solunum fonksiyon testleri

81

Upload: wwwtipfakultesi-org

Post on 11-Feb-2017

1.063 views

Category:

Health & Medicine


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: solunum fonksiyon testleri
Page 2: solunum fonksiyon testleri

Spirometrik Testlerin Uygulandığı Durumlar 1.Tanıa) Çeşitli semptom, bulgu ve anormal lab.

verilerinin açıklanmasıb) Hastalığın fonksiyonel etkisinin ortaya

konmasıc) Pulmoner hastalık oluşturma riskinin

değerlendirilmesid) Preoperatif değerlendirmee) Prognozun önceden tayinif ) Fiziksel aktiviteye uygunluk

Page 3: solunum fonksiyon testleri

2) İzlema) Tedavinin değerlendirilmesib) Hastalık derecesinin belirlenmesic) İlaç veya benzeri toksik yan etkilerin izlenmesid) Mesleksel etkenlere maruziyet ile fonksiyonel

değişimin izlenmesi3) Sakatlık vb. değerlendirilmesia) Rehabilitasyon programları açısından

değerlendirmeb) Sigortalanmada riskin bilinmesi amaçlıc) Kanuni değerlendirme amaçlı4) Çevre sağlığı ve çeşitli epidemiyolojik

çalışma amaçlı

Page 4: solunum fonksiyon testleri

KONTRENDİKASYONLAR:Myokard infarktüsü sonrasındaki bir ayda

test yapılmamalıdır.

Herhangi bir nedenle göğüs veya karın ağrısı olanlarda, ağızlık ile artan oral veya yüze ait ağrısı olanlarda, stres inkontinensi olanlarda, demans veya konfüzyonda testler başarılı yapılamaz.

Page 5: solunum fonksiyon testleri

SPİROMETRİNİN TARİHÇESİ

1846: Hutchinson sulu spirometreyi tanımlamış, 2000 kişide VC ölçmüştür.1933: Hermannsen MVV’yi tanımlamış, normal

predikt değerleri 1948’de belirlenmiştir.1947: Tiffeneau ve Pinelli zorlu ekspiratuar vital

kapasite manevrasını geliştirmiştir.1955: Leuallen ve Fowler FEF25-75’i tanımlamıştır.1979: ATS ilk SFT standardizasyonunu

yayınlamıştır.

Page 6: solunum fonksiyon testleri

Spirometrik ölçümler cinsiyet, yaş ve boya göre değişirler.

Çeşitli ırk ve populasyonda az çok farklılık gösterirler.

Kişilerin hastalıkları yokken normal değerlerinin bilinmesi de tıpkı bir akciğer filmi gibi sonraki bir zamanda yararlı olabilir.

Page 7: solunum fonksiyon testleri

VOLÜM SPİROMETRELERİ

KURU PİSTONLU SPİROMETRE

KÖRÜKLÜ SPİROMETRE

SULU SPİROMETRE

Page 8: solunum fonksiyon testleri

AKIM SPİROMETRELERİBASINÇ-DİFERANSİYEL PNÖMOTAKOGRAFI

AKIM = BASINÇ REZİSTANS

TERMİSTOR

VORTEKS

TÜRBİN

Page 9: solunum fonksiyon testleri

KALİBRASYONVolüm spirometreleri 3lt’lik kalibrasyon

şırıngaları ile her gün kalibre edilmelidir.Kabul edilebilir sınır ± %3 olmalıdır.Akım spirometreleri menüdeki kalibrasyon

seçeneği ile kalibre edilir.

% Hata = Beklenen volüm – Ölçülen volüm x100 Beklenen volüm

Page 10: solunum fonksiyon testleri

TESTE HAZIRLIKTest öncesi:24 saat sigara içilmemeli, 4 saat

süreyle alkol alınmamalı, 30 dak.önce ağır egzersiz yapmamalı, dar giysi giymemeli, 2 saat önce ağır yemek yememeli, 4 saat önce kısa etkili bronkodilatör almamalı

Test sırasında: 5-10 dak. dinlendirilmeli, testler anlatılmalı, zorlu ekspirasyon manevraları sırasında oturtulmalı

Karşılaştırma amacıyla aynı cihaz kullanılmalıOda ısısı ve basınç kaydedilerek BTPS düzeltmesi

yapılmalıTestlerin sırası: Dinamik çalışma, statik AC

volümleri, gaz transferi, bronkodilatör çalışması.

Page 11: solunum fonksiyon testleri

Ventilasyon testleri genelde hasta otururken, bazende ayakta yapılır.

Üfleme ağızlığının hastayla uyumlu bir düzeyde olması gerekir.

Hasta , ölçüm sırasında sakin sessiz bir ortamda ve rahat olmalıdır ve iyi bir koordinasyon sağlanmalıdır.

Spirometrik incelemeye geçmeden önce yapılacak işlemler hastaya anlatılmalıdır.

Page 12: solunum fonksiyon testleri
Page 13: solunum fonksiyon testleri

Burnu kıskaçla kapatılıp, ağızlık yerleştirilir.

Dudakların arasından hava kaçıp kaçmadığı kontrol edilir.

Öncelikle sakin soluk alıp vermesi ve adaptasyonu beklenmelidir.

Bundan sonra üç vital kapasite manevrası yaptırılır. Sekizden fazla yaptırılmamalıdır.

İşlem bitirilmeden tekrarlanabilirliği ve doğruluğu kontrol edilerek kişi serbest bırakılmalıdır.

Page 14: solunum fonksiyon testleri

STATİK AKCİĞER VOLÜMLERİAkciğerler ve intratorasik havayollarında bulunan hava volümü;

Akciğer parankimi ve çevreleyen organ ve dokular,

Yüzey gerilimi, Solunum kaslarının oluşturduğu güç, Akciğer refleksleri, Havayollarına ait özellikler ;

tarafından belirlenmektedir.

Page 15: solunum fonksiyon testleri

Soluk volümü (Tidal volume: VT): İstirahat halinde her solukta alınan veya verilen hava miktarıdır. Normalde 400-500 ml dir. Egzersizde, faaliyet derecesine göre solunum volümü artar.

Page 16: solunum fonksiyon testleri
Page 17: solunum fonksiyon testleri

İnspiratuvar rezerv volüm (İRV) : Normal inspirasyon sonunda kuvvetli bir solunumla alınan hava miktarıdır ve ortalama olarak 1,6-2,4 litredir.

VC’nin %45-%50’sini oluşturur. Gebelerde artar, obstrüktif, restriktif akciğer hastalıklarında azalır.Genellikle teorik önem taşır.

Page 18: solunum fonksiyon testleri

Ekspiratuvar rezerv volüm (ERV): Normal ekspirasyon sonunda kuvvetli bir ekspirasyonla çıkarılan hava miktarıdır.Ortalama 0.7 - 1 litre kadardır.

VC’nin %25’ini oluşturur.

Page 19: solunum fonksiyon testleri

Rezidüel volüm (RV): Maksimal bir ekspirasyondan sonra akciğerlerde kalan ve çıkarılamayan hava miktarıdır. Normalde yaşla artar. Ortalama olarak erişkinde 1,1 litredir.

Doğrudan spirometre ile ölçülemez, kapalı veya açık devre gaz dilüsyon metodları ile spirometre üzerinden indirekt ölçülebilir.

Page 20: solunum fonksiyon testleri

Total akciğer kapasitesi (TLC): Vital kapasite ile rezidüel volümün birleşmesinden meydana gelir. Kadınlar için ortalama 5.5 litre, erkekler için 6 litredir.

**Rezidüel volümün total akciğer kapasitesine oranı normalde %20-35 kadardır.

Page 21: solunum fonksiyon testleri

Fonksiyonel rezidüel kapasite (FRC): Ekspiratuvar rezerv volüm ile rezidüel volümün birleşmesinden meydana gelir. Yabancı gazlarla rezidüel volüm tayininde esasta FRC bulunur ve ERV çıkarılarak rezidüel volüm hesaplanır.

Page 22: solunum fonksiyon testleri

İnspiratuvar kapasite (İC): Soluk volümü ile inspiratuvar rezerv volümün birleşmesinden meydana gelir.VC’nin %75’ini oluşturur. Restriktif defektlerde azalır.

Page 23: solunum fonksiyon testleri
Page 24: solunum fonksiyon testleri

Vital kapasite(VC): Maksimal bir inspirasyonu takiben kuvvetli bir ekspirasyonla dışarı atılan hava miktarıdır. Kadınlarda

2,5-4,5 litre, erkeklerde ise 3-5 litredir.

Page 25: solunum fonksiyon testleri

Vital Kapasiteyi Azaltan Nedenler:A. Test yapılımında yeterli kooperasyon kurulamaz ise

B. Akciğerle ilgili patolojisi var isea) Hava yollarında obstrüksiyon :KOAH

b) Akciğerde yaygın infiltrasyon yapan patolojiler (interstisyel akciğer fibrozisi,pnömoniler, tüberküloz, akciğer ödemi),akciğer parankiminin elastik özelliğinin değişmesi (silikoz)

c) Akciğerde yer kaplayan kitlelerle oluşan(bronş karsinomu) atelektazilerde

d) Cerrahi girişimi ( pnomenektomi,lobektomi) takiben volüm kayıplarında

Page 26: solunum fonksiyon testleri

e) Göğüs kafesinin genişlemesini sınırlayan göğüs deformitelerinde (kifoskolyoz)

f) Akciğer ekspansiyonunu sınırlayan plevrada yer kaplayan patolojilerde

g) Toraks boşluğunun azalmasında, diafragma hareketlerinin sınırlanmasında, frenik sinir felcinde, hiatus hernisinde

C)Akciğer dışı nedenler:a) Solunum merkezinin deprese olduğu durumlarda,

nörömüsküler hastalıklarda VC azalır.

b) Diafragma göğüs kafesi hareketlerinin akciğer dışı nedenlerle sınırlandırılması

Page 27: solunum fonksiyon testleri

DİNAMİK SPİROMETRİ

Ölçülen volüm zaman ile ilişkilendirilir VOLÜM-ZAMAN AKIM -VOLÜM

Solunum fonksiyon testlerinin ilk basamağıdır Ventilatuar kapasitenin değerlendirilmesinde

kullanılır Ventilatuar kapasitede bozulmanın en önemli

sebebi havayolları obstrüksiyonudur. Zorlu inspirasyon ve ekspirasyon sırasında

değerlendirilir

Page 28: solunum fonksiyon testleri

Zorlu vital kapasite(FVC):Eforla derin ve zorlu inspirasyonu takiben,

zorlu hızlı ekspirasyonla akciğerden atılan hava hacmidir.

FVC sağlıklı bireylerde VC den en fazla 200 ml azdır.

Obstrüktif akciğer hastalıklarında FVC ile VC arasındaki fark daha fazladır.

Page 29: solunum fonksiyon testleri

Kabul edilebilir ve tekrarlanabilir bir FVC ölçümü için aşağıdaki değerlendirmelerin yapılması öne sürülmektedir.

1. Artefaktlardan arınmış olmalıdır; öksürük veya glottisin ilk bir saniyede kapanması, erken bitirme, değişken eforla yapma, ara verme, ağızlığı ısırma yapmamalıdır.

2 İyi bir başlangıç yapmalıdır;a) Ekstrapole volüm FVC’nin %5’inden veya 150ml’den az olmalıdır.b) PEF’e ulaşma 120ms’den az olmalıdır.c) İnspirasyonda 1sn’lik plato çizimi beklenmelidir.

3. İyi bir ekspirasyon yapılmalıdır; Ekspirasyon en az 6 sn sürmeli ve 1 sn’lik plato çizdirilerek tamamlanmalıdır. Obstrüktif olgularda bu 20 sn’ye uzayabillir.

4. En az 3 en çok 8 kabul edilir spirogram çizdirilmelidir.

5 Tekrarlanabilmelidir; En iyi iki FVC ve en iyi iki FEV1 arasında 200ml’den az fark olmalıdır.

Page 30: solunum fonksiyon testleri

FVC manevrasının başlangıcından itibaren belirlenen sürelerde çıkarılabilen gaz hacmi (FEV1, FEF25-75) zamanlı zorlu ekspirasyon volümleridir.

En sık birinci saniyedeki zorlu ekspirasyon volümü (FEV1) kullanılmaktadır. Bu dinamik akım parametresi olmasına rağmen hacim olarak bildirilir.

SFT yorumlanırken; FEV1/FVC% ‘Tiffeneau İndeksine’ dikkat edilir. Genç sağlıklı bireylerde %75’in üzerindedir. Yaşlılarda akciğerin elastik özelliklerinden dolayı azalabilir (%65-70), oran restriktif akciğer hastalılarında normal, obstrüktif patolojilerde azalır.

Page 31: solunum fonksiyon testleri

Maksimum ekspiryum ortası akım hızı(maximum midexploratory flow reat: MMFR: Forced exploratory flow 25-75: FEF 25-75)FVC manevrasının ortasındaki akım hızıdır.

(FVC nin %25’i ile %75’i arasındaki ort. Akım hızıdır.)

Buradaki volümün ne kadar zaman biriminde yapıldığı hesaplanarak lt/sn cinsinden değer verilir.Beklenen değere göre cetvele bakılarak oranı belirlenir.

*Özellikle orta ve küçük havayollarındaki obstrüksiyonu gösterdiği belirtilmiştir.

Page 32: solunum fonksiyon testleri

Maksimum solunum kapasitesi (Maximum volontary ventilation: MVV)

Bir dakikada solunabilecek maksimum hava volümüdür. 12 veya 15 sn ritmik , derin soluk alıp verilerek yapılıp test bitirilir. Test yapılırken ekspirasyon sonu volümü sabit seyretmelidir.

Dinlendirilerek iki kere yaptırılan eğrilerin sonucu elde edilen iki MVV değeri arasında %10’dan az fark olmalıdır.

Daha basit olarak 150-200 lt/dk’dır.

Havayolu rezistansı, solunum kasları, akciğer ve göğüs kafesi kompliansı ve solunumun kontrol mekanizmalarından etkilendiğinden hemen hemen tüm solunum fonksiyonunu yansıtır.

Page 33: solunum fonksiyon testleri

Obstrüktif hastalıklarda orta ve ağır dönemde MVV düşer. Ancak bunun diğer parametreler ile birlikte değerlendirilmesi önerilir.

50 lt/dk’nın altında MVV saptanan hastalarda egzersiz kısıtlaması meydana gelmiştir.

Toraks ve batın operasyonu geçirecek olgularda MVV’nin düşük olması ile postoperatif komplikasyon riski artmaktadır.

Page 34: solunum fonksiyon testleri

İnspiratuvar akımların değerlendirilmesi:Ekstratorasik büyük solunum yollarının

değerlendirilmesinde VC manevrasının inspiryum bölümü kullanılır.

Trakea, larenks tümörü gibi ekstratorasik solunum yolu darlıklarında zorlu inspiratuvar bölümde orta akımlarda FIF25-75’te sabit akımlı bir plato görülmesi mümkündür.

FIF25-75 değeri FEF25-75 değerinden küçüktür.

FEV1/PEF oranı 10ml/dk’dan büyüktür.

FEV1/FEV0,5 1,5lt’den büyük olması ekstratorasik solunum yolu obstrüksiyonunu gösterir.

Page 35: solunum fonksiyon testleri

Değişken intratorasik yukarı havayolu obstrüksiyonu

Değişken ekstratorasik yukarı havayolu obstrüksiyonu

Fiks yukarı havayolu obstrüksiyonu

İNTRATORASİK OBSTRÜKSİYON

EKSTRATORASİK OBSTRÜKSİYON DEĞİŞKEN FİKS

Page 36: solunum fonksiyon testleri

AKCİĞER VOLÜMLERİNİN ÖLÇÜLMESİ

VC ve alt bölümleri basit spirometreyle ölçülürken, TLC ve RV, FRC ölçümünde gaz dilüsyon yöntemleri ve vücut pletismografından yararlanılır.

Page 37: solunum fonksiyon testleri

a)Helyum dilüsyon yöntemi: Kapalı devre Helyum dilüsyon yöntemi

b) Nitrojen (azot) yıkama yöntemi:Açık devre nitrojen washout yöntemi

Page 38: solunum fonksiyon testleri

Helyum Dilüsyon yöntemi:Akciğer volümlerinin (FRC) ölçümünde en sık

kullanılan yöntemdir.

Akciğer kapillerine geçmeyen, kanda çözülmeyen inert bir gazın (%10 helium) bilinen volüm ve konsantrasyonu inhale ettirilir, her iki akciğerde dengelenip stabil düzey sağlanır, sonuçta helium konsantrasyonu kaydedilir.

Sağlıklı bireylerde helyumlu gaz solunumuyla denge 5-10 dakikada oluşturulurken obstrüktif akciğer hastalığı olanlarda çok daha yavaş gelişir.

FRC’nin bulunan değerinin, beklenen değerin %120 sinin üzerinde olması hiperinflasyonu gösterir.

Page 39: solunum fonksiyon testleri
Page 40: solunum fonksiyon testleri

Nitrojen (Azot ) arındırma-yıkama yöntemi:

Bireye birkaç dakika %100 oksijen solutularak akciğerde bulunan nitrojenin dışarı atılması esasına dayanır.

Ekspirasyon havasındaki nitrojen ortalama 7 dk da %1 e düşünceye kadar teste devam edilir.

Douglas torbasında toplanan test öncesi ve sonrası havanın azot yoğunluğu farkıyla FRC hesaplanır.

Gaz dilüsyon yöntemleri sadece ventilasyona katılan akciğer volümlerini ölçmektedir.

Page 41: solunum fonksiyon testleri

Vücut Pletismografı ile Akciğer Volüm Ölçüm Yöntemi

Torakstaki tüm gaz volümünün(VTG) ölçülmesini sağlar. Solunum yollarındaki dağılımdan etkilenmez.

VTG ölçümü ekspirasyonun sonunda yapıldığında FRC ölçülmüş olur.

Bu yöntem pahalı ekipman gerektirir ve her laboratuvarda yoktur.

Page 42: solunum fonksiyon testleri

Normal kişilerde üç metotda benzer sonuç verir. Ölçümler arasındaki varyasyon % 10’dan azdır.

Ancak havayolu obstrüksiyonu bulunan olgularda inert gaz olan helyumun iyi ventile olmayan akciğer alanlarına yeterince dağılmaması ve dolayısıyla distribüsyonun nonhomojen olması nedeniyle He ile yapılan gaz dilüsyon yöntemi gerçekten daha düşük sonuç verir. Amfizem alanları, büller ve kistler ölçüm dışı kalabilir.

Volüm Ölçüm Yöntemleri -Sonuçların Karşılaştırılması

Page 43: solunum fonksiyon testleri

• • Pletismografik ölçümde ise ventile alanlarla birlikte nonventile alanlarda ölçüme katıldığından gerçeğe daha yakın sonuç elde edilir.

• Pletismografik yöntemle ölçülen VTG (FRC) her zaman He dilüsyon ve N2 arınma yöntemiyle ölçülenden büyüktür. Çünkü atmosferle bağlantılı ve bağlantısız gaz volümü ölçülmüştür.

• Pletismografi ve gaz dilüsyon yöntemleriyle (He veya N2) elde edilen FRC değerleri arasındaki fark bül, kist gibi hava hapsi alanları verir.

Page 44: solunum fonksiyon testleri

Obstrüktif Patern ÖzellikleriFEV1 düşüktür. FEV1 erken dönemde normal olabilir, bu durumda

FEF25-75 daha duyarlıdır.

FEV1/FVC düşer

FIVC ya da VC , FEVC’ den 300cc veya daha fazla bulunabilir

MVV azalır ancak hafif obstrüksiyonda normal olabilir

VC genellikle normaldir

TLC normal ya da artmıştır

RV/TLC oranı orta-ileri obstrüksiyonda artar

Amfizemde esneklikte azalma, kompliansta artma olur

Page 45: solunum fonksiyon testleri

RESTRİKTİF PATERN ÖZELLİKLERİ

FEV1, VC,FVC azalır

Saf restriktif olgularda FEV1/FVC normal

Ekspirasyon akım hızları azalabilir

Tüm akciğer volüm ve kapasiteleri azalır

RV/TLC normal sınırlardadır

Page 46: solunum fonksiyon testleri

KOMBİNE TİP SOLUNUM YETMEZLİĞİ

Birçok hastalığın ileri dönemleri ( örn: sarkoidoz, interstisyel fibrozis)

İki olay birarada (örn: KOAH+pnömoni, KOAH+plörezi)

VC azalır

FEV1/FVC Azalır

RV/TLC oranı artmıştır

Page 47: solunum fonksiyon testleri
Page 48: solunum fonksiyon testleri

Difüzyon KapasitesiDLCO akciğerin CO için difüzyon kapasitesi (ml/dk/ mm

Hg) demektir.

Transfer katsayısı (DLCO/VA, KCO) ise 1 lt. akciğer volümünün difüzyon kapasitesidir.

Erişkinde normal değer 14-25ml/dk/mmHg’dır. Akciğer volümü arttıkça DLCO artar ancak DLCO/VA daha spesifiktir.

Hasta RV ye kadar ekspirasyon yapar,daha sonra düşük doz CO ve inert bir gaz olan olan metan içeren bir gaz karışımını max olarak inspire eder ve 10 sn. içinde tuttuktan sonra tam olarak ekspire eder.

Bu alveolar gazdaki CO in ölçülmesi ile difüzyon kapasitesi hesaplanır.

Page 49: solunum fonksiyon testleri

Beklenen % değerlerine göre DLCO derecelendirmesi

Derecesi % beklenenNormal 140-81Hafif derecede azalma 80-61Orta derecede azalma 60-41İleri derecede azalma >40

Page 50: solunum fonksiyon testleri

DLCO artması

Bronş astması

Egzersiz

Polisitemi

Pulmoner hemoraji

Gebelik

Sırt üstü pozisyon

İntrakardiak sağ-sol şantlar

Page 51: solunum fonksiyon testleri

Difüzyon kapasitesinin azaldığı durumlar

A) GENEL NEDENLER

ileri yaşObesiteAnemiKarboksihemoglabinSigaraDiurnal varyasyon

Page 52: solunum fonksiyon testleri

B) AKCİĞER HASTALIKLARI

1) Obstrüktif hastalıklarAmfizem

2) İnterstisyel hastalıklar

a) Akciğeri tutan sistemik hastalıklarSarkoidozBerilyozKollajen doku hastalıklarıEozinofilik granülomaDissemine tüberkülozKronik interstisyel ödem

Page 53: solunum fonksiyon testleri

b) Primer akciğer hastalıklarıİdiopatik pulmoner fibrozisEkstrensek allerjik alveolitSilo işçisi hastalığıViral pnömoniİlaçlarPnömokonyozlarRadyasyon fibrozisiAlveolar proteinozisBronkoalveolar Ca, lenfanjitis karsinomatozaAlveolar mikrolitiazis

3) Vasküler hastalıklarVaskülitisTromboembolizm

Page 54: solunum fonksiyon testleri

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİNİN YORUMLANMASI

BİRİNCİ ADIM:

FVC normal mi? 1) Normal ise restriksiyon yoktur. FVC azalmışsa

restriksiyon veya obstrüksiyon olabilir.

2) a)Akım-volüm eğrisi normal ise ve FVC normalse:MVV, bronkodilatör cevaba, difüzyon kapasitesine bak.

Eğrinin şekli normal, FVC azalmış, FEV1/ FVC oranı normalse restriktif bozukluk vardır.

Bu durum bazen obstrüksiyona da bağlı olabilir, ayırım için TLC ölçülebilir ve klinik dikkate alınır.

Page 55: solunum fonksiyon testleri

2-b) Eğer akım volüm eğrisi basık görünüyor ise ve akımlar azalmışsa: Obstrüktif bir bozukluk vardır.

(Şekil-2)

2-c)Akım-volüm eğrisi kürvi dikleşmisse:Akciğerde parenkimal restriktif bir olay vardır.

3-Akım volüm eğrisi büyük havayollarındaki herhangi bir lezyonu gösteren şekilde mi?

Page 56: solunum fonksiyon testleri

İKİNCİ ADIM :

FEV1 normal mi?

1)Eğer normalse: Bazı olgular dışında obstrüktif ve restriktif bozukluk yoktur.

Fakat nadiren büyük havayollarında değişken toraks dışı lezyonu olan olgularda ve kas kuvvetsizliği olgularında FEV1 normal fakat MVV bozuk olabilir.

2) Eğer FEV1 normale göre %15-20 azalmışsa :Bu büyük olasılıkla obstrüktif bir bozukluktur.

Restriktif bozukluklarda da FEV1 düşebilir, bu durumda FEV1/ FVC oranına bakılmalı.

Fakat TAK %15-20’den fazla artmışsa hasta kesinlikle obstrüktiftir.

TAK azalmışsa olgu restriktiftir.

Page 57: solunum fonksiyon testleri

ÜÇÜNCÜ ADIM:

FEV1/FVC oranına bak

1.Oran %75 den azsa obstrüksiyon vardır.

2. Oran normalse obstrüksiyon elimine edilebilir. Fakat bazı nonspesifik solunum kısıtlılıklarında FVC, FEV1 azalmışve FEV1/FVC oranı normal olabilir. Bu özellikle bazı astma olgularında görülebilir. Reversibilite ve bronkoprovokasyon testleri yapılmalıdır.

3. FEV1, FVC azalmış ve FEV1/FVC oranı normal veya artmışsa restriktif olay düşünülmelidir.

Page 58: solunum fonksiyon testleri

DÖRDÜNCÜ ADIM:

Ekspiratuvar akımlara bak.

1. FEF %25-75 genellikle FEV1 ile aynı paralelde değişir. Fakat bu test erken obstrüksiyonu ortaya koymakta daha hassastır. Obstrüktif hastalarda FEV1 normal iken FEF %25-75 azalabilir.

2. FEF%25,50,75 genellikle FEF %25-75 ve FEV1 değerlerine paralel gelişir.

Page 59: solunum fonksiyon testleri

BEŞİNCİ ADIM:

1. MVV çoğu olguda FEV1 ile paralel değişir. (FEV1x40 = MVV)

2.Obstrüktif ve restriktif olgularda FEV1 azalması MVV azalması ile birliktedir.

3. Eğer FEV1 normal ve MVV azalmışsaa) Hastanın kooperasyonu bozuktur.b)Hastanın nöromuskuler hastalığı vardır.c)Büyük havayollarında lezyon olabilir.e)Hasta çok şişman olabilir.

Page 60: solunum fonksiyon testleri

ALTINCI ADIM:

Bronkodilatör cevaba bak

1.Cevap normal olabilir (FEV1 de %0-10 artma)

2. Cevap %12-15 den fazla ise bu hiperreaktif havayollarını gösterir. Olgu astım olabilir. Fakat her astım olgusunda bu değişiklik bulunmayabilir.

Page 61: solunum fonksiyon testleri

YEDİNCİ ADIM:

Akciğer difüzyon kapasitesine bak

DLCO normal mi?

DLCO azalmış mı?Diğer testler normalken sadece difüzyonun azalması pulmoner vasküler hastalıkları ve akciğerin ilaç toksisitelerini düşündürür.

DLCO artmış mı?

Page 62: solunum fonksiyon testleri

OLGU 1. 65y. E. Sigara: 80 pk-yıl (bırakmış).YAKINMA: 15 yıldır progresif efor dispnesi, öksürük, balgam çıkarma.FM: Göğüs ön-arka çap , ekspirium uzun, bilateral ronkusGRAFİ: Diyafragmalar düzensiz (basamak belirtisi), dallanma ve saydamlık artışı

BEKLENEN ÖLÇÜLEN %FVC (lt) 3.76 2.70 72FEV1 (lt) 2.94 1.38 47FEV1/FVC (%) 76 51 -FEF25-75(lt/sn) 3.20 0.80 25TLC (lt) 6.50 6.95 107RV (lt) 2.43 4.15 171RV/TLC (%) 39 60 -FRC (lt) 3.47 4.77 137DLCO(ml/dk/mmHg) 25.6 8.0 31DLCO/VA(1/dk/mmHg) 3.94 1.73 44

Page 63: solunum fonksiyon testleri

Bu spirometri örneğinde hangi patolojiler vardır?

A) Akım hızlarında azalmaB) Pulmoner hiperenflasyonC) Diffüzyonda azalmaD) Periferik havayolları obstrüksiyonuE) Hepsi

Page 64: solunum fonksiyon testleri

A) Akım hızlarında azalmaB) Pulmoner hiperenflasyonC) Diffüzyonda azalmaD) Periferik havayolları obstrüksiyonuE) Hepsi

Bu spirometri örneğinde hangi patolojiler vardır?

Page 65: solunum fonksiyon testleri

Bu hastada tanınız nedir?

A) Kronik bronşitB) AstımC) BronşiolitD) AmfizemE) Sarkoidoz

Page 66: solunum fonksiyon testleri

A) Kronik bronşitB) AstımC) BronşiolitD) AmfizemE) Sarkoidoz

Bu hastada tanınız nedir?

Page 67: solunum fonksiyon testleri

OLGU 2: 53 y, E. Sigara: (+)YAKINMA: 3 yıldır progresif efor dispnesi.FM: Bilateral yaygın kaba, kuru nitelikli rallerGRAFİ: Her iki akciğer alanında yaygın nodüler infiltrasyon

BEKLENEN ÖLÇÜLEN %FVC (lt) 3.04 2.74 90FEV1 (lt) 2.51 2.25 90FEV1/FVC % 78 82 -

Page 68: solunum fonksiyon testleri

Bu olguda yaklaşımınız nedir?

A) SFT normaldir. Başka sistemlere ait dispne nedeni ararım

B) Arter kan gazı isterimC) Akciğer volümleri ve DLCO ölçerimD) Egzersiz testi yaparımE) MVV ölçerim

Page 69: solunum fonksiyon testleri

Bu olguda yaklaşımınız nedir?

A) SFT normaldir. Başka sistemlere ait dispne nedeni ararım

B) Arter kan gazı isterimC) Akciğer volümleri ve DLCO ölçerimD) Egzersiz testi yaparımE) MVV ölçerim

Page 70: solunum fonksiyon testleri

BEKLENEN ÖLÇÜLEN %DLCO(ml/dk/mmHg) 22.0 7.5 34DLCO/VA 4.34 2.24 52TLC (lt) 5.06 3.32 66RV(lt) 1.93 0.58 30RV/TLC (%) 35 17 -FRC (lt) 2.94 2.00 68

Page 71: solunum fonksiyon testleri

Bu olguda spirometrik tanınız nedir?

A) Normal spirometrik değerlerB) Obstrüktif ventilatuar bozuklukC) Restriktif ventilatuar bozuklukD) Mikst tipte ventilatuar bozuklukE) Ekstratorasik havayolları obstrüksiyonu

Page 72: solunum fonksiyon testleri

Bu olguda spirometrik tanınız nedir?

A) Normal spirometrik değerlerB) Obstrüktif ventilatuar bozuklukC) Restriktif ventilatuar bozuklukD) Mikst tipte ventilatuar bozuklukE) Ekstratorasik havayolları obstrüksiyonu

Page 73: solunum fonksiyon testleri

OLGU 3. 9 y.E. YAKINMA: Evde çıkan yangın sonrasında başlayan dispne FM: Stridor var. Solunum sistemi bulguları normal

BEKLENEN ÖLÇÜLEN %FVC (lt) 2.24 2.36 105FEV1 (lt) 1.88 0.74 39FEV1/FVC (%) 85 31FEF25-75(lt/sn) 4.28 0.59 14PEF (lt/sn) 4.29 0.78 18FIVC (lt) 2.90 2.01 69FIV1 (lt) 0.45PIF 0.50FEF50/FIF50 1.62

Page 74: solunum fonksiyon testleri

Bu olguda hangi testi istersiniz?

A) Ek teste gerek yokturB) Reversibilite testiC) Diffüzyon testiD) Akciğer volümleriE) Akım-hacim eğrisi grafiği

Page 75: solunum fonksiyon testleri

Bu olguda hangi testi istersiniz?

A) Ek teste gerek yokturB) Reversibilite testiC) Diffüzyon testiD) Akciğer volümleriE) Akım-hacim eğrisi grafiği

Page 76: solunum fonksiyon testleri

Yorumunuz nedir?

A)Normal grafiB)İntratorasik havayolları obstrüksiyonuC)Restriktif patolojiD)Ekstratorasik variabl obstrüksiyonE)Fiks obstrüksiyon

Page 77: solunum fonksiyon testleri

Yorumunuz nedir?

A)Normal grafiB)İntratorasik havayolları

obstrüksiyonuC)Restriktif patolojiD)Ekstratorasik variabl obstrüksiyonE)Fiks obstrüksiyon

Page 78: solunum fonksiyon testleri

OLGU 4. 45 y E. Sigara (-)YAKINMA: 6 aydır progresif dispne.

BEKLENEN ÖLÇÜLEN %FVC (lt) 3.82 1.21 32FEV1 (lt) 3.17 1.12 35FEV1/FVC (%) 79 93PEF (lt(sn) 8.16 3.83 47FEF25-75(lt/sn) 3. 91 1.90 49MVV (lt/dak) 139 33 24VC (lt) 3.97 1.31 33TLC (lt) 5.86 3.52 60FRC (lt) 3.11 2.28 73RV (lt) 1.88 2.21 117RV/TLC(%) 32 63

PImax (cmH2O) 118 30 25PEmax (cmH2O) 222 31 14

Page 79: solunum fonksiyon testleri

Bu olguda hangisi olabilir?

A)KOAHB)AstımC)SarkoidozD)Ankilozan spondilitE) Müsküler distrofi

Page 80: solunum fonksiyon testleri

Bu olguda hangisi olabilir?

A)KOAHB)AstımC)SarkoidozD)Ankilozan spondilitE) Müsküler distrofi

Page 81: solunum fonksiyon testleri

Teşekkür Ederim …