt 7

IXC12/M_K02

Student/ka aktyw-

nie uczestniczy

w wybranych dzia-

łaniach na rzecz

zachowania dzie-

dzictwa kulturo-

wego

w regionie.

Student/ka aktyw-

nie uczestniczy

w działaniach

na rzecz zachowania

dziedzictwa kultu-

rowego w regionie

wykazując odpo-

wiedzialność za do-

bra kultury.

Student/ka ak-tywnie uczestni-czy

w działaniach na rzecz zacho-wania dziedzic-twa kulturowe-go

w regionie wy-kazując odpo-wiedzial-ność za dobra kultury, a także występu-

165

jąc w roli anima-tora współtwo-rzącego kulturę regionalną.

Całkowity

nakład pra-

cy studenta

potrzebny

do osią-

gnięcia za-

łożonych

efektów

w godzi-

nach oraz

punktach

ECTS

Aktywność Liczba godzin/ nakład

pracy studenta

Ćwiczenia 30 godz.

przygotowanie do ćwi-

czeń

15 godz.

czas na przygotowanie

prezentacji i scenariusza

10 godz.

udział w konsultacjach 3 godz.

przygotowanie

do kolokwium

20 godz.

udział w kolokwium 2 godz.

SUMA GODZIN 80 godz.


Język wy-

kładowy

Polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

Cykl praktyk został zakończony

Literatura


pozycje bibliogra-

ficzne (w porozu-

mieniu z prowadzą-

cym przedmiot na

zajęciach organiza-

cyjnych).


Adorno T., Sztuka i sztuki. Wybór esejów, Warszawa 1990.

Balcerzan E., Poezja jako semiotyka sztuki [w:] Kręgi wtajemniczenia, Kraków 1982.

Bortnowski S., Zdziwienia polonistyczne, czyli o sztuce na lekcjach polskiego, War-szawa 2003.

Dyduch B., Między słowem a obrazem. Dylematy współczesnej polonistyki, Kraków

2007.

Dziadek A., Obrazy i wiersze. Z zagadnień interferencji sztuk w polskiej poezji

współczesnej, Katowice 2004.

166

Integracja międzyprzedmiotowa. Program „Nowa Szkoła”, aut. A. Dereń, A. Gron-das, M. Sielatycki, G. Społowicz, E. Wasiak-Kowalska, Warszawa 1999, (tu: M. Sie-latycki, Metodyka nauczania zintegrowanego; Integracja. Scenariusz 14: poezja jako narzędzie integracji; Słowniczek podstawowych pojęć: blok przedmiotowy, integracja międzyprzedmiotowa, kształcenie zintegrowane, korelacja w nauczaniu, nauczanie zintegrowane).

Konteksty polonistycznej edukacji, pod red. M. Kwiatkowskiej-Ratajczak i S. Wy-

słouch, Poznań 1998.

Książek-Szczepanikowa A., Od obrazka do wideoklipu. Integracja tekstowa

w kształceniu literackim na poziomie podstawowym, Kielce 1999.

Kowalikowa J., Polonista zintegrowany [w:] Wczoraj i dziś edukacji polonistycznej, pod red. B. Kędzi-Klebeko i in., Szczecin 2001.

Krawczyk A., Literackie fascynacje malarstwem. Teksty, zadania, szkice interpreta-cyjne, Kielce 2006.

Kurczab H., Bibliografia prac Henryka Kurczaka 1969-2010, Rzeszów 2010.

Kurczab H., Pogranicza sztuk i konteksty literatury pięknej, Rzeszów 2001.

Kurczab H., Scalanie treści kształcenia w przygotowaniu zawodowym nauczyciela polonisty, Rzeszów 1993.

Mazur E., „Rozpoznania”. O twórczości poetyckiej Emila Granata, Rzeszów 2001.

Pejzaże poetyckie. Szkice o poetach rzeszowskiego środowiska literackiego, pod red. Z. Andresa, Rzeszów 1988.

Pilch A., Doskonalenie warsztatu interpretatora tekstu. (Intersemiotyczne lekcje czytania i interpretacji) [w:] Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty, red.

A. Janus-Sitarz, Kraków 2005.

Pogranicza i korespondencje sztuk, red. T. Cieślikowska i J. Sławiński, Wrocław 1988.

Polonistyka zintegrowana, red. K. Ożóg i J. Pasterska, Rzeszów 2000.

Poprzęcka M., Wiersze i obrazy [w:] Metodyka literatury, t. 2, Wybór J. Pachecka,

A. Piątkowska, K. Sałkiewicz, Warszawa 2002.

Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, red. A. Janus-Sitarz, Kraków 2004.

Wantuch W., Aspekty integracji w nauczaniu języka polskiego, Kraków 2005.

Wiązanie kształcenia językowego z literacko-kulturowym w gimnazjach i liceach,

pod red. Z. Urygi, R. Jedlińskiego, M. Sienko, Kraków 2007.

Wybrane zagadnienia edukacji polonistycznej, pod red. H. Kurczaba, U. Kopeć,

E. Kozłowskiej, Rzeszów 2002.

Wysłouch S., Literatura a sztuki wizualne, Warszawa 1994.

Wysłouch S., Literatura i semiotyka, Warszawa 2001.

Wysłouch S., W poszukiwaniu jedności sztuk [w:] Kompetencje szkolnego polonisty,

167

Literatura uzupeł-

niająca dla studen-

tów szczególnie

zainteresowanych

problematyką zajęć

do wykorzystania w

przyszłej pracy

zawodowej.

red. B. Chrząstowska, cz. 2, Warszawa 1997.


Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie), pod. red. S. Balbu-sa, A. Hejmeja, J. Niedźwiedzia, Kraków 2004.

Januszkiewicz M., Tropami egzystencjalizmu w literaturze polskiej XX wieku, Po-znań 1998.

Kowalczykowa A., Obraz a literatura – oczami polonisty, Warszawa 1995.

Kurczab H., Sztuka dźwięków a sztuka kolorów [w:] W trosce o dobrą edukację. Prace dedykowane profesor Jadwidze Kowalikowej z okazji 40-lecia pracy nauko-wej, red.

A. Janus-Sitarz, Kraków 2009.

Literackość filozofii – filozoficzność literatury, pod red. naukową B. Sienkiewicz

i T. Sobieraja, Warszawa 2009.

Mazur E., Codzienność w przebraniu sztuki. O „Balladzie z makaty” Mirona Biało-

szewskiego. (szkic analityczno-interpretacyjny), „Język Polski w Liceum”

2005/2006, nr 2.

Muzyka w literaturze. Antologia polskich studiów powojennych, red. A. Hejmej, Kraków 2002.

Stabro S., Poezja i historia. Od Żagarów do Nowej Fali, wyd. II, Kraków 2001.

Wallis M., Dzieje sztuki jako dzieje struktur semantycznych oraz Świat sztuk i świat znaków [w:] tenże, Sztuki i znaki. Pisma semiotyczne, Warszawa 1983.

„Zeszyty Naukowe WSP w Rzeszowie”, Seria Filologiczna, Dydaktyka 1, 2, 3, 5, 6, pod red. H. Kurczaba, Rzeszów 1991, 1992, 1996, 1998, 1999; „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego”, Seria Filologiczna, Dydaktyka 1, pod red. H. Kur-czaba, J. Pasterskiej, Rzeszów 2002; Dydaktyka 2, 3, 4, 5 pod red. Z. Sibigi, Rze-szów 2003, 2004, 2005, 2008; Dydaktyka 6, pod red. E. Kozłowskiej, Z. Sibigi, Rze-szów 2011.

IXC13. WYKŁAD MONOGRAFICZNY:

(przykładowy)

Nazwa przedmiotu Wykład monograficzny


skiej XX Wieku

Kod przedmiotu IXC13

Studia


168

Filologia polska Drugi stopień stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Fakultatywny

Rok i semestr studiów Rok I, sem. 1


tu




dr Zofia Brzuchowska, dr Stanisław Dłuski, dr

Anna Jamrozek-Sowa, prof. Gustaw Ostasz, dr hab.

Zenon Ożóg, dr Agata Paliwoda, dr hab. Janusz

Pasterski, dr Magdalena Rabizo-Birek, dr Anna

Wal, dr Jan Wolski


C1: Przekaz szczegółowej, wyraźnie profilowanej wiedzy literaturoznawczej (historia literatury

dwudziestowiecznej).

C2: Rozwijanie kompetencji społecznych studenta/studentki

Wymagania wstępne Student/studentka zdobył/a wiedzę, umiejętności

i kompetencje w zakresie przedmiotów literaturoznawczych

(historia i teoria literatury) na poziomie akademickim

na studiach pierwszego stopnia

Efekty kształcenia

Wiedza:

IXC13_W01: Student/studentka poszerza wiedzę na temat

roli i funkcji literatury w kulturze

Umiejętności:

IXC13_U01: Student/studentka potrafi analizować utwór

literacki zgodnie ze szczegółowymi treściami wykładu


IXC13_K01: Student/studentka zna zakres posiadanej wie-

dzy z zakresu literatury i rozumie konieczność poszerzania

kompetencji w tym zakresie



Treści programowe

Szczegółowe treści programowe podaje pracownik naukowy prowadzący wykład monograficz-

169

ny w roku akademickim

Metody dydaktyczne Wykład, wykład z prezentacją multimedialną, wykład

z dyskusją

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie bez wskazania oceny

Metody i kryteria oceny Efekt Uzyskanie zaliczenia przedmiotu

IXC13_W01 Aktywny udział w wykładzie w postaci

merytorycznych uwag w trakcie dysku-

sji IXC13_U01

IXC13_K01




punktach ECTS


pracy studenta

Wykład 15

Przygotowanie do dysku-

sji

10


SUMA GODZIN 26




przedmiotu

Nie przewiduje się



*Literaturę podstawową i uzupełniającą do wykładu podaje pracownik na-

ukowy głoszący wykład w danym roku akademickim

IXC14. SEMINARIUM MAGISTERSKIE:

Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego Oświecenia

brak sylabusa w wersji elektronicznej (dla roku I)

Nazwa przedmiotu Seminarium magisterskie

170

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropol-



Studia




Rok i semestr studiów drugi/ trzeci i czwarty




dr hab. prof. UR Roman Magryś, dr hab. prof. UR

Marek Nalepa


C1. Pogłębienie znajomości literatury polskiej od oświecenia po czasy współczesne.

C2. Wydoskonalenie umiejętności teoretycznoliterackich i historycznoliterackich.

C3. Poszerzenie repertuaru metod badania tekstu literackiego.

Wymagania wstępne Znajomość literatury polskiej i zagadnień teoretycznoliterackich

na poziomie studiów licencjackich.


IXC14 –W03 studen/ka rozróżnia swoistość tradycyjnych gatunków

literackich;

IXC14_W04 – student/ka określa podobieństwo gatunkowe między

odami z różnych epok;

IXC14_W06 studen/ka przywołuje różne interpretacje utworów lite-

rackich omawianych podczas zajęć.

Umiejętności:

IXC14_U20 – studen/ka potrafi przedstawić badany materiał literacki

w kategoriach literaturoznawczych;

IXC14-U21 – studen/ka potrafi zdać relację z prowadzonych przez

siebie badań literackich, posługując się tekstami naukowymi.


IXC14_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy

zdobytej podczas zajęć seminaryjnych.

171


seminarium – 60 godz.

Treści programowe

Lp. Treści merytoryczne Liczba godzin

I. Oda w historii literatury polskiej 5

1. Oda w dobie staropolskiej:

Paweł z Krosna, Oda do Apollina

Mikołaj Sęp Szarzyński, Pieśń IV. O cnocie szlacheckiej

Maciej Kazimierz Sarbiewski, Do Sławy

Zbigniew Morsztyn, Myśl ludzka

Wespazjan Kochowski, Do lutniej

5

2. Oda polska w okresie oświecenia:

Stanisław Konarski, O Fortunie

Stanisław Trembecki, Oda do Adama Naruszewicza B. K. S.

Franciszek Dionizy Kniaźnin, Do Muzy mojej

Józef Korzeniowski, Oda do pióra

Kantorbery Tymowski, Oda do brzucha

5

3. Oda polska w wieku XIX:

Seweryn Goszczyński, Do młodego poety

Stefan Garczyński, Na dzień pospolitego ruszenia

Leonard Sowiński, Do liryków dzisiejszych

Cyprian Kamil Norwid, Do spółczesnych (oda)

Adam Asnyk, Oda [W ciemności czasów]

Zenon Przesmycki, Hymn do poezji

Antoni Lange, Strofa alcejska

Franciszek Henryk Nowicki, Apoteoza

Wacław Rolicz-Lieder, Apostrofa

Jerzy Żuławski, Do pieśni

10

4. Oda polska w XX wieku: 10

172

Leopold Staff, Pochwała

Kazimierz Lubecki, Oda do wolności

Tadeusz Peiper, Powojenne wezwanie

Jarosław Iwaszkiewicz, Oda na Gdańsk

Kazimierz Wierzyński, Oda prowincjonalna

Julian Tuwim, Do losu

Józef Wittlin, Hymn o łyżce zupy

Władysław Broniewski, Do przyjaciół-poetów

Julian Przyboś, Na uskrzydlonych kołach

Adam Ważyk, Oda dialektyczna

Tadeusz Różewicz, Jest taki pomnik

II Problemy i tematy literatury polskiej w historycznych przekrojach (te-

matyka prac magisterskich)

Liczba godzin

przeznaczonych

na poszczególne

tematy uzależ-

niona od ich

wyboru

i opracowania

przez studen-

tów

1. Świat nadprzyrodzony w Dziadach A. Mickiewicza.

2. Anioły i demony w III części Dziadów A. Mickiewicza i Kordianie

J. Słowackiego.

3. Wojna i okupacja w kamieniach na szaniec A. Kamińskiego i Kolumbach.

Rocznik 20 R. Bratnego.

4. Polska po wyzwoleniu z okupacji niemieckiej w Popiele i diamencie

J. Andrzejewskiego i Kolumbach. Rocznik 20 R. Bratnego.

5. PRL w wybranych powieściach T. Konwickiego.

6. Pokolenie Kolumbów w Popiele i diamencie J. Andrzejewskiego i Popiele

i diamencie A. Wajdy.

7. Polski ziemianin w Nad Niemnem E. Orzeszkowej i Nocach i dniach

M. Dąbrowskiej.

8. Kapitalizm i cywilizacja przemysłowa w Ludziach bezdomnych

S. Żeromskiego i Ziemi obiecanej W. Reymonta.

9. Jezus G. Vermesa i R. Brandstaettera. Poszukiwanie prawdziwego obra-

173

zu Chrystusa w historiografii i literaturze.

10. Chrystus w Listach Nikodema J. Dobraczyńskiego i Jezusie

z Nazarethu R. Brandstaettera.

11. Dziecko i dzieciństwo w noweli pozytywistycznej.

12. Świat uczuć w Domu nad rozlewiskiem i Miłości nad rozlewiskiem

M. Kalicińskiej.

13. Matki i macierzyństwo w Domu nad rozlewiskiem i Miłości nad rozlewi-

skiem M. Kalicińskiej.

14. Motywy i wątki erotyczne w wybranych książkach M. Gretkowskiej.

15. Obraz kobiety współczesnej w wybranych powieściach O. Tokarczuk.

16. Holocaust w Sąsiadach J. T. Grosa i Naszej klasie T. Słobodzianka.

17. Twórczość W. Myśliwskiego po 1989 roku. Przełom czy kontynuacja?

18. Od klasycyzmu do rokoka. Badania T. Kostkiewiczowej nad epoką

oświecenia.

19. Romantyczny kształt młodzieńczych powieści Z. Krasińskiego.

20. Religia i polityka w twórczości J. P. Woronicza.

21. Wojna i pokój w twórczości C. Godebskiego.

22. Etyka i polityka w polskiej tragedii neoklasycystycznej.

23. Moralność i miłość w liryce F. Karpińskiego.

24. Bohater wyalienowany w dramatach S. Mrożka.

25. Presja i imitacja społeczna w dramatach S. Mrożka.

Metody dydaktyczne analiza i interpretacja utworów literackich/ dyskusja/ elementy wykładu

Sposób(y) i forma(y)

zaliczenia



zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania

zajęć).

F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji, przedstawienie

wyników własnych badań itp.).


P1. Ocena z kolokwium na koniec semestru (obejmująca tematykę wszystkich

zajęć).

Metody i kryteria

oceny

Ocena ostateczna z przedmiotu stanowi sumę oceny z kolokwium zaliczeniowe-

go, prezentacji fragmentu pracy magisterskiej, aktywności na zajęciach, fre-

kwencji. Stopień z kolokwium zaliczeniowego 40% ostatecznej oceny, ocena

174

z prezentacji fragmentu pracy magisterskiej 30% oceny ostatecznej, aktywny

udział w zajęciach 20% oceny ostatecznej, ocena frekwencji 10% oceny osta-

tecznej.

Całkowity nakład

pracy studenta po-

trzebny do osiągnię-

cia założonych efek-

tów w godzinach

oraz punktach ECTS


dzin/ nakład

pracy studen-

ta

Ćwiczenia 60 godz.


Czas na przygotowanie prezentacji obszernego fragmentu

pracy magisterskiej

300 godz.

(150+150)


Przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego 20 godz. (10

+ 10)

Suma godzin 425



Praktyki zawodowe

w ramach przedmio-

tu

nie dotyczy


Oświecenie OPRACOWANIA OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE Dworak T., Ignacy Krasicki, Warszawa 1987. Goliński Z., Ignacy Krasicki, Warszawa 1979. Kostkiewiczowa T., Oświecenie – próg naszej współczesności, Warszawa 1974 [tu: Literatura a instytucje w osiemnastowiecznej Polsce, Literatura a rozwój prasy w XVIII wieku]. Kostkiewiczowa T., Polski wiek świateł. Obszary swoistości, Wrocław 2002. Libera Z., Życie literackie w Warszawie w czasach Stanisława Augusta, Warszawa 1971. Przybylski R., Klasycyzm czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa 1983 – lub wyd. następ. [tu: Rozpacz libertyna, Testament zamordowanego Króle-stwa]. Ratajczakowa D., Komedia oświeconych, Warszawa 1992. Sobol R., Franciszek Karpiński, Warszawa 1987. Wellek R., Pojęcia i problemy nauki o literaturze, wybrał i przedmową poprzedził H. Markiewicz, tłum. A. Jaraczewski, M. Kaniowa, Warszawa 1979 [tu: Termin i pojęcie klasycyzmu w historii literatury]. Wołoszyński R., Ignacy Krasicki. Utopia i rzeczywistość, Wrocław 1970.

Romantyzm

175

OPRACOWANIA OGÓLNE Burkot S., Spory o powieść w polskiej krytyce literackiej XIX wieku, Wrocław 1968. Janion M., Gorączka romantyczna, Warszawa 1975. Janion M., Żmigrodzka M., Romantyzm i historia, Warszawa 1978. Markiewicz H., Rodowód i losy mitu trzech wieszczów, [w:] Tenże, Świadomość literatury. Rozprawy i szkice, Warszawa 1985. Markiewicz H., Pozytywiści wobec romantyzmu polskiego, [w:] Tenże, Świadomość literatury. Rozprawy i szkice, Warszawa 1985. Peyre H., Co to jest romantyzm?, przeł. i posłowiem opatrzył M. Żurowski, War-szawa 1987. Tatarkiewicz W., Romantyzm, czyli rozpacz semantyka, „Pamiętnik Literacki” 1971, z. 4, s. 3-21. Waśko A., Romantyczny sarmatyzm. Tradycja szlachecka w literaturze polskiej lat 1831-1863, Kraków 1995. Witkowska A., Cześć i skandale. O emigracyjnym doświadczeniu Polaków, Gdańsk 1997. Wyka K., Pokolenia literackie, przedmowa H. Markiewicz, Kraków 1977 – lub wyd. nast. Wyka K., Romantyczna nobilitacja powieści, [w:] Tenże, O potrzebie historii lite-ratury. Szkice polonistyczne z lat 1944-1967, Kraków 1967. OPRACOWANIA SZCZEGÓŁOWE Danek W., Józef Ignacy Kraszewski, Warszawa 1973. Dopart B., Poemat profetyczny. O „Dziadach” drezdeńskich Adama Mickiewicza, Kraków 2002. Janion M., Zygmunt Krasiński. Debiut i dojrzałość, Warszawa 1962. Kowalczykowa A., Słowacki, Warszawa 1999 [lub wyd. wcześniejsze]. Kubacki W., Pierwiosnki polskiego romantyzmu, Kraków 1949. Łapiński Z., Norwid, Kraków 1984. Maciejewski Janusz, Cyprian Norwid, Warszawa 1992. Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku: Literatura krajowa w okresie romanty-zmu 1831-1863, pod red. M Janion i in., seria 3, t. 1-3, Kraków-Warszawa 1975, 1988, 1992 Stefanowska Z., Strona romantyków. Studia o Norwidzie, Lublin 1993. Witkowska A., Adam Mickiewicz. Słowo i czyn, Warszawa 1998 [lub wyd. wcze-śniejsze]. Wyka K., Pan Tadeusz. Studia o poemacie, t. 1, Warszawa 1963. Zakrzewski B., Fredro z paradyzu, Wrocław 1976. Zgorzelski Cz., Liryka w pełni romantyczna. Studia i szkice o wierszach Słowackie-

go, Warszawa 1981.

Pozytywizm

OPRACOWANIA OGÓLNE Borkowska G., Pozytywiści i inni, Warszawa 1996. Kołakowski L., Filozofia pozytywizmu. Od Hume’a do Koła Wiedeńskiego, War-szawa 1966. Markiewicz H., Pozytywizm, Warszawa 1978 – lub wyd. nast. Markiewicz H., Literatura pozytywizmu, Warszawa 1986 – lub wyd. nast. Nofer-Ładyka A., Literatura polska okresu realizmu i naturalizmu, Warszawa 1968. Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku: Literatura polska w okresie realizmu i naturalizmu, pod red. J. Kulczyckiej-Saloni, H. Markiewicza, Z. Żabickiego, seria 4, t. 1-4, Warszawa 1965-1971. Problemy literatury polskiej okresu pozytywizmu, pod red. E. Jankowskiego

176

i J. Kulczyckiej-Saloni, t. 1-3, Wrocław 1980-1984. Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej, Wrocław 1994. Kulczycka- Saloni J., Straszewska M., Literatura polska, t. 2, Warszawa 1990. Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 1970 – lub wyd. nast., t. 3: Filozofia XIX wieku i współczesna, część 1, Filozofia XIX wieku. Weiss T., Pozytywizm, [w:] Okresy literackie, pod red. J. Majdy, Kraków 1983 – lub wyd. nast.

OPRACOWANIA SZCZEGÓŁOWE Knysz-Rudzka D., Europejskie powinowactwa naturalistów polskich, Warszawa 1992. Knysz-Rudzka D., Paczoska E., Naturalizm i naturaliści w Polsce, Warszawa 1992. Kulczycka-Saloni J., Wstęp, [w:]. Programy i dyskusje literackie, Wrocław 1985 (BN I 249). Markiewicz H., Główne problemy wiedzy o literaturze, Kraków 1965 (tu: Realizm, naturalizm, typowość). Markiewicz H., Przekroje i zbliżenia. Rozprawy i szkice historycznoliterackie, Warszawa 1967 (tu: Dialektyka pozytywizmu polskiego, Antynomie powieści re-alistycznej dziewiętnastego wieku, Literatura okresu pozytywizmu w perspektywie polskiej i światowej). Markiewicz H., Spór o przełom pozytywistyczny, „Teksty Drugie” 1990, nr 5-6. Markiewicz H., Świadomość literatury. Rozprawy i szkice, Warszawa 1985 (tu: Pozytywiści wobec romantyzmu polskiego). Polska krytyka literacka 1800 - 1918. Materiały, pod red. J. Krzyżanowskiego, oprac. Kulczycka-Saloni, St. Frybes, t. 3, Warszawa 1959. Tomkowski J., Mój pozytywizm, Warszawa 1993. Warzenica E., Pozytywistyczny „obóz młodych” wobec tradycji wielkiej poezji ro-mantycznej (lata 1966-1881), Warszawa 1968. Weiss T., Przełom antypozytywistyczny w Polsce w latach 1880-1890, Kraków 1966.

OPRACOWANIA TWÓRCZOŚCI POSZCZEGÓLNYCH PISARZY Baczewski A., Twórczość Adama Asnyka, Rzeszów 1984. Bujnicki T., „Trylogia” Sienkiewicza na tle tradycji powieści historycznej, Kraków 1973. Bujnicki T., Od bohaterów „liliputów” do bohaterów „olbrzymów”. Z zagadnień struktury..., „Polonistyka” 1986, z. 9. Bujnicki T., „Sachem” Sienkiewicza. Szkic interpretacyjny, [w:] Prace ofiarowane Henrykowi Markiewiczowi, pod red. T. Weissa, Kraków 1984. Bujnicki T., Sienkiewiczowskie „laboratorium formy”..., „Ruch Literacki” 1967, nr 2. Bujnicki T., Wstęp, [w:] H. Sienkiewicz, Wybór nowel i opowiadań, Wrocław 1988. Eile S., Ideał powieści pozytywistycznej. „Nad Niemnem” Orzeszkowej, „Pamiętnik Literacki” 1974, z. 1. Kabata M., Myśl filozoficzna XIX wieku w poezji Adama Asnyka, „Poezja” 1975, nr 11. Krzyżanowski J., Adam Asnyk. Poeta czasów niepoetyckich, [w:] W kręgu wielkich realistów, Kraków 1962. Kujawscy K. i L., „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej (seria BAL), Warszawa 1988. Kulczycka-Saloni J., Nowelistyka B. Prusa, Warszawa 1969. Kulczycka-Saloni J., O „Faraonie”. Szkice, Wrocław 1955. Lektury polonistyczne. Pozytywizm – Młoda Polska, pod red. S. Grzeszczuka, t. 1, Kraków 1998 (tu rozdz. o Potopie, o Faraonie). Maciąg K., „Gwałtowny jak lew i uparty jak wół”. Ramzes XIII jako negatywny bo-

177

hater „Faraona” Bolesława Prusa, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskie-go”, Seria Filologiczna. Dydaktyka 3, pod red. Z. Sibigi, Rzeszów 2004, nr 19. Markiewicz H., O realizmie „Faraona”, [w:] Tenże, Prus i Żeromski, Warszawa 1964. Martuszewska A., Pozycja narratora w powieściach tendencyjnych Elizy Orzesz-kowej, Gdańsk 1970. Martuszewska A., Tendencyjność, [w:] Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej, Wrocław 1994. Mocarska-Tycowa Z., Wybory i konieczności: poezja Asnyka wobec gustów este-tycznych i najważniejszych pytań swoich czasów, Toruń 1990. Nofer-Ładyka A., Henryk Sienkiewicz, Warszawa 1965 i nast. Nofer-Ładyka A., Tendencyjna literatura, [w:] Literatura polska. Przewodnik en-cyklopedyczny, Warszawa 1985. Paczoska E., „Lalka”, czyli rozpad świata, Białystok 1995. Paszek J., Kryształowo spokojne zmysły („Maria” i „Marta” E. Orzeszkowej), [w:] Studia o twórczości E. Orzeszkowej, pod red. J. Paszka, Katowice 1989. Pieścikowki E, Geneza Omyłki, [w:] Prace o literaturze i teatrze ofiarowane Zyg-muntowi Szweykowskiemu, Wrocław 1966. Przybyła Z., „Lalka” Bolesława Prusa. Semantyka – kompozycja – konteksty, Rze-szów 1995. Rudzki J., A. Świętochowski i pozytywizm warszawski, Warszawa 1968. Sandler S., Wstęp, [w:] A. Świętochowski, Nowele i opowiadania, wybór i oprac. S. Sandler, BN, Wrocław 1965. Stoff A., Jeszcze o „Trylogii”, Radom 2004 (tu rozdz. Co zawdzięczamy „Trylogii”?. Literackie świadectwo znaczenia powieści Sienkiewicza). Szaruga L, „Faraon” jako powieść o państwie, „Teksty” 1975, z. 2. Szypowska M., Asnyk znany i nieznany, Warszawa 1971. Świętochowski S., Liberum veto, wybór S. Sandler, komentarz M. Brykalska, t. 1-2, Warszawa 1976. „Trylogia” Sienkiewicza. Studia, szkice, polemiki, wybór i oprac. T. Jodełka, War-szawa 1962. Ziejka F., Tajemnice „Faraona”, „Ruch Literacki” 1974, z. 1. Żabicki Z., Posłowie, [w:] E. Orzeszkowa, Marta, Warszawa 1953.

Młoda Polska

OPRACOWANIA OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE

Baranowska A., Kraj modernistycznego cierpienia, Warszawa 1977. Greń Z., Rok 1900. Szkice o dramacie zapomnianym, Kraków 1969. Gutowski W., W poszukiwaniu życia nowego. Mit a światopogląd w twórczości Tadeusza Micińskiego, Warszawa 1980. Helsztyński S., Meteory Młodej Polski, Kraków 1969. Hutnikiewicz A., Stefan Żeromski, Warszawa 2000. Janaszek-Ivaničkowa H., Świat jako zagadnienie inteligencji. Studium o S. Żeromskim, Warszawa 1971. Kwiatkowski J., U podstaw liryki Leopolda Staffa, Warszawa 1966. Lipski J. J., Twórczość Jana Kasprowicza w latach 1878-1891, Warszawa 1967; Twórczość Jana Kasprowicza w latach 1891-1906, Warszawa 1975. Łempicka A., Przewodnik po „Nocy Listopadowej”, [w:] S. Wyspiański, Noc Listo-padowa, Kraków 1975. Łempicka A., Stanisław Wyspiański – pisarz dramatyczny, Kraków 1973. Miłosz Cz., Człowiek wśród skorpionów. Studium o Stanisławie Brzozowskim, wyd. dowolne. Miodońska-Brookes E., Studia o kompozycji dramatów Wyspiańskiego, Wrocław 1972. Myśl teatralna Młodej Polski. Antologia, oprac. I. Sławińska i S. Kruk, Warszawa 1966. Nowakowski J., Wyspiański. Studia o dramatach, Kraków 1972.

178

Okońska A., Stanisław Wyspiański, Warszawa 1975. Paszek J., Styl powieści Berenta, Katowice 1976. Pigoń S., Władysław Orkan. Twórca i dzieło, Kraków 1958. Prokop J., Z przemian w literaturze polskiej lat 1907-1917, Wrocław 1970. Prokop J., Żywioł wyzwolony. Studium o poezji Tadeusza Micińskiego, Kraków 1978. Rurawski J., Władysław Reymont, Warszawa 1977. Rzeuska M., „Chłopi” Reymonta, Warszawa 1950. Stanisław Przybyszewski. W 50-lecie zgonu pisarza. Studia,pod red. H. Filipkowskiej, Wrocław 1982. Studia o Leśmianie, pod red. M. Głowińskiego i J. Sławińskiego, Warszawa 1971. Studia o Tadeuszu Micińskim, pod red. M. Podrazy-Kwiatkowskiej, Kraków 1979. Taborski R., Trzech dramatopisarzy modernistycznych: Przybyszewski, Kisielewski, Szukiewicz, Warszawa 1965. Weiss T., Legenda i prawda „Zielonego Balonika”, Kraków 1987. Weiss Tomasz, Przełom antypozytywistyczny w Polsce w latach 1880-1890, Kra-ków 1966. „Wesele” we wspomnieniach i krytyce, oprac. A. Łempicka, Kraków 1979. Wyka M., Brzozowski i jego powieści, Kraków 1981. Zimand R., Dekadentyzm warszawski, Warszawa 1964.

Literatura dwudziestolecia międzywojennego

OPRACOWANIA OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE Gazda G., Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku, Warszawa 2000. Hutnikiewicz A., Od Czystej Formy do literatury faktu. Główne teorie i programy literackie XX stulecia, Warszawa 1988. Jarzębski J., Proza dwudziestolecia, Kraków 2005. Kwiatkowski J., Dwudziestolecie międzywojenne, Warszawa 2000. Kwiatkowski J., Literatura Dwudziestolecia, Warszawa 1990. Lektury polonistyczne. Dwudziestolecie międzywojenne. II wojna światowa, pod red. R. Nycza, J. Jarzębskiego, t. 1-2, Kraków 1997-1998. Nasiłowska A., Trzydziestolecie 1914-1944, Warszawa 1995. Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku: Literatura polska w okresie międzywojen-nym, red. J. Kądziela, J. Kwiatkowski, I. Wyczańska, seria 6, t. 1-2, Kraków 1979, t. 3-4 Kraków 1993. Poeci dwudziestolecia międzywojennego, pod red. I. Maciejewskiej, t. 1-2, War-szawa 1982. Poezja polska okresu międzywojennego. Antologia, wybór i wstęp M. Głowiński i J. Sławiński, przypisy oprac. J. Stradecki, cz. 1-2, Wrocław 1987 (i wyd. nast.), BN I /253. Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego. Sylwetki, red. B. Faron, Warszawa

1972.

Literatura po 1939 roku

OPRACOWANIA OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE

Bereś S., Literatura emigracyjna (1945-1990). Zarys periodyzacji, [w:] W kręgu twórczości pisarzy emigracyjnych. Studia i szkice, pod red. Z. Andresa, Rzeszów 1999, s. 9-53. Burkot S., Literatura polska w latach 1939-1999, Warszawa 2002. Czapliński P., Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996, Kraków 1997.

179

Dybciak K., Panorama literatury na obczyźnie, Kraków 1990. Nad wierszami Baczyńskiego. Interpretacje, szkice i rozprawy pod red. G. Osta-sza. Rzeszów 1998. Prokop J., Wyobraźnia pod nadzorem, Kraków 1994. Sariusz-Skąpska I., Polscy świadkowie Gułagu. Literatura łagrowa 1939-1989, Kraków 1995. Święch J., Literatura polska w latach drugiej wojny światowej, Warszawa 1997. Tomasik W., Polska powieść tendencyjna 1949 – 1955. Problemy perswazji literac-kiej, Wrocław 1988. Urbankowski B., Czerwona msza, albo uśmiech Stalina, Warszawa 1995. Wyka K., Pogranicze powieści. Proza polska 1944 – 1948, Warszawa 1989. Zieliński J., Leksykon polskiej literatury emigracyjnej, Lublin 1989.


Komornicka A. M., Poezja starożytnej Grecji. Wybrane gatunki, Łódź 1987.

Kostkiewiczowa T., Oda w poezji polskiej. Dzieje gatunku, Wrocław 1996.

Oda w poezji polskiej, Antologia, oprac. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 2009.

Sporne postaci polskiej literatury współczesnej, pod red. A. Brodzkiej, Warszawa

1994.

Sporne postaci polskiej literatury współczesnej: następne pokolenie, pod red.

A. Brodzkiej i L. Burskiej, Warszawa 1995.

Sporne sprawy polskiej literatury współczesnej, pod red. A. Brodzkiej i L. Burskiej,

Warszawa 1998.

Treugutt S., Geniusz wydziedziczony. Studia romantyczne i napoleońskie, War-

szawa 1993.


brak elektronicznej wersji sylabusa (dla roku II)

Nazwa

przedmiotu

Seminarium magisterskie

Nazwa jed-

nostki prowa-

dzącej przed-

miot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu

Kod przedmio-

tu

IXC14

Studia


Filologia Polska studia drugiego stopnia Studia stacjonarne

180

Rodzaj przed-

miotu

Fakultatywny

Rok i semestr

studiów

Rok I

Imię

i nazwisko

koordynatora

przedmiotu


Imię

i nazwisko

osoby prowa-

dzącej ( osób

prowadzących)

zajęcia

z przedmiotu



Wykład:

C1.: Pogłębienie samodzielnej analizy dziel literatury fikcjonalnej i niefikcjonalnej XIX i XX wieku.

C2.: Sytuowanie utworów literackich w szerokim kontekście kulturowym XIX i XX wieku

C3.: Pogłębienie wiedzy o specyfice przedmiotowej i metodologicznej filologii polskiej

Wymagania

wstępne

Znajomość literatury i kultury XIX i XX wieku na poziomie licencjackim

Efekty kształ-

cenia

Wiedza:

IXC14_W01 – student/ka ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej

i metodologicznej filologii polskiej;

IXC14_W04 – student/ka posiada uporządkowaną wiedze i zrozumienie głównych kie-

runków w obrębie subdyscypliny: literaturoznawstwo literatura polska

Umiejętności:

IXC14_U01 – student/ka potrafi analizować dzieła literatury fikcjonalnej

i niefikcjonalnej XIX i XX wieku;

IXC14_U03 – student/ka umie poszerzać umiejętności badawcze w zakresie literatury

i kultury polskiej;


IXC14_K01 – student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i rozumie perspek-

tywy dalszego rozwoju


181

Seminarium – 45 godz. (15+30)

Treści programowe

1. Organizacja zajęć

2. Omówienie przedstawionych seminarzystom tematów prac magisterskich

3. Ćwiczenia w opracowywaniu strony technicznej pracy – opis bibliograficzny i przypisy

4. Wycieczki dydaktyczne – do Biblioteki Wojewódzkiej i Muzeum Miasta Rzeszowa

5. Referowanie przez seminarzystów (w formie ustnej lub pisemnej) fragmentów opracowywanego

przez nich materiału; dyskusja nad przygotowanym referatem

6. Ocena pracy seminarzystów

Metody dydak-

tyczne

seminarium: analiza i interpretacja tekstu literackiego, dyskusja, wycieczka dydaktycz-

na

Sposób(y)

i forma(y) zali-

czenia

zaliczenie na podstawie wykonania pracy zaliczeniowej: przygotowanie planu pracy

magisterskiej i napisanie jednego rozdziału

Metody

i kryteria oce-

ny

Ocena negatywna, brak zalicze-

nia przedmiotu

Ocena pozytywna, zaliczenie przed-

miotu

Efekt 1

(IXC14_W01) student/ka nie posiada pogłę-

bionej wiedzy o specyfice

przedmiotowej

i metodologicznej filologii pol-

skiej

student/ka ma przynajmniej dosta-

teczną pogłębioną wiedzę

o specyfice przedmiotowej

i metodologicznej filologii polskiej

Efekt 2

(IXC14_W04) Student/ka nie posiada żadnej

wiedzy i zrozumienia głównych

kierunków w obrębie literatu-

roznawstwa i literatury polskiej

Student/ka posiada przynajmniej

dostateczną wiedzę i zrozumienie

głównych kierunków w obrębie lite-

raturoznawstwa i literatury polskiej.

Efekt 3

(IXC14_U01) Student/ka nie potrafi analizo-

wać dzieł literatury fikcjonalnej

XIX i XX wieku

Student/ka nie potrafi przynajmniej

ogólnie analizować dzieła literatury

fikcjonalnej XIX i XX wieku

Efekt 4

(IXC14_U03) Student/ka nie umie poszerzać

umiejętności badawczych

w zakresie literatury i kultury

polskiej.

Student/ka umie poszerzać umiejęt-

ności badawcze w zakresie literatu-

ry i kultury polskiej.

182

Efekt 5

IXC14_K01) Student/ka nie zna zakresu po-

siadanej przez siebie wiedzy

i nie rozumie perspektywy dal-

szego rozwoju

Student/ka zna zakres posiadanej

przez siebie wiedzy i rozumie per-

spektywy dalszego rozwoju

Całkowity na-

kład pracy

studenta po-

trzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

ECTS

Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy stu-denta

Seminarium 15+30 godz. Przygotowanie do seminarium 20 godz. Czas na przygotowanie refera-tu, pisanie fragmentu pracy

30

udział w konsultacjach 2 godz. czas na pisanie pracy magister-skiej

50 godz.

SUMA GODZIN 147 LICZBA PUNKTÓW ECTS 4 (2+2)

Język wykła-

dowy

Polski

Praktyki za-

wodowe

w ramach

przedmiotu

Nie przewiduje się

Literatura Literatura podstawowa: H. Markiewicz, Pozytywizm, wyd. dowolne. A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, wyd. dowolne. Słownik terminów literackich, red. M. Głowiński i inni. Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachorz i Alina Kowalczykowa. Słownik rodzajów i gatunków literackich red. Grzegorz Gazda, Słowinia Tynec-ka- Makowska Kraków 2006. Słownik literatury polskiej XX wieku pod red. Marka Pytasza, Katowice 2001. Maria Dernałowicz, Cudze życie, Warszawa 2008. M. Danilewicz-Zielińska, Próby przywołań. Szkice literackie, Warszawa 1992. Literatura uzupełniająca: Wyznaczą ją poszczególne tematy prac magisterskich

Zakład Literatury Polskiej XX Wieku



skiej XX Wieku

183


Studia


Filologia polska Drugi stopień Stacjonarne

Rodzaj przedmiotu kierunkowy

Rok i semestr studiów Rok I-II, sem. 1-4


tu








Wal, dr Jan Wolski


C1: uściślenie i poszerzenie zainteresowań naukowych studentów

C2: określenie granic obszaru badawczego w odniesieniu do przyszłej pracy magisterskiej

C3: wypracowanie koncepcji pracy – tematu, struktury i metodologii

C4: pisanie pracy i jej publiczna prezentacja





Efekty kształcenia

Wiedza:

IXC14_W01: zna najważniejsze nurty badań nad literaturą polską

XX i XXI wieku

IXC14_W02: charakteryzuje historyczne i kulturowe uwarunko-

wania dwudziestowiecznych i najnowszych zjawisk literackich

i ocenia je z perspektywy literaturoznawczej

Umiejętności:

IXC14_U01: posiada podstawowe umiejętności badawcze: formu-

łuje i analizuje wybrany problem badawczy

184

IXC14_U02: potrafi zgromadzić bibliografię do wybranego pro-

blemu badawczego, przygotować konspekt i napisać dłuższą

rozprawę historycznoliteracką

IXC14_U03: potrafi weryfikować poprawność własnych tez

i innych prac badawczych


IXC14_K01: zna zakres posiadanej wiedzy i rozumie potrzebę jej

rozwijania

IXC14_K01: potrafi właściwie zaplanować swoją pracę, by uzy-

skać jak najlepsze efekty


Seminarium – 45 godz. +30 godz.

Treści programowe

Szczegółowe treści programowe przedstawia pracownik naukowy prowadzący seminarium

magisterskie

Treści merytoryczne (przykładowe propozycje) Liczba godzin

Określanie problematyki badawczej i tematu pracy 3

Zasady formułowania celu pracy 4

Techniki poszukiwania literatury przedmiotu i źródeł 4

Technika pisania pracy (w tym: tworzenie spisu treści, odsyłaczy, bi-

bliografii)

4

Zbieranie i porządkowanie materiału 6

Konstrukcja pracy – zasady opracowania koncepcji i planu pracy 8

Przedstawianie planów pracy i prezentacja koncepcji 8

Rozwiązywanie problemów badawczych i edytorskich 8

RAZEM: 45

Metody dydaktyczne Problemowa, dyskusja, prezentacja


185

Metody i kryteria oceny Zaliczenie sem. 2: sformułowanie tematu pracy, koncep-

cji rozwiązania wybranego problemu badawczego, kon-

spekt pracy;

Zaliczenie sem. 3: napisanie dwóch rozdziałów pracy

magisterskiej;

Zaliczenie sem. 4: przedstawienie całości pracy




punktach ECTS


/nakład pracy studenta

Seminarium 45

Przygotowanie do zajęć 40


Pisanie pracy 380

SUMA GODZIN 475




przedmiotu

Nie przewiduje się



*Podaje pracownik naukowy prowadzący seminarium magisterskie



Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej / Zakład Teorii

i Antropologii Literatury


Studia


186

Filologia polska Drugi stopień Stacjonarne


Rok i semestr studiów Rok I-II, sem. 1-4


tu

Prof. dr hab. Stanisław Uliasz



Prof. dr hab. Stanisław Uliasz, dr hab. prof. UR Jo-

lanta Pasterska


C1: uściślenie i poszerzenie zainteresowań naukowych studentów

C2: określenie granic obszaru badawczego w odniesieniu do przyszłej pracy magisterskiej

C3: wypracowanie koncepcji pracy – tematu, struktury i metodologii

C4: pisanie pracy i jej publiczna prezentacja





Efekty kształcenia

Wiedza:

IXC14_W01: zna najważniejsze nurty badań nad

literaturą i kulturą polską XX i XXI wieku;

IXC14_W02: charakteryzuje historyczne

i kulturowe uwarunkowania dwudziestowiecz-

nych najnowszych zjawisk literackich i ocenia je

z perspektywy literaturoznawczej

i kulturoznawczej.

Umiejętności:

IXC14_U01: posiada podstawowe umiejętności

badawcze: formułuje i analizuje wybrany pro-

blem badawczy;

IXC14_U02: potrafi zgromadzić bibliografię do

wybranego problemu badawczego, przygotować

konspekt i napisać dłuższą rozprawę historycz-

noliteracką;

IXC14_U03: potrafi weryfikować poprawność

własnych tez i innych prac badawczych.

187


IXC14_K01: jest świdomy posiadanej wiedzy

i rozumie potrzebę jej rozwijania;

IXC14_K01: potrafi właściwie zaplanować swoją

pracę, by uzyskać jak najlepsze efekty.


Seminarium – 45 godz.+30 godz.

Treści programowe

Szczegółowe treści programowe przedstawia pracownik naukowy prowadzący seminarium

magisterskie

Treści merytoryczne (przykładowe propozycje) Liczba godzin

Określanie problematyki badawczej i tematu pracy 3

Zasady formułowania celu pracy 4

Techniki poszukiwania literatury przedmiotu i źródeł 4

Technika pisania pracy (w tym: tworzenie spisu treści, odsyłaczy, bi-

bliografii)

4

Zbieranie i porządkowanie materiału 6

Konstrukcja pracy – zasady opracowania koncepcji i planu pracy 8

Przedstawianie planów pracy i prezentacja koncepcji 8

Rozwiązywanie problemów badawczych i edytorskich 8

RAZEM: 45

Metody dydaktyczne Problemowa, dyskusja, prezentacja


Metody i kryteria oceny Zaliczenie sem. 2: sformułowanie tematu pracy, koncep-

cji rozwiązania wybranego problemu badawczego, kon-

spekt pracy;

Zaliczenie sem. 3: napisanie dwóch rozdziałów pracy

188

magisterskiej;

Zaliczenie sem. 4: przedstawienie całości pracy




punktach ECTS


pracy studenta

Seminarium 45

Przygotowanie do zajęć 20


Pisanie pracy 100

SUMA GODZIN 175




przedmiotu

Nie przewiduje się

Literatura Literatura podstawowa

J. Boć, Jak pisać pracę magisterską, Wrocław 1994. U. Eco, Jak napisać pracę dyplomową poradnik dla hu-

manistów, Warszawa 2007 G. Gambarelli, Z. Łucki, Jak przygotować pracę dyplo-

mową lub doktorską? Wybór tematu, pisanie,

prezentowanie, publikowanie, Kraków 1996.

W. Gierz, Jak pisać pracę licencjacką? Poradnik meto-dyczny, Sopot 1998.

J. Godziszewski, Ogólne zasady pisania, recenzowania

i obrony prac dyplomowych, Zielona Góra 1987.

P. Oliver, Jak pisać prace uniwersyteckie. Poradnik dla

studentów, przekł. i posłowie J. Piątkowska,

Kraków 1999.

A. Pułło, Prace magisterskie i licencjackie. Wskazówki

dla studentów, Warszawa 2001.

K. Woźniak, O pisaniu pracy magisterskiej na studiach humanistycznych. Przewodnik praktyczny, War-szawa 1998.


*Podaje pracownik naukowy prowadzący seminarium magisterskie

189

Zakład Języka Polskiego

Zakład Retoryki i Pragmatyki Komunikacyjnej


Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Języka Polskiego


Studia


Filologia polska II stopnia Stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Fakultatywny

Rok i semestr studiów 1-2 rok (4 semestry)


tu

prof. dr hab. Kazimierz Ożóg



z przedmiotu

prof. dr hab. Kazimierz Ożóg, dr hab. prof. UR Ja-

dwiga Lizak, dr Ewa Błachowicz, dr hab. prof. UR

Grażyna Filip, dr Urszula Gajewska, dr Wioletta

Kochmańska, dr Maria Krauz, dr Małgorzata Ku-

łakowska, dr Agnieszka Myszka, dr Ewa Orono-

wicz-Kida, dr Robert Słabczyński, dr Bożena Taras


C1. Uściślenie zainteresowań naukowych studentów (nakreślenie granic obszaru badawczego)

w odniesieniu do ich przyszłej pracy magisterskiej

C2. Wypracowanie koncepcji danej pracy (tematu i struktury) poprzez dyskusje z innymi

uczestnikami seminarium i promotorem.

C3 Napisanie pracy magisterskiej i przygotowanie seminarzysty/ki do obrony tej pracy.

Wymagania wstępne Student/ka zaliczył przewidywane programem przedmioty ję-

zykoznawcze dla studiów I stopnia z zakresu filologii polskiej

lub uzupełnia je w jako różnice programowe.

190

Efekty kształcenia

Wiedza

student/ka

IXC14_W01 stosuje w pracy metodologię właściwą dla subdys-

cypliny językoznawczej oraz wyspecjalizowaną terminologię

językoznawczą

IXC14_W02 samodzielnie bada materiał językowy, wykorzy-

stując pogłębioną wiedzę o kompleksowej naturze języka

i ewolucji jego znaczeń oraz zaawansowanych mechanizmach

jego funkcjonowania

IXC14_W03 podsumowuje badania w oparciu:

o uporządkowaną, pogłębioną szczegółową wiedzę w zakresie

głównych kierunków w obrębie wybranej subdyscypliny języ-

koznawczej oraz o szczegółową wiedzę dotyczącą głównych

kierunków rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięć

w zakresie badań językoznawczych (diachronicznych

i synchronicznych)

Umiejętności:

student/ka

IXC14_U01 wybiera odpowiednie metody

i narzędzia badawcze niezbędne do dokonania prezentacji opra-

cowanych zagadnień i pozwalające na oryginalne rozwiązywa-

nie złożonych problemów językoznawczych

IXC14_U02 samodzielnie formułuje krytyczne sądy

na podstawie zebranych przez siebie informacji z zakresu języ-

koznawstwa

IXC14_U03 wykrywa skomplikowane zależności między proce-

sami społecznymi i kulturowymi a zmianami językowymi

IXC14_U04 przygotowuje pod kierunkiem promotora oryginal-

ną naukową pracę pisemną – pracę magisterską w języku pol-

skim,

IXC14_U05 korzysta z typowych i nietypowych komunikatorów

sieciowych do prowadzenia wymiany informacji i poglądów

naukowych ze specjalistami w zakresie językoznawstwa


student/ka

IXC14_U01 Zarządza odpowiednio czasem przeznaczonym

191

na kolejne etapy pisania pracy magisterskiej

IXC14_K02 proponuje innym uczestnikom seminarium

w trakcie dyskusji rozwiązania dotyczące przedstawianych

przez nich problemów badawczych


seminarium

Liczba realizowanych godzin: 105

Treści programowe

lp TREŚCI MERYTORYCZNE SEMINARIUM liczba

godzin

1 Ogólne zasady pisania prac magisterskich z zakresu językoznawstwa

w Instytucie Filologii Polskiej. Etapy pisania pracy naukowej (na pod-

stawie poradników – zob. wykaz literatury). Terminy kolejnych etapów

pisania pracy magisterskiej (ogólnie)

1

2 Zasady tworzenia tekstów naukowych (z uwzględnieniem technik wy-

korzystywanych w tekście naukowym, cech stylu naukowego, zasad

cytowania, tworzenia akapitów i cytatów)

2

3 Prezentacja przedmiotu poszukiwań naukowych studentów/ek

i krytyczna dyskusja nad nim.

12

4 Wybór ogólnej tematyki pracy mgr 2

5 Prezentacja baz danych bibliograficznych dostępnych studentów UR –

wizyta w informatorium Biblioteki Uniwersytetu Rzeszowskiego

2

6 Prezentacja literatury dotyczącej ogólnej problematyki pracy mgr po-

szczególnych studentów (literatura wybrana na podstawie kwerendy

bibliotecznej) Zasady prezentowania bibliografii w pracy magisterskiej

z zakresu językoznawstwa

12

7 Zawężenie i uściślenie tematyki pracy mgr – dyskusja z promotorem

i uczestnikami seminarium – ostateczne ustalenie tematu pracy

6

8 Przedstawienie tezy pracy magisterskiej. Ostateczne sformułowanie

tytułu pracy magisterskiej i zatwierdzenie go przez promotora

6

192

9 Prezentacja notatek bibliograficznych – sprawdzenie umiejętności czy-

tania ukierunkowanego na tezę

6

10 Konstruowanie roboczej wersji planu pracy 6

11 Prezentacja pierwszej wersji wstępu – dyskusja 12

12 Prezentacja zebranego materiału i próba klasyfikacji - dyskusja 6

13 Prezentacja rozdziałów zawierających analizę zebranego materiału –

dyskusja

24

14 Prezentacja podsumowania (wniosków) – dyskusja 6

15 Omówienie gotowych prac magisterskich, ostatnie poprawki i korekty.

Problematyka obrony prac magisterskich. Ewaluacja zajęć.

2

Suma godzin 105

Uwaga: liczba godzin przewidzianych na realizację poszczególnych treści merytorycznych jest

orientacyjna i zależy od wielu czynników, np. liczby studentów na seminarium, poziomu przy-

gotowania, postępu prac nad przygotowaniem tekstu itp.

Metody dydaktyczne elementy wykładu i prezentacji baz danych prezentacja referatów, dyskusja nad referatami, przygotowanie poszczególnych części pracy mgr

– dyskusja nad rozdziałami pracy, e-learning

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia ocena poszczególnych etapów pracy mgr

Uwaga: oceny na koniec semestrów 1-3 mają charakter

formatywny, informują promotora i studenta o postępie

pracy. Semestry te są zaliczane lub nie – zaliczenie nie

jest na ocenę.

Metody i kryteria oceny 1. semestr: ocena referatu prezentującego zainte-resowania naukowe – student/ka otrzymuje za-liczenie, jeżeli przedstawi referat i będzie brać udział w dyskusji nad innymi referatami

2. semestr: ocena trafności doboru tytułu do tema-tyki pracy, tezy pracy, kompletności zebranej bi-bliografii, ocena klasyfikacji materiału – stu-dent/ka otrzymuje zaliczenie, , przedstawi tezę pracy oraz bibliografię i zebrany materiał oraz będzie brać udział w dyskusji nad prezentacjami kolegów/koleżanek, jeżeli praca mgr będzie mia-ła sprecyzowany tytuł

3. semestr: ocena rozdziału wstępnego prezentują-cego stan badań oraz cel i metody pracy i ocena

193

rozdziałów analitycznych – student/ka otrzymu-je zaliczenie, jeżeli przedstawi rozdział wstępny i przynajmniej jeden rozdział analityczny oraz weźmie udział w dyskusji rozdziałami prac ma-gisterskich kolegów/koleżanek

4. semestr: ocena całości pracy – student/ka otrzymuje zaliczenie, jeżeli złoży pracę magister-ską. Kryteria oceny zgodne z zasadami przyjęty-mi w Instytucie Filologii Polskiej

Efekty kształcenia: IXC14_W01, IXC14_W02,

IXC14_W03, IXC14_U01, IXC14_U02, IXC14_U03,

IXC14_U04 są sprawdzane w sposób ciągły podczas

seminariów oraz poprzez sprawdzanie referatów

i sprawdzania poszczególnych części pracy magisterskiej

Efekt kształcenia IXC14_U05 jest sprawdzany w trakcie

konsultacji z wykorzystaniem metod e-learningu

Efekt kształcenia IXC14_U01 jest sprawdzany w sposób

ciągły (ocena systematyczności pracy)

Efekt kształcenia IXC14_K02 jest sprawdzany podczas

dyskusji na seminariach




punktach ECTS



seminarium 105 godz.

przygotowywanie pra-

cy mgr (w tym refera-

tów związanych

z tematyką pracy, zbie-

ranie materiału, lektu-

ra literatury, pisanie

pracy, itp)

300 godz.

Udział w konsultacjach

(w tym konsultacje za

pomocą internetu)

14 godz.

Przygotowanie do

obrony pracy magi-

sterskiej

55 godz.

Obrona pracy magi-

sterskiej

1 godz.

SUMA GODZIN 475

LICZBA PUNKTÓW

ECTS

19

194

19 punktów ECTS



przedmiotu

Brak


G. Gambarelli, Z. Łucki, Jak przygotować pracę dyplomo-

wą lub doktorską, Kraków 1995.

J. Maćkiewicz, Jak pisać teksty naukowe?, Gdańsk 1996

S. Urban, W. Ładoński, Jak napisać dobrą pracę magister-

ską, Wrocław 2001.

M. Węglińska, Jak pisać pracę magisterską, Kraków 1997.

K. Woźniak, O pisaniu pracy magisterskiej na studiach

humanistycznych. Przewodnik praktyczny, Warszawa-

Łódź 1998.

W. Zaczyński, Poradnik autora prac seminaryjnych, dy-

plomowych i magisterskich, Warszawa 1995.

R. Zenderowski R., Praca magisterska. Jak pisać i obronić.

Wskazówki metodologiczne, Warszawa 2004.

R. Zenderowski, Technika pisania prac magisterskich,

Warszawa 2005.

Pozostałe pozycje z literatury przedmiotu są ustalane

z promotorem indywidualnie w zależności od potrzeb

pracy magisterskiej.

Zakład Metodyki Nauczania Literatury i Języka Polskiego

nie przedstawiono propozycji

IXC15. WYKŁAD MONOGRAFICZNY DO SEMINARIUM MAGISTERSKIEGO:

Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego Oświecenia

Nazwa przedmiotu Wykład monograficzny do seminarium

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropol-


195


Studia




Rok i semestr studiów pierwszy/ semestr pierwszy




dr hab. prof. UR Roman Magryś


C1. Pogłębienie znajomości literatury oświecenia.

C2. Przyswojenie dorobku naukowego rzeszowskich historyków literatury.

C3. Zorientowanie we współczesnych kierunkach badań literatury oświecenia.

Wymagania wstępne Znajomość literatury oświecenia na poziomie studiów pierwszego

stopnia.


IXC/15_W03_W07 – student/ka poddaje krytycznemu osądowi war-

tość współczesnych tendencji badawczych w odniesieniu do literatury

oświecenia;

IXC/15_ W06 – student/ka orientuje się w kierunkach badań literatury

oświecenia prowadzonych przez specjalistów z UR.

Umiejętności:

IXC/15_U01 – student/ka potrafi porządkować problemy badawcze

z zakresu literatury oświecenia w odniesieniu do istniejących szkół

badawczych piśmiennictwa XVIII wieku.


IXC/15_K01 student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy

zdobytej podczas wykładu monograficznego do seminarium.


wykład – 15 godz.

Treści programowe

Lp. Treści merytoryczne przedmiotu Liczba

196

godzin

1. Wykłady Piotra Żbikowskiego o kulturze i literaturze oświecenia. 2

2. Badania Piotra Żbikowskiego nad przełomem romantycznym w kontekście wcze-

śniejszych dyskusji naukowych nad chronologią oświecenia i romantyzmu.

3

3. Dociekania Piotra Żbikowskiego nad poezjami więziennymi Hugona Kołłątaja. 2

4. Rozważania Piotra Żbikowskiego nad dorobkiem twórczym Kajetana Koźmiana. 2

5. Badania Marka Nalepy nad postawami twórców okresu stanisławowskiego w dobie

upadku państwa polskiego.

2

6. Badania Marka Nalepy nad poezją okolicznościową doby porozbiorowej. 2

7. Ideologiczna wymowa powieści stanisławowskiej jako przedmiot studiów badaczy

oświecenia.

2

Metody dydak-

tyczne

wykład/ wykład z prezentacją multimedialna/ analiza tekstów źródłowych przez

wykładowcę

Sposób(y)

i forma(y) zali-

czenia


F1. Ocena frekwencji na zajęciach.

F1. Ocena z pracy zaliczeniowej.


P1. Zbieżna z F1. i F2.

Metody

i kryteria oceny

Frekwencja na zajęciach 30% wymaganej oceny i praca zaliczeniowa 70% wymaga-

nej oceny (wartość merytoryczna pracy 50% i językowy kształt pracy 20%).

Całkowity nakład

pracy studenta

potrzebny do

osiągnięcia zało-

żonych efektów

w godzinach oraz

punktach ECTS

Aktywność Liczba godzin/

nakład pracy

studenta

Wykład 15 godz.

Praca zaliczeniowa 9 godz.

Konsultacje 1 godz.


Liczba punktów ECTS 1

Język wykładowy język polski

Praktyki zawo-

dowe w ramach

przedmiotu

nie dotyczy

197


Magryś R., Bohater literacki powieści stanisławowskiej…, Rzeszów 2007.

Nalepa M., Między żarliwością i zdradą. Studia i szkice o literaturze późnego polskiego

oświecenia, Kraków 2010.

Nalepa M., „Płyną godziny pomiędzy nadzieją i bojaźnią czułą”: polityczne

i egzystencjalne rany Polaków epoki porozbiorowej: studia i teksty, Rzeszów 2010.

Nalepa M., Rozpacz i próby jej przezwyciężenia w poezji porozbiorowej (1793 -1806),

Rzeszów 2003.

Nalepa M., „Takie jest życie nasze, gdy Polska ustaje”. Pisarze stanisławowscy a upa-

dek Rzeczypospolitej, Wrocław 2002.

Nalepa M., Żałobny orszak poetów, Rzeszów 2001.

Żbikowski P., „ …bolem śmiertelnym ściśnione mam serce… ” Rozpacz oświeconych.

U źródeł przełomu w poezji polskiej w latach 1793-1805, Wrocław 1998.

Żbikowski P., Hugo Kołłątaj. Więzień i poeta, Lublin 1993.

Żbikowski P., Kajetan Koźmian. Poeta i obywatel (1797-1814), Wrocław 1972.

Żbikowski P., Poezje więzienne Hugona Kołłątaja, Wrocław 1993.

Żbikowski P., W pierwszych latach narodowej niewoli. Schyłek polskiego Oświecenia

i zwiastuny Romantyzmu, Wrocław 2007.


Aleksandrowicz A., Izabela Czartoryska. Polskość i europejskość. Lublin 1998.

Bańka J., Filozofia cywilizacji, t. 1., Katowice 1986.

Cieński M., Pejzaże oświeconych. Sposoby przedstawiania krajobrazu w literaturze

polskiej w latach 1770-1830. Wrocław 2000.

Górski K., Zarys duchowości w Polsce, Kraków 1986.

Janion M., Czas formy otwartej, Warszawa 1984.

Janion M., Żmigrodzka M., Romantyzm a historia, Warszawa 1978.

Kamionka-Straszakowa J., Życie literackie w Polsce w pierwszej połowie XIX w. Studia,

Warszawa 1970.

Kostkiewiczowa T., Kniaźnin jako poeta liryczny, Wrocław 1971.

Kostkiewiczowa T., Polski wiek świateł. Obszary swojskości, Wrocław 2007

Libera Z., Rozważania o wieku tolerancji, rozumu i gustu. Szkice o XVIII stuleciu,

Warszawa 1994.

Na przełomie Oświecenia i Romantyzmu. O sytuacji w literaturze polskiej lat 1793-

1830, pod red. P. Żbikowskiego, Rzeszów 1999.

198

Od Oświecenia do Romantyzmu. Studia i szkice z literatury kultury, pod red.

K. Kasprzyk, Warszawa 1995.

Oświeceni wobec rozbiorów Polski, pod red. J. Grobisa, Łódź 1998.

Przybylski R., Klasycyzm czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa

1983.

Przybylski R., Ogrody romantyków, Kraków 1978.

Rejman Z., Jan Paweł Woronicz. Poeta i kapłan, Chotomów 1992.

Ryba J., Maskarady oświeconych, Katowice 1998.

Sinko Z., Powiastka w oświeceniu stanisławowskim, Wrocław 1982.

Sinko Z., Powieść zachodnioeuropejska w kulturze literackiej polskiego Oświecenia,

Wrocław 1968.

Sinko Z., Proza fabularna w czasopismach polskich 1801-1830, Warszawa 1988.

Stanisz M., Wczesnoromantyczne spory o poezję, Kraków 1998.

Witkowska A., „Sławianie, my lubim sielanki…”, Warszawa 1972.

Wolska B., Poezja polityczna czasów pierwszego rozbioru i Sejmu Delegacyjnego

1772-1775, Wrocław 1973.

Zgorzelski C., Duma – poprzedniczka ballady, Toruń 1949.


Nazwa

przedmiotu

Wykład do seminarium magisterskiego

Nazwa jed-

nostki prowa-

dzącej przed-

miot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu

Kod przedmio-

tu

IXC15

Studia


Filologia Polska studia drugiego stopnia Studia stacjonarne

Rodzaj przed- Fakultatywny

199

miotu

Rok i semestr

studiów

Rok I, semestr 1

Imię

i nazwisko

koordynatora

przedmiotu


Imię

i nazwisko

osoby prowa-

dzącej ( osób

prowadzących)

zajęcia

z przedmiotu



Wykład:

C1.: Pogłębienie samodzielnej analizy dziel literatury fikcjonalnej i niefikcjonalnej XIX i XX wieku.

C3.: Pogłębienie wiedzy o specyfice przedmiotowej i metodologicznej filologii polskiej

Wymagania

wstępne

Znajomość literatury i kultury XIX i XX wieku na poziomie licencjackim

Efekty kształ-

cenia

Wiedza:

IXC14_W04 – student/ka posiada uporządkowaną wiedze i zrozumienie głównych kie-

runków w obrębie subdyscypliny: literaturoznawstwo literatura polska

Umiejętności:

IXC14_U01 – student/ka potrafi analizować dzieła literatury fikcjonalnej

i niefikcjonalnej XIX i XX wieku;


IXC14_K01 – student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i rozumie perspek-

tywy dalszego rozwoju



Treści programowe

Temat ogólny wykładu do seminarium: Biografia – literatura – legenda: Metody dydak- seminarium: analiza i interpretacja tekstu literackiego, dyskusja, wycieczka dydaktycz-

200

tyczne na

Sposób(y)

i forma(y) zali-

czenia

zaliczenie na podstawie wykonania pracy zaliczeniowej: przygotowanie planu pracy

magisterskiej i napisanie jednego rozdziału

Metody

i kryteria oce-

ny

Ocena negatywna, brak zalicze-

nia przedmiotu

Ocena pozytywna, zaliczenie przed-

miotu

Efekt 1

(IXC14_W04) Student/ka nie posiada żadnej

wiedzy i zrozumienia głównych

kierunków w obrębie literatu-

roznawstwa i literatury polskiej

Student/ka posiada przynajmniej

dostateczną wiedzę i zrozumienie

głównych kierunków w obrębie lite-

raturoznawstwa i literatury polskiej.

Efekt 2

(IXC14_U01) Student/ka nie potrafi analizo-

wać dzieł literatury fikcjonalnej

XIX i XX wieku

Student/ka nie potrafi przynajmniej

ogólnie analizować dzieła literatury

fikcjonalnej XIX i XX wieku

Efekt 4

IXC14_K01) Student/ka nie zna zakresu po-

siadanej przez siebie wiedzy

i nie rozumie perspektywy dal-

szego rozwoju

Student/ka zna zakres posiadanej

przez siebie wiedzy i rozumie per-

spektywy dalszego rozwoju

Całkowity na-

kład pracy

studenta po-

trzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

ECTS

Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy stu-denta

Seminarium 15 Samodzielna lektura 15 godz. Czas na przygotowanie refera-tu, pisanie fragmentu pracy

30

SUMA GODZIN 30 LICZBA PUNKTÓW ECTS 1

Język wykła-

dowy

Polski

Praktyki za-

wodowe

w ramach

przedmiotu

Nie przewiduje się

Literatura Literatura podstawowa: H. Markiewicz, Pozytywizm, wyd. dowolne. A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, wyd. dowolne. Joanna Rusin, Aleksander Wielopolski : bohater trudnej legendy, Rzeszów 1997.

201

Joanna Rusin, Człowiek świętego imienia: legenda Traugutta w piśmiennictwie polskim XIX i XX wieku, Rzeszów 2002. Słownik terminów literackich, red. M. Głowiński i inni. Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachorz i Alina Kowalczykowa. Słownik rodzajów i gatunków literackich red. Grzegorz Gazda, Słowinia Ty-necka- Makowska Kraków 2006. Słownik literatury polskiej XX wieku pod red. Marka Pytasza, Katowice 2001. Maria Dernałowicz, Cudze życie, Warszawa 2008. M. Danilewicz-Zielińska, Próby przywołań. Szkice literackie, Warszawa 1992.

Zakład Literatury Polskiej XX Wieku



skiej XX Wieku


Studia


Filologia polska Drugi stopień stacjonarne




tu








Wal, dr Jan Wolski



dwudziestowiecznej).

C2: Rozwijanie kompetencji społecznych studenta/studentki




202


Efekty kształcenia

Wiedza:

IXC13_W01: Student/studentka poszerza wiedzę na temat

roli i funkcji literatury w kulturze

Umiejętności:

IXC13_U01: Student/studentka potrafi analizować utwór

literacki zgodnie ze szczegółowymi treściami wykładu


IXC13_K01: Student/studentka zna zakres posiadanej wie-

dzy z zakresu literatury i rozumie konieczność poszerzania

kompetencji w tym zakresie



Treści programowe




z dyskusją





sji IXC13_U01

IXC13_K01




punktach ECTS


pracy studenta

Wykład 15


sji

10

203


SUMA GODZIN 26




przedmiotu

Nie przewiduje się



*Literaturę podstawową i uzupełniającą do wykładu podaje pracownik na-

ukowy głoszący wykład w danym roku akademickim



Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej / Zakład Teorii

i Antropologii Literatury


Studia


Filologia polska Studia drugiego stopnia stacjonarne




tu

prof. dr hab. Stanislaw Uliasz



prof. dr hab. Stanisław Uliasz , dr hab. Jolanta Pa-

sterska



XX i pierwszej dekady XXI wieku);

C2: Rozwijanie kompetencji społecznych studenta/studentki.

204





Efekty kształcenia

Wiedza:

---

Umiejętności:

IXC13_U01: Student/studentka potrafi analizować

utwór literacki zgodnie ze szczegółowymi tre-

ściami wykładu.


IXC13_K01: Student/studentka zna zakres posia-

danej wiedzy z zakresu literatury i rozumie ko-

nieczność poszerzania kompetencji w tym zakre-

sie.



Treści programowe




z dyskusją





sji IXC13_U01

IXC13_K01




punktach ECTS


pracy studenta

205

Wykład 15 godz.


sji 10

10 godz.


SUMA GODZIN 26




przedmiotu

Nie przewiduje się



*Literaturę podstawową i uzupełniającą do wykładu

podaje pracownik naukowy głoszący wykład w danym

roku akademickim

Zakład Języka Polskiego

Zakład Retoryki i Pragmatyki Komunikacyjnej

(propozycja w sylabusie dla seminarium magisterskiego)

Zakład Metodyki Nauczania Literatury i Języka Polskiego

nie przedstawiono propozycji

spis przedmiotÓw: sylabusy przedmiotów modułu...

Documents