SPİNAL KOLONUN SPİNAL KOLONUN RADYOLOJİK RADYOLOJİK DEĞERLENDİRİLMEDEĞERLENDİRİLMESİSİ

Moderatör : Yrd. Doç. Dr. Serkan BİLGİÇModeratör : Yrd. Doç. Dr. Serkan BİLGİÇ

Hazırlayanlar : Dr. Salim Kemal TUNCERHazırlayanlar : Dr. Salim Kemal TUNCER

Dr. Aytekin BAYIRDr. Aytekin BAYIR

Dr. Şükrü ARDIÇDr. Şükrü ARDIÇ

ANATOMİANATOMİ

•

ANATOMİANATOMİ

ANATOMİANATOMİ

ANATOMİANATOMİ

ANATOMİANATOMİ

ANATOMİANATOMİ

Yaralanma MekanizmalarıYaralanma Mekanizmaları• KKompresompresyyon ( ) on ( ) veve T Taansinsiyyonon (( )) Kuvvetleri Kuvvetleri

– FraFrakkttüür – osser – osseözöz ayrılmaayrılma

• RotaRotasyonsyon veve KaymaKayma KuvvetleriKuvvetleri – DisloDislokkaasysyon – ligamenton – ligamentözöz ayrılmaayrılma– SSpinal pinal KKordordun hasarıun hasarı

• HHiiperfleperfleksksiiyyon on veveHHiiperepereksksttaansinsiyyonon– İİntrinsintrinsikk kkompresompresyyon on ve tave tansinsiyyonon kuvvetlerinin kuvvetlerinin

kombinasyonukombinasyonu

Hiperfleksiyon Hiperekstansiyon

GÖRÜNTÜLEME GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİYÖNTEMLERİ

• Direk GrafilerDirek Grafiler

• Bilgisayarlı TomografiBilgisayarlı Tomografi

• Manyetik Rezonans GörüntülemeManyetik Rezonans Görüntüleme

Kullanım alanı

Görünüm Avantaj Dezavantaj

Düz Grafi

Travmada ilk tercih APLateral

HızlıTaşınabilirYüksek çözünürlük

Pozisyon verebilmeSınırlı kontrast

CT Spinal injuriAğrı Nörolojik defisit Bilinç kaybıDistraksiyon yaralanmaları

AxialSagital ve koronal format

Kemik anatomi ve patolojisini değerlendirebilme

Yumuşak dokunun sınırlı çözünürlüğü Hareket ve metal artefaktları

MRI CT ile aynıLigament injurisi

Herhangi bir düzlem

Yumuşak dokuyu değerlendirebilme

MR uyumlu cihazlar Metal artefaktlarıFazla zaman gerektirir

GÖRÜNTÜLEME GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİYÖNTEMLERİ

Direk GrafilerDirek Grafiler

• Lateral Grafi Lateral Grafi

• Antero-Posterior (A-P) GrafiAntero-Posterior (A-P) Grafi

• Odontoid GrafiOdontoid Grafi

• Oblik GrafilerOblik Grafiler

• Dinamik GrafilerDinamik Grafiler

Radyografinin analizi (ABC’S)

Adequacy (uygunluk)Alignment (hatlar) Anterior atlantodental interval

Basion-dental intervalBase of dens Bones

Cartilagious disksCartilage of interfacetal joints Connective tissue

Soft tissueScan of periphery

Selective reexamination

Direk Grafilerin Direk Grafilerin DeğerlendirilmesiDeğerlendirilmesi

A-P Servikal GrafiA-P Servikal Grafi

Lateral Servikal GrafiLateral Servikal Grafi

Lateral Servikal Lateral Servikal GrafiGrafi

Alignment (hatlar)Alignment (hatlar)• Anterior spinal hatAnterior spinal hat

• Posterior spinal hatPosterior spinal hat

• Spinolaminar hatSpinolaminar hat

• Spinöz çıkıntılar hattıSpinöz çıkıntılar hattı

İntervertebral ve interspinoz proçesler değerlendirilir.

11°den daha fazla açılanma araştırılır.

Lateral Servikal GrafiLateral Servikal Grafi

Lateral Lateral Servikal GrafiServikal GrafiKorpus yükseklikleri

Kortikal bütünlük

Disk aralıkları

Faset eklemler

Posterior elemanlar

Atlanto-dental aralık

Prevertebral yumuşak doku

Lateral Servikal GrafiLateral Servikal Grafi

Anterior atlanto-dental aralık

= predental aralık

Lateral Servikal GrafiLateral Servikal Grafi

Basio-dental aralık > 12 mm oksipitoatlantal

dissosiasyon(13 yaş altında Basio-axial aralık kullanılır ve 12 mm’den az

olmalıdır)

Lateral Servikal GrafiLateral Servikal Grafi

Vertebra lateral konturları

*Lateral dislokasyon

Spinöz çıkıntıların dizilimi

*Rotasyon

İnterpedinküler mesafe

İntervertebral mesafe

A-P Servikal Grafi

Odontoid kırıkları

C1 ve C2 vertebra değerlendirmesi

Dens tabanı en iyi Odontoid grafide görülür.

Odontoid GrafiOdontoid Grafi

• A (adequacy)A (adequacy) : dens , C1’in lateral parçaları, C2 üzerlerine diş, mandibula : dens , C1’in lateral parçaları, C2 üzerlerine diş, mandibula veya kafatası tabanı gelmeyecek şekilde net gözükmelidirveya kafatası tabanı gelmeyecek şekilde net gözükmelidir

• A (alignment) :A (alignment) : dens lateral parçalar arasında simetrik şekilde olmalı, dens lateral parçalar arasında simetrik şekilde olmalı, bilateral lateral atlantodental aralıklar eşit olmalı ( * eşit değilse Jefferson bilateral lateral atlantodental aralıklar eşit olmalı ( * eşit değilse Jefferson fraktürü ?)fraktürü ?)

Odontoid Grafi

Faset eklemler

Pedikül, lamina

İntervertebral foramen

Travma hastasında kullanışlı değil !

Oblik GrafiOblik Grafi

Fleksiyon / Ekstansiyon Fleksiyon / Ekstansiyon Grafi EndikasyonlarıGrafi Endikasyonları Hafif subluksasyon varlığına karşın kırık olmamasıHafif subluksasyon varlığına karşın kırık olmaması

Prevertebral yumuşak doku şişliğiPrevertebral yumuşak doku şişliği

Grafilerin normal olmasına karşın Grafilerin normal olmasına karşın

spinal kord yaralanması şüphesispinal kord yaralanması şüphesi

inatçı boyun ağrısıinatçı boyun ağrısı

Fleksiyon/Ekstansiyonda Fleksiyon/Ekstansiyonda Yan GrafiYan Grafi

Alert ve stabil hastalarda Alert ve stabil hastalarda

kullanılabilir !kullanılabilir !

Doktor gözetiminde Doktor gözetiminde

yapılmalıyapılmalı ! !

Servikal KırıklarServikal Kırıklar

Stabil KırıklarStabil Kırıklar

Clay shoveler

Kama

Ekstansiyon teardrop

Spinöz proçeslerin avulsiyon kırığıSpinöz proçeslerin avulsiyon kırığı

En sık CEn sık C77, C, C66 ve T ve T11’de görülür’de görülür

Stabildir.Stabildir.

Ağrı tedavisi ve rahatlama için yumuşak boyunluk Ağrı tedavisi ve rahatlama için yumuşak boyunluk

dışında genellikle tedavi gerektirmez.dışında genellikle tedavi gerektirmez.

Diğer yaralanmaları işaret edebilir.Diğer yaralanmaları işaret edebilir.

Clay Shoveler KırığıClay Shoveler Kırığı

Clay Shoveler KırığıClay Shoveler Kırığı

Kama kırığıKama kırığı Ligament sağlamLigament sağlam

Mekanik stabilMekanik stabil

Yumuşak doku şişliğiYumuşak doku şişliği

Vertebra gövdesinin önünde Vertebra gövdesinin önünde

yükseklik kaybıyükseklik kaybı

Vertikal kırık hattı yok.Vertikal kırık hattı yok.

Ekstansiyon Teardrop KırığıEkstansiyon Teardrop Kırığı

Ant. long. lig.

tarafından vertebra

korpusunun ant/inf.

avulsiyonudur.

En sık

lokalizasyonu C2’dir

Çoğunlukla yaşlı

ve osteoporotik