16 17

SORUMLULUKTERAZİSİ

Yirmibeşyıllıköğretmenlikhayatımdabinlerceöğrencitanı-dım.Kimiağırbaşlı,çalışkan,yardımsever,aşırıhassas.Kimitertipli,saygılıveözverili.Kimilaboratuardagünlercedeneyyaparakprojele-rekatılan;kimiyazmada,tiyatroda,müzikteveyaresimdeyetenekli.Kimiarkadaşlarınayardımıborçbilen,ailesiniçokseven,doğayıveinsanlarıseven,okulunuherşeydenönplandatutanbinlerceöğren-ci.Peki,bunlarınhepsinivedahadafazlasınıkendindebarındıranbiröğrencimoldumu?Benimfarklıokullardaçokazböylesiöğrencimoldu;amaikielinparmaklarınıgeçmez.Yasizin?

Size tanıtmak istediğimöğrencim,11.SınıfMatematik-FenbölümüöğrencisiEmineNurBüyüktürk.GeçenyılTÜBİTAKprojesi-nekatılmakiçingünlercehattagecelercedeneyleryaptıktansonra,laboratuvarlarınıkullandığıüniversitehocalarınındailgisiniçekerektakdirlerinikazanmış;sırfokuluadınakatılacağıprojesunumuönce-sibanagelmişti:“Hocambenimkonuşmambirazhızlı,dahadüzgünbirsunumyapabilmemiçinbanayardımedermisiniz?”Buvesileiletanışmıştımkendisiile.Üniversitedekilaboratuardangeldiktenson-ra,oyorgunluğunüzerinesaatlerce,projesininslaytıbaşındaprovayapmıştıkanlatacaklarını.Söylediklerimiharfiharfinedinliyorveeniyisiniyapıyorduherseferinde.Onunlaçalışmakbüyükzevkolmuştubenimiçin.Üçyıldırbuprojelerekatılıyordu.Dikkatimiçekenhepsi-ninsağlıküzerineolmasıydı.Birliktesunumunahazırladığımızproje,“Türüfmantarlarınınkaraciğerkanseriüzerineetkisi”idi.Sütürünlerivekefirüzerinedearaştırmalarıvardı.Konya’nınEreğliilçesinebağlıbirYörükköyündenolduklarınıanlattı.Yazlarıhepköyegiderlermiş.İmeceusulüyardımedermişdedesi,ninesiveakrabalarına.Hayvan-larındoğum,güdümdönemi,yoncabiçilmesi,meyvehasadı,yufka,reçelyapımı,pekmezkaynatılmasınakadarpekçokişsıraladıardıardına,yardımcıolduğuailesine.Yörehalkınınsağlıkkonusundabi-linçsizolduğunu,dahaçokalternatif tıbbayöneldiğini,baştaonla-ravetüminsanlığafaydalıolmakadınakendindebuaraştırmalarıyapmak için sorumluluk duyduğunu söylediğinde onun öğretmeniolduğumiçingururduymuştumadeta.Sonragözlediğimdebunlarlasınırlıkalmadığınıgördümyaptıklarının.Hergüngözümdedahabirbüyüyordu.Onaolansaygımgittikçearttı.Adetayeniüstlendiğiso-rumluluklarıyerinegetirdikçemutluoluyordu.

LİSE DEĞER ÖDÜLLERİ İKİNCİSİ

EMİNE NUR BÜYÜKTÜRKKILIÇOĞLU ANADOLU LİSESİ

18 19

yardımcıolur.Ufakbirdağılmadahemenuyarırentatlışekildeonları,öğretmeninyükünühafifletmek istercesine.Bukonudadakendinisorumluhisseder.Moladönüşlerindeyerini ilkalanhepoolurtek-rarsahnede.Hephazırdır,heptetiktedir,hepgözleriniziniçinebakar,sizicankulağıiledinlervegerekeniyapar.Çalışmabittiğindesalonuöylece terk edip gitmezhiçbir zaman, etraftaki tümmalzemelerintoplanmasınayardımeder,arkadaşlarınıosevimlihaliyleuyarırveonlarındaeşyalarınıtoparlamasını,tekrarkullanılacakmalzemelerikulistedüzenlemelerinisağlar.Ensonsahneninarkasındakielektrikdüğmelerinikapatmalarınıhatırlatır,enerjinintasarrufundandaso-rumludurherzaman.Eksiklerinotalır,yarınkiçalışmadabiranevveltelafi etmek adına. Kostümve dekorların hazırlanmasından tutun,tamolmayansahnelerindüzeltilmesi içindeçalışır,oyununyönet-menidiradeta.

BuyılikiderslerinegiriyorumEmineNurvesınıfının.Herhan-gibirkonuyuanlamayanolursaonunyanındabulurkendini.Sınıftabellibiryeriyoktur,kiminihtiyacıvarsayanındadıronun.Enufakbirkaynaşmaolursaarkadaşlarınıuyarırkibarca.Çokgüzeldeftertutar,dersidersteöğrenmekiçinelindengelennevarsayapar.Çünküonunayrıcadersalmakiçinfazlaimkânıyoktur.Kendinihepsorumluhis-sederdüzeninkorunmasından.Öğretmeninfazlayıpranmamasıiçinkendiniyıpratır.Hiçbirzamandagocunmazbuyaptıklarından.

Araştırmacıdır;öğrendiklerinigeliştirmek,farklıyönlerinibul-maksorumluluklarıarasındadır.Sadecekendineverilenleyetinmezhiçbirzaman. EnsonŞubat tatilinde il içindehazırlananbirkitapokumaprojesiileilgili,tatildönüşündeseçilenöğrencilerveedebi-yatöğretmenleriileyaptığımızdahayretleriçindebırakmıştırbizleri.Aynıyazarıntümkitaplarını,hakkındayazılantümmakaleleriokuya-rakgelmiştir,birsentezeulaşarak,okulumuzueniyişekildetemsiledebilmekadına.Oysadiğer arkadaşlarınınbazıları, karşılaştırma-yısevmem,dahaverilenkitabıtamokumadangelmişlerdir.Verilengöreviöylesineüstlenmiştirki fazlasıylahazırlanmıştırherzaman.Kendisinebirgörevverdiğinizdebununfazlasıylayapılacağınıbilmehissirahatlatırsizidaima,onunlaçalışmakbirzevktirherzaman.

Daimadüzgünifadelerkullanmaya,sözcükleridoğrutelaffuzetmeye,Türkçekelimeler tercihetmeyeçalışır.Dilimizin korunma-

Öğrencileriheraytiyatroyagötürürüm,kendisineyenigide-ceğimizbiroyunagelmekisteyipistemeyeceğinisorduğumda,otur-duklarısemtşehrinbirazdışındaolduğuiçinailesinibiraztedirginetmemekadınagelemeyeceğiniaçıkladıüzülerek.Bendeaynıyereyakın oturduğumu ve kendisini götürüp getirebileceğimi söyledi-ğimde;“Zahmetolacak”diyereksevinçlekabuletti.Yoldaailesiniveonudaha fazla tanıma fırsatıbuldumanlattıklarından.Bir kızkar-deşivarmış,annesievhanımıimiş.Dedesiveninesikışlarıonlarlakalırmış.Yazınsıksıkhallerini,hatırlarınısorduğunu;dedesininanı-larınıkaydettiğini, tarihe ilgisiolduğu içinonakitaplarokuduğunu,halası ve amcası görme engelli olduğundan onlarla da ilgilendiği-nianlattı.Yazlarıonlarınyanınagiderekyardımettiğinisöyleyince,içimdeküçükyaştanebüyüksorumluluklarıolduğunudüşündüm.Dönüşteapartmanakadargirmesinibeklerkenbahçelerinigösterdibana.Adetaküçükbircennetgibiolmuştu;babasıilehergün7-8kmileridenelarabası ilegetirdikleri topraklara; Ispartagülleri,çamlardikmişler.Kıszamandakurakbahçeninbuhalegelmesinegüzeldi.Doğanınkorunmasıvegüzelleşmesiadınanevarsayapmışlardı.

Öğrencilerimi tiyatro sahnelendiği zaman mutlaka ziyaretederim,sahneyeçıkmadan,oyunöncesikulisteonları.YineböylebirgündekulisegittiğimdeEmine’yibirarkadaşınıneteğinidikerkenbul-dum,elindeiğneiplikle.OkulTiyatrotopluluğunakatılarakikiseneüstüsteoyunsahnelediarkadaşlarıile.EmineNur,biroyundabirkaçrolübirdencanlandırdığıgibiçalışmalarahepzamanındagelmesi,ezberlerinienkısazamandayapması,gerekendekorvekostümlerisağlamadahep yardımcı olması ve bu faaliyetlere katılırken ders-lerinidehiç ihmaletmemesiyönüilediğerarkadaşlarındanayrılır.Oyunöncesindearkadaşlarınınmoralvemotivasyonunuyükselttiğigibi,onlaraufakbirşeyleriikrametmeyideihmaletmez.Bazenbirlokum, bir çikolata veya bir dilim kek ile onlarımutlu eder. Bazenbirarkadaşınınsaçınıtoplamasınayardımeder,bazenbirininsökü-len eteğini dikmesine yardımcı olur.Unutulan tekstleri kendisi alırarkadaşınaertesigüngetirmeküzere.Oyununtümsorumluluğunuüstleniradeta.Hangiekçalışmayıyaparsayapsınasılsorumlulukla-rıaslaunutmaz.Hiçbirzaman:“Şuçalışmamdandolayıbuödevimiyapamadımyadageçkaldım.”Dediğiduyulmamıştır;aksineeksikkalan konularını en kısa zamanda telafi eder. Çalışma yapılacağızamanenerkenogelirvediğerarkadaşlarınındatoparlanmasına

20 21

sındandasorumluduro.Kelimeleriözenleseçer;kaba,bayağı,argokelimelerbulunmazonunlugatında.Okuldergisindeyazdığıyazılarokunmayadeğerdirherzaman.Dürüstlükenönemlidüsturudur,ya-zılarındadavurgularçoğuzaman.

Doğaya karşı sorumludur,meşe palamudu kampanyasındagörürsünüz,atıkpilleritoplamakiçinyönlendirirarkadaşlarını,ağaç-ları,çiçekleri,doğayıçoksevervekorur,kollardaima.

Resimyapmayıdasever.Okulçıkışlarındaresimöğretmeniilekalarakgüzelresimleroluşturur,tualininüstüne…İlkokuldaengel-liöğrencilerinolduğubirokuldaokuduğuiçinengellilerleilgiliduyarlıresimlerivardırbunlarıniçinde.Fotoğrafsergisinde,çektiğifotoğraf-larınarasında,yazınköydeyardımcıolduğu,bilinçlendirmeyeçalıştı-ğıyaşlıteyzeveamcalarınfotoğraflarıvardır.Onlarıbüyükbironurlakatarfotoğraflarınınarasına.Herbirininayrıbirhikâyesivardıronungönlünde.Sorduğunuzdagururlaanlatırsize.

Ara sıra moral ve motivasyonlarını arttırmak için sorarımöğrencilerime: “İleridehedefiniznedir?” hattabazenminik kâğıtla-rayazdırırım,onlarınhaberiolmadansaklarımda.Yıllarsonragö-rüştüğümüzdeveyahaberleştiğimizdesöylerim,senbunlarıhedef-lemiştin diye.Şaşırırlar öncebunları neredenhatırlıyorsunuzdiye.Emine Nur’un bu soruya cevabı sabittir: Doktor olmak! Dedesi veninesi baştaolmaküzere kendi yöresinin insanını bilinçlendirmek,insanlığafaydalıolmak,laboratuvarlardasabahlamak,araştırmalaryapmak,yenibuluşlaraimzaatmakilkhedefidir.Hekimliksondere-ceözverivesorumlulukisteyenbirmeslekolduğuiçinbendeçokisterimileridebumesleğiseçmesinionun.Birteraziolsabirkefesinesorumluluğungerektirdiklerinikoysanız;diğertarafınaEmineNur’unsorumluluklarınıneredeyseonunsorumluluklarıağırgelirbuyaşın-daüstlendiklerinebakılırsa.

Tarihine,kültürüne,ülkesine,değerlerine,sanatına,geleceği-ne,doğasınaveherşeydenönemlisi insanınakarşıkendiniborçluhissedenbusorumlulukabidesininilerideiyibirdoktorolması,tümisteklerinigerçekleştirmesiveinsanlığayararlıolmasıisebenimenbüyükdileklerimdendir.