Sosyal Medya Hukuku

Av.Taner Sevimtaner@sevim.av.tr

İş Hukuku AçısındanSosyal Medyada Kişisel Veriler ve Ticari Sırlar

Sosyal Medya

İş Yerinde Sosyal Medya

Sosyal Medya Analizi

Kaynak: Radarinsight

Çalışma Hayatında Sosyal Medyaya İlişkin Sorunlar

İşyerinde Siber Gözetim Eposta takibi Bilgisayar takibi

İşçilerin İhlalleri Sosyal medyada ticari sırların paylaşımı İş veren yada diğer bir işçiye hakaret Marka itibarını zedeleyen paylaşımlar

İş Yerlerinde Sosyal Medya Kullanım Klavuzu

Sky News’te gazeteciler, son dakika haberlerini Twitter’a yazmadan önce haber merkezine danışmak zorunda. Bunun dışında gazeteciler, Sky News çalışanı olmayan kişilerin ve rakiplerin yazdıkları iletileri retweet edemiyor. Ayrıca iş dışı konularda da tweet atamıyorlar.

BBC’de de aynı şekilde, gazeteciler Twitter üzerinden bir bilgi paylaşmadan önce durumu haber merkezine bildirmek zorunda.

Pfizer çalışanlarının sayfası da dahil herhangi bir sosyal medya platformunda Pfizer ve ürünleri ile ilgili yorumları kişisel olarak cevaplanmamalı.Sosyal medya platformlarında, geliştirme aşamasında olanlar da dahil olmak üzere, ürün ve etken maddelerin ismi kullanılamaz, global kaynaklı da olsa ürün tanıtımına yönelik iletişim yapılamaz.

Pfizer bünyesindeki kişi, ofis, toplantı içerik, detay ve mekanları sosyal medyada işaretlenemez.

Hukuki Açıdan Değerlendirme

İş K. 8 İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir.

İşçinin Sadakat Borcu

İşverenin gözetme borcu

Kişisel Veriler –Özel Hayatın Gizliliği

İşçinin Sadakat Borcu

TBK 396 “İşçi, yüklendiği işi özenle yapmak ve işverenin haklı menfaatinin korunmasında sadakatle davranmak zorundadır.

İşçi, iş gördüğü sırada öğrendiği, özellikle üretim ve iş sırları gibi bilgileri, hizmet ilişkisinin devamı süresince kendi yararına kullanamaz veya başkalarına açıklayamaz. İşverenin haklı menfaatinin korunması için gerekli olduğu ölçüde işçi, hizmet ilişkisinin sona ermesinden sonra da sır saklamakla yükümlüdür.”

İş K. 25/II-e “İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.”

MK 2 “Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz.”

Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Düzenlemeler

AİHS Madde 8- “Herkes özel ve aile hayatına, konutuna ve haberleşmesine saygı gösterilmesi hakkına sahiptir.”

Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme 17- “Hiç kimsenin özel hayatına, ailesine, evine ya da haberleşmesine keyfi ya da yasadışı olarak müdahale edilemez; hiç kimsenin şeref ve itibarına yasal olmayan tecavüzlerde bulunulamaz.”

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)

Örgüt, çalışanların kişisel bilgilerinin korunmasına yönelik bir davranış kodu (“Code of Practise on the Protection of Worker’s Personel Data ”) oluşturmuştur.

Code göre çalışanların izlenmesi yasaklanmamakta ancak iki şarta bağlanarak kısıtlanmaktadır.

İşçilerin izlenmeye başlanmasından önce durumdan ve nedenlerinden, zaman çizelgesinden, kullanılacak teknik ile metotlardan, toplanacak bilgilerden kural olarak yazılı bir şekilde haberdar edilerek açık ve yazılı rızalarının alınmasıdır .

Yönteme başvuracak işverenlerin çalışanların özel hayatlarına en az müdahale edecek yönteme öncelik tanıması gerekliliğidir.

İstisna, gizli izleme, suç teşkil edecek bir eylem için kuvvetli şüphe, işyeri ve çalışanların güvenliği gibi meşru bir menfaat olmalıdır.

Avrupa Birliği

AB mevzuatında iş yerinde, işçi kişisel verilerinin korunmasına ilişkin özel bir düzenleme yoktur.

95/46/EC sayılı “Kişisel Nitelikli Verilerin İşlenmesi ve Bu Tür Verilerin Sınırlar Arası Dolaşımında Bireylerin Korunması Hakkında Yönerge.”

12.07.2002 tarihli, 2002/58/EC sayılı “Elektronik İletişim Sektöründe Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Özel Hayatın Korunması Hakkında Yönerge.” Art.29 Çalışma Grubu belgelerinden çıkan sonuca göre; işçilerin e-

posta, internet erişimi, video kamera ve konum verilerinin izlenmesi veri koruma kapsamındadır. Dolayısı ile bu izlemede işverenin meşru hakkı ile işçinin çıkarları arasında bir orantılılık bulunması gerekir. Yapılan bu izleme aşırı ve müdahaleci olmamalıdır.

Anayasa 20 “Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir.

Anayasa 90 “Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır.”

MK 24 “Hukuka aykırı olarak kişilik hakkına saldırılan kimse, hâkimden, saldırıda bulunanlara karşı korunmasını isteyebilir.

Kişilik hakkı zedelenen kimsenin rızası, daha üstün nitelikte özel veya kamusal yarar ya da kanunun verdiği yetkinin kullanılması sebeplerinden biriyle haklı kılınmadıkça, kişilik haklarına yapılan her saldırı hukuka aykırıdır.”

TCK 135 “ (1) Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimseye altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir.”

Yargıtay 9.Hukuk Dairesi 10.10.2006 tarih 2006/19150 E.

2006/26792 K.

Davacının mesai saatleri içinde bahis sitelerine girmek üzere internet kullanımlarının bazı günler birkaç saati bulduğu da dikkate alındığında, davacının söz konusu davranışlarının işyerinde olumsuzluklara yol açtığı açıktır. Böyle olunca davacının iş sözleşmesinin feshinin geçerli nedene dayandığının kabulü gerekir.

Yargıtay 9.Hukuk Dairesi 17.3.2008 tarih 2007/27583 E. 2008/5294 K.

İşverenin açıkça veya örtülü izni olmaksızın işyerinde internetin özel amaçlı olarak kullanımı yasaktır. Bir başka anlatımla, örtülü veya iş sözleşmesi ile açıkça internetin özel olarak kullanabileceğine dair izin yoksa işçi işyerinde özel amaçlı olarak internet kullanamaz. Ancak bu yasak istisnaen acil durumlarda ve işine ilişkin sebeplerden dolayı meşru bir şekilde delinebilir. Özel amaçlı kullanım izni verilmiş olsa dahi, işçi internet ya da e-mail iletişim sisteminin sınırsız kullanımına mezun değildir. İşçiye interneti özel amaçlı kullanımı sadece açık irade beyanı ile verilmesi şart değildir. Bu yönde izin örtülü olarak da verilebilir. İşyerinde en az altı ay boyunca işveren tarafından özel amaçlı kullanımın fark edilmesine rağmen ses çıkarılmamış olması, örtülü izin olarak değerlendirilmelidir. Ancak bu surette işçinin, işverenin gelecekte de ses çıkarmayacağına dair haklı güveninden bahsedilebilir. Keza, işverenin dinlenme odasında internet bağlantısı olan bilgisayarları işçilerin kullanımına tahsis etmesi de örtülü izin olarak görülmelidir.

Yargıtay 9.Hukuk Dairesi 4.5.2009 tarih 2008/36305 E. 2009/12393 K

davacının her gün kısa sureli de olsa da iş amaçlı bilgisayarında internet alış veriş ve oyun sitelerine girdiği, bir yıl içerisinde 6 kez yarım saat, 6 kez de bir saatin üzerinde internette zaman geçirdiği tespit edilmiştir.

...banka etik kurallarının 20. maddesinde, çalışanların "Adalet, doğruluk, dürüstlük ... güvenirlilik ve soysa sorumluluk prensiplerine aykırı davranışlarda bulunmayacağı ve "Bankaya ait varlıkları ve kaynaklan verimsiz ve amaç dışı kullanmayacağı" kurallarına yer verilmiştir. Bu etik kurallar iş sözleşmesinin eki niteliğindedir. Davacının iş amaçlı bilgisayarı mesai saatleri içerisinde internet alış veriş ve oyun sitelerine birden fazla girmek sureti ile amacı dışında kullandığı ve bu süre zarfında zamanını iş görme edimine harcamadığı anlaşılmaktadır. Üstlenilen işi yetiştirilmesi veya işverenin zararının oluşmaması, bu olumsuz davranışı ortadan kaldırmaz. Davacı yan yükümlülüklerini ihlal etmiştir. Bu davranışının diğer işçi gibi işyerinde olumsuzluklara yol açtığı ve iş ilişkisinin işveren açısından devam ettirilmesinin beklenmez bir hal aldığı anlaşılmaktadır.

Yargıtay 9.Hukuk Dairesi 13.12.2010 tarih 2009/447 E.

2010/37516 K.

İşverenin kendisine ait bilgisayar ve e-mail adresleri ile bu adreslere gelen e-postaları her zaman denetleme yetkisi bulunmaktadır. Davalı işverene ait bilgisayarları ve e-mail adreslerini özel yazışmalarda kullanıp işverene hakaret niteliğinde sözler sarf etmenin, işveren açısından4857 sayılı Yasanın 25 II-b. maddesi uyarınca sataşma niteliğinde haklı fesih nedeni oluşturacağı anlaşılmakla .....