SOLUNUM SİSTEMİ MUAYENESİ

Öykü Solunum

sistemine ait semptomlar

Fizik muayene

Öykü Alma

Esas semptom Eşlik eden diğer semptomlar-

Sistem sorgusu Öz geçmiş Çevre öyküsü Aile öyküsü

?????

Ne? Nasıl? Ne zaman? Neyle birlikte ? Ne aralıklarla?

YAKINMA Akut, kronik, tekrarlayan özellikte mi? Ne zaman başladı? Hastalığın seyri? Belirti ve bulguların tanımlanması Daha önce yapılan tetkikler? Daha önce uygulanan tedaviler? Tedaviye alınan yanıt? Tetiği çeken faktörler?

Solunum Yolu Hastalıklarında Belirti ve Bulgular

Öksürük Gürültülü solunum Solunum paterni Hemoptizi Ses kısıklığı Solunum güçlüğü Parmaklarda çomaklaşma

ÖKSÜRÜK Solunum Yollarının En Önemli

Koruyucu Reflekslerinden Biridir. İnhale edilen yabancı cisimlerin ,

besinlerin atılması; Artmış mukus ve eksüdasyonun

çıkarılması en önemli görevlerindendir Öksürük;

akut (<3hafta) subakut (3-8 hafta) kronik ( > 8 hafta)

Yenidoğanda öksürük

Bu dönemde öksürük daima çok ciddi hastalıklara işaret eder.

Kistik fibrosis Solunum yolları enfeksiyonları Aspirasyonlar

(GÖR,Fistül,yutma anom. Primer silyer diskinezi Ödem (kalp yetmezliği)

ÖKSÜRÜK TİPLERİ Pürülan balgamlı ısrarcı ve süregen öksürük Kistik fibrosis Bronşektazi Akciğer absesi Kuru öksürük Viral ajanlarla oluşan ÜSYE, ASYE Aşırı duyarlı solunum yolu, astma Yabancı cisim aspirasyonları İlaçlar Hava kirliliği, sigara ile karşılaşma

ÖKSÜRÜK TİPLERİ Ses kısıklığı ve stridorla birlikte olan öksürük Krup( allerjik, infeksiyona bağlı) Laringomalazi Laringotrakeobronşit Gece Öksürüğü Astma Sinüzit GÖR Beslenme esnasında ortaya çıkan öksürük

Fistül,GÖR,SSS hastalıkları,yutma bozukluğu

HEMOPTİZİ

Öksürükle ağızdan kan gelmesi Parlak kırmızı kan-çizgi şeklinde

balgama bulaşmış, Köpüklü olabilir. pH alkali özellikte olduğu için

hematemezden ayırdedilebilir.

HEMOPTİZİ Bronşektazi Kistik fibrozis Tuberküloz Travma Hidatik kist hastalığı Yabancı cisim aspirasyonları Konjenital anomaliler (A-V fistül) Pulmoner hemosiderozis Kalp hastalıkları,kanama diyatezleri

SES KISIKLIĞI Yeni Doğan ve bebeklik döneminde ise

daha çok doğuştan anomaliler Web,kist,laringosel,fissür,yarık Tek taraflı cord paralizisi,hipotroidi, ÜSYE,krup,TB,AIDS,sifilis Yabancı cisim aspirasyonları GÖR Allerji,anjionörotik ödem Tümör,travma,nörojenik

GÜRÜLTÜLÜ SOLUNUM

HORLAMA; adenoid vejetasyon,ÜSYE, koanal atrezi,hipertrofik tonsil

İNLEME; yenidoğan sepsisi, pnömoni, RDS (rezidüel volümü artırmak için)

STRİDOR WEEZİNG

Akciğer dokusu ve visseral plevra Akciğer dokusu ve visseral plevra ağrısızdır.ağrısızdır.

Ağrı; parietal plevra, büyük hava Ağrı; parietal plevra, büyük hava yolları, göğüs duvarı diafragma ve yolları, göğüs duvarı diafragma ve mediastinal yapılar etkilendiğinde mediastinal yapılar etkilendiğinde oluşur oluşur

Göğüs ağrısıGöğüs ağrısı

GÖĞÜS AĞRISI Pnömoni Plevral effüzyon Pnömotoraks Travma Astma İnhale edilen gazlar Akciğer dışı nedenler; özafajit,GÖR, mitral

valv prolapsusu, jinekomasti, kostokondrit

özgeçmiş Doğum öncesi Doğum öyküsü

Asfiktik doğum Doğum sonrası

Prematürelik ve oksijen tedavi öyküsü

Diğer hastalık öyküsü?

Cerrahi girişim öyküsü?

Aşı öyküsü? (BCG…)

ÇEVRE VE AİLE ÖYKÜSÜ

Ev içi şartlar-Sigara Isınma

Sosyoekonomik durum Hava kirliliği Allerjenler Ailede benzer yakınmalar Astma-tüberküloz

Fizik muayene

Gözlem_inspeksiyon Elle inceleme-palpasyon Vurma-perküsyon Dinleme-oskültasyon

İnspeksiyon Solunum sayısı Solunum ritmi, şekli Göğüs ön arka çapı-duvarı özellikleri Cilt rengi (siyanoz..), döküntü Solunum iş yükü artışı

bulguları(burun kanadı solunumu-retraksiyonlar-inleme-baş sallama )

Parmaklarda çomaklaşma

Solunum Sayıları

Solunum Sayıları

SOLUNUM SAYISININ YAŞA GÖRE KABUL EDİLEBİLİR ÜST SINIRI

YAŞ SOL.SAYISI /DK

YD 60

1-3 AY 50

3-12 AY 40

1-3 YAŞ 30

3-12 YAŞ 25

>12 YAŞ 20

SOLUNUM RİTMİNDE GÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER

TAKİPNE: solunum sayısının o yaşın normaline göre artması

BRADİPNE: Solunm sayısının normalin altında olması

Hipopne: solunum eforunun az olması

SOLUNUM RİTMİNDE GÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER

Apne; solunumun 20 saniyeden daha uzun süreli durmasıdır.

Prematürite apnesi bronşiolit Pnömoni GÖR menenjit aritmi Nörolojik Hipoglisemi hipokalsemi

Periodik Solunum; solunumun 3-5 saniye aralarla, 3-5 epizodda bir 20 saniyeden daha kısa durmasıdır.

Değişik Solunum Paternleri

Cheyne-Stokes solunumu; Tidal volumde artış ve giderek azalış epizodlerı arasında apne görülür kalp yetmezliği merkezi sinir sistemi hastalık

Biot solunumu; Solunum irregüler ritm gösterir. ağır beyin zedelenmesi

Pradoksal solunum; İnspiriumda göğüs içeri çöker. kas hastalıkları, solunum yetmezliği

Kusmaul solunum - asidotik solunum: Derin ve hızlı solunum

DİSPNE- zorlu solunum Artmış solunum iş yükü Solunum sayısında artış, takipne Başta nefes alırken sallanma İnleme Burun kanatlarının solunuma katılması Yardımcı solunum kaslarının katılımı Siyanoz Paradoksal solunum Apne Gasping

Solunum yetmezliği

Solunum etmezliğinde klinik bulguar hipoksemi, hiperkarbi veya pH değişikliklerinin akciğerler, kalp, böbrekler ve beyine olan etkilerine bağlı olarak ortaya çıkar

Dispne, takipne-bradipne, taşikardi- bradikardi, siyanoz, hiperkarbi…

SİYANOZ

Cilt ve mukozanın mavimsi renk değişikliği Kapiller kanda redükte hemoglobin

miktarındaki artışa bağlı olarak ortaya çıkar Hastanın gün ışığı alan bir odada muayenesi tanınmasını kolaylaştırır.

Santral siyanoz da mukoza ve dilde; Periferik siyanoz da ise ekstremitelerde

görülen mavimsi renk değişikliği belirgindir

STRİDOR NEDENLERİ Üst hava yollarında tıkanıklığı gösterir

ve inspiratuardır Enfeksiyöz: akut laringotrakeit,epiglotit

Yabancı cisim aspirasyonları Doğumsal anomaliler: laringomalazi,

stenoz, vasküler ring, hemanjioma Entübaston sonrası fibrozis Metabolik hastalıklar; hipokalsemi,

biotidinaz eksikliği

WHEEZİNG NEDENLERİ Alt hava yollarında tıkanıklığı gösterir ve

ekspiratuar fazda duyulur Bronşiolit Astma Yabancı cisim aspirasyonu GÖR Kistik fibrozis Trakeomalazi/bronkomalazi Vasküler ring Primer silyer disknezi

Göğüs deformitesi

Kunduracı göğsüPectus excavatum

Güvercin göğüsPectus carinatum

Çomak parmak Çomak parmak ilk

olarak MÖ 400 yılında Hipokrat tarafından tarif edilmiştir.

Tırnak ile tırnak yatağı arasındaki, normalde 15° olan açının düzleşmesidir.

Çomak parmak El ve ayak parmaklarının terminal falankslarında; konnektif

doku artışına bağlı ortaya çıkan; lokal genişlemelerdir Pulmoner

Bronşektazi Kistik fibrozis Abse

Kardiyak Siyanotik konj. kalp hast Bakteriyal endokardit Kronik konj.kalp yetmez

Gastrointestinal; siroz inflamatuar barsak hastalığı lenfoma polip

Palpasyon

Trakeal pozisyon Kalp tepe atımı tayini Servikal-aksiller LAP palpasyonu Akciğer havalanmasının

değerlendirilmesi

Vibrasyon torasik

VURMA=Perküsyon

Perküsyon

Oskültasyon

Normal solunum sesleri Trakeal Bronşiyal Bronko-veziküler Veziküler

Anormal solunum sesleri

NORMAL (VEZİKÜLER) SOLUNUM SESLERİ

Göğüs steteskopla dinlenirken duyulan; havanın normal akciğer dokusundan geçerken oluşturduğu sese, veziküler (normal) akciğer sesleri denilmektedir.   

Normal sesin  yoğunluğu, inspirasyon esnasında düzenli artar, ekspirasyon esnasında üçte bire azalarak hemen biter.                

Normal sesin kalitesinin ve yoğunluğunun bilinmesi ve tanınması çok önemlidir, böylece anormal sesler duyulduğunda   daha kolay tanınacaktır.

Sesin duyulması azalabilir ancak yoğunluğu aynıdır, buna solunum seslerinin azalması denilmektedir.

Anormal Solunum Sesleri

Ekspiriyum uzaması Solunum seslerinin her iki

tarafda eşit olarak duyulamaması

Solunum seslerinde azalma Tuber sufl İlave solunum sesleri

İlave Solunum Sesleri

Raller İnce raller(ins.sonunda,öksürükle

kaybolmaz orta raller(ins.ortasında, yer değiştirir ) kaba raller(ins.başında,kaybolur)

Ronküsler Frotman; Sürtünme sesi-plevra

RAL Sınırlı, süreksiz çıtırtılar (veya sürekli oluşan

küçük patlamalardır; gazoz içine pipetle hava üflendiğinde benzer ses oluşur).

Genellikle inspirasyonda (veya bazı durumlarda soluk verirken) duyulan sestir.

Akciğerlere (alveollere, bronşiollere) havanın girişi ve çıkışı sırasında spazm nedeniyle sekresyonların yer değiştirmesinde veya birikmiş sıvıdan hava geçerken oluşan seslere RAL denilmektedir.

Konjestif kalp yetmezliği, bronşit, pnömoni ve pulmoner fibroziste duyulabilir.

Krepitan Ral:  Çoğunlukla akciğer tabanında duyulan, eksüda (sıvı) ile dolu, kollaps halindeki veziküllere hava girişi esnasında (inspirasyonda da- hava çıkışı esnasında da) duyulur.

Kuru Ral: Genellikle bronş lümeninde, spazm nedeniyle oluşan daralma sonucu duyulan sestir.    

Yaş Ral: Bronşlarda sıvı toplanması sonucu duyulan sestir.

Sibilan Ral: Sekresyonla dolu bronşlara hava girişi sırasında duyulan sestir. 

RONKÜS (HIRILTI)

Bronş ve bronşiollerdeki sekresyonlar düşük frekanslı sese (hırıltıya) neden olurlar.

Süreklidir Soluk alışta, soluk verişte veya her

ikisinde birden duyulabilir.

  PLEVRAL SÜRTÜNME

 Solunum esnasında, inflamasyon nedeniyle plevral zarların  birbirine

sürtünmesiyle oluşan çıtırtılı sestir. Çıtırtıların sıklığı nedeniyle sürekli ses izlenimi verirler. İnspirasyonda ( ekspirasyonda da)

duyulma olasılığı daha fazladır.