Sosyo-Ekonomik Veri Analizi

PROJE 32006-2007 Güz yarıyılı

Yapılaşmış Çevre

Sentez

Analiz Yöntemleri

Senaryolar

Hedefler Öncelikler

Doğal Çevre Sosyo-ekonomik Çevre

BİR BÖLGENİN TANINMASI İÇİN

DOĞAL YAPI ÖZELLİKLERİ- KAYNAK VE POTANSİYELLER

BÖLGEDE YAŞAYAN İNSANLAR

ÜRETİM İŞLEVLERİ

GELECEĞE İLİŞKİN ÖNGÖRÜLER

(NÜFUS VE İŞGÜCÜ KESTİRİMLERİ)

SOSYO-EKONOMİK (BEŞERİ) ÇEVRE VERİLERİNİN ÖNEMİ VE ROLÜ

• DEMOGRAFİK YAPI-NÜFUS ARTIŞ EĞİLİMLERİ-KENT/KIR NÜFUS ORANLARI-KENTLEŞME ORANLARI-YAŞ VE CİNSİYET DAĞILIMI-GÖÇ HAREKETLERİ-OKULLAŞMA ORANI-EĞİTİM DURUMU-DOĞURGANLIK ORANI-YOĞUNLUK

• EKONOMİK YAPI -AKTİVİTE ORANI (Yaş Gruplarına Göre Çalışabilir Nüfus/Gerçek Çalışan Nüfus)-BAĞIMLILIK ORANI-İŞGÜCÜNÜN SEKTÖREL DAĞILIMI VE UZMANLAŞMA (Tarım, Sanayi, Hizmet)-MAL AKIMLARI, TİCARİ İLİŞKİLER-YATIRIMLAR

BİR YERLEŞME YA DA BÖLGEYİ DİĞER BÖLGELERE GÖRE NASIL TANIMLAYABİLİRİZ?

BAŞKA BİRİMLERLE KARŞILAŞTIRARAK

ÇALIŞMA ALANININ GÖRELİ OLARAK ÖNEMİ ORTAYA KONABİLİR.

(EKONOMİK TEMEL VE YERLEŞTİRME KATSAYISI)

NÜFUS KESTİRİMLERİ

• Nüfusun önceki dönemlerde gösterdiği değişim gelecek için de geçerli kabul edilir.

• Nüfus kestirimi için mevcut verilerde uzun bir dönem gerekir.• Nüfusun artış oranına göre kestirim• Nüfusun farklı bileşenlerine göre kestirim

1. Nüfusun Artış Oranı ile yapılan kestirimler: • Lineer artış• Eksponansiyel artış

2. Nüfusun bileşenlere ayrılması ile yapılan kestirimler:

Ölüm oranıDoğurganlıkİç ve dış göçOkullaşma oranı

0,043375746O R T A L A M A :

0,0819655510070,450352233 1546551997

0,0319542073035,815179157 1043031990

0,0272307952240,611203134 891241985

0,0323524322293,611468117 779211980

-100664531975

N.ARTIS HIZI (LOG)ARTIS (KISI)ARTIS (KISI)

YILLIK ORTALAMAYILLIK ORT.5 YILLIK (M)INDEXNUFUSYILLAR

Nüfus Gelişim Tablosu

647162 2030

520983 2025

419406 2020

337633 2015

271804 2010

218810 2005

176148 2000

Projeksiyon NüfusuYILLARP = Po x e^rt

Pt = PROJEKTE NUFUSt = ZAMAN

r = YILLIK ORTALAMA NUFUS ARTIS HIZIPo = ILK NUFUS

Bu yontemde

IV.3.1 - USSEL YONTEM

280999 2030

260720 2025

240441 2020

220163 2015

199884 2010

179606 200520278,6x² = b = xy/

159327 200098491,2n =a = y/

Projeksiyon NüfusuYILLARy = a + bx

0,932857512r =

53.228.055.660 202786100492456TOPLAM :

23918169025309310421546551997

10879115809104303111043031990

7943087376000891241985

6071682241-779211-1779211980

4416001209-1329064-2664531975

y²xy(x²)(x)NUFUS(y)YILLAR

IV.3.2 - EN KUCUK KARELER YONTEMI

286958 2030

266912 2025

246866 2020

226820 2015

206774 2010

186728 2005

166683 2000

Projeksiyon NüfusuYILLAR

4009,181818b = (Pt1 - Po) / n =

Pt = Po + bn formulu kullanilarak

Pt1 = Son sayim yili nufusu

b = Aritmetik nufus artis orani

n = Nufus araligi

Po = Baslangic yili nufusu

Pt = Projeksiyon yili nufusu

IV.3.4 - ARITMETIK YONTEM

Yıl ortası nüfus tahminleri

Yaş bağımlılık oranı

Toplam hanehalkı nüfusu, hanehalkı sayısı ve ortalama hanehalkı büyüklüğü

Şehir ve köy nüfusu

Okuryazarlık, eğitim durumu ve cinsiyete göre nüfus

Nüfus yoğunluğu

Nüfus artış hızı

Medeni durum ve cinsiyete göre nüfus

Doğurganlık durumuna göre 12 ve daha yukarı yaştaki kadın nüfus ve cinsiyete göre canlı doğan ve yaşayan çocuk sayısı

Doğurganlık, bebek ve çocuk ölüm hızları

Çocuk-kadın oranı (%0)

Cinsiyet oranı

Nüfus istatistikleri ve projeksiyonlar

Konut istatistikleri

Göç istatistikleri

Demografik istatistikler

Nüfus, konut ve demografi

İŞGÜCÜ KESTİRİMLERİ

• Sabit Artış Yöntemi• Çalışan Nüfus kestiriminin nüfus

kestiriminden ayrı yapılması (ort.yıllık artışın geleceğe uyarlanması)

• İşgücünün yaş gruplarına göre kestirim yapılması (Aktivite oranı)

• Yatırımlara bağlı işgücü talebinin belirlenmesi

Ekonomik Temel Kavramı

Temel aktiviteler- bölgenin dışa ihracatıTemel olmayan aktiviteler- bölgenin kendi içinde tükettiği aktiviteler

Her bölge, göreli olarak daha bol olan faktörlerde yoğunlaşır ve uzmanlaşır (işgücü, kapital yoğun sanayi veya hammadde türüne göre)

Toplam Ekonomik faaliyetlerdeki

istihdam

Temel Faaliyetler Temel olmayan faaliyetler

• Tİ=TFİ+TOFİ• TFİ=Temel faaliyetlerdeki istihdam• TOFİ= Temel olmayan faaliyetlerdeki

istihdam• V=TFİ/TOFİ (Temel-Temel olmayan

faaliyetler oranı)• TFİ=V.TOFİ• Tİ=TFİ+(1/V)TFİ= (1+1/V)TFİ• m=(1+1/V) temel ekonomik çarpan

• V=1/3 ise temel faaliyetlerdeki 10 birimlik bir artış

• Tİ=TFİ(1+1/V)=10(1+3)=40

• Ekonomik çarpan (nüfusu 10.000’in altındaki yerleşmelerde;

• Mudurnu’da 1.74• Amasra’da 1.70

Yerleşim Katsayısı

• BİR BÖLGENİN EKONOMİK ALANDA UZMANLAŞMA DERECESİ

• HERHANGİ BİR SEKTÖRÜN BİRİM ALANDA NE ÖLÇÜDE YOĞUNLAŞTIĞI

• (ULUSAL EKONOMİYE GÖRE BÖLGE EKONOMİLERİ)

Y=[R(a)/R]/[N(a)/N][R(a)/R]= a sanayi işgücünün bölge toplam işgücüne oranı[N(a)/N]= a sanayi işgücünün ülke toplam işgücüne oranı

Y>1 a sanayi ihracatçıY<1 a sanayi ithalatçıY=1 üretim bölge içinde tüketiliyor.

Nüfus ve işgücü tahminlerinindeğerlendirilmesi

• YERLEŞMELERİN EKONOMİK VE DEMOGRAFİK BÜYÜME SEÇENEKLERİ

SEÇENEK : 1 - Eğilimlerin Devamı/Müdahalesiz GelişmeSEÇENEK : 2 - Türkiye Sektörel Gelişme Hızlarına BenzetimSEÇENEK : 3 - İller Bütününde Temel Sektörleri İşgücü Artış

. Sektörel Büyüme Seçenekleri ve Değerlendirmeler

• GELECEKTEKİ EKONOMİK YAPIYA İLİŞKİN KESTİRİMLER

• GELECEKTEKİ DEMOGRAFİK YAPIYA İLİŞKİN ÖNGÖRÜLER

• GELECEKTEKİ MEKANSAL YAPI VE OLUŞUMLAR

• İŞGÜCÜ VE NÜFUSUN MEKANSAL DAĞILIMI - FARKLI GELİŞME BÖLGELERİ

Urla nüfus projeksiyonu

Urla nüfus projeksiyonu