3

คำ�ปร�รภ

หนงสอชวประวตสมเดจพระพฒาจารย (เกยว อปเสนมหาเถระ) ประธาน คณะผปฏบตหนาทสมเดจพระสงฆราช เจาอาวาสวดสระเกศ ราชวรมหาวหาร เลมนจดพมพขนจากความดำารของคณกำาธร วงอดม ชาวสราษฎรธานทเลง เหนวา ภายหลงการมรณภาพของสมเดจพระพฒาจารย มประชาชน ญาตโยม พทธบรษท หลงไหลไปเคารพ สกการะพระศพทวดสระเกศ ราชวรมหาวหารอยางเนองแนน ควรทจะมหนงสอทใหความรเกยวกบสมเดจพระพฒาจารย อยางถองแท หนงสอเลมนไดรบขอมล และรปภาพเพมเตมจากพระมหาสมชาย วรยวโร แหงวดสระเกศ ราชวรมหาวหาร และจากนตยสารแอทสราษฎร โดยปรบปรงใหรปเลมเลกลง ดสวยงาม มภาพประกอบ และลำาดบเหตการณสำาคญในชวตใตรมกาสาวพสตรของสมเดจพระพฒาจารยอยางครบถวน นอกจากน เพอรำาลกถงคณปการทสมเดจพระพฒาจารย สรางไวเปนท ประจกษแกสายตาชาวโลก จงไดจดทำาคำาแปลภาษาองกฤษไวภายในเลมดวย เพอถวายพระธรรมทตในวดไทยในตางประเทศทวโลกกวา 100 วด นำาไปเผยแผอยางกวางขวาง คณะผจดทำาขอกราบขอบพระคณผมจตศรทธาทเมตตาบรจาคเงนจดพมพหนงสอเลมน ดวยความเลอมใสในพระพทธศาสนา ขอใหทานดำารงคณงาม ความด มศล มธรรม เพอความสขในการครองชวตและสบทอดพระพทธศาสนา ใหยงยนชวกาลนานเทอญ

ดวยคารวะคณะผจดทำา

มกราคม 2557

5

ดวยคารวะคณะผจดทำา

มกราคม 2557

6

สมเดจพระพฒาจารย (เกยว อปเสโณ) มนามเดมวา เกยว นามสกล โชคชย เกดเมอวนท 11 มกราคม พ.ศ. 2471 (วนอาทตย แรม 8 คำา เดอน 3 ปมะโรง) ณ หมบานชายฝงทะเลตะวนออกของเกาะสมยหรอ ตำาบลบอผด อำาเภอเกาะสมย จงหวดสราษฎรธาน เกยว โชคชย เปนบตร ของนายอยเลยน แซโหย และนางย แซโหย มพนอง

ทงหมด 8 คนดงน 1. นางเขยก พรหมสวสด (เสยชวต) 2. นางหลาน ฉายากล (เสยชวต) 3. นายชนนทร โชคคณาพทกษ (เสยชวต) 4. นายเทง โชคคณาพทกษ (ยงมชวต) 5. นายเจยน แซโหย (อยประเทศจน)(เสยชวต) 6. สมเดจพระพฒาจารยเกยว 7. นายชยวฒน โชคคณาพทกษ (เสยชวต) 8. นางหต แซโหย (เสยชวต) ครอบครวบดามารดาของเกยว โชคชย ประกอบอาชพ ทำาสวนมะพราว คาขายและเรอขนสงจากเกาะสมยสพระนคร ชวงแรกของวยเรยน เกยว โชคชย มความมมานะตงใจเรยนจนสำาเรจการศกษาชนประถมศกษาปท 4 จากโรงเรยนวดสวางอารมณในป พ.ศ. 2483 ตอมาครอบครวของเดกชายเกยว โชคชย มแผนทจะสงไปเรยนตอโรงเรยนในตวเมองจงหวดสราษฎรธาน อยางไรกตามเกดเหตไมคาดคด เมอเดกชายเกยว โชคชย ลมปวยลงกะทนหนและไมมวแววจะหายจากอาการปวย บดามารดา

หนงเดยวแหงสมเดจพระราชาคณะในยคกรงรตนโกสนทรผมชาตกำาเนดจากถนแหลมทองของไทย เจดจรสเปนดวงประทปแหงธรรมใจกลางกรงเทพมหานครสถตณวดสระเกศราชวรมหาวหาร(ภเขาทอง) พระมหาเถระผเปนเสาหลกแหงพระพทธศาสนาในยคปจจบน สบสานปณธานขององคสมเดจ พระสมมาสมพทธเจาตลอดระยะเวลากวา 70 ป ดวยใจอนแนวแน รบภาระหนาทในการดแลและเผยแผพระศาสนาใหเจรญรงเรองทงในและนอกประเทศดวยความประสงคใหพระพทธศาสนาเปนหลก ยดเหนยวในการดำาเนนชวตเพอความสนตสขของโลก

สมเดจพระพฒาจารย (เกยว อปเสโณ)จรสแสงแหงญาณและพรหมวหารธรรม

ประวตสมเดจพระพฒาจารย (เกยว อปเสโณ) ตงแตบรรพชาเปนสามเณร

7

สมเดจพระพฒาจารย (เกยว อปเสโณ)จรสแสงแหงญาณและพรหมวหารธรรม

ทานมความเปนกงวลตออาการปวยของทานเปนอยางมาก จงไดไปบนบานศาลกลาวขอพร กบสงศกดสทธ โดยขออำานาจสงศกดสทธทงหลายชวยดลบนดาลใหทานหายจากอาการปวยไขในเรววน โดยหากวาเดกชายเกยว โชคชย หายปวย บดามารดาจะใหทานแกบนดวยการบวชบรรพชาเปนสามเณรเปนระยะเวลา 7 วน หลงจากนนมแผนจะสงทานไปศกษาตอทโรงเรยนในตวเมองจงหวดสราษฎรธาน ตอมาเมออาการปวยของทานทเลาและหายจนเปนปรกต บดามารดาใหทานบวชเปน สามเณรตามทไดบนบานศาลกลาวเอาไว โดย มความตงใจจะบวชเปนเวลา 7 วน เกยว โชคชย จงไดบรรพชาเปนสามเณรเมอวนท 6 มถนายน พ.ศ. 2484 ณ วดสวางอารมณ ตำาบลบอผด อำาเภอเกาะสมย จงหวดสราษฎรธาน โดยมเจาอธการพฒน เจาอาวาสวดภเขาทอง ตำาบลแมนำา อำาเภอเกาะสมย จ.สราษฎรธาน เปนพระอปชฌาย

จากความตงใจเดมของบดามารดาและทานในการบวชแกบนเปนระยะเวลา 7 วนแลวจะลาสกขาบท แตเมอครบ 7 วนแลวทานม ความตงใจไมคดจะสก บดามารดาจงไดพาทาน ไปฝาก และเขาศกษาธรรมะกบหลวงพอพรง (พระครอรณกจโกศล) เจาอาวาสวดแจง ตำาบล อางทอง อำาเภอเกาะสมย จงหวดสราษฎรธาน ซงเปนวดทอยใกลตลาดหนาทอน หลวงพอพรง เปนพระกรรมฐานทสำาคญองคหนงของเกาะสมย พนเพเดมของหลวงพอพรงเปน คนไชยาทธดงคมาอยทเกาะสมย โดยทาน เปนพระทเครงครดพระธรรมวนยและระเบยบแบบแผน สามเณรเกยวไดเขาเรยนนกธรรมทวดแจงภายใตการดแลของหลวงพอพรง จนสอบ ไดนกธรรมตรในปแรก และนกธรรมโทใน ปถดมา ความขยนหมนเพยรของสามเณรเกยวทำาใหหลวงพอพรงไดพาสามเณรเกยวเดนทางเขาพระนครเพอศกษาตอ โดยนำาไปฝากไวกบพระอาจารยเกต เจาคณะ 5 วดสระเกศ ราชวร มหาวหาร ในเวลาตอมาประเทศไทยไดเขาสภาวะสงครามโลกครงท 2 กองทพญปนบกประเทศ หลวงพอพรงมความเปนหวงสามเณรเกยวจงไดเดนทางไปรบสามเณรเกยวกลบมายง สราษฎรธานเพอหลบภยสงคราม แตแทนทจะนำา สามเณรเกยวกลบมาทเกาะสมย หลวงพอพรง นำาสามเณรเกยวไปฝากไวกบพระอาจารยมหากลน ปยทสส ทบานพมเรยง อำาเภอไชยา เนอง จากมความกงวลในเรองของการเรยนของสามเณรเกยววาจะหยดชะงกลง เมอสงครามโลกครงท 2 สงบลง หลวงพอ พรงนำาสามเณรเกยวกลบมายงวดสระเกศทพระนครอกครง โดยหวงจะใหกลบมาศกษาตอ กบพระอาจารยเกต แตทานไดลาสกขาบทไปเสยแลว หลวงพอพรงจงฝากสามเณรเกยวไว

8

กบพระครปลดเทยบ ซงในเวลาตอมาพระคร ปลดเทยบไดรบแตงตงใหเปนเจาอาวาสวดสระเกศ การกลบมาศกษาพระธรรมตอทพระนครครงนมไดมปญหาแตอยางใด เนองจากไดศกษาหาความรกบพระมหาอาจารยกลนในชวงทอยทตำาบลพมเรยง ความขยนหมนเพยรของสามเณรเกยวทำาใหศกษาธรรมะ และสอบไดนกธรรมชนเอกและศกษาปรยตธรรมสอบไดเปรยญธรรม 5 ประโยคตงแตอยในฐานะสามเณร ในป พ.ศ. 2492 ทานมอายครบบวชเปนพระภกษ ทานไดรบการอปสมบทเปนพระเมอวนท 1 พฤษภาคม ณ วดสระเกศ ราชวร มหาวหาร โดยมสมเดจพระสงฆราช (อย ญาโณทโย) ครงดำารงสมณศกดเปนพระธรรมวโรดมเปนองคพระอปชฌาย โดยใหฉายาพระภกษบวชใหมนามวา “อปเสโณ ภกข” ในป พ.ศ. 2497 พระมหาเกยว อปเสโณ สอบไดเปรยญธรรม 9 ประโยค ซงถอวาเปนขนสงสดของการเปนบณฑตทางธรรมดวยอายเพยง 21 ป ซงถอเปนความสำาเรจในการศกษาสงสดในภาคปรยตศกษา นบตงแตนนเปนตนมา ทานไดสรางคณปการมหาศาลแกพระพทธศาสนาในประเทศไทย ทงในดานการศกษา การปกครองสงฆ สงคม และการ

ผลงานของสมเดจพระพฒาจารยทปรากฎเดนชด

ตลอดระยะเวลาทผานมาสมเดจพระพฒาจารย (เกยว อปเสโณ) ไดปฏบตศาสนกจอนเปนประโยชนตอพทธศาสนาในประเทศไทยและไดเผยแผพทธศาสนาในตางประเทศ ดวยวสยทศนของทานทยาวไกล สมเดจพระพฒาจารย ถอเปนพระนกการศกษา พระนกปกครองและ

พระผมแนวคดทกาวไกลในการเผยแผพทธศาสนาไปยงตางประเทศ โดยในดานการศกษา ทานมความขยนหมนเพยรมมานะในการศกษาพระธรรมสอบไดเปรยญธรรม 9 ประโยค ในระยะเวลาอนรวดเรว ทานเปนครสอนพระปรยตธรรมใหแกพระภกษสามเณร เปน

เผยแผพระพทธศาสนาไปยงตางประเทศ สมเดจพระพฒาจารย (เกยว อปเสโณ) ดำารง ตำาแหนงประธานคณะผปฏบตหนาทสมเดจพระสงฆราช เจาอาวาสวดสระเกศ กรรมการมหาเถรสมาคม และเจาคณะใหญหนตะวนออก กอนมรณภาพ

9

อาจารยทมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ทงน ยงเคยดำารงตำาแหนงผชวยอธการบด หวหนา แผนกธรรมวจย และเลขาธการมหาจฬาลงกรณ ราชวทยาลย ในบทบาทของพระผมแนวคดกาวไกลใน การเผยแผศาสนาไปยงตางประเทศ ทานม บทบาทสำาคญในการเผยแผพทธศาสนาใน ตางแดนเพอใหชาวไทยทอยหางไกลบานเกด ไดมโอกาสใกลชดกบพระธรรม และเปดโอกาส ใหชาวตางชาตไดเขามาศกษาพระพทธศาสนา ทานยงสงเสรมใหมการประดษฐานวดในพระพทธศาสนา ณ ประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศตางๆ ทงนทานยงไดรบมอบหมาย ใหดำารงตำาแหนงประธานกรรมการฝกอบรมพระธรรมทตไปตางประเทศ ในบทบาทพระนกปกครองซงเปนบทบาททเดนชดของทานอกดานหนง ทานเคยดำารง ตำาแหนงสำาคญๆ หลายตำาแหนง ตงแตการได รบเลอกเปนอนกรรมการมหาเถรสมาคม ในป พ.ศ. 2507 และไดรบบญชาแตงตงใหเปน เจาคณะภาค 9 และเปนเลขานการสมเดจ พระสงฆราชในป พ.ศ. 2508 ในป พ.ศ. 2509 ไดรบพระบญชาแตงตงใหเปนเจาอาวาส วดสระเกศและทโดดเดนในป พ.ศ. 2516 สมเดจ พระพฒาจารย เปนกรรมการมหาเถระสมาคม และไดรบพระมหากรณาธคณโปรดเกลาฯ ใหสถาปนาเปนรองสมเดจพระราชาคณะ เปนรปท 3 ในประวตศาสตรกรงรตนโกสนทร ทไดรบสถาปนาแตงตงขนเปนรองสมเดจพระราชาคณะทอายไมถง 50 ป ตอมาได

รบแตงตงเปนเจาคณะภาค 10 (เขตปกครอง จงหวดศรสะเกษ จงหวดนครพนม จงหวดยโสธร จงหวดอบลราชธาน จงหวดมกดาหาร และ จงหวดอำานาจเจรญ) ในปพ.ศ. 2525 ดำารงตำาแหนงรองประธานสภาสงฆ และตำาแหนงเจาคณะใหญหนตะวนออก โดยทาน ดำารงตำาแหนงทางดานการปกครองสงสดใน ฐานะประธานคณะผปฏบตหนาทสมเดจพระสงฆราช นอกจากนทานยงมบทบาทสำาคญ ในยามทบานเมองประสบกบภาวะวกฤต โดยเฉพาะในชวงป พ.ศ. 2540 ประเทศไทยประสบปญหาวกฤตทางเศรษฐกจ และการเมอง สมเดจพระสงฆราชไดมอบหมายใหสมเดจ พระพฒาจารย เปนองคประธานทำาพธเรยกขวญ หรอพธมงคลแกบานเมอง ซงเปนพธทางศาสนาทมไดเกดขนบอยนก จากภารกจตางๆ ของสมเดจพระพฒาจารยดงกลาวสะทอนให เหนถงความสามารถของสมเดจพระพฒาจารย ในฐานะพระนกปกครอง

ทานสมเดจพระพฒาจารย(เกยวอปเสโณ)ไดทำาหนาทใหกบศาสนจกรตลอดระยะเวลาทผานมาปฏบตศาสนกจทเปนประโยชนตอพระพทธศาสนา

10

งานดานการศกษาและสงคม

บทบาทของสมเดจพระพฒาจารยทางดาน การศกษานน เปนททราบกนดวาสมเดจพระพฒาจารย เปนผใสใจกบการศกษาธรรมะตงแตสมยทานเปนสามเณร ดงจะเหนไดจากการททานสอบไดเปรยญธรรม 9 ประโยคในระยะเวลาอนสนในดานการศกษาทานเรมดวยการเปนครสอน โดย ในป พ.ศ. 2492 เปนครสอนปรยตธรรมตอมาในป พ.ศ. 2494 เปนกรรมการตรวจธรรมสนามหลวง ในป พ.ศ. 2496 เปนกรรมการตรวจบาลสนามหลวง ในป พ.ศ. 2500 เปนอาจารยสอนภาษาบาลทมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ในป พ.ศ. 2502 ดำารงตำาแหนง ผชวยอธการบดและหวหนาแผนกธรรมวจย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ในป พ.ศ. 2503 ดำารงตำาแหนงหวหนาแผนกธรรมวจย มหาจฬา

ลงกรณราชวทยาลย ในเวลาตอมาทานไดรบ เลอกเปนเลขาธการมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ในป พ.ศ. 2513 เปนกรรมการรางหลกสตร โรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา นอกจากนสมเดจพระพฒาจารยยงมผลงานประเภทหนงสอ ตวอยางเชน ธรรมะสำาหรบผนบถอพระพทธศาสนา ดเพราะมด ปาฐกถาธรรม สมเดจพระพฒาจารย การดำารงตน และคณสมบต 5 ประการ เปนตนในสวนของงานเผยแผศาสนาผานทางการแสดงธรรมในรายการ ของดจากใบลาน ในดานสงคมและดานอนๆ ทานบำาเพญ ประโยชนดานสงคมในหลายๆ ดาน สมเดจพระพฒาจารยเปนผกอตงโรงพมพกรมศาสนาและบรจาคเงนสรางตกสงฆอาพาธในชนบท

11

สมเดจพระพฒาจารยไดสรางผลงานไวมากมายในฐานะพระนกปกครองพระนกการศกษา และพระผเผยแผพระพทธศาสนาไปยงตางประเทศ

นอกจากนใน ป พ.ศ. 2528 ทานเปนประธาน กรรมาธการสงคายนาพระธรรมวนย ตรวจชำาระพระไตรปฎก ในมหามงคลวโรกาสเฉลม พระเกยรตพระชนมพรรษา 5 รอบของพระบาท สมเดจพระเจาอยหว ในป พ.ศ. 2534 ทานไดรบ แตงตงใหเปนประธานกรรมการจดการชำาระ และพมพอรรถกถาพระไตรปฎกเฉลมพระเกยรต สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ เนองใน มหามงคลราชวโรกาสเฉลมพระชนมพรรษา 5 รอบ ในปพ.ศ. 2540 ไดรบแตงตงใหเปน ประธานคณะกรรมการเผยแผพระพทธศาสนา ของมหาเถรสมาคมและเปนประธานคณะกรรมการชวยเหลอผประสบภยธรรมชาตและอทกภย สมเดจพระพฒาจารยปฏบตหนาทสมเดจพระสงฆราชระหวางวนท 13 มกราคม ถงวนท 12 กรกฏาคม พ.ศ. 2547 แลวจงดำารง ตำาแหนงประธานคณะผปฎบตหนาทสมเดจพระสงฆราช

ในสวนงานดานพระพทธศาสนาในตางประเทศ สมเดจพระพฒาจารย ไดออกเดนทาง ไปตางประเทศทวทกมมโลก เพอหาแนวทางทจะใหมวดเกดขนในประเทศนนๆ อนมแรงบนดาลใจมาจากสมเดจพระอรยวงศาคตญาณ สมเดจพระสงฆราช (อย ญาโณทโย) ผเปนพระอาจารย ในป พ.ศ. 2479 ไดออกเดนทางไปรวมประชมสงคายนาฉฏฐสงคต ณ ประเทศพมา และในป พ.ศ. 2500 กไดเดนทางไปประชมอรรถกถาสงคายนา เพอฉลองกงพทธศตวรรษ ณ ประเทศพมาอกครง ในป พ.ศ. 2505 เปนหวหนาคณะเดนทางไปดการศาสนาและเชอมศาสนสมพนธ ทประเทศเกาหล ญปน ไตหวน ฮองกง ฯลฯ ซงไดกลายเปนจดเปลยนอยางสำาคญแหงหนาประวตศาสตรศาสนา ในการเชอมพระพทธศาสนาเถรวาทกบมหายานเขาดวยกนอยาง

ศาสนกจในตางแดน

12

แนบแนน จนถงปจจบน และพระพทธศาสนามหายานในหลายประเทศ เชน ญปน และจน เปนตน ไดสรางภเขาทองจำาลองไวเปนอนสรณ แหงสายสมพนธทางศาสนาในเวลาตอมา ในป พ.ศ. 2507 ไดออกเดนทางไปปฏบต ศาสนกจไกลถงภาคพนยโรป เกดวดไทยแหงแรกขนในเนเธอรแลนด ชอวา “วดพทธาราม” ตอมาวดไทยเรมขยายออกไปตามประเทศตางๆ ในยโรปและออสเตรเลย ทงเยอรมน องกฤษ ฝรงเศสและอตาล เปนตน และการเดนทางไปปฏบตศาสนกจไกลออกไปถงยโรปครงแรกน สมเดจพระพฒาจารย มโอกาสไดพบกบทานปรด พนมยงค และชาวไทยทพำานกอยในยโรปเปนจำานวนมาก จงไดทราบถงสภาพความเปนอยและความตองการของชาวไทยในตางประเทศ ซงนอกจากจะตองตอสกบสภาพภมอากาศทหนาวเหนบตลอดทงปแลว ยงจะตองปรบตวใหเขาวฒนธรรมของประเทศนนๆ ดวย สงทชาวไทยตองการในขณะนน คอ ใหมวดและพระสงฆ สำาหรบทางยโรป โดยเฉพาะประเทศใน แถบสแกนดเนเวย เปนดนแดนทไมนาจะม พระสงฆสามารถไปสรางวดไทยได เนองจากสภาพภมประเทศและสภาพภมอากาศคอนขางเหนบหนาว ถกปกคลมไปดวยหมะเกอบ ตลอดทงป สมเดจพระพฒาจารยไดยดเอาประเทศเนเธอรแลนดเปนจดเรมตนในการเผยแผพระพทธศาสนาในแถบสแกนดเนเวย

โดยมความเชอมนวาแมสภาพภมอากาศประเทศในแถบสแกนดเนเวยจะหนาวเกอบตลอดทงป แตสภาพจตใจของคนในแถบนกลบออนโยน จงเกดความเชอมนวา พระพทธศาสนานาจะเจรญไดในสแกนดเนเวย จงชกธงธรรมจกรขนเหนอหนาตางคอนโดทพก เปนสญลกษณวาพระพทธศาสนาเรมหยงรากฝงลกลงบนดนแดนแหงนแลว ทำาใหวดไทยเกด ขนอกมากมายในเวลาตอมา เชน วดพทธาราม เนเธอรแลนด วดพทธาราม กรงสตอกโฮลม วดพทธาราม เฟรดกา ประเทศสวเดน วดไทย

13

นอรเวย ประเทศนอรเวย วดไทยเดนมารค กรงโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมารค วดไทยฟนแลนด กรงเฮลซงก วดไทยในเบอรลน ประเทศเยอรมน วดไทยไอซแลนด และวดไทย เบลเยยม ซงขยายวดออกไปอกถง 3 วดในลกซมเบรก ในเวลาตอมา วดพทธาราม เนเธอรแลนด นบไดวา เปน วดไทยแหงแรกในยโรป และเปนศนยฝกพระธรรมทตใหรจกวธการดำารงชวตในประเทศแถบสแกนดเนเวย จากนนพระธรรมทตกจะถกสงออกไปปฏบตศาสนกจในประเทศตางๆ ในแถบน พระพทธศาสนาในประเทศสวเดน เปนหนง ในประเทศทไดรบการตอบรบจากประชาชนอยางดยง และเปนประเทศแรกในโลกตะวนตก ททงภาครฐและเอกชนไดเขามามสวนรวมใน การสรางวด โดยดำารจะใหมวดไทยเปนศนยกลางการเรยนรพระพทธศาสนาในประเทศของตน และไดจดสรรพนทใหกวา 270 ไร เพอดำาเนน

การสรางวดไทย การทภาครฐและเอกชนของ ประเทศสวเดน ไดเขามาดแลการสรางวดไทยเชนน จงเปนสงทนาภมใจสำาหรบชาวไทยทนบถอพระพทธศาสนา หากเอาเงนไทยไปสรางวดใหฝรง จะตองนำาเงนไทยออกจากประเทศจำานวนมหาศาลจงจะสรางวดไดสกวดหนง การสรางวดไทยในตางประเทศ โดยเฉพาะทางดานยโรป พระสงฆไดใชเงนไทยนอยมาก โดยใชเงนประเทศนนเพอสรางวดประเทศนน ซงเปนการใหฝรงสรางวดพระพทธศาสนาใหฝรงเอง เพราะเจาของผสรางจะไดเกดความรก ความผกพนในสงทเขาสรางขนมาจะทำาใหวดไทยมความมนคง ไดรบการดแลเอาใจใสอยางด สมเดจพระพฒาจารยจงวางเปนแนวทางการสรางวดสำาหรบพระธรรมทตไววา “พระสงฆไปปฏบตงานประเทศใดตองใชเงนของประเทศนนสรางวด เพราะถาจะเอา เงนไทยไปสรางวดในตางประเทศ เราจะตอง

14

เอาเงนบาทออกนอกประเทศเทาไรจงจะสรางวดไดวดหนง คาเงนบาทกบเงนตางประเทศแตกตางกนมาก พระสงฆทไปอยตางประเทศจงตองเกงและมความอดทนสง” ตอมาในป พ.ศ. 2515 สมเดจพระพฒาจารย ไดเดนทางไปสงเกตการณพระพทธศาสนาตาม มหาวทยาลยตางๆ ในสหรฐอเมรกา ตามคำานมนต ของรฐบาลสหรฐอเมรกา โดยคณะผรวมเดนทาง ประกอบดวยสมเดจพระพฒาจารย (เกยว อปเสโณ) เปนหวหนาคณะ สมเดจพระมหา รชมงคลาจารย (ชวง วรปญโญ) และพระพรหม คณาภรณ (ประยทธ ปยตโต) เปนเหตใหเหนหนทางในการเผยแผพระพทธศาสนา และในโอกาสตอมากไดเรมวางรากฐานพระพทธศาสนาในอเมรกา โดยอาศยสมาคมชาวไทยตางๆ เชน สมาคมชาวไทยอสาน สมาคมชาวไทยเหนอ และสมาคมชาวไทยทกษณ ตลอดจนนกศกษาในอเมรกา เพอหาวธการทจะสรางวดไทยในสหรฐอเมรกาใหได เมอสมเดจพระพฒาจารยไดรบตำาแหนงเปนเจาอาวาสวดสระเกศ ไดสรางอาคารหลง หนงขนภายในบรเวณวด และใหชอวา “อาคาร อนสรณสมเดจฯ ญาโณทยมหาเถระ พ.ศ. 2517” นยหนงกเพอเปนทพกพระสงฆตางประเทศ ทเขามาศกษาเลาเรยนพระพทธศาสนาในประเทศไทย ใหไดรบความสะดวกสบายในเรองทอยอาศย เพอเปนอนสรณแดทานเจาประคณสมเดจพระสงฆราช (อย ญาโณทย มหาเถระ) พระอาจารยผจดประกายความคด ทจะใหพระพทธศาสนาแผไพศาลไปในโลกตะวนตก ความสำาเรจของการเผยแผพระพทธศาสนาในตางประเทศทวโลก จนพระพทธศาสนาเบงบานในโลกตะวนตกอยางแขงแกรง เกดจากการวางรากฐานทสำาคญของสมเดจพระพฒาจารย (เกยว อปเสโณ) ผรเรม

การเผยแผพระพทธศาสนาไปทวโลกรเรมการสรางวดไทยในตางประเทศ และรเรมใหมการฝกอบรมพระธรรมทตไปประจำา ณ วดไทยในตางประเทศ เปนเหตใหพระสงฆ ผปฏบตหนาทเปนพระธรรมทตไดยดเปนแนวทางอนเดยวกน เปนทมาแหงความสำาเรจของงานพระศาสนาในตางประเทศ นบไดวา สมเดจพระพฒาจารยเปนผเปดวสยทศนธรรมสวสยทศนโลก ทำาใหพระพทธศาสนาแผไพศาลเปนทพกพงทางดานจตใจแกชาวไทย และประชาชนในตางประเทศทวโลก

15

ภารกจททำาใหกบสมย

พระสงฆไปปฏบตงานประเทศใดตองใชเงนของประเทศนนสรางวดเพราะถาจะเอาเงนไทยไปสรางวดในตางประเทศเราจะตองเอาเงนบาทออกนอกประเทศเทาไรจงจะสรางวดไดวดหนง

สมเดจพระพฒาจารยเปนพระเถระทสำาคญ ของชาวไทย โดยสมเดจพระพฒาจารย ไดทำา หนาทใหกบศาสนจกรตลอดระยะเวลาทผานมา ปฏบตศาสนกจทเปนประโยชนตอพระพทธ ศาสนา สมเดจพระพฒาจารยไดสรางผลงานไวมากมายในฐานะพระนกปกครองพระนกการศกษา และพระผเผยแผพระพทธศาสนาไปยงตางประเทศและเปนผวางรากฐานความเปนสากลเพอใหศาสนจกรสามารถรองรบกบการเปลยนแปลงของโลกสมยใหม โดยมงเนนบทบาทของพระสงฆในการทำางานใหแผนดน ซงถอวาเปนการปฏบตหนาททางพระพทธศาสนา แนวคดนไดถกสะทอนจากการททาน สมเดจพระพฒาจารยไดเขาไปมสวนชวยเหลอ สงคมในดานตางๆ ทงในระดบประเทศ และ วดครวงการาม

เขาหวจก

16

เจดยเขาหวจก สถานทบรรจพระบรมสารรกธาต

ในระดบทองถน โดยเฉพาะเกาะสมยทเปนบานเกดของสมเดจพระพฒาจารย ซงทาน ไดใหความชวยเหลอในการพฒนาเกาะสมยในดานตางๆ มากมาย เชน การชวยผลกดนให เกดการบรจาคเงน เพอพฒนาโรงพยาบาล เกาะสมย การสรางอาคารเรยนใหแกโรงเรยนตางๆ เชน โรงเรยนวดครวงการาม อำาเภอเกาะสมย และการใหทนการศกษาแกนกเรยนผขาดแคลนทนทรพยในโรงเรยนตางๆ บนเกาะสมย นอก จากนสมเดจพระพฒาจารยยงมสวนรวมในการพฒนาโรงเรยนเกาะสมย ซงเปนโรงเรยน ประจำาอำาเภอ และหองสมดของโรงเรยน สำาหรบการสงเสรมการศกษาในระดบอดมศกษา สมเดจพระพฒาจารยสนบสนนใหมการจดตงวทยาลยนานาชาตการทองเทยว มหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน โดยไดทรงเมตตาเดนทางมาเปนประธานในพธวางศลาฤกษอาคารวทยาลยนานาชาต ทอำาเภอเกาะสมย

โรงเรยนเกาะสมย

สมเดจพระพฒาจารยยงไดรวมมอกบภาคเอกชนในการพฒนาเกาะสมย เชน รวมกบบรษทบางกอกแอรเวยส ในการรวมกนพฒนาวดหนาพระลาน ตำาบลแมนำา อำาเภอเกาะสมย และยงมสวนในการพฒนาเขาหวจก โดยสมเดจ พระพฒาจารยไดประทานพระบรมสารรกธาตมาให และไดทำาการบรรจพระบรมธาตไวบนยอดเจดย ตอมาภายหลงชาวเกาะสมยไดรวมแรงรวมใจกนบรจาคเงนในการบรณะเจดยจนเปนสถานททางศาสนา และเปนสถานท ทองเทยวทสำาคญของเกาะสมยในปจจบน

โรงเรยนวดครวงการาม

17

พ.ศ. 2489 สอบไดนกธรรมชนเอกพ.ศ. 2492 เปนครสอนพระปรยตธรรมพ.ศ. 2494 เปนกรรมการตรวจธรรมสนามหลวงพ.ศ. 2496 เปนกรรมการตรวจสอบบาลสนามหลวงพ.ศ. 2497 สอบไดเปรยญธรรม 9 ประโยค ไปรวมประชมฉฏฐสงคต ณ ประเทศพมาพ.ศ. 2498 เปนกรรมการพเศษ แผนกตรวจสำานวนแปลพระวนยปฏก ฉบบ 2500 ของคณะสงฆพ.ศ. 2499 เปนกรรมการนำาขอสอบไปเปดสอบเปนอาจารยสอนภาษาบาล มหาจฬาลงกรณ ราชวทยาลยพ.ศ. 2500 รวมประชมอรรถกถาสงคายนา ณ ประเทศพมา เปนหวหนาแผนกบาลธรรม มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เปนอาจารยสอนพระสตร มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เปนประธานหวหนา แผนกคณะพทธศาสตร มหาจฬาลงกรณราชวทยาลยพ.ศ. 2501 เปนกรรมการจดทำานตยสารพทธจกร มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เปนกรรมการนำาขอสอบไปเปดสอบ เปนกรรมการอบรมศลธรรมตามโรงเรยนตางๆ ของมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เปนกรรมการเผยแพรศลธรรม ของมหาจฬาลงกรณราชวทยาลยพ.ศ. 2502 เปนผชวยอธการบด มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เปนหวหนาแผนกธรรมวจย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลยพ.ศ. 2504 เปนกรรมการหนวยวจย จดทำานามานกรมของคณะสงฆโดยกรมศาสนาพ.ศ. 2505 เปนหวหนาคณะเดนทางไปดการศาสนาและเพอศาสนสมพนธ ทประเทศเกาหล ญปน ไตหวน ฮองกงพ.ศ. 2506 เปนอนกรรมการวฒนธรรมทางจต กระทรวงศกษาธการ เปนประธานคณะกรรมการตอนรบสมณทต จากไตหวน เปนอนกรรมการมหาเถรสมาคมพ.ศ. 2507 เปนเลขาธการมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย (ปจจบน คอ อธการบดมหาวยาลย) ไดรบพระบญชาแตงตงใหดำารงตำาแหนง รองเจาคณะภาค 9 เปนหวหนาอำานวยการพระธรรมทต สายท 8พ.ศ. 2508 ไดรบพระบญชาแตงตงใหดำารงตำาแหนงเจาคณะภาค 9 ไดรบพระบญชาแตงตงเปนพระอปชฌาย ประเภทวสามญ เปนเลขานการสมเดจพระสงฆราช

สมเดจพระพฒาจารยมอบกายถวายชวตในพระพทธศาสนามศรทธาไมหวนไหว และสมบรณดวย ศลาจารวตร เปนพระมหาเถระผรตตญญ มเมตตาธรรมเปนประจำา มกรณาตอชนทวไป มอธยาศยละมนละไม เปนบคคลทใครๆ เขาหาไดงาย ไมถอตว ปฏบตศาสนกจและสงฆกรรมตางๆ สมำาเสมอมไดขาด เปนผมเมตตากรณา สงเคราะหพระภกษสามเณร

สมเดจพระพฒาจารย (เกยว อปเสโณ)ประวตการศกษาและผลงาน

พ.ศ. 2510 เปนหวหนาคณะเดนทางไปสงเกตการณ การศกษาพระพทธศาสนาทประเทศลาว ศรลงกา ญปน ไตหวน ฮองกง ในความอปถมภของ พ.ส.ล.พ.ศ. 2512 เปนกรรมการอำานวยการฝกอบรมพระธรรมทตไปตางประเทศ เปนกรรมการธรรมจารก กรมประชาสงเคราะหพ.ศ. 2513 เปนกรรมการรางหลกสตร ร.ร. พระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา เปนผรกษาการแทนเจาอาวาสวดสระเกศพ.ศ. 2514 ไดรบพระบญชาแตงตงเปนเจาอาวาสวดสระเกศพ.ศ. 2515 ไปสงเกตการณการศกษาทางพระพทธศาสนาของมหาวทยาลยตางๆ ในสหรฐอเมรกา ตามคำานมนตของรฐบาลอเมรกาพ.ศ. 2516 เปนกรรมการมหาเถรสมาคมพ.ศ. 2524 ไดรบพระบญชาแตงตงใหดำารงตำาแหนงเจาคณะภาค 10พ.ศ. 2525 เปนรองประธานสภาสงฆแหงโลกพ.ศ. 2528 เปนประธานกรรมาธการ สงคายนาพระธรรมวนย ตรวจชำาระพระไตรปฎกในมหามงคล สมยพระชนมพรรษา 5 รอบ ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลปจจบนพ.ศ. 2532 ไดรบพระบญชาแตงตงใหดำารงตำาแหนงเจาคณะใหญหนตะวนออก เปนประธานคณะกรรมการสำานกฝกอบรมพระธรรมทตไปตางประเทศพ.ศ. 2533 เปนสมเดจพระราชาคณะทสมเดจพระพฒาจารย ดงราชทนนามทจารกในพระสพรรณ บตรวา “สมเดจพระพฒาจารย ภาวนากจวธานปรชาญาโณทยวรางกร วบลวสทธจรยา อรญญกมหาปรณายก ตรปฎกบณฑต มหาคณสสร บวรสงฆาราม คามวาส อรณยวาส” พ.ศ. 2534 เปนประธานคณะกรรมการจดการชำาระและพมพอรรถกถาพระไตรปฎกเฉลมพระเกยรต สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ เนองในมหามงคลวโรกาสเฉลมพระชนมพรรษา 5 รอบ 12 สงหาคม 2535

นอกจากน- เปนประธานกรรมการศนยควบคมการไปตางประเทศของพระภกษสามเณร (ศ.ต.พ.)- เปนกรรมการมหาเถรสมาคม- เปนอนกรรมการควบคมการเรยไร- เปนรองแมกองงานพระธรรมทตพ.ศ. 2540 ไดรบพระบญชาแตงตงเปนประธานคณะกรรมการฝายเผยแผพระพทธศาสนา มหาเถรสมาคม เปนประธานคณะกรรมการชวยเหลอผประสบภยธรรมชาตและอบตภย พ.ศ. 2547 เปนประธานคณะผปฎบตหนาทสมเดจพระสงฆราช

สมณศกดพ.ศ. 2501 เปน พระราชาคณะ ชนสามญ ท พระเมธสทธพงศ พ.ศ. 2505 เปน พระราชาคณะ ชนราช ท พระราชวสทธเมธ พ.ศ. 2507 เปน พระราชาคณะ ชนเทพ ท พระเทพคณาภรณ พ.ศ. 2514 เปน พระราชาคณะ ชนธรรม ท พระธรรมคณาภรณ พ.ศ. 2516 เปน พระราชาคณะ เจาคณะรอง ชนหรญบฏ ท พระพรหมคณาภรณพ.ศ. 2533 เปน สมเดจพระราชาคณะ ชนสพรรณบฏ ท สมเดจพระพฒาจารยพ.ศ. 2547 เปน ประธานคณะผปฎบตหนาทสมเดจพระสงฆราช ประธานกรรมการมหาเถรสมาคม เจาคณะใหญหนตะวนออก

20

The Biography of Somdet Phra Buddhacarya (Kiaw Upaseno)

Somdet Phra Buddhacarya (Kiaw Upaseno)The Guiding Light of Insight and Sublime States

He was a unique monk of the Rattanakosin Era. Born in Thailand’s southern region, he had become the Second Only

to the Supreme Patriarch and the guiding light of Dhamma at the Wat Srakesa Rajavara-mahavihara(WatSaketorTempleoftheGoldenMount).Thisroyalmonasteryislocatedin the heart of Bangkok. TheseniormahatherahadfollowedthepathofLordBuddhaformorethan70yearswithcompletefaithandfirmdeterminationtopromoteBuddhismnotjustinThailandbutalso beyond. Being a key pillar of Buddhism in modern times, he had extended Buddhist precepts as life guidance to peoples in the hope of creating a peaceful world.

Somdet Phra Buddhacarya (Kiaw Upaseno) was born Kiaw Chokchai on 11 January 1928 (Sunday, the 8th day of the waning moon period of the 3rd month, Year of Dragon) at a village on the eastern coast of Samui Island or Tambon Bophut, Ko Samui district, Surat Thani province. His parents were Ouilian and Yi sae Yow. The couple had eight children together namely Kiak Promsawas (deceased), Lan Chayakul (deceased), Chanin Chokkanapitak (deceased), Teng Chokkanapitak (alive), Jian sae Yow (lived in China,deceased), Kiaw or Somdet Phra Buddhacarya (Kiaw Upaseno), Chaiwat Chokkanapitak (deceased) and Heet sae Yow (deceased). Kiaw’s parents worked on their coconut farms, did some trading, and also operated

boat services between the Samui Island and Bangkok. In his childhood, Kiaw enrolled at the Sawang Arom Temple School, studied hard and completed Pathom 4 level in 1940. His parents were planning to send him to Surat Thani’s town to further his education when he suddenly fell ill. Because his conditions did not show any sign of improving, his parents became real worried. Finally, they turned to sacred beings. They prayed that if Kiaw recovered from his illness, they would ensure that the boy get ordained as a novice for a period of seven days. They hoped that they could still send their son to a school in Surat Thani’s town later on.

21

22

After the votive promise was made, Kiaw regained his health. With his full recovery, he then attended an ordina-tion ceremony arranged by his parents on 6 June 1941 at the Sawang Arom Temple in Tambon Bophut, Ko Samui district, Surat Thani province. Ecclesias tical Sub-district Chief Chao Atikan Pat officiated the ceremony. The senior monk was also the abbot of Phukhao Thong Temple in Tambon Mae Nam, Ko Samui district, Surat Thani province. Kiaw’s parents initially planned to put him in the novice monkhood for just seven days to fulfill their votive promise related to his illness and recovery. However, after Kiaw completed his seven days as a novice monk, he expressed an intention to stay in saffron

robe for the rest of his life. His parents complied with his wish and brought him to Luang Phor Phring (Phra Khru Arunkij koson). Famous for his meditation practice, the former pilgrim was a native of Surat Thani’s Chaiya district but settled down on Samui Island. At the time Kiaw came under his guidance, he was the abbot of Chaeng Temple. He was very strict about Dhamma Vinaya and discipline. This temple is located near the Na Ton market in Tambon Angthong, Ko Samui district, Surat Thani province. Kiaw the novice monk took Dhamma-scholar course at this temple under the supervision of Luang Phor Pring. He completed the elementary level in the first year and the intermediate level in the second year.

23

Recognizing Kiaw the novice monk’s studiousness, Luang Phor Pring brought him to Bangkok and placed him under the care of Phra Achan Ket. Residing at Wat Srakesa Rajavara-mahavihara, Phra Achan Ket was the ecclesiastical governor of Region 5. The World War II soon later spread to Thailand. As Japanese troops invaded the country, Luang Phor Pring became worried about the novice monk’s safety in Bangkok. He thus headed to the capital again to pick up the novice monk. They then returned to Surat Thani together. The monk, however, did not bring the ordained boy back to his old temple. Instead, he placed Kiaw the novice monk under the care of Phra Achan Maha Klan Piyatossi to ensure that the ordained boy could continue his Dhamma study. After the World War II ended, Luang Phor Pring took Kiaw the novice monk to Wat Srakesa Rajavaramahavihara again in the hope of letting him resume his study under Phra Achan Ket’s guidance. But upon arrival, they found that Phra Achan Ket had already disrobed. The novice monk was thus put under the care of Phra Khru Palad Tiab

instead. This mentor would later become the abbot of Wat Srakesa Rajavara-mahavihara. Kiaw the novice monk could smoothly continue his Dhamma study at the royal monastery because he studied hard during his time with Phra Achan Maha Klan in Tambon Phumariang. Thanks to his diligence, he completed the advanced level of Dhamma-scholar course and the Pali Scholar level 5 while he was still a novice. In 1949, he grew old enough to become a monk. The ordination ceremony for his monkhood took place at Wat Srakesa Rajavaramahavihara on 1 May that year with Phra Dhammavarodom, who would later become Somdej Phra Sangharaja (Yoo Nanodayo) the Supreme Patriarch, as the preceptor. The new monk’s monastic name was “Upaseno Bhikkhu”. In 1954 Phra Maha Kiaw Upaseno completed the Pali Scholar Level 9 – the highest level for Dhamma study. From that time on, he had made significant contributions to Thailand’s Buddhism in various aspects for example through education, the administration of monks, and support for the society.

24

Dhamma and giving foreigners oppor tunitiesto study Buddhism. He had supported the establishment of Buddhist temples in the United States and many other countries. He had also headed the Training Institute for Dhammaduta Bhikkhus Going Aboard. His administrative skills were evident. He had held many important positions within the Sangha Order. In 1964, he was appointed to a Sangha Supreme Council subcommittee. In 1965, he became the ecclesiastical governor of Region 9 and secretary to the Supreme Patriarch. In the following year, he was also made the abbot of Wat Srakesa Rajavaramahavihara. Then in 1973, the very important appointments arrived. He was recruited to the Sangha Supreme Council and was graciously bestowed the post of the Third Only to the Supreme Patriarch. With it, he became the third monk in the Rattanakosin Era to have become the Third Only to the Supreme Patriarch at an age younger than 50 years. Later on, he was appointed the ecclesiastical governor of Region 10 (his jurisdictions covered Ubon Ratchathani, Si Sa Ket, Nakhon

He had also actively promoted Buddhism overseas. At the time of his passing, Somdet Phra Buddhacarya (Kiaw Upaseno) was a member of the Sangha Supreme Council, the ecclesiastical governor of the Eastern Zone, the abbot of Wat Srakesa Rajavaramahavihara, and also the chair of the committee that had carried out works on behalf of the Supreme Patriarch.

Outstanding Work Records

Throughout his life, Somdet Phra Buddhacarya (Kiaw Upaseno) had conducted various religious works for Buddhism to continue thriving in Thailand. He had played a key role in propagating this faith overseas too. The far-sighted monk had proven to be a remarkable educator, administrator and propagator of Buddhism in foreign countries. With his studiousness, he completed the Pali Level 9 at a young age. He had then taught Dhamma to both monks and novices. At the Maha chulalongkornrajavidyalaya University or the Buddhist monk university, he had served as a lecturer. He was also its former assistant rector, its former secretary general (the post is now known as rector) and a former head of its Dhamma Research Division. Somdet Phra Buddhacarya (Kiaw Upaseno) had actively promoted Buddhism in foreign countries in the hopes of allowing Thai Buddhists there to stay close to

25

Phanom, Yasothon, Mukdahan and Amnat Charoen provinces). In 1982, he was appointed the vice president of the World Buddhist Sangha Council and the ecclesiastical governor of the Eastern Zone. He finally rose to the highest administrative post for a monk, serving as the chair of the committee that had worked on the Supreme Patriarch’s behalf. Somdet Phra Buddhacarya, in addition, had played an important role in sustaining Thailand during its critical times. When a serious financial and political crisis hit the kingdom in 1997, he got an assignment from the Supreme Patriarch to preside over the rare religious rites to bless the country. All the above posts and assignments have reflected Somdet Phra Buddhacarya’s abilities as an administrator.

Somdet Phra Buddhacarya’s enthusiasm in Dhamma study was widely known since his days as a novice. He thus could complete the Pali Level 9 at a young age. In 1949, he started teaching Dhamma study. Two years later, he was recruited to the panel tasked with scoring Dhamma exam papers. Then in 1953, he was on a scoring panel for Pali exam papers. Four years later, he started teaching Pali at the Maha-chulalongkornrajavidyalaya University. In 1959, he served as both its assistant rector and the head of its Dhamma Research Division. He continued to head the Dhamma Research Division in the following year. Later on, he was named the university’s secretary general (now referred to as rector). In 1970, he was also on a committee that drafted general-education curriculum for Dhamma schools.

Educational and Social Work

26

In addition, Somdet Phra Buddha carya had penned many books. Among them are “Dhamma Sumrub Phu Nabteu” (Dhamma for Believers), “Dee Proh Mee Dee” (Good because Being Good), “Patakathadham” (Dhamma Lecture), “Somdet Phra Buddhacarya”, “Karn Damrong Ton” (How to Behave), and Khunnasombat Ha Prakan (Five Qualities). He had also given Dhamma talks via the “Khongdee Jak Bailan” (Good Lessons from Religious Scriptures) program. On social work and other types of work, Somdet Phra Buddhacarya was the founder of the Religious Affairs Department’s printing house. To help ill monks in rural areas, he had donated money to the construction of hospital buildings for those priests. In 1985, he chaired a committee on the revision of

Dhamma Vinaya and Tipitaka to mark the 60th Birthday Anniversary of HM King Bhumibol Adulyadej. In 1991, he was appointed the chairman of the committee on the review and publishing of the Tipitaka interpretations to mark the 60th Birthday Anniversaryof HM Queen Sirikit. In 1997, he was appointed the chair of the Sangha Supreme Council’s committee on Buddhism propagation. He also chaired the committee on relief for disaster victims in that same year. During 13 January 2004 to 12 July 2004, he had acted for the Supreme Patriarch. After that, he had also served as the chair of the committee that worked on behalf of the Supreme Patriarch.

Religious Works in Foreign Countries

On the propagation of Buddhism overseas, Somdet Phra Buddhacarya had travelled across the world to explore the possibility of establishing temples in foreign lands. He had embarked on such initiative because he got the inspirations from his spiritual mentor, Somdej Phra Sangharaja (Yoo Nanodayo) the Supreme Patriarch. In 1954, he headed to Myanmar for the Chatthasangiti or the Myanmar-sponsored revision of Tipitaka. Three years later, he headed back to Myanmar again for the meeting on Tipitaka inter-pretations in celebrations of the 2500th

27

year in the Buddhist Era. In 1962, he headed a delegation to South Korea, Japan, Taiwan, Hong Kong and various other territories to observe religious affairs and to promote closer religious ties with those countries. Those visits were turning points in Buddhism’s history because they have since forged close ties between the Theravada and Mahayana sects. The Mahayana Buddhist countries like Japan and China have even constructed replicas of Golden Mount as the memorial to their religious ties with Thailand. In 1964, he travelled to as far as Europe to establish the first Thai temple, “Wat Buddharama”, in Netherlands. Soon after, more Thai temples were set up in various other countries such as Germany, Britain, France, Italy and Australia. During his first trip to Europe, he met Pridi Banomyong and many other Thais there. He thus understood their living conditions and their spiritual needs. These Thais had to adjust themselves to a much colder temperature and new culture. Amid their struggle, they seriously wished to have Buddhist temples and monks nearby. With its cold weather and snow, Europe particularly its Scandinavian zone seemed to be an unlikely place for Buddhist monks to establish Thai temples and become residents. However, the outstanding monk from Thailand quickly decided to set up the Thai temple in Netherlands to start the propagation of Buddhism in Europe including Scandinavia. Despite

cold weather in their homelands, Scan-dinavians were clearly warm-hearted. The Thai-born monk was thus confident that Buddhism would be able to thrive there. During his stay in Netherlands, this monk flied the Dhamma Wheel Flag from the window of his condo room to signal that Buddhism had already arrived and taken its root in this European country. Soon after that, several Thai temples have gone up in various corners of Europe. Among them are the Wat Buddharama in the Netherlands, Wat Buddharama in Stockholm, Wat Buddharama Fredrica in Sweden, Wat Thai Norway in Norway, Wat Thai Denmark in Copenhagen, Wat Thai Finland in Helsinki, Wat Thai in Berlin, Wat Thai Iceland, and Wat Thai Belgium. In Belgium alone, there are now three Thai temples.

28

Wat Buddharama in Netherlands is considered the first Thai temple in Europe. It has also served as a training center where Dhammaduta learn about European culture before being dispatched to carry out religious works in various European nations. Buddhism, meanwhile, has won a very warm response from Swedish people from the very beginning. Sweden is the first Western country where the plan to establish a Thai temple has attracted participation from both the government and the private sectors. Spanning over 270 rai of land in Sweden, this temple was also designed to serve as a Buddhism learning center. The Swedish people’s warm response must have been a delight to Thais. Had Thais spent their own money on constructing the temple in such foreign country, they would have to bring a massive amount of cash out of Thailand. The Thai clergymen have spent just a meager amount of money on the establishment of Buddhist temples in foreign countries especially in Europe because

the monks have always nudged local peoples to pay for the temple construction themselves. Only when these foreigners are responsible for the construction, will they develop the sense of ownership and deep ties with the Thai temples. Only through such solid ties can Thai temples receive good maintenance and thrive on. In pursuing the initiative to establish Thai temples overseas, Somdet Phra Buddhacarya told Dhammadutas that, “No matter in which country you carry out your assignments, you must use the money of that country in constructing temples. If we use Thais’ money for the purpose, we will need to bring so much money out of Thailand. The values of baht and foreign currencies are much different. Buddhist monks in foreign countries must be capable and very patient”. In 1972, he travelled to the United States as the head of a Thai delegation. The US govern-ment had extended the official

29

invitation for the Thai delegation to visit various US universities and work on Buddhism-related subjects. Headed by Somdet Phra Buddhacarya (Kiaw Upaseno), the delegation also included Somdet Phra Maharajamangalajanh (Chuang Vorapunyo) and Phra Bhramagu nabhorn (Prayudh Payutto). Through the trip, Somdet Phra Buddhacarya had seen the pos-sibility of propagating Buddhism in the US. He had thus worked on the propagation by engaging the Association of Northeastern Thais, the Association of Northern Thais, the Association of Southern Thais, and Thai students in the US. He had also involved them in the plan to set up the Thai temple on US soil. After Somdet Phra Buddha carya was appointed the abbot of the Wat Srakesa Rajavaramaha vihara, he ordered the construction of the “Somdet Nanodayamaha thera Memorial Building of B.E. 2517” at the monastery. This building accommodated foreign monks who were studying Dhamma in Thailand. While the building served to provide convenience to the foreign priests, it was also a clear tribute to Somdej Phra Sangharaja (Yoo Nanodayo) the Supreme Patriarch. Because of this mentor, Somdet Phra Buddhacarya had made it his mission to promote Buddhism in the Western World.

The successful propagation of Buddhism in various countries owes largely to Somdet Phra Buddhacarya, who has laid down the firm foundation for the mission. He has initiated the establishment of Thai temples in foreign lands. He has also started training for Dhammadua who will be dispatched to various Thai temples overseas. Thanks to all these moves, the Dhammadutas have proceeded within the same guideline to the point that the promotion of Buddhism across the world including the Western World has been a real success. Therefore, Somdet Phra Buddhacarya (Kiaw Upaseno) deserves credit for bringing Dhamma to lay people around the globe. Through his initiative, Buddhism has become the guiding light of Thais and so many foreigners worldwide.

30

Somdet Phra Buddhacarya was an important Mahathera in Thailand. Throughout the past several decades, he had tirelessly served Buddhism and delivered significant contributions. His work records were solid and impressive. He had proven to be a great administrator, educator and propagator of Buddhism. He had brought Buddhism to foreign countries and laid down international-standard practice to ensure that the Buddhist faith serves well even in the fast-changing modern world. Somdet Phra Buddhacarya had encouraged Buddhist monks to work for Buddhism as well as for their country. He himself had engaged in social work at both national and local levels. Somdet Phra Buddhacarya, for example, had extended various forms of support to his hometown. He had raised funds for the improvement of hospitals and the construction of school buildings on Samui Island. Khiri Vongkaram

Mission for Samui

Temple School was among the beneficiaries. Moreover, Somdet Phra Buddhacarya had given scholarships to local students from cash-strapped families. He had played a role in upgrading the Ko Samui School and its library too. This school was considered the best school in Ko Samui district. On higher education, Somdet Phra Buddhacarya supported the establishment of Surat Thani Rajabhat University’s International College of Tourism. He presided over the foundation-stone-laying ceremony for the college himself. This college is located on Samui Island. Somdet Phra Buddhacarya had worked with the private sector in developing Samui Island too.

31

For example, in collaboration with the Bangkok Airways, he had pushed for the development of Na Phra Lan Temple in Tam-bon Maenam. For the Khao Hua Jook, Somdet Phra Buddhacarya graciously granted some of Lord Buddha’s relics that had since been enshrined inside the pagoda on top of this mountain. Locals have since donated money to maintain the pagoda. Today, this sacred site is not just a sanctuary but also a tourist attraction on Samui Island.

Somdet Phra Buddhacarya was totally devoted to Buddhism. With his unwavering faith he had perfectly observed his moral conduct and duties. This senior Mahathera had so many decades of experiences, knowledge and wisdom. He was always kind and compassionate to members of the general public. With his gentle and friendly personality, he was approachable. He had regularly carried out religious works and religious rites. To other monks and novices, he was benevolent and helpful. 1946 He completed the advanced level of Dhamma scholar course.1949 He started teaching Dhamma study.

Educational Background and Achievements

32

1951 He was on a panel that scored Dhamma exam papers.1953 He was on a panel that scored Pali exam papers. 1954 He completed the Pali Level 9. He attended the Chatthasangiti or the Myanmar-sponsored revision of Tipitaka.1955 He was a special member to the B.E. 2500 Interpretation of Vinaya Pitaka Review Division. 1956 He was a member of the committee on exam-papers control. He started teaching Pali at the Maha chulalongkornrajavidyalaya University. 1957 He attended the meetings to revise the Tipitaka in Myanmar. He became the head of the Maha chulalongkornrajavidyalaya University’s

Pali Dhamma Division. He taught Lord Buddha’s original sermons and dialogues at the Maha chulalongkornrajavidyalaya University. He was the chief of the Maha chulalongkornrajavidyalaya University’s Buddhist Studies Faculty.1958 He was on the panel that prepared the Mahachulalongkorn rajavidyalaya University’s Buddhacakka Magazine. He was a member of the committee on exam-papers control. He was on the Mahachulalong-kornrajavidyalaya University’s committee on schools-based moral training. He was on the Mahachulalong-kornrajavidyalaya University’s committee on moral promotion.

33

1959 He became an assistant rector of the Mahachulalongkornrajavidyalaya University. He headed the Mahachulalong-kornrajavidyalaya University’s Dhamma Research Division.1961 He was on the Religious Affairs Department’s research committee for nomenclature dictionary of Thai clergy. 1962 He headed a delegation to South Korea, Japan, Taiwan and Hong Kong for religious education visits and the promotion of religiousties.1963 He was on the Education Ministry’s subcommittee on mental cultures. He chaired a committee arranging the reception of religious envoys from Taiwan. He sat on the Sangha Supreme

Council’s subcommittee. 1964 He served as the secretary general (now referred to as rector) of the Maha chulalongkornrajavidyalaya University. He was appointed the deputy ecclesiastical governor of Region 9. He was the director of Dhammaduta Group 8.1965 He became the ecclesiastical governor of Region 9. He was appointed a special preceptor. He was the secretary to the Supreme Patriarch. 1967 He headed a delegation, under the auspices of the World Fellowship of Buddhists, to Laos, Sri Lanka, Japan, Taiwan and Hong Kong for the observation of Buddhism Studies there.1969 He was the managing director of the Training Institute for Dhammaduta Bhikkhus Going Aboard. He was on the Social Welfare Department’s committee on wandering Dhamma preachers. 1970 He was on the committee that drafted general-education curriculum for Dhamma schools.1971 He was appointed the abbot of Wat Srakesa Rajavaramahavihara.1972 He travelled to the United States to observe Buddhist Studies at various universities upon the invitation of the US government.1973 He became a member of the Sangha Supreme Council.1981 He became the ecclesiastical governor of Region 10.1982 He was a vice president of the World Buddhist Sangha Council.

34

1985 He chaired a committee on the revision of Dhamma-Vinaya and Tipitaka to mark the auspiciousoccasion of HM King Bhumibol Adulyadej’s 60th Birthday Anniversary.1989 He was appointed the ecclesi-astical governor of Eastern Zone. He headed the Training Institute for Dhammaduta Bhikkhus Going Aboard. 1990 He became the Second Only to the Supreme Patriarch or Somdet Phra Buddhacarya. His full titular name on the royally-grantedgoldenplate read, “Somdet Phra Buddhacarya Bhavanakijvithanpreechananodayava rangura Viboonvisutticariya Aranyikmaha parinayok Tipitakapundit Mahakhanissorn Bovorasangaram Khamawasi Aranyawasi”.

1991 He chaired a committee on the revision of Tipitaka Interpretation to mark the auspicious occasion of HM Queen Sirikit’s 60th Birthday Anniversary that fell on 12 August 1992. He was the head of the Committee of the Center of Ecclesiastical External Mission. He was on the subcommittee on donation control. He was the deputy chief of the Dhammaduta Affairs Division.1997 He was appointed the chair of the Sangha Supreme Council’s committee on Buddhism propagation. He chaired the committee on relief for disaster victims.2004 He chaired the committee that has carried out works on behalf of the Supreme Patriarch.

Ecclesiastical Ranks

1958 The Ecclesiastical Rank of Raja gana, Ordinary Level, Phra Methisuttipong 1962 The Ecclesiastical Rank of Rajagana, Raja Level, Phra Rajavisutti methi1964 The Ecclesiastical Rank of Rajagana, Deva Level, Phra Thepgunabhorn.1971 The Ecclesiastical Rank of Raja gana, Dhamma Level, Phra Dhamma gunabhorn1973 The Ecclesiastical Rank of the Third Only to the Supreme Patriarch, Phra Bhramagunabhorn

35

1990 The Ecclesiastical Rank of the Third Only to the Supreme Patriarch, Somdet Phra Buddhacarya.2004 Chair of the committee carrying out works on behalf of the Supreme Patriarch Head of the Sangha Supreme Council Ecclesiastical governor of the Eastern Zone

In the Rattanakosin Era, King Rama IV had the opinion that some ecclesiastical names for the rajaganas did not use correct spelling. He, therefore, decided to make amendments in line with trends and his preferred style. Phra Phutthachan was thus replaced with Phra Buddhacarya. At the royal order of King Rama IV, Phra Phutthachan (Sondhi) of Wat Srakesa Rajavaramahavihara became the first “Phra Buddhacarya” but his ecclesiastical-rank name was still inscribed on a silver plate. When King Rama V appointed Phra Dhammavarodom of the Wat Benchama bophit Dusitvanaram as “Phra Buddha carya” in his reign, he bestowed a golden name plate though. After that, it has become a tradition that a Phra Buddhacarya receives a golden name plate. On 5 December 1980, HM King Bhumibol Adulyadej (King Rama IX) appointed Phra Bhramagunabhorn (Kiaw Upaseno, a graduate of Pali Level 9) of Wat Srakesa Rajavaramahavihara as “Phra Buddhacarya” the Second Only to the Supreme Patriarch. He was the 22nd Phra Buddhacarya.

Phra Phutthachan (Phra Buddhacarya)

Phra Phutthachan is a royally -granted ecclesiastical name. Since the Ayutthaya Period, this name has been granted to theras. In the Thon Buri Period, the first Phra Phutthachan resided at the Bang Wa Noi Temple (Amarindra ram). His original name was not known. The last Phra Phutthachan was Phra Phutthachan (Sondhi), a graduate of Pali Level 3. His residence was at the Wat Srakesa Rajavarama havihara.

36

จากพระราชนพนธของสมเดจพระบรมวงศเธอ กรมพระยาดำารงราชานภาพ ไดกลาวถงวดสระเกศวา “พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟา จฬาโลกมหาราช ครงดำารงพระยศเปนสมเดจ เจาพระยามหากษตรยศก เสดจฯ นำาทพกลบจากสงครามทกรงกมพชาถงชานพระนคร ไดทรงทราบเหตการณจลาจลในกรงธนบรจงไดเสดจผานโขลนทวาร (พระราชประเพณโบราณ โดยแมทพนำาทพผานซมประตปาและเชญพราหมณประพรมนำาเทพมนตเพอเปนชยมงคลแกกองทพ) และประทบสรงมรธาภเษก (พระราชพธบรมราชาภเษกโดยการรดนำาจากพระเศยรลงมา) ทพลบพลา วดสะแก 3 วน….” ภายหลงการสถาปนาวดสระเกศในสมย พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว ไดทรง พระกรณาโปรดเกลาฯ ใหบรณปฏสงขรณ วดสระเกศอกครง โดยทสำาคญทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหสรางพระเจดยภเขาทองขนมาตามพระราชดำาร เพอใหวดสระเกศเปนวดเหมอนภเขาทองในสมยกรงศรอยธยา วดสระเกศ ราชวรมหาวหาร มพนทประมาณ 12 ไร เขตปอมปราบศตรพาย โดยดานทศเหนอตดกบถนนบรมบรรพตจรดคลอง

วดสระเกศ ราชวรมหาวหาร

วดสระเกศ ราชวรมหาวหาร พระอารามหลวงชนโท หรอทประชาชนทวไปรจกกนในนาม “วดภเขาทอง” เปนวดคบานคเมองชาวกรงเทพมหานครและพทธศาสนกชนชาวไทยมาชานานตงแตสมยอยธยา จากหลกฐานทางประวตศาสตรบนทกไววาวดสระเกศ มชอเดมวา “วดสะแก” โดยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราชไดโปรดเกลาฯ ใหมการปฏสงขรณ วดสะแก ทงในสวนของพระอโบสถ หอไตร ศาลาการเปรยญ และ ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ พระราชทานนามใหมวา “วดสระเกศ”

มหานาค ทศตะวนออกจรดคลองทแยกจากคลองมหานาค ทศใตจรดถนนจกรพรรดพงษ ทศตะวนตกตดกบถนนบรพตรและคลองโองอาง ภายในพนทวดสระเกศมสถานทสำาคญ ทมคณคาทางประวตศาสตรมากมาย เชน พระอโบสถของวดสระเกศมความสวยสดงดงามเปนอยางยง โดยสมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระยาวชรญาณวโรรส (สมเดจพระสงฆราช องคท 10) กลาววา “ซมพทธสมาวดสระเกศ วจตรสวยงามมาก ควรถอเปนแบบอยางได” ผนงรอบอโบสถมภาพจตรกรรมฝาผนงทงดงาม ประมาณคามได และไดรบการดแลซอมแซมอกหลายครง

ภาคผนวก

37

38

พระระเบยงวดสระเกศ พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหวทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหสรางขน โดยการสรางพระระเบยงเปนการสรางตามคตนยมแบบขอม โดยสมเดจพระยา ดำารงราชานภาพกลาววาการสรางพระระเบยงเพอใหพทธศาสนกชนทเดนทางมาจากทไกลๆไดพกผอน พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหวทรงมพระราชประสงคจะสรางใหเหมอนกบวดภเขาทองในสมยกรงศรอยธยา แตเดม พระเจดยภเขาทองมรปแบบเปนปรางคองคใหญ ฐานสเหลยมแบบยอไมสบสองอยางไรกตามตอมาภายหลงสวนฐานลางขององคพระเจดยไมสามารถรบนำาหนกไดทำาใหยอดเจดยทรดลงมาเปนเหตใหการกอสรางไมแลวเสรจ ตอมาพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหพระยาศรพพฒนเปนแมกองซอมแซมทำาเปนภเขาทอง ทำาบนได เวยนสองขางจนถงยอด โปรดเกลาฯ ใหกอเจดยทรงระฆงไวทยอดเขาและพระราชทานนามเจดยภเขาทองใหมวา “บรมบรรพต” แทนชอเดม คอ “พระเจดยภเขาทอง” แตชาวไทยสวนใหญนยมเรยกงายๆ กนวา “เจดย ภเขาทอง” ตอมาในสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา เจาอยหวมการบรณะพระเจดยภเขาทองใหมและสรางตอในสวนทไมเรยบรอยใหแลวเสรจ โดยไดอญเชญพระบรมสารรกธาตทบชาไวในพระบรมมหาราชวง มาประดษฐานไวทพระเจดยวดภเขาทองเปนครงแรก ในป พ.ศ. 2440 และ ทรงโปรดเกลาฯ ใหมงานนกขตฤกษฉลองพระเจดยภเขาทองเปนประจำาทกป พระเจดย ภเขาทอง นบเปนพทธสถานทสำาคญของวดสระเกศ ราชวรมหาวหาร เฉกเชน เดยวกบ พระปรางควดอรณราชวราราม ราชวรมหาวหาร

ตอมาสมเดจพระลกยาเธอ เจาฟาอษฏางค เดชาวธ กรมขนราชสมา เสดจพระราชดำาเนน แทนพระองค ทรงประกอบพธบรรจพระบรมสารรกธาตทไดรบอญเชญมาจากประเทศอนเดย โดยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ไดทรงโปรดใหอญเชญมาประดษฐานในพระเจดย ภเขาทองเปนครงทสอง หลายปตอมาสมเดจพระสงฆราชญาโณ ทยมหาเถร ครงดำารงสมณศกดเปนพระธรรมวโรดม เจาอาวาสวดสระเกศ มบญชาใหมการซอมแซมวดสระเกศครงใหญในป พ.ศ. 2493 - 2495 ในสวนพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลปจจบน เสดจพระราชดำาเนนยงบรมบรรพต

39

เพอบรรจพระบรมสารรกธาตในพระเจดยยอดพระมณฑป เมอวนท 22 มกราคม พ.ศ. 2497 และเสดจพระราชดำาเนนอกครงในป พ.ศ. 2509 เพอประกอบพระราชพธบรรจพระบรมสารรก ธาตในพระเจดยองคเลก และเมอป พ.ศ. 2540 สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามกฏราชกมาร ทรงโปรดเกลาฯ ถวายกระเบองโมเสกสทองแบบเรยบเพอซอมแซมพระเจดยภเขาทอง พทธศาสนกชนทเลอมใสศรทธาไดจด ใหมการเฉลมฉลองพระบรมสารรกธาตเปนประเพณปฏบตสบตอกนมา นอกจากนยงม พธทพทธศาสนกชนใหความสำาคญอกพธ คอ พธหมผาแดงองคพระเจดยในงานนมสการพระบรมสารรกธาต ผาแดงทผกตดกนยาว

นบสบเมตรใหพทธศาสนกชนจบเปนแนวยาว และเดนวนขวาไปรอบองคพระเจดยกนอยาง พรอมเพรยงเปรยบเสมอนจวรของพระพทธเจา ทงนการทพทธศาสนกชนไดจบผาแดงไปหม พระเจดยเสมอนการไดถวายจวรแดพระพทธเจานนเอง พธหมผาแดงจงเปนสญลกษณของการเฉลมฉลองของวดสระเกศและเพอสกการะ บชาพระบรมสารรกธาตของพระพทธเจา เพอทำาใหเกดความมงคล และความรมเยนในชวตและแคลวคลาดปลอดภยจากภยอนตรายตางๆ นบเปนประเพณทปฏบตสบตอกนมาของวดสระเกศ

บทบชาพระรตนตรย

บทกราบพระรตนตรย

บทนมสการพระรตนตรย

บทขอขมาพระรตนตรย

อมนา สกกาเรนะ พทธง อะภปชะยาม. อมนา สกกาเรนะ ธมมง อะภปชะยาม. อมนา สกกาเรนะ สงฆง อะภปชะยาม.

อะระหง สมมาสมพทโธ ภะคะวา, พทธง ภะคะวนตง อะภวาเทม. (กราบ) สะวากขาโต ภะคะวะตา ธมโม, ธมมง นะมสสาม. (กราบ) สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ, สงฆง นะมาม. (กราบ)

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ.(สวด ๓ จบ)

วนทาม พทธง สพพง เม โทสง ขะมะถะ เม ภนเต.วนทาม ธมมง สพพง เม โทสง ขะมะถะ เม ภนเต.วนทาม สงฆง สพพง เม โทสง ขะมะถะ เม ภนเต.

ผกราบไหวพระรตนตรยอยเปนประจำา ยอมมจตใจโนมเอยงไปในการทำาความด ชวตยอมมแตอดมมงคล

สวดภาวนาคาถานะโม...อยเปนประจำา ทำาใหอารมณสงบเยน เปนสขในปจจบน ตดเวรตดกรรมในอนาคตไดแล

กรรมทเผลอทำาตอพระรตนตรย ตอพระพทธศาสนา มผลรายแรงยงนก หากเผลอพลาดพลงทำาไป ใหสวดมนตภาวนาบทนขอขมาลาโทษจะไดไมมเวรกรรมตดตว

อานสงสการบชาพระรตนตรยเนองนตย ทำาใหผนนเปนคนมเสนหและแคลวคลาด ปลอดภยจากภยนตรายทงปวง

40

บทไตรสรณคมน

บทสรรเสรญพระพทธคณ (อ)

บทสรรเสรญพระธรรมคณ (สวา)

บทสรรเสรญพระสงฆคณ (ส)

พทธง สะระณง คจฉาม. ธมมง สะระณง คจฉาม. สงฆง สะระณง คจฉาม. ทตยมป พทธง สะระณง คจฉาม. ทตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม. ทตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม. ตะตยมป พทธง สะระณง คจฉาม. ตะตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม. ตะตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม.

อตป โส ภะคะวา อะระหง สมมาสมพทโธ วชชาจะระณะสมปนโน สคะโต โลกะวท อะนตตะโร ปรสะทมมะสาระถ สตถาเทวะมะนสสานง พทโธ ภะคะวาต.

สะวากขาโต ภะคะวะตา ธมโม สนทฏฐโก อะกาลโก เอหปสสโก โอปะนะยโก ปจจตตง เวทตพโพ วญญหต (อานวา วน-ย-ฮ-ต)

สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ อชปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ ญายะปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ สามจปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะ กะสงโฆ ยะททง จตตาร ปรสะยคาน อฏฐะ ปรสะปคคะลา เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ อาหเนยโย ปาหเนยโย ทกขเณยโย อญชะลกะระณโย อะนตตะรง ปญญกเขตตง โลกสสาต.

อานสงสการมพระรตนตรยเปนทพง เปนหนทางนำาไปสการหลดพนจากทกข พนจากอบาย คอหนทางทนำาไปสความเสอม เขาถงสคตโลกสวรรค ดงมพทธดำารส ตรสไววา “ชนเหลาใดเหลาหนง เปนผถงพระพทธเจาเปนสรณะทพง ชนเหลานนละรางกายมนษยนไปแลวจกไมไปสอบายภม จกบงเกดเปนเทวดาโดยสมบรณ”

อสวาส เปนคำายอหวใจของพระพทธคณ ธรรมคณ สงฆคณ อานสงสการสวดบทสรรเสรญพระพทธคณ พระธรรมคณ พระสงฆคณ อยเปนประจำา ทำาใหชวตอยเยนเปนสข ดงพระพทธดำารสรบรองไวในธชคคสตรวา “เมอเธอทงหลาย ระลกนกถงเราตถาคต พระธรรม และพระสงฆอย ความกลว ความหวาดสะดง ความขนพองสยองเกลาทมอยจกหายไป”

41

พทธชยมงคลคาถา (พาหง) ๑. พาหง สะหสสะมะภนมมตะสาวธนตง ครเมขะลง อทตะโฆระสะเสนะมารง ทานาธทมมะวธนา ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน.๒. มาราตเรกะมะภยชฌตะสพพะรตตง โฆรมปะนาฬะวะกะมกขะมะถทธะยกขง ขนตสทนตะวธนา ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน.๓. นาฬาครง คะชะวะรง อะตมตตะภตง ทาวคคจกกะมะสะนวะ สทารณนตง เมตตมพเสกะวธนา ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน.๔. อกขตตะขคคะมะตหตถะสทารณนตง ธาวนตโยชะนะปะถงคลมาละวนตง อทธภสงขะตะมะโน ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน.๕. กตตะวานะ กฏฐะมทะรง อวะ คพภนยา จญจายะ ทฏฐะวะจะนง ชะนะกายะมชเฌ สนเตนะ โสมะวธนา ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน.๖. สจจง วหายะ มะตสจจะกะวาทะเกตง วาทาภโรปตะมะนง อะตอนธะภตง ปญญาปะทปะชะลโต ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน.๗. นนโทปะนนทะภชะคง วพธง มะหทธง ปตเตนะ เถระภชะเคนะ ทะมาปะยนโต อทธปะเทสะวธนา ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน.๘. ทคคาหะทฏฐภชะเคนะ สทฏฐะหตถง พรหมง วสทธชตมทธพะกาภธานง ญาณาคะเทนะ วธนา ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน. เอตาป พทธะชะยะมงคะละอฏฐะคาถา โย วาจะโน ทนะทเน สะระเต มะตนท หตวานะ เนกะววธาน จปททะวาน โมกขง สขง อะธคะเมยยะ นะโร สะปญโญ.

*คำาทขดเสนใต ถาสวดใหผอน เปลยน เม เปน เต ทกแหง จากเหตการณทพระพทธองคทรงมชยชนะเหนอผเขามาผจญทง ๘ ครงดวยพทธวธทแตกตางกนไปนน ในชวตจรงของคนเรากหนไมพนทจะตองมมารมาผจญบาง แตหากเราทำาใจใหสงบนง ดวยการสวดคาถาพาหง มหากาฯ ในเวลาเผชญปญหา อานสงสทจะเกดใน เบองตนกคอ จะมความยบยงชงใจในการแกไขเรองตางๆทเขามาผจญ ทำาใหจตใจมนคง เมอจตใจมนคงแลว การจะแกไขปญหาไมวาในภาวะการณใดๆ ยอมทำาลงไปอยางรอบคอบเสมอ

42

๑. พาหง สะหสสะมะภนมมตะสาวธนตง ครเมขะลง อทตะโฆระสะเสนะมารง ทานาธทมมะวธนา ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน.๒. มาราตเรกะมะภยชฌตะสพพะรตตง โฆรมปะนาฬะวะกะมกขะมะถทธะยกขง ขนตสทนตะวธนา ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน.๓. นาฬาครง คะชะวะรง อะตมตตะภตง ทาวคคจกกะมะสะนวะ สทารณนตง เมตตมพเสกะวธนา ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน.๔. อกขตตะขคคะมะตหตถะสทารณนตง ธาวนตโยชะนะปะถงคลมาละวนตง อทธภสงขะตะมะโน ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน.๕. กตตะวานะ กฏฐะมทะรง อวะ คพภนยา จญจายะ ทฏฐะวะจะนง ชะนะกายะมชเฌ สนเตนะ โสมะวธนา ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน.๖. สจจง วหายะ มะตสจจะกะวาทะเกตง วาทาภโรปตะมะนง อะตอนธะภตง ปญญาปะทปะชะลโต ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน.๗. นนโทปะนนทะภชะคง วพธง มะหทธง ปตเตนะ เถระภชะเคนะ ทะมาปะยนโต อทธปะเทสะวธนา ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน.๘. ทคคาหะทฏฐภชะเคนะ สทฏฐะหตถง พรหมง วสทธชตมทธพะกาภธานง ญาณาคะเทนะ วธนา ชตะวา มนนโท ตนเตชะสา ภะวะต เม* ชะยะมงคะลาน. เอตาป พทธะชะยะมงคะละอฏฐะคาถา โย วาจะโน ทนะทเน สะระเต มะตนท หตวานะ เนกะววธาน จปททะวาน โมกขง สขง อะธคะเมยยะ นะโร สะปญโญ.

บทชยปรตร (มหากา)

สพพมงคลคาถา

มะหาการณโก นาโถ หตายะ สพพะปาณนงปเรตวา ปาระม สพพา ปตโต สมโพธมตตะมงเอเตนะ สจจะวชเชนะ โหต เม* ชะยะมงคะลง ชะยนโต โพธยา มเล สกยานง นนทวฑฒะโนเอวง อะหง วชะโย โหม ชะยาม* ชะยะมงคะเลอะปะราชตะปลลงเก สเส ปะฐะวโปกขะเรอะภเสเก สพพะพทธานง อคคปปตโต ปะโมทะต. สนกขตตง สมงคะลง สปะภาตง สหฏฐตงสขะโณ สมหตโต จะ สยฏฐง พรหมะจารสปะทกขณง กายะกมมง วาจากมมง ปะทกขณงปะทกขณง มะโนกมมง ปะณธ เม* ปะทกขณา ปะทกขณาน กตตะวานะ ละภนตตเถ ปะทกขเณ.

ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตาสพพะพทธานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เม* ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตาสพพะธมมานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เม* ภะวะต สพพะมงคะลง รกขนต สพพะเทวะตาสพพะสงฆานภาเวนะ สะทา โสตถ ภะวนต เม*

*คำาทขดเสนใตถาสวดใหผอน เปลยน อะหง วชะโย โหม ชะยาม เปน ตะวง วชะโย โหห ชะยสส บทชยปรตร (มหากา) มอานภาพทางดานเมตตามหานยม ใชสวดเอาฤกษเอาชยในการทำาบญเพอใหเกดความผาสกแกตนเองและครอบครวเพอความเจรญรงเรองของกจการงานททำา

*คำาทขดเสนใต ถาสวดใหผอน เปลยน เม เปน เต ทกแหง บทสพพมงคลคาถา เปนบทสวดมนตภาวนาขออนภาพของพระพทธ พระธรรม พระสงฆ ใหอำานวยสงทเปนมงคลแกตน

43

บทอตปโส เทาอาย +๑

พระคาถาชนบญชร

อตป โส ภะคะวา อะระหง สมมาสมพทโธ วชชาจะระณะสมปนโน สคะโต โลกะวท อะนตตะโร ปรสะทมมะสะระถ สตถา เทวะมะนสสานง พทโธ ภะคะวาต.

ปตตะกาโม ละเภ ปตตง ธะนะกาโม ละเภ ธะนง อตถ กาเย กายะญายะ เทวานง ปยะตง สตะวาฯ อตป โส ภะคะวา ยะมะราชาโน ทาวเวสสวณโณ มะระณง สขง อะระหง สคะโต นะโม พทธายะฯ ๑. ชะยาสะนาคะตา พทธา เชตะวา มารง สะวาหะนง จะตสจจาสะภง ระสง เย ปวงส นะราสะภา ๒. ตณหงกะราทะโย พทธา อฏฐะวสะต นายะกา สพเพ ปะตฏฐตา มยหง มตถะเก เต มนสสะรา ๓. สเส ปะตฏฐโต มยหง พทโธ ธมโม ทะวโลจะเน สงโฆ ปะตฏฐโต มยหง อเร สพพะคณากะโร ๔. หะทะเย เม อะนรทโธ สารปตโต จะ ทกขเณ โกณฑญโญ ปฏฐภาคสมง โมคคลลาโน จะ วามะเก ๕. ทกขเณ สะวะเน มยหง อาสง อานนทะราหลา กสสะโป จะ มะหานาโม อภาสง วามะโสตะเก ๖. เกสะโต ปฏฐภาคสมง สรโยวะ ปะภงกะโร นสนโน สรสมปนโน โสภโต มน ปงคะโว

การสวดบทพระพทธคณสามารถสะเดาะเคราะหแกกรรมได ดงทหลวงพอจรญ ทานกลาวไววา “พระพทธคณ อาตมาสงเกตมาวา บางคนเขาไปหาหมอด เคราะหราย กตองสะเดาะเคราะห อาตมากมาดเหตการณโชคลางไมด กเปนความจรงของหมอด อาตมากตงตำาราขนมาดวยสตบอกวา โยมไปสวดพทธคณเทาอายใหเกนกวา ๑ ใหไดเพอใหสตด เทาทใชไดผล สวดตงแตนะโม พทธง ธมมง สงฆง พทธคณ ธรรมคณ สงฆคณ พาหงมหากา จบแลวยอนกลบมาขางตน เอาพทธคณหองเดยว หองละ ๑ จบ ตอ ๑ อาย เชน อาย ๔๐ สวด ๔๑ อาย ๕๐ สวด ๕๑ กไดผล”

โดย...สมเดจพระพฒาจารย (โต พรหมรงส)

กอนสวดเจรญภาวนาใหกลาวคำานอบนอมพระพทธเจา นะโมฯ ๓ จบแลวระลกถงพระคณของเจาประคณสมเดจดวยคาถาตอไปน

44

บทแผเมตตาแกตนเอง

อะหง สขโต โหม, ขอใหขาพเจามความสข, นททกโข โหม, ปราศจากความทกข, อะเวโร โหม, ปราศจากเวร, อพยาปชโฌ โหม, ปราศจากอปสรรคอนตรายทงปวง, อะนโฆ โหม, ปราศจากความทกขกาย ทกขใจ, สข อตตานง ปะรหะราม. มความสขกายสขใจ รกษาตน ใหพนจากทกขภยทงสนเถด.

๗. กมาระกสสะโป เถโร มะเหส จตตะวาทะโก โส มยหง วะทะเน นจจง ปะตฏฐาส คณากะโร ๘. ปณโณ องคลมาโล จะ อปาล นนทะสวะล เถรา ปญจะ อเม ชาตา นะลาเฏ ตละกา มะมะ ๙. เสสาสต มะหาเถรา วชตา ชนะสาวะกา เอตาสต มะหาเถรา ชตะวนโต ชโนระสา ชะลนตา สละเตเชนะ องคะมงเคส สณฐตา ๑๐. ระตะนง ประโต อาส ทกขเณ เมตตะสตตะกง ธะชคคง ปจฉะโต อาส วาเม องคลมาละกง ๑๑. ขนธะโมระปะรตตญจะ อาฏานาฏยะสตตะกง อากาเส ฉะทะนง อาส เสสา ปาการะสณฐตา ๑๒. ชนาณา วะระสงยตตา สตตปปาการะลงกะตา วาตะปตตาทสญชาตา พาหรชฌตตปททะวา ๑๓. อะเสสา วนะยง ยนต อะนนตะขนะเตชะสา วะสะโต เม สะกจเจนะ สะทา สมพทธะปญชะเร ๑๔. ชนะปญชะระมชฌมห วหะรนตง มะฮตะเล สะทา ปาเลนต มง สพเพ เต มะหาปรสาสะภา ๑๕. อจเจวะมนโต สคตโต สรกโข ชนานภาเวนะ ชตปททะโว ธมมานภาเวนะ ชตารสงโค สงฆานภาเวนะ ชตนตะราโย สทธมมานภาวะปาลโต จะราม ชนะปญชะเรตฯ

45

บทแผเมตตาใหสรรพสตว

บทแผสวนกศล

สพเพ สพตา, สตวทงหลายทเปนเพอนทกข เกดแกเจบตาย ดวยกนทงหมดทงสน,อะเวรา โหนต, จงเปนสข เปนสขเถด อยาไดมเวรตอกนและกนเลย,อพยาปชฌา โหนต, จงเปนสข เปนสขเถด อยาไดเบยดเบยนซงกนและกนเลย,อะนฆา โหนต, จงเปนสข เปนสขเถด อยาไดมความทกขกายทกขใจเลย,สข อตตานง ปะรหะรนต. จงมความสขกาย สขใจ รกษาตนใหพนจากทกขภยทงสนเถด.

อทง เม มาตาปตนง โหต, สขตา โหนต มาตาปตะโร, ขอสวนบญน จงสำาเรจแกมารดาบดาของขาพเจา ขอใหมารดาบดาของขาพเจามความสข,อทง เม ญาตนง โหต, สขตา โหนต ญาตะโย, ขอสวนบญน จงสำาเรจแกญาตทงหลายของขาพเจา ขอใหญาตทงหลายของขาพเจามความสข,อทง เม คะรปชฌายาจะรยานง โหต, สขตา โหนต คะรปชฌายาจะรยา, ขอสวนบญน จงสำาเรจแกคร อปชฌายและอาจารยของขาพเจา ขอใหคร อปชฌายและอาจารยของขาพเจามความสข,อทง สพพะเทวะตานง โหต, สขตา โหนต สพเพ เทวา, ขอสวนบญน จงสำาเรจแกเทวดาทงหลาย ขอใหเทวดาทงหลายมความสข,อทง สพพะเปตานง โหต, สขตา โหนต สพเพ เปตา, ขอสวนบญน จงสำาเรจแกเปรตทงหลาย ขอใหเปรตทงหลายมความสข,

46

บทอธษฐานขออโหสกรรม

บทกรวดนำาใหเจากรรมนายเวร

กรรมใดๆ ทขาพเจาไดทำาลวงเกนแกผใด โดยตงใจกด ไมไดตงใจกด จงยกโทษใหเปนอโหสกรรมแกขาพเจา อยาไดจองเวรจองกรรมตอกนอกเลย แมแตกรรมใดทใครๆ ทำาแกขาพเจา ขาพเจาขออโหสกรรมนนใหทงสน ยกถวายพระพทธเจาเปนอภยทาน ขอจงดลใจใหเขาเหลานนมเมตตาจต คดเปนมตรกบขาพเจา เพอจะไดไมมเวรกรรมตอกนตลอดไป ดวยอานสงสแหงอภยทานน ขอใหขาพเจาและครอบครว ญาตมตร พนจากความทกขยากลำาบากเขญใจ ปรารถนาสงใดอนเปนไปโดยธรรม ขอใหสงนนจงพลนสำาเรญเทอญ นพพานะปจจะโย โหต.

อทง สพพะเวรนง โหต, สขตา โหนต สพเพ เวร, ขอสวนบญน จงสำาเรจแกเจากรรมนายเวรทงหลาย ขอใหเจากรรมนายเวรทงหลายมความสข,อทง สพพะสตตานง โหต, สขตา โหนต สพเพ สตตา. ขอสวนบญน จงสำาเรจแกสตวทงหลาย ขอใหสตวทงหลายมความสข.

กมมะโน กตถาโน กมมะปจเจกะพทโธ พทธง ทวจกกะวาฬงธมมง ทวจกกะวาฬง สงฆง ทวจกกะวาฬง อโหสกมมง. ขาพเจาขออทศบญกศลจากการสวดพระพทธมนตพระพทธคณนใหแกเจากรรมนายเวรทงหลาย ทไดเคยลวงเกนทานไวตงแตอดตชาตจนถงปจจบนชาต ไมวาจะอยภพใดหรอภมใด ขอใหทานไดรบผลบญน ทานทมความทกข ขอใหไดพนจากทกข ทานทมความสข ขอใหมความสขยงๆ ขนไป เมอเจากรรมนายเวรทงหลาย ไดรบกศลผลบญทขาพเจาตงจตอทศใหนแลว โปรดอนโมทนาบญแกขาพเจา ใหถงซงความเปนผพนทกข ดวยอำานาจบญทอทศใหนดวยเทอญ.

47

48

49

50